Sot është 70 vjeç dhe tregon fare i ri. Shqipja e tij është gjuha zyrtare e periudhës së mbretërisë. Zotëron shumë gjuhë të huaja dhe të përgjigjet shpejt, atje ku dëshiron. Ka jetuar gjithandej me status refugjati, derisa është vendosur pëfundimisht në Francë.

Skënder Zogu, nipi i madh i Mbretit Ahmet Zogu, djali i Xhelal Zogut, rrëfen historinë e jetës së tij dhe të familjes mbretërore. Si shkuan në vitin 1939 në Stamboll. Përse Mbreti nuk qëndroi në Turqi, por mori rrugën drejt Anglisë. Pse vendosën që të jetonin në Egjipt dhe peripecitë e jetës atje. Si Mbreti Nasir i Egjiptit bëri aleancë me qeverinë e Hoxhës dhe kush ishin pasojat e familjes mbretërore. Emigrimi në Francë dhe pse francezët e pranuan Mbretin. Deklaratat e Hoxhës kundër legalistëve dhe Mbretit dhe a ishin këta të fundit rrezik potencial për qeverinë komuniste. Viti ´93 dhe kush e pengoi Mbretin të vinte në Shqipëri. Referendumi i vitit ´97 dhe përse u “manipulua” referendumi. Kush e pengon kthimin e pronave. Këto dhe të tjera pyetje, marrin përgjigje në intervistën ekskluzive të Skënder Zogut.

Ju u rritët në familjen mbretërore dhe kujdesi i saj nuk ju ka munguar asnjëherë. Çfarë ju ka mbetur në kujtesë nga vitet e fëmijërisë?
Më kujtohet që kam jetuar së bashku me motrën në pallatin mbretëror, pra, me Mbretin. Kjo ndodhi sepse neve na vdiq nëna dhe në atë kohë Mbreti nuk pati fëmijë dhe na mori në familjen e tij. Babai im u martua përsëri. Asnjëherë nuk e harroj përkujdesjen e tij, por edhe edukatën e kulturën që morëm në atë kohë. Formimi i atëhershëm ka mbetur në themel të të gjithë asaj që ndërtova më vonë. Përveç pjesëmarrjes nëpër ceremoni, mbaj mend shëtitjet në bulevardin “Zogu”, kështu më duket se i thoshin atëherë. Ne kishim një guveranate gjermane, që kujdesej për ne. Çdo ditë shkonim dhe takoheshim me Mbretin. Unë kam qenë edhe në dasmën e Nënës Mbretëreshë. Madje, ajo më ka marrë në prehër. Isha vetëm 5 vjeç atëhere. Nuk mund të harroj edhe shëtitjet në Durrës. Shkonim atje në disa vila të mbretit.

A e mbani mend ditën e 7 prillit kur Shqipëria u pushtua nga Italia fashiste?
Sigurisht, por jo sa një i rritur. Në atë kohë isha vetëm 6 vjeç. Më kujtohet se natën erdhi me urgjencë babai dhe kërkoi nga ne të bëheshim gati për t’u nisur për rrugë. Mbaj mend që me vete morëm fare pak plaçka nga nxitimi. Pas disa orësh kemi mbërritur në Shkup. Nga Shkupi ju drejtuam Stambollit. Udhëtimin e bëmë me tren. Na u duk tej mase i gjatë, mbase ngaqë nuk ishim mësuar të udhëtonim për ditë të tëra. U stabilizuam në Turqi dhe me ato pak mundësi që kishim atëherë, ia dolëm mbanë. Në Stamboll shkova nëpër shkolla turke dhe gjermane. Atje mësova tri gjuhë të huaja: turqisht, anglisht, gjermanisht. Në Stamboll kemi qenë edhe në shoqërinë e Musa Jukës, ish- ministër i Brendshëm i Mbretërisë, Lalë Krosit dhe shumë të tjerëve. Në Turqi kishte një diasporë shqiptare shumë të madhe. Nuk mund të harroj tetë vjetët e shkollës në Stamboll.

Po Mbreti, përse nuk qëndroi në Turqi?
Mbreti ndenji vetëm një muaj në Stamboll, pasi nuk mund të luftonte për çështjen shqiptare që andej. Për më tepër, ai nuk gjeti edhe mbështetjen e plotë të shqiptarëve të Turqisë. Njëkohësisht, edhe Turqia ende nuk e kishte përcaktuar pozitën e saj. Turqia, siç kam kuptuar më vonë nga dokumentet historike, nuk donte të përzihej në çështjet ballkanike. Kështu, mbreti shkoi në Angli. Edhe atje nuk u ndihmua, por përkundrazi, u pengua që të krijonte një qeveri në mërgim. Kjo ndodhi për shkak se lobi grek dhe ai serb, ishin të fuqishëm në Angli. Në Turqi mbetëm vetëm ne, pra, familja ime.

Si rodhi jeta juaj më pas?
Pas pesë vjetësh, babai më vdiq. Ishte, pikërisht, viti 1944. Unë isha ende i vogël. Jetonim në vështirësi të mëdha dhe për këtë arsye shkuam në Aleksandri. Atje ishte edhe famijla e Mbretit, që ishte larguar nga Anglia në vitin 1946. Në Egjipt, duhet thënë se kemi jetuar me të vërtetë në oborr. Atje jetuam që nga viti 1947 deri në vitin 1955. Mbreti Faruk, me origjinë shqiptare, e thirri Mbretin Zog që të stabilizohej me gjithë familjen. Madje, Mbreti Zog u lejua të kishte edhe një ambasadë, e cila ndenji hapur deri në vitin 1952, kur në fron erdhi mbreti Nasir. Pra, familja jonë deri në atë kohë ka pasur status diplomatik. Në Aleksandri u shkolluam të gjithë. Unë mësova ta shkruaj edhe gjuhën shqipe, së bashku me Lekën. Egjipti na lejopi të kremtonim të gjitha festat kombëtare, sidomos, 28 nëntorin, ditën e shpalljes së Pavarësisë. Nuk harruam të ruajmë traditën e vjetër shqiptare. Flamurin shqiptar e kemi pas vendosur gjithnjë në ballkonin e shtëpisë. Në Egjipt mësova frëngjishten dhe arabishten dhe përfundova studimet në liceun frëng. Humba dy vite shkollë, pasi nuk dija frëngjisht. Edhe pse mbarova liceun në vitin 1953, dy vjet them se jam mbajtur “peng” për të mos vazhduar studimet e larta. Kjo lidhet me atë që Mbreti i Egjiptit, Nasiri, pati frikë se mos do t’ia merrte pushtetin Mbreti Zog, pse ky ishte shqiptar, mik i mbretit Faruk. Megjithatë, e them me bindje që kjo nuk është aspak e vërtetë. Mbreti Zog nuk mund t’ia bënte këtë një vendi, që i dha mbështetje të plotë atij dhe familjes Mbretërore. Nasirin e trembi organizimi i shqiptarëve nën influencën e Mbretit Zog. Por, ky organizim kishte qëllimin e vetëm bashkimin e tyre për çështjen shqiptare. Atje u krijua edhe Komiteti “Shqipëria e Lirë” për çlirimin e vendit nga okupatorët e huaj. Fatkeqësisht, anglo-amerikanët ndihmuan vetëm komunistët atëherë. Të kishin përkrahur mbretërinë, Shqipëria do të shpëtonte njëherë e përgjithmonë nga komunizmi. Aleatët, për të ndihmuar Titon, përkrahën Enver Hoxhën.

Në Egjipt patët edhe një peripeci dyvjeçare apo jo..?
Nga viti 1952 deri në vitin 1954 nuk kishim të drejtë të largoheshim nga Egjipti. Kjo ndodhi për faktin se qeveria e Nasirit njohu atë të Enver Hoxhës. Na mbyllën legatën dhe na hodhën në gjyq. Ky ishte vetëm një shkak për të na penguar. Dy vjet mbeta pa studime. Një vit bëra një shkollë angleze, edhe pse kisha përfunduar liceun francez. Dihet, që niveli i shkollave franceze ishte më lart dhe e pata shumë të thjeshtë për ta marrë diplomën angleze. Më lidhin kujtime të shumta me Egjiptin. Madje, kam edhe tri motra që jetojnë edhe sot e kësaj dite në Egjipt: Merita, Vera dhe Elmira, ndërsa vëllai jeton në Francë.

Si arritët të studionit në Angli?
Mbreti Zog dhe Nëna Mbretëreshë kanë qenë njerëz të jashtëzakonshëm. Ata nuk na ndihmuan dhe edukuan vetëm ne, mua dhe vëllazërinë time, por edhe shumë djem e vajza të tjerë të familjeve shqiptare ku kishte prej tyre dhe kundërshtarë të regjimit mbretëror. Nuk mund ta harroj dashurinë që kishte për mua Nëna Mbretëreshë, pasi isha në grup- moshë me djalin e saj, Lekën, me të cilin kemi shkuar shumë mirë. Kur erdhi radha për shkollimin tim, edhe pse nuk kishin mundësi finaciare, Nëna Mbretëreshë më pyeti se si do t’ja bënim. Unë, të jem i sinqertë, ju kërkova të më çonin në Angli dhe atje do t’ja dilja mbanë, ndoshta edhe duke punuar, megjithëse jeta ishte shumë e lirë atëherë. Me ndihmën e Mbretit dhe të Nënës Mbretëreshë, shkova për studime në Universitetin e Hadërsfildit. Studiova për kimi bojrash dhe kimi tekstile. Në kohën që studioja në Angli, ishin në fuqi socialistët; ata nuk tregonin asnjë interes për Shqipërinë dhe shqiptarët. Kjo dukej edhe në qëndrimin ndaj studentëve shqiptarë. Merrja leje për të shkuar pranë të afërmve, një herë në gjashtë muaj. Unë kisha atëhere statusin e refugjatit, pasi nuk kishim pasaporta shqiptare. Ky status më ka mdjekur për më shumë se 50 vjet. Pas katër vjet studimesh, mora diplomën e inxhinierit dhe një vit punova po në Angli, si stazhier. Kam jetuar në Leeds dhe Hadërsfild. Kisha një dhomë dhe lëvizjet e mia ishin: shtëpi- universitet dhe prej andej, në punë. Më kujtohet fare mirë se në universitet bënim një orë teori dhe tri orë praktikë. Njëkohësisht, kam punuar nëpër fabrika, se duhej praktikë. Sot jam i kënaqur që vërtet ja dola me sukses. Nuk mund të harroj edhe se, kur u ktheva nga studimet, Mbreti Zog tha: Skënder jam kryenaltë për ty. I thashë se e kisha në vend të babës, xhajës, Mbret dhe, gjithçka kishte bërë për mua, do t´ja kisha borxh djalit të tij. Dhe me të vërtetë, duke e pasur kushëri Mbretin Leka, gjithnjë jam munduar ta ndihmoj me se të mundem. Madje, kur isha në Francë në vitet tetëdhjetë-nëntëdhjetë, kam qenë kryetar i Zyrës së Shtypit të Oborrit Mbretëror.

Erdhët në Francë në vitin ´60-të. Arritët të gjenit punë në profesionin tuaj?
Sigurisht që po. Menjëherë u stabilizova në punë në një shoqëri të madhe franceze “Franscolor”, që prodhonte bojëra për tekstil. Fillimisht, punova në laboratorin e aplikimit, ku u bëra specialist i stampave. Ata kishin nevojë për një njeri si unë që të shëtiste gjithandej për të bërë marketing e lidhur kontrata me klientët jashtë Francës. Në atë kohë zotëroja përveç shqipes, edhe anglisht, gjermanisht, turqisht, frëngjisht, greqisht dhe arabisht. Për 40 vjet me radhë kam punuar në atë zanat. Gjithkund ku kam pasur rastin të shkoj, kam mbajtur lidhje me kumunitetin shqiptar. Ne kemi zhvilluar një sërë veprimtarish në mbrojtje të Kosovës. Po kështu, kemi bërë edhe demonstrata kundër regjimit komunist, por, fatkeqësia ishte se Perëndimi nuk na ka përkrahur në kërkesat tona. E po kështu, edhe në çështjen kombëtare. Mbreti Leka është penguar shumë, pasi ai shprehte hapur qëndrimin e tij lidhur me çështjen kombëtare, ku kërkonte bashkimin e të gjitha trojeve shqiptare. U martova në vitin 1962 me një zonjë franceze, e mga martesa kemi një vajzë, që tashmë është, gjithashtu, e martuar. Në vitin 1999 dola në pension. Në fund të po këtij viti, humba gruan, si pasojë e një sëmundjeje të pashërueshme. Tshmë jetoj i vetëm. Shkoj shpesh në Stamboll, pasi kam shumë miq, por edhe vizitoj varrin e tim eti. Po ashtu, ju bëj vizitë edhe motrave të mia në Egjipt.

Çfarë është Franca për ju?
Jo vetëm për ne shqiptarët, por për të gjithë të tjerët, Franca ka qenë një nga shtetet me të mira në Evropë. Nuk mund të harrohet që Mbretit dhe Nënës Mbretëreshë, vetë gjeneral De Gol i ka dhënë status diplomatik. Franca e ka lejuar të veprojë Mbretin Leka për çështjen kombëtare dhe kundër regjimit komunist në Shqipëri. Pra, ky vend ne na ka dhënë çdo mundësi.

Cili ka qenë kontributi juaj në dobi të kombit shqiptar?
Për më shumë se 20 vjet, kam qenë kryetari i Zyrës së Shtypit të Oborrit Mbretëror. Detyra ime ka qenë të bëja propagandë në interes të mbretërisë që i shkonte, njëkohësisht, përshtat politikës kombëtare të Mbretërisë. Është e vërtetë që e kemi sharë fuqimisht qeverinë e Hoxhës. Mbaja lidhje të ngushta me nacionalistët shqiptarë në të gjitha diasporat shqiptare të kontinentit. Kam qenë anëtar i “Bashkimit Nacionalist Shqiptar” ku bënin pjesë ballistë, legalistë, përfaqësues të Bllokut Indipendent, demokratë e të tjerë. Të gjithë kishim bashkuar forcat dhe energjitë tona në shërbim të kombit, çështjes së Kosovës dhe kundër regjimit komunist. Organizonim konferenca, demonstrata në të gjitha vendet ku kishim mbështetësit tanë: Amerikë, Kanada, Australi dhe vende të ndryshme të Evropës. Megjithatë, nuk kam qenë asnjëherë anëtar i Partisë së Legalitetit, kam qenë simpatizant i kësaj partie, por si anëtar i familjes mbretërore, nuk marr pjesë në politikë. Kur ndryshoi sistemi në Shqipëri, ne organizuam dërgimin e mjaft ndihmave për shqiptarët. Në krye të këtij aksioni ishte motra e Nënës Mbretëreshë. Kam ndihmuar në vizitat e tyre në Shqipëri edhe shumë gazetarë francezë, të cilët kanë dashur të shkruajnë për vendin tonë. Nuk dua të harroj edhe një fakt mjaft interesant. Ne gjithnjë jemi interesuar për Kosovën. Aty, nga viti 1976, Mbreti Leka ka dërguar një letër në Helsinki ku ka thënë se është gabim të mbrohet me fanatizëm Jugosllavia, kur ai është një shtet i krijuar artificialisht dhe atje shumë shpejt do të shpërthente. Të gjithë atëherë mendonin se kjo ishte një lajthitje e Mbretit, por ngjarjet e mëvonëshme treguan që ai kishte plotësisht të drejtë në parashikimin e tij.

Sistemi i Enver Hoxhës, në mjaft raste ka futur në lojë edhe shërbimin e Intiligjencës dhe Sigurimin e Shtetit, për t’ju përçarë apo infiltruar në radhët tuaja. Sa i keni hasur në jetën tuaj këto përndjekje?
Ne i kemi ndjekur nëpërmjet televizorit kongreset e PPSH. E kemi parë se si Hoxha e shante Mbretin Lekë. Sa herë që ai e bënte këtë gjë, aq më shumë rritej reputacioni ynë gjithandej. Ai, me këtë donte të thoshte se kishte vetëm një kundërshtar të fortë dhe ky ishte Mbreti Leka. Jo në pak raste kemi konstatuar lojëra të sigurimit të shtetit. Ky shërbim ka ndërhyrë, fatkeqësisht, në shumë parti. Ka pasur edhe nga njerëzit tanë, që i trembeshin grackave të këtij shërbimi, që shpenzonte shumë për të rekrutuar apo edhe eliminuar krerë të nacionalizmit. Ka pasur edhe nga tanët, që janë kthyer si të gënjyer në Shqipëri. Ajo që na ka indinjuar më shumë, ishte prishja e varrit të Mbretit Zog në vitin 1976, por nuk arritën të merrnin eshtrat e tij. Menjëherë, Mbreti Leka kërcënoi se po të ndodhte kjo, do të godiste ambasadën e shtetit të Hoxhës në Paris, meqenëse atje nuk kishte njerëz. Por, kjo u kundërshtua nga pjesa tjetër e monarkistëve me argumentin se nuk duhet ta bënim një gjë të tillë. Ky veprim i komunistëve tregonte se shteti i tyre nuk i respektonte as të vdekurti, jo më të gjallët. Kishte një arsye për ta prishur varrin e Mbretit, pasi komunistët nuk e duronin faktin që ne e kishim simbol atë dhe, po ashtu, që mblidheshim në miting të përvitshëm atje. Nuk mund të mohohet që pa cënuar as aleatët tanë nacionalistë, partia më e fuqishme në mërgim ishte Partia e Legalitetit. Edhe mjaft shtete të botës e respektonin këtë parti, pasi përfaqësonte kthimin e mbretërisë në Shqipëri. Megjithatë, ne kemi pasur lidhje të ngushta me partinë e Ballit Kombëtar apo dhe të tjera në mërgim. Le të sqarojmë pak se ne e kemi shprehur edhe herë të tjera që mbretëria tashmë duhet të jetë konstitucionale, ashtu si mbretëritë e tjera të Evropës. Mes partive nacionaliste në mërgim, nuk ka pasur kurrë mosmarrëveshje, pasi qëllimi ishte i njëjtë, të luftonim për çështjen kombëtare dhe të sillnim në Shqipëri demokracinë.

Shpesh, qeveria komuniste dhe drejtuesit e nomenklaturës së vjetër, deklaronin se të gjitha planet, që thurreshin kundër tyre, ideoheshin nga legalistët dhe ballistët. Sa e vërtetë është kjo?
Mendoj se kjo ishte një fiasko e Hoxhës. Ai, me këto deklarime kërkonte të gënjente popullin e vet, që më pas, të mos e kundërshtonte për eliminimin e bashkëpunëtorëve të vet më të ngushtë, pasi ata ishin rrezik potencial për t’ia marrë pushtetin e jo ne. Marrim rastin e Xhevdet Mustafës në vitet ´80-të. Konumistët propagandonin se stërviten dhe dërgimin e tij në Shqipëri e kishte bërë Mbreti Leka. Kjo nuk është fare e vërtetë. Enveri, siç e thashë edhe më lart, shkak donte për të eliminuar Kadri Hazbiun dhe për të klasifikuar atë si bashkëpunëtor të Shehut dhe armik të komunizmit. Ai bënte propagandë kur thoshte se armiqtë janë jashtë shtetit dhe bashkëpunëtorët e tyre, brenda vendit. Nuk besoj se Hoxha kishte frikë nga ne. E megjithatë, e them sinqerisht për aq sa di që ne nuk kishim një plan për të përmbysur regjimin e Hoxhës, pasi mundësitë tona ishin të kufizuara, pra, të pakta. Megjithatë, nuk mund të mohojmë se shpesh i kemi dhënë edhe sinjale të ekzistencës sonë në këmbë e të fortë. Është vepruar me mënyra demokratike, si trakte propagande. Nëpërmjet tyre ne i thoshim popullit të duronte, se shumë shpejt do të shembej diktatura në Shqipëri. Mbreti ka pasur edhe një radio në Amerikë, “Zëri i Atdheut”, që nëpërmjet valëve të saj, bënte propagandë kundër regjimit komunist. Ka pasur edhe një rast kur Mbreti Leka ka stërvitur disa vullnetarë, rreth 500 shqiptarë, për t’i pasur si kontigjent në ndonjë rast të përshtatshëm për të ndërhyrë, më tepër për të luftuar për çështjen e Kosovës. Mbreti ka pasë pengesa nga Perëndimi, vetëm për faktin që ishte për Shqipërinë etnike.

Ju erdhët si përfaqësues i monarkisë në vitin 1993, si e patë situatën në favor apo kundër jush?
Të them të drejtën, erdhëm të shohim se po evoluonin vëllezërit tanë pas shkatërrimit total të komunizmit. Ishte një delegacion i Oborrit Mbretëror ku përveç meje ishin edhe personalitete si Abedin Mulosmani, ministër i Oborrit, komandand Hyll Spahia, Peinc Stati Kosova. Me lejen e Berishës ne erdhëm të merrnim kontakt me popullin. E deklaruam që në fillim, nuk kishim ardhur me sjellë mbretërinë këtu, por thjesht, për të biseduar me njerëzit. Atëherë u bë një gabim me Mbretin Leka, gjë që kjo tashmë dihet se është komentuar për një kohë të gjatë në shtypin vendas dhe atë të huaj. Megjithatë, ne e pamë se kushtet nuk ishin të favorshme për të kërkuar një referendum ku shqiptarët të shpreheshin pro apo kundër monarkisë së moderuar, sigurisht; atë të modeleve tashmë të njohur evropian. Këtë situatë ia përcollëm edhe mbretit dhe menduam që duhet të prisnim kohën e përshtatshme për një gjë të tillë.

Po më ’97, çfarë ndodhi me referendumin?
Këtë vit Mbreti erdhi dhe bëri një fushatë shumë të mirë. Unë, personalisht, mendoj se atë referendum e fituam ne, pra, monarkia. Në të vërtetë, kjo ndodhi, por çudi është se edhe si shumë gjëra të tjera, ai referendum u manipulua. Dikush përfitoi nga një reagim i monarkistëve dhe e vodhi referendumin. Për mendimin tim, tashmë ka mbetur vetëm një mundësi: përsëritja e këtij referendumi. Por, nga ana tjetër, ne duhet të hartojmë një projekt- kushtetutë të re mbretërore. Këtu hedh poshtë mendimin e shumë njerëzve se po fitoi monarkia, duhet të përdorim kushtetutën e vitit 1928. Kjo nuk mund të ndodhë, pasi ajo është e vjetëruar tashmë. Kjo do të hartohet sipas modeleve angleze, spanjolle, belge, të monarkisë, ku kjo e fundit, është mbi partitë dhe duhet të sundojë mendimi se “Mbreti sundon, por nuk qeveris”, pra, ai duhet të jetë një simbol.

Mbretëria ka një problem madhor, atë të pronave. A kini menduar ndonjëherë që do të ketë një zgjidhje për të?
Familja mbretërore ka prona. Shteti shqiptar është treguar indiferent me familjen mbretërore, përsa i përket kësaj çështjeje. Të gjitha shtetet e Ballkanit ku ka pasur mbretëri, u kanë dhënë pasurinë mbretërve, ashtu siç e kanë pasur. Familjes mbretërore shqiptare ende shteti shqiptar nuk i ka dhënë asgjë. Unë shpresoj se ligji do të votohet në Parlamnet dhe Mbreti duhet të marrë pronat e veta. Në fakt, është turp që deri më tani familja mbretërore lëviz sa në një vend, në tjetrin, në shtëpi me qira. Kjo nuk është në dinjitetin e shtetit shqiptar. Sot për sot, them se në Shqipëri nuk ka shtet. Edhe im atë ka pasur prona dhe sigurisht, edhe ato do t’i kërkojmë sipas ligjit. Përpara këtyre unë mendoj se janë për t’u diskutuar edhe dy pika mjaft të rëndësishme si, kthimi i eshtrave të Mbretit Zog nga Parisi, pasi vendi i tij ja ka borxh këtë. Po ashtu, edhe Nënës Mbretëreshë duhej t’i akordohej nga Presidenti i Republikës titulli “Nderi i Kombit”, pasi kudo që ka qenë zemra e saj, rrihte për Shqipërinë dhe shqiptarët. Sot ka ardhur koha që këtë gjest civilizimi dhe qytetarie, ta bëjnë politikanët shqiptarë.

Si do ta përshkruanit, me pak fjalë, jetën e familjes mbretërore?
Familja mbretërore atëhere bëri sakrifica të mëdha. E them me sinqeritet që ka vuajtur shumë. Shumëkush mund të mendonte deri dje ndryshe, por ta dijë se peripecitë tona kanë qenë të panumërta. Kulmi i vështirësive ekonomike ishin vitet ´60-të, kohë kur vdiq edhe Mbreti Zog. Më kujtohet se kur u bë ceremonia e betimit të Mbretit Leka, kam qenë afër tij dhe jam rritur me të. Më kujtohet se në vitin 1962, Mbreti Leka dhe Nëna Mbretëreshë shkuan në Spanjë. Motrat e Mbretit Zog, princeshat Sanie, Myzejen, Maxhide, mbetën në Francë me Princ Statin. Madje, edhe për to unë jam kujdesur. Përfitoj nga rasti të bëj një homazh për oficerët e Gardës Mbretërore, të cilët i qëndruan besnikë deri në vdekje Mbretërisë dhe Mbretit. Ata kanë sakrifikuar familjet e tyre, shumica i kishin në Shqipëri, të persekutuar dhe gjithnjë me “cenë” në biografi. Më kujtohen të gjithë ata si: kapiten Zenel Shehu, kapiten Halil Branica, kapiten Ali Çupi, kapiten Muharrem Gjokaj, kapiten Bajram Neli, toger Zenel Çami dhe shumë të tjerë. Ata sot pushojnë afër Mbretit Zog, në Paris, në Tije, ku dhe janë varrezat mbretërore. Këta njerëz kaq të përkushtuar kanë menduar dhe vepruar gjithmonë në interes të atdheut e kombit shqiptar. Një tjetër njeri, që dua të përmend është komandant Hyll Spahia, i cili ka bërë sakrificë sublime kur shtëpinë e vet e ktheu në ambasadë të mbretërisë në Evropë. Atje vinin diplomatë nga vende të ndryshme për të biseduar për problemin shqiptar. Ky njeri e ka ndihmuar shumë mbretin. Madje, ai ishte njeriu që e ka shoqëruar Mbretin Leka pothuajse në të gjitha lëvizjet e tij. Ishte Hyll Spahia ai që më mësoi edhe mua traditat e shqiptarit, pasi unë kisha qenë gjithnjë me të huajt. Kështu, kur erdhën vëllezërit tanë shqiptarë si emigrantë në Francë, pas hapjes së ambasadave, ishim në krye të punëve për sistemimin, punësimin apo dhe stabilizimin e tyre. Nuk kishte se si të mos ndodhte kjo, pasi i kishim vëllezër.

Jetëshkrimi
Skënder Zogu, poligloti i Oborrit Mbretëror

Skënder Zogu, nipi i Mbretit Ahmet Zogu dhe djali i princit Xhelal, u lind në Davos në qershor të vitit 1933. Ai ka jetuar në Tiranë deri në moshën 6- vjeçare. Më 7 prill të vitit 1939 është larguar së bashku me familjen nga Shqipëria. Fillimisht, kanë mbërritur në Shkup dhe destinacioni i tyre ishte Stambolli. Familja e xhaxhait të tij, Ahmet Zogut, qëndroi vetëm për pak kohë në Stamboll, për t´u vendosur në Evropë. Megjthëse Turqia e priti mirë familjen mbretërore, ai përsëri nuk qëndroi atje, pasi Turqia kishte atëhere pozitë neutrale. Familja e Xhelalit qëndroi në Stamboll, pasi ai kishte mbaruar universitetin atje, në kohën e osmanllinjve. Kështu, Skënderi dhe familja e tij jetuan rreth 8 vjet në Stamboll ku Skënderi mbaroi kolegjin. Në vinin 1947 familja e tyre shkoi në Aleksandri, Egjipt, për faktin se ishte edhe Mbreti Zog, që më 1946 kishte lënë Anglinë. Ahmet Zogu dhe, kryesisht, Geraldina, janë interesuar për shkollimin e tyre. Skënderi mori një bursë mbretërore në Angli ku studioi për inxhinieri kimike. Në vitin 1955 familja e tij u vendos së bashku me atë të Mbretit, në Francë. Pas mbarimit të shkollës dhe stazhit, Skënder Zogu kthehet në Francë ku punoi si inxhinier në një shoqëri të madhe franceze. Skënderi ishte njeriu, që organizoi funeralin e Mbretit Zog në vitin 1961, pasi Nëna Mbretëreshë dhe princeshat, motrat e Mbretit Zog, ishin në një situatë të vështirë ekonomike. Ai është poliglot; zotëron shtatë gjuhë të huaja.