Çështja e statusit përfundimtar të Kosovës, dome-thënë pavarësisë së saj të mundshme, shkakton tepër ndasi për t'u debatuar gjatë takimit të parë të martën në Vjenë midis serbëve dhe shqiptarëve të Kosovës, të administruar nga Kombet e Bashkuara.

"Komuniteti ndërkombëtar nuk do të pranojë asnjë përpjekje nga asnjëra palë për ta pasur në proces, ose për ta kufizuar, çështjen e statusit përfundimtar të mundshëm të Kosovës", konfirmoi Grupi i Kontaktit për Kosovën, në një komunikatë, që mbështet idenë e këtij takimi të ndërmarrë nga Harri Holkeri, shef i misionit të OKB-së në vend. Grupi i Kontaktit, që kryeson përpjekjet e komunitetit ndërkombëtar në Kosovë, përfshin në gjirin e vet përfaqësuesit e Francës, Gjermanisë, Italisë, Rusisë, të Britanisë së Madhe dhe Shteteve të Bashkuara, si dhe të Bashkimit Evropian. Vendimet e tij, që parashikohet të merren nga të gjithë, nuk janë pasqyrimi i emëruesit më të vogël të përbashkët. Grupi i Kontaktit, sipas komunikatës së publikuar më 23 shtator, "u kërkon të gjithë drejtuesve politikë t'ua kushtojnë energjitë e tyre krijimit të besimit dhe nxitjes së pajtimit" si dhe "shfrytëzimit të mundësisë së ofruar nga këto diskutime praktike për të përmirësuar jetën e tyre". Takimi i Vjenës u kushtohet kështu zyrtarisht përpjekjeve për të zgjidhur një numër dosjesh të quajtura "teknike", më i mprehti ndër të cilët është kthimi i rreth 200000 serbëve të dëbuar nga shtëpitë e tyre. Grupi i Kontaktit rithekson gjithashtu "mbështetjen e tij të vazhdueshme për zbatimin e plotë dhe efektiv të Rezolutës 1244 të Këshillit të Sigurimit si baza e politikës së tij ndaj Kosovës". Rezoluta 1244, e miratuar më 10 qershor 1999, i jep Misionit të OKB-së në Kosovë (UNMIK) të gjitha pushtetet për të administruar dhe krijuar institucionet e Kosovës. Ajo parashikon për Kosovën një "autonomi thelbësore", por nuk jep ndonjë tregues për statusin përfundimtar që ka "mundësi" të diskutohet kur të përfundojë gjithë procesi i normalizimit. Kjo duhet të bëhet në pesë faza të përshkruara me hollësi. Francezi Bernard Kushner, i cili ishte administratori i parë i Kosovës nga korriku 1999 deri në dhjetor 2000, ishte cituar disa herë, duke thënë se "çdo mëngjes, duke shkuar në zyrën e tij, ai e rilexonte Rezolutën 1244 për të qenë i sigurt se e kishte kuptuar mirë". Në fakt, për pjesën më të madhe të shqiptarëve, rrugëzgjidhja e vetme e mundshme është pavarësia, gjë e papranueshme për Beogradin, që përfiton nga mbështetja e Moskës. Rusia kundërshton çdo cënim të integritetit territorial të Jugosllavisë, tashmë unioni Serbi-Mali i Zi. Shqiptarët e Kosovës, të cilët synojnë pavarësinë që do të arrihet herët ose vonë, vlerësojnë se Shtetet e Bashkuara janë aleati i tyre më i mirë, por Uashingtoni është i kujdesshëm për të konfirmuar ose mohuar se ka të njëjtin mendim. Nga ana e tyre, vendet e tjera të interesuara drejtpërdrejt -Gjermania, Franca dhe Britania e Madhe - nuk pranojnë të thonë se çfarë mund të jetë statusi përfundimtar i Kosovës, duke nënvizuar mbështetjen e tyre për Rezolutën 1442 dhe bëjnë thirrje për bashkekzistencë midis serbëve dhe shqiptarëve. Në të njëjtën kohë, ata mbajnë në vend një forcë stabilizuese, efektivët e së cilës, pasi arritën 50000 trupa katër vjet më parë, sot numërohen më shumë se 20000.

SHBA: Bisedimet më 14 tetor, pavarësisht delegacionit

Shtetet e Bashkuara të Amerikës u kanë bërë thirrje anëtarëve të Qeverisë së Kosovës, që të shkojnë në Vjenë, më 14 tetor, në bisedimet e para me përfaqësuesit e autoriteteve të Serbisë dhe të Malit të Zi, pa marrë parasysh vendimin e Kuvendit të Kosovës, përkatësisht madje edhe nëse Kuvendi i Kosovës nuk i jep pajtimin Kryeministrit Bajram Rexhepi për të marrë pjesë në ato bisedime. Këtë qëndrim të SHBA-ve radios "Evropa e lirë" ia transmetoi një zyrtar i lartë i Departamentit të Shtetit. Ai ka shtuar se bisedimet do të fillojnë më 14 tetor në Vjenë, pa marrë parasysh përbërjen e delegacionit të Kosovës. Bashkimi Evropian i jep rëndësi të madhe fillimit të dialogut mes Prishtinës e Beogradit dhe vlerëson se ai nuk do të jetë aspak i lehtë, por më e rëndësishme është që të fillojë, ka deklaruar në Bruksel, këshilltari për Ballkanin i komisionerit evropian, Kris Paten.

Thaçi: Kryeparlamentari Daci është i papërgjegjshëm

Kryetari i PDK, Hashim Thaçi, ka akuzuar direkt Kryeparlamentarin e Kosovës, Daci, që është treguar i papërgjegjshëm ndaj bisedimeve midis Beogradit dhe Prishtinës. Sipas Thaçit, nuk mund të shkohet në Vjenë në mënyrë personale, por me platformë të përgatitur dhe miratuar nga Kuvendi. Për Thaçin, Kryeparlamentari Daci ka përgjegjësi direkte se nuk ka lejuar diskutimin në Parlament të bisedimeve të Vjenës. Njëkohësisht, Thaçi është shprehur kundër pjesëmarrjes partiake në Vjenë dhe ka deklaruar se është për një pjesëmarrje institucionale. Ndërkaq, Kryeministri i Kosovës, Bajram Rexhepi, shpreson për një vendim të orëve të vona. "Janë diskutuar disa raporte ndërmjet Qeverisë me UNMIK-un dhe nuk është marrë asnjë vendim", tha Rexhepi, pas një takimi me përfaqësuesit e 15-shes. Sipas tij, vendimi për shkuarjen e tij në Vjenë ndoshta do të merret të shtunën pasdite.

Qosja: Rugova e Daci ulin dinjitetin e delegacionit

I pyetur nga revista "Fokusi javor", rreth përbërjes së delagacionit kosovar për takimin e Vjenës, akademik Rexhep Qosja ka shprehur shumë mosbesim në disa prej kandidatëve të mundshëm të tij. "E, për të ashtuquajturin dialog, që nuk detyron askënd dhe nuk sjell kurrfarë rezultati për Kosovën sot dhe sidomos për ardhmërinë e saj, ka më shumë kandidatë. Më tmerron mendimi për delegacionin, në të cilin do të ishin që të dy - Nexhat Daci dhe Ibrahim Rugova. Dhe, më tmerron ky mendim pse ata, siç po shohim, pothuaj përditë në televizione, me qëndrimin e tyre, me fjalën e tyre, me gjestin e tyre, me fanelat e me dhuratat e tyre, vërtet ia ulin dinjitetin delegacionit të Kosovës", është shprehur profesor Qosja. Qosja ka shprehur frikën për mundësinë që UNMIK-u, OSBE-ja dhe ndërkombëtarët t'i japin fund misionit të tyre në Kosovë dhe që Kosova të mbetet në duart e njerëzve siç është Nexhat Daci.