Le Porte-parole de la Maison royale, Fluturak Germenji, a indiqué que "la famille royale est trčs touchée par l'initiative prise par le Premier ministre".
Pronat,
Leka falenderon Nanon
Ish-familja mbreterore
vlereson qendrimin e qeverise per kthimin e pronave te ish-mbretit Zog.
Reagojne legalistet: "Nuk ndikohemi ne vendimin tone per te votuar kunder
ministrave te rinj te Nanos". Historia e viles se Durresit dhe shpresa
per ringjalljen e saj
Ish-familja mbreterore
shqiptare, nepermjet zedhenesit te saj, Fluturak Germenji, ka pershendetur
angazhimin e qeverise shqiptare per kthimin e pronave te saj. Por, krahu
politik i pretendentit per fronin mbreteror Leka I, Partia "Levizja e
Legalitetit", eshte shprehur se kjo levizje e Kryeministrit Fatos Nano,
nuk do te ndikoje ne qendrimin e saj ne votimin e dy dekreteve presidenciale
per zevendesimin e dy posteve ministrore. Votim qe do te zhvillohet ne seancen
plenare te dites se hene. Kryetari i PLL-se, Ekrem Spahia, vlereson se qeveria
shqiptare, eshte e obliguar te zbatoje ligjin per kthimin dhe kompensimin e
pronave pe familjen mbreterore. Spahia ka theksuar se "vete Mbreti Leka
I, eshte shprehur se kthimi i pronave te familjes mbreterore, te behet ne
kuadrin e kthimit te prones tek pronari legjitim per te gjithe pronaret".
Gjithsesi, kreu i PLL-se, vlereson angazhimin e kreut te ekzekutivit shqiptar.
Por, veren se "kjo nuk ka te beje aspak me nje koncension te votave te
deputeteve te PLL per te mbajtur qeverine "Nano" ne kembe".
Nderkohe, Kryeministri Nano ka
premtuar dy dite me pare se do t'i ktheje ish-familjes mbreterore vilen ne
qytetin e Durresit dhe disa prona te tjera. Ne kete aspekt, ministri i Shtetit
prane Kryeministrit, Blendi Klosi, i cili eshte ngarkuar nga Nano per te
ndjekur me perparesi praktikat administrative te kthimit dhe kompensimit te
pronave te familjes mbreterore, ka bere te ditur se shefi i qeverise mbetet i
angazhuar per zgjidhjen e ceshtjeve, qe kane te bejne me plotesimin e
detyrimeve ligjore. Ndersa kreu i opozites, Sali Berisha, ka nenvizuar se
kthimi i pronave familjes mbreterore eshte nje akt legjitim.
E.GJ
Thane:
EKREM SPAHIA, Kryetar
i PLL:
"Le
parlement de la République albanaise a déją voté la loi régissant le
statut de la famille royale. Des discussions sont en cours pour l'adoption de
la loi de restitution aux anciens propriétaires, qui couvrira, également,
les biens de la famille royale dont, notamment, la villa de Durrės.
Mais, pour le moment, rien n'est encore
décidé et l'initiative de Fatos Nano n'aura aucun effet sur notre position
concernant les élections locales".
"Kuvendi i
Shqiperise ka miratuar ligjin per statusin e familjes mbreterore, ku ne te
perfshihet edhe kthimi i pronave te familjes mbreterore dhe vete Mbreti Leka
I, eshte shprehur se kthimi i pronave te familjes mbreterore do te behet ne
kuadrin e kthimit te prones tek pronari legjitim per te gjithe pronaret. Ne
kete kontekst, themi qe qeveria shqiptare eshte e obliguar te zbatoje ligjin e
dale nga Kuvendi. Ndersa hapat qe hedh zoti Nano tani, qe te merret qeveria me
kthimin e pronave familjes mbreterore duhet pershendetur, por kjo nuk ka te
beje aspak me ato, sikurse keto jane koncesion te votave te deputeteve te PLL
per te mbajtur qeverine "Nano" ne kembe. Keshtu qe vota e deputeteve
te PLL do te jete kunder qeverise 'Nano 6'".
BLENDI KLOSI, Minister
Shteti prane Kryeministrit:
"Problemi i pronave te
ish-familjes mbreterore, ashtu si dhe vete familja mbreterore eshte deklaruar
disa here, do te zgjidhet ne kuadrin te ligjit per kthimin dhe kompensimin e
pronave, ligj te cilin Parlamenti shqiptar tashme e ka ne shqyrtim dhe ne
perfundim te tij. Nepermjet ketij ligji do te kete mundesi qe familja
mbretorore te perfitoje pronat, te cilat jepen nga ky ligj, duke filluar nga
vila e Durresit dhe me radhe ne disa nga momentet e tjera, te cilat do te jene
te gjitha fryme e nje diskutimi te vazhdueshem. Ne jemi ne procesin e fillimit
te ketij diskutimi. Per momentin nuk kemi asnje evidence te sakte te ketij
realiteti".
SALI BERISHA, Kryetar
i PD:
"Monsieur
Nano, sans scrupule, utilise tous les moyens pour servir ses propres intérźts.
Lors de notre dernier congrčs, nous avions inscrit dans notre programme le
retour des biens du roi qui ont été confisqués par les communistes qui
avaient commis une injustice que nous dénonēons. Je ne pense pas que les
légalistes acorderont leurs voix ą Nano et ą ses ministres".
"Zoti Nano, ne
paskrupullsine e tij, nuk do te ngurronte per te perdorur cdo lloj mjeti per
mbijetese, ndonese eshte me kohera te numeruara. Rikthimi i pronave te mbretit
eshte nje akt legjitim, eshte pjese e programit tone. Qe ne Kongresin e
parafundit te PD-se egziston nje pike e platformes sone, rikthimi i pronave te
mbretit per te rivendosur nje padrejtesi te madhe qe regjimi komunist kishte
bere. E lidhur kjo me perpjekje tjera qe do te jene te deshtuara, jam i bindur
se asgje nuk do te mund te detyroje perfaqesuesit e legalisteve shqiptare, te
cilet jane nje tradite mirfilltas kunder Nano, te hutohen ne voten e tyre te
kthjellet kunder Nanos dhe ministrave te tij".
E Shtune, 26 Korrik 2003 http://www.kohajone.com/ Copyright © KOHA JONE
SPAHIA: NE SEANCE, KUNDER QEVERISE
Z.Spahia, pas angazhimit te ri te qeverise Nano lidhur me kthimin e pronave te
familjes mbreterore, a i vleresoni ato si nje tentative te re te saj per t'iu
rrembyer votat tuaja gjate seances se dites se hene ne parlament?
- Aspak, nuk mund ta them nje gje te tille. Angazhimi i qeverise per kthimin e
pronave te familjes mbreterore eshte me se i drejte. Por nuk mund te them se
perkon edhe me momentin e votimit, pasi ajo edhe me pare ka plotesuar disa nga
kushtet e paraqitura prej nesh. Mund te permend ketu levizjen jashte vendit me
ane te pasaportave diplomatike te anetareve te familjes mbreterore, si ajo ne
France para pak kohesh e Nenes Mbretereshe etj.
- A mund t'iu beje per vete nje mase e tille sa te arrini deri ne nje vote pro
ndryshimeve te qeverise Nano?
- Jo, kjo gje nuk mund te ndodhe ne asnje menyre. Per me teper duhet t'iu them
se eshte absurditet qe nje parti e se djathtes, cilado qofte ajo, te votoje pro
qeverise socialiste. Megjithe favoret e merituara qe na ben qeveria, ne do te
renditemi perkrah gjithe partive te tjera opozitare per te shprehur qendrimin
tone te deklaruar tashme kunder qeverise se re Nano.
- A mendoni se mund te ndermerrrni ndonje mase ekstreme si ajo e braktisjes se
seances parlamentare?
- Jo nuk do e bejme nje gje te tille. Ne do te jemi ne seance dhe do te votojme
kunder qeverise se Nanos.
VOTIMI, PARTITE E VOGLA NE PROVE
Anila Rama
Egla Nasi
Deputetet qe perfaqesojne partite e vogla parlamentare, do te jene ata qe do te
kene peshe me votat e tyre ne seancen plenare. Per dy dite me rradhe, eshte
folur per nje skeme qe do te ndiqet gjate seances parlamentare: deputetet e
partive te vogla, do te largohen ne momentin e votimit, duke ulur keshtu
prezencen ne salle te deputeteve, dhe duke garantuar 50 perqind plus nje te
votave te te pranishmeve qe kerkohen per te kaluar dekretet e Presidentit. Kjo
ndodh per nje fakt te thjeshte: shumica e tyre edhe pse mund te kene pakenaqesi
me Nanon, kryetarin actual te qeverise, kane ruajtur marredhenie shume te mira
me kandidatin per Minister te Jashtem Marko Bello. Ky i fundit, si gjate kohes
kur ka qene minister integrimi, ashtu edhe ne aktivitetin e tij parlamentar ne
punen ne komisionin e jashtem, ka ndjekur nje politike te qarte bashkepunimi, me
te gjithe aktoret, jo vetem te majte, por edhe te djathte. Ndaj, ne nje dalje
publike, shumica e kolegeve deputete, pavaresisht nga opinioni qe kane per
kryeministrin Fatos Nano e kane shume te veshtire qe te rrezojne ne Parlament
kandidaturen e Marko bellos ne postin e Ministrit te Jashtem. Ndaj, per te mos u
shfaqur publikisht ne kete situate te veshtire: kunder Nanos por pro Bellos, ata
sipas burimeve, do te ndiqnin skemen e lenies se punimeve te kuvendit ne
momentin e votimit, uke garantuar nje numer me te vogel te te pranishmeve, dhe
nje numer me te madh te votave pro. Nga ana tjeter, pese ditet gjate te cilave u
shty votimi i qeverise se re ne parlament, e ndihmoi kryetarin socialist Fatos
Nano per te rikuperuar nje pjese te deputeteve qe mendonte se mund te votonin
kunder. Pritet e hena per te pare se si do te shkojne ngjarjet dhe se si do te
pozicionohet vota e hapur e partive te vogla.
PLL: Do tė votojmė kundėr edhe pas urdhrit pėr kthimin e pronave tė Zogut
TIRANE- Legalistėt thanė dje se do tė votojnė kundėr qeverisė
Nano edhe pse ky i fundit ngarkoi dy ditė mė parė ministrin e Shtetit
Blendi Klosi pėr tė ndjekur me pėrparėsi praktikat amdinistrative pėr
kthimin dhe kompensimin e pronave tė ish-Familjes Mbretėrore. Kryetari i
legalistėve Eqerem Spahia e cilėsoi absurde faktin qė PLL tė votonte pro
qeverisė Nano. Ėshtė absurditet fakti qė njė parti opozitare tė
votojė pėr qeverinė e kujtdoqoftė, aq mė tepėr pėr qeverinė socialiste qė
nuk u ofron shqiptarėve asnjė zgjidhje pėrveēse do tė mbrojė krizėn. Kjo
do tė thotė qė vota e legalistėve do tė jetė kundėr qeverisė Nano,
-tha ai. Tė njėjtin qėndrim mbajti dje edhe nėnkryetari i PLL, Murat Basha.
Ne nuk mund tė shesim votėn tonė pėr kėtė qeveri pėr tė marrė disa
prona tė mbretit. PLL do tė votojė kundėr ditėn e hėnė, -tha Basha. Zėdhėnėsi
i Familjes Mbretėrore, Fluturak Germenji sqaroi gjithashtu dje se pronat qė i
kthehen Mbretit nuk vijnė si rezulat i votave pėr kryeministrin Nano sepse njė
lėvizje e tillė ėshtė mjaft e qartė nė aspektin teknik dhe administrativ.
Edhe demokratėt nga ana e tyre shpresojnė se vota e legalistėve do ti
bashkangjitet votės sė tyre ditėn e hėnė kundėr dekretit tė presidentit
Moisiu pėr emėrimin e dy ministrave Bello dhe Meksi. Deklarata e kryetarit
tė PLL Eqerem Spahia se forcat legaliste do tė kenė tė njėjtin qėndrim me
votat e opozitės nė pėrgjithėsi, do tė thotė se opozita do tė japė votėn
kundėr qeverisė sė z.Nano, -tha sekretari pėr Burimet Njerėzore ne PD,
Fatos Beja.
N.Perndoj
Nano do t'i kthejė Mbretit "Pallatin e Brigadave" pėr 4 vota
Nga Fahri Balliu
Burime qė pretendojnė se janė tė sakta, duan tė thonė se Fatos Nano, krahas kthimit tė viles sė Durrėsit pėr Mbretin, po pėrpiqet tė bėjė njė hap tjetėr, t'i kthejė atij "Pallatin e Brigadave".
Siē ėshtė komentuar gjerazi, kthimi i viles se Durresit u lidh me nevojen qe ka Fatos Nano per votat ne parlament diten e hene, per dy ministrat e rinj. Mirepo loja eshte kaq e hapur, saqe nuk mund te quhet koinēidence, caktimi i ministrit te Shtetit dhe data e kthimit te prones, me krizen qe e kercenon qeverine dhe kabinetin "Nano".
Nderkaq, kreu u Legalitetit, Ekrem Spahija, deklaroi se kjo nuk i ben ata qe te votojne ministrat e Fatos Nanos. Ne nje rast tjeter, ka ndodhur qe dy vota nga Legaliteti jane dhene per qeverine socialiste. Mirepo kjo atehere, u shoqerua me nje reaksion te madh moral e politik, si per protagonistet, dhe per fushen e lojes parlamentare.
Ne keto kushte, Ekrem Spahija dhe votat e Legalitetit, e kane shume te veshtire te pergatisin nje skeme te konsideruar "tradhtare", pasi distanca politike midis PS-sė e mbretėrorėve, eshte teper serioze.
Burimet thone qe, per kete shkak, Fatos Nano ka ndermarre nje hap, duke takuar apo biseduar vete me Leka Zogun, lidhur me kete situate.
Nano eshte perpjekur qe te binde trashegimtarin e fronit se votat e Legalitetit do t'i sherbejne stabilitetit te vendit, i cili forcon unitetin kombetar. Mirepo, kjo terminologji me unitet e stabilitet, eshte pak e huaj per Mbretin, aq me shume qe ne Shqiperi ka pasur dhe nje Parti te Unitetit Kombetar, kryetari i se ciles, nje recidivist vjedhjesh, ka qene aleat i Nanos dhe pjese e "Aleances per Shtetin".
Atehere, Nano si xhongler ka ofruar "Pallatin e Brigadave", duke kerkuar 4 vota. Sigurisht, joshja eshte shume e madhe, mirepo dokumenti per kthimin e "Pallatit", do te behet pas votimit. Kjo do te thote, qe mund te mos behet kurre. Nga ana tjeter, dokumenti s'mund te behet perpara, se s'dihet si vete votimi!
Nano, megjithėse e mbushi grepin me ushqim te shijshem, nga Leka Zogu ka marre nje pergjigje te tille, se ai "mund t'i napi votat, veē pėr Shqypninė etnike".
Ne kete lloj terminologjie pastaj, ngec Nano, i cili, edhe si marksist, edhe si lojtar i politikes greke ne Shqiperi e Ballkan, qė me "etnike", koncepton disa pune e vepra greke.
Opozita: Me mashtrime, Nano kėrkon tė blejė grupin parlamentar tė PLL-sė
Ka qene paksa i papritur premtimi i bere nje ditė me parė nga kryeministri Nano, qė do t'i ktheje te gjitha pronat familjes mbreterore te ndodhur ne Shqipėri. Kjo, nga opozita, ėshtė parė si mashtrimi i radhės, i cili kėrkon tė pėrdore ēdo mjet pėr tė blerė sa mė shumė vota qė tė jete e mundur dhe pėr te siguruar kalimin e dy emrave te propozuar prej tij nė parlament. Por deputetė te opozitės dhe ato tė kampit tė majtė, janė shprehur se ky nuk ėshtė njė premtim, i cili duhet marrė nė konsideratė, pasi sipas tyre, e drejta e familjes mbreterore per prone, ėshtė njėlloj kushtetuese, si edhe pėr tė gjithė pronarėt e ligjshem. Deputetėt e opozites ne komisionin e Ligjeve, shprehen se "kjo nuk eshte e moralshme. Nano, pėr tė marre votat nė parlament, po kompromenton vullnetin e grupit parlamentar tė legalistėve". Beja dhe Mediu shprehen te bindur se, legalistėt e kanė kuptuar kėtė lojė tė Nanos dhe kane deklaruar publikisht, votėn e tyre "kunder" qeverisė. Beja thekson se "absolutisht kjo eshte nje perpjekje qė po ben Nano, ne kuader te presionit qė po ben ditet e fundit, ne menyre qė te perdorė elemente te ndryshem, si instrumente te garantimit te votes ne parlament. Nga deklarata e deritanishme, dihet se votat e legalisteve do te jene te njejta me ato tė opozitės ne pėrgjithėsi, pėr ministrat e propozuar nga Nano. Qė do te thote, kunder qeverisė "Nano". Ndėrsa Mediu thekson se "ēeshtja e zgjidhjes se pronesisė sė mbretit, lidhet me zgjidhjen e ēeshtjes sė pronės pėr gjithe Shqipėrine. PR ka qene e prirur tė bashkėpunoje me te gjitha forcat politike te djathta dhe te majta, pėr tė arritur perfundimisht qė te konsolidoje te drejtat e pronės, si per mbretin, dhe per te tjeret, nje tentative e Nanos per te krijuar nje konfuzion brendapėrbrenda opozitės, dhe per te vendosur ne nje pozicion tė paqene deputetet e PLL-sė, per shkak te nje favori qė kerkon t'i beje familjes mbreterore. Nga ana e tyre, deputetė te PLL-sė jane deklaruar se qeveria e Nanos ėshte e deshtuar, dhe ne asnjė rast nuk do te votonin "pro" saj.
e.gj
Faqja 4 - POLITIKE Korrik 26, 2003
Korrik 26, 2003
SPAHIA: JAM KUNDER QEVERISE Legalistėt nė dilemė pėr votėn Deputetėt e PLL: Vendosim tė hėnėnLegalistėt ende nė dilemė pėr votėn, nėse ajo do tė jetė pro apo kundėr dekreteve tė presidenti Moisiu pėr dy zėvendėsimet e reja nė qeverinė e Nanos. Dilema e tyre vjen si pasojė e vendimit tė kryeministrit Nano qė ministri i Shtetit, Klosi, tė merret me procedurat pėr kthimin e pronave ish-familjes mbretėrore. Kryetari i Partisė Lėvizja e Legalitetit, Eqerem Spahia, e shprehu hapur dje votėn kundėr kėtyre dekreteve, pavarėsisht nga vendimet qė merr kryeministri pėr familjen mbretėrore. Por ky ėshtė vetėm vendimi personal i Spahisė, pasi ende nuk ėshtė marrė njė vendim politik i grupit parlamentar pėr kėtė votim apo edhe i strukturave drejtuese. Nėnkryetari i PLL-sė, Murat Basha, njihet si njeri qė mund t'i ndryshojė nė moment vendimet e kryesisė. Deputeti legalist Ethem Fejzollari i pyetur pėr votėn pro apo kundėr dekreteve tė Moisiut dhe zėvendėsimeve nė qeveri deklaroi se "s'kam si tė jap njė prononcim, vota jonė kundėr, por tė hėnėn vendoset nė mbledhjen e grupit parlamentar tė partisė sonė". Fejzollari ėshtė njeriu qė pėrfaqėson familjen mbretėrore nė negociatat e hapura me qeverinė shqiptare lidhur me kthimin e pronave kėsaj familjeje. Ai drejton njė grup ekspertėsh pėr ēėshtjen e pronave dhe ka si qėllim qė tė kthehet fillimisht njė pjesė e kėtyre pronave, tė cilat janė edhe tė hipotekuara si prona tė ish-mbretit Ahmet Zogu. Fejzollari ėshtė njeriu i afėrt me familjen e mbretėrore, madje ka ndihmuar nė ardhjen dhe nė qėndrimin e kėsaj familjeje nė Shqipėri. Duke qenė se i biri i Zogut, Leka, dhe familja e tij ende vazhdojnė tė qėndrojnė me qira, trupi i nėnės mbretėreshė, e cila vdiq pak muaj pas ardhjes nė Shqipėri, gjendet nė Sharrė, ai dhe grupi i ekspertėve fillimisht kėrkojnė kthimin e njė prone, vilė, pėr tė qėndruar familja, mė pas do tė negociojnė pėr pronat e tjera. Kėshilltari i familjes sė mbretit Zog, Gėrmenji, theksoi dje se "fillimisht duhet tė kthehet njė vilė banimi pėr familjen, pasi ajo vazhdon tė jetė me qira". Sipas tij, vila e Durrėsit do tė ishte njė zgjidhje; ai propozoi se do tė ishte e mirė qė tė kthehej edhe pallati mbretėror. Ethem Fejzollari dhe Bahri Kollēaku ishin dy deputetėt legalistė qė thyen bojkotin parlamentar tė partive tė djathta dhe hynė nė Parlament. Po kėta tė dy, Fejzollari dhe Kollēaku, nuk iu bindėn kryesisė sė legalistėve pėr t'u larguar nga salla e votimit kur do tė votohej Moisiu pėr president. Vetėm Spahia dhe Balla u larguan nga salla dhe deklaruan se nuk kanė gjė me Moisiun, por partia e tyre ėshtė pėr mbretėri. Spahia, Balla nuk iu bindėn vendimit tė tė gjitha partive tė djathta pėr tė votuar kundėr mbylljes sė Dytu Free Shop-eve dhe bashkuan votat me socialistėt.
Berisha: PLL do votojė kundėr"Asgjė s'i detyron tė votojnė pro Nanos"
Kryetari i Partisė Demokratike, Sali Berisha, u shpreh i sigurt se vota e legalistėve pėr zėvendėsimet nė qeveri do tė jetė kundėr. "Asgjė nuk i detyron ata tė votojnė pro Nanos, nuk do ta bėjnė, pavarėsisht nga sa flitet", tha ai dje nė njė konferencė pėr shtyp. Sipas tij, ata janė parti e djathtė, e cila ėshtė pozicionuar kundėr qeverisė Nano. Berisha foli me siguri, edhe pse votat e legalistėve bėnė qė ai tė humbiste njė sfidė parlamentare, siē ishte mosmbyllja e Dytu Free Shop-eve. Nėse ata nuk do t'i kishin bashkuar votat me socialistėt, ky projektligj ende do tė ishte nė diskutim. Reagimi i atėhershėm i demokratėve ndaj legalistėve nuk ishte shumė pozitiv. Takimi mes kryetarit tė grupit parlamentar tė PS-sė, Ruēi, kryetarit tė grupit parlamentar legalist, Spahia dhe Fejzollari, i cili u realizua mė kėmbė dhe nė minutat e fundit tė seancės, nuk ėshtė harruar ende nga PD-ja. Ishin deputetėt e kėsaj partie qė mė sė shumti firmosėn kthimin nė atdhe tė familjes mbretėrore nė atdhe dhe pėr kėtė as nuk u falėnderuan nga legalistėt. Sigurinė e Berishės pėr legalistėt, tė cilėt i janė larguar edhe nga koalicioni, do ta shohim tė hėnėn nė seancėn e votimit. Ai deklaroi se tė gjitha partitė e djathta do tė votojnė kundėr ndryshimeve tė reja nė qeverinė e Nanos qė, sipas tij, nuk do tė sjellin asgjė tė re.
Kryetari i PD-sė pėrshėndeti gjithashtu presidentin Moisiu me rastin e njėvjetorit tė mandatit tė tij nė postin e presidentit. Ai vuri nė dukje se Moisiu gjatė gjithė kėsaj kohe tregoi integritet tė plotė dhe se ai i ka kryer gjithnjė detyrat duke u mbėshtetur nė Kushtetutėn e Shqipėrisė. Sipas tij, zgjedhja e Moisiut nė postin e presidentit ishte zgjidhja mė e mirė e krizės sė politike shqiptare, krizė e cila u shkaktua nga manipulimi i zgjedhjeve tė pėrgjithshme tė qershorit 2001.
Koleksioni u sekuestrua nė Rinas kur erdhi familja Zogu
|
Komision nė Rend pėr armėt e mbretit
|
Njė komision qė do tė ngrihet nga Ministria e Rendit Publik, do tė vlerėsojė armėt e mbretit Leka Zogu. Burime nga prokuroria saktėsojnė se, ēėshtja penale nė ngarkim tė tij tashmė ėshtė pushuar. Nuk kishte elementė tė veprės penale, prandaj ėshtė mbyllur hetimi, pohojnė ekspertėt. Tani do tė jenė specialistėt e Ministrisė sė Rendit, qė do tė vendosin se cilėt armė do i kthehen familjes mbretėrore. Sipas pėrfaqėsuesve tė monarkut njė pjesė e koleksionit, njė ndėr mė tė rrallėt nė botė, ėshtė nė Shtetet e Bashkuara tė Amerikės. Pėrafėrsisht ky pasion luftarak i mbretit Leka ka njė vlerė afro 30 milionė dollarė. Nė koleksion ka shpata, dy nga gjashtė, qė ekzistojnė aktualisht nė botė, qė i pėrkasin njė kohė shumė tė lashtė tė njerėzimit. Ka dhe armnė zjarri, tė cilat janė nė njė gjendje teknike tė rregullt, pėr tė cilat kėrkohet njė leje nga dikasteri i rendit, pėr ti mbajtur. Vetė mbreti ka deklaruar se ėshtė i gatshėm tė veprojė, ashtu si tė vendosė drejtėsia shqiptare. Gjithashtu ai ka shprehur dėshirėn qė armėt tė vihen nė njė muze dhe tė shėrbejnė aty pėr vizitorėt e shumtė qė do vijnė. |
Nexhmija e Ramizi
shkaterruan familjen e Enverit
LILJANA HOXHA vijon rrefimin
e saj per marredheniet brenda famijes te ish-udheheqesit komunist te
Shqiperise. Roli i Ramizit dhe Nexhmijes, izolimi i Sokolit dhe libri qe do
zbuloje prapaskenat mes familjareve te Enverit
Vijon nga numri i kaluar
Nderkaq eshte evidente, qe
gjuha e ketij autori nuk eshte e tij dhe as vetem e Kalos, por e RA dhe NH (Ramiz
Alia dhe Nexhmije Hoxha). Ata nuk guxojne te flasin, duke zgjedhur gjoja
mencurine sqimatare te heshtjes prej urtesise, qe keto probleme te mos dalin
ne pazar, duke ma lene automatikisht pergjegjesine mua, si e vetmja gje qe
ju ka mbetur, te sigurt qe une nuk ndalem para tyre dhe jam e gatshme te
perballem publikisht me ta. Nderkaq, nuk rreshtin kurre se gjeturi metoda
per te me luftuar, si edhe kete rradhe, te iluduar se ndoshta do te stepem
nga presioni i shoqerise. Per kete gjejne njerez fakire, qe pranojne te
flasin publikisht, c'ka duan ata.
Them keshtu se e kane pare,
qe s'ju doli gje me presionet sociale private, ardhur po prej tyre nepermjet
autoriteteve qe une i vleresoj si luftetare te lirise se fjales apo
pavaresise se mendimit. Konsultimi me keta, nga ana ime, ishte nje kenaqesi
me qe me njohin e i njoh vjetersisht e individualish, e jo thjesht
politikisht. Megjithate pergjigja ime, duke jua thene ne sy edhe pse i
vleresoj ende, ishte: Me vjen keq qe s'qenke plotesisht i pavarur, se per
kete ceshtje je ushtar i RA (Ramiz Alise) dhe per pasoje i NH (Nexhmije
Hoxhes). Autoret e ketij shkrimi me pikepamjet psikonaliste te tyre kane
vene re tek une, krize anonimati post komunist e tendenza per protagonizem,
qe s'eshte gje tjeter vecse nje nga fabulat e Nexhmije Hoxhes kur na
kercenoi, midis te tjerash, qe Sokoli dhe une gjithcka e bejme per
"scoop".
Per kete aresye, ju,
drejtohem atyre shkurtimisht, si dhe i deshmoj opinionit publik: une jam
vajze populli edhe per kete nuk u mireprita nga Nexhmije Hoxha dhe te tjere.
Por une jam edhe mbese e kryepriftit ne fshatrat e Vlores dhe mbese e nje
patrioti perseri nga Vlora, qe ka shoqeruar Ismail Qemalin, diten e ngritjes
se flamurit. Jam vajze e dy prinderve qe luftuan per clirimin e adheut, dy
komunisteve shume te ndershem. Origjina ime kristiane, sado e pa vleresuar
prej sistemit, bashke me mesimet e partise se asaj kohe mbruajten tek une
nje moral te shendoshe, te pasur me virtyte e parime te larta, por edhe te
pathyeshem fale karakterit tim te forte. Si vajze populli, une isha krenare
prane Enver Hoxhes, sidomos tek e shihja qe per kete, ai me cmonte edhe me
shume. Por e detyruar nga urdherat e NH une nuk luajta rolin qe me takonte,
edhe pse brenda vetes mbaja gjeresine shpirterore te popullit tim ne raport
me Enver Hoxhen. Ndersa, si nuse e djalit te tij, jo vetem pa kuptuar, por
fillimisht delikate dhe me pas e shkaterruar aspak rastesisht nga shendeti,
u shkeputa nga realiteti. Megjithate nuk rreshta kurre te kundershtoja c'ka
s'me pelqente me aq pak sa kuptoja, duke kerkuar zgjidhje pikerisht nga
Nexhmije Hoxha, perderisa Enver Hoxhes duhet t'i ruanim shendetin. Keshtu
Nexhmije Hoxha duhet te kujtoje mire vitin '86, kur vetem nje vit pas
vdekjes se Enverit, kur agresiviteti i familjes ndaj meje s'kishte pse te
kishte me fre, edhe pse fillova te kritikoj qendrimin e familjes ne lidhje
me Ramiz Aline, une fajesoj krejtesisht e bindur Nexhmije Hoxhen, duke i
thene: "Ti e ke fajin per gjithcka, sidomos pse nuk me le te flas me
Enver Hoxhen". Qe atehere mbeta vetem pjese e protokollit ne lidhje me
Enver Hoxhen, te kesaj familje qe s'u be kurre familja ime se Nexhmija,
ndryshe nga Enveri, nuk me pranoi kurre si bije te saj.
Le te flase po ashtu zoti
Ramiz Alia, pse i vajta 2 here ne zyre ne vitet '90-te, tek qe i detyruar te
me pranonte si pjestare e familjes se Enver Hoxhes, duke e kritikuar per
moskomunikim te sinqerte me popullin, e per manipulim te situatave politike.
Nga kjo s'mund t'i vinte asnje e mire popullit. Kjo s'ishte rruga drejt
demokracise, por drejt shkaterrimit te Shqiperise, me urrejtjen qe ai kishte
mbjelle ne popull per Enver Hoxhen dhe familjen e tij, ende kur qe Sekretar
i Pare i PPSH-se.
Duhet t'i kujtohet pas kesaj
Nexhmije Hozhes kur i them te shikoje Ramiz Aline si armik dhe jo si mik. Le
te flasin gjithashtu anetaret e tjere te familjes, madje e urta Pranvere, e
cila me deklaroi ne sy pa meshire, (pa qene nevoja se kete une e dija), qe
ne familjen e Enver Hoxhes nuk me donin. Ishte viti '86.
I takon pikerisht asaj te
flase per vitet '90-te, kur e tere familja ime prinderore, madje dhe e
ndjera ime moter Tatiana me te shoqin e saj fisnik Robert Radoja, te
trajtuar me shume cinizem nga familja e Enver Hoxhes, u bene strehe e saj (per
te mos shkuar ne pulari) dhe baze apo qender e gjithe familjes se Enver
Hoxhes, tek me dhimbseshin fort, edhe pse me dukeshin me te frikesuar dhe me
te pazote nga une. Kishte ardhur koha, qe xhaxhi Ramiz nuk i njihte me per
hir te karrieres se tij politike. Familja e Enver Hoxhes bashkohet kur mbeti
pa Ramiz Aline, gje qe nuk vazhdoi shume, sepse ai do kapej fort pas
kredibilitetit te vjeter ne popull (familjes se Enver Hoxhes) per t'u bere
nga i depolitizuar serish i majte, me te dale nga burgu i vendosur t'i futej
serish politikes. Le te flase per keto momente Iliri, per kritikat tona ndaj
tij dhe gjithe familjes, qe kishin qene paraprakisht dakort (madje dhe vete
Nexhmija ne burg) per intervisten jo aq naive te tij, pavaresisht qe e coi
padrejtesisht ne burgun berishian.
Ishte kjo interviste qe
fliste ne dukje per Enverin, qe Ilir Hoxha e shfrytezon per t'i servirur
popullit, nepermjet autoritetit te Enver Hoxhes, si zgjidhjen me te mire
politike, ate te Ramiz Alise per kandidat te pavarur per President e madje
per Republike Presidenciale.
Ketu po te jete i ndershem
duhet te flase Hysni Milloshi, qe sabotoi vendimin tone per distancim publik
nga vepra e Ilirit, meqenese djali tjeter i Enver Hoxhes e shikonte Ramiz
Aline si tradhetar te kombit e jo thjesht te Enver Hoxhes, prandaj Sokoli
s'mund te qe dakort, qe familja e Enverit te shfrytezonte emrin e babait te
tij per t'i imponuar popullit interesat politike te Ramiz Alise, mesa duket
te lidhura ngushte me ato te Nexhmije dhe Ilir Hoxhes.
Familja u nda e kete rradhe
perfundimisht, kurse une shkoja tek Nexhmije Hoxha vetem dy here ne vit, me
16 tetor dhe 11 prill. Keto 12 vjet, Sokoli shkonte tek varri i te jatit
vetem me mua ne datat perkatese pa ditur kurre ditet kur shkonte familja, se
e evitonin. Madje, atij nuk i del nga mendja se si Nexhmije Hoxha edhe ne
takimin e pare, pasi del nga burgu, me Enver Hoxhen tashme te zhvarrosur,
shoqerohet vetem nga femijet e saj te preferuar Iliri e Pranvera, pa
njoftuar fare Sokolin, sikur ky te mos ishte i Enverit.
Me pas, le te flase vete
Nexhmije Hoxha, kur megjithate ishim Sokoli dhe une qe e mbrojtem ate ne
shtyp kundrejt lojes se Milloshit per te akuzuar Ramizin dhe Nexhmijen si
tradhetare te Enverit, megjithe rezervat qe kishim ndaj saj, jo vetem si
nene, por dhe detyrimin e saj ndaj shoqerise. Gjithsesi duke vuajtur per
situaten ne familjen e Enver Hoxhes e duke e konsideruar veten pergjegjese,
thjesht si person i padeshiruar per ta, pavaresisht nga gabimet qe kurre si
mora vesh, megjithe insistimin per te m'i thene ne sy.
Dhimbja per Sokolin, e
iluduar qe familja e mbante larg per shkakun tim, me detyron t'ju them:
"Jam une e keqa juaj?. Une terhiqem krejtesisht menjane edhe me, por ju
behuni me njeri-tjetrin se eshte e tmerrshme qe Sokoli eshte pa nene, moter
e vella, njesoj si une qe pesova fatkeqesine e jashtezakonshme te me shuhej
e gjithe familja prinderore".
Por, edhe kjo ishte e kote.
Sidoqofte detyra ime, sic ja kisha vene vetes, ishte te heshtja publikisht
per te miren e Enver Hoxhes ne kohen, kur ende se kishim kuptuar qe
armiqesia ne familje paskesh qene e betuar, sic u vertetua me pas. (lexo
SPEKTER). Pra i takon vete familjes se Enver Hoxhes e te tjereve qe te
vendosin me njeri-tjetrin, jam apo nuk jam protagoniste. Sa per mua,
koncepti im mbi protagonizmin eshte se nuk synohet, por meritohet.
Nderkaq une s'po bej asnje
gje te re, pervecse po deshmoj per gjerat e vjetra. Meraku i autorit te
ketij shkrimi (lexo i NH dhe RA, etj) se kam nxjerre Enver Hoxhen ne pazar,
eshte argument i tyre per te me intimiduar, te sigurt ne adhurimin tim per
te. Krejtesisht e ndergjegjesuar tashme, kur edhe te dua nuk mund t'i mbaj
syte te mbyllur si me pare, kur kisha frike te konfrontohesha me te verteten,
jo per vete, por per Enver Hoxhen.
U them atyre qe Enver Hoxha
nuk shitet, as i gjalle e as i vdekur. Jemi ne qe shitemi e qe bejme pazar,
duke shperdoruar autoritetin e tij, krahas gjithe nomenklatures zyrtare te
shoqerise, qe kerkon te beje demokraci vetem me pazarllek politik e
korrupsion shteteror. Pasqyrimi ne publik se cfare ndodh ne familjen e Enver
Hoxhes eshte vetem nje tregues i ri se sa poshte ka rene dinjiteti i
shoqerise shqiptare. Fshehja e metejshme e ketyre fakteve nuk do te conte
vetem ne shkaterrimin e familjes sime e te Sokolit, por dhe te desha, nuk
jam me ne gjendje te hesht, pasi pashe se c'mund te beje Nexhmija per djalin
dhe niperit e saj, pale per mua, e lemerisur per c'ka eshte bere me te
tjeret, pa dijenine e Enver Hoxhes. E pra ky eshte motivi social i hapjes se
problemit ne publik, pse jam e sigurt se problemi eshte i gjithe shoqerise.
Ironia e autorit shume te
komanduar per librin tim s'eshte gje tjeter vecse frika e tyre prej tij. Ata
tallen me misterin e librit. Por, a ka mister me te madh nga cka une po
shtroj?
Nderkaq, une nuk nxitohem
per kete liber, qe fillimisht kishte natyren e kujtimeve, sic u nxitua
Nexhmija dhe Iliri per biznes. Madje, fal incidentit ne "Klan" ne
vitin 2000, ceshtja eshte bere shume interesante per t'u studiuar nga
pikepamja sociale, cili eshte qendrimi i shoqerise ne keto deshmi te miat,
qe po i parashtroj paraprakisht. Une jam e ndergjegjshme qe nomeklatura
zyrtare nuk mund te me mbeshtese mua per shume aresye qe s'arrij t'i
parashtroj ketu. Sidomos per aresye politike, se une jam pasha i kuq, qe te
konfondojne koshiencen kombetare per te deshifruar te verteten qe eshte nje,
ajo qe thuhet ballazi.
Prandaj, une edhe ne kete
rast, me gjeresine time shpirterore i drejtohem opinionit publik. Edhe e
keqe qofsha, edhe e cmendur qofsha, lermeni menjane mua dhe studioni
problemin, se problemin nuk e njoh vetem une, problemi eshte midis jush. Ate
e njohin te gjithe, por nuk guxojne te flasin. Zberthimi i tij varet nga ju,
ne qofte se doni te merreni me te. Ne qofte se jo, une detyren time ndaj
jush dhe per te cliruar c'ka kisha peng ne zemer e kreva. Nuk me takon mua
dhe nuk do desha kurre t'i imponohesha shoqerise, por jam shume e kenaqur se
historia tashme s'mund te pengohet per te folur kur t'i vije koha. Se
gjithcka qe me takonte mua te beja publike, tashme eshte publikuar.
Libri, i cili do pasurohet
nga keto zhvillime, do te jete qendisja ime, poema ime, simfonia ime per
popullin tim. Do te jete perkundja qe dua une t'i bej atij, edhe pse ai s'do
te ma beje mua. Keshtu do t'i kerkoj ndjese, qe megjithese nuk qe ai qe me
delegoi prane Enver Hoxhes duhet ta kisha ndjere une vete pergjegjesine me
te madhe per te dhe popullin, per te folur hapur pavaresisht nga kushtet qe
me imponoheshin. Dhe per te qene keshtu, me e denje dhe me efikase ne
stermundimin tim prej donkishoti, megjithese gjithmone do te ishte shume,
shume e veshtire.
Liljana Hoxha