Zëdhënësi i oborrit mbretëror në Tiranë, Fluturak Gërmenji, shpjegoi dje se shkëmbimi i tokave me Serbinë, që përfshiu dhurimin njërës prej perlave natyrore, Shen Naumit, u bë me vendim të Parlamentit dhe propozim të Myfit bej Libohovës dhe Mehdi Frashërit.

LAJMI

Shkëmbimi i Shën Naumit me disa fshatra dhe kullota në veri të vendit, është bërë me vendim të Parlamentit dhe me propozim të Myfit Bej Libohovës, Mehdi Frashërit dhe Mithat Frashërit". Kështu deklaroi dje zëdhënësi i oborrit mbretëror, Fluturak Gërmenji, lidhur me debatin që është hapur mbi aktin e "dhurimit" të Shën Naumit tek Serbia, nga Ahmet Zogu. Në këtë mënyrë, Gërmenji mohoi që përgjegjësia për këtë shkëmbim tokash të ishte ekskluzivisht e Ahmet Zogut.

Qëndrimi
Fluturak Gërmenji shpjegoi dje se në vitin 1925 Komisioni Ndërkombëtar i Kufijve vendosi që Shën Naumi të ishte pjesë e Serbisë. Ai shtoi se marrëveshja për shkëmbimin e tokave iu propozua Parlamentit Shqiptar nga Mehdi Frashëri dhe Myfit bej Libohova. Sipas Gërmenjit, nuk është e vërtetë që Shqipëria nga ky shkëmbim përfitoi vetëm disa kullota. "Zoti Milo me siguri gabohet, sepse Shqipëria nuk mori vetëm kullota por disa fshatra të mëdha në veri të vendit. Plus këtyre, mori edhe disa kullota", deklaroi ai. Gërmenji shpjegoi se manastiri i Shën Naumit, që iu dha serbëve, nuk ishte aq i vjetër. "Kështu, Parlamenti i atëhershëm e vlerësoi si pozitiv shkëmbimin e tokave", tha zëdhënësi i oborrit mbretëror.

Polemika
Qëndrimi aktual i oborrit mbretëror në lidhje me "dhurimin" e Shën Naumit tek Serbia bie në kontradiktë më alternativën e parashtruar nga historiani Paskal Milo, por edhe me dëshmitë e Mehdi Frashërit. Në letrën shpjeguese drejtuar Ahmet Zogut, Mehdi Frashëri thotë se Komisioni Ndërkombëtar i Kufijve i sugjeroi Shqipërisë dhënien e Shën Naumit, pra ky komision ka njohur se këto toka ishin shqiptare. Ndërsa, në dëshminë e Gërmenjit thuhet se komisioni vendosi që Shën Naumi të ishte pjesë e Serbisë. Ndërsa historiani Paskal Milo jep një opsion tjetër për "dhurimin" e Shën Naumit. Sipas tij, Ahmet Zogu i dhuroi Serbisë Shën Naumin, si shpërblim për Pashiqin, pasi ky e ndihmoi të rikthehej në pushtet në vitin 1924. Shkëmbimi i tokave me Serbinë ka qenë gjithnjë një temë që ka ngjallur shumë debate në të kaluarën në Shqipëri. Në librin Historia e Shqipërisë, të para viteve '90, ky akt i Zogut konsiderohej si tradhtia më e madhe ndaj atdheut.

Milo: Zogu i fali Serbisë padrejtësisht manastirin

Historiani Paskal Milo deklaroi pak ditë më parë se Ahmet Zogu i dhuroi Serbisë njërën prej perlave natyrore të Shqipërisë, Shën Naumin, pasi serbët e mbështetën atë për t'u rikthyer në pushtet. Ai tregoi për Gazetën se e vërteta për dhurimin e Shën Naumit nuk është ajo që është pretenduar gjithmonë nga Zogu dhe oborri mbretëror. "Zakonisht nuk është praktikë dhurimi i tokave të një shteti dhe ky ishte një veprim i gabuar dhe i dënueshëm. Aq më tepër që Konferenca e Londrës e njohu Shën Naumin si tokë shqiptare. Por, në fakt, Ahmet Zogu e paraqiti këtë akt në vitin 1925 si një marrëveshje mes dy vendeve. E vërteta është që Zogu i ktheu Serbisë nderin që ata i bënë duke e sjellë në pushtet", deklaroi Milo.

Mehdi Bej Frashëri negocioi marrëveshjen për Shën Naumin

Ish-përfaqësuesi i Zogut në Gjenevë, në vitin 1925, Mehdi Frashëri, shpjegon në një letër drejtuar mbretit të shqiptarëve arsyet pse ai i propozoi Parlamentit shkëmbimin e tokave me Serbinë. "Serbia si popull fanatik orthodoks sllav, as me një mënyrë nuk do t'ia linte këtë vend Shqipërisë. Komisioni i Kufijve i këshilloi Shqipërisë që Shën Naumin ta shkëmbente me një tjetër vend, pse serbët me këtë pretekst do të krijonin vështirësina të mëdha. Në bazë të këtyre konsideratave qeveria shqiptare më ngarkoi mua, me caktue mënyrën e shkëmbimit", thuhet në letrën shpjeguese që Frashëri i dërgonte Zogut. Ai shprehet se me mbajtjen e katundeve përreth Linit, Shqipëria dobësohej në vend që të forcohej.