Kuvendi të shfuqizojë të drejtën e vetos të partive të mëdha në komisionin bipartizan, ndërsa OSBE-ja të jetë më e qartë në qëndrimin institucional për procedurat e zbatimit të rekomandimeve për zgjedhjet.

Partitë e vogla parlamentare, të majta dhe të djathta, kanë vendosur t´i shkojnë deri në fund kërkesave të tyre për të mos lejuar dy partitë e mëdha, PS-PD, të vendosin vetë për reformën elektorale. Të mbledhur në një tryezë të përbashkët, mesditën e djeshme, përfaqësuesit e 10 partive të vogla kanë diskutuar qëndrimin e mëtejshëm, përsa i takon anashkalimit që ata mendojnë se iu bë prej marrëveshjes PS-PD, për reformën elektorale. Të pranishmit u njohën me një deklaratë fillestare, të hartuar nga socialdemokrati Skënder Gjinushi, e cila u miratua në fund me disa ndryshime. Deklarata konfirmon qëndrimin e partive të vogla, pro zbatimit të rekomandimeve të OSBE-ODIHR-it për zgjedhjet, por shprehet kategorikisht kundër procedurës së ndjekur për këtë qëllim, ku partitë e mëdha kanë njohur për veten e tyre, të drejtën e vetos. “Pika 4 e marrëveshjes PS-PD krijon diskriminim të paargumentuar të deputetëve, të cilët ndahen në deputetë me të drejtë dhe pa të drejtë vote, ndërsa disa të tjerëve u jepet e drejta e vetos”, thuhet në deklaratë. Në këtë pikë, të gjithë përfaqësuesit kanë qenë në të njëjtën mendje dhe kanë nënshkruar përfundimisht, kërkesën ndaj Kuvendit për ta shfuqizuar këtë pikë. Ndërsa, përsa i takon pjesëmarrjes në komision, ka pasur disa debate mes kreut republikan, Fatmir Mediu, dhe legalistit Spahia, si dhe deputetit të PDR-së, Nard Noka.

Ngrirja e përfaqësimit
Mediu e ka kundërshtuar idenë e Gjinushit për të mos marrë pjesë në komisionin bipartizan, ndërkohë që përfaqësues të dy partive të pranishme në tryezë, ishin pjesë e këtij komisioni. Problemin e zgjidhi vetë deputeti reformator, Nard Ndoka, i cili tha se do të ngrinte përfaqësimin e PDR-së në bipartizan, derisa në vendimin e Gjykatës Kushtetuese, për shfuqizimin e procedurave mbi të cilat është ngritur komisioni. Atëherë, Mediu ka pranuar të delegojë përfaqësuesin e PR-së në komision, por “të ngrirë”, siç u shpreh ai. Gjithsesi, partitë vendosën të shfrytëzojnë rregullloren e Kuvendit, që u jep të drejtën e statusit të vëzhguesit, në rast se komisioni nis nga puna, pa pritur aleatët e vegjël të PS-së dhe të PD-së

OSBE
Me debate është shoqëruar edhe marrja e një vendimi për “bekimin” që Prezanca e OSBE-së në Tiranë i ka dhënë marrëveshjes PS-PD për reformën elektorale. Në lidhje me këtë pikë, tryeza ra dakort që t´i kërkojë OSBE-së një qëndrim më të qartë për mënyrën e ngritjes së komisionit, e cila, sipas partive të vogla, është në kundërshtim me vetë rekomandimet ndërkombëtare për Shqipërinë, që synon sundimin e ligjeve dhe jo të protokolleve. Të vegjlit e majtë dhe të djathtë vendosën të mblidhen sërish.

Të vegjlit, spontaniteti më i fortë se dialogu

Ishin nisur secili për “hesap” më vete dhe përfunduan të gjithë bashkë. Të vegjlit e politikës kanë arritur dje të thyejnë mosmarrëveshjet, duke u ulur pëfundimisht rreth një tryeze të përbashkët. Edhe pse nuk ishte planifikuar që të gjendeshin ashtu, kanë mjaftuar disa telefonata që të gjitha partitë e majta e djathta, veç PS-së dhe PD-së, të mblidheshin në sallën e Byrosë Parlamentare. Megjithatë, para se të shkonin aty të gjithë së bashku, opozitarët dhe maxhoritarët e vegjël, fillimisht ishin ndarë në dy kampe për të unifikuar qëndrimet. Të majtët kishin zgjedhur zyrën e Komisionit Parlamentar për Rendin dhe SHISH-in, ndërsa të djathtët duket se kishin planifikuar që në fillim sallën e byroistëve. Më pas, duke parë që të dyja kampet do të diskutonin për të njëjtin problem, për të cilin kishin dështuar paraprakisht javën e kaluar, të vegjlit vendosën që të bashkohen në strategjinë e tyre. Kështu, për herë të parë të gjitha forcat politike, veç dy partive të mëdha, arritën të firmosin një deklaratë të përbashkët. Megjithatë, edhe kësaj here ka munguar emri i një kryetari partie, demokratosociali Paskal Milo, i cili nuk ishte lajmëruar fare nga ish-shefi i tij i PSD-së, Gjinushi.

LSI, pjesë e partive të vogla?

Edhe pse jo anëtare në tryezën e djeshme, pasi nuk përfaqëson ende një forcë politike, Lëvizja Socialiste për Integrim i është bashkuar kërkesave që kanë dalë nga tryeza. Kështu, deputeti socialist, Spartak Braho, ka nënshkruar deklaratën përfundimtare të tryezës së partive të vogla, duke dalë në mbështetje të kërkesës për shfuqizimit të Pikës 4 të protokollit PS-PD, që ua njeh këtyre partive të drejtën e vetos.

Deklaruan

• Genc Pollo
  E konsideroj të rëndësishme këtë tryezë, jo vetëm nisur nga marrëveshjet e herëpashershme PS-PD, sa herë kanë nevojë për njëra-tjetrën, por për të garantuar votën e qytetarëve shqiptarë. Ne duhet të kishim treguar prej shumë kohësh se nuk jemi zëra të humbur që kërkojnë diçka që nuk u takon apo që kërkojmë të vjedhim të tjerët, pasi statistikat tregojnë që 33 për qind e elektoratit shqiptar voton partitë e ashtuquajtura të vogla.
  
• Fatmir Mediu
  Pavarësisht nga ajo çfarë diskutojmë, për asnjë arsye nuk duhet të krijohet mendimi që ne jemi këtu për të lëshuar një lumë akuzash dhe të ankohemi për padrejtësitë PS-PD. Jo, ne nuk jemi këtu për t’u qarë, por për të vendosur atë që është e drejtë. Dhe, e drejtë në këtë rast është që ndryshimet në Kodin Zgjedhor të bëhen së bashku me shoqërinë, dhe jo në bazë të interesave të njërës apo tjetrës palë, për të zënë një karrige në Parlamentin shqiptar.
  
• Teodor Laço
  Të gjithë po flasim për shkelje kushtetute dhe për t’iu kundërvënë marrëveshjeve dypalëshe PS-PD. Por, dua të shtroj një pyetje: Si mund t’u kundërvihemi atyre apo të bashkohemi për të garantuar të drejtën e votës së qytetarëve, kur ne nuk kemi një axhendë që të na bashkojë? Ndaj, mendoj që pas kësaj tryeze, të ulemi sërishmi dhe të hartojmë një platformë të përbashkët për çështjen zgjedhore apo për probleme të tjera të rëndësishme.
  
• Skënder Gjinushi
  “Këtu nuk është fjala për një konflikt mes partive të vogla dhe partive të mëdha, por mes procedurave demokratike dhe atyre jodemokratike, mes zbatimit të rekomandimeve dhe deformimit të tyre. Procedura e ngritjes së komisionit bipartizan për reformën elektorale është antikushtetuese, pasi nuk garanton barazinë e votës as mes vetë deputetëve, dhe jo më të garantojë barazinë e votës për të gjithë qytetarët.
  
• Neritan Ceka
  “Ngritja e komisioneve parlamentare duhet të bazohet në rregullat e një shteti demokratik dhe këtë, vetë Prezenca e OSBE-së e ka paraqitur si një detyrim për Shqipërinë, vendosjen e shtetit ligjor. Kështu, edhe OSBE-ja nuk duhet të mbështesë vullnetin e dy partive të mëdha për reformën elektorale, veçse në qoftë se ky është vullneti vetëm i ndonjë përfaqësuesi të saj.
  
• Lufter Xhuveli
  “Ky komision nuk duhet të fillojë fare nga puna, kështu si është konceptuar. Duke u nisur nga vetë procedura e ngritjes së tij, që është antidemokratike, edhe koncepti i vendosjes së vetos nga dy partitë e mëdha është i papranueshëm. Në këtë kuptim, duhet të presim vlerësimin e Gjykatës Kushtetuese për kërkesën tonë, e cila kërkon shpalljen antikushtetuese të procedurës, mbi të cilën u ngrit komisioni. Ne kemi deklaruar që nuk do të marrim pjesë në këtë komision, derisa të mos na njihet e drejta e barazisë, por për këtë do të shprehet Gjykata”.