20/08/2004

Naltmadheri,

 Jam perpjekur disa here te kontaktoj, por pa dobi. Rastesisht nepermjet internetit u njoha me posten T’uaj elektronike. Te shpresojme se do te lidhemi.

 Bashke nuk njihemi, megjithese kemi dy vjet diference ne moshe. Rethanat u zhvilluan ne menyre te tille qe une njohjen per Ju ta kem nepermjet shtypit.

 Mu be zemra mal qe me se fundi del nje “burre” ne kuptimin e mire te fjales qe te sjelle freski ne politiken shqiptare. Le te shpresojme per dite me te mira.

 Une qe po Ju shkruaj jam nje ekonomist me banim prej vitesh ne Detroit te Shteteve te Bashkuara te Amerikes. Per shume vjet kam dhene mesim ne Universitet, kam kryer studime qe i quanim “shkencore” ne Akademine e Shkencave te Shqiperise si dhe kam kryer detyra te tjera.

 Ne momentet e permbysjes formale te komunizmit ne vitin 1991 isha per disa muaj Sekretar i Pergjithshem i Keshillit te Ministrave i caktuar nga Partia Republikane.

 Duke qene ne epiqendren e vorbulles qe rotullonte e sterrotullonte komunistet e rinj e te vjeter ne lufte per pushtet, u dezilizionova per entusiazmin fillestar. Vertet u perbys nje diktature, nga me te egrat ne bote, por, perseri, metastazat e te njejtit komunizem, me velon demokratike vazhduan e vazhdojne te qendrojne te forta. E verteta eshte se une u terhoqa nga politika se nuk pajtoheshin bindjet e mia me faktet qe shikonim per dite.

 Megjithate kur shikoj shkendija te reja i pershendes dhe i perkrah.

 Ndoshta do te vije rasti te shprehemi me gjate.

 Me respekt

 Dr. Teodor Kareco

Naltmadheri,

Ishte nje kenaqesi e madhe per mua te njihem nepermjet shtypit per nismen Tuaj te vyer “Levizja per Zhvillim Kombetar”.

Ne kete kohe kur ligjin ne Shqiperi e ben politika dhe politikane te coroditur e  te koruptuar, nje levizje e tille eshte shpetimtare per vendin dhe popullin ne lengim.

Me kete rast Ju njoftoj se, megjithse gjeografikisht larg,  do te keni ndihmen time morale te pakursyer ne dobi te Shqiperise.

Nga sa e njoh une situaten ne Shqiperi dhe, e njoh jo pak, vetem nje levizje e tille, si te thuash me “duar te pasterta” mund te zgjoje nga gjumi shqiptaret e vertete, ata qe ne dhjetera vjecare kane vuajtur dhe po vuajne  nga  diktatura e vjeter apo ajo e re qe perdor instrumentat fallco te te ashtuquajtures “demokraci”. Klasa politike, me perjashtime te ralla, eshte cngjyrosur nga kuq i thelle ne roze apo blu. Sot ata kane vetem e vetem nje qellim – te ruajne pushtetin me cdo mjet, per t’u pasuruar pa asnje skrupull. Interesi i vetem i tyre eshte vetem pasuria, aspak vendi dhe populli.

Fatkeqesia eshte se ketyre grupimeve laramane ish komuniste ju bashkangjiten shume patriote, demokrate, te perndjekur politike. Ata u genjyen nga fasada demokratike e emertimit te kesaj apo asaj partie.

Kete e kam ndjere ne Shqiperi, turmat e popullit, me synimin e mire per te zhdukur faren komuniste u radhiten ne grupimet qe e quanin veten demokratike. Zhgenjimi ishte i madh. Sot shohim sesi behet lufta vetem brenda llojit, shumica e partive kane te njejtat programe, te njejten ideologji.

Pjesa e zhgenjyer, ajo pjese e shendoshe e popullit qe sheh me sy realistik se c’eshte politika e sotme dhe cjane politikanet, intelektualet, perfaqesuesit me ne ze te shtresave qe brez pas brezi kane luftuar me te vetmin ideal Shqiperine, duhet objektivisht te bashkohen me Levizjen per Zhvillim Kombetar. Une te pakten nuk shoh nje here per nje here nje rruge tjeter. Madje gjykoj se edhe pjesa e shendoshe e krahut te majte apo te djathte e mashtruar nga drejtuesit e koruptuar politike do te renditen ne krahun Tuaj per hir te Shqiperise, te shtetit ligjor, regullit, perparimit ekonomik. Politika me e mire sot eshte te bashkojme forcat qe edhe Shqiperia te jete nje shtet dinjitoz ne familjen Evropiane, qe shqiptaret te rojne si njerez.

Me pelqen fakti se, megjithese Levizja per Zhvillim Kombetar ka natyre politike, pa te cilen nuk mund te sigurohet pushteti, ne thelb kjo levizje nuk ka ngjyre politike, nuk perfaqeson parti me vete. Ne te po te flasim ndryshe bashkohen realisht, jo me parulla fallco, te gjithe shqiptaret pa dallim “feje, krahine dhe ideje”. Ky eshte nje moment i ri ne politiken tone bashkekohore. Te bejme Shqiperine, te heqim fukarallekun e tejskajeshem te nje pjese te mire te popullit, pastaj te luftojme ne rruge ligjore se cili grupim politik do te drejtoje. Kjo nuk perjashton faktin qe vete kjo levizje politike te shndrohet dora-dores edhe ne parti politike.

Sikunder e kuptoj dhe e konceptoj une, ne kete moment te ri behet thirje qe, cdo shqiptar, pavaresisht nga perkatesia partiake te perfshihet me te gjitha forcat ne kete levizje. Mua Naltmadheri me ke pamedyshje ne vorbullen e fuqishme te kesaj levizjeje.

Natyrisht varet nga serioziteti i kesaj levizjeje. Personalisht mua mu perforcua bindja se kemi te bejme me nje Levizje serioze dhe efektive edhe per nje aresye tjeter. Ne balancen midis interesave Tuaja per te trasheguar realisht fronin e Mbretit te Shqiptareve dhe interesave qe ka aktualisht Shqiperia dhe shqiptaret ne lengim, Ju zgjodhet kete te dyten. Si qytetar i nderuar i Shqiperise Ju synoni te zgjidhni problemin e vendosjes se nje shteti ligjor. Kjo do te thosha eshte ABC-ja nga duhet nisur. Forma e regjimit vjen me pas.

Une vete jam republikan dhe i mbroj me fanatizem idete e mia republikane. Historikisht monarkite ne Evrope  jane vetem  simbole. Por, kjo nuk do te thote qe nuk kam respekt per Mbreterine kur ne fron ishte babai Juaj i Nderuar  Zogu i I-re. Pikerisht duke u nisur nga ky respekt i pa shlyer kam nje arsye me shume te jem shpirterisht  dhe me bindje te plota me levizjen Tuaj. Ndiqni rrugen e babait Tuaj te nderuar, ne rethana te reja, te nje demokracie te vertete e bashkekohore ne Shqiperi. Rolet ndryshojne, qellimi eshte nje SHQIPERIA dhe SHQIPTARET.

Respektin per Mbreterine dhe Monarkun  i kam jo thjeshte dhe vetem se xhaxhai im i vdekur ne burgjet komuniste Lame Kareco ka qene per nje kohe Minister i Financave dhe per shume vite Sekretar i Pergjitheshem i Ministrise se Financave ne vitet 30-te. Ky respekt eshte rjedhoje e studimeve e hulumtimeve te mia si shkencetar per ate periudhe. Per here te pare u hodhen themelet e nje shhteti ligjor, u shtrua trasea per nje zhvillim ekonomik ne rruge te mbare, u ndermoren mjaft reforma. Faktori kohe gjithmone eshte vendimtari. Ne deshirojme qe cdo gje te behej si me “shkopin magjik”. Gjithmone nje periudhe, regjim, duhet vleresuar me kushtet, rethanat e nisjes, faktoret nxites dhe frenues. Gjykimi ne teresi eshte nder me pozitevet, studimi i historise kerkon objektivitet.

Prej vitesh po punoj per nje botim  qe lidhet me Reformen Agrare Demokratike te viteve 30-te te shekullit te kaluar.  Sa here e kaloj materialin ne duar ndjej jo vetem kenaqesi por por edhe respekt per Ate qe e projektoi dhe nisi ta zbatoje. Megjithse ende ishim ne vitet 30-te, sa kishte filluar te vepronte shteti ligjor, ekonomia ishte nder me e prapambetura ne rajon, burimet financiare te paperfilleshme, intelektualet numeroheshin me gishta Ati i Juaj ishte largpames, synonte zgjidhje afatgjata e mbi baza shkencore. Me pelqen fakti se Ay nuk diktoi si Mbret qe ishte, sic beri diktatori Hoxha qe urdheronte edhe se “ne cilen pus duhej shpuar per nafte”. Ne te kunderten, ne ate kohe kur analfabetizmi ishte nje semundje kronike, krijoi kushte qe shkencetare, profesore te njohur te studjonin kushtet e bujqesise shqiptare dhe, ata te rekomandonin rruget per reforma dhe zhvillim te metejshem. I pare ne driten e diteve te sotme mund te gjykosh se me cfare objektivitet po projektohesh reforma e viteve 30-te, qe, per shkak te zhvillimeve historike u nderpre.

Nga studimi i dokumentacionit arkivor  kam krijuar bindjen se ajo reforme ishte nder me demokratiket dhe i celte rruge perparimit e kapercimit te prapambetjes se bujqesise ne vecanti dhe ekonomise ne teresi. Preokupimi ka qene nje edhe vetem nje – si te gjenden rruget qe te shfrytezohej ne maksimum toka e kufizuar bujqesore, si te nxiteshin ekonomite per te zbatuar teknollogjite e kohes, si te rritej prodhimi dhe ti thuhej ndal fukarallekut.

Nuk ka te krahasuar Reforma Agrare e  projektuar dhe e nisur ne vitet 30-te me te ashtuquajturen Reforme Agrare te viteve 1945-1946 dhe me ligjin e ndarjes se tokave te vitit 1990. Ato  kishin per synim shpronesimin e pronareve ligjore dhe mbajtjen ne kembe te  regjimit komunist dhe post komunist. Do thene se ligji i ndarjes se tokes i vitit 1991 ishte nje ligj me natyre politike, ai u projektua me shpejtesi maramendese e u zbatua nga aliaj-nanot e aleatet e natyrshem te tyre. Me kete rruge ata synonin e synojne te blejne vota duke e ndare token me pikatore ne kuriz te pronareve legjitime. Ne thelb ai ligj per mendimin tim mund te konsiderohet si nje nder krimet me te renda post-komuniste jo vetem ndaj pronareve te origjines por, edhe ne teresi ndaj bujqesise shqiptare. Zbatimi i ligjit shkateroje bujqesine, sot jemi te detyruar te eksportojme nga vendet fqinj   edhe domate e speca. Ndikimi famekeq i atij ligji eshte me veprim te gjate. Vetem nje dore e forte dhe e ndershme mbeshtetur ne nje levizje te paster mund te gjeje “ilacin” e pershtateshem per kete semundje kronike.

U ndala ne keto pak konsiderata per te shprehur ne menyre me te plote se vetem Levizja per Zhvillim Kombetar, e iniciuar nga trashegimtare te denje, dhe e pasuar nga shqiptare te ndershem, eshte  alternativa e vetme sot per te qerruar llumin e politikes shqiptare dhe per te ndertuar ate SHQIPERI te cilen e enderuan dhe per te cilen luftuan te paret tane.

Me respect e considerate te vecante

Dr. Teodor Kareco 

Detroit, USA

Adresa elektronike: 

Zyre: t.kareco@handleman.com

Shtepi: akareco1164@wowway.com