http://www.korrieri.com/ 23/05/2004

Legalistet: Vote kunder ne Parlament

Zyrtaret me te larte legaliste kane shprehur dje qendrimin politik te PLL
kunder projekt-ligjin "Per Kthimin dhe Kompensimin e Prones". Kryetari i
kesaj partie Eqerem Spahiu, nenvizoi se PLL do te vazhdoje te jete
konsekuente ne mbrojtje te pronareve legjitime, cka e deshmoi edhe vota e
deputeteve ne seancen e fundit plenare. "PLL iu ben thirrje deputeteve te
Kuvendit te Shqiperise, qe te mos e votojne projekt-ligjin e maxhorances
aktuale, sepse ky draft, jo vetem qe nuk zgjidh ceshtjen e prones, por do te
krijoje probleme sociale, do te pengoje investimet vendase dhe aq me teper
ato te huaja. Tokat nuk do te punohen e do te ngelin djerre dhe do te kete
pasoja te tjera, qe do te zgjatin tranzicionin e Shqiperise, duke u bere
pengese per proceset integruese", ka nenvizuar Spahiu. Sipas tij, PLL i ben
thirrje maxhorances se majte dhe, ne vecanti kryetarit te Kuvendit, Servet
Pellumbi, te planifikoje ne kalendarin dy-javor te punimeve te Kuvendit (24
maj-3 qershor 2004), miratimin ne seance plenare te projektligjit "Per
demshperblimin e ish-te burgosurve dhe te perndjekurve politike", pasi ne
kalendarin e shtypur dhe te shperndare ne grupe per dy javet e ardhshme,
perseri nuk eshte parashikuar.

A. META

Spahiu: Nuk kam qene informator

Kryetari i Partise "Levizja e Legalitetit", Eqerem Spahiu, hedhi poshte dje
vendimin e dates 26 prill 1996 te Komisionit Shteteror per kontrollin e
figures se zyrtareve, publikuar ne gazeten "Zeri i Popullit" disa dite me
pare, se ai nuk mund te kandidonte per deputet, pasi rezultonte si
informator i Sigurimit te Shtetit. Duke publikuar disa dokumenta zyrtare,
Spahia pretendoi se nuk ka qene pjese e Sherbimit Sekret ne ate kohe. Njeri
nga dokumentat i jep te drejten Spahiut te kandidoje si deputet dhe tjetri
te behet kryetari i Partise "Levizja e Legalitetit". "Eshte lufta qe me
behet mua si nacionalist dhe perfaqesues i nje partie nacionaliste, sepse
keto vazhdojne ne mentalitetin e tyre, duke na quajtur ne legalisteve si
armiq dhe jo si kundershtar politik", tha Spahiu, i cili nderkohe eshte
perjashtuar per dy jave nga punimet e Kuvendit, per shkak te ofendimeve ne
adrese te deputeteve.
--------------------------------

 © 2003 Gazeta Panorama http://www.panorama.com.al/

Faqe 5 - Politikë
24Maj 2004

ligji për pronat

ish-pronarët


Shoqatat e ish-pronarëve kontestojnë sërish draftin e OSBE-së dhe Kuvendit
për pronat


"S'kthehen pronat e rregjistruara në '45"
Tapitë e vjetra nuk trajtohen në draftin që pret miratimin


Nikolin Todolli

Kthimi i pronave nuk do të bëhet sipas rregjistrimit të pronave të vitit
1945, por do të kryhet sipas ligjit 7501 "Për kthimin e pronave", i miratuar
në vitin 1991.

Tapitë e vjetra të tokës nuk trajtohen nga drafti i ri i OSBE-së dhe
Kuvendit për kthimin dhe kompesimin e pronave. Shoqatat e ish pronarëve e
kanë shprehur këtë shqetësim tre ditë para votimit në seancë plenare. Sipas
kryetarit të shoqatës "Bregdeti", Vangjel Llazani, drafti i OSBE-së dhe i
Kuvendit për pronat nuk merr parasysh dokumentat ligjore për pronësinë të
periudhës para shtetëzimit të tokës dhe pronave. "Kjo gjë është kundër
Kushtetutës, e cila parashikon njohjen e pronës dhe të drejtës së pronarit
mbi të", tha Llazani. Sipas tij, projektligji që pritet të votohet të enjten
nuk respekton të drejtën e pronarëve të vjetër dhe "legjitimë" dhe
dokumentat e vjetra për tokat dhe pronat. Përveç kësaj, shoqatat e ish
pronarëve kontestojnë edhe abuzimet e bëra nga qeveria në zonat turistike,
si pasojë e vendimeve të qeverisë dhe të zbatimit të ligjit 7501.

Abuzimet me zonat turistike
Edhe pse PS dhe PD, së bashku me Komitetin Shtetëror të Kthimit dhe
Kompensimit të Pasurive kanë rënë dakord që me ligjin e ri për pronat të
ndërpriten të gjitha lëshimet me qira të tokës në zonat turistike,
drejtuesit e shoqatave të ish pronarëve e shikojnë këtë me dyshim. "Ky
projektligj mbyll përfundimisht zbardhjen e abuzimeve dhe përfitimeve me
pronat në favor të politikanëve apo militantëve të lidhur me politikën, duke
përfshirë krimin e organizuar sidomos në veprimet abuzive në zbatimin e
ligjit 7501", theksoi Agim Toro, sekretari i përgjithshëm i shoqatës
"Pronësi me Drejtësi". Sipas Toros, komisionet e tokës kanë ndarë rreth 120
000 ha tokë bujqësore në zonat turistike në kundërshtim me ligjin 8053 "Për
tokën e fermave". Toro shpreh shqetësimin se abuzimet nga ana e qeverisë me
tokën në zonat turistike kanë vazhduar edhe në muajt e parë të këtij viti.
Kështu, vetëm në dt.03.03.2004 qeveria u ka dhënë titullin e "Personit të
stimuluar" personave fizike apo juridikë për ndërtimin e 15 fshatrave
turistike, në një kohë që asnjëri prej tyre nuk ka patur pronësinë mbi
tokën, e cila ka qenë pronë private. Gjithashtu, sipas Toros, qeveria ka
abuzuar gjatë viteve të fundit edhe me privatizimet, ku ndërmarrjet
shtetërore janë shitur me çmime qesharake në kundërshtim me ligjet që janë
në fuqi.

Zbatimi i 7501-shit
Ndërsa ligji 7501 "Për kthimin e pronave" është zbatuar në mënyrë abuzive.
Shoqatat e ish pronarëve theksojnë se shteti ka në pronësi 360 000 ha tokë
bujqësore me të cilën mund të bëjë pronarë të gjithë fshatarët pa tokë. Por,
më tepër se 120 000 ha tokë janë ndarë në kundërshtim me ligjin 7501. "Vetëm
kjo sipërfaqe tokë mund të zgjidhë problemin e familjeve të pastreha, duke
eliminuar çdo konflikt social", shprehet Ahmet Sulstatova, kryetari i
shoqatës "Pronësi me Drejtësi". Sipas tij, në një sipërfaqe prej vetëm 10 ha
tokë, me koefiçient shfrytëzimi 70%, shteti mund të përfitojë 2100
apartamente moderne banimi me siperfaqe 100 m2. Të gjitha këto nuk
parashikohen nga projektligjin e OSBE-së dhe i Kuvendit për pronat, sipas
shoqatave të ish pronarëve.



Ministri i Financave kundër PD për tatimin e jashtëzakonshëm
Malaj: Vendimi i '45 ishte ekonomik

Ministri i Financave, Arben Malaj, ka dalë dje kundër kërkesës së PD-së për
shfuqizimin e vendimit të 1945-sës "Për tatimin e jashtëzakonshëm në kohë
lufte". Gjatë një debati para disa ditësh në Komisionin Parlamentar të
Ekonomisë, demokrati Ritvan Bode, ka hedhur idenë që shteti t'u kthejë
pronat të gjithë atyre biznesmenëve dhe qytetarëve, të cilëve u ka
konfiskuar pronat në vitin 1945. Por, Malaj e ka mbrojtur vendimin e
qeverisë të vitit 1945 me argumentin se ai nuk ka qenë një ligj me nuancë
komuniste, pasi ka patur thjesht një efekt fiskal. "Unë mund të them pa
pasur asnjë hezitim përballë opinionit publik dhe do ta theksoj edhe në
parlamentin shqiptar që, ligji është modern në teorinë fiskale, pasi thelbi
i tij është se, një tatim i papaguar nga një biznesmen konvertohet në një
kredi që qeveria e aplikon mbi atë që nuk ka paguar detyrimin", theksoi
Malaj gjatë një konference për shtyp. Ministri Malaj e ka quajtur gjithashtu
të dobishëm konceptin e tatimit të jashtëzkaonshëm, meqënëse ky koncept
vepron mbi të gjithë ata që nuk paguajnë taksa e tatime. Me këtë rast,
ministri i financave ka autorizuar organet e tatimeve që të aplikojnë masa
të ashpra deri në mbylljen e aktivitetit për të gjithë ata që nuk do të
paguajnë taksat dhe gjobat sipas ligjeve në fuqi.



Kushti i fundit i PD-së
Berisha: Të hiqet tatimi i jashtëzakonshëm

Demokratët kushtëzojnë miratimin e draftit për pronat me abrogimin e ligjit
për "Tatimin e Jashtëzakonshëm". Kryetari i selisë blu, Sali Berisha, ka
rikonfirmuar dje gjatë një konference për shtyp vendimin e grupit të PD-së,
për të bojkotuar seancën plenare në rast se nuk do të kthehen me ligj
shpronësimet e vitit 1945. Sipas tij, nëse opozita do të pranonte ligjin e
konfiskimeve, do të ishte njëlloj si të hapte dyert për komunizmin. Berisha
u kërkoi socialistëve që të hiqnin dorë nga përfshirja në ligj të
rivlerësimit të Ligjit "Mbi tatimin e jashtëzakonshëm" të 13 janarit të
vitit 1945, në mënyrë që projektligji i hartuar nga komisioni i përbashkët
me konsulencën e OSBE të miratohet të enjten në Parlament. Ndërkohë, ai
akuzoi mazhorancën se ka zvarritur me qëllim çështjen e pronave, duke e
vështirësuar edhe më tej procesin nëpërmjet përvetësimit të tokave në
bregdet, dhënies së tyre në formën e fshatrave turistike apo përdorimit me
qera. "Ka patur një përpjekje në fillim të tranzicionit për zgjidhjen e
problemit të pronësisë, për këtë ka një ligj të vitit 1993, që përcaktonte
detyrimin e shtetit për të bërë kompensimin fizik të pronës nëpërmjet
pronave të tjera që janë me pronësi shtetërore, që janë të lira, të zonave
bregdetare, por nga viti 1997 e këtej është bllokuar", theksoi lideri
demokrat. Sipas tij, procesi i kompensimit nuk ka progres dhe është parë që
gjithnjë e më shumë pjesë të pronës shtetërore të tjetërsohen me vendime
qeverie apo me akte të tjera administrative, duke e vështirësuar zgjidhjen e
drejtë të kësaj çështje.



Kthimi dhe kompensimi i pronave, debat sot në byronë parlamentare
Topi: Të miratohen kërkesat tona në projektligj

Opozita kërcënon me votën kundër për projektligjin e pronave nëse nuk do të
merren parasysh amendamentet e saj. Krerët e grupeve parlamentare pritet të
debatojnë për problemin e pronave gjatë mbledhjes së byrosë parlamentare sot
paradite. Data e diskutimit dhe miratimit të projektligjit "Për kthimin dhe
kompensimin e pronave" është caktuar dita e enjte, por byroja parlamentare
do të paracaktojë edhe fatin e votave që do të japin grupet parlamentare të
opozitës. PD-ja i ka lënë edhe një mundësi tjetër mazhorancës për të
reflektuar. Kryetari i grupit parlamentar të PD-së, Bamir Topi, ka theksuar
se PD do të votojë pro këtij p/ligji vetëm nëse do të merren parasysh
kërkesat e saj. Ndërkohë, të njëjtin qëndrim kanë shfaqur gjatë javës së
kaluar edhe partitë e tjera opozitare. Deri tani secila forcë politike,
përveç PS-së dhe aleatëve të saj, ka propozuar nga një paketë amendamentesh
për projektligjin për pronat. Gjithashtu një listë më vërejtje kanë dorëzuar
në Kuvend edhe shoqatat e ish pronarëve. Të gjitha këto amendamente do të
shqyrtohen gjatë kësaj jave nëpër komisionet parlamentare. Përveç çështjes
së pronave, PD dhe aleatët e saj do të kërkojnë gjithashtu futjen në rendin
e ditës të projektligji për kompesimin e ish të përndjekurve politikë. Kjo
do të jetë edhe kërkesa e shoqatave të kësaj shtrese, të cilat lajmëruan se
do të dalin sot në protesta para Kuvendit, në kohën që do të zhvillohet
mbledhja e byrosë parlamentare.


---------------------------
  Ballkan.com

Data e Publikimit: 24/05/2004 http://www.ballkan.com/
Lajme nga Opozita

"Pronat, jo tatimit të jashtëzakonshëm"
 "Deputetët e opozitës do të votojnë kundër ligjit të qeverisë, nëse
socialistët s'do të lëshojnë në këtë pike"

 Autori i Lajmit: Bledar Hoti
TIRANË - Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha në konferencën e
djeshme për shtyp, deklaroi se, "deputetët e partisë së tij do të votojnë
kundër projektligjit të pronave, nëse nuk hiqet sanksioni për tatimin e
jashtëzakonshëm, i vendosur që nga viti 1945". Për liderin e PD-së, kjo
vendosje e tillë është e papranueshme dhe tregon se Partia Socialiste nuk
është ndarë nga e vjetra, nga regjimi komunist". "Socialistët me këtë veprim
për të dënuar të ashtuquajturit kulakë, bashkëpunëtorë të regjimit fashist,
nuk bëjnë gjë tjetër veçse tregojnë se sa janë të lidhur me regjimin e
mëparshëm", tha Berisha. Sipas tij, PD-ja do të ndërhyjë në seancën se
enjtes së ardhshme të mos miratohet një sanksionim i tillë, duke ia bërë të
qartë socialistëve se nuk duhet të jetë në fuqi një sanksionim i tillë.
Kushti
"Nuk ka forcë demokratike në botë të pranojë zbatimin e tatimin të
jashtëzakonshëm, pasi nuk mund të pranohen parimet më të egra staliniste. Si
PD nuk kemi kundërshtim me ligjin e OSBE-së, por nuk mund të pranojmë dhe të
përligjemi me sistemin komunist. Unë i kam paraqitur vërjetjet e mija
OSBE-së për ligjin në fjalë, ndërsa socialistët na paraqesin si një
pretekst, se ka një vendim të Gjykatës Kushtetuese, e cila lë në fuqi
tatimin e jashtëzakonshëm", theksoi Berisha. Demokratët, për projektligjin e
pronave, përplasen me socialistët vetëm për çështja e një neni të
përcaktuar, ku tatimi i jashtëzakonshëm pritet të vendosë edhe votën e
demokratëve gjatë votimit të së enjtes. Kjo takes u vendos nga Këshilli
Antifashist Nacional Çlirimtar pas Luftës në vitin 1945, duke përjashtuar
disa pronarë të mëdhenj, kulakët nga e drejta e kthimit të pronave. Pas
këtij tatimi të jashtëzakonshëm, derivojnë dhjetëra akte të tjera të
Këshillave Nacional Çlirimtare, apo të pushtetit komunist të asaj kohe, të
cilat të gjithë njerëzit që deklaroheshin kulakë, armiq klase, apo njerëz të
lidhur me okupatorët, sekuestroheshin, konfiskoheshin në pasurinë e tyre.
Lucerna
Lideri i PD-së, Berisha ka bërë komentet e tij edhe për takimin e zhvilluar
në Lucernë të Zvicrës, duke theksuar se mbështet planin e paraqitur "Road
Map" për Kosovën. Sipas tij, ky plan duhet të parashikojë pavarësinë e
Kosovës. "Ky plan, i tipit izraelito-palestinez nuk duhet të parashikojë
kantonizmin e Kosovës, siç e kërkon pala serbe, por të fiksohet si qëllim
final pavarësia e saj", deklaroi Berisha. Lideri i opozitës dha opinionet e
tij edhe për dënimin e deputetit të PDK-së, Nikollë Lesi. "Dy ditë më parë
kryeministri dënoi me një hakmarrje primitive, me një egërsi të verbër
gazetarin më të pavarur të vendit, për një shkrim të vërtetë, për një veprim
te paligjshëm, vendimin për të grabitur nga taksapaguesit shqiptarë për t'u
shpërblyer me 5 rroga mujore", theksoi Berisha.


----------------------------

http://www.shekulli.com.al/ 24/05/2004

Pronat, sot PD paraqet amendamentet

A.Rama

TIRANE- Debati për miratimin e projekt-ligjit "Për kthimin dhe kompensimin e
pronave" do të përfundojë këtë javë në parlamentin shqiptar. Ndërkaq disa
nga komisionet parlamentare do të rimblidhen gjatë dy ditëve të para të
javës për të diskutuar disa nga propozimet që opozita ka bërë së fundi, duke
i vënë si kusht kryesor për të votuar në mbështetje të draftit të hartuar në
bashkëpunim me ekspertët e OSBE-së. PD ka kërkuar që të hiqet nga ligji,
lënia në fuqi e ligjit "Për Tatimin e Jashtëzakonshëm", me qëllim që
personat e prekur nga ligji i miratuar në vitin 1945, të përfitojnë një
pjesë të pronave të konfiskuara. Opozita është përçarë për çështjen e
pronave, pasi deputetët e PD-së, abstenuan gjatë votimit për projekt-ligjin
"Për kthimin dhe kompensimin e pronave", i hartuar nga deputetët e opozitës
Fatmir Mediu dhe Alfred Çako. Ndërkaq nënkryetari i grupit të PD-së, Jemin
Gjana është shprehur se ky draft nuk u votua, pasi pronësitë janë
transferuar dy herë, por edhe për faktin se pronat e paluajtshme duhen
trajtuar më vete. Sipas tij nuk mund të ketë kthim fizik të pronave pasi mbi
to ekzistojnë ndërtime. "Pjesë të këtij projekt-ligji janë transferuar tek
ligji që do të diskutohet. Këto janë probleme që kanë të bëjnë me njohjen pa
kufizim të pronave, me përcaktimet më të drejta të fjalëve truall dhe tokë
bujqësore si dhe me zgjidhjen e problemeve në zonat turistike" tha Gjana.


---------------------------------
24/05/2004 http://www.shekulli.com.al/
Botohet pjesa e tretë e dëshmive të lëna në një ditar-dorëshkrim italisht
nga ish-gjenerali fashist njëkohësisht mëkëmbës i mbretit Viktor Emanueli në
Shqipëri, Alberto Parianit, për figurat dhe personazhet më të rëndësishme të
luftës antifashiste në Shqipëri

Shënimet e gjeneralit fashist për 32 krerë shqiptarë


Belina Budini

TIRANË - Kush e kishte besuar se ditari i një fashisti do të tingëllonte kaq
objektiv në kohëra kryekëput të ndryshuara! Kështu duket se ka ndodhur me
ditarin e një prej gjeneralëve fashistë, i cili ka qenë edhe mëkëmbës i
mbretit Viktor Emanueli në Shqipëri, por pak i njohur megjithatë, me ditarin
e Alberto Parianit, fletët e të cilit i kemi publikuar në dy numra në
rubrikën "Dossier" të Shekullit. Përshkrimet e fundit të Alberto Parianit
për protagonistët e luftës antifashiste në Shqipëri do t'i botojmë në numrin
e sotëm. Bëhet fjalë për rreth 60 personazhe shqiptare që figurojnë në
ditarin e Parianit në dorëshkrim italisht, i cili botohet për herë të parë i
plotë, duke u plotësuar sot me protagonistët e fundit. Alberto Pariani e ka
shkruar këtë ditar gjatë qëndrimit të tij në Shqipëri nga marsi i vitit 1943
deri më 6 shtator të po këtij viti ku ishte mëkëmbës i përgjithshëm i Viktor
Emanuelit në Shqipëri. Për të rikujtuar edhe një herë kush ishte ky
ish-gjeneral fashist dhe mëkëmbës i mbretit në Shqipëri pas Françesko
Jakomonit, përmendim se ai më herët në karrierën e vet ka qenë oficer
komando, nga viti 1920 deri në 1924. Karriera e tij në Shqipëri fillon si
atashe ushtarak në Tiranë nga viti 1927 deri në 1933. Dhe nga 1933 deri në
1934 ka qenë edhe kreu i Misionit ushtarak italian në Shqipëri në kohën e
Mbretit Zog. Pas kësaj oficer i përgjithshëm i Divizionit Brennero nga 1934
në 1936, shef gjeneral i ushtrisë, nën-sekretar i Luftës nga 1936 deri në
1939, i tërhequr në 1943 dhe i rithirrur po këtë vit. Dhe rikthehet në
Shqipëri si gjeneral në krye të misionit ushtarak në 1943. Pas përfundimit
të misionit në Shqipëri dërgohet në Berlin si ambasador i Italisë deri në
1945 dhe mandej përfundon në burgun gjerman ku qëndron dy vjet i arrestuar
si profashist, por lirohet dhe vdes në vitin 1955. Ky ishte Alberto Pariani
dhe ja cilat janë dëshmitë e fundit në ditarin e tij për protagonistët
shqiptarë të luftës antifashiste:

Për Tefik Boletinin:
"Nga Boletini (fshat pranë Prizrenit). Aktualisht prefekt në Dibër, i
transferuar nga Korça. Njeri me qëndrim të errët (nuk mëton të luajë rolin e
inteligjentit), personalisht duket se ka qenë unionist, por tashmë është i
pasigurt në varësi të situatës së përgjithshme... Duket se ka një djalë
partizan - Trasferimi ka ardhur si pasojë e pakënaqësive të popullsisë së
Korçës që nuk ndihej e sigurt (ndaj bandave komuniste dhe
ultranacionaliste)."

Për Javer Hurshidin:
"Nga Gjirokastra. Deputet i vjetër. Vlen pak nga pikëpamja kulturore - asnjë
pasues - Tashmë prefekt i Shkodrës - funksionar - njeh forca, grupe dhe
banda por sa u përket shqiptarëve nuk bën asgjë për kulturën... Është
ministri më i keq në këtë fushë. Kam dëgjuar edhe për Sherkon, Beratin. Më
ka bërë përshtypje të mirë Qazim Neki (zëvendëspresident i dhomës) ashtu si
edhe Vangjel Koço, (tjetër zëvendës president)...

Për Mark Kodhelin
Kodheli aktualisht është me ministrin Sherko, me Hasan Libohovën dhe De
Angeles, inspektorë (i nënvizuar në origjinal), por në fakt asgjë... - Herë
pas here ka ndonjë rol në funksione inspektuese... (shën: në faqen e ditarit
ku Pariani flet për Kodhelin bën edhe një panoramë të shkurtër të situatës,
mbajtur me datën 25.3.1943. I ndan partitë në tre grupime: nacionaliste,
nacionale-radikale dhe soc-komuniste. Diku shprehet se "Në Shqipëri ka shumë
mall, por gjithçka është e fshehur" dhe se ka nga ata që "besojnë se kanë në
dorë Shqipërinë, por që në fakt nuk përfaqësojnë asgjë" duke përmendur
mbiemrat: Kruja dhe Koliqi. Mandej shkruan se "situata shkon gjithnjë duke u
përkeqësuar, ende ka qëndresë nga ushtritë - nuk duhet toleruar më asnjë
centim..." Mandej në fund të faqes Alberto Pariani shkruan se ndoshta
"Kodheli është ndër ata persona të aftë për të bërë një lloj koalicioni me
Vërlacin, K.Vrionin, Krujën, Gjon Markajn, Bib Mirakajn, Lekan dhe Fezi
Alizotin...".

Për Foto Bala:
"Profesor në Korçë (mësues i latinishtes në liceun e shtetit - klasat e
para)- Duket se është organizator i manifestimeve kryesore anti italiane dhe
propagandist i rrezikshëm komunist".

Për at Antonio Harapi:
"Kreu i Françeskanëve". Dhe fill pas këtij përshkrimi të shkurtër të asaj që
përfaqësonte në atë kohë at Antonio Harapi, si duket nga takimi me të apo
nga ndonjë burim tjetër, gjë që nuk bëhet e qartë në dorëshkrim, Alberto
Pariani bën një panoramë të institucioneve fetare françeskane në Shqipëri:
"Etërit françeskanë në Shqipëri kanë 34 famulli (më të varfërat) - një
gjimnaz ose lice me tetë klasë, një shkollë fillore me 5 klasë - 2 botime
periodike - një shtypshkrues. Luogotenenca do të japë: shtatë bursa për
studentët në Itali, 10 bursa për klerikët e brendshëm si dhe ndihma të tjera
për famullitë. Por janë edhe motrat françeskane me 1 gjimnaz, 4 shkolla
fillore, një jetimore, një azil, një kolegj dhe 6 kuvende (në shtëpi)...
Luogotenenca do të investojë edhe për kolegjin e konviktin si dhe më pak për
mësimdhënien...

Për Demir Alizoti:
"Është martuar me Shafet Alizotin - Ka lidhje me Gjirokastrën". Mandej vijon
një përshkrim i Alberto Parianit me fjalët: situatë e rëndë - jetën nuk e ke
të sigurt... Kjo situatë është shumë e favorshme për propagandën komuniste
që vjen nga kufijtë e hapur...


Për Mustafa Krujën (Merlika)
"Opinion thuajse i përgjithshëm: i kultivuar, inteligjent, por teorik:
kërkon të duket si italofil - por në pushtet është treguar afarist,
proteksionist, egocentrik - nuk ka pasues por është armik i rrezikshëm."

Për Agushin:
"Kosovar - I emigruar në 1912 në Turqi, i kthyer në Kosovë në 1922 (në
Prishtinë), At agjent jugosllav... Veç të tjerave duket se ka një kulturë
minimale. Mua më la përshtypjen e një njeriu të ekuilibruar: megjithatë
kolaboracionist... separatist."

Për Lepenicën:
"Ishte nënprefekt në Himarë. Në shpërndarjen e drithit për 9000 pjesë, 4000
ia dha popullit dhe 5000 rebelëve. Tani është kapobandë."

Për Hasim Jakorën:
"Këshilltar shteti? -Gruan e ka të sëmurë. Anglofil, amerikanofil, serbofil
i përbetuar. Tani së fundmi (1943) ka qëndruar dy muaj në Itali (në Firence)
me qëllim që të pasurojë njohjet rreth Italisë. Tani do të shkojë në Turqi
me qëllim që të shohë një motër (që nuk e sheh qyshprej 20 vjetësh!)"

Për Isuf Luzaj:
"Kapobandë pranë Gjirokastrës. Duket se ka qenë autori i një sulmi kundër
kompanisë së karabinierëve që pësoi në Selenicë më 1 prill të vitit 1943 dhe
që u shpartallua. (Për këtë arsye banda e tij u klasifikua si
nacionaliste). - Ndërhyrjen e tij e ka shpjeguar si reaksion kundër cënimit
të fshatarëve të pafajshëm ndaj elementëve të kompanisë së karabinierëve.
Pjesë e bandës është edhe një farë Hasan Lepenica që mbeti i plagosur gjatë
kësaj beteje."

Për Hasan Xhemalin:
"Kapobandë në nënprefekturën e Gostivarit (Tetovë). Luftëtar, është në
armiqësi me Sherif Mersinin..."

Për Sherif Mersinin:
"Kapobandë, ndërmjet Tetovës dhe Gostivarit.

Për Myftar Kaloshin:
"Familje dibrane me influencë. I vëllai, i quajtur Murat është në Turqi:
zogist. Këta ishin në luftë me Cen Elezin..."

Për Haqif Lleshin:
"Familje e rëndësishme dibrane, e lidhur me Cen Elezin."

Për Isa Toskën:
"Kapobandë nacionalist (Lushnje). Vepron kundër forcave tona të armatosura."

Për Manastirliun:
"Kapobandë e Peqinit, (është kapo edhe në dy banda të tjera: Hamit Matjani
dhe Him Ganoshi)."

Për Hamit Matjanin:
"Kapobandë e Peqinit"

Për Him Gjanoshin:
"Kapobandë në Peqin"

Për Tasi Mitushin:
"Nga Banariti i Korçës, komunist i rrezikshëm. Ka kaluar nga dhoma e
sigurisë në kuesturë (me dritare me hekura) natën e 14.3.43 (Tiranë).

Për Selim Kaloshin:
Kapobandë në Dibër që tani është në anën tonë (është denoncuar si tradhtar
nga gazeta Bashkimi".

Për Qamil bej Rizilja:
"Nga Vlora, 73 vjeç, pronar i pasur - nacionalist- nuk ka shumë ndikim - di
të marrë përgjegjësi - korrekt në mënyrën e tij të veprimit."

Për Irfan bej Ohrin:
Këshilltar i lartë: i afërt me kapobandat nacionaliste; me Isa Manastirliun,
Him Gjanoshin, Hamit Matjanin (Zona e Peqinit).

Për Haxhi Lleshin:
"Nip i Haqif Lleshit dhe aspiron të jetë kapo i familjes së vet. Ata, me pak
dibranë dhe pak banditë kosovarë ose të krahinave të tjera, imponojnë haraçe
në disa fshatra."

Për Rushit Barhamën:
"Kapobandë komuniste në zonën e Peqinit"

Për Qazim Luzhën (imam)"
"Nga Gjakova. Ish-deputet i Jugosllavisë, anglofil, bënte pjesë në këshillin
anglez të Shkupit. Më është prezantuar nga koloneli Adem Boletini."

Për Sulejman bej Kryeziun:
"Familja më e rëndësishme e Gjakovës. Tashmë është tërhequr dhe nuk bën
asgjë, as kundër, as pro nesh. I biri është student në Beograd dhe më është
prezantuar nga A.Boletini..."

Për Qemal Bej Drenit Kryeziun:
"I përket familjes së pasur dhe fisnike të Gjakovës. Kolonel në ushtrinë
turke. Ka tre fëmijë: një inxhinier që ka studiuar në Gjenovë, i dyti quhet
Qazim dhe vepron në Gjakovë, ndërsa i treti në Prizren. Si nacionalist për
një farë kohe ishte kundër pushtimit tonë por tani ka ndenja pro Mbretërisë
italiane. Më është prezantuar nga kol. A. Boletini."

Për Marseki Tush Tuna:
"Eksponent katolik i Gjakovës me influencë të drejtpërdrejtë - i lidhur me
Sulejman Kryeziun. - I ndershëm, pro mbretërisë. Prezantuar nga A.
 Boletini."

Për Ramiz Rizën:
"Nga një familje e shkëlqyer e Gjakovës. Shumë i njohur në Gjakovë dhe me
influencë në të shkuarën... Mik i Qazim Luzhës, Hasan Dashit, Mustafa
Canhasit, eksponentë myslimanë të klerit të Gjakovës. Nuk ka shpirt
iniciative, megjithatë është i vendosur dhe të rinjtë e vlerësojnë... nuk
është kundër boshtit..."

Për Kajo Karafilin:
"Nga Pogradeci. Bandit i urryer i bandës së Myslym Pezës. Është dhëndërr i
Shyqyri Pezës (vëllai i Myslymit)."

Për Shaban Bashën:
"Tashmë sekretar federal në Pejë. Ishte pjesë e një brigade bashkë me Faik
Vardën... për një kohë të gjatë ka qëndruar i burgosur nga Franko. Hyn në
parti i penduar..."

Për Ibrahim Dervishin:
"Kapobandë, kundër karabinierëve në Qafë të Llogorasë, prill 1943.

Shënim
Burimi: Nga ditari dorëshkrim i gjeneral Parianit, Mëkëmbës i Përgjithshëm i
Viktor Emanuelit në Shqipëri në vitin 1943. Botohet sipas tekstit italisht
që ruhet në Arkivin Qendror Shtetëror në Tiranë. Ky ditar dhe dokumentet i
janë dhuruar pikërisht këto ditë AQSH në kuadër të bashkëpunimit me
Universitetin "San Pio V"- Romë dhe institucione të tjera partnere në Itali.
Origjinali ruhet në "Biblioteca Civica" të Veronës. Teksti botohet për herë
të parë. Botimi i tij mund të ndihmojë historianët dhe studiuesit për të
saktësuar vendin e këtyre figurave duke marrë në konsideratë faktin e
rëndësishëm se ç'përfaqësonin ato për Romën, në kushtet kur dy aleancat e
fuqishme ndërkombëtare dhe dy grupimet e mëdha politike në Shqipëri ishin
shpallur me kohë publikisht.


Datat: Shqipëria italiane

7 prill 1939; trupat italiane pushtojnë Shqipërinë

16 prill 1939 / 9 shtator 1943: Viktor Emanueli i Tretë, Mbret i Shqipërisë
dhe Shqipëria është e bashkuar me Italinë

23 prill 1939/ Mars 1943 mëkëmbës është Fancesco Jacomoni nga San Savino

Mars 1943 / 6 shtator 1943 mëkëmbës i mbretit është Alberto Pariani


Sovranët italianë në Shqipëri:

16 Prill 1939 / 03 Shtator 1943: Vittorio Emanuele III, Mbret i Shqipërisë

Luogotenentë italianë, ose mëkëmbës të mbretit në Shqipëri:

23 Prill 1939 / Mars 1943: Fancesco Jacomoni di San Savino

Mars 1943 / 06 Shtator 1943: Alberto Pariani