E Merkure, 28 Prill 2004 http://www.kohajone.com/

ISH-TE DENUARIT EKONOMIKE, KERKOJNE KTHIM TE PRONAVE

Te njejtin qendrim kane mbajtur edhe ish te denuarit ekonomike gjate
regjimit diktatorial. Te cilesuar si kulake gjate sistemit totalitar kjo
shtrese ne ndryshim nga bashkevuajtesit e tjere politike, ka dale me nje
liste konkrete kerkesash, ku terhiqet vemendja e qeverise jo vetem per
demshperblimin e viteve te burgut por edhe te rikthmit te pronave, te
konfiskuara qe ne vitin '45. Kryetari i kesaj shoqate, Adil Musai, gjate nje
prononcimi te tij per "KJ" i beri thirrje qeverise per me shume vemendje
ndaj kesaj shtrese, qe jo vetem ka vuajtuar neper burgje por dhe ka humbur
pronat e pasurine e vet nen sistemin komunist. Ne emer te ish kulakeve, ai
kerkoi zgjidhjen e kerkesave te tyre qe sipas tij shtyheshin me qellim per
ta cuar kete ceshtje drejt nje vellavrasjeje te mundshme, sic preferoi ta
cilesonte. Ne fjalen e tij ai theksoi se lenia ne doren e gjithsecilit nga
ana e ekzekutivit per te zgjidhur konfliktet e pronesise, ishte arsyeja qe
te conte ne kete perfundim. Per t'i dhene fund fjales se tij, Musai sugjeroi
largimin e menjehershem te mazhorances socialiste nga pushteti, qe sipas tij
eshte bere pengesa kryesore e realizimit te kerkesave ekonomike te kesaj
shtrese dyfish te pervuajtur. Gjithashtu pritet qe shume shpejt ish te
burgosurit politike, te inkuadruar ne tri shoqata legale t'i shtrijne doren
njeri-tjetrit per t'u bashkuar ne nje Union Politik te perbashket. Se pari,
thirrjen per krijim e ketij unioni e beri Kurt Kola, sugjerim qe duket se ka
gjetur perkrahjen e ketyre tri shoqatave homologe. Duke qene se ish te
denuarit e regjimit totalitar nuk kane nje subjekt politik me vete mendohet
qe nepermjet ketij bashkimi ata te kene nje perfaqesi te vetme, e cila do te
negocioje me forumet zyrtare per kerkesat e tyre.



 © 2003 Gazeta Panorama http://www.panorama.com.al/

Faqe 6 - Politikë
28Prill 2004

intervista

"Në vend ka akoma probleme me shtetin ligjor, apo me minoritetet. Ka
probleme shumë të mëdha me korrupsionin dhe me krimin. Pra në vend ka akoma
kaq shumë gjëra për të bërë, para se Shqipëria jo të startojë, por të
fillojë të mendojë për negociatat për anëtarësim"


Drejtori i Qendrës për Politika Evropiane, Frejzër Kamerun, "shtyn" afatin e
integrimit


"Shqipëria në Evropë në 2020"
Ka munguar vullneti për të kryer reformat e duhura


Nga korrespondenti ynë në Bruksel, Ernest Bunguri

Me ritmin e deritanishëm, Shqipëria mund të integrohet në BE në vitin 2020.
Kjo është deklarata e Frejzër Kamerun, Drejtor i Studimeve për Qendrën e
Politikave Evropiane me seli në Bruksel, qendër kjo që realizon studime dhe
analiza për proçesin e integrimit Evropian.

Frejzër Kamerun, Drejtori i studimeve të Qendrës të Politikave Evropiane,
para një jave, në një seminar të mbajtur në Finlandë në kuadër të zgjerimit
të Bashkimit Evropian me 10 vende të reja, ka folur edhe për datat e
zgjerimeve të mëtejshmë të BE-së. Qendra e Politikave Evropiane, qendër e
pavarur kërkimi dhe studimi që mbledh specialistët më me eksperiencë të
Evropës të Bashkuar, po pregatit një raport për kufinjtë përfundimtarë të
familjes evropiane. Para funksionit të tanishëm, Frejzër Kamerun ka punuar
në Drejtorinë e Përgjithshme të marëdhënieve me jashtë pranë Komisionit
Evropian, për çështjet e zgjerimit. I bazuar kryesisht ne eksperiancën e
afrimit të dhjetë vendeve që integrohen në BE me 1 maj, sipas tij, Kroacia
mund të futet në BE në vitin 2009, Maqedonia në 2012-tën, dhe Shqipëria,
Unioni Serbi-Mal i Zi, Kosova dhe Bosnja në vitin 2020.

Bëhet fjalë për një analizë personale, e cila i paraprin raportit që do të
publikohet në javët e ardhshme, dhe kjo pasi sipas Kamerun kufinjtë e
Evropës janë një çështje me interes të madh për qytetarët e 25 vendeve
anëtare pas zgjerimit, por edhe për qytetarët dhe politikanët e vendeve që
mund të integrohen në BE në të ardhmen.

Zoti Kamerun, sipas jush, Kroacia mund të integrohet në vitin 2009,
Maqedonia në 2012-tën, po vendet e tjera?
Për vendet e tjera  ka shumë mundësi të zgjasë më shumë, madje mund të bëhet
fjalë për vitin 2020. Në fillim, për BE-në do të jetë e vështirë tretja e
zgjerimit të tanishëm, lëvizja nga 15 në 25 vende anëtare është një kërcim
shumë i madh, që do të ndiqet nga një lloj lodhje pas zgjerimit. Pas kësaj
duhet përballuar dallga tjetër, që vjen me Rumaninë dhe Bullgarinë në vitin
2007, Kroacia dhe Maqedonia po negociojnë, dhe për mendimin tim do të
afrohen rreth vitit 2009, pra data që pason vitin 2010, qoftë edhe për
startimin e negociatave për anëtarësim është reale, dhe unë besoj se pas
kësaj do të duhen nga 5 deri në 10 vjet për anëtarësimin e plotë.

Cilat janë arsyet kryesore, dhe teknike, që ju bëjnë të besoni se Shqipëria,
Serbia apo Kosova do të anëtarësohen vetëm në vitin 2020?
Që këto vende të përmirësojnë, apo të shkurtojnë këtë datë, duhet të
startojnë lëvizjen për ndryshimet e detyrueshme në terma të jetës politike,
në terma të reformave ekonomike, të ndryshimit të shoqërisë, pra nuk bëhet
fjalë vetëm për të pasur dëshirën për tu integruar në BE, por duhet të
përmbushen kushtet e duhura për këtë integrim, dhe për të fituar aftësinë
për të qenë një anëtar efikas i Bashkimit Evropian. Gjë që kërkon një kohë
mjaft të gjatë për të qenë gati për anëtarësim.

Pse kërkon kaq shumë kohë për këto vende, pra 10 deri në 15 vjet, kur për
Kroacinë kjo kohë ishte me e shkurtër?
Kroacia startoi nga një pozicion shumë më të mirë ekonomik në krahasim me
Shqipërinë apo me Serbinë në këtë fushë. Ekonomia në Kroaci pra është në një
nivel shumë të lartë, në vend shoqëria është më e shëndoshë se ajo e
Serbisë, apo nuk ka prezencë të stër-madhe ndërkombëtare, si në Bosnjë
përshëmbull, pra kushtet në Kroaci ndryshojnë shumë nga të gjitha vendet e
tjera në Ballkan.

Po për Shqipërinë, a ka probleme të tjera përveç nivelit të dobët të
ekonomisë?
Në fushën politike, dihet se Shqipëria nuk ka qenë ekzaktësisht demokracia
më stabël në Botë. Në vend ka akoma probleme me shtetin ligjor, apo me
minoritetet. Ka probleme shumë të mëdha me korrupsionin dhe me krimin. Pra n
ë vend ka akoma kaq shumë gjëra për të bërë, para se Shqipëria jo të
startojë, por të fillojë të mendojë për negociatat për anëtarësim.

Kjo do të thotë që Shqipëria nuk integrohet para vitit 2020?
Sigurisht që data mund të ndryshojë, por kjo vetëm teorikisht, nëse gjërat
ndryshojnë, Shqipëria mund të hyjë në Bashkimin Evropian diku mes viteve
2012 dhe 2015. Por deri tani, nuk ka pasur asnjë sinjal të qartë, si dhe ka
munguar vullneti për të realizuar reformat e domosdoshme për Shqipërinë.