OBORRI MBRETËROR SHQIPTAR                                                            ROYAL COURT OF ALBANIA

Rr. “Lekë Dukagjini”, Nr. 11                                                                                                    Rr. “Lekë Dukagjini”, No.11

Tiranë, SHQIPËRI                                    E-mail royalcourt@albaniaonline.net                                       Tirana, ALBANIA

                                                                 Tel/Fax Rezidence: 00355 4 2 26 273                                              

Deklaratë për Shtyp 

Shqipëria duhet të bëhet një shtet modern, një urë lidhëse e Europës me Mesdheun, duke synuar një integrim me dinjitet kombëtar. 

Ne vlerësojmë faktin që në këto vite të demokracisë në Shqipëri ka ndryshime pozitive. Por në këtë realitet, strukturat e shtetit shqiptar janë ende shumë larg kuptimit të thelbit të demokracisë.  

Ne jetojmë në dekadën e depresionit të madh shpirtëror, të kushtëzuar nga fenomenet negative, të cilat provojnë humbjen e besimit dhe tendencat drejt rrënimit të psikologjisë sonë kombëtare. Një psikologji e sofistikuar mbytëse, terrorizuese e deri antikombëtare, po synon heshtjen, mënjanimin e mbylljen në vetvehte të patriotëve dhe intelektualeve, duke ju dhënë mundësinë e dominimit të situatës njerëzve populiste, militantë, avokatë mbrojtës të së keqes.

Gjykuar me gjakëftohtësi, tronditjet e shtetit dhe të institucioneve të tij, përballë “tërmeteve” që po kalon Shqipëria tregojnë se, ekzistojnë vakumet e historisë, që rrezikojnë të vrasin atdhedashurinë e të kompromentojnë idealet kombëtare. E krahasuar me disa periudha të mëparëshme, nën efektet e një tranzicioni të tejezgjatur, po vihet re mospërputhja midis shtetit dhe kombit, midis pushtetit politik dhe shqiptarizmit, duke mbjellë krizën e besimit në popullin shqiptar. Historia jonë ka treguar se, këto realitete, kombi dhe shteti, kur janë bashkuar e kanë hyrë në harmoni me njeri tjetrin, kanë prodhuar stabilitet, fuqi dhe kohezionin e duhur të shqiptarëve.

Ne vlerësojmë se aktualisht Shqipëria po përjeton një tranzicion të gjatë dhe shumë të vështirë, i cili është një sajim me tendenca destabilizimi prej forcave jodashamirëse të kombit shqiptar, me prapavija të dyshimta politike. Këtë tranzicion të gjatë, ne e vlerësojmë si një rraskapitje të qëllimëshme, për ta kaluar popullin shqiptar dhe inteligjencën e tij në gjendje të rëndë reanimacioni, për ta pasur më të lehtë në të ardhmen coptimin moral - psikologjik dhe aneksimin e plotë ekonomik të Shqipërisë. Dimensionet moral - psikologjike, intelektuale, politike dhe së fundi ekonomike, janë vënë në shënjestër të politikave nga qarqe të dyshimta, që po pengojnë me çdo kusht integrimin euroatlantik. Ky agresion duhet të ndalohet sa jemi në kohë.

Ne shqiptarët, sot synojmë BE-në, jo për hir të krijimit të unitetit europian, por për të mbrojtur interesat tona, përmes veprimesh të përbashkëta. Shqipëria nuk mund të jetë miku i kujtdo, por ajo duhet të ketë primare interesat e saj. Veçimi i interesave kombëtare, nuk presupozon neutralizëm, nacionalizëm, apo kundërshti. Ne kemi nevojë t’i imponojmë Europës interesat tona kombëtare. Kjo bindje  përforcohet, kur për nevojat e politikave të jashtëme dhe të sigurisë kombëtare, synohet konsensusi politik sa më i gjerë, aq të domosdoshëm postluftës së ftohtë. Pasojat na imponojnë të bëjmë deklarimin e vlerave dhe të mos vlerësojmë konseguencat e paefektëshme të përgjegjësive, duke u kthyer në një shtojcë e vogël e OKB-së dhe OSBE-së. Kjo është një etikë fallco, larg “etikës së përgjegjësisë”, me parime e vlera abstrakte, prapa të cilave mund të fshihet kushdo.

Vendi sot ka nevojë për lidera atdhetarë, të cilët duhet të kuptojnë historinë e tij të djeshme dhe realitetet e sotme. Ai nuk ka nevojë për mendje jo historike që sabotojnë arsyenë historike, që kuptojnë politikën si hakmarrje dhe e shndërrojnë pushtetin në mjet të thellimit të përçarjes kombëtare. Këto e kanë çuar disa herë Shqipërinë në buzë të greminave dhe tragjedive të mëdha.

Historia na mëson se, kombet bien dhe vdesin, kur gjithçka që është e domosdoshme, duket e pamundëshme.

Për arësye që dihen, shqiptarët janë të vonuar në rrjedhën e historisë së tyre. Ka ardhur koha, që ata të dinë të vlerësojnë një fitore të madhe, arritjen dhe formatimin e fitores së arsyes. Aktualisht politika e konfliktit, sipas konceptit të llogores “Ne” dhe “Ata”, demagogjia, intriga, prapaskena, kulisat, lufta për pushtet, e kanë çuar elektoratin shqiptar në një klimë mërie dhe dhune, në pasivitet, në reagime negative, në humbje të shpresës, në zbehjen e ndjenjës kombëtare, duke e lënë vendin në një gjendje të varfëruar.

Në këto rrethana komplekse, inteligjenca e vërtetë shqiptare të synojë të vrasë frikën, të zgjohet, të organizohet, për të sjellë ndryshime thelbësore. Të krijojë rrugën e njëjtë të mendimit progresiv intelektual, të mendimit dhe veprimit aktiv politik. Ne duhet të shfrytëzojmë shansin historik të dhënë në mënyrë racionale, për t’u stabilizuar si popull dhe si komb.

Kombit shqiptar e ka bërthamën e inteligjencës, që të inicojë një lëvizje sociale për ndryshime thelbësore, e konceptuar si një proçes i domosdoshëm, i organizuar dhe i motivuar, me përfshirje të të gjithë spektrit të politikës dhe të shoqërisë shqiptare, në interes të çështjeve madhore që ka sot vendi dhe kombi: shtetin ligjor të së drejtës, demokracinë si proçes, sigurinë kombëtare, ekonominë e zhvilluar (mirëqënien e popullit) dhe aspiratën shekullore të mishëruar në Kushtetutë për identitetin dhe bashkimin kombëtar, si një proçes i pakthyeshëm.

Kjo lëvizje synon të injektojë klimën, që politika dhe shoqëria shqiptare ka nevojë, jo për ashpërsim të karakterit, por për zbutje të zemrës. Kemi nevojë për mesazhe pajtimi, për zgjatje të dorës, për mirëkuptim, për virtytin e besimit reciprok dhe jo për konflikt. Le t’ia lëmë kohës të ndreqë dhe të shërojë plagët tona të së kaluarës (të largët dhe të afërt), le ta pastrojë ajo të vertetën.

Lidershipi i një lëvizje serioze do të organizojë teknologjinë moderne institucionale, proçeduart, mekanizmat, rregullat, kriteret, normat, idetë racionale për të bërë të mundur instalimin e konceptit modern të drejtimit me ekip, që e konstatoj se mungon. Kjo realizohet nëpërmjet vendimarrjes institucionale, duke u bazuar në principet e kolegjialitetit, të besueshmërisë, të rotacionit, të votës së fshehtë dhe të lirë, të cilat dyshoj se mungojnë.

Lëvizje të tilla serioze ftojnë statura intelektualësh dhe politikanësh të pakonsumuar, vizionarë dhe me nerv (intelektualë të guximshëm), me aftësi të larta teorike dhe intelekti, me përvojë e aftësi organizative dhe menaxhuese, mbi të gjitha me ndershmëri institucionale (zyrtare) dhe forcë karakteri. Ne udhëhiqemi nga parimi i diversitetit ndëretnik, fetar, krahinor, lokal, si burim universal vlerash dhe i solidaritetit ndërmejt tyre.

Synojmë mendimin progresiv racional me vullnet dhe vizion, që të ofrojë transparencë dhe moderacion, kompromis, konsensus, bashkëpunim ndërmjet të Majtës së moderuar dhe të Djathtës së moderuar, ndërmjet politikanëve të pakonsumuar për çështjet madhore, që ka sot vendi dhe kombi. Përkundrejt tyre ne rezervojmë një koncept modern. Në shtetet moderne ka qënë e Majta, që ka ndërmarrë masa me karakter emancipues dhe shoqëror, për të mbrojtur drejtësinë sociale dhe barazinë themelore midis qytetarëve. Por, ka qënë e Djathta politike, që po kaq herë, i ka vazhduar ato dhe i ka bërë pjesë të përgjithëshme të kulturës politike të kombit.

Analiza historike dhe përvoja shqiptare na mësojnë se, qëllimi i madh i artit të qeverisjes duhet të jetë ruajtja e rendit, gjë që ka peshën më të madhe se gjithë të tjerat, sepse ajo është më e çmuar se vetë liria. Vetëm nga forca dhe stabiliteti i qeverisjes garantohet në përgjithësi jetëgjatësia e saj, sigurisht si zhvillim i pandërprerë.

Faktoret motivues të ringritjes, përsëri janë gjallë. Populli shqiptar, është me vetëdije të lartë kombëtare. Ai mban kundrejt atdhedashurisë të njejtin qëndrim e të njejtin institk, si kundrejt dritës. Për këtë ka mjaft dëshmi kulmore të historisë sonë kombëtare.

Shqiptarët janë me moshë të re dhe me nje instikt të lartë jetësor.

Me gjithë konfliktin real politik dhe atë të shpifur krahinor, religjioz e në fusha të tjera, populli, falë urtësisë dhe instiktit natyror, nuk e ka gëlltitur karemin, që i ofron papërgjegjshmëria politike, e nxitur nga interesa te dyshimta, tradicionalisht të mbetura në tentativë për një Shqipëri të dobët e të destabilizuar.

Shqiptarët janë të tërë në raportet e solidaritetit, që dallon, jo vetëm në etikën kombëtare, por kultivon sot në breza, atdhedashurinë.

Ripërtëritja e moralit dhe kohezionit, sidomos ridimensionimi, ripërtritja e edukimit dhe e formimit të unitetit kombëtar, është dhe duhet të mbetet detyra më urgjente, ku padyshim, kontributi i inteligjencës dhe i rinisë mbetet i artë dhe i pazëvëndësueshem.

Shqipëria është në vëmendjen dhe ndihmesën e miqve e të institucioneve demokratike për integrimin euroatlantik.

Një shtet – komb i qëndrueshëm, që përfaqëson interesa të përbashkëta për të gjitha ngjyrimet politike, duke synuar  garantimin e integritetit teritorial, rritjen e mirëqënies, të drejtat e njeriut, vlerat e çështjes kombëtare, të sinkronizuara këto në preambulën e Kushtetutës së Shqipërisë, nuk mund të pajtohet me interesa të pjesëshme, vetëm si alternativa ideologjike apo gjoja interesa kombëtare. Ky do të ishte një spekullim i rëndë mbi kombin shqiptar. Kombi nuk është një propagandë, por është themeli historik e kulturor i shtetit. Sot kjo është më tepër e domosdoshme se kurrë. Çështja kombëtare nuk mund të shmangë elitën drejtuese shqiptare kudo që ndodhet.

Shqiptarëve u duhet të ndreqin me ngut të metat, të dëshmojnë qytetari, unitet, aftësi qeverisëse. Vlerat kombëtare të shfaqen si një faktor me fuqi maksimale në peshoren e gjeopolitikave ballkanike. Në këtë kah, sidomos apeli për intelektualët e atdhetarët, na fton për aksion e ndryshim. Ata nuk mund të presin gjatë përpara portës së kyçur të ardhshmërisë, duke ngrënë vetvehten e duke pritur një tranzicion të tejzgjatur, që shteron e lodh vlerat vitale që forcojnë kombin.

Vendi ka nevojë për zemër, për moral, por mbi të gjitha ka nevojë per arësye të shëndoshë, për inteligjencën shqiptare. Në se ata që e bëjnë historinë tonë, apo që drejtojnë vendin, duke luajtur me fatet e kombit, me jetën tonë, me kulturën tonë, me historinë tonë, me njerzit tanë, për më tepër, kur nuk duan ta kuptojne këtë, atëhere përpara të gjithë inteligjencës dhe shoqërisë del detyra të shpallin misionin e tyre, të imponojnë vetëdijen kombëtare.

Vëllazërisht

 NMT  LEKA  I

Tiranë, 26 janar 2004