Programi i qeverise se Shqiperise per vitet 2005-2009 |
||||
|
||||
TIRANE (9 Shtator)- OBJEKTIVAT E SHOQERISE SHQIPTARE DHE QEVERISJA 1. Zhvillimi i gjithanshem, i shpejte dhe i qendrueshem si dhe integrimi europian dhe euroatlantik i vendit jane synimet madhore te shqiptareve arritja e te cilave kerkon nje mobilizim kreativ dhe produktiv te energjive individuale dhe shoqerore, private dhe publike. 2. Shoqeria shqiptare, cdo individ, familje, komunitet, kane demonstruar gjate ketyre viteve te tranzicionit: ? vullnet te palekundur per arritjen e ketyre synimeve dhe nje ndarje te qarte e te pakthyeshme me te kaluaren; ? aftesi per te perballuar sfidat e per te ndermarre nisma private apo publike; ? pranueshmeri te kostove te reformave; ? qytetari per te bashkejetuar ne nje sistem ne hapje dhe integrim; ? tolerance dhe bashkejetese pavaresisht nga perkatesite etnike e fetare aq te domosdoshme per paqen dhe prosperimin e vendit, rajonit te Ballkanit e me gjere, dhe ? gatishmeri per te kontribuar ne ceshtjet e medha te paqes dhe drejtesise ne nivel global dhe luftes kunder terrorizmit 3. Kjo sjellje konstruktive dhe perparimtare e shoqerise shqiptare rrit pergjegjesine e elites politike per te ofruar nje qeverisje efektive dhe eficente po aq sa te perkushtuar dhe te pergjegjeshme per te mundesuar arritjen e synimeve mbare kombetare te zhvillimit dhe integrimit. 4. Mazhoranca e re e dale nga zgjedhjet e 3 Korrikut 2005 vlereson si te domosdoshem realizimin e ndryshimeve thelbesore ne qeverisje per t'i ofruar shqiptareve nje qeverisje qe eshte ne sinkron me endrrat, vullnetin, energjine dhe nismat krijuese te tyre, nje qeverisje qe behet faktor i nxitjes se proceseve zhvilluese dhe i pershpejtimit maksimal te integrimit europian dhe euro-atlantik te vendit. 5. Mazhoranca e re u ofron shqiptareve mundesine per te ndryshuar rrjedhen e se ardhmes drejt zhvillimit dhe integrimit dhe njekohesisht rritjen e ritmeve te arritjes se ketyre synimeve nepermjet: ? Qeverisjes te sherbimit dhe sherbesave per qytetaret ? Perkushtimit dhe pergjegjshmerise se larte ne ushtrimin e pushtetit, c'montimit te sistemit te korrupsionit dhe monopoleve, luftes kunder fenomenit te korrupsionit, krimit te organizuar dhe trafiqeve kriminale. ? Realizimit me vizion te qarte e me ritem te larte te reformave te medha te qeverisjes demokratike, te shtetit ligjor dhe te zhvillimit ekonomik e njerezor; 6. Programi i ndryshimit i mazhorances se re dhe perkushtimi e ndershmeria, transparenca qeverisese e saj jane dy faktore te pazgjidhshem, plotesisht ne sinkron me sjelljen dhe vullnetin individual e shoqeror te shqiptareve, qe do te mundesojne rritjen ekonomike 7-8% dhe shnderrimin e saj nga rritje ekonomike e bazuar kryesisht ne pasurimin e oligarkive ne rritje ekonomike per te varferit nepermjet rritjes edhe me te shpejte por edhe shperndarjes se drejte te te ardhurave per fryme, zbutjen e pabarazise, reduktimin e shpejte te varferise, rritjen e shkalles se arsimimit e permiresimin e shendetit publik, zhdukjen e erresires e te etjes, mjedisin e paster, zhvillimin e balancuar rajonal. 7. Per rrjedhoj, nje zhvillim i tille i vendit dhe serioziteti qeverises do ta bejne Shqiperine nje partnere te denje dhe nje vend te mirepritur ne bashkesine nderkombetare duke siguruar brenda gysmes se pare te mandatit mbylljen me sukses te fazes se pare te Marreveshjes se Stabilizim-Asociimit dhe nisjen e procesit te aplikimit per anetaresim ne Bashkimin Europian si dhe pershpejtimin e antaresimit ne NATO duke siguruar ftesen per kete antaresim gjate vitit te ardhshem. SYNIMET THEMELORE DHE REFORMAT ME TE RENDESISHME TE QEVERISJES PER ZHVILLIM DHE INTEGRIM 8. Synimet themelore te reformave te qeverisjes per kater vitet e ardhshme jane: ? zhvillimi e konsolidimi i shtetit demokratik ne themel te te cilit qendrojne lirite dhe te drejtat themelore te individit ? rikthimi i forces se shtetit ligjor ku ligjet zbatohen plotesisht dhe ne menyre te barabarte per te gjithe, c'montimi i sistemit te korrupsionit ? zhvillimi i shpejte, i balancuar e i qendrueshem ekonomik e njerezor. ? Integrimi i Shqiperise ne BE dhe NATO 9. Progresi i njekoheshem ne te kater objektivat madhore do te shenoje mbylljen e tranzicionit, sherimin e problemeve te medha te nenzhvillimit vecanerisht ato te varferise, te shendetit publik, te arsimimit dhe te aksesit ne sherbimet baze publike, degradimit te mjedisit dhe kalimin e vendit ne fazen e nje ecjeje te shpejte drejt integrimit europian dhe euroatlantik. 10. Te gjitha reformat dhe programet qeveritare do te hartohen dhe zbatohen me synimin e pershtatjes me modelet dhe arritjes se standarteve europiane te demokracise, shtetit ligjor, ekonomise se tregut e te te drejtave te individit dhe minoriteteve qe mundesojne anetaresimin e shqiperise ne Bashkimin Europian e ne NATO. KONSOLIDIMI I SISTEMIT DEMOKRATIK DHE GARANTIMI I TE DREJTAVE THEMELORE TE NJERIUT 11. Progresi i sistemit demokratik ne Shqiperi ka ardhur si rezultat i veprimit te natyrshem te forcave progresiste te shoqerise si dhe i mbeshtetjes e presionit konstruktiv te partnereve nderkombetare mbi qeverisjet e viteve te fundit. Nderkaq, vendosja e sistemit te korrupsionit, dhunimi i zgjedhjeve te lira dhe moszbatimi, zbatimi i dobet, i shtremberuar ose vonesat ne kryerjen e reformave kane shkaktuar humbjen ne shkalle te gjere dhe ne nivele teper te larta te besimit te shqiptareve ne institucionet shteterore te cilat jane ineficiente, te dobta, jo-transparente dhe thellesisht te korruptuara. 12. Mazhoranca e re dhe qeveria e saj u ofron shqiptareve nje program te plote reformash institucionale dhe ligjore te ndryshimit te gjitha te orientuara drejt modeleve e standarteve europiane dhe nje motivim politik e vullnet te hekurt per kryerjen e tyre, si edhe arritjen e rezultateve te prekeshme e te vleresueshme per konsolidimin e sistemit demokratik dhe respektimin e lirive dhe te drejtave themelore te njeriut. Reformat kryesore ne kete fushe do te jene: SISTEMI ZGJEDHOR) Zgjedhjet e lira e te ndershme do te jene burimi i vertete i legjitimitetit te institucioneve demokratike. Kthimi i besimit te publikut tek zgjedhjet eshte nje prioritet absolut i mazhorances se re e qeverise se saj. Manipulimi me voten e qyterateve do te marre fund njehere e pergjithmone. Per kete qellim do te perfundohet reforma zgjedhore ne bashkepunim dhe mirekuptim me opoziten, si dhe me mbeshtetjen e konsultimin me partneret nderkombetare e me te gjithe faktoret e tjere shoqerore. ? Do t'i jepet fund pa medyshje perjashtimit te zgjedhesve nga listat e votimit dhe "Dushku" do arkivohet ne histori ? Krahas lirise dhe ndershmerise se zgjedhjeve, reforma zgjedhore do te mundesoje te drejten e te gjithe shqiptareve, kudo qe jane, per te marre pjese ne zgjedhje. ? Transparenca e financimeve te partive dhe kandidateve ne zgjedhje do te jete gjithashtu nje tjeter objektiv madhor i reformes zgjedhore. ? Maxhoranca dhe qeveria e saj deklarojne se zgjedhjet ne Shqiperi, duke filluar nga ato vendore te vitit 2006 do te jene ne perputhje te plote me standartet europiane e nderkombetare qe percaktojne karakterin e lire e te ndershem te tyre. REFORMAT INSTITUCIONALEii) Respektimi dhe garantimi i pavaresise se pushteteve do te siguroje funksionim e institucioneve bazuar ne Kushtetute dhe ne ligj ndersa nisja dhe/ose vazhdimi i zbatimit te reformave institucionale do te rrise efektivitetin, eficencen dhe pergjegjshmerine e veprimtarise se institucioneve themelore te shtetit demokratik. Kuvendi ? Mazhoranca e re, ne projektin e saj te ndryshimit do t'i jape nje dimension te ri rolit te Kuvendit si tempull i demokracise parlamentare dhe shprehes i vullnetit te zgjedhesve. Ne vecanti roli kontrollues i deputetit dhe i Kuvendit ne teresi mbi te gjithe veprimtarine e ekzekutivit dhe te institucioneve te tjera mbi te cilat ai e ka kete kompetence do te marre nje rendesi te vecante. Ne kete drejtim mazhoranca e re angazhohet per ofrimin e hapesirave shume me te gjera te rolit dhe veprimit te opozites, te drejtave, kerkesave, propozimeve te saj. Kuvendi do te jete nje organizem teresisht i hapur per te degjuar dhe thithur mendimin e publikut e te grupeve te ndryshme te interesit ne iniciativat e tij ligjvenese, por njekohesisht i siguruar nga risqet e kapjes te cilat kane patur nje rritje dramatike gjate qeverisjes se meparshme dhe bien ndesh e demtojne rende interesin publik. Drejtesia ? Mazhoranca e re dhe qeveria e saj, ne projektin e tyre te ndryshimit, do te zbatoje ne gjeresi dhe thellesi reformat e sistemit te drejtesise, te sugjeruara e te mbeshtetura nga partneret nderkombetare, dhe ne bashkepunim e sipas roleve perkatese kushtetuese me Presidentin, Keshillin e Larte te Drejtesise dhe institucionet e tjera qe perfshihen ne ceshtjet e reformave dhe performances se sistemit te drejtesise. Komuniteti i gjyqtareve dhe juristeve si dhe shoqeria civile do te jene gjeresisht te perfshire ne kete proces. Reformat ne drejtesi do te synojne te rikthejne besimin e shqiptareve ne sistemin gjyqsor dhe ne ndershmerine e paanesine e vendimit gjyqesor. Reforma do te perqendrohet ne drejtimet e meposhtme prioritare: ? garantimi i pavaresise reale te sistemit te drejtesise nepermjet fuqizimit te institucioneve te vetekontrollit dhe administrimit te gjyqesorit; ? forcimi i pergjegjshmerise dhe ndershmerise se vendimit gjyqesor nepermjet rritjes se transparences dhe aksesit, publikimit te plote te vendimeve gjyqesore, permiresimit te sistemit te vleresimit te performances se gjyqtareve dhe te pergjegjshmerise se tyre para ligjit bazuar ne kritere objektive; ? permiresimi i kushteve dhe mjeteve te gjyqesorit, rritja e profesionalizmit te gjyqtareve, si dhe transparences dhe objektivitetit ne emerimet dhe karieren e gjyqtareve; ? zbatimi me rigorozitete dhe ne cdo rast i vendimeve gjyqesore, ne radhe te pare nga vete institucionet shteterore; ? nxitja e krijimit te formave te tjera alternative te gjykimit si arbitrazhi dhe ndermjetesimi, ? ristrukturimi e forcimi i kapaciteteve ne institucionin e akuzes. ? ristrukturimi dhe forcimi i kapaciteteve te permbarimit dhe hapja e mundesive per permbaruesin privat ne kete fushe ? reformimi i sistemit te noterise Decentralizimi dhe autonomia vendore ? Qeveria, ne projektin e saj te ndryshimit, do te zbatoje, ne perputhje me karten europiane te autonomise lokale dhe rajonale, me ritme te pershpejtuara dhe te qendrueshme reformen e decentralizimit te pushtetit ekzekutiv pasi vlereson se decentralizimi permireson cilesite qeverisese qofte ne drejtim te eficences dhe efektivitetit po aq edhe ne drejtim te forcimit te pergjegjshmerise, rritjes se transparences si dhe rritjes se perfshirjes se qytetareve dhe komuniteteve e grupeve te ndryshme shoqerore ne qeverisje. Nen qeverisjen e re do te marrin fund diskriminimi i njesive te qeverisjes vendore per shkak te perkatesise politike. Deri ne fund te periudhes 4 vjecare: ? do te dyfishohet pesha aktuale e shpenzimeve autonome te pushtetit vendor ne buxhetin e shtetit dhe ne PBB te lidhura me funksionet e veta te qeverisjes vendore dhe do te zgjerohet autonomia fiskale e bashkive dhe komunave, te cilat do te vendosin dhe mbledhin vete tatimet, taksat dhe tarifat vendore. Nderkaq, transfertat nga buxheti i shtetit drejt autoriteteve lokale do te rriten me 3-4 here krahasuar me nivelin e sotem. ? Brenda nje viti do te perfundoje procesi i transferimit te pronave ne njesite e qeverisjes vendore, me perparesi ujesjellesat, rruget, trojet, shoqerite publike me karakter vendor, objektet social-kulturore. ? do te vihet ne zbatim koncepti i funksioneve te perbashketa ne arsim, shendetesi, mjedis, strehim, sherbime sociale, rend dhe qarkullim rrugor, per te cilat njesite e qeverisjes vendore do te marrin vendime autonome brenda sferes se juridiksionit te tyre dhe do te bashkepunojne, bazuar ne principin e autonomise dhe te partneritetit, me qeverisjen qendrore per arritjen e objektivave kombetare ne keto fusha, sipas prioriteteve vendore per secilen prej tyre. Alokimi i fondeve per qeverite vendore ne keta sektore publike do te kryhet ne menyre objektive dhe transparente, duke synuar ngushtimin e disbalancave rajonale te derisotme. Reformimi i ekzekutivit qendror dhe administrata publike ? Ne projektin e saj te ndryshimit mazhoranca e re angazhohet per nje qeveri ne sherbim te qytetareve dhe e sherbesave me te mira ndaj qytetareve. Ne kete kontekst mazhoranca e re angazhohet per nje reforme te thelle te vertete te administrates publike, trajtim dhe vleresim bazuar ne meriten, perkushtimin e nepunesve te saj, angazhohet per krijimin e nje rrjeti institucional efektiv dhe eficient, si dhe te nje administrate te qendrueshme, te perkushtuar ndaj zbatimit te ligjit dhe te ofrimit te sherbimeve me te mira per qytetaret, me nepunes civile te rekrutuar dhe te vleresuar sipas merites dhe perkushtimit ne kryerjen e detyrave individuale. ? Mazhoranca e re angazhohet per nje qeveri te vogel njeherazi ne diete. Shpenzimet qeveritare te natyres jo-produktive e te luksit do te eliminohen ndersa do te pergjysmohen shpenzimet administrative te qeverise ne teresi. ? Ministrite dhe dhe te gjitha institucionet e tjera ekzekutive do te bejne transparente me web dhe me zyrat e informimit te publikut te gjithe veprimtarine e tyre. ? Ministrite dhe institucionet e tjera ne varesi te qeverise do te ristrukturohen ndersa do te mbyllen ose shkurtohen nje rrjet i tere institucionesh e zyrash parazitare. ? Administrata publike do te forcohet e konsolidohet sipas principeve te sherbimit publik, mbi bazen e merites dhe te performances. Mazhoranca e re njeh dhe respekton statusin e nepunesit civil te cdo punonjesi qe e ka fituar ate me merite dhe ai do te jete i garantuar. Qeveria do te permiresoje kualitetet profesionale ne administraten publike nepermjet nje procesi te hapur e konkurrues rekrutimi e karriere, motivimi e shperblimi te performances se mire dhe ndeshikimit te performances se dobet e pandershmerise se nepunesve si dhe trainimin e tyre profesional. Statusi i nepunesit civil do te shtrihet ne pjesen me te madhe te organeve te administrates publike, ndersa pagat ne sektorin publik do te rriten njekohesisht me ngushtimin ne 1 me 5 te diferencave te medha qe ekzistojne sot mes pages maksimale dhe minimale. TE DREJTAT THEMELORE Reforma institucionale dhe ligjore si dhe angazhimet qeverisese do te synojne nje garantim dhe realizim ne nivele gjithnje e me te larta te te drejtave dhe lirive themelore te individit e ne vecanti te te drejtave e lirive politike dhe ekonomike e te garancise per jeten. Te drejtat pronesore. Kthimi i pronave ? Mazhoranca e re dhe qeveria e saj angazhohen per te plotesuar dhe konsoliduar sistemin e te drejtave te pronesise dhe hapjen e mundesive qe pasurite e vena me djerse, mund, sakrifica e ne menyre te ligjeshme te shqiptareve te mund te legalizohen e futen ne qarkullimin ekonomik e civil. ? Mazhoranca e re angazhohet per nje kthim dhe kompensim te pronave ne kufijte maksimale te mundur. Per kete qellim do te amendohet ligji aktual duke eliminuar kufizimet diskriminuese te tij. Pronat do te kthehen fizikisht kudo ku eshte e mundur dhe ne cdo rast tjeter ato do te kompensohen ne natyre me troje turistike apo ne vleren e tregut. Te drejtat e minoriteteve etnike. Romet dhe Egjiptianet ? Mazhoranca e re dhe qeveria e saj angazhohen per te zbatuar dhe arritur standartet me te larta te respektimit dhe realizimit te te drejtave te te gjitha pakicave etnike greke, maqedonase e malazeze, rome, egjiptiane dhe arumune ne perputhje me Konventen Europiane te te drejtave te njeriut dhe Konventen Europiane e te drejtave te minoriteteve. Me prioritet do te konsiderohen sipas nje programi te vecante shkollimi si dhe strehimi e punesimi per komunitetet egjiptiane e rome ne menyre qe te kapercehen pasojat e diskriminimit kohegjate te tyre. E drejta e informimit dhe liria e medias ? Mazhoranca e re dhe qeveria e saj e reformave te ndryshimit vleresojne se garantimi dhe realizimi ne standarte sa me te larta te se drejtes themelore per t'u informuar te cdo individi implikon, nga nje ane, nje transparence maksimale qeverisese, nepermjet aksesit te lire dhe te plote ne te dhenat mbi veprimtarine e institucioneveve e deri tek te dhenat personale te zytareve dhe, nga ana tjeter, nje respektim te vertete dhe te sinqerte te lirise se medias dhe te shprehjes se mendimit. Qeveria deklaron angazhimin dhe perkushtimin e saj maksimal duke e pare lirine e informimit dhe transparencen si mjetin kryesor te qeverisjes se mire dhe luftes kunder korrupsionit. Mazhoranca e re angazhohet se asnje zyrtar politik i saj nuk do te beje padi penale ose civile ndaj gazetareve dhe mediave. Mediat ne asnje rast nuk do te trajtohen ne menyre diskriminuese qofte per interesa politike apo per interesa te tjera. Garantimi i procesit te drejte ligjor ? Mazhoranca e re dhe qeveria e saj e ndryshimit angazhohen per te ndermarre te gjitha reformat per sigurimin e nje procesi te drejte ligjor per cdo qytetar, akses te lehte ne drejtesi, drejtesi per te gjithe dhe barazi para ligjit te kujdo, trajtim njerezor ne paraburgim dhe shnderrimin e denimit penal ne nje mundesi ri-edukimi. Liria e besimit ? Mazhoranca e re vlereson se toleranca e shkelqyer fetare e shqiptareve eshte nje nga vlerat dhe kapitalet tona kombetare dhe shoqerore me te rendesishme. Duke iu permbajtur sekularizmit te shtetit shqiptar, do te respektohet plotesisht liria e besimit si dhe mazhoranca e re dhe qeveria e saj angazhohen per nje kthim e kompensim te plote te pronave te komuniteteve fetare dhe nxitjen e krijimit te nje fondi ne menyre qe qytetaret me kontributin e tyre te mundesojne financimin e funksionimit te institucioneve te kultit fetar te tyre. ZBATIMI I PLOTE I LIGJIT- SHTETI LIGJOR 13. Dobesia e zbatimit te ligjit eshte nje nga problemet me te medha me te cilin perballen sot shqiptaret. Jo vetem per shkak te paaftesise per te kryer reforma por vecanerisht per shkak te mungeses se vullnetit si dhe per shkak te korruptimit dhe konfliktit te interesave ne te gjitha nivelet, qeverisjet socialiste kane shkaktuar nje renie dramatike te forces se shtetit per te zbatuar ligjin kudo dhe ne menyre te barabarte per te gjithe, kane sjelle Shqiperine buze shtetit te falimentuar. 14. Per pasoje, krimet mbeten pa u ndeshkuar, te drejtat pronesore jane te pa-garantuara, kufijte e vendit jane poroze dhe lehtesisht te kalueshem per trafiqet e trafikantet, korrupsioni u rrit ne permasa teper te rrezikshme duke u shnderruar ne sistem, tregjet rane nen kontrollin e monopoleve. 15. Nje zbatim ne keto nivele i ligjit ka sjelle pasoja mjaft negative per zhvillimin ekonomik, u ka ulur mundesine shqiptareve te gezojne te drejten e levizjes se lire si edhe ka vonuar perspektivat e integrimit europian te vendit. 16. Mazhoranca e re dhe qeveria e saj ne projektin e tyre te ndryshimit zotohen per garantimin e barazise para ligjit dhe sundimin e ketij te fundit si kushti vendimtar per rivendosjen e shtetit ligjor, u ofrojne shqiptareve zbatimin e plote dhe te barabarte per te gjithe te ligjit. Per kete qellim krahas reformave te thella institucionale qeveria do t'i kushtoje vemendje disa drejtimeve themelore qe lidhen drejtperdrejt me rritjen e shkalles se zbatimin e ligjit: LUFTA KUNDER KORRUPSIONIT- QEVERISJE ME DUAR TE PASTRA Mazhoranca e re dhe qeveria e saj shpall si prioritet absolut luften per cmontimin dhe shembjen e strukturave te sistemit te korrupsionit. Brenda 100 diteve te para te qeverisjes mazhoranca e re do t'u riktheje shqiptareve besimin se korrupsioni mund te luftohet me efektivitet dhe se te korruptuarit do te ndeshkohen. Morali qeverises i mazhorances se re eshte "Qeverisje me Duar te Pastra". Lufta kunder korrupsionit do te bazohet ne kombinimin e dy drejtimeve themelore, ate te parandalimit dhe ate te ndeshkimit te korrupsionit: Parandalimi i korrupsionit. Transparenca. Perfshirja ? Reformat institucionale dhe ato te tregut do te kene si komponent te perhershem te tyre mjetet dhe metodat parandaluese qe ngushtojne hapesirat per korrupsion te tilla si transparenca, kontrolli i brendshem dhe i jashtem, aksesi ne vendimmarrje dhe roli monitorues i shoqerise civile, komuniteteve vendore dhe te medias. Nderkaq, vete keto reforma, duke ri-dimensionuar rolin e shtetit ne ekonomi, duke ulur shkallen e burokracise dhe te barrierave administrative, si dhe duke rritur rolin e sektorit privat dhe te atij terciar ne ofrimin e te mirave publike, jane faktore mjaft te fuqishem ne uljen e mundesive per korrupsion te zyrtareve. ? Cdo institucion do te pershtase dhe fuqizoje zyrat per informimin e publikut. Do te realizohet ne praktike objektivi i "e-government". Ǥo institucion, duke perdorur mjetet e teknologjise se informimit e komunikimit do te ndertoje sherbimin "on-line". Qytetaret do te kene akses te lehte e te plote ne gjithe veprimtarine e qeverise, nepermjet faqeve te internetit, nga ku do te informohen, do te marrin sherbime, do te shprehen e do te perfshihen ne vendimmarrje. ? Do te amendohen ligji i konfliktit te interesit, ligji i prokurimeve publike si dhe ai i koncesioneve ? Qeveria do te pergatise bazen ligjore te veprimit te Ombudsmanit te Prokurimeve. Ǥo ent prokurues do te kete, paralel me njesine e prokurimit, edhe garantin e procesit, Ombudsmanin e Prokurimeve. Ligji per kete mekanizem te kontrollit te procesit prokurues do te ofroje mundesine qe ai te zgjidhet nga komuniteti i perfituesve, apo grupeve te interesuara konkurruese. ? Brenda nje kohe te shkurter do te rishikohen te gjitha procedurat e licensimeve. Ato do te standartizohen e thjeshtohen, ne menyre qe te lehtesohet nisma e lire, apo sherbimi ndaj qytetareve e bizneseve. Institucionet do te ngrene sherbimin e licensimit sipas parimit "nje ndalim ne nje sportel". ? Qeveria do te angazhohet te zgjeroje dhe t'i jape nje permase te re bashkepunimit me shoqerine civile ne luften kunder korrupsionit dhe rritjen e transparences. Institute e qendra studimore te konfirmuara per kapacititetet e tyre profesionale dhe pavaresine e qendrimit, do te kontraktohen per te kryer studime dhe analiza te problemeve te korrupsionit. Nga ana tjeter, duke synuar qe te jete transparente ndaj publikut, Qeveria do te financoje me fondet e veta dhe ne bashkepunim me donatore te tjere, nje program grantesh per nisma qe synojne rritjen e transparences dhe forcimin e "vezhgimit qytetar e mediatik" mbi institucionet dhe zyrtaret. Kjo do te jete hera e pare qe qeveria paguan qytetaret dhe te interesuarit qe ta kontrollojne veprimtarine e saj. Ky do te jete nje shembull i seriozitetit dhe pergjegjshmerise se Qeverise ne luften kunder korrupsionit. Ndeshkimi i korrupsionit ? Veprimi ndeshkues ndaj rasteve korruptive do te jete nje perkushtim i perhershem i qeverisjes. Per kete qellim do te mobilizohet e gjithe forca institucionale dhe ligjore ne kompetence te qeverise per hetimin dhe ndeshkimin administrativ me masa disiplinore te cdo rasti te abuzimit me detyren, ose te korrupsionit nga ana e zyrtareve, si dhe do te kryhet kallzim penal pa asnje hezitim per cilindo zyrtar qe perfshihet ne korrupsion. Cdo iniciative e Prokurorise ne luften kunder korrupsionit do te gezoje mbeshtetjen e Qeverise dhe Mazhorances. ? Do te krijohet Task-Force Antikorrupsion e perbere nga perfaqesuesit e institucioneve kryesore shteterore, shoqeria civile, media dhe komuniteti i biznesit. Kjo strukture do te siguroje bashkepunimin e qeverise me te gjitha institucionet e tjera te pavarura te shtetit dhe aktoret e tjere te interesit. ? Qeveria do te pershtase strukturen qendrore ekzekutive pergjegjese per antikorrupsion dhe mireqeverisje e cila do te hartoje programin antikorrupsion, ndjeke zbatimin e tij, si edhe do t'i jape nje impuls te ri kontrollit te brendshem dhe ndeshkimit disiplinor te zyrtareve qe perfshihen ne praktika korruptive. ? Qeveria do te jete e vemendshme dhe do te reagoje menjehere ndaj ankimeve te publikut si edhe denoncimeve qe vijne nga mediat ose nga qytetaret. Per kete qellim do te funksionojne edhe linjat e komunikimit dhe denoncimit te qytetareve me qeverine qe garantojne edhe fshehtesine e burimit te informacionit. ? Ne vecanti, per zyrtaret me status politik, nuk do te ofrohet mbrojtje politike e te dyshuarve dhe do t'i hapet rruge procesit hetimor. Per kete qellim mazhoranca e re angazhohet se e gjithe trupa parlamentare e saj heq dore nga imuniteti dhe se do te rishikoje konceptin e imuniteteve sipas modeleve me te avancuara evropiane. Nuk mund te kete imunitet te zyrtareve kur ata kryejne krime ordinere vecanerisht te lidhura me korrupsionin. ? Ekipet qeverisese do te jene te cliruar nga konfliktet e interesave. Ligji per parandalimin e ketyre konflikteve do te do te amendohet ne pikat e tij te dobeta e do te zbatohet plotesisht per te mbyllur cdo shteg te mundesive te shfrytezimit te pozites ne favor personal nga ana e zyrtareve. Qeveria do te mbeshtese me te gjitha mjetet e nevojshme veprimtarine e Inspektoriatit te Larte te Deklarimit dhe Verifikimit te Pasurive. RENDI PUBLIK. LUFTA KUNDER KRIMIT, TRAFIQEVE E TERRORIZMIT Forcimi e garantimi i rendit e sigurise publike, individuale e komunitare do te perbeje angazhimin paresor te maxhorances se re e qeverise se saj. Motoja e Qeverise eshte tolerance zero ndaj krimit. Lufta kunder krimit te organizuar e trafiqeve Lufta kunder krimit te organizuar, trafiqeve ne pergjithesi dhe atyre te droges e qenieve njerezore ne vecanti, si dhe lufta kunder pastrimit te parave do te kene perparesi. Per kete qellim do te behen edhe ndryshime ligjore ne kodin penal per denime maksimale dhe nivel te prere denimi per keto vepra penale. Angazhimi ne luften kunder terrorizmit ? Shqiperia do te permbushe ne menyre aktive dhe te perkushtuar te gjithe detyrat dhe pergjegjesite e saj ne luften globale kunder terrorizmit si rreziku dhe armiku numer nje i paqes, sigurise dhe dhe jetes se popujve. Ulja e parandalimi i krimit ordiner ? Krimi ordiner do te ndeshkohet por lufta kunder tij do te gershetohet edhe me masat efektive parandaluese. Qytetet, fshatrat, rruget, rrugicat, bankat e bizneset, lokalet dhe stadiumet dhe cdo cep i vendit do te jene teresisht te garantuara dhe siguria publike do te jete solide dhe e plote. Ne qytetet e medha do te investohet ne sistemet e monitorimit te panderprere elektronik. ? Organet e rendit publik do t'i nenshtrohen nje reforme te thelle ne organizimin, shperndarjen, komandimin, marredheniet me komunitetin, pergatitjen profesionale dhe sigurimit te burimeve njerezore si dhe do te behen te afta te japin edhe sherbime speciale te sigurise. Siguria rrugore ? Siguria rrugore do te trajtohet gjithashtu me perparesi. Niveli i ulet i sigurise rrugore merr cdo vit me dhjetra jete njerezish dhe shkakton deme materiale te konsiderueshme. Krahas permiresimit te cilesise se rrugeve dhe sinjalistikes rrugore ne peruthje me standartet europiane perfshire zbatimin e procedurave te auditimit te rrugeve qe nga momenti i projektimit e deri ne realizim, forcimi i displines se qarkullimit rrugor, pajisa me leje qarkullimi bazuar ne testime realiste dhe te pakorruptuara te drejtuesve te mjeteve nepermjet permiresimit te sistemit te autoshkollave, ristrukturimi i kontrollit teknik te mjeteve dhe edukimi masiv me rregullat e qarkullimit te te gjithe grupmoshave, vecanerisht te moshes shkollore, do te jene disa nga drejtimet kryesore. Policia rrugore ne bashkepunim me ate bashkiake do te jene jo vetem ndeshkuese te rasteve te shkeljes se rregullave te qarkullimit por ato do te shnderrohen ne institucione ne sherbim te qytetareve. FORCIMI I KAPACITETEVE INSTITUCIONALE E NJEREZORE PER ZBATIMIN E LIGJIT Zbatimi i ligjit kerkon rritje e fuqizim te kapaciteteve institucionale. Per kete qellim Qeveria do t'i kushtoje nje rendesi paresore rritjes se shkalles se profesionalizimit te zyrtareve si dhe permiresimit te teknologjise dhe mjeteve ne dispozicion ne cdo institucion e ne radhe te pare te atyre te rendit publik e te sistemit te drejtesise. ? Ngritja profesionale e zyrtareve do te kombinohet me ristrukturime institucionale dhe me ngritjen e strukturave te specializuara e te mirepajisura me teknologji bashkekohore. ? Ne vecanti ne lidhje me organet e rendit publik do te ndermerren reforma te vecanta si: ? Per te rritur kontrollin e kufijve tokesore, detare e ajrore do te kryhet nje integrim i Policise Kufitare me Policine e Rendit, me autonomine e nevojshme, si dhe nje bashkerendim efektiv i te gjitha institucioneve te tjera te rendit, mbrojtjes dhe sherbimit doganor e tatimor. ? Riorganizim territorial i shperndarjes se forcave te rendit per te mundesuar sigurine publike ne cdo njesi territoriale e ne vecanti ne ato pjese te vendit ose te zonave urbane me kriminalitet te larte ? Reforma ne organet e rendit do te siguroje depolitizimin dhe spastrimin e radheve te ketyre organeve nga punonjes te korruptuar e te inkriminuar, riorganizimin e tyre, te marredhenieve te ketyre organeve me komunitetin, arsimimin, paisjet dhe pergatitjen e tyre profesionale. SISTEMI I INFORMACIONIT E DOKUMENTACIONIT Zbatimi i ligjit kerkon nje sistem modern te informacionit dhe dokumentacionit i cili i pergjigjet ne kohe reale dinamikes ekonomike dhe sociale, eshte i integruar, i sakte dhe lehtesisht i aksesueshem. Per kete qellim qeveria angazhohet per nje kompletim perfundimtar te regjistrave te dixhitalizuar te gjendjes civile, te pasurive, te tokes si dhe pajisjen perfundimisht te shqiptareve me dokumentat baze te identifikimit, leternjoftim e pasaporte, te standarteve evropiane. Krahas ketyre sistemeve baze qeveria do te investoje vete ose ne bashkepunim me institucionet pergjegjese ne sisteme te tjera te informacionit si ato te krimit e investigimit, te deklarates fiskale, te vendimeve gjyqsore, te qarkullimit te njerezve, te adresave etj. SHTETI DHE ZYRTARET E TIJ - TE PARET QE ZBATOJNE LIGJIN Zbatimi i ligjit fillon nga vete shteti. Institucionet shteterore do te jene te parat qe do te respektojne detyrimet e tyre ligjore. Situata e sotme ku zyrtaret ndjehen mbi ligjin, imunitaret perdorin imunitetin per dhunimin e tyre, ku institucionet shteterore nuk zbatojne vendimet e formes se prere te gjykatave dhe nuk shlyejne detyrimet ndaj qytetareve dhe bizneseve do te marre fund. Zyrtareve te cdo institucioni shteteror do t'u kerkohet me shume se kujdo zbatimi i ligjit. QEVERIA NE BASHKEPUNIM ME INSTITUCIONET E PAVARURA PER ZBATIMIN E LIGJIT Qeveria brenda kuadrit kushtetues do te demonstroje te gjithe vullnetin pozitiv per te bashkepunuar me institucionet e tjera te pavarura me qellim rritjen e shkalles se zbatimit te ligjit. Ne vecanti bashkepunimi me prokurorine per ndeshkimin e krimit, me Inspektoriatin e Deklarimit te Pasurive per te siguruar transparence dhe ndeshkim te korrupsionit dhe konfliktit te interesave, me Avokatin e Popullit per realizimin e te drejtave themelore te inidvideve dhe grupeve shoqerore dhe me qeverisjen vendore per te vendosur ligjin ne zhvillimin urban e mbrojtjen e mjedisit do te jene ne qender te vemendjes se qeverise. BASHKEPUNIMI ME PARTNERET NDERKOMBETARE ) Qeveria do te jete nje bashkepunetore e perkushtuar e partnereve nderkombetare ne luften kunder terrorizmit, krimit nderkufitar, krimit te organizuar, trafiqeve te te gjitha llojeve e pastrimit te parave dhe sigurise se kufijve. Ajo do t'i pergjigjet plotesisht dhe me efektivitet programeve te ndermarra nga partneret rajonal dhe nderkombetare ne keto fusha, do te respektoje angazhimet e marra dhe do te jete plotesisht e hapur per nje bashkepunim institucional dhe kapilar me institucionet e specializuara nderkombetare dhe te vendeve te tjera Qeveria do te kerkoje jo vetem asistence por edhe nje veprimtari te perbashket te ketyre strukturave ne territorin shqiptar dhe rajonal. Bashkepunimi me shoqerine civile do te jete gjithashtu nje tjeter energji shtese qe do te shfrytezohet per te arritur suksese ne vendosjen e shtetit ligjor. Ne kuadrin e integrimit europian prioritet mbetet zhvillimi dhe zbatimi i Strategjise per Administrimin e Integruar te Kufijve sipas direktivave te BE-se. EDUKIMI LIGJOR ) Edukimi ligjor do te marre nje rendesi te vecante per parandalimin e krimit dhe per zbatimin e ligjit. Qeveria do te ndermarre ose do te mbeshtese nisma te organizatave te ndryshme per nje edukim masiv ligjor te te gjithe shtresave shoqerore duke filluar me permiresimin e ketij edukimi ne sistemin arsimor e deri ne rritjen e njohurive per ligjin ne administraten publike. Nismat e shoqerise civile, universiteteve e te komunitetit te juristeve ne kete fushe do te gjejne nje perkrahje te vecante. ZHVILLIMI I SHPEJTE DHE I QENDRUESHEM EKONOMIK E NJEREZOR 17. Mireqenia ne rritje e cdo individi perben ne vetvehte synimin me themelor te projektit te ndryshimit te mazhorances se re e te qeverise se saj. Ky synim mund te arrihet vetem nepermjet kryerjes se reformave te medha te krijimit te nje tregu konkurrencial e te hapur per iniciativen e lire qe prodhon mundesi per biznes apo punesim per kedo, bashkerenduar me reformat ne sektoret prioritare publike: rritjen e investimeve ne infrastrukture dhe energji, arsim dhe shendetesi si dhe e plotesuar me politika efektive sociale ne favor te grupeve shoqerore e individeve ne nevoje. 18. Rritja ekonomike e Shqiperise ka ardhur per shkak te energjise krijuese dhe sfiduese te shqiptareve qofte nepermjet iniciatives se lire si edhe nga nje mbeshtetje e pakursyer e partnereve nderkombetare. Por, tashme eshte e njohur se nje perqindje e konsiderueshme e kesaj rritjeje i detyrohet te ardhurave nga emigracioni, por fatkeqesisht edhe parave te trafiqeve kriminale. 19. Nderkaq, reformat e munguara te qeverisjes socialiste, shkalla e larte e korrupsionit dhe e konfliktit te interesave ne te cilat ajo ishte perfshire kane cuar ne deformimin e konkurrences se lire dhe kapjen e ekonomise nga monopolet e ish-pushtetareve. 20. Programet e qeverive socialiste per zhvillimin ekonomik dhe social ose nuk u zbatuan ose u zbatuan ne menyre te deformuar. Per pasoje ritmet e rritjes ekonomike kane ardhur vazhdimisht duke u ulur dhe i ashtuquajturi stabilitet makroekonomik eshte teper i brishte. 21. Stanjacioni ne krijimin e vendeve te reja te punes dhe niveli i larte i papunesise, sipas definicionit ILO-s me shume se 38%, jane probleme te renda per shoqerine shqiptare. Investimet publike kane ecur me ritme teper te ngadalta dhe alokimi i tyre nuk eshte bere as ne perputhje me prioritetet, nevojat dhe shanset e zhvillimit dhe as ne menyre transparente e te drejte. 22. Varferia eshte ne nivele nga me te lartat ne Europe dhe risku i renies ne varferi eshte prezent dhe i larte per shtresa mjaft te gjera te popullsise te cilat ndodhen vetem pak mbi pragun e varferise absolute. Pabarazia eshte thelluar dhe prek jo vetem te varferit por edhe grupet e mesme shoqerore duke rritur pjesen e pasurise ne duar te pak njerezve. 23. Reformat e munguara ne arsim dhe shendetesi sebashku me pergjysmimin e buxhetit dhe me investimet jo-eficente ne keto dy sektore dhe keqadministrimin e tyre kane shkaktuar nje renie te pergjithshme te treguesve te arsimimit dhe te shendetit publik duke e forcuar efektin e tyre ne mundesine e renies ne varferi. 24. Shpenzimet shoqerore te qeverive socialiste kane ardhur ne renie te panderprere duke qene sot ne nivelin e gjysmes se mesatares se vendeve te rajonit te Ballkanit. 25. Rajonet e ndryshme te vendit kane thelluar zhvillimin e tyre te pabarabarte per shkak te politikave te deformuara dhe preferenciale ndersa politikat sociale kane mbetur inaktive dhe asistencialiste. 26. Mazhoranca e re dhe qeveria e saj me projektin e tyre te ndryshimit u ofrojne shqiptareve nje program vizionar dhe realist per futjen e vendit ne rrugen e zhvillimit te shpejte, te balancuar e te qendrueshem ekonomik dhe njerezor si rruga e vetme e rritjes se mireqenies se cdo individi ne baze te te ciles qendron puna dhe iniciativa e lire. 27. Zhvillimi i shpejte e i qendrueshem ekonomik e njerezor eshte njekohesisht kusht akselerues i procesit integrues te shqiperise ne Bashkimin Europian. Nga ana tjeter, cdo progres ne procesin integrues do te thote nje perafrim me i plote i modeleve dhe standarteve europiane te tregut dhe nje afrim ne nivelet europiane te zhvillimit njerezor, te dy keto me efekte tejet pozitive ne zhvillimin e qendrueshem e te shpejte ekonomik e social 28. Synimi i qeverise eshte qe ekonomia shqiptare te rikthehet ne nivelet e larta te rritjes ekonomike rreth 8 % ne vit, bazuar ne nje ekonomi te lire, funksionale e institucionale tregu te modelit dhe standarteve europiane por njekohesisht nje rritje e tille nga e cila perfitojne ne menyre sa me te drejte te gjithe shqiptaret, rritje e cila eshte faktori kryesor i reduktimit te varferise, i rritjes se punesimit e reduktimit te papunesise deri ne nivelim mesatar te vendeve te zhvilluara europiane, si dhe nje rritje afagjate qe nuk kompromenton shanset e brezave te ardhshem. 29. Njekohesisht, qeveria synon qe indeksi i zhvillimit njerezor te vendit te pesoje permiresime te ndjeshme dhe te pakthyeshme mbrenda periudhes 4 vjecare duke iu afruar me shpejtesi mesatares se vendeve europiane. 30. Arritja e synimeve te mesiperme do te bazohet ne disa drejtime e politika prioritare si: HAPJA E TREGUT. KONKURRENCA E LIRE DHE E NDERSHME Rivendosja e sistemit te tregut te lire e te konkurrences se ndershme, ne perputhje me normat dhe standartet europiane, do te perbeje bazen e qasjes se politikave ekonomike te projektit te ndryshimit te qeverise. Per kete qellim do te ndermerren reforma institucionale e ligjore si dhe do te ngrihen dhe/ose fuqizohen institucione te specializuara qe garantojne nje funksionim te tille te tregut. Politikat qeveritare do te synojne thellimin e hapjes ekonomike nepermjet liberalizimit te ekonomise duke respektuar angazhimet e ndermarra ne kuadrin e OBT-se, te marreveshjeve te tregtise se lire me vendet e rajonit dhe te projekt-marreveshjes se stabilizim asociimit me BE-ne. Po keshtu reformat ne tregun e brendshem do te orientohen drejt rritjes se konkurrueshmerise se ekonomise shqiptare ne ate globale. Reformat institucionale dhe te zbatimit te ligjit do te kene ne teresi ndikime pozitive ne drejtim te garantimit te lirise se tregut dhe te konkurrences se ndershme. Gjitahshtu do te synohet nje ngushtim gradual i peshes se sektorit informal. Ne lidhje me kete objektiv specifik do te ndermerren disa politika dhe programe drejtperdrejt te lidhura si: Garantimi i te drejtave pronesore e tregtare ? Qeveria do te ndermarre permiresime ligjore dhe institucionale per garantimin e te drejtave te pronesise, perfshire ate intelektuale e te patentave e markave tregtare. Regjistrat e te drejtave pronesore do te informatizohen dhe institucionet pergjegjese do te fuqizohen per te garantuar respektimin e tyre. Konkurrenca e lire dhe anti-monopoli ? Do te ndermerren permiresime ligjore dhe institucionale per garantimin e konkurrences se lire vecanerisht ne tregjet me tendence te natyrshme monopol. Ne vecanti do te kerkohet nje veprimtari e pergjegjshme dhe efektive e enteve rregullatore, te cilat gjithashtu do te reformohen, si dhe do te nxitet rritja e numrit te operatoreve qe veprojne ne keto tregje. Te drejtat e konsumatorit ? Do te realizohen permiresime ligjore dhe institucionale per te ndaluar abuzimet me cilesine e mallrave dhe sherbimeve dhe duke garantuar njekohesisht te drejtat e konsumatorit. Ne vecanti, garantimi, mbrojtja dhe te drejtat e konsumatorit do te perbejne nje prioritet te Ministrise se Bujqesise dhe Ushqimit. Reduktimi i barrierave administrative ? Uljen e barrierave administrative per nisjen dhe kryerjen e bizneseve duke kombinuar nga nje ane reduktimin, thjeshtezimin dhe qartesimin e procedurave administrative te dhenies se lejeve dhe autorizimeve per aktivitetet ekonomike te cdo fushe, me ngritjen e qendrave te sherbimit "nje ndalim ne nje sportel" me nje sportel per bizneset shqiptare dhe te huaja. ? Zbatimin dhe kontrollin e zbatimit te ndershem e te barabarte te standarteve, kritereve dhe procedurave per cdo biznes nga cdo institucion shteteror. Informacioni ne sherbim te tregut te lire ? Kryerjen e investimeve te medha publike ne sistemet e informacionit si dhe nxitje dhe/ose perfshirje e sektorit privat ne sherbimin e informimit qe ndihmon dhe lehteson funksionimin e tregjeve dhe te lidhjes se tyre ne kohe reale. Funksionimi i tregjeve dhe sjellja racionale e operatoreve do te mbeshtetet edhe nga perhapja ne shkalle te gjere dhe konsultimet qe do te kryhen mbi politikat publike ne cdo fushe. Partneriteti publik-privat bazuar ne rregullat e tregut te lire e te konkurrences se ndershme ? Qeveria do te ndermarre nisma ligjore per permiresimin e sistemit te bashkepunimit publik-privat. Shkalla, llojshmeria dhe masa e ketij partneriteti do te rriten maksimalisht. Privatizimi i sektoreve strategjike, duke perdorur edhe letrat me vlere, perfshirja e sektorit privat ne ofrimin e sherbimeve te natyres publike te te gjitha llojeve nepermjet koncensioneve, kontratave e prokurimeve do te jene instrumentat kryesore qe do te perdoren per kete qellim. Nga ana tjeter, qeveria do t'i jape fund perdorimit te ketyre mjeteve per te deformuar konkurrencen dhe per te diskriminuar bizneset. Partneriteti publik-privat do te realizohet teresisht ne perputhje me parimet e tregut te lire e te konkurrences se ndershme. ZHVILLIMI I TREGUT BANKAR E FINANCIAR. RRITJA E KREDITIMIT Ne bashkepunim me Banken e Shqiperise, qeveria do te ndermarre nisma ligjore dhe institucionale per nje fuqizim te shpejte dhe te qendrueshem te sektorit bankar e financiar. Disa nga masat kryesore qe do te ndermerren do te shtrihen ne: Mbikqyrja dhe rregullimi i sektorit financiar ? Do te forcohet autoriteti i luftes kunder pastrimit te parave te pista me origjine nga trafiqet ilegale dhe terrorizmi si dhe per dekriminalizimin e aktivitetit ekonomik ne vend. Ne kete menyre do t'i sherbehet rritjes se besueshmerise per vendin dhe sistemin e tij ekonomik e ligjor. Forcimi i ketij autoriteti do te kete vemendjen kryesore per ta shnderruar ne nje institucion qe funksionon normalisht dhe ka rezultate. Ndihma e partnereve nderkombetare ne kete drejtim do te kerkohet pa hezitim. ? Do te pershpejtohen hapat per perfarimin e procesit mbikeqyres dhe rregullativ me standarded nderkombetare per te rritur qendrueshmerine e sektorit financiar shqiptar. ? Do te realizohet integrimi ne nje autoritet te vetem i enteve te ndryshme te rregullimit dhe mbikeqyrjes se sektorit financiar. Qellimi eshte qe te sigurohet nje standard i perafert mbikeqyrjeje dhe rregullimi ne te gjithe segmentet e sektorit financiar. Tregu bankar dhe rritja e kreditimit ? Permiresimi i kuadrit ligjor per aktivitetin bankar, sebashku me efektet e politikave ne drejtimet e tjera te programit qeverises, te tilla si zbatimi i ligjit, garantimi i te drejtave te pronesise, reduktimi i deficitit fiskal, do te ulin riskun e kredise dhe do te rrisnin potencialet kredituese te bankave duke synuar brenda periudhes 4 vjecare nje katerfishim te kredise per sektorin privat. Masa te tjera ligjore, institucionale dhe kontraktore me sistemin bankar do te sjellin uljen e perdorimit te cash-it ne ekonomi dhe qarkullimin me te madh dhe me te shpejte te parase nepermjet bankave. Zgjerimi i mikrokredise ? Qeveria do te mbeshtese shtimin, zgjerimin dhe forcimin e skemave te mikrokredise qofte te atyre qe veprojne si fondacione me pjesemarrje te shtetit qofte ato te ngritura nga partneret nderkombetare duke i orientuar ato vecanerisht ne drejtim te bizneseve ne sektore me efekte punesimi si dhe per biznese ne rajonet me pak te zhvilluara te vendit. Sistemi i mikrokredise do te adoptoje, sipas rastit dhe pa demtuar thelbin e konkurrrences se lire, edhe skema te garantimit te kredive ose te kredive me interesa te buta. Ne fund te periudhes 4 vjecare synohet qe aftesia mikrokredituese te katerfishohet ndersa institucionet e mikrokredise do te kalojne ne forma me te qendrueshme si institucione te kursim-kreditit, banka zhvillimi rural dhe forma te tjera. Tregu i kapitaleve dhe Bursa e Tiranes ? Do te filloje funksionimi i tregut te kapitaleve nepermjet rivenies ne pune, si institucion privat, te Burses se Tiranes. Per kete qellim do te kaloje ne burse tregetimi i obligacioneve afatgjata te thesarit si dhe tregtimi i nje pjese te aksioneve shteterore te kompanive publike. Ne bashkepunim me Komisionin e Letrave me Vlere Bursa e Tiranes do te ndermarre edhe fushata ndergjegjesimi dhe informimi per bizneset ndersa rritja e disiplines financiare dhe fiskale do te sherbeje gjithashtu per nxitjen e kuotimit ne burse te sektorit privat. Tregu i sigurimeve ? Qeveria do te ndermarre nisma ligjore dhe institucionale per garantimin e konkurrences se lire dhe te funksionimit transparent e te ndershem te tregut te sigurimeve. Do te mbeshtetet fuqizimi i autoritetit rregullator te ketij tregu. Do te luftohet korrupsioni dhe lidhja e kontratave mes institucioneve shteterore dhe operatoreve te ketij tregu te infektuara nga konfliktet e interesave. Do te privatizohet pjesa shteterore e INSIG. REDUKTIMI I PESHES SE EKONOMISE INFORMALE Informaliteti i ekonomise ka arritur ne nivele shqetesuese duke perbere nje faktor rrisku dhe pasigurie per zhvillimin ekonomik te vendit. Vleresohet qe raporti i aktivitetit informal perkundrejt atij formal ne sferen e biznesit privat arrin ne kufinjte e 140%. Qeveria vlereson se faktore te fuqishem nxites te informalitetit jane shkalla e larte e burokracise, barrierat e konsiderueshme administrative, barra e larte fiskale dhe vecanerisht korrupsioni, diskriminimi fiskal dhe monopolizimi i tregjeve. ? Programi i qeverise i lidhur me hapjen e tregut, deburokratizimin e reduktimin e barrierave administrative e te bares fiskale, zhvillimi i sektorit finaciar e mikrokredise, zgjerimi i sherbimeve te informimit dhe sherbimeve te tjera ne favor te biznesit krahas efekteve ne zhvillimin ekonomik do te sjellin edhe uljen e shkalles se informalitetit te ekonomise. ? Gjithashtu, forcimi i disiplines fiskale, zbatimi i plote i ligjit, lufta kunder korrupsionit, trafiqeve e pastrimit te parase do te sjellin gjithashtu efekte ne reduktimin e ndjeshem te asaj pjese te ekonomise informale qe eshte e zeze dhe kriminale. SHQIPERIA: VENDI ME ATRAKTIV PER INVESTIMET E HUAJA Si pasoje e problemeve dhe difekteve te renda te demokracise dhe te shtetit ligjor, me pasoje rritjen e riskut te perceptuar politik te vendit, si dhe shkalla e larte e korrupsionit, bashkuar me varfereine e infrastruktures, qeverisja socialiste na ka lene per trashegim nivelin me te ulet te investimeve te huaja per fryme ne Europe. Terheqja e investimeve te huaja eshte e nje rendesie vendimtare per sigurimin e ritmeve te larta per zhvillimin dhe integrimin e vendit. Programi i ndryshimit i mazhorances se re dhe qeverisjes se saj, bazohet ne moton - "Shqiperia vendi me atraktiv per investimet e huaja ne rajon e me gjere". ? Arritja e objektivave te demokracise dhe shtetit ligjor, te luftes kunder korrupsionit dhe trafiqeve, perbejne kushtin baze per krijimin e premisave per terheqjen e investimeve te huaja. ? Tregu i lire dhe me rregulla, eliminimi i barrierave administrative, progresi ne infrastrukture dhe zhvillimi i burimit njerezor, zgjerimi, e vecanerisht modernizimi i sektorit financiar, stabiliteti makroekonomik jane po aq te rendesishme per te krijuar nje mjedis te pershtatshem per rritjen e mases se investimeve te huaja. ? Ofrimi i lehtesirave ne formen e parqeve industriale, lehtesirave fiskale, lehtesimit te partneritetit me biznesin vendas, si dhe pasurimi e intensifikimi i informacionit mbi mundesite per biznese ne Shqiperi do te jene disa nga programet specifike per nxitjen e investimeve te huaja. GARANTIMI I STABILITETIT MAKROEKONOMIK Funksionimi i tregut do te mbeshtetet nga nje stabilitet makroekonomik i qendrueshem i cili do te bazohet ne politika te suksesshme fiskale e monetare permes nje bashkepinimi efektiv me Banken e Shqiperise e qe do te siguroje punesim te plote. Ulja e deficit buxhetor dhe e borxhit publik ? Qeveria angazhohet qe te ule deficitin buxhetor nepermjet rritjes se te ardhurave fiskale dhe manaxhimit me efektivitet dhe eficence te shpenzimeve publike. Ne fund te periudhes 4 vjecare synohet qe deficiti buxhetor te mos jete me i larte se 4% e PBB-se. ? Borxhi publik do te perdoret vetem per te mbuluar nevojat per investime publike ndersa te ardhurat nga privatizimet e pasurise kombetare do te perdoren vetem per investime publike ne sektore prioritare dhe me efekte zhvilluese. Norma e pershtatshme vjetore e inflacionit ? Duke mbeshtetur Banken e Shqiperise, qeveria nepermjet politikave eficiente fiskale dhe buxhetore do te kontribuoje ne mbajtjen ne kufij te pershtatshme 2-4% te inflacionit mesatar vjetor. Treguesit e tjere makroekonomike ? Permiresime te ndjeshme do te arrihen edhe ne tregues te tjere makroekonomike si ne deficitin e Llogarise Korrente, deficitin tregetar, punesimin, rritjen e peshes se kursimeve dhe investimeve ne raport me PBB-ne, etj. Ne fund te periudhes 4 vjecare synohet qe pesha e investimeve publike dhe private ne raport me PBB te arrije nivelin e rreth 30% te PBBse nga rreth 20% qe eshte sot. Investimet publike me burime te brendeshme do te arrijne ne mbi 5% te PBB-se, nga 2% qe eshte aktualisht. POLITIKAT DHE ADMINISTRIMI FISKAL Ne projektin e ndryshimit te qeverise politikat fiskale dhe sistemi tatimor do te shnderrohen ne instrumenta ne funksion te zhvillimit ekonomik ndersa administrata tatimore e doganore do te unifikohet me nje institucion te vetem dhe do te shnderrohet nga nje mekanizem i nderhyrjes deformuese ne treg dhe mjet korrupsioni dhe evazioni ne nje sherbim te integruar publik te te hyrave fiskale me nje sjellje shembullore sherbyese, kooperuese dhe ndihmuese per bizneset dhe qytetaret tatimpagues. Ne fund te periudhes 4 vjecare synohet qe te ardhurat buxhetore te arrijne ne nivelin 28-30% te PBB. Sherbimi i te hyrave publike. Administrimi fiskal. Disiplina, transparenca, thjeshtesia dhe ndershmeria fiskale. ? Forcimi i disiplines tatimore dhe zbatimi i drejte, i ndershem dhe eficent i procedurave tatimore e doganore ne kombinim edhe me decentralizimin fiskal do te jene mjetet kryesore si per reduktimin e evazionit fiskal ashtu edhe per eliminimin e nderhyrjes deformuese te administratave shteterore ne tregje dhe te diskriminimit te tatimpaguesve per shkaqe politike dhe/ose korruptive. ? Procedurat tatimore do te thjeshtohen dhe qartesohen, sherbimet e administrates tatimore do te behen me te lehta dhe me te shpejta nepermjet teknologjise se informacionit, sherbimit ne nje sportel, zgjerimit te perfshirjes se sistemit bankar si dhe nepermjet nje reforme organizative dhe forcim te kapaciteteve njerezore ne organet e administrates tatimore dhe doganore. ? Organet tatimore dhe doganore do te riorganizohen sipas nje modeli te integruar te te hyrave publike si nje bashkim i te gjitha trupave qe administrojne deri me sot te ardhura publike, perfshi kontributet e sigurimeve shoqerore e shendetesore; ? Vendosja e rregullave transparente ne rekrutimin, ngritjen ne detyre e shkarkimin e punonjesve ne perputhje me rregullat baze te Sherbimit Civil, Kodit Doganor dhe Ligjit per Administrimin dhe Procedurat Tatimore. ? Rishikimi i Kodit te Etikes, ngritja e sherbimit te standarteve profesionale e morale, si dhe ngritja e strukturave antikorrupsion brenda sherbimit te te hyrave. ? Ngritjen e instancave apeluese per te garantuar mbrojtjen e tatimpaguesve ne dy nivele: nje brenda Sherbimit te te Hyrave dhe nje tjeter te pavarur nga ekzekutivi shqiptar, ne formen e nje "Tribunali Tatimor", si shkalle e fundit e ankimit administrativ; ? Prezantimin e procedurave te reja per identifikimin e subjekteve, deklarimin, vetevleresimin, vleresimin tatimor, mbledhjen e detyruar etj. ? Futjen e vetedeklarimit per 礯 tatim te ve确te ne analogji me TVSH-ne nepermjet formave te thjeshta e te kuptueshme per te gjithe tatimpaguesit. ? Informatizimi dhe lidhja ne nje rrjet te vetem i te gjitha pikave hyrese me zyrat tatimore brenda territorit te vendit. ? Do te vendosen nen autoritetin e Sherbimit te te Hyrave magazinat doganore e tatimore ? Aplikimin ne praktike te te gjitha marreveshjeve dhe traktateve per eleminimin e tatimeve te dyfishta dhe per shkembimin e informacionit ne lufte kunder evazionit me vendet fqinje. ? Komuniteti i biznesit do te konsultohet gjeresisht per keto reforma si dhe do te krijohen lehtesira per ankimin administrativ dhe marrjen e informacionit e ankesave te biznesve ndaj veprimeve abuzive te zyrtareve te ketyre organeve. ? Ne kuadrin e decentralizimit te thelle fiskal, Qeveria do te mbeshtese krijimin dhe/ose forcimin e administrates tatimore vendore te bashkive dhe komunave dhe do bashkepunoje me kete administrate per nje reformim teresor te sjelljes e dispilines fiskale si te administrates ashtu edhe te bizneseve dhe te qytetareve. ? Edukimi fiskal i publikut do te marre nje rendesi te vecante. Per kete do te iniciohen programme edukative si dhe do te prodhohen guida dhe materiale te tjera informative. Qytetaret dhe bizneset do te informohen per te drejtat dhe detyrimet e tyre tatimore. Me pak taksa - shkalle tatimore me te uleta ? Politikat fiskale te qeverise do te bazohen ne parimin " me pak taksa, me shume biznes e punesim por edhe me shume te ardhura buxhetore ". Numri i madh dhe niveli i sotem i tatimeve dhe taksave sebashku me nje zbatim te deformuar dhe korruptiv te tyre eshte shnderruar ne nje faktor mjaft negativ dhe barriere e larte ne zhvillimin ekonomik te vendit. ? Qeveria do te reduktoje numrin e taksave dhe do te ule progresivisht shkallet tatimore ; ? Do te rishikohet i gjithe sistemi tatimor duke synuar nje taksim sa me uniform mes pasurise, te ardhurave dhe konsumit si tre shtyllat baze te taksimit modern. ? Do te ulet tatimi mbi fitimin e shoqerive ne 20%. Me synim nxitjen e punesimit, ky tatim do te ulet edhe me tej respektivisht me 20% per fitimin e riinvestuar, per subjektet qe rrisin punesimin, si dhe per eksportuesit; Gjithashtu do te aplikohet perjashtimi nga tatim-fitimi per nje periudhe 1-3 vjecare per bizneset e reja me kusht qe te rrisin punesimin; Do te njihet nje nivel prej 10% shpenzim i zbritshem per teknologjine e re pervec amortizimit te vitit korrent si dhe do te perdoren shkalle me te pershtatshme amortizimi per efekt te llogaritjeve te kostove te zbriteshme; Do te pranohet vetevleresim nga subjektet tatimpagues per kestin e paradhenies me kusht qe masa e gabimit te mos jete mbi nje nivel te caktuar . ? Politika te lehtesuara ne lidhje me tatimin mbi te ardhurat do te ndiqen edhe per bizneset e vogla te hapura rishtaz dhe per te vetepunesuarit. Barra fiskale per keto biznese mesatarisht do te pergjysmohet. Diferencimet per keto bizneset do te adoptohen duke patur parasysh edhe kushtet specifike ne rajone te ndryshme te vendit. Te gjitha taksat e lidhura me biznesin e vogel do te percaktohen me ligj si taksa vendore. Bashkite dhe komunat do te autorizohen me ligj qe te percaktojne vete regjimin fiskal te ketij biznesi, do te mbledhin vete te ardhurat por edhe do te mbeshteten nga administrata qendrore ne kete proces te rritjes dhe aftesimit. ? Do te ulet ne nivelin e 35% detyrimi per kontributet shoqerore me synim uljen e kostove per punedhenesit si edhe nxitjen e metejshme te punesimit. Krahas kesaj uljeje do te perdoren edhe programe te tjera te nxitjes se punesimit. ? Tatimi mbi vleren e shtuar do te ulet nga 20% qe eshte sot ne 17%. Do te adoptohet nje shkalle e dyte tatimore prej 6% vetem per furnizimet me energji elektrike si dhe do te zgjerohet shporta e TVSH 0% per furnizimet e sherbimeve te edukimit, barnat dhe sherbimet mjeksore ; furnizimet per mediat dhe furnizimi i gazit te lengshem. ? Tatimi mbi te Ardhurat Personale do te prezantohet si nje tatim gjitheperfshires mbi bazen e vetdeklarimit vjetor. Shkallet tatimore do te jene progresive ne baze te nivelit te te ardhurave. Shkalla maksimale do te jete 20% nga 23% qe eshte sot. ? do te thjeshtohet lista e mallrave te akcizueshem, do te zbutet shkalla tatimore duke e uniformizuar ate ne nivele jo me te larta se ato te rajonit me efekte pozitive edhe ne dekurajimin e kontrabandes. ? Taksat Doganore do te njohin ulje te metejshme ne kuadrin e te gjitha Marreveshjeve te Tregtise se Lire, Marreveshjes Tregetare me BE dhe anetaresimit ne OBT. PRIORITETET E ZHVILLIMIT DHE SHPENZIMET BUXHETORE 31. Ndersa vendit nuk i ka munguar mundesia, aftesia dhe mbeshtetja per te hartuar strategji kompkekse per zhvillimin ekonomik e social si dhe disa strategji sektoriale ose per fusha prerese e kompkese zbatimi i tyre ka qene ne nivele teper te ulta e deri ne bllokim te plote. 32. Objektivat dhe qasjet strategjike nuk jane mbeshtetur nga nje programim i pershtatshem i shpenzimeve publike qe do te alokoheshin ne perputhje me keto objektiva. 33. Krahas faktoreve te mungeses se vullneit politik, korrupsionit e kapjes se shtetit ne kete shkeputje kane ndikuar edhe interesat politike qe kane cuar ne alokime te shtremberuara dhe te shperndara ne menyre te diskriminuar mes sektoreve dhe mes rajoneve te vendit. 34. Shpenzimet buxhetore nen qeverisjet socialiste kane rene ne menyre te ndjeshme nga 30-32 % te PBBs ne 28% te saj, si pasoje e pamjaftueshmerise se te hyrave ne buxhet. Renia me e madhe e shpenzimeve lidhet me shpenzimet kapitale dhe ato shoqerore duke mbetur ne nivelin e me pak se gjysmes se vendeve te rajonit. BUXHETIMI BAZUAR NE PRIORITETE. TRANSPARENCA DHE PJESEMARRJA. ADMINISTRIMI I SHPENZIMEVE PUBLIKE. Qeveria ne projektin e saj te ndryshimit do t'i alokoje fondet publike te brendeshme dhe te huaja ne perputhje me prioritet e percaktuara ne dokumentet e strategive sektoriale dhe te strategjise se zhvillimit kombetar ne sektoret te ndryshem bazuar ne masen dhe rendesine e efekteve qe shpenzimet publike do te sjellin ne zhvillimin ekonomik e social te vendit dhe ne integrimin europian te tij po aq sa do te konsideroje lehtesimin e problemeve sociale te grupeve ne nevoje nepermjet instrumentave aktive te integrimit te tyre ne jeten shoqerore dhe ekonomike. Si rezultat i rritjes se te hyrave si dhe nje thithjeje me te larte te te fondeve nga burime te huaja ndihme dhe kreditimi, shpenzimet totale publike ne fund te periudhes 4 vjecare synohet te arrijne ne nivelin e 33-35% te PBBse. ? Qeveria do te reformoje thellesisht sistemin e planifikimit te financave publike, nepermjet zbatimit te Sistemit te Planifikimit te Integruar i cili do te siguroje harmonizimin e zhvillimit te buxhetit vjetor me Kornizen Afatmesme te Planifikimit Buxhetor si dhe me Strategjine Kombetare te Zhvillimit Ekonomik dhe Social, Procesin e Stabilizim Associmit dhe strategji e politika te tjera prioritare. ? Njekohesisht kjo reforme do te siguroje nje sistem eficient te menaxhimit, te kontrollit, te raportimit dhe te auditimit te shpenzimeve publike. ? Pergatitja e buxhetit do te kryhet detyrimisht brenda afateve ligjore, do te jete i plotesuar me analiza dhe argumenta makroekonomike te objektivave fiskale, te qendrueshmerise buxhetore e fiskale dhe do te kaloje ne nje pro祳 te hapur debati publik para e gjate atij parlamentar, ku do te perfshihen gjithe aktoret e interesuar. ? Sistemi i reformuar i financave publike do te garantoje: ? Optimizimin e madhesise se qeverise dhe te administrates publike, duke kufizuar shpenzimet ne formen e pagesave apo te sherbimeve administrative me efektivitet te ulet. ? Rritjen e qendrueshme te shpenzimeve te mirembajtjes dhe te funksionimit te sherbimeve direkte publike per nje permiresim te qendrueshem te cilesise se tyre ? Rritjen me perparesi dhe ne menyre progresive te shpenzimeve kapitale te investimeve publike, per te arritur ne nivelin 5% te PBB nga burime te brendshme ne vitin 2008. ? Uljen e shpenzimeve te huamarrjes si rezultat i uljes se deficitit dhe i rritjes se PBB. Kjo do te siguroje 笩rimin e nje pjese te burimeve per tu perdorur per financimin e investimeve publike ? Stabilizimi ne menyre graduale te bilanceve primare dhe korente per te siguruar mbulimin e shpenzimeve per interesa dhe per rritjen e financimit te investimeve publike nga te ardhurat fiskale te qendrueshme. ? Ne kete menyre do te garantohet nje kalim gradual nga grante dhe kredite koncensionare te donatoreve ne kredi tregetare. 35. Disa nga fushat prioritare qe PD i konsideron si determinante per zhvillimin e shpejte dhe te qendrueshem ekonomik e njerezor te vendit dhe per te cilat do te alokohen pjesa kryesore e shpenzimeve publike jane: ZHVILLIMI I INFRASTRUKTURES Ne projektin e ndryshimit te mazhorances se re dhe qeverise se saj, zhvillimi i nje infrastrukture moderne qe e integron vendin me rajonin dhe me Europen konsiderohen si kusht baze per sigurimin e rritjes se synuar ekonomike dhe per zhvillimin ne teresi te vendit. Qeveria do te forcoje kapacitetet projektuese dhe zbatuese te projekteve te infrastrukturore, do te rrise ndjeshem alokimin e shpenzimeve publike ne kete fushe si dhe do te demonstroje aftesi te larta per fitimin e besimit te partnereve nderkombetare, venanerisht te BEse, BEI, EBRD etj per te rritur masen e financimit grand te kombinuar me kredi nga ana e tyre. Transporti, rruget, portet dhe aeroportet ? Objektivi strategjik per sektorin e transportit eshte krijimi gradualisht i nje hapsire unike e te lidhur qarkullimi si ne nivel kombetar ashtu edhe ne nivel rajonal dhe europian. Strategjia e transportit do te kene ne baze udhezimet dhe kushtet e politikave te transportit te BEse. Politikat e qeverise do te konsiderojne optimizimin e elementeve te dobishem te transportit si shpejtesia dhe komoditeti i levizjes perkundrejt ndikimit negativ mjedisor dhe sigurise ne levizje. Per kete qellim, infrastruktura rrugore, portuale dhe aeroportuale do te terheqin pjesen me te madhe te investimeve me burime publike dhe donatore. Krahas tyre do te eksplorohen forma te sigurta te terheqes se kapitalit privat si ne investim ashtu edhe ne shfrytezim e mirembajtje: ? Vazhdimi i korridoreve lindje-perendim dhe veri-jug, me perparesi segmentin e rruges Lushnje-Vlore, ndertimi i autostrades Durres-Prishtine dhe boshtit qendror te jugut, zgjerimi i kapaciteteve te porteve te Durresit, Vlores, Sarandes, Shengjinit sipas destinacionit me te pershtatshem te tyre jane prioritetet kryesore te qeverise ne 4 vitet e ardheshme. Krahas tyre do te fillojne punimet ose do te pergatiten projektet edhe per segmente te tjera te rendesise kombetare. ? Integrimi i rajoneve te ndryshme te vendit eshte po aq i domosdoshem sa edhe ai i integrimit ne tregjet rajonale e globale. Per kete qellim, do te alokohen fonde te konsiderueshme per investime ne rrjetin kombetar e rajonal te rrugeve, efektet e te cilit do te jene nje akses me i larte i rajoneve me pak te zhvilluara ne tregun kombetar e me gjere, qe do te sjelle nje rritje te shanseve per nje zhvillim me te balanzuar ne te gjithe territorin. ? Ne bashkepunim me pushtetin vendor e ne respekt te plote te autonomise vendore, qeveria do te financoje permiresimin e infrastruktures rrugore te bashkive dhe komunave. Ne vecanti ne 4 vitet e ardheshme do te kryhet shtrimi e asfaltimi i 4000KM rruge rurale me efekte te shumefishuara ne uljen e varferise dhe rritjen e mundesive per zhvillim te zonave rurale e malore te vendit ? Qeveria do te zbatoje me eficence projektet aeroportuale per rritjen e kapaciteteve te qarkullimit si dhe do te zbatoje metodat me efektive te terheqes se kapitaleve private ne keto sherbime ? Plotesimi i standarteve europiane te transportit dhe ngritja e strukturave koordinuese e homologe me ato europiane do te krijoje kushtet edhe per nenshkrimin e konventave dhe marrveshjeve ne te gjitha fushat e transportit. Sigurimi i ujit te pijshem per cdo familje ? Furnizimi me uje te pijshem dhe largimi e trajtimi i ujrave te zeza eshte gjithashtu nje prioritet madhor i qeverise per te cilen do te alokohen fonde te konsiderueshme per investime dhe mirembajtje. Decentralizimi, komercializimi dhe privatizimi do te perbejne elementet themelore te metodes se futjes ne treg te ketij sektori dhe mundesimin e rritjes se cilesise dhe sasise se ofertes se ketij sherbimi ? Qeveria do te marre masa te forta per te disiplinuar me mjete ligjore shperdorimin e ujit te pishem, rritjen e disiplines financiare dhe manaxheriale te shoqerive te ujesjellesave, reduktimin e humbejve te tyre dhe uljen e deri ne zero te subvencioneve per shpenzime operative. Qeveria do te terheqe fonde te konsiderueshme nga partneret nderkombetare per investime themelore ne teknogjine e ujesjellesave e te trajtimit te ujrave te zeza e ne sistemin e kanalizimeve. ? Brenda vitit te pare te qeverisjes, per sezonin turistik 2006, qytetet turistike qe nga Saranda deri ne Velipoje do te kene uje 24 ore dhe ne vitet ne vijim ky nivel do te arrihet ne te gjitha bashkite e vendit bashkeshoqeruar me permiresime te prekeshme te ketijj sherbimi ne zonat rulare. ? Brenda vitit te pare te qeverisjes do te perfundoje transferimi i plote i te drejtave te pronesise mbi sistemin e ujesjellesave dhe kanalizimeve tek pushtetet vendore duke zgjidhur ne favor te tyre edhe ceshtjet e borxheve, humbjeve, subvencioneve dhe financimeve per investime. Qeveria do te mbeshtese plotesisht bashkite dhe komunat qe te rrisin cilesine dhe sasine e ketij sherbime ne menyre autonome njekohesisht duke i nxitur ato qe te arrijne gradualisht te mbulojne koston e sherbimit. Njekohesisht ne sektorin e ujesjellesave do t'i hapet rruge terheqjes se kapitalit privat nepermjet kontratave koncensionare e te manaxhimit. Energji e mjaftueshme, e lire dhe e garantuar ? Zhvillimi ekonomik i vendit, shnderrimi i Shqiperise ne vendin me terheqes per investime te huaja ka nevoje per burime te mjaftueshme energjie me cmim sa me te lire, te garantuara dhe me akses te lehte per cdo biznes dhe per cdo familje. Mazhoranca e re dhe qveria e saj shpallin 4 vitet e ardheshme si vitet e luftes kunder erresires dhe pasigurise energjetike. ? Energjia elektrike do te jete nje fushe prioritare e qeverise e cila angazhohet se kjo energji nuk do t'i mungoje asnje familjeje dhe asnje biznesi kudo qofshin ato dhe pa diskriminim. Do te synohet qe brenda vitit 2007 te garantohet furnizimi i panderprere i energjise elektrike, objektiv ky qe do te sigurohet nepermjet kryerjes se reformave te thella dhe investimeve prioritare ne kete sektor. Ne periudhen ndermjetese do te eliminohen furnizimet diskriminuese rajonale te praktikuara ne keto vite e fundit nga KESH dhe qeverisja socialiste. ? Do te instalohen matesat ne te gjithe konsumatoret e per rrjedhoj do te marre fund brenda vitit 2006 faturimi aforfe. Ne kete kuader do te rishikohet dhe permiresohet edhe sistemi ekzistues i matjes. Nga ana tjeter do te ndeshkohen me rreptesi abuzimet dhe vjedhjet e energjise elektrike nga cdo perdorues i pandergjegjshem. Energjia elektrike do te paguhet e plote nga cdo konsumator. Per rrjedhoje do te mund te zvogelohen ne minimum humbjet joteknike qe sot perbejne rreth 800-1000 milion kWh dhe do te rriten arketimet ne mbi 95% nga rreth 88% qe ishin ato ne vitin 2004. ? Qeveria do te vendose disiplinen financiare e administrative ne Korporaten Elektroenergjetike qe do te jape efekte pozitive ne rritjen e aftesive e saj per te prodhuar, importuar, transmetuar dhe shperndare me shume energji dhe me parametra me cilesore. ? Praktikat korruptive te importit te energjise do te marrin fund. Per kete do te rregullohet kuadri ligjor dhe praktikat per importin e energjise elektrike duke e bere ate transparent dhe te afte te siguroje energji te importuar ne sasi te mjaftueshme dhe me cmimin me te leverdisshem. Brenda mundesive teknike ne rritje KESH do te perdore metoden e depozitimit te perkoheshem te energjise. ? Qeveria do te hape realisht tregun e energjise, si dhe do te zbatoje ristrukturimin e privatizimin pjese-pjese te KESH brenda mandatit te saj 4 vjecar. Per kete qellim do te kryhet ndarja e veprimtarive si prodhimi, transmetimi, shperndarja dhe furnizimi i energjise elektrike ne kompani te vecanta sipas planit te veprimit te mbeshtetur nga Banka Boterore dhe BE. Enti rregullator do te mbeshtetet por edhe do te nxitet qe te rrise kapacitetet e tij rregullatore dhe te filloje te luaje rolin e arbitrit te paanshem ne kete treg te hapur. Shpejt do te nenshkruhet Traktati per Energjine i Komuniteti Energjetik te Europes Jug-Lindore te drejtuar nga BE dhe mbi kete baze do te plotesohet i gjithe kuadri ligjor ne menyre qe tregu i energjise te perafrohet me standartet dhe normat europiane dhe keshtu te integrohet ne tregun rajonal te energjise elektrike. Ne lidhje me privatizimin do te synohet privatizimi i te gjitha centraleve te vegjel dhe te mesem, veprimtarise se shperndarjes dhe ajo e furnizimit. Do te zgjerohen gjithashtu mundesite e konsumatoreve jofamiljare per te gjetur vete burimet e furnizmit me energji elektike nga furnizues te tjere te brendeshem ose te jashtem. Hapja e tregut te energjise do te nxise terheqjen e kapitaleve private dhe rritjen e ndjeshme te kapaciteteve prodhuese dhe furnizuese te sistemit elektroenergjetik shqiptar. ? Qeveria do te mbeshtese investimet ne prodhimin e energjise me termocentrale ne jug te vendit duke krijuar kushte per terheqjen e investimeve private, por vetem ne ato zona te vendit ku demi mjedisor eshte minimal dhe/ose kerkimit te zbatimit te standarteve me te larta te teknologjise dhe te ndotjes se ulet nga keto prodhues te energjise. ? Qeveria do te vazhdoje te mbeshtese integrimin e Shqiperise ne rrjetet e transmetimit rajonal dhe europian te energjise se te gjitha llojeve. Me prioritet do te konsiderohen ndertimi i linjave ndersistemore (interkoneksionit) si linja 400kV Elbasan2-Tirana2-Podgorica si dhe nenstacionin e Tiranes 400/220/110 kV dhe linja 400 kV Tirana2-KosovaB, si dhe do te vazhdojne intensivisht studimet mbi mundesine e zgjerimit te interkoneksionit me Maqedonine dhe Italine. Qeveria do te beje perpjekjet maksimale per te siguruar anetaresimin e sistemit te transmetimit shqiptar ne Unionin per Kordinimin e Transmetimit te Energjise Elektrike (UCTE). ? Qeveria do stimuloje menyra alternative te prodhimit dhe perdorimit te burimeve te energjise dhe te konservimit te saj si pjese e politikes se saj energjetike por edhe mjedisore. ? Qeveria do te ri-vendose konkurrencen e lire ne tregun e karburanteve dhe do te eliminoje diskriminimin dhe tendencen monopol te ushqyer nga konflikti i interesave ne kete fushe si dhe do te aktivizoje instrumentat ligjore dhe institucionale per garantimin e cilesise se karburanteve qe do te sjelle pasoja pozitive si per konsumatoret ashtu edhe per mjedisin. Telekomunikacioni i lire, cilesor dhe i shumellojshem per te gjithe shqiptaret ? Telekomunikacioni dhe teknologjia e informacionit konsiderohen si faktore thelbesore per nje zhvillim te shpejte e modern te vendit dhe integimin e tij ne Europe. Qeveria do te ndermarre reforma qe hapin tregun e telekomunikacioneve dhe te teknologjise se informacionit qe sjell rritjen e investimeve private ne kete sektor, rritjen e aksesit ne sherbime dhe rritjen e cilesise se ketyre sherbimeve. Per kete qellim qeveria ? do te beje efektiv krijimin e nje tregu konkurrencial ne fushen e komunikacioneve nepermjet iniciativave ligjore dhe institucionale, ne rritjen e pergjegjshmerise dhe eficences se entit rregullator pa cenuar autonomine e tij, hapjen e tregut per operatore te rinj te sherbimit celular dhe atij fiks, sigurimin e aksesit te barabarte te interkoneksionit per te gjithe operatoret ne rrjetet e operatoreve me fuqi te ndjeshme ne treg. ? do te nderprese dhe ndeshkoje konfliktet e interesave ne kete sektor dhe favorizimet e abuzimet e kryera nga operatore qe veprojne ne kushtet e konfliktit te interesave ? Qeveria nuk e njeh aktin e privatizimit te Albtelecom si nje akt i kryer ne kushtet e mungeses se plote te transparences mbi kete proces. Qeveria do te angazhoje eksperte te pavarur nderkombetare per te vleresuar kete proces dhe marrjen e nje vendimi perfundimtar bazuar ne kete vleresim te paanshem. Nderkohe, do te ndermerren masat e nevojshme per shendoshjen financiare te kesaj korporate dhe shnderrimin e saj ne nje faktor zhvillues ne tregun e hapur, duke vene theksin ne rritjen e ofertes se sherbimeve per operatoret e tjere, pervec sherbimeve tradicionale ndaj klienteve. ? Si rezultat i hapjes se tregut dhe i forcimit te disiplines se Albtelecom e privatizimit te tij, shkalla e penetrimit per familje te telefonise fikse te arrije ne 90% duke u trefishuar ne krahasim me nivelin e sotem. ? Qeveria do te hape tregun per operatoret qe ofrojne sherbimet e teknologjise se informacionit duke e bere shtetin nje konsumator kryesor te ketij sherbimi, gje e cila do t'i jape nje impuls shtese ketij sektori derisa te mund te zgjerohet konsumi privat i tij. Ne vecanti investimi ne teknologjine e informacionit ne administraten publike "Qeverisja Elektronike", si dhe ne sektorin e arsimit do te perbejne pjese te rendesishme te kerkeses ne kete faze te zhvillimit te tregut te kesaj teknologjie. ZHVILLIMI NJEREZOR Zhvillimi njerezor eshte eshte synimi me madhor i shoqerise shqiptare dhe investimi per te do te perbeje prioritetin kryesor te projektit te ndryshimit te mazhorances se re dhe qeverise se saj. Qeveria konsideron rritjen e aksesit ne nje arsim cilesor e masiv te shqiptareve si politiken e pare ne kete drejtim. Permiresimi i treguesve te shendetit publik eshte gjithashtu jetik ne rritjen e nivelit te burimit njerezor. Realizimi i cdo individi permes kultures dhe sportit do te jete ne vemendje te politikave qeveritare. Reformat dhe programet qeveritare ne kete fushe do te hartohen dhe zbatohen nepermjet konsultimit e pjesemarrjes se grupeve te interesit ne nivel rajonal e kombetar te organizuar deri ne nivelin e nje Keshilli Kombetar per Zhvillimin Njerezor. Arsim cilesor dhe masiv ? Edukimi i shqiptareve eshte procesi me i rendesishem si qytetare te denje dhe individe te suksesshem. Edukimi ne Shqiperi dhe vecanerisht sistemi arsimor ne Shqiperi ka pesuar renie dramatike ne treguesit e vet sasiore dhe cilesore. Aksesi ne arsimin baze dhe vecanerisht ate te mesem eshte ulur shume, kryesisht ne zonat rurale te vendit ku edhe kushtet dhe cilesia e arsimimit jane teper preokupuese. Nderkaq qendrat urbane te vendit ndeshet nje mbipopullim i larte i shkollave qe demton rende mesimdhenien. Arsimtaret mbeten kategoria me e keqpaguar e punonjesve buxhetore. Shpenzimet publike per arsimin kane rene nga 4.2 % ne vitin 1996, ne 2,8 % te PBB. Mesatarja e viteve te arsimimit ka rene nga 11,5 ne 9.2 vite ne vitin 2004 nga 15.4 qe eshte ky tregues per vendet e OECDse. U mbyllen rreth 85 % e shkollave te mesme ne zonat rurale, si dhe numri i shkollave profesionale u zvogelua 6 here. Arsimi universitar publik ndodhet ne kushtet e nje autonomie difektoze, jo rralle te kercenuar, me mjete te pakta dhe me cilesi produktesh qe nuk po i pershtaten kerkesave te kohes e te tregut. ? Kjo gjendje e rende e arsimit kerkon nje nderhyrje energjike dhe vizionare. Vizioni i qeverise per arsimin bazohet ne modelin e edukimit te vazhdueshem duke filluar qe ne moshen parashkollore dhe qe vazhdon gjithe jeten. Qellimi i sistemit arsimor do te jete formimi i aftesive individuale per te perfituar dije per ta perdoruar ate. Sistemi arsimor do te bazohet ne autonomine shkollore. ? Per te arritur keto qellime qe do te mundesojne arritjen e nje niveli europian arsimimi si kusht i domosdoshem per zhvillimin europian te vendit, qeveria angazhohet per nje reforme teresore ne arsim te mbeshtetur nga burime te konsiderueshme publike, nga zgjerimi i mbeshtetjes se partnereve nderkombetare si dhe perfshirja e sektorit privat ne kete fushe. Reformat arsimore do te hartohen dhe zbatohen ne konsultim e bashkepunim te gjere me grupet e interesit. ? Do te kryhet reforma e plote e curriculave mesimore me qellim qe ato t'i pershtaten nevojave te nxenesve dhe shoqerise ne kete shekull. Kjo do te arrihet permes konsultimit te ekspertizes me te mire, perfshire grupet e interesit ne hartim e tyre si dhe liberalizimit. ? Do te vendose statusin e mesuesit si pike reference per shoqerine dhe komunitetin me gjithe respektin qe ai meriton. Qeveria do te rrise 50% pagen e arsimtareve brenda vitit te dyte te mandatit dhe do ta dyfishoje ate deri ne fund te ketij mandati. Pagat me te mira do te shoqerohen me mekanizma qe sigurojne rritjen e profesionalizmit dhe te perkushtimit ne mesimdhenie. Incentiva te vecanta do te perdoren per mesuesit ne zonat e largeta e te veshtira. ? do te mundesoje nje permiresim rrenjesor te kushteve te shkollimit permes ndertimit e riparimit te godinave shkollore dhe pajisjes me mjete didaktike moderne. Do te synohet ulja e numrit mesatar te nxenesve per klase ne nivelin e 25-30 nxenes. ? Do te sigurohet kompiuterizimi dhe lidhja internet ne cdo shkolle e klase si dhe mesimi masiv i gjuhes angleze. ? Ne arsimin parauniversitar do t'i jepet nje perparesi shkollave te mesme profesionale ne perputhje me tendencat rajonale te zhvillimit ekonomik e te tregut te punes. Ne zonat rurale do te hapen nje numer i madh shkollash profesionale kryesisht te profilit te agrobiznesit. Ne shkollat profesionale do te synohet te terhiqet me shume se 40% nxenesve te shkollave te mesme. ? Reforma institucionale ne arsim bazuar ne autonomine shkollore do te percaktoje rolin e personelit shkollor komunitetit prinder/nxenes dhe pushtetit vendor. Performanca e sistemit arsimor, ne teresi, ne nivel shkolle e ne nivele te tjera do te monitorohet dhe vleresohet permes instrumentave adekuate dhe me transparence. ? Synohet qe shpenzimet publike per edukimin, perfshi ate universitar, te perbejne zerin e pare ne buxhetin e shtetit duke arritur ne nje nivel prej 5% te PBB-se. Shperndarja e fondeve do te orientohet per nga numri i nxenesve. Krahas fondeve publike, ne permbushjen e objektivave te arsimit parauniversitar do te kontriboje edhe iniciativa private. ? Synohet qe ne fund te periudhes 4 vjecare te arritet niveli prej 100% te kryerjes se arsimit 9 vjecar dhe niveli 88% i kryerjes se arsimit te mesem te pergjithshem ose profesional. Terheqja e femijeve ne sistemin e edukimin parashkollor synohet te arrije ne 80%. ? Arsimi universitar do te synoje formimin e te diplomuarve me njohuri shkencore e profesionale te cilesise se larte per te qene te afte te konkurojne ne nje ekonomi ne hapje dhe zhvillim si dhe ne perputhje me proceset integruese e globalizuese. Qeveria gjithashtu synon masivizimin e dijes universitare duke mbeshtetur e nxitur shkollat e larta publike qe te hapin dyert per te rinjte shqiptare. Rritja cilesore dhe masivizimi universitar do te mbeshtetet edhe nga iniciativa private ne kete fushe. ? Do te permiresohet dhe plotesohet autonomia e universiteteve publike vecanerisht ne aspektet administrative, financiare e pronesore. Kjo autonomi do te bashkeshoqerohet me permiresimin e mekanizmave te check and balance dhe me tendencen e rritjes se eficiences financiare. ? Qeveria do te intensifikoje reformimin universitar ne perputhje me parimet dhe objektivat e procesit te Bolonjes ne drejtim te struktures se studimeve (3+2 vite), ngritjes se sistemit te vleresimit te cilesise permes akreditimit, adoptimit te sistemit te krediteve, unifikimit te procedurave te njohjes se diplomave sipas normave te BEse. ? Qeveria konsideron se universitetet publike mund te ecin shume drejt vetefinancimit permes tarifave te shkollimit dhe te ardhurave nga sherbime te tjera. Nga ana tjeter, qeveria do te mbeshtese studentet nga familjet e vobegta ndersa studentet e shkelqyer edhe duke u krijuar mundesira qe ata te plotesojne shkollimin ne universitetet perendimore. ? Qeveria angazhohet per nje politike aktive te thithjes se trurit nepermjet programeve te 1000 shkencetareve te rinj, krijimit te grupeve te ekselences, dhe forma te tjera qe do te rekuperojne largimin e trurit qe ka ndodhur ne menyre drematike ne keto vite te tranzicionit. ? Qeveria i konsideron universitetet e Shkodres, Elbasanit, Vlores, Gjirokastres e Korces jo vetem si shkolla te larta por edhe si qendra qe mund te kontribuojne per zhvillimin e ketyre rajoneve dhe per kete qellim do te mbeshtese me fonde dhe porosira shteterore keto universitete per te luajtur kete rol. Do te hapet Universiteti i Durresit dhe do te studiohet mundesia e hapjes se universiteteve publike ne rrethe te tjera, por pa demtuar procesin e rritjes cilesore e sasiore te universiteteve aktuale. ? Qeveria do te studioje mundesine qe institute shkencore ne kuader te Akademise se Shkencave, te cilet mbuloje shkenca te sakta ose natyrore te integrohen ne universitetin perkates. Sherbim shendetesor i garantuar, cilesor dhe i ndershem ? Sistemi shendetesor gjate ketyre viteve, per shkak te ngadalesimit dhe blokimit te reformimit te tij ne nje sistem shendetesor bashkekohor, eshte ne degradim. Shume prej treguesve te shendetit te popullsise po pesojne perkeqesim te dukshem. Nga njera ane sistemi i amortizuar, me performance te ulet e nga ana tjeter ulja e nivelit te jeteses e ndikimi i nje mjedisi te tejndotur, perbejne nje kercenim serioz per shendetin e te gjitheve e ne vecanti per femijet e te moshuarit. ? Qeveria angazhohet per nje reforme teresore te sistemit shendetesor ne te gjitha nivelet e tij duke e shoqeruar ate me alokim te konsiderueshem fondesh per investime publike. ? Reforma ne sektorin e kujdesit paresor do te kombinoje decentralizimin me investime te konsiderueshme per mjetet, godinat dhe burimet njerezore nga fondet publike dhe ato te partnereve nderkombetare dhe me zgjerimin e skemes se sigurimit te kujdesit shendetesor ne kete sektor. Efektet e reformes do te ndjehen ne rritjen e cilesise se sherbimit, mbulimin e mbare vendit me sherbim shendetesor, afrimin e sherbimit sa me prane qytetarit. Vemendje e vecante do t'i kushtohet kujdesit per nenen dhe femijen. ? Sistemi spitalor, aktualisht i amortizuar, do te zhvillohet nepermjet rajonalizimit dhe perqendrimit duke synuar rritjen e performances se tij. Kjo reforme do te kombinohet nga nje ane me rritjen e disiplines dhe nga ana tjeter me pergatitjen e me pas futjen e plote te spitaleve ne skemen e sigurimeve shendetesore. Edhe ne kete sektor do te alokohen fonde te shumta publike e te partnereve nderkombetare. ? PD do t'i shpalle lufte frontale korrupsionit ne shendetesi dhe do te garantoje disiplinen mjeksore te sherbimit dhe disiplinen financiare e administrative te tij por nga ana tjeter do te rriten me 30-40% pagat e mjerueshme te ketij sektori deri ne fund te vitit te pare te qeverisjes demokratike. Rendesi e vecante do t'i jepet trainimit te vazhdueshem dhe riciklimit te personelit shendetesor. ? Sektori i shendetit publik do te reformohet dhe modernizohet. Institucionet e ketij rrjeti do te mbeshteten ne programet e tyre te parandalimit te semundjeve, ne vecanti kryerja e plote e vaksinimeve masive, e te promocionit shendetesor, te kontrollit te ujit te pijshem, te ajrit etj. Gjithashtu ne kete sektor do te rritet roli i pushtetit vendor. Ky sektor, ne bashkepunim me ate te kujdesit paresor dhe ate spitalor do te hartoje e do te zbatoje projekte kombetare per semundje te tilla si tumoret, semundjet e zemres, AIDS, traumat etj ? Do te nxitet zhvillimi i sektorit privat ne shendetesi si ne sherbimin paresor, spitalor si dhe ne sherbimet ndihmese. Por njekohesisht do te kihet kujdes per evitimin e konfliktit te interesave qe mund te lindin. ? Sistemi i sigurimeve shendetesore do te reformohet me synim nga nje ane rritjen e shkalles se vjeljes se kontributeve dhe nga ana tjeter fuqizimin institucional te ISKSH. Do te nxitet gjithashtu edhe krijimi i ofertes private te sigurimeve vullnetare. ? Qeveria do te marre masat kunder tendences monopol dhe konfliktit te interesave ne tregun farmaceutik. Gjithashtu do te forcohet kontrolli dhe garantimi i cilesise se barnave me synimin qe tregu shqiptar te furnizohet me barna te standarteve europiane. ? Grupe te vecanta shoqerore do te gezojne sherbime te vecanta dhe/ose lehtesira tarifore per sherbim mjekesor dhe perdorim te barnave. Me perparesi do te konsiderohen nena dhe femija, individet me aftesi te kufizuar, pensionistet etj. Kultura dhe sporti ne sherbim te zhvillimit ekonomik e njerezor ? Mbrojtja, forcimi dhe shpalosja e identitetit kombetar perkundrejt sfidave te tregut dhe ne vecanti te ekspansionit globalist do te jete parimi baze i politikes kulturore te Qeverise. ? Objektivi i qeverise eshte shnderrimi i politikave te kultures nga instrument i "estetizimit" te qeverisjes, ne nje ushqim te vertete shpirteror, te cideologjizuar per cdo shqiptar, ne Shqiperi, ne Ballkan e kudo qe jeton. ? Qeveria do te synoje shumfishimin e buxhetit per kulturen, por njekohesisht edhe ngritjen e fondeve nga donatoret, organizatat nderkombetare, si dhe nga burimet e brendeshme private per te siguruar konservimin e zhvillimin e trashegimise sone kombetare, mbeshtetjen, promovimin dhe njeheresh dhe mbrojtjen e arteve, krijuesve dhe vepres se tyre dhe garantimin e pronesise intelektuale. ? Ne vemendje te Qeverise, ne beshkepunim me qeverite vendore, shoqerine civile e komunitetin e biznesit do te jete dinamizimi dhe shperndarja me e mire e aktiviteteve kulturore ne periferi dhe me ne vecanti atyre ne zonat turistike, nepermjet krijimit te programeve te Art-Turizmit, te cilat do t'i sherbejne pasurimit te jetes se qytetareve, por edhe promovimit te identitetit tone si popull ne eren e sotme te globalizmit. ? I gjithe kapitali historik, etnografik, kulturor e artistik do te vihet ne sherbim, me mjetet dhe forma te pershtateshme ne sherbim te zhvillimit ekonomik te vendit e ne vecanti te zhvillimit te turizimit. ? Qeveria do te ndermarre nismat e nevojshme per ristrukturimin e rrjetit te institucioneve kulturore duke synuar pavaresimin e tyre dhe sigurimin mjeteve te nevojshme financiare per shtimin sasior dhe rritjen cilesore te aktivitetit kulturor e artistik. ? Rritja e vemendjes dhe e shpenzimeve mbeshtetese te qeverise ndaj zhvillimit dhe perhapjes se sportit do te behet me qellim qe sporti te sherbeje qofte si nje mjet per zhvillimin njerezor e shpirteror te cdo individi e vecanerisht te femijeve e te rinjve, ashtu edhe si zbavitje dhe mundesi e shpalosjes se vlerave kombetare ne kete sfere kompetitive qe bashkon njerezimin. ? Perhapja masive e kultures sportive do te perbeje nje nga prioritetet e politikave qeveritare ne kete fushe. Objektivat do te arrihen nepermjet mjeteve dhe instrumentave qe rrisin rolin e shkolles, shoqerise civile, biznesit dhe qeverisjes vendore ne shtimin e kapaciteteve teknike e teknologjike sportive dhe perhapin edukimin sportiv ? Qeveria do te mbeshtese strukturat autonome organizative te sportit kombetar me mjete si dhe do te permiresoje kuadrin ligjor e institucional qe sporti kombetar te gjeje me shume mbeshtetje edhe nga sektori privat. Krahas kesaj qeveria do te marre masa edhe per te luftuar instrumentalizimin dhe korruptimin e ketyre strukturave PRIORITETET E ZHVILLIMIT EKONOMIK DHE POLITIKAT MBESHTETESE Ekonomia shqiptare bazuar ne modelin e tregut eshte nje ekonomi e re e ne hapat e para te shfaqes se tipareve dhe shanseve te saj kompetitive si pjese e ekonomise rajonale e uropiane e boterore qe tenton drejt integrimit dhe globalizimit. Gjithsesi, ne projektin e saj te ndryshimit, Qeveria vlereson se fushat prioritare qe do te mundesojne nje zhvillim te shpejte e te qendrueshem ekonomik te vendit per te paktet 10-15 vitet e ardheshme jane turizmi, bujqesia/agroindustria dhe eksportet. Te tre keto fusha vleresohen se jane te lidhuar ne nje kluster te agreguar qe duke u zhvilluar sebashku do te mundesojne rritjen e kompetitivitetit ne teresi te ekonomise shqiptare nepermjet kombinimit te iniciatives, energjise krijuese, kapitaleve dhe traditen e shqiptareve me investimet dhe know-hown e huaj. Zhvillimet ne keto fusha do te mbeshteten nga programi teresor i qeverise por atyre do t'u kushtohen edhe programe specifike. Disa nga programet kryesore specifike per keto fusha jane: Turizimi dhe rritja e e tij e shpejte, cilesore dhe shumeformeshe ? Zhvillimi i turizmit te qendrueshem dhe harmonik, duke ruajtur dhe zhvilluar trashegimine kulturore dhe natyrore eshte objetiv paresor i Qeverise. Natyra, ekologjia dhe traditat e vendit, kultura, folklori, pasurite e shumta arkeologjike te te gjithe periudhave, qytetet muze dhe monumentet historike ofrojne mundesite per zhvillimin e te gjithe llojeve te turizmit, duke i dhene atij natyre dhe karakteristika krejtesisht shqiptare. Potencialet turistike te vendit jane nen nje kercenim serioz si pasoje e politikave inefektive dhe korruptive te qeverive socialiste. Tolerimi i abuzimeve ne zonat turistike, grabitja e trojeve nga klane te lidhura me pushtetin, ndotja e larte e ujrave bregdetare, tokes, demtimi i ekosistemeve, infrastruktura dhe sherbimet e pamjaftueshme deri te munguara jane problemet dhe reziqet per turizmin. Bllokimi i kesaj gjendjeje dhe ri-kthimi i zhvillimit te turizimit sipas nje modeli te qedrueshem eshte nje ceshtje jetike per te sotmen dhe te ardhmen. Zhvillimi i turizmit do te mbeshtetet ne plane rregulluese e programe qe stimulojne aktivitetin privat shqiptar e te huaj e qe njekohesisht mbrojne mjedisin dhe perspektiven e sektorit. ? Zhvillimi i infrastruktures, vecanerisht asaj rrugore, furnizimi me uje dhe trajtimi i ujrave te zaza me perparesi ne zonat turistike bregdetare si dhe garantimi i furnizimit me energji elektrike do te perbejne nje mbeshteje te rendesishme per zhvillimin e turizimit. ? Qe ne vitin e pare te qeverisjes do te merren masa te forta ligjore per te bllokuar cdo tentative per zhvillime kaotike e kercenuese per zhvillimin e turizmit. Gjithashtu te zbatohen denime dhe prishje ne ato raste kur kjo behet e domosdoshme. ? Ne funksion te zhvillimit turistik me prioritet do te konsiderohen rruget Durres-Morine, Lushnje-Vlore; ristrukturimi zgjerues i rruges se Bregut, ndertimi i nje aeroporti ne Jug te vendit dhe vepra te tjera infrastrukturore. ? Mazhoranca e re ka shfaqur kundershtimin e saj per ndertimin e termocentralit prane Vlores pa marre me pare mendimin e komunitetit vlonjat. Kryerja e referendumit per kete ceshtje do te gezoje mbeshtetjen e qeverise. Gjithsesi, qeveria do te angazhohet qe te zgjidhe ceshtjet e sigurimit me energji te mjaftueshme te zonave turistike te vendit, sidomos ne jug te vednit dhe do te studioje zgjidhjet me te pershtatshme qe pajtojne zhvillimin energjetik me ate turistik e mjedisor. ? Qeveria ne bashkepunim me sektorin privat do te zhvilloje nje fushate te gjere dhe nderkombetare te marketingut per sektorin si dhe ngritjen e nje rrjeti zyrash perfaqesimi. Per kete qelllim do te dyfishohen fondet per marketingun e turizimit. Fushata do te synoje edhe turistet nga vendet europiane dhe aziatike nepermjet marketingut ne media prestigjoze. Qeveria do te mbeshtetse promocionin turistik dhe fuqizimin e rrjetit te privat te operatoreve turistike e te komunikimit te tij me te gjithe njesite pritese dhe ofruese te sherbimeve turistike te te gjitha llojeve e te sherbimeve te tjera te lidhura me turizmin duke vene ne qender te qasjeje turistin dhe preferencat e tij. ? Programet mbeshtetese per sektorin do te kombinojne lehtesirat fiskale me ato proceduriale si dhe do te nxisin format e gershetuara te turizmit qe ofrojne sherbime te shumellojshme dhe levizje te turisteve ne pjese sa me te gjera te territorit te vendit duke shfrytezuar jo vetem potencialet e turizimit bregdetar por edhe te atij kulturor, historik e etnografik, te turizmit malor mjedisor e te agroturizmit. ? Qeveria do hape te gjitha mundesirat qe biznesit privat t'i jepet prioritet per te kontribuar ne zhvillimin jo vetem te vete turizmit por edhe ne infrastrukturen qe lidhet me zhvillimin e turizmit. ? Per pasoje do te arrihet qe ne fund te periudhes 4 vjecare numri i turisteve te kaloje mbi 500 mije ne vit dhe te ardhurat nga turizmi te kalojne shifren prej 800 milion euro ne vit. Kalimi nga aktiviteti bujqesor ne biznesin agrar. Zhvillimi i agroindustrise. ? Me gjithe potencialet e konsiderueshme dhe traditen e shendoshe te fermereve shqiptare, gjendja e bujqesise shqiptare eshte ne nivele te mjeruara. ? Ne vitet e qeverisjes socialiste nuk u arrit perfundimi i procesit te garantimit te te drejtave te pronesise mbi token dhe regjistrimi i tyre. Tregu i tokes mbeti i mbyllur. Konkurrenca e pandershme e monopoleve qeveritare frenoi komercializimin e produktit vendas. Mungesa e infrastruktures dhe abuzimi me fondet buxhetore kane shkatuar nje renie te shkalles se ujitjes dhe rritjen e erozionit te tokes. ? Zhvillimi i bujqesise sebashku me agroindustrine do te mbeshtetet ne disa politika dhe reforma baze dhe nxitese per sektorin. Investimet publike dhe te partnereve nderkombetare ne bujqesi do te rriten ndjeshem por edhe do te perdoren me efektivitet dhe eficence. ? Mazhoranca e re dhe Qeveria e saj i garanton fermeret shqiptare se do te zgjidhe perfundimisht ceshtjen e pronesise mbi token duke garantuar te drejtat e fituara me ligjin Nr 7501. Fermeret shqiptare, brenda nje viti do te gezojne plotesisht te drejtat e pronesise nepermjet ri-aktivizimit me ritme te larta te projektit te regjistrimit te tokes. Tregu i hapur i tokes do te nxise procesin e rritjes se dimensionit te fermave. ? Investimet ne infrastrukture agrare si dhe ne ate te manaxhimit e mbrojtjes se tokes, krahas asaj rrugore rulale, do te marrin nje perparesi te vecante ? Do te zgjerohet dhe permiresohet sherbimi i keshillimit dhe mbeshtetjes se iniviativave kooperuese te fermereve. Do te behet ri-strukturimi i plote i sherbimi veterinar e profilaktik dhe do te jepen keto sherbime falas. Do te sigurohet furnizimi me cmime te subvencionuara te imputeve si dhe do te fuquzoohet kontrolli i cilesise se tyre. ? Karburanti per konsum bujqesor do te sigurohet me nje cim prej jo me shume se 40 lek per liter, per te gjithe fermeret shqiptare ? Do te shumefishohet aksesi ne sistemin e kredise nepermjet zgjerimit te skemave te mikrokredise e deri tek banka e zhvillimit agrar e rural sipas modelit reciprok, si dhe do te rritet mbeshtetja me teknologji, mekanike e inputet baze bujqesore, per te cilat TVSH do te jete 6%. ? Do te rihapen nje rrjet i tere shkollash te profilit agrar e agroperpunues sipas modelit amerikan ? Shanset me te mira per bujqesine shqiptare jane frutikultura, perimtaria, vreshtaria dhe blektoria te cilat do te kete nje trajtim prioritar nga politikat e zhvillimit agrar te qeverise vecanerisht ne drejtim te rritjes se prodhimit ne sera, ndersa bimet e arave, aty ku ka interes dhe mundesi, do te mbeshteten duke perdorur edhe cmimet nderkombetare te grumbullimit nga ana e shtetit. Ulliri do te jete nje kulture qe do te gezoje nje mbeshtetje te vecante nga shteti pasi potencialet e Shqiperise ne kete kulture jane mjaft te medha. ? Programet ne kete sektor do te mbeshtesin rritjen e shpejte dhe te diversifikuar te industrise agroperpunuese te vogel, te mesme e te madhe nepermjet se ciles do te rriten shanset si te uljes se importeve ushqimore eshtu edhe te rritjes se eksporteve te ketyre produkteve krahas eksporteve te produkteve te fresketa. Nje nga masat me te shpejta qe do te ndermerren do te jete hapja e tregut ne kete sektor i cili sot eshte nen kontrollin e grupeve te medha te lidhura me qarqet ish-qeveritare. ? Ne sektorin e agrobiznesit do te aplikohen politika lehtesuese fiskale si: perjashtimi 3 vjecar nga tatimet per bizneste e reja agrare dhe agroindustriale; ulje me 20% me pak te tatimit mbi fitimin per per bizneset te orientuara ne eksportin e produkteve ushqimore e te mallrave te tjera bujqesore e blektorale. ? Zhvillimet ne sektorin e bujqesise dhe agroindustrise do te mbeshtetet edhe nga ngritja e fuqizimi i sistemit te kontrollit, certifikimit e standartizimit te produkteve bujqesore e agroushqimore si per te garantuar konsumatorin vendas ashtu edhe per te arritur standartet europiane ne sherbim te rritjes se eksporteve. ? Zhvillimi i bujqesise dhe i agroindustrise do te kombinohet me programin e zhvillimit te integruar rural. ? Hapja tregetare e vendit do te vazhdoje sipas angazhimeve te ndermarra nga shteti shqiptar ne kuadrin e OBTse dhe te marreveshjeve te tregetise se lire, duke e konsideruar hapjen si nje mundesi per me shume eksporte por duke rishikuar regjimin e hapjes per produkte te vecanta mbeshtetur ne mekanizmat ri-negociues qe vete keto marreveshje ofrojne. Rritja e konkurrueshmerise dhe kapja e tregjeve per eksport. ? Eksportet do te jene matesi i zhvillimit te ekonomise shqiptare. Potencialet eksportuese shqiptare do te rriten si per shkak te rritjes se iniciatives shqiptare ne kete fushe te te gjitha dimensioneve ashtu edhe nxitjes se investimeve te huaja direkte nepermjet permiresimit te klimes dhe mjedisit mbeshtetes per to. Per kete qellim, ne projektin e saj te ndryshimit, Qeveria do te krijoje nje mjedis proeksport, nepermjet: ? Zhvillimit te infrastruktures institucionale mbeshtetese per eksportet, fuqizimin e institucioneve te certifikimit, kontrollit te cilesise dhe standarteve se bashku me nxitjen e pjesemarrjes se firmave shqiptare ne programet europiane te cilesise. ? Rrjeti diplomatik dhe i atesheve tregetare, ne bashkepunim me komunitetin e biznesit do te vihet ne sherbim te eksportuesve shqiptare dhe te thithjes se investimeve te huaja ? Rimbursimin e menjehershem te TVSH-se per firmat e eksportit dhe lehtesim me 20% te tatimit mbi fitimin per firmat qe punojne per eksport; ? Mbeshtetjen dhe bashkepunimin me partneret nderkombetare dhe sektorin privat si dhe me institucionet kerkimore dhe universitare per mbeshtetjen e sektorit me know-how dhe informacion. ? Nxitja e investimeve te huaja me qellim eksporti. Rendesia e ketyre investimeve eshe me e madhe ne lidhje me eksportet duke konsideruar know-how qe posedojne investitoret e huaj, lidhjet me te mira me tregjet dhe njohjen e standarteve e procedurave te vendeve te tyre. Edhe per kete shkak, rritja e investimeve te huaja direkte do te perbeje nje prioritet te vecante te qeverisjes demokratike ? Krijimi i lehtesirave nepermjet parqeve industriale dhe lehtesirave te tjera proceduriale e doganore, si zgjerim i praktikave duty free per eksportet, linja kreditimi te favorshme per eksportet e siguruara, sherbime te pershtatshme dhe stimuj te tjere mikroekonomike per eksportuesit shqiptare dhe te huaj ? Vazhdimin e politikes se hapjes tregetare dhe lidhjen dhe/ose rishikimin e marreveshjeve sa me te pershtatshme tregetare me rajonin, BEne dhe zona te tjera me interest tregetar dhe potencial eksportues ne kuadrin e OBTse ZHVILLIM I INTEGRUAR E HARMONIK URBAN, RURAL DHE MBROJTA E MJEDISIT Zhvillimi i shpejte por i qendrueshem eshte nje synim themelor dhe perben modelin e zhvillimit te projektit te ndryshimit te mazhorances se re dhe qeverise se saj. Qendrueshmeria e zhvillimit shqiptar eshte vene ne pikepyetje gjate 8 viteve te qeverisjes socialiste. Rrenimi dhe varferia rurale, "ruralizimi" i zonave urbane e turistike, degradimi i mjedisit dhe demtimi i potencialeve te burimeve natyrore jane tiparet e zhvillimit te kesaj qeverisjeje. Ri-kthimi i vendit ne rrugen e zhvillimit te shpjete por te balancuar e te qendrueshme ne te gjithe hapsiren eshte nje domosdoshmeri jetike per vendin. Nje zhvillim i tille do te bazohet ne nje vizion dhe qasje qe siguron nje zhvillim integral te hapsires urbane dhe rurale si dhe nje mbrojtje te mjedisit. Vizioni qeverise do te arrihet nepermjet kombinimit efektiv te politikave sektoriale nen nje qasje te integruar qe mundeson: Zhvillimi i integruar rural perfshire zonat malore te vendit ? Nje zhvillim i integruar rural i cili nuk bazohet vetem ne zhvillimin bujqesor por ne nje zhvillim te diversifikuar ku ekonomia jo-bujqesore do te rrite gradualisht peshen e saj te punezenies dhe te prodhimit te zonat rurale eshte vizioni i mazhorances se re dhe qeverise se saj ? Zhvillimi i infrastruktures dhe i sherbimeve publike e private, vecanerisht zhvillimet sasiore e cilesore ne energji, furnizim me uje, shfrytezimi i harmonizuar i territorit dhe tokes dhe i organizimi urban i fshatrave, zhvillimi i arsimit e shendetesise ne keto zona do te ndryshojne cilesisht jetesen rurale. ? Mbrojtja e mjedisit dhe e tokes, rritja e aksesit dhe shkalles se perdorimit te qendrueshem te burimeve natyrore nga komunitetet dhe individet ne keto zona do te perbeje nje tjeter drejtim te mbeshtetjes se nje zhvillimi te integruar te zonave rurale e malore te vendit. ? Reforma e decentralizimit, mbeshtetja e bashkepunimit nderkomunor, reformat territorialo-administrative me vizion rajonal do te jene faktoret institucionale ne mbeshtetje te ketij zhvillimi te integruar ndersa komunitetet e zonave rurale te organizuara sipas interesave dhe fushave jane faktori njerezor dhe kapitali social per arritjen e ketij zhvillimi. ? Qeveria do te jete partneri dhe mbeshtetesi i ketyre aktoreve. Per kete qellim do te reformohen dhe fuqizohen instrumenta e qeverise si Fondi Shqiptar i Zhvillimit, Agjensia e Zhvillimit te Zonave Malore, fondacionet e mirkroedise, rrjetet e tjera te institucioneve publike te mbeshtetjes se zhvillimit rural e malor me pjesemarrje te qeverise duke iu pershtatur konceptit te zhvillimit te integruar rural vendor e rajonal. Zhvillimi harmonik e i qendrueshem urban. Legalizimi i banesave. ? Zhvillimi urban do te mbeshtetet ne qasjen e zhvillimit harmonik e te qendrueshem kombinuar me perdorimin racional te territorit urban, zhvillimin e teknologjise urbane dhe forcimin kultures urbane te jeteses. ? Qytetet e Shqiperise do te zhvillohen bazuar ne studime afatgjata e plane urbanistike vizionare qe i paraprijne zgjerimit urban, qe respektojne tendecat e natyrshme por edhe i orientojne ato. Kaosit urban do t'i jepet fund menjehere. Do te hapet tregu i ndertimeve dhe do te marrin fund praktikat korruptive, diskriminuese e klienteliste ne dhenien e lejeve te ndertimit por nga ana tjeter do te synohet te ruhen dhe shtohen hapsirat publike me prioritet ato te gjelberta dhe do te adoptohet masa te forta ndeshkuese ndaj abusuesve dhe zaptuesve te ketyre hapsirave. ? Ne vecanti ne zonat urbane me ardhje popullsie nga zona te tjera te vendit do te mbyllet brenda vitit te pare te qeverisjes procesi i legalizimeve te banesave. Qytetaret do te paguajne 100-400 mije leke per legalizimin dhe fitimin e pronesise mbi token. Procesi i legalizimeve do te pershkohet nga elemente sociale ne favor te shtresave ne nevoje. Nderkaq, shteti merr persiper kompensimin e pronareve per token e zene nga te gjithe te shperngulurit ne te gjithe vendin. Legalizimi i shtesave te pallateve do te behet me nje gjobe prej 4% te cmimit te tyre. Ne keto zona do te futen ne programe te vecanta urbanizmi nepermjet investimeve te fuqishme ne intrastrukture dhe ne sherbimet baze publike te arsimit dhe te kujdesit shendetesor paresor. Por procesi i legalizimit nuk do te beje tolerim ndaj abuzimit dhe do te diferencoje ndertimet per nevoja sociale nga abuzimet per qellime perfitimi. ? Sistemi rrugor perfshire sinjalistiken dhe parkimin, i furnizimit me uje dhe i kanalizimeve, sherbimet e pastrimit dhe trajtimit te mbetjeve urbane, ndricimi publik, telekomukikacioni dhe informimi do te mbeshteten me prioritet nga qeveria. ? Mjedisi nxites per inciativen private do te ofroje mundesi punesimi dhe fitimi, sherbime te shumellojshme dhe mundesi argetimi per te gjithe moshat e popullsise urbane. Keto permiresime sebashku me disiplinen urbane dhe shtimin e siperfaqeve te gjelberuara do te sjellin nje permiresim cilesor te ajrit ne qytetet e vendit e per pasoje edhe te treguesve te shendetit te popullsise urbane. ? Komunitetet urbane jane nje potencial emancipimi dhe zhvillimi kulturor e shpirteror, nje mundesi qytetarizimi dhe europianizimi e per kete qellim qeveria do te mbeshtese nje gjallerim dhe pasurim e jetes urbane si dhe do te nxise inisiativat e pushtetit vendor, shoqerise civile dhe te komunitetit te biznesit ne kete fushe. ? Zhvillimi urban do te konsideroje me perparesi ruajtjen e tipareve urbanistike dhe te trashegimise urbane, kulturore, etnografike e komunitare te qyteteve te shqiperise ne radhe te pare, Gjirokastra, Shkodra, Berati, Korca, Elbasani, duke i konsideruar ato si nje kapital i fuqishem per zhvillimin jo vetem te ketyre zonave urbane por si pole zhvillimi per rajonet dhe per vendin ne teresi, vecanerisht te lidhur me zhvillimin e turizimit. ? Qeveria do t'i shpalle lufte te pameshirshme shperndaresve te droges dhe krimit ordiner me synimin e garantimit te jetes, shendetit dhe prones se qytetareve. Forcat e rendit do te ri-organizohen per te siguruar rendin dhe qetesine edhe ne pjeset me kriminalitet me te larte ne zonat urbane. ? Zhvillimi i integruar urban do te realizohet ne radhe te pare nga vete bashkite qe do te operojne ne nje autonomi te zgjeruar nepermjet zbatimit me shpejtesi dhe vendosmeri te reformes se decentralizimit. Ai do te realizohet gjithashtu nga komunitetet e ketyre zonave te cilat do te mbeshteten gjthnje e me shume ne iniciativat e tyre komunitare ne shkalle te vogel apo te madhe. Shoqeria civile, komuniteti i biznesit dhe elitat e qyteteve jane aktoret baze qe do te realizojne kete zhvillim. Qeveria do te jete mbeshtetese dhe partnere e tyre ne kete zhvillim te integruar. Mbrojtja e mjedisit dhe perdorimi i qendrueshem i burimeve natyrore ? Degradimi i mjedisit, humbja e vlerave te medha natyrore, niveli i larte i ndotjes se ajrit ne qendrat urbane dhe industriale, erozioni masiv i tokes, demtimi i vazhdueshem i pyjeve, ndotjet e ujrave tokesore dhe detare, kaosi i ndertimeve ne zonat e mbrojtura, perbejne probleme te medha e te renda per zhvillimin e vendit dhe risqe per nje kompromentim te ketij zhvillimi ne afatgjate. Qeveria garanton se brenda 4 viteve, zhvillimi i vendit do te ri-marre dimensionet e zhvillimit te qendrueshem. Krahas efekteve pozitive ne permiresimin e mjedisit, qe do te rrjedhin nga zbatimi i teresise se programeve dhe politikave sektoriale, mjedisit do ti kushtohen programe specifike si me poshte : ? Do te merren me shpejtesi masa per forcimin e dispilines se ligjit ne mbrojtje te mjedisit. Parimi "demtuesi paguan koston e plote" do te zbatohet me rreptesi. Per kete qellim do te reformohet rrjeti institucional dhe do te forcohen masat ndeshkimore ndaj cdo ndotesi dhe demtuesi te komponenteve mjedisore. ? Me perparesi do te displinohen aktivitetet ekonomike qe shkaktojne ndotjen e ajrit ne zonat urbane, ndotjen ne ujrat bregdetare e liqenore dhe qe kompromentojne potencialet turistike, demtimin e pyjeve dhe erozionin e tokes. Brenda dy viteve te para te qeverisjes do te arrihen tregues te larte te rivendosjes se disiplines ligjore me efekte te prekeshme ne cilesine e mjedisit. ? Ne vecanti, do te pergjysmohet niveli i ndotjes se ajrit ne zonat e medha urbane te vendit. Do te adoptohen plotesisht standartet mjedisore te shkarkimit ne ajer, duke i perafruar me standartet europiane, sipas nje programi ambicioz. Brenda mandatit 4 vjecar te qeverisjes do te eliminohen ujrat e ndotura siperfaqesore ne zonen bregdetare. ? Do te trajtohen me perparesi te gjitha "vatrat e nxehta mjedisore", me nivel te larte ndotjeje, te trasheguar nga industrite e amortizuara, nepermjet neutralizimit dhe rehabilitimit te tyre dhe, ne raste e domosdoshme, largimit te familjeve qe jetojne te ekspozuara ndaj rrezikut. ? Luftimit te erozionit masiv, si nje nga shkaktaret e permbytjeve dhe demeve te medha njerezore e materiale ne tokat e uleta fushore, do ti kushtohet nje rendesi paresore. Per kete qellim do te ndalohen veprimtarite e ndryshme shfrytezuese ne vendet me rrezik te larte te erozionit, si dhe do te mbeshtetet fuqishem me programe te posacme rehabilitimi i siperfaqeve pyjore dhe kullosore. ? Krahas forcimit te disiplines, do te adoptohen incentiva per nje sjellje miqesore me mjedisin te aktiviteteve ekonomike e njerezore dhe qe njekohesisht respektojne principet e tregut te lire. Per kete qellim do te adoptohen lehtesira fiskale per uljen e ndotjeve nga bizneset dhe konsumi, per investime ne teknologji te pastra, per konservimin e energjise, per perdorimin racional te burimeve natyrore dhe per nxitjen e investimeve mjedisore. Do te krijohet gjithashtu Fondi per Mjedisin, i cili do te ushqehet nga taksat, gjobat dhe donacionet e brendshme apo te huaja. Investimet e tij do t`i drejtohen teresisht sektoreve te paster mjedisore, apo me ndikim te drejtperdrejte ne mjedis. ? Qartesimi i te drejtave te pronesise dhe garantimi i tyre, transferimi i pronesise se disa burimeve mjedisore ne komunitetet vendore si ne pyje e kullota, shfrytezim i ujrave, tokes, etj do te jete nje tjeter incentiv per nje sjellje miqesore me mjedisin. ? Shfrytezimi pa kriter i faunes se eger do te vihet ne shenjestren e aktiviteteve parandaluese dhe ndaluese. Per kete qellim, do te forcohet sistemi i kontrollit dhe parandalimit te demtimit, si dhe do te rriten masat ndeshkimore per demtuesit. ? Qeveria do te dyfishoje siperfaqen e zonave te mbrojtura, do te garatoje jo vetem mbrojtjen e tyre, por edhe nje zhvillim te metejshem, duke gjetur menyra te aktivizimit te potencialeve te ketyre zonave ne treg pa kompromentuar ruajtjen e tyre. ? Qeveria do t'i kushtoje vemendjen e duhur edhe shfrytezimit racional te burimeve minerare duke hapur tregun dhe duke ofruar lehtesira koncensionare per investitoret vendas dhe te huaj, te cilet garantojne njekohesisht edhe mbrojtjen dhe rimekembjen e mjedisit. ? Informimi i publikut mbi gjendjen reale te mjedisit do te marre nje rendesi vendimtare ne programin mjedisor te qeverise. Shoqeria civile dhe organizatat e pavarura e te specializuara do te ftohen te kontribuojne ne hartimin e politikave mjedisore, ne zbatimin e tyre, si dhe vecanerisht ne monitorimin e gjendjes se mjedisit. Edukimi i publikut do te mbeshtetet nga programe specifike qe do te realizohen ne bashkepunim me shoqerine civile. Do te rishikohen te drejtat ligjore te publikut dhe do te permiresohen procedurat e ankimit administrativ dhe gjyqsor per t'i dhene akses me te larte grupeve pro-mjedisore te kerkojne mbrojtjen e mjedisit dhe ndeshkimin e ndotesve ne rruge administrative e gjyqsore. NATYRA SOCIALE E SHTETIT. 36. Maxhoranca e re konsideron se natyra sociale e shtetit eshte jo vetem nje detyrim, por edhe nje qasje efikase ne sherbim te zhvillimit ekonomik e social te vendit. nje trajtim i tille kerkon qe politikat sociale te shnderrojne thelbesisht natyren e tyre nga pasive ne politika aktive dhe njekohesisht te jene nje investim per rritjen dhe fuqizimin e kapitalit social. Gjithashtu Mazhoranca e re angazhohet per te ndermarre politika efektive per nje trajtim efektiv dhe per arritjen e rezultateve te prekeshme ne ceshtjen e barazise gjinore. PUNESIMI I PLOTE. REDUKTIMI I PAPUNESISE Ne Projektin e saj per ndryshim, mazhoranca e re dhe qeveria e saj synojne te krijojne mundesi per punesim te cdo shqiptari. Papunesia, vecanerisht afatgjate dhe e pashprese, si urbane dhe rurale, e vecanerisht me nivelet alarmante te saj mes brezit te ri, trasheguar nga qeverisjes socialiste, perben nje kercenim serioz social dhe nje barriere per zhvillimin e vendit. Papunesia dhe mungesa e shpreses per pune eshte nje nga faktoret kryesore te eksodit masiv emigrator te shqiptareve. ? I gjithe programi i qeverise, qe synon rritjen e ritmeve te rritjes ekonomike njekohesisht synon edhe qe kjo rritje te krijoje vende te reja pune te mjaftueshme per te ulur papunesine ne nivelin e vendeve europiane, per te perballuar me mundesiar punesimi shtesen demografike te popullsise dhe per me teper edhe per te filluar qe te ndikoje ne kthimin e nje pjese te emigranteve. ? Krahas efekteve pozitive ne punesim si rezultat i politikave te rritjes ekonomike e te zhvillimit njerezor, qeveria do te perdore me efikasitet programe dhe instrumenta te provuara si te suksesshme per te mundesuar axhustimet e difekteve te tregut te punes si psh. instrumentet e informacionit, te ndermjetesimit, te trainimeve profesionale, te incentivave fiskale etj. Programet e nxitjes se punesimit do te zbatohen ne bashkepunim me organizatat e shoqerise civile dhe sektorin privat. Ato do t'i pershtaten realiteteve, nevojave dhe tendencave urbane, rurale e rajonale. PAGAT DHE PENSIONET Rritja e pageve dhe pensioneve do te jete nje prioritet i politikave buxhetore te mazhorances se re dhe qeverise se saj. Pensionet do te dyfishohen brenda periudhes 4 vjecare ndersa do te vazhdoje ngushtimi i diferences se pensioneve te qytetit me ato te fshatit. Ne kete menyre, Pensionet do ta tejkalojne minimumin jetik, nivel ne te cilin ato mbeten ne vitet e qeverisjes socialiste. ? Qeveria vlereson se nepermjet luftes kunder evazionit fiskal, gershetuar me uljen e nivelit te detyrimeve per sigurime shoqerore, si dhe me rritjen e punesimit e uljen e papunesise do te cojne ne rritjen e te ardhurave per te financuar skemen e pensioneve. ? Qeveria do te perkrahe edhe iniciativat private te tregut financiar per te gjalleruar skemat e pensioneve vecanerisht nepermjet hapjes se burses dhe tregut financiar per investime. Detyrimi per kontributin e sigurimeve shoqerore te ulet ne nivelin e rreth 35%. ? Pagat ne administraten publike do te rriten, me perparesi pagat e ulta, duke synuar qe ne fund te periudhes 4 vjecare raporti mes pages me te larte dhe me te ulet ne administraten publike te jete 1 me 5. Ne kete sektor do te ngushtohen edhe diferencat e theksuara dhe cbalancimet e krijuara mes degeve te ndryshme duke i dhene perparesi rritjes se pagave ne sektoret e sherbimit te drejtperdrejte te qytetareve e vacanerisht ne arsim, shendetesi, rend publik. Rritje te ndjeshme periodike do te kete edhe per pagen minimale te sektorin privat. REDUKTIMI I VARFERISE DHE KUJDESI SOCIAL Zhvillimi i vendit do te jete nje proces i hapur per cdo shqiptar. Ne rrugen e zhvillimit askush nuk do te braktiset dhe nuk do te lejohet te mbese prapa. Per kete qellim krahas mundesive qe do te krijoje vete tregu i lire dhe i hapur per iniciative private, punesim dhe vetepunesim, qeveria do te zbatoje politika efektive sociale qe jo vetem mbeshtesin shtresat dhe individet ne nevoje por qe ne radhe te pare synojne ne menyre aktive integrimin e tyre ne proceset e zhvillimit. Reduktimi i varferise ? Vitet e ardheshme te qeverisjes se mazhorances se re do te jete vitet e luftes frontale kunder varferise. Reduktimi i varferise ne radhe te pare do te sigurohet nepermjet rritjes me ritme te larta ekonomike njeherazi nje rritje perfshirese per cdo individ dhe te cdo rajoni te vendit. ? Krahas ketyre efekteve, politikat dhe instrumentat sociale do te reformohen ne menyre te tille qe cdo i varfer te ndihmohet te dale nga varferia. Fondet per ndihmen ekonomike per familjet e varfera, ne bashkepunim me qeverisjen vendore do te aktivizohen ne formen e perfshirjes ne punesim publik. Skemat e nxitjes se punesimit dhe sistemi i trainimeve profesionale do te orientohet vecanerisht ndaj familjareve te varfera. ? Per te thyer rrethin vicioz te varferise, qeveria do t'i kushtoje rendesi prioritare perfshires se femijeve te familjeve te varfera ne arsim me prioritet ate profesional. ? Breda 4 viteve te ardheshme do te pergjysmohet niveli i varferise monetare ndersa asnje shqiptar nuk do te jetoje me nen nivelin ekstrem te varferise ushqimore. ? Permiresimi i sherbimeve publike dhe i aksesit ne to me perparesi per zonat me te varfera te vendit do te coje gjithashtu ne uljen e varferise jo-monetare. ? Tregu i hapur nga nje ane dhe politikat ri-shperndarese nga ana tjeter do te synojne gjithashtu zbutjen e pabarazise se krijuar gjate viteve te qeverisjes socialiste edhe per shtresa te tjera te popullsise. ? politikat e reduktimit te varferise do te mbeshteten nga kryerja e studimeve periodike mbi varferine, tiparet e saj, shperndarjen, percaktimin e grupeve me te riskuara etj. ? Qeveria do te jete e hapur per bashkepunim me shoqerine civile si per vleresimin e arritjeve ne ne politikat e reduktimit te varferise si edhe ne levrimin e sherbimeve ne favor te te varferve. Kujdesi social per grupet dhe individet ne nevoje ? Politikat sociale do te behen me efektive dhe do te fitojne nje natyre komunitare dhe perfshirese edhe per grupe specifike ne nevoje si personat me aftesi te kufizuar, jetimet dhe femijet e rruges, nenat kryefamiljare e me shume femije, minorenet, vajzat dhe grate viktima te dhunes e trafikut, perdoruesit dipendente te droges, invalidet e punes e te luftes. ? Qeveria do te investoje ne ngritjen e qendrave moderne te sherbimeve sociale, do te adoptoje forma komunitare te perkrahjes dhe ndihmes ndaj tyre, si dhe do te nxise dhe perkrahe iniciativa te biznesit e shoqerise civile ne kete fushe krahas rritjes se mbeshtetjes financiare direkte per keto kategori shoqerore. ? Ne vecanti: ? Asnje femije nuk do te braktiset, cdo femije do te kete kujdesin qe meriton ? Kujdes te vecante per femijet me aftesi te kufizuar dhe/ose prinder te me aftesi te kufizuar qe rrisin femije, me perparesi ndihme dhe lehtesira per shkollim dhe punesim te pershtatshem. ? Ndihme per femijet e familjeve qe u mungon prindi dhe atyre me shume femije si kurse kualifikimi, ndihma, bursa per arsimim etj Zgjidhja e problemit te familjeve te pastreha ? Qeveria do te lehtesoje ne nje mase te madhe ceshtjen e strehimit te familjeve te pastreha. Per kete qellim qeveria do te investoje ne ngritjen e 4000 apartamenteve te cilat do t'u shperndahen familjeve te pastreha sipas nje sistemi transparent dhe te ndershem. Ky objektiv do te arrihet edhe me nje bashkepunim te ngushte me qeverisjen vendore dhe sektorin privat. Nderkaq do te zgjidhet brenda ketij manditi ceshtja e familjeve qe jetojne ne banesat e ish-pronareve te cilat me mbeshtetjen qe do t'i jape shteti do te pajisen me apartamente ne kushte te barabarta me menyren se si u pajisen familjet e tjera shqiptare ne vitin 1993. Kujdesi dhe integrimi i ish te perndjekurve politike ? Mazhoranca e re dhe qeveria e saj do te perkrahe integrimin e plote te ish te perndjekurve politike dhe te familjareve te tyre ne jeten ekonomike e sociale te vendit duke eliminuar diskriminimin qe iu be atyre rishtaz gjate viteve te qeverisjes socialiste. Pervec kompensimit te drejte, ne perputhje me ligjet e vendit, te viteve te burgut rendesi do te marrin edhe forma te tjera te perkrahjes si ne arsimin, punesim, strehim etj. Respekti dhe kujdesi pa diskriminim ndaj veteraneve ? Mazhoranca e re dhe qeveria e saj shpreh qarte dhe me sinqeritet respektin per vetaranet dhe do t'i jape fund keqperdorimit politik dhe manipulimit qe qeverisja socialiste ka bere me kete grup te nderuar heronjsh te vendit. Veteranet dhe organizatat e tyre do te gezojne status te vecante dhe mbeshtetje te gjithaneshme fiskale e financiare po aq sa edhe morale. KUJDESI PER EMIGRACIONIN. INTEGRIMI I EMIGRANTEVE TE RINJ E TE VJETER NE ZHVILLIMIN E VENDIT Zhvillimi i vendit i takon te gjithe shqiptareve kudo qe jane brenda dhe jashte Shqiperise. Shqiptaret kane treguar se posedojne nje kapital social te jashtezakonshem i cili ka shfaqur potencialin e vet zhvillues dhe njerezor ne keto vite te veshtira te tranzicionit. Emigrantet e ketij brezi jane forca njerezore determinante e mbijeteses dhe e zhvillimeve te ketyre viteve. Ata me punen dhe perpjekjet e tyre i kane treguar kombeve te tjere aftesite dhe cilesite e kombit te tyre. Per kete brez por edhe per brezin e vjeter te emigranteve te cilet kane kontribute te jashtezakonshme historike per vendin, do te perkushtohet per nje integrim te tyre ne jete politike, ekonomike e sociale te vendit si dhe me po aq perkushtim edhe per te drejtat e tyre themelore ne vendet ku jetojne. Pershirja aktive e emigranteve ne zhvillimin e vendit ? Qeveria do te adoptoje programe qe emigrantet te rikthehen dhe te investojne ne vendin tyre duke gezuar perjashtim per tre vite nga tatimi mbi fitimin. Rrjeti diplomatik dhe konsullor do te ri-strukturohet dhe do te permiresoje ndjeshem sherbimet ndaj emigranteve duke qene, nepermjet teknologjise se informacionit, 24 ore i hapur. Qeveria do te investoje per ngritjen e qendrave kulturore dhe per kryerjen e aktivitetetve te ndryshme ne bashkepunim me shoqatat e emigranteve shqiptare kudo qe jane. Ne radhe te pare vemendja do te perqendrohet ne mundesimin e mesimit te gjuhes shqipe nga femijet e emigranteve nepermjet teksteve shkollore dhe mesuesve krahas hapjes se shkollave verore ne Shqiperi. Perkushtimi per mbrojtjen dhe garantimin e te drejtave te emigraneve ? Qeveria do te perkushtohet per respektimin e te drejtave te emigranteve ne vendet ku ato jetojne, duke kerkuar nje respektim te standarteve vendore, pa disrikimin dhe ne perputhje me standartet europiane dhe/ose nderkombetare. Ne radhe te pare, perfundimi i procesit te legalizimit te tyre do te mbeshtetet me vendosmeri nga shteti shqiptar. BARAZIA GJINORE Zhvillimi ekonomik e social i vendit nuk mund te kuptohet pa nje trajtim dhe pa arritje konkrete ne ceshtjet e barazise gjinore. Qeveria do te angazhohet plotesisht ne radhe te pare per t'i prere rruge njehere e mire dhunes ndaj grave dhe vajzave e shfrytezimit te tyre per qellime prostitucioni apo qellimesh te tjere shfrytezuese. Gjithashtu do t'i kushtohet rendesi politikave dhe masave per parandalimin e dhunes dhe krimit ne familje ndaj grave. Krahas ketyre ceshtjeve, politikat gjinore te qeverise do te synojne nje akses me te larte te gruas ne tregun e punes, ne shanset per karriere zyrtare, politike, biznesi. Me perparesi politikat nxitese e promovuese te barazise gjinore do te perqendrohen ne zonat rurale e te prapambetura te vendit. Politikat e programet e qeverise do te hartohen e zbatohen ne bashkepunim te ngushte me shoqerine civile e ne radhe te pare ne organizatat e specializuara ne ceshtjet e barazise gjinore. INTEGRIMI EUROPIAN DHE EUROATLANTIK. 37. Mazhoranca e re dhe qeveria e saj jane te ndergjegjshme se rruga e anetaresimit ne Bashkimin Europian dhe ne NATO si dy prioritetet madhore te te gjithe shqiptareve kerkojne perpjekje maksimale dhe kontribut te cdo faktori dhe aktori per arritjen e standarteve te kerkuara te funksionimit te shtetit demokratik e ligjor, te ekonomise se tregut e te respektimit te te drejtave themelore te njeriut. Zhvillimi dhe integrimi jane dy ane te se njetes medalje, dy drejtime plotesisht te lidhura e kushtezues te njeri tjetrit. Zhvillimi kalon nepermjet integrimit dhe integrimi nepermjet zhvillimit te vendit. 38. Procesi i shpejte integrues kalon permes zgjedhjeve te lira, luftes kunder korrupsionit, krimit te organizuar, trafiqeve e terrorizimit, sigurise se kufijve dhe shtetit ligjor, tregut te lire dhe demokracise funksionale, respektimit te te drejtave te njeriut e te minoriteteve, fqinjesise se mire e bashkepunimit per paqen dhe prosperitetin pa dallim te qytetareve te Ballkanit, te Europes dhe te mbare njerezimit. 39. Zhvillimet e ngadalta e kontradiktore keto vitet e fundit ne keto fusha, instalimi i sistemit te korrupsionit, toleranca ndaj krimit dhe lidhja e tij me politiken, kapja e shtetit, mungesa e zgjedhjeve te lira e te ndershme kane qene nje pengese serioze dhe arsyeja e ngadalesimit deri ne "ngrirje" te procesit integrues. 40. I gjithe programi i Mazhorances se re dhe Qeverise se saj eshte ndertuar dhe do te zbatohet me vendosmeri e perkushtim per te mundesuar arritjen e standateve te kerkuara per te merituar te drejten e anetaresimit ne Bashkimin Europian dhe ne NATO sa me shpejt qe te jete e mundur. ZBATIMI DHE KOORDINIMI I REFORMAVE EUROPIANIZUESE E INTEGRUESE Mazhoranca e re dhe qeveria e saj vleresojne mbeshtetjen e madhe dhe gadishmerine e plote te Bashkimit Europian dhe te qeverive te vendeve anetare per zgjerimin e tij edhe ne Ballkanin Perendimor dhe ofrimin e shanseve te plota Shqiperise dhe shqiptareve per t'u bere sa me shpejt pjese e ketij bashkimi. ? Mazhoranca e re dhe qeveria e saj vleresojne se shanset e integrimit europian te vendit jane ne duart e vete shqiptareve, suksesi i integrimit varet nga ne dhe eshte pergjegjesi e jona. Nderkaq, integrimi europian gezon mbeshtetje te plote dhe te palekundur nga cdo faktor dhe aktor i shoqerise shqiptare dhe perben keshtu burimin kryesor te energjise dhe legjitimitetit te kesaj perpjekjeje masive kombetare. Per kete shkak pergjegjesia e klases politike behet edhe me e larte dhe me e plote e ne radhe te pare e mazhorances dhe qeverise se saj qe do mbartin ne kete proces pergjegjesine kryesore. ? Per arritjen e ketij synimi programi i qeverise eshte ndertuar dhe do te zbatohet ne perputhje me kerkesat e procesit integrues duke i dhene perparesi atyre drejtimeve qe jane evidentuar qartesisht si prioritare dhe me problematike nga vleresimet periodike te bera me objektivitet nga Komisioni Europian. Ne vecanti ceshtjet e lidhura me arritjen e standarteve europiane te demokracise se bazuar ne zgjedhje te lira e te ndershme, te shtetit ligjor e te se drejtes, te garancise se kufijve, te te drejtave te njeriut e te minoriteteve, dhe nje ekonomi tregu te lire do te perbejne objektivin themelor te te gjithe reformave dhe programeve qeveritare. ? Nga ana tjeter lufta e efektshme kunder korrupsionit, krimit te organizuar e trafiqeve do te ndryshojne imazhin e Shqiperise e te shtetit shqiptar perballe partnereve europiane dhe opinionit publik europian duke e bere edhe me te lehte procesin integrues. ? Qeveria do te angazhohet plotesisht ne procesin e permbylljes se fazes negociuese te Marreveshjes se Stabilizim Asocijimit dhe do te demonstroje qartesisht nje vullnet te ri per te permbushur plotesisht dhe para afateve detyrimet e marra perballe Komisionit Europian qe mundeson nenshkrimin e kesaj marreveshjeje gjate vitit qe vjen. ? Cdo ministri dhe institucion tjeter ne varesi te qeverise do te ndertoje punen, do te raportoje me tregues te matshem dhe do te jete teresisht pergjegjes per cdo progres apo vonese ne kryerjen e reformave europianizuese e integruese. Qeveria do te marre te gjitha masat organizative per nje koordinim dhe monitorim efektiv dhe eficient te te gjithe aktivitetit te ministrive dhe institucioneve te tjera. Ne cdo institucion do te funksionojne ne menyre eficiente njesite e specializuara per koordinimin, dhe monitorimin e reformave europianizuese. ? Nenshkrimi i marreveshjes se Stabilizim Associjimit do te vijoje me nje pune intensive e te koordinuar per te realizuar te gjitha kushtet e marreveshjes sipas objektivave dhe afatave te percaktuara. ? I gjithe procesi i integrimit europian do te jete i hapur dhe qeveria mirepret kontributet e opozites, te institucioneve Kushtetuese dhe te cdo institucioni tjeter te shtetit te pavaruar nga ajo, shoqerise civile, komunitetit te biznesit, medias dhe cdo shqiptari. Qeveria do te jete e vemendshme dhe perthithese per cdo sugjerim dhe verejtje ne adrese te saj ne kete proces ? Qeveria do te jete e vemendeshme dhe do te mireprese vleresimet periodike dhe rekomandimet qe Komisioni Europian, Parlamenti Europian dhe institucione te tjera europiane do te ndermarrin mbi Shqiperine, duke reflektuar me seriozitet mbi verejtjet dhe sugjerimet dhe duke punuar per zbatimin e tyre. ? Ne procesin integrues, qeveria do te shfrytezoje edhe eksperiencen e akumuluar ne vende te tjera te sapoanetaresuara apo ne proces anetaresimi ne Bashkimin Europian. Njekohesisht Qeveria do te bashkepunoje me vendet e tjera te Ballkanit Perendimor per te rritur shanset per me shume akses ne fondet e para anetaresimit te BE-se. ? Burimet njerezore, financiare dhe cdo faktor tjeter do te orientohen ne sherbim te procesit zhvillues e integrues. Qeveria do te fuqizoje kapacitetet thithese dhe perdoruese te fondeve te dhena nga vete BE-se si dhe nga donatore te tjere duke i orientuar ato teresisht drejt reformave integruese dhe europianizuese. ? Procesi integrues europian do te mbeshtetet edhe nga programe qe do te synojne informimin dhe edukimin europian te te gjithe shtresave te shoqerise me fokus te vecante brezin e ri, promovimin e perthithjen e vlerave europiane ne shoqerine shqiptare duke promovuar njekohesisht vlerat shqiptare dhe njohjen e tyre nga shoqerite europiane. POLITIKA E JASHTEME NE FUNKSION TE INTEGRIMIT EUROPIAN E EUROATLANTIK, TE PAQES E STABILITETIT TE RAJONAL Politika e jashtme e qeverise do te jete ne sherbim te procesit te integrimit te Shqiperise ne Bashkimin Europian e ne NATO. Krejt veprimtaria diplomatike do te mbeshtese e do te shoqeroje punen e qeverise per kryerjen e reformave te gjithaneshme e te thella qe nevojiten per plotesimin e standarteve pa te cilat nuk ka integrim. ? Ne konstatojme me kenaqesi se kursi i ndjekur ne politiken e jashtme edhe nga qeverite e majta paraardhese ka qene i drejte. Qeverise tone i mbetet te shtoje perpjekjet per pershpejtimin e ketij kursi si dhe per profesionalizimin e metejshem te veprimit te vet diplomatik. Per kete qellim do te zhvillojme me perparesi diplomacine ekonomike. Te bindur se vendi ka nevoje te madhe per investime te huaja, te bindur se vendi ka nje potencial te madh ekonomik te pashfrytezuar, te bindur gjithashtu se Shqiperia ka kapacitete te plota per thithjen e ketyre investimeve dhe duke ecur me vendosmeri me parimin se ne kontekstin e sotem afrimi mes vendeve e popujve kalon ne nje mase te madhe nepermjet shkembimeve te qendrueshme ekonomike, trupi diplomatik do te jete fuqimisht ne sherbim te promovimit jashte te asaj klime atraktive per biznesin e huaj, qe do te krijoje me perparesi ne vend qeveria. Shqiperise i duhet nje politike e jashtme realiste dhe pragmatiste, ne funksion te nevojave te zhvillimit te saj progresiv. ? Vendi yne eshte tashme anetar me te drejta te plota ne shume organizata nderkombetare e koalicione, ku me kryesoret jane OKB, Keshilli i Europes, OSBE, Koalicioni Antiterror, Organizata e Frankofonise si dhe dhjetera e dhjetera konventa e struktura nderqeveritare e joqeveritare, me karakter ekonomik, kulturor, ekologjik, shkencor, juridik, arsimor etj. Kjo eshte nje trashegimi substanciale, qe qeveria jone merr nga qeverite e meparshme, te cilat e kane drejtuar Shqiperine gjate gjithe shekullit te XX. Problemi para nesh shtrohet qe kjo trashegimi te pasurohet e te vihet plotesisht ne efi祮ce te interesave te vendit per zhvillim, stabilitet, siguri. Per rrjedhim, do te arrihet nje rritje e rolit te Shqiperise ne keto organizata e konventa, me qellim permiresimin e imazhit te vendit si dhe perfitimi ne terma konkrete nga dhjetra e dhjetra projekte shumepaleshe nepermjet te cilave vendet anetare punojne se bashku per te siguruar nje zhvillim harmonic te rajoneve te ndryshme te planetit. ? Shqiperia i ka te gjitha potencialet per te zhvilluar nje diplomaci kulturore aktive, qe do t'i sherbeje afirmimit te identitetit tone kombetar te popujt e tjere si dhe shpalosjes se vertete te atyre vlerave per te cilat ka nevoje sot me shume se kurre imazhi i vendit tone. Diplomacia kulturore, si砥shte provuar tashme, mbetet nje rruge me dobi te vecante per terheqjen e turisteve dhe po ashtu eshte nje rruge qe duhet ndjekur me vendosmeri me qellim perfshirjen sa me gjeresisht dhe denjesisht te vendit tone ne procesin global te qarkullimit te vlerave kulturore ne boten e sotme. ? Shqiperia ka sot marredhenie te mira e shume te mira dypaleshe me te gjitha vendet e botes demokratike. Kjo eshte nje baze e sigurte per te ecur perpara ne zgjerimin dhe intensifikimin e marredhenieve me secilin nga keto vende gjate kater vjeteve te ardhshme. ? Marredheniet me Shtetet e Bashkuara te Amerikes mbeten te rendesise strategjike per ne. SHBA eshte aleati i pazevendesueshem i demokracise se re shqiptare. Shqiperia do te vazhdoje te jape kontributin e vet me te gjitha mundesite ne Koalicionin Antiterror. Por ne fushen e marredhenieve dypaleshe jane krijuar te gjitha kushtet tashme per nje prani shume me te madhe te kapitaleve amerikane ne zhvillimin ekonomik te Shqiperise. Mbeshtetja substanciale qe qeveria amerikane i ka dhene gjate gjithe ketyre viteve Shqiperise nepermjet agjensive te saj per ndertimin e institucioneve dhe krijimin e parametrave te tregut te lire ka nevoje te shoqerohet tashme me investime te drejtperdrejta amerikane ve确erisht ne sectoret strategjik e ata prioritare te ekonomise tone. Realizimi i ketij synimi do te zere nje vend te dores se pare ne marredheniet tona me SHBA. ? Shqiperia do te vazhdoje te luaje rolin qe i takon per forcimin e paqes e te stabilitetit ne rajon, duke zgjeruar e intensifikuar marredheniet diplomatike, ekonomike, politike e kulturore me te gjitha keto vende. Eshte shume e rendesishme qe Shqiperia nuk ka asnje problem te pazgjidhur me ndonje nga keto vende e po ashtu, ekziston nje kuader i mire marreveshjesh me secilin nga keto vende, te nenshkruara e te ratifikuara ne parlament, marreveshje qe kerkojne te shoqerohen me mire me programe realiste shkembimesh ne te gjitha fushat, ne menyre qe te ndjehet dobia e tyre. Kater vitet e ardhshme do te sjellin nje nivel te ri marredheniesh me Serbi-Malin e Zi, por edhe me Kroacine, Bosnje-Hercegovinen, Kosoven e Maqedonine. Ne kemi me te gjitha keto vende nje synim te perbashket e qe eshte integrimi ne BE e ne NATO ndaj edhe gjithe marredheniet mes nesh jane sa ne interes reciprok aq edhe ne sherbim te ketij procesi. ? Afrimit me Bashkimin Europian do t'i sherbeje intensifikimi i marredhenieve bilaterale me secilin nga vendet anetare te ketij Bashkimi. Vihet re nje zhballance midis nivelit shume te mire te marredhenieve politike e diplomatike dhe nivelit shpesh te ulet te marredhenieve ekonomike. Vitet qe vijne presin nje perqendrim te veprimtarise se misioneve tona diplomatike per korrigjimin e ketij disniveli. Greqia dhe Italia, si vende fqinje e njeheresh anetare ne BE e ne NATO, do te kene perparesi. ? Po ashtu, do te synojne zgjerimin dhe pasurimin e marredhenieve me nje numer vendesh me peshe te ve确te ne zhvillimet e sotme boterore ekonomike e politike si Japonia Kanadaja, te cilat edhe e kane shoqeruar me ndihma te konsiderueshme procesin e tranzicionit tone gjate gjithe ketyre viteve. ? Kater vitet qe vijne do te jene periudhe e nje reforme te gjere ne rrjetin e perfaqesive tona ne bote, me qellim zgjerimin e pranise tone diplomatike, fuqizimin e misioneve te rendesise se pare si dhe rritjen e perkujdesit te shtetit tone per emigrantet. SIGURIA KOMBETARE. ANETARESIMI NE NATO. KONTRIBUTI I SHQIPERISE PER PAQEN DHE SIGURINE GLOBALE Garantimi i sigurise kombetare eshte nje synim madhor i mazhorances se re dhe qeverise se saj duke e konsideruar kete synim, te tille qe bashkon cdo aktor dhe faktor shqiptar e kombetar. Siguria kombetare eshte nje dhe e pandare nga nje ane me reformat e medha institucionale e ligjore, perfshire reformimin e forcave te armatosura e ato te sigurise, ashtu edhe me procesin e forcimit te aleancave strategjike e te bashkepunimit te Shqiperise me te gjitha vendet ne kuadrin e iniciativave globale per sigurine e njerezimit e ne vecanti te anetaresimit te Shqiperise ne NATO. ? Shqiperia eshte pjese e nje mjedisi gjeo-strategjik ballkanik me tendenca te qarta pozitive ne fushen e permiresimit te strukturave te sigurise. Procesi e Europianizimi te rajonit eshte nje proces shume i rendesishem qe lidhet drej persedrejti me te gjithe faktoret e sigurise sone kombetare e rajonale. Ambjenti i ri gjeopolitik ne kuadrin e ketyre proceseve, ndryshimi i natyres se rreziqeve nga ato tradicionale ushtarake ne rreziqe te tjera jo tradicionale e jo simetrike do te jene ne fokusin e punes se gjithe strukturave e organizmave qe jane te perfshira ne plotesimin e detyrave ne fushen e rritjes dhe mbrojtjes se sigurise ne Republiken e Shqiperise. ? Procesi i transformimit te Forcave te Armatosura e reforma ne fushen e sigurise e te mbrojtjes, do te kene ne konsiderate te gjitha ndryshimet qe kane ndodhur e po ndodhin me synim qe ti pergjigjen sa me drejte te gjitha sfidave ne fushen e ruajtjes se sigurise kombetare rajonale e globale. Ne do ti permbahemi e do respektojme dokumentet kryesore te miratuara nga Kuvendi i Shqiperise ne fushen e mbrojtjes si: Strategjia e Sigurimit Kombetar e Strategjia Ushtarake e Republikes se Shqiperise duke synuar rishikimin ciklik e permiresimin e tyre ne konsensus me forcat e tjera politike parlamentare. ? Integrimi ne strukturat e sigurise Euroatlantike eshte nje objektiv strategjik prioritar i politikes se jashtme te Shqiperise. Kjo eshte dhe do te mbetet prioritet i 礯 qeverisjeje ne vendin tone. Samitet e fundit te NATO-s ne Prage dhe ne Stamboll kane shtruar qarte para vendeve partnere e aspirante detyra per tu realizuar. Si nje vend i tille, Shqiperia eshte e angazhuar te ndertoje nje shtet te konsoliduar demokratik, pasi eshte e bindur qe krijimi i nje mjedisi te sigurte dhe te stabilizuar, konsolidimi i institucioneve demokratike dhe fuqizimi i ekonomise jane te lidhura pazgjidhshmerisht me pro祳et integruese. ? Anetaresimi i Shqiperise ne NATO do te paraqiste nje shtrirje natyrale te Aleances ne krahun juglindor te saj, pasi pozicioni i favorshem gjeografik do te perputhej me efikasitet ne strategjine e re te NATO-s per rajonin. ? Si qeveri e nje vendi aspirant dhe partner, ne do te synoje qe nepermjet proceseve transformuese politike, ekonomike, sociale e ushtarake, te bejme te mundur marrjen e fteses per anetaresim ne Aleance ne kohen me te shpejte te mundshme. ? Qeveria do te intensifikojme punen per realizimin e ketij objektivi strategjik duke krijuar kushtet e duhura strukturave perkatese per realizim te Objektivave te Partneritetit e duke i pasqyruar sa me mire arritjet tona ne dokument e MAP-it, PARP-it e te IPP-se, si dhe punen tone ne kuadrin e iniciativave te Kartes se Adriatikut, te SEDM-it etj. ? Kontributi i Shqiperise ne ruajtjen e paqes e sigurise eshte nje nga vlerat me te 筵ara, nje nga arritjet me pozitive qe na ben te ndjehemi krenar e dinjitoz ne mes komunitetit te kombeve. ? Shqiperia, ishte i pari vend ish-komunist qe kerkoni qe ne fillimet e pluralizmit partneritetin dhe anetaresimin ne NATO. Shqiperia iu pergjigj kerkeses se SHBA dhe NATO per "Partneritetin per paqe" dhe qe ne vitin 1996 po kontribuon realisht ne ruajtjen e paqes e sigurise rajonale ne Bosnje Hercegovine duke plotesuar ne menyre profesionale misionin e vet. ? Pas ngjarjeve tragjike te 11 shtatorit 2001, Shqiperia po kontribon me trupa paqeruajtese ne misionine "ISAF"-it ne Afganistan, dhe pas 笩rimit te Irakut nga regjimi i Sadam Hyseinit ne po marrim pjese ne operacionin e ruajtjes se paqes "Liria e Irakut" ne Mosul. ? Qeveria vlereson dhe mbeshtet, pjesmarrjen e shume oficereve e nenoficereve te tjere te Forcave tona te Armatosura ne misionet paqeruajtese te Kombeve te Bashkuara ne Gjeorgji, apo prezencen aktuale te personelit ushtarak shqiptar ne shtabe te ndryshme ushtarake nderkombetare. ? Qeveria eshte e vendosur qe misionet paqeruajtese dhe roli i Shqiperine ne paqen dhe sigurine globale te rritet e te shtohet pasi keshtu i sherbejme sigurise sone dhe garantimit te vlerave te perbashketa te njerezimit. Ne cdo rast vendimet perkatese do te merren ne konsultim me opoziten, institucionet kushtetuese dhe me cdo faktor tjeter te rendesishem kombetar. 100 DITET E PARA TE QEVERISJES DHE VITI 2006 41. Gjendja e rende e problematike e vendit perkundrejt sfidave te medha qe na presin, kerkojne nje qeverisje efektive dhe eficente qe ne ditet e para te saj. Qeveria do te rivendose ritmin e pershpejtuar te punes ne te gjithe administraten qendrore te ekzekutivit si dhe do t'i kerkoje cdo institucioni te pavarur bashkepunim ligjor por te perkushtuar per te mundesuar futjen e vendit sa me shpejt ne rrugen e zhvillimit e te integrimit 100 DITET E PARA TE QEVERISJES 42. Ne njeqind ditet e para deri ne fund te vitit 2005, synimet themelore te qeverise dhe drejtimet kryesore te punes se saj jane: I. Rikthimi i besimit tek shqiptaret se lufta kunder korrupsionit do te jete e suksesshme duke ndermarre: i. Krijimin e Task-force anti-korrupsion nen drejtimin e kryeministrit. Ngritjen e komitetit anti-korrupsion e te mireqeverisjes. Adoptimin e planit te detajuar te masave anti-korrupsion II. Aktivizimin e menjehershem te kontrollit te brendshem III. Aktivizimin e linjes konfidenciale te ankimit per rastet e korrupsionit IV. Lidhjen e nje marrveshjeje bashkepunimi me shoqerine civile V. Ngritjen e qendrave te informimit te publikut. Aplikimi i teknologjise se informacionit per nje komunikim aktiv me publikun ne institucionet qendrore te ekzekutivit VI. Zbatimin e ligjit per konfliktin e interesave. Amendimi i tij ne pikat e dobeta. VII. Rishikimin dhe pershtatjen e imunitetit te zyrtareve sipas rekomandimeve dhe modeleve me te avancuara europiane VIII. Rishikimi i ligjit te prokurimeve dhe adoptimi i institucionit te ombudsmanit te prokurimeve. 2. Impenjimi i menjehershem ne luften kunder krimit te organizuar e trafiqeve nepermjet: I. Ristrukturimit te institucioneve kryesore me rol ne kete fushe dhe largimi, bazuar ne prova, i punonjesve te inkriminuar II. Goditjes se shpejte te grupeve te njohura kriminale III. Vendosjes se menjehershme te nje bashkepunimi kapilar me institucione te specializuara nderkombetare ne luften kunder krimit te organizuar dhe trafiqeve IV. Uljes se ndjeshme te krimit ordiner v. Vendosjes se dispilines ne qarkullimin rrugor dhe uljen e aksidenteve 3. Realizimi i objektivave makroekonomike, fiskale e buxhetore te angazhuara edhe ne marreveshje me FMN e BB nepermjet: I. Masave te menjereshme per rivendosjen e disiplines fiskale, fillimin e ristrukturimit te organeve tatimore e doganore dhe largimin e punonjesve te korruptuar mbi bazen e provave. II. Pergjysmimit te menjehershem te tatimeve e taksave te biznesit te vogel. III. Pershpejtimit te programeve te kryerjes se investimeve publike ne sektoret prioritare, ndjekja me perparesi e realizimit te tyre IV. Reduktimit te menjehershem te shpenzimeve administrative qeveritare dhe rialokim i tyre ne prioritetet e zhvillimit v. Rritjes se pagave dhe pensioneve 4. Rishikimi i objektivave afatmesme te Strategjise Kombetare te Zhvillimit Ekonomik e Social dhe i Programit Afatmesem Buxhetor duke i perputhur ato me objektivat ambicioze te programit te mazhorances se re. I. Cdo ministri do te rishikoje dokumentat baze te strategjive sektoriale duke adoptuar objektiva me ambicioze ose duke hartuar strategji te reja ne perputhje me programin e qeverise per te gjitha fushat dhe sektoret prioritare te ketij programi. II. Procesi do te jete teresisht i hapur per perfshirje ne konsultime te shoqerise civile dhe te komunitetit te biznesit. Kuvendi do te jete gjithashtu plotesisht i perfshire ne kete proces 5. Pergatitja e paketes fiskale e buxhetore per vitin 2006 I. Programi buxhetor dhe fiskal 2006 do te jete gati brenda muajit tetor 2005. Projekt buxheti do te bazohet ne prioritete qeverisese, strategjise kombetare, procesit te integrimit dhe do te behet ne konsultim te hapur si asnjehere me pare me institucionet publike, qeverisjen vendore, shoqerine civile, komunitetin e biznesit, sindikatat dhe grupet e tjera te interesit. Mbledhjet e qeverise per projekt-buxhetin do te jete te hapura per publikun. Procesi i buxhetimit do te bazohet ne Sistemin e Planifikimit te Integruar qe do te filloje te zbatohet nga qeveria qe kete vit. II. Diskutimi i programit buxhetor dhe fiskal 2006 do te filloje me heret se kurre ne Kuvend ne menyre qe t'i jepet mundesi te gjithe aktoreve te interesit te perfshihen edhe ne kete stad te dyte 6. Kryerja e riorganizimit te ekzekutivit qendror sipas principit te nje qeverie te vogel por eficente I. Sipas kompozimit te qeverise me pak kabinete, do te behet edhe ristrukturimi i ministrive dhe institucioneve qendrore te ekzekutivit II. Do te mbyllen ose shkurtohen nje rrjet i tere institucionesh parazitare rreth Keshillit te Ministrave dhe ministrive 7. Rivendosja e disiplines financiare ne Korporaten Elektroenergjetike. i. Ndryshim i stafit te larte drejtues te korporates II. Largim i punonjesve te korruptuar bazuar ne prova III. Kryerje e nje kontrolli te thelle financiar ne kete kompani 8. Fillimi i reduktimit progresiv te faturimit aforfe dhe vazhdimi i pershpejtuar i vendosjes se matesave 9. Sigurimi i furnizimit me energjie elektrike per dimrin 2005-2006 dhe zvogelimi i nderprerjeve te energjise. 10. Eliminimi i medodave diskriminuese ne shperndarjen rajonale te energjise 11. Rritja e arketimeve dhe ulja e ndjeshme e abuzimeve me energjine elektrike te konsumatoreve te pandergjegjshem VIII. Hapja e shpejte e tregut te telekomunikacioneve i. Rivlersimi i kontrates se shitjes se Albtelecom me ekspertize nderkombetare ii. Vendosja e disiplines financiare ne kete shoqeri. Ndryshimi i stafit te larte drejtues dhe largimi i punonjesve te korruptuar mbi bazen e provave. iii. Anullimi i te gjitha kontratave korruptive e ne konflikt interesi. Eliminimi i trajtimeve disikriminuese te operatoreve rurale dhe te sherbimeve te informacionit iv. Pergatitja e plote per hapjen e tregut te telekomunikacioneve ne vitin 2006. Rritje e kerkeses per funksionim efektiv te entit rregullator nepermjet monitorimit parlamentar IX. Permiresimi i paketes se nderhyrjes ne procedurat administrative. Fillimi i zbatimit te saj. X. Sigurimi i nje hapjeje te mbare te vitit akademik 2005-2006 i. Ministria e Arsimit ne bashkepunim me qeverisjen vendore do te angazhohen me nje prioritet te larte per te finalizuar te gjitha pergatitjet e duhura per vitin shkollor 2005-2006. Do te rishihen mundesite per rritjen e fondeve publike per arsimin nga buxheti i shtetit per periudhen e mbetur te vitit 2005. ii. Do te pergatitet plani i masave per hapjen e arsimit te larte publik per vitin e ardhshem akademik XI. Ri-shikimi i reformes ne sektorin e shendetesise ne perputhje me programin e qeverise. Garantim i kryerjes se investimeve dhe furnizimit me mjete duke alokuar me shume fonde nga buxheti pas rishikimit te tij per periudhen e mbetur te vitit 2005. XII. Nisja e pergatitjeve per vitit turistik 2006 i. Si asnje here tjeter, pergatitejt per vitin turistik 2006 do te fillojne qe ne vitin 2005. ii. Me prioritet do te konsiderohen programimi i nderhyrjeve kryesore ne infrastrukture dhe sherbime baze iii. Prishja e ndertimeve abuzive qe kompromentojne zonat turistike dhe largimi i mbeturinave te prishjeve iv. Pergatitje e programit te punes per zhvillimin e turizmit v. Rishikimi i paketes ligjore per turizimin vi. Hartimi dhe fillimi i zbatimit te planit te punes per 24 ore furnizim me uje dhe energji elektrike per zonat turistike ne veren e vitit 2006 XIII. Marrja e te gjitha masave logjistike dhe institucionale per t'i paraprire shirave te vjeshtes dhe dimrit 2005-2006 duke minimizuar demet e mundeshme. XIV. Rishikimi i ligjit per legalizimin e banesave dhe rifillimi i procesit ne perputhje me ndryshimet ligjore. XV. Vendosja e disiplines ne sektorin e ndertimeve dhe cilesine e karburanteve per te filluar uljen e ndotjes se ajrit ne qytetet kryesore te vendit. Nderprerja e shfrytezimit shkaterrimtar te shtreterve te lumenjve. Nderprerje e prerjeve/shfrytezimit demtues te pyjeve, demtimin e kullotave dhe prerje e demtime te tjera qe krijojne risk te larte erozioni. Nderprerje e gjuetise e peshkimit ilegal e me mjete shkaterrimtare. XVI. Rishikimi i ligjit per kthimin dhe kompensimin e pronave ne perputhje me programin e mazhorances se re. Llogaritje e sakte dhe transparente e kostos dhe hartimi i programit te kompensimit. Fillimi i zbatimit te procesit te kthimit dhe kompensimit te pronave brenda vitit 2005. XVII. Llogaritje e sakte dhe transparente e kostos dhe hartimi i programit te kompensimit te ish- te perndjekurve politike ne bashkepunim me shoqatat e ish te perndjekurve politike. Fillimi i zbatimit qe ne fillim te vitit 2006. XVIII. Hartimi i nje programi te vecante te mbeshtetjes dhe perkrahjes se komunitetit rom dhe egjiptian ne bashkepunim me shoqatat e tyre dhe me organizmat nderkombetare. XIX. Hartimi i nje programi emergjent per shkollimin e "femijeve qe punojne ne rruge" dhe mbeshtetjen e familjeve te tyre. XX. Nisja e procesit pergatitor per zgjedhjet vendore te vitit 2006 sipas nje procesi te hapur e konsultues me te gjitha forcat politike, qeverisjen vendore, partneret nderkombetare. Diskutimin dhe gjetjen e rrugeve me te pershtatshme per perfshirjen e emigranteve ne votime. XXI. Permbyllja e fazes negociuese te Marreveshjes se Stabilizim Asocijimit, marrja e angazhimeve te qarta te permbushjes se detyrimeve te ndermarra para Komisionit Europian dhe pergatitja e kushteve per nenshkrimin e marreveshjes. XXII. Vazhdimi i reformes ne forcat e armatosura dhe kryerja e detyrave qe lidhen me anetaresimin ne NATO VITI 2006 I QEVERISJES 43. Viti 2006 i qeverisjes do te shenoje sukseset e para te prekeshme e te qendrushme te nje qeverisje "me duar te pastra", te perkushtuar dhe vizionare. Zbatimi i programit qeverises do te zhvillohet ne te gjitha drejtimet prioritare pa boshlleqe dhe zvarritje. Viti 2006 do te jete viti i qeverisjes me marreveshje te Stabilizim Asocijimit te nenshkruar. Per vitin 2006 qeveria i garanton shqiptaret se do te arrije objektivat e kryesore te meposhtem: Berisha:Zgjedhjet '06 do zhvillohen t렬ira Berisha:Lufta e korrupsionit, rezultate konkrete Berisha:Niveli ekonomik do jet렭bi 6 % Kryerjen e zgjedhjeve vendore 2006 te lira, te drejta e te ndershme dhe kryerje me hapa te shpejte dhe te qendrueshem te reformave kryesore institucionale dhe ligjore. I. Rezultate konkrete ne luften kunder korrupsionit dhe krimit te organizuar e trafiqeve. Shqiperia do te rezultoje ne te gjitha raportet nderkombetare per vitin 2006 vendi qe po demonstron vullnet dhe rezultate te prekeshme. II. Rikthimi i rritjes ekonomike ne nivelin e mbi 6 %. III. Rritje me rreth 40% te shkalles se kreditimit te ekonomise. Ulja e numrit te diteve te regjistrimit te nje biznesi nga 47 qe eshte sot ne jo me shume se 10 dite. Rritja me me shume se 15% e numrit te bizneseve aktive. Rritje e punesimit me 5% dhe ulje e papunesise me rreth 20% perkundrejt nivelit aktual. IV. Aktivizimi i tregut te kapitaleve. Vendosja ne pune e Burses se Tiranes V. Zbatimi i objektivave te politikes fiskale sipas planit te pershkallezuar VI. Rritja e te ardhurave buxhetore ne nivelin e 25% te PBB qe kete vit. VII. Rritja e shkalles se investimeve publike ne rreth 5.5% te PBBse sipas prioriteteve te programit VIII. Rritja e pagave ne nivelin e 10% dhe e pensioneve ne nivelin e 15%. Me prioritet pagat e ulta. Rritje edhe me e larte e mbeshtetjes per grupet dhe individet ne nevoje. Rritje edhe me e larte pages se arsimtareve dhe e sektorit te shendetesise. IX. Rritja e shkalles se decentralizimit fiskal me te pakten 30% me te larte se ai ne vitin 2005. Kryerja e hapave te tjere konkrete te decentralizimit ne sferen e funksioneve te perbashketa X. Nisja e punimeve per autostraden Lushnje-Fier dhe rifillimi serioz i punimeve ne autostraden Durres-Morine XI. Hapja e plote e tregut te telekomunikacioneve XII. Ristrukturimi i plote i KESH. Instalimi i te gjithe matesave elektrike dhe eliminimi i plote i fatures aforfe. Kryerja e investimeve ne rritjen e kapaciteteve prodhuese, transmetuese dhe shperndarese. Hartimi i paketes se planit privatizues te KESH. Hapja reale e tregut te energjise XIII. Perfundimi i procesit te legalizimeve te ndertimeve. Pergatitja e programeve te urbanizimit te ketyre zonave ne qytete kryesore te vendit XIV. Mbyllja e te gjithe problemeve emergjente ne te gjitha godinat shkollore. Ecuri e shpejte ne kryerjen e investimeve kapitale ne kete sektor. Fillimi i investimit te teknologjise se informacionit ne shkolla. Fillimi i zbatimit te reformes arsimore. XV. Fillimi i zbatimit te strategjise se rishikuar te sektorit te shendetesise. Permiresim ne sherbimin paresor dhe ambulator. Rritja e ndjeshme e shkalles se mbulimit te ketij sherbimi nga skema e sigurimeve shendetesore. XVI. Sigurimi i furnizimit me uje e energji 24 ore per te gjithe qytetet turistike nga Saranda deri ne Velipoje XVII. Pergjysmim i nivelit te ndotjes se ajrit ne Tirane dhe disa nga qytetet kryesore te vendit. Bllokim i plote i ndertimeve abuzive ne zonat turistike dhe ne qendrat urbane. Bllokimi i plote i shfrytezimit te shtreterve te lumenjve dhe te demtimit te pyjeve e kullotave. Fillimi i zbatimit te strategjive dhe planit te masave per mbrojtjen dhe administrimin e integruar te mjedisit XVIII. Fillimi i ndertimeve te banesave per te pastrehet. Ne vitin 2006 do te filloje ndertimi i te pakten 500 apartamenteve te para XIX. Zbatimi sipas programeve te kompensimit te te perndjekurve politike dhe te kthimit e kompensimit te pronave XX. Progres sipas progamit dhe objektivate te matshme per te gjithe fushat dhe sektoret e tjere. XXI. Vazhdim i reformave ne forcat e armatosura dhe pergatitje e plote per anetaresim ne NATO ne vitin 2007 XXII. Sigurimi i vleresimit maksimal nga ana e Komisionit Europian per ecurine e zbatimit te marrveshjes se Stabilizim Asocijimit dhe te planit perkates te masave. XXIII. Vleresim maksimal nga Komisioni Europian, SHBA dhe insitucionet e tjera nderkombetare per respektimin e te drejtave te njeriut e te minoriteteve si dhe ne arritjet ne luften kunder korrupsionit, krimit te organizuar, trafiqeve dhe terrorizimit em/em(/BalkanWeb) http://www.balkanweb.com/
|
E Premte, 09 Shtator 2005 |
Pronat do kthehet nė maksimumin e mundshėm | ||
ARMAND MAHO | ||
Partia Demokratike nė programin e saj angazhohet pėr kthimin dhe kompensimin e pronave nė maksimumin e mundshėm pėr 4 vitet qė do tė jetė nė qeveri. Pėr kėtė qėllim do tė amdendohet sa mė shpejt ligji aktual, duke eliminuar kufizimet, qė PD i konsideron diskriminuese. PD premton se pronat do tė kthehen fizikisht kudo ku ėshtė e mundur dhe nė ēdo rast tjetėr do tė kompensohen me troje turistike. Kthimi i Pronave Nė kapitullin e programit pėr kthimin dhe kompensimin e pronave thuhet se qeveria e re angazhohet pėr tė plotėsuar tė drejtat e pronėsisė, dhe pasuritė e ndershme tė shqiptarėve tė legalizohen dhe tė futen nė qarkullimin ekonomik dhe civil. Mazhoranca e re angazhohet pėr njė kthim dhe kompensim tė pronave nė kufijtė maksimalė tė mundur. Pėr kėtė qėllim do tė amendohet ligji aktual, duke eliminuar kufizimet diskriminuese tė tij. Pronat do tė kthehen fizikisht kudo ku ėshtė e mundur dhe nė ēdo rast tjetėr ato do tė kompensohen nė natyrė me troje turistike apo nė vlerėn e tregut. Mazhoranca e re dhe qeveria e saj angazhohen pėr tė plotėsuar dhe konsoliduar sistemin e tė drejtave tė pronėsisė dhe hapjen e mundėsive qė pasuritė e vėna me djersė, mund, sakrifica e nė mėnyrė tė ligjshme tė shqiptarėve, tė mund tė legalizohen e futen nė qarkullimin ekonomik e civil, thuhet nė programin qė do tė lexohet sot nė Kuvend nga Kryeministri Berisha. Nė kėtė mėnyrė, ministrat e rinj do tė nisin paraqitjen e bilanceve tė tokave tė lira, duke i krijuar mundėsinė komitetit tė pronave pėr tė hartojė listėn e ēmimeve dhe pėr tė realizuar kompensimin. E drejta mbi pronėsinė Njė pikė tjetėr e programit qeveritar ėshtė dhe garantimi i tė drejtės sė pronėsisė, e cila pėrfshin patentėn e markave, si dhe tė drejtat intelektuale. Nė kėtė kontekst premtohet pėrmirėsimi i informacioni dhe fuqizimi i institucioneve pėrgjegjėse pėr kėtė qėllim. Qeveria do tė ndėrmarrė pėrmirėsime ligjore dhe institucionale pėr garantimin e tė drejtave tė pronėsisė, pėrfshirė atė intelektuale e tė patentave e markave tregtare. Regjistrat e tė drejtave pronėsore do tė informatizohen dhe institucionet pėrgjegjėse do tė fuqizohen pėr tė garantuar respektimin e tyre, thuhet nė program. Gjithashtu, nė objektivat e qeverisė pėr mandatin e saj katėrvjeēar ėshtė dhe garantimi i konkurrencės sė lirė dhe kufta kundėr monopoleve. Do tė ndėrmerren pėrmirėsime ligjore dhe institucionale pėr garantimin e konkurrencės sė lirė, veēanėrisht nė tregjet me tendencė tė natyrshme monopoli. Nė veēanti do tė kėrkohet njė veprimtari e pėrgjegjshme dhe efektive e enteve rregullatore, tė cilat gjithashtu do tė reformohen, si dhe do tė nxitet rritja e numrit tė operatorėve qė veprojnė nė kėto tregje, thuhet nė programin e qeverisė, qė pritet tė votohet nga deputetėt nė parlament. Shkrihen institucionet parazitė Nė projektin e saj tė reformimit tė administratės, qeveria e re premton shkrirjen e institucioneve parazitare, si dhe ristrukturimin e administratės publike. Qeveria e re premton njė rrjet administrativ tė efektshėm dhe eficent, si dhe njė administratė tė qėndrueshme. Gjithashtu nė programin e qeverisė premtohet njė shkurtim tė shpenzimeve joproduktive dhe tė luksit, ndėrsa do tė pėrgjysmohen shpenzimet administrative nė tėrėsi. Qeveria angazhohet pėr njė reformė tė thellė tė vėrtetė tė administratės publike, trajtim dhe vlerėsim bazuar nė meritėn, pėrkushtimin e nėpunėsve tė saj, angazhohet pėr krijimin e njė rrjeti institucional efektiv dhe eficent, si dhe tė njė administratė tė qėndrueshme, tė pėrkushtuar ndaj zbatimit tė ligjit dhe tė ofrimit tė shėrbimeve mė tė mira pėr qytetarėt, me nėpunes civilė tė rekrutuar dhe tė vlerėsuar sipas meritės dhe pėrkushtimit nė kryerjen e detyrave individuale. Mazhoranca e re angazhohet pėr njė qeveri tė vogėl njėherazi nė dietė. Shpenzimet qeveritare tė natyrės joproduktive e tė luksit do tė eliminohen ndėrsa do tė pėrgjysmohen shpenzimet administrative tė qeverisė nė tėrėsi, thuhet nė programin e qeverisė.Nėnshkrimi i menjihershėm ndaj korrupsionit Nė pikėn ku flitet pėr programn e qeverisė, ndėshikimin ndaj rasteve korruptive, parashikohet dhe ngritja e njė Task Force antikorrupsion, e cila do tė pėrbėhet nga institucionet shtetėrore, media, shoqėria civile dhe komuniteti i biznesit. Pėr sa i pėrket rolit tė Prokurorisė, nė program thuhet se ēdo iniciativė e kėtij organi nė kėtė drejtim do tė ketė mbėshtetjen maksimale tė qeverisė dhe mazhorancės. Veprimi ndėshkues ndaj rasteve korruptive do tė jetė njė pėrkushtim i pėrhershėm i qeverisjes. Pėr kėtė qėllim do tė mobilizohet e gjithė forca institucionale dhe ligjore nė kompetencė tė qeverisė pėr hetimin dhe ndėshkimin administrativ me masa disiplinore tė ēdo rasti tė abuzimit me detyrėn, ose tė korrupsionit nga ana e zyrtarėve, si dhe do tė kryhet kallėzim penal pa asnjė hezitim pėr cilindo zyrtar qė pėrfshihet nė korrupsion. Ēdo iniciativė e Prokurorisė nė luftėn kundėr korrupsionit do tė gėzojė mbėshtetjen e Qeverisė dhe mazhorancės. Do tė krijohet Task-Force Antikorrupsion e pėrbėrė nga pėrfaqėsuesit e institucioneve kryesore shtetėrore, shoqėria civile, media dhe komuniteti i biznesit. Kjo strukturė do tė sigurojė bashkėpunimin e qeverisė me tė gjitha institucionet e tjera tė pavarura tė shtetit dhe aktorėt e tjerė tė interesit, thuhet nė program. |