Vendimi, Gjykata e Lartė e shpalli tė pafajshėm Mediun
Nevila Perndoj
TIRANE - Kryerepublikani Fatmir Mediu ka sqaruar dje se
ai nuk ka asnjė problem me drejtėsinė italiane dhe se vendimi i pėrmendur
nga drejtuesi i LZHK-sė, Dashamir Shehi ėshtė hedhur poshtė nga Gjykata e
Lartė e Kasacionit tė Italisė. Mediu ka lexuar dje vendimin e kėsaj gjykate,
njė kopje tė sė cilės e ka shpėrndarė dje edhe pėr mediat. Gjykata
anulon pa kthim vendimin pėrballė zoti Fatmir Mediu sepse faktet nuk qėndrojnė,
duke arsyetuar se ndėrhyrja pranė autoriteteve italiane ka qenė normale dhe
pa asnjė lloj pasoje apo intensioni pėr parandalimin e veprimit tė
autoriteteve italiane,- citoi dje Mediu. Pėr ti dhėnė fund ēdo
keqkuptimi apo spekulimi, qė sipas tij, mund tė pėrdoret nė tė ardhmen
lidhur me ngjarjen e vitit 1998, kryerepublikani Fatmir Mediu i adresoi edhe njė
kėrkesė zyrtare prokurorit tė pėrgjithshėm, Theodhori Sollaku. Nė kėrkesėn
e tij, Mediu i kėrkonte Sollakut qė tė prononcohej publikisht nėse organi i
akuzės dispononte ndonjė dosje penale i ardhur nga ndonjė autoritet gjyqėsor
i huaj nė ngarkim tė tij. Nė pėrgjigje tė kėrkesės suaj, ju konformojmė
se insitucioni i Prokurorisė sė Pėrgjithshme nuk disponon asnjė dosje penale
apo vendim denimi penal tė ardhur nga ndonjė autoritet gjyqėsor i huaj nė
ngarkim tė personit tuaj, - thuhet nė pėrgjigjen zyrtare tė prokurorit tė
pėrgjithshėm, Theodhori Sollaku.
Shehi
Nė dosjen e shpėrndarė nga Shehi pasqyrohet vendimi i Gjykatės sė Milanos,
qė ėshtė marrė mė 23 prill 2000. Sipas dosjes, kryerepublikani Fatmir Mediu,
ėshtė dėnuar me 3 vjet burg, pasi ėshtė pėrpjekur tė ndihmojė Gazmend
Mahmutajn, tė dėnuar nė Itali pėr krimin e shfrytėzimit tė prostitucionit,
me njė denim kompleks prej 10 vjet e 8 muaj burg, qė tė shpėtonte nga
ekzekutimi i dėnimit, duke e lejuar tė kalonte tranzit nė territorin kombėtar
(italian), nėpėrmjet njė delegacioni parlamentar shqiptar, qė ishte drejtuar
pėr nė Strasburg, pėr tė marrė pjesė nė njė konferencė mbi
kriminalitetin e organizuar nga Parlamenti Europian. Gazmend Mahmutaj, sipas
dosjes italiane, udhėtonte me emrin fals Raqi Gjoni. Mediu, thuhet nė dosje,
ka konfirmuar identitetin qė ka treguar njeriu qė kėrkohej (Mahmutaj), duke
penguar, sipas dosjes sė shpėrndarė, me ndėrgjegje tė plotė oficerėt e
Policisė sė Gjykatės qė tė procedonin nė operacionin e verifikimit pėr
kapjen e Mahmutajt. Ngjarja nė fjalė, thuhet ne dosje, ka ndodhur pranė
aeroportit "Malpensa" tė Milanos, me 18 nėntor 1998.
Mediu
Ndėrsa kryrepublikani Fatmir Mediu ka sqaruar dje ngjarjen e ndodhur pikėrisht
nė vitin 1998, ku ai shoqerohej nga deputeti Eduart Andoni dhe njė gazetar.
Nė vitin 1998 unė sė bashku me njė deputet socialist dhe njė gazetar
kemi qenė duke udhėtuar drejt Strasburgut, pėr tė marrė pjesė nė njė
diskutim nė Parlamentin Evropian, nė njė diskutim pėr Gjykatėn Ndėrkombėtare
tė Krimeve. Sė bashku me ne udhėtonte dhe njė qytetar shqiptar, i cili u
ndalua nga autoritetet policore nė Milano. Unė e kam konsideruar dhe e
konsideroj si njė detyrim interesimin tim pėr ēdo problem tė qytetarėve
shqiptarė kudo qė ndodhen, prandaj sė bashku me kolegėt e tjerė u
interesuam pėr arsyet e ndalimit tė tij. Autoritetet e konsideruan kėtė nė
mėnyrė tė padrejtė, si ndėrhyrje,- tha dje Mediu, duke shtuar se gjithēka
mė pas ėshtė sqaruar, duke marrė edhe pafajėsinė e plotė nga Gjykata e
Lartė e Kasacionit tė Italisė. Pėrdorimi i kėsaj historie false nė mėnyrė
tė pjesshme dhe spekulative, dhe sidomos pėrdorimi i kreut tė LZHK-sė nė kėtė
histori, mė bėjnė tė ndjej neveri dhe keqardhje pėr vazhdimin e rolit tė
tij si denoncues i rėndomtė nė favor tė qėllimeve politike tė Fatos Nanos
dhe Partisė Socialiste. Ky akt i Dashamir Shehit provon dhe njėherė se ai dhe
njė pjesė dėrrmuese e shpurės sė tij nė LZHK, janė thirrur nė emėr tė
detyrimeve tė vjetra, pėr tu shėrbyer qėlllimeve tė reja tė Fatos Nanos
dhe Partisė Socialiste, gjė qė e kanė provuar veprimet e tyre nė parlament,
nė jetėn politike dhe nė jetėn private. Fatkeqėsisht Leka Zogu dhe legalistėt
e ndershėm nuk po kuptojnė qė janė viktimat e para tė persekutorėve tė
tyre, qė kanė uzurpuar dhe po drejtojnė LZHK-nė ,- tha dje Mediu.
http://www.balkanweb.com/gazeta/gazeta.htm
11 Qershor |
Mediu: Shpifjet e LZHK nė bashkėpunim me Nanon
Kryetari i Partisė Republikane Fatmir Mediu dje nė njė konferencė pėr shtyp ka akuzuar kryetarin ekzekutiv tė LZHK Dashamir Shehi se nė bashkėpunim me Nanon ka sajuar akuza ndaj tij personalisht lidhur me njė proēes gjyqėsor tė drejtėsisė italiane. Njė ditė pas debatit tė tij nė emisionin "Shqip", Mediu tha se: Pėrdorimi i kėsaj historie false nė mėnyrė tė pjesshme dhe spekullative, dhe sidomos pėrdorimi si denoncues i rėndomtė nė favor tė qėllimeve politike tė Fatos Nanos dhe PS. Kjo u bė mė e qartė dje, kur zėdhėnėsi i Fatos Nanos ka shpėrndarė nė disa redaksi gazetash tė njėjtat dokumenta qė i dha Dashamir Shehit para fillimit tė emisionit televiziv". Mė tej Medoi ka vazhduar me akuzėn se ky akt i Dashamir Shehit provon dhe njėherė se ai dhe njė pjesė dėrmuese e shpurės sė tij nė LZHK, janė thirur nė emėr tė detyrimeve tė tyre tė vjetra.
http://www.panorama.com.al/
Faqe 2 - Politikė
FIER/ Sharje dhe fyrje mes dy kandidatėve tė
zonės 72, sherr pas emisionit Qėllohet me grusht Dritan Prifti Kanė hyrė tė qetė, tė kollarisur, sikur asgjė nuk i
shqetėsonte, por sapo gongu i emisionit ka filluar, asgjė mė shumė pėrveē
kėrcėnimeve dhe sharjeve nuk ėshtė dėgjuar nė televizion. Debati i dy netėve mė parė nė televizionin lokal Apolon
duhet tė ketė qenė njė ndėr emisionet mė tė ndjekur pėr publikun
fierak, pasi edhe kandidatėt qė merrnin pjesė kanė qenė mjaft tė
spikatur nė zonėn e tyre elektorale. E sikur tė mos mjaftonte i gjithė
ai lumė fjalėsh tė pahijshme pėr ata qė qeverisin kombin, nuk kanė
munguar edhe grushtet nė tė dalė tė emisionit. Ish-socialisti Dritan
Prifti, qė tani kandidon nėn siglėn e LSI-sė ėshtė qėlluar me
grushte nga nipi i prefektes sė Fierit, Rajmonda Stefa.
sherri elektoral
Unė kam zbritur me kandidatin e Partisė Demokratike, Leonard Grėmi
dhe poshtė ambienteve tė televizionit Apolon ishin familjarėt e
Stefės, burri, djemtė, nipi dhe vėllai. Nipi i saj mė thirri me tone
tė ashpra dhe mė foli me njė gjuhė rrugėsh, fyese dhe tė rėndomtė.
Pas kėsaj mė qėlloi me grusht. Ky ka qenė sqarimi fillestar qė i
ka bėrė ngjarjes aspak tė hijshme ish-deputeti Dritan Prifti. I
thirrur nė njė debat tė pėrnatshėm politik, ku pyetjet ishin klishe
dhe koha e njėjtė pėr tė gjithė kandidatėt pėr deputetė, Prifti
ėshtė gjendur pėrballė socialistes Stefa, demokratit Leonard Grėmi,
si dhe kandidatit tė LZHK-sė Rexhep Krasniqi. Debati ka nisur
normalisht dhe pyetjet e para kanė vijuar normalisht. Nė qendėr tė
debatit janė pozicionuar menjėherė Prifti dhe Stefa, si pretendentė
kryesorė pėr zonėn nr. 72. Kjo ėshtė njė zonė mjaft e nxehtė,
duke u nisur nga konfliktet e ashpra qė kanė pasur edhe vetė kėta dy
kandidatė. (Duhet theksuar se kandidatėt e LZHK-sė dhe tė PD-sė,
pothuajse gjatė gjithė kohės kanė qėndruar nė rolin e spektatorit,
bashkė me gazetarin Muskaj qė drejtonte emisionin).
Gjatė vazhdimit tė debatit, Prifti ka replikuar ashpėr me Stefėn
duke iu drejtuar asaj me tone tė ashpra dhe fyese, si pėr shembull:
Ti pėrdor fjalor rrugėsh; Je njė partiake e rėndomtė;
Femėr qė njihesh qė nuk di tė bėsh mirė etj, duke aluduar
deri nė mungesėn e familjes sė saj. Situata ka arritur kulmin kur nė
mes tė debatit, kur Prifti ka sulmuar edhe jetė private tw
kryeminitstrit Nano. Fyerjet e kwsaj natyre kanw pwrfshirw edhe
kandidaten e Partisė Socialiste, duke i pwrmendur edhe familjen. Atėherė
kandidatja e PS-sė i ka thėnė: Ti je i papėrgjegjshėm dhe rri
urtė se nuk merresh dot me mua. Mė pas debati ka vazhduar edhe pėr
disa minuta tė tjera me tone qė nuk njihnin ulje dhe mė pas ėshtė
mbyllur. Pas debatit televiziv, ndėrsa kandidatėt kanė zbritur shkallėt
e studios dhe janė gjendur jashtė ka nisur edhe sherri mes familjarėve
tė ish-prefektes Stefa dhe kandidatit tė LSI-sė, Dritan Prifti.
Lidhur me kėtė incident Prifti pohon se ka qenė jashtė studios kur
ėshtė thirrur nga Theodhori Stefa (djali i ish-prefektes) dhe Alket
Bare, (nipi i ish-prefektes). Aty kemi debatuar ashpėr dhe pasi kanė
pėrdorur njė fjalor rrugėsh, Bare mė qėlloi me grusht, ka pohuar
Prifti pėr gazetėn. Ish-deputeti Prifti shton mė tej se pasi ėshtė
ndarė prej agresorėve tė tij, nuk ka ndėrmarrė asnjė veprim.
Vetėm dje paradite kam bėrė denoncim nė Prokurorinė e rrethit pėr
fyerje dhe dhunim fizik ndaj meje, bėn tė ditur ai.
Faqe 6/7 - Politikė |
|
forum |
zgjedhje 2005
|
Ish-gazetarja Bregu, aktori Malaj, profesori Axhemi dhe mjeku Zotaj |
Lapraka, gara per voten dhe legalizimin |
|
Blerina Sinani
|
Katėr kandidatėt qė pėrballen nė zonėn 39, janė personalitete tė njohura nė fushat e tyre profesionale dhe individualitete politike tė reja, qė synojnė njė vend nė parlamentin e ri. 1-Cilėt mendoni se do tė jenė zgjedhėsit qė do tju
votojnė? 2-Ku bazohet platforma juaj elektorale? 3-Papunėsia, infrastruktura janė tė tjera probleme. Cili
ėshtė angazhimi juaj? 4-Ēfarė parashikohet pėr legalizimin nė platformėn
tuaj?
Rezultatet e zgjedhjeve tė 2001 Vili Minarolli PD 5831 vota ose 46.4%
Majlinda Bregu Majlinda Bregu kandidon si pėrfaqėsuese e Partisė Demokratike nė kėto zgjedhje. Angazhimi i saj pranė partisė mė tė madhe opozitare ka lindur nga fakti se ajo ėshtė anėtare e KOP-it. Bregu ka lindur nė Tiranė ku jeton aktualisht, ėshtė e martuar dhe ka njė fėmijė. Majlinda Bregu ėshtė pedagoge e Fakultetit tė Shkencave Sociale tė Universitetit tė Tiranės. Gjithashtu ajo ėshtė konsulente e mediave pėr programet sociale. Kandidatja e PD-sė, Bregu mban titullin Master nė Punė Sociale tė Universitetit tė Tiranės si dhe titullin PhD nė Sociologji dhe Fenomene Kulturore dhe Procese Normative, tė Universitetit Carlo Bo nė Urbino, Itali. Para disa vitesh Majlinda Bregu ka qenė njė nga gazetaret e njohura televizive, pasi pėr njė kohė tė gjatė ka punuar spikere nė RTSH. Ajo zotėron shumė mirė tri gjuhė tė huaja, anglisht, italisht dhe spanjisht. Petrit Malaj Petrit Malaj, aktualisht Dekan i Fakultetit tė Artit Skenik qė nė vitin 1998, kandidon pėr herė tė parė nėn siglėn e PS-sė edhe pse nuk ėshtė anėtar i saj. Ka lindur nė vitin 1961 nė Vlorė, aktualisht banon nė Tiranė, pikėrisht nė zonėn zgjedhore ku kandidon. Eshtė i martuar dhe ka dy fėmijė. Malaj ėshtė njė nga aktorėt e njohur tė filmit shqiptar dhe prej 20 vjetėsh jep mėsim nė Akademinė e Arteve. Malaj ėshtė anėtar i disa bordeve e jurive me pėrmasa kombėtare si nė kėshillin drejtues tė RTSH-sė, ku ėshtė dhe zėvendėskryetar. Petrit Malaj ėshtė pjesėmarrės nė njė sėrė aktivitetesh periodike evropiane e rajonale nė fushėn e artit. Ai ka marrė titullin Profesor nė vitin 2004. Si aktor, Malaj ka luajtur role dhe nė teatėr. Ai ėshtė gjithashtu autor i shumė artikujve tė botuar nė shtypin e shkruar, ku ka trajtuar gjithmonė temėn e artit nė vendin tonė. Sokol Axhemi Sokol Axhemi kandidon si pėrfaqėsues i LSI-sė nė zgjedhjet
parlamentare tė 3 korrikut. Ai ėshtė njė figurė e njohur
akademike. Ka lindur nė qytetin e Shkodrės nė vitin 1996. Eshtė i
martuar. Studimet e larta i ka ndjekur nė Degėn e Gjeografisė.
Axhemi ka qenė drejtor i Departamentit tė Gjeografisė nė
Universitetin e Shkodrės, si dhe pedagog i Gjeografisė. Ka qenė
lektor nė 15 universitete tė Evropės dhe Shteteve tė Bashkuara tė
Amerikės. Aktualisht, Sokol Axhemi ėshtė senator nė Universitetin
e Tiranės, si dhe pedagog. Pėrfaqėsuesi i LSI-sė nė zgjedhjet e 3
korrikut, Sokol Axhemi, ka qenė pjesė e kabinetit qeveritar nė
vitet 2000 deri nė 2003, ku ka mbajtur postin e zv.ministrit tė
Arsimit dhe Shkencės. Aktualisht ai ėshtė nėnkryetar i LSI-sė. Henrik Zotaj Henrik Zotaj kandidon pėr herė tė parė si pėrfaqėsues i LZHK-sė. Ka lindur nė vitin 1970 nė Mat, aktualisht banon nė Tiranė. Ka qenė njė nga studentėt e lėvizjes studentore tė dhjetorit 90. Studimet e larta i ka kryer pėr Mjekėsi. Nė vitet 1996-2000 ka punuar si mjek nė Bulqizė, ndėrsa nė vitet 2000-2003 ka punuar nė shėrbimin e onkologjisė paliative Tiranė. Qė nga viti 2003 ai punon pranė shėrbimit onkologjik nė Tiranė. Henrik Zotaj ka qenė i angazhuar dhe mė parė nė politikė, ku nga viti 1995 deri nė vitin 1999 ka qenė njė nga drejtuesit kryesorė tė PD-sė nė rrethin e Matit dhe Bulqizės. Pėrmendim faktin se Henrik Zotaj qė nga viti 1999 e mė tej ėshtė njė nga drejtuesit e lėvizjes reformatore dhe njė ndėr drejtuesit e PDR-n, e cila ka qenė njė parti e krijuar dhe e udhėhequr nga Dashamir Shehi. |
Faqe 23 - Koment |
|
Faleminderit, Kadare! |
|
Zef Brozi
|
A do tė ishte mirė qė institucionet
kompetente nė Shqipėri dhe Kosovė 27 qershorin (ose ditėn qė
Kadare tė marrė ēmimin Nobel) ta deklarojnė zyrtarisht si Dita e
Kadaresė? Dhėnia e ēmimit letrar Man Booker International
kolosit tė kulturės sonė kombėtare Ismail Kadare ėshtė padyshim
njė vlerėsim i madh i krijimtarisė unikale Kadareane e cila prej
dekadash ka hyrė nė thesarin e letėrsisė mė tė mirė botėrore.
Edhe pse ende kjo krijimtari pret tė marrė atė vlerėsim qė i
takon prej vitesh, pra ēmimin Nobel. Ēmimi pėr Kadarenė ėshtė edhe njė nder e krenari pėr kombin shqiptar dhe pėr vetė Ballkanin e trazuar e namkeq. Siē e tha shume bukur vete Kadare, pas kėtij ēmimi shpresojmė se opinioni botėror do tė kuptojė se Ballkani mund tė jetė edhe burim lajmesh pėr suksese nė art, letėrsi dhe civilizim. Shqipėria nė veēanti dhe Ballkani nė pėrgjithėsi kanė nevojė pėr mė shumė lajme tė mira. Ne shqiptaret kudo qė jemi: nė Shqipėri, Kosovė, Mal tė Zi, Maqedoni, Amerikė, Itali, Gjermani, Greqi, Angli e vende tė tjera tė botės kemi rastin qė rrallė mund tė na jepet: 27 qershorin 2005, ditėn e ceremonisė kur Kadaresė do ti jepet ēmimi Man Booker International ne duhet ta shndėrrojmė nė njė ditė feste kombėtare. Mbase do tė ishte mirė qė institucionet kompetente nė Shqipėri dhe Kosovė 27 qershorin (ose ditėn qė Kadare tė marrė ēmimin Nobel) ta deklarojnė zyrtarisht si Dita e Kadaresė. Kjo ditė meriton tė nderohet sė pari nga gjithė krijuesit shqiptarė, Lidhja e Shkrimtarėve dhe e Artistėve dhe shoqata tė tjera tė krijuesve. Kjo ditė duhet tė nderohet nga gjithė ne, lexuesit shqiptarė tė Kadaresė, qė pas autorit, jemi tė parėt qė duhet tė gėzohemi pėr vlerėsimin qė i bėhet shkrimtarit tonė mė tė dashur, me veprat e tė cilit u rritem dhe ēlodhėm shpirtin edhe nė momentet mė tė vėshtira. 27 qershori 2005 duhet tė nderohet edhe nga gjithė politikanėt e pushtetarėt shqiptarė, sidomos nė Shqipėri e Kosovė. Kjo ditė mund tė jetė edhe njė rast i mirė pėr politikanėt nė Shqipėri qė janė tė pėrfshirė nga ethet e zgjedhjeve tė 3 korrikut. Nė kėtė ditė tė shėnuar, politikanėt nė Shqipėri bėjnė mirė ta ndėrpresin fushatėn elektorale dhe tė festojnė me gjithė tė tjerėt. Edhe ata duhet tė inkurajohen nga vlerėsimi qė iu bė Kadaresė. Asgjė nuk do humbasin nėse nuk bėjnė fushatė njė dite: populli ėshtė i tejngopur me premtimet e tyre tė deritashme. Le tė kujtohen ata se interesat e Shqipėrisė duhet tė jenė imperativi i zgjedhjeve tė 3 korrikut. Mė 3 korrik 2005 le tė marrė edhe politika shqiptare mė sė fundi njė ēmim nderi: vlerėsimin ndėrkombėtar qė zgjedhjet ishin vėrtetė tė lira e tė ndershme, nė pėrputhje me standardet e demokracisė perėndimore. A nuk do tė ishte dhe ky njė lajm i mirė qė i jepet botės nga Shqipėria namkeqe? Veēse politikanet nuk duhet tė abuzojnė me emrin e Kadaresė pėr tė fituar kapital politik. Jam i bindur se vetė Kadare, ashtu si ne, lexuesit e tij shqiptarė, nuk do ta pranonte njė gjė tė tillė. Mendoj se ėshtė njė rast i mrekullueshėm pėr diplomacinė shqiptare qė mė 27 qershor dhe nė vijim ti bėjnė jehonė kėtij momenti madhor pėr tė propaganduar letėrsinė dhe kulturėn tonė kombėtare dhe pėr tė pėrmirėsuar imazhin e Shqipėrisė e tė shqiptarėve nė botė. Qeveria shqiptare duhet tu japė ambasadave tona nėpėr botė fonde tė veēanta pėr tė organizuar aktivitete tė posaēme pėr kėtė qėllim me pjesėmarrjen e sa mė shumė personaliteteve tė huaja tė letėrsisė, kulturės, artit, politikės dhe fushave tė tjera nė vendet ku ambasadat tona veprojnė. Ambasadat tona duhet tė punojnė mė me zgjuarsi e pėrkushtim pėr tė bėrė tė njohura nė bote arritjet e letėrsisė, artit, kulturės dhe studimeve shqiptare. Dhe nuk ka rast mė tė mirė pėr ta bėrė kėtė sesa ky moment i dhėnies sė ēmimit Man Booker International Kadaresė. Pėr tė kuptuar se sa rol luan letėrsia nė njohjen dhe miqėsinė mes popujve mbase ėshtė vendi tė pėrmend nė kėtė shkrim edhe njė moment tė pėrjetuar kur isha student nė shkollėn e Ligjit nė Universitetin e Bostonit (1997-1998). Nė programin qė unė bėja pėr Master Degree pėr ligjin amerikan kishte edhe avokatė, gjyqtarė e studentė nga shumė shtete tė botės. Ishte edhe njė gjyqtare nga Greqia. Kur na binte rasti tė diskutonim pėr vendet tona, unė do tė pėrmendja se Nėnė Tereza ėshtė shqiptare dhe se shkrimtari i mirėnjohur nė Evrope e mė gjerė, kandidati pėr ēmimin Nobel, Ismail Kadare ėshtė shqiptar. Ishte befasuese pėr mua kur gjyqtarja greke filloi tė fliste me aq pasion pėr Kadarenė dhe tė pėrmendte me saktėsi titujt e librave tė Kadaresė qė ajo kishte lexuar. Nė vazhdim ajo tha se Kadareja ėshtė njė shqiptar dhe shkrimtar i madh. Ai ėshtė shkrimtari im mė i preferuar dhe ėndėrroj qė tė kem rastin ta takoj edhe personalisht Kadarenė- vazhdoi diskutimin ajo. Ishte njė kėnaqėsi e krenari e madhe tė dėgjoje njė gjyqtare greke tė fliste aq mirė pėr njė shkrimtar shqiptar dhe pėr letėrsinė shqipe para njė auditori ndėrkombėtar. Ja pra, sa ura miqėsie me popujt e tjerė na ofron vepra Kadareane! Ēmimi Man Booker International i forcon dhe zgjeron edhe me tej kėto ura. Veēse ne shqiptarėt duhet tė dimė ti pėrdorim me menēuri e civilizim kėto shanse, kėto ura dhe jo ti shkatėrrojmė ato. Edhe studentėt shqiptarė nėpėr botė, emigrantėt shqiptarė dhe shoqatat e tyre tė shumta kanė njė rast tė rrallė qė ti bėjnė jehonė kulturės sonė kombėtare dhe tė venė nė pah dhe tė krenohen me faktin se Ismail Kadare ėshtė shqiptar. Pra, mė 27 qershor 2005 pėr emigrantėt shqiptarė nė botė do tė jetė mirė tė gjejnė mėnyrat mė tė pėrshtatshme pėr tė festuar. Gjithashtu unė shpresoj qė ky eveniment i madh do tė ndryshojė pėr mirė edhe ata qė kanė shkruar kundėr Kadaresė, kushdo qofshin kėta. Edhe ata duhet tė bėhen pjesė e pandashme e gėzimit qė na jep sidomos ne shqiptarėve njė moment i tillė. Ata duhet tė bėjnė edhe diēka mė shumė se kaq: tė behėn dashamirės tė Kadaresė dhe tia lėnė sė kaluarės inatet, pakėnaqėsitė, dashakeqėsitė. Ata kėtė vit duhet tė japin kontributin e tyre pozitiv pėr tė larguar mjegullėn dhe paragjykimet qė kanė ndikuar negativisht nė dhėnien e ēmimit Nobel Kadaresė. Kėtė vit, tė gjithė shqiptarėt pa dallim, duke filluar nga presidentėt Moisiu e Rugova, nga akademiku Rexhep Qosja dhe shkrimtari i mirėnjohur Dritėro Agolli, dhe tė gjithė intelektualėt e tjerė shqiptarė dhe shoqatat e organizimet e ndryshme tė tyre, mendoj se kanė njė detyrim moral: tė bashkohen dhe tė bėjnė atė qė u takon nė mbėshtetje tė kandidaturės sė Kadaresė pėr ēmimin Nobel, ēmim qė padrejtėsisht Kadaresė i ėshtė vonuar prej shumė vitesh. Krijimtaria e Kadaresė ėshtė e pėrmasave nobeliste, por mbėshtetja e institucioneve shqiptare dhe e shqiptarėve pėr fat tė keq pothuajse nuk ka ekzistuar. Dihet se mirėsia dhe jo ligėsia e fisnikėron njeriun. Ne shqiptarėt kemi nevojė tė fisnikėrojmė vetveten dhe tė duam njėri-tjetrin. Ne duhet ta duam e respektojmė edhe mė shumė kolosin e kulturės sonė Ismail Kadare. Tė shkruash sot kundėr Kadaresė ėshtė diēka e padenjė, e pamoralshme dhe jokombėtare. Asnjė e mirė, asnjė pėrfitim nuk vjen nga shkrime tė tilla. Dhe tė jemi tė sigurtė qė shkrime tė tilla nuk do tė arrijnė kurrė tė zbehin madhėshtinė e krijimtarisė sė Kadaresė. Ne shqiptarėt duhet tė jemi mė fisnikė e mė dashamirės me Kadarenė dhe ti jemi pėrjetė mirėnjohės pėr nderin dhe krenarinė qė ai i jep kombit shqiptar. Dhe le tė bashkohemi tė gjithė ne shqiptarėt nė urimin qė 70-vjetori i lindjes sė Kadaresė (28 janar 2006) tė festohet me Kadarenė nobelist dhe me madhėshti kombėtare. Le ta mbyll kėtė shkrim me urimin qė del nga zemra: Faleminderit Kadare pėr nderin qė i bėn kombit tonė tė dashur! Tė jemi mirėnjohės qė na jep kėnaqėsinė e rrallė qė tė krenohemi qė jemi shqiptarė, bashkėkombės tė tė madhit Kadare! |
Kumtet e medias pėr kulturėn |
|
Zimo Krutaj
|
Nė harkun kohor tė njė jave, dy vlerėsime
elitare pėr letrat dhe kulturėn shqiptare: Shkrimtari Ismail Kadare
merr nė Londėr ēmimin Man Booker International Prize, ndėrsa
poeti Abdulla Tafa merr ēmimin e Akademisė Evropiane tė Artit, nė
sallonin e 35tė tė konkursit ndėrkombėtar tė kėsaj Akademie.
Jo shumė kohė mė parė, poetėt Luljeta Lleshanaku e Visar Zhiti,
botohen pėrkatėsisht nė Nju Jork e Los Anxheles, nga shtėpi
botuese prestigjioze amerikane. Ndėrkaq, nė Shqipėri, lajmet nga kultura e pėr kulturėn vijojnė tė pėrjetojnė ngėrēin e zakonshėm, ndihen si tė zėna nė lak, herė tė sforcuara e herė tė sheqerosura. Ato mezi e zėnė njė ēip gazete, mė sė shumti njė gjysmė faqeje, apo 30 50 sekonda kronikė televizive. Kultura e kumtet mediatike pėr tė, si gjithnjė, gjendet nė fund tė faqeve tė shtypit tė shkruar apo nė mbyllje tė edicioneve tė lajmeve radiotelevizive. Njė lloj qershize mbi tortė, si pėr tė thėnė se torta (e lajmeve) mund tė hahet edhe pa tė. Edhe pse, mė nė fund, temperaturat po shėnojnė ngritje. Jo vetėm ato tė stinės sė verės qė e kanė kohėn pėr vapė e zheg, po edhe ato tė fushatės elektorale pėr zgjedhjet e 3 korrikut. De jure , fushata sapo ka filluar, edhe pse de facto, po mbėrrin kulmin e vet. Me sa duket, si nė fillim, si nė kulm ashtu edhe nė fund tė fushatės, rrallėkush do tė kujtohet pėr kulturėn e punėt e saj, pėrveē angazhimit tė artistėve nė koncertet para e pas mitingjeve elektorale. Mes morisė sė lajmeve nė kėto ditė tė nxehta fushate elektorale pakkujt nga drejtuesit e gazetave e mediave elektronike i bie ndėrmend, pėr ti lėnė kulturės tė paktėn hapėsirėn e zakonshme. Dhe, nė dukje, ėshtė e lehtė ti bėsh me faj gazetarėt dhe eprorėt e tyre, po nuk duhet harruar qė jemi nė kohė monitorimesh, sondazhesh, parashikimesh, pėrparėsish e programesh partiake, debatesh e polemikash, qė nė njė mėnyrė a nė njė tjetėr do tė zėnė domosdoshmėrisht kryet e vendit nė media. Nė rregull, mund tė thuhet, kėshtu duhet tė ndodhė, fushata dhe vetė zgjedhjet e ardhshme janė shumė tė rėndėsishme. Fundja lajme e ngjarje kulturore, nga ato me peshė e interes pėr kulturėn tonė kombėtare, nuk ka pėrditė. E drejtė, po kur tė tilla ka?! Sepse, besoj ėshtė e qartė pėr tė gjithė, se ēmimet e vlerėsimet qė pėrmenda nė hyrje tė kėtij shkrimi (dhe tė tjera tė barasvlershme me to nga cilado fushė e krijimtarisė qofshin) janė me rėndėsi tė veēantė jo vetėm pėr autorėt, por edhe pėr gjuhėn, letėrsinė, artet e kulturėn shqiptare. Edhe pėr njė arsye tjetėr. Kėto vlerėsime vijnė pikėrisht nga ajo Evropė apo hapėsirė euroatlantike ku tashmė prej vitesh mėtojmė tė integrohemi. Natyrisht duke pasur, ruajtur e pasuruar identitetin tonė qė na e jep, para sė gjithash, gjuha dhe trashėgimia jonė kulturore. Nė letrėn falėnderuese pėr jurinė qė i dha ēmimin, veē tė tjerash, Ismail Kadare thekson : Besimi im i madh ėshtė qė, tani e tutje, Evropa tė kuptojė qė ky rajon, nė tė cilin ndodhet edhe vendi im, Shqipėria, mund tė japė edhe lajme tė njė lloji krejt ndryshe nga ato tė deritanishmit dhe nė tė njėjtėn kohė tė bėhet njė burim lajmesh pėr arritje nė fushat e artit, tė literaturės dhe civilizimit. Kėtu nuk bėhet fjalė pėr tė sajuar e stisur ngjarje, as pėr ti dhėnė hapėsirė ca veprimtarive lokale, apo veprave me vlera tė pakonfirmuara e, ca mė keq, tė dyshimta. Ca mė pak nuk ka vend pėr tė rrahur gjoksin e pėr tė pretenduar se qenkemi kėrthiza kulturore e Ballkanit a mė tutje... Thjesht ėshtė fjala pėr njė qėndrim mė tė kujdesshėm, mė tė vėmendshėm e mė tė pėrgjegjshėm tė medias (dhe jo vetėm tė saj) ndaj ngjarjeve kulturore, ndaj vetė zhvillimeve e problemeve tė kulturės. Le tė jemi nė fushatė. Me kulturėn e pėr kulturėn, njė fushatė elektorale, mė sė paku, bėhet mė e kulturuar. E jo vetėm nė pikėpamje tė etikės, deri tani tė kėrkuar, po pak tė arritur, pėr tė mos thėnė tė munguar. Nėse kultura e problemet e saj do tė kenė pėrparėsinė qė meritojnė mund tė fitohet nė vlera qytetarie, nė pėrmbajtje, nė mendėsinė tonė pėr sot e pėr tė ardhmen. Media pa dyshim ka njė rol tė pazėvendėsueshėm. Bie fjala, do tia vlente pėr lajm tė parė jo vetėm njoftimi pėr ngjarjet kulturore tė mirėfillta, por edhe nėse nė listėn e premtimeve tė cilitdo kandidati pėr deputet, do tė qe ngritja e njė biblioteke lagjeje, njėsie administrative, qyteze, pse jo edhe e ndonjė komune. Fshatrat e katundet duhet tė presin, mė sė paku, deri nė zgjedhjet e tjera... |
http://pages.albaniaonline.net/rd/
Kryetari i PR akuzon Shehin si vegėl tė socialistėve nė fushatėn elektorale
Mediu: "Nuk kam probleme me drejtėsinė italiane"
Kryetari i Partisė Republikane, Fatmir Mediu, deklaroi dje se nuk kishte asnjė problem me drejtėsinė italiane. Mediu i cilėsoi akuzat e bėra nė adresė tė tij njė ditė mė parė nga zėdhėnėsi i fushatės sė LZHK-sė, Dashamir Shehi, si false dhe vazhdim i bashkėpunimit tė tij me Fatos Nanon dhe Partinė Socialiste. Kreu i republikanėve ofroi dokumente qė provojnė se ai nuk ėshtė as i dėnuar dhe as i kėrkuar nga drejtėsia italiane. "Jam kėtu pėr tė sqaruar opinionin publik lidhur me njė pėrpjekje tė Dashamir Shehit nė bashkėpunim me Fatos Nanon, pėr tė sajuar akuza ndaj meje personalisht nė lidhje me njė proces gjyqėsor tė Drejtėsisė italiane. Gjykata e Lartė e Kasacionit tė Italisė ka dhėnė njė vendim pėrfundimtar dhe tė paapelueshėm nė kėtė ēėshtje, nė favorin tim", u shpreh mes tė tjerash numri njė i republikanėve. Sipas tij, nė vendimin e Gjykatės sė Lartė thuhet se: "Gjykata anullon pa kthim vendimin pėrballė zotit Fatmir Mediu, sepse faktet nuk qėndrojnė, duke arsyetuar se ndėrhyrja pranė autoriteteve italiane ka qenė normale dhe pa asnjė lloj pasoje apo intensioni pėr parandalimin e veprimit tė autoriteteve italiane". Mediu paraqiti para medias vendimin e Gjykatės sė Lartė tė Italisė nė lidhje me kėtė problem. "Nė vitin1998, unė sė bashku me njė deputet socialist dhe njė gazetar kemi qenė duke udhėtuar drejt Strasburgut, pėr tė marrė pjesė nė Parlamentin Evropian, nė njė diskutim pėr Gjykatėn Ndėrkombėtare tė Krimeve", shpjegoi mė tej Mediu. Ai tha se sė bashku me ta udhėtonte dhe njė qytetar shqiptar, i cili u ndalua nga autoritetet policore nė Milano. "Unė e kam konsideruar dhe e konsideroj si njė detyrim interesimin tim pėr ēdo problem tė qytetarėve shqiptarė kudo qė ndodhen, prandaj sė bashku me kolegėt e tjerė u interesuam pėr arsyet e ndalimit tė tij. Autoritetet e konsideruan kėtė, nė mėnyrė tė padrejtė, si ndėrhyrje", u shpreh kryetari i PR-sė. "Pėrdorimi i kėsaj historie fals nė mėnyrė tė pjesshme dhe spekulative, dhe sidomos pėrdorimi i kreut tė LZHK-sė nė kėtė histori, mė bėjnė tė ndjej neveri dhe keqardhje pėr vazhdimin e rolit tė tij si denoncues i rėndomtė nė favor tė qėllimeve politike tė Fatos Nanos dhe Partisė Socialiste", nėnvizoi mė tej Mediu. Ai shtoi se kjo u bė mė e qartė dje, kur zėdhėnėsi i Fatos Nanos ka shpėrndarė nė disa redaksi gazetash tė njėjtat dokumenta qė i ka dhėnė Dashamir Shehit para fillimit tė emisionit televiziv. "Ky akt i Dashamir Shehit provon dhe njėherė se ai dhe njė pjesė dėrrmuese e shpurės sė tij nė LZHK janė thirrur nė emėr tė detyrimeve tė vjetra, pėr t'u shėrbyer qėllimeve tė reja tė Fatos Nanos dhe Partisė Socialiste, gjė qė e kanė provuar veprimet e tyre nė parlament, nė jetėn politike dhe atė private", sqaroi Mediu. Sipas tij, fatkeqėsisht Leka Zogu dhe legalistėt e ndershėm nuk po kuptojnė qė janė viktimat e para tė persekutorėve tė tyre, qė kanė uzurpuar dhe po drejtojnė LZHK-nė.
Ylber Drazhi