M. Fatos Nano ą l'Institut Franēais des Relations Internationales - Paris, la 19/01/2005

SUR LE KOSOVO, M. NANO MANQUE DE COURAGE ET DE REALISME

Aprčs avoir présenté sa conférence, intitulé "Faire l'Europe avec les Balkans", M. Nano a dū répondre ą des questions venant de l'audience.

A la question, posée en ces termes, par un diplomate franēais présent dans la salle : "Vous savez que l'année 2005 sera cruciale pour l'avenir du kosovo. Vous, en tant que Premier ministre de l'Albanie, que préconisez vous comme statut final pour cette région ?", M. Nano a dans sa réponse manqué de courage et de réalisme. Développant une philosophie utopique, il prźcha en faveur d'une solution définie par les institutions européennes avec une intégration du Kosovo dans l'Union européenne.

Présent dans la salle, M. Skender Zogu a développé les remarques suivantes comme réponses aux idées formulées par le Premier ministre : "Il est étonnant que vous et votre gouvernement, vous ne teniez absolument pas compte des vrais aspirations des Albanais du Kosovo qui représentent 90% de la population de cette région. Je suis surpris que vous n'osiez pas parler de la solution de l'indépendance. Vous avez fait allusion, dans votre conférence, ą l'indépendance de la Serbie, qui est déją un Etat indépendant, alors que vous avez omis de préconiser la nécessité de la tenue d'un référendum au Kosovo, qui permettra aux Albanais de cette région de choisir librement et définitivement leur destin national. Il me semble que vous n'źtes pas trčs sensibilisé par les intérźts vitaux de nos frčres et soeurs du Kosovo.

M. Nano s'est gardé de répondre ą ces remarques et a terminé ce débat en continuant ą développer sa prose philosophique sur l'avenir des Balkans et de l'Albanie ą l'horizon 2014.


Atdheu - 06/02/2005

Skandalet e vizitės sė Nanos nė Institutin Francez pėr Marrėdhėnie Ndėrkombėtare nė Paris

 Nano, mungesė kurajoje e realizmi pėr Kosovėn

 Skėnder Zogu: Si mund ta injoroni pavarėsinė e Kosovės!

 Para disa ditėsh kryeministri Nano ka zhvilluar njė vizitė nė Francė ku u pa nė njė pozitė mjaft tė vėshtirė, kur u pėrball nė debatin me temė "Tė bėjmė Europėn sė bashku me Ballkanin", tė organizuar nė Paris nga Instituti francez pėr Marrėdhėniet Ndėrkombėtare.

Kryeministri Nano, mbasi mbajti referatin e tij tė quajtur "Ta bėjmė Europėn bashkė me Ballkanin" ėshtė gjendur para detyrimit pėr t'iu pėrgjigjur pyetjeve tė auditorit.

Pyetjes sė bėrė prej njė diplomati francez nė sallė qė tha se "Viti 2005 do tė jetė krucial pėr tė ardhmen e Kosovės. Ju, duke qenė se jeni edhe kryeministėr i Shqipėrisė, ēfarė zgjidhjeje kėshilloni?" z.Nano i dredhoi duke treguar mungesė kurajoje e realizmi. Duke shpalosur njė filozofi utopike, ai predikoi nė favor tė njė zgjidhjeje tė pėrcaktuar nga institucionet europiane qė konsistonte nė integrimin e Kosovės nė BE.

Skėnder Zogu, kushuri i parė i Mbretit Leka, replikoi me Nanon duke shtjelluar pikat e mėposhtme si ide kundėrshtuese ndaj atyre tė kryeministrit duke thėnė se: "Eshtė e habitshme se si ju dhe qeveria juaj, nuk llogarisni fare aspiratat e vėrteta tė shqiptarėve tė Kosovės, tė cilėt pėrbėjnė mbi 90 % tė popullsisė sė kėtij vendi. Unė jam i ēuditur se si ju as nuk guxoni tė flisni pėr zgjidhjen pėrmes pavarėsisė. Ju nė fjalėn tuaj keni bėrė aluzion pėr pavarėsinė e Serbisė, i cili ėshtė ndėrkaq njė shtet i pavarur, por nga ana tjetėr keni shpėrfillur tė thoni nevojshmėrinė e mbajtjes sė njė referendumi nė Kosovė, i cili do t'u mundėsonte shqiptarėve tė kėtij regjioni tė zgjidhnin lirisht dhe pėrfundimisht tė ardhmen e tyre. Mė duket se ju nuk jeni shumė i ndjeshėm ndaj interesave vitale tė vėllezėrve dhe motrave tona nė Kosovė!" - ka thėnė z.Skėnder Zogu.

Nano ėshtė ruajtur tė mos japė pėrgjigje ndaj kėtyre kritikave dhe ka vazhduar kėtė debat duke lexuar prozėn e tij filozofike mbi tė ardhmen e Ballkaneve dhe tė Shqipėrisė mbas vitit 2014.

Disa pjesėmarrės nė sallė i kėrkuan atij tė thoshte nėse besonte qė mund tė votohej sėrish nė zgjedhjet e afėrta njė qeveri, qė ka bėrė aq shumė nė dėm tė imazhit tė vendit. Skėnder Zogu, i ftuar nė kėtė tubim, e pyeti kryeministrin se si ėshtė e mundur qė korrupsioni ka marrė pėrmasa tė tilla tė frikshme nė Shqipėri nė tetėt vjetėt e fundit qė vendi drejtohet nga socialistėt dhe si ėshtė e mundur qė kryeministri nuk ndihet pėrgjegjės pėr kėtė situatė tė rėndė.

Kryeministri Fatos Nano u pėrpoq t'i dredhojė pyetjes me frazeologjinė e tij tashmė tė njohur, por gjithsesi pa guxuar tė shprehet se beson qė shqiptarėt do ta votojnė atė pėr njė mandat tjetėr nė zgjedhjet e kėtij viti. Tė pranishmit nė sallė kėrkuan gjithashtu edhe pėrgjegjėsinė e qeverisė dhe tė kryeministrit pėr lulėzimin e trafiqeve nė Shqipėri, dhe sidomos pėr lidhjet e kabinetit tė tij me krimin e organizuar.

Pavarėsisht pėrzgjedhjes paraprake qė ishte munduar t'i bėnte ambasada shqiptare nė Paris auditorit tė debatit, ajo qė ndodhi nė sallė ishte tepėr zhgėnjyese pėr kryeministrin dhe pėr stafin e tij. Ministri i Jashtėm, Kastriot Islami, dhe ambasadori Hoxha u panė tė ndiheshin tepėr ngushtė, ndėrkohė qė moderatori, zoti Domenique Moisi, u detyrua qė ta mbyllė debatin mė shpejt se ishte parashikuar.

Vetėm njė natė mė parė, kanali prestigjioz franko-gjerman "Arte" kishte paraqitur njė reportazh rreth krizės energjitike nė Shqipėri, me pamje nga qytete tė ndryshme tė vendit, me gjeneratorė qė buēisnin nga tė katėr anėt, biznese tė asfiksuara dhe fėmijė qė mėsonin nėn dritėn e qirinjve. Reportazhi i mėshoi sidomos faktit pėr gjendjen tepėr tė vėshtirė qė po kalon qyteti i Shkodrės, i cili drejtohet nga opozita, ndonėse ndodhet vetėm 16 kilometra nga njėri prej hidrocentraleve kryesore tė Shqipėrisė, ai i Vaut tė Dejės.

Korresp. "Atdheu"

 

http://pages.albaniaonline.net/rd/ 01/20/2005

Korrupsioni dhe humbja e zgjedhjeve prishin vizitėn e kryeministrit nė Francė

Nano mbetet ngushtė nė Paris

Kryeministri Fatos Nano u pa nė pozitė tė vėshtirė gjatė vizitės sė tij nė Francė, kur u pėrball nė debatin me temė "Tė bėjmė Europėn sė bashku me Ballkanin", tė organizuar nė Paris nga Instituti francez pėr Marrėdhėniet Ndėrkombėtare. Disa pjesmarrės nė sallė i kėrkuan atij tė thoshte nėse besonte qė mund tė votohej sėrish nė zgjedhjet e afėrta njė qeveri, qė ka bėrė aq shumė nė dėm tė imazhit tė vendit. Intelektuali i njohur i diasporės shqiptare nė Francė, Skėnder Zogu, e pyeti kryeministrin se si ėshtė e mundur qė korrupsioni ka marrė pėrmasa tė tilla tė frikshme nė Shqipėri nė tetėt vjetėt e fundit qė vendi drejtohet nga socialistėt dhe si ėshtė e mundur qė kryeministri nuk ndihet pėrgjegjės pėr kėtė situatė tė rėndė.

Kryeministri Fatos Nano u pėrpoq t'i dredhojė pyetjes me frazeologjinė e tij tashmė tė njohur, por gjithėsesi pa guxuar tė shprehet se beson qė shqiptarėt do ta votojnė atė pėr njė mandat tjetėr nė zgjedhjet e kėtij viti. Tė pranishmit nė sallė kėrkuan gjithashtu edhe pėrgjegjėsinė e qeverisė dhe tė kryeministrit pėr lulėzimin e trafiqeve nė Shqipėri, dhe sidomos pėr lidhjet e kabinetit tė tij me krimin e organizuar.

Kryeministri tha mes tė tjerash se "integrimi europian ėshtė prioritet absolut i qeverive tė kėtij rajoni", por ai nuk dha asnjė afat se kur mund tė ishte radha e Shqipėrisė pėr t'u pranuar nė familjen europiane.

Pavarėsisht pėrzgjedhjes paraprake qė kishte mundur t'i bėnte ambasada shqiptare nė Paris auditorit tė debatit, ajo qė ndodhi nė sallė ishte tepėr zhgėnjyese pėr kryeministrin dhe pėr stafin e tij. Ministri i Jashtėm, Kastriot Islami, dhe ambasadori Hoxha u panė tė ndiheshin tepėr ngushtė, ndėrkohė qė moderatori, zoti Domenique Moisi, u detyrua qė ta mbyllė mė shpejt se ishte parashikuar debatin.

Vetėm njė natė mė parė, kanali prestigjioz franko-gjerman "Arte" kishte paraqitur njė reportazh rreth krizės energjitike nė Shqipėri, me pamje nga qytete tė ndryshme tė vendit, me gjeneratorė qė buēisnin nga tė katėr anėt, biznese tė asfiksuara dhe fėmijė qė mėsonin nėn dritėn e qirinjve. Reportazhi i mėshoi sidomos faktit pėr gjendjen tepėr tė vėshtirė qė po kalon qyteti i Shkodrės, i cili drejtohet nga opozita, ndonėse ndodhet vetėm 16 kilometra nga njėri prej hidrocentraleve kryesore tė Shqipėrisė, ai i Vaut tė Dejės.


E Enjte, 20 Janar 2005
 
Nano: Europa te behet me Ballkanin
Kryeministri shqiptar prezantoi ne Paris idene e tij per "Shengenin Ballkanik", duke nenvizuar se ne vitin 2014 rajoni do te jete pjese e Bashkimit Europian. Debati me te afermin e Leka Zogut dhe deklarimi per Enver Hoxhen: "Fanatiket, qe hedhin ne qarkullim emra te zhdukur, kane perfunduar ne periferi"

Nga Parisi

Elton METAJ

Kryeministri Fatos Nano prezantoi dje ne Paris idene e tij te Shengenit Ballkanik, duke shprehur edhe pakenaqesine per mungesen e gadishmerise nga te gjithe vendet e rajonit. Gjate nje fjalimi ne Institutin Francez te Marredhenieve Nderkombetare, ne diten e pare te vizites ne France, shefi i qeverise shqiptare tha se Tirana "ka perpunuar qarte e pa kurrfarre ekuivoku qendrimin e saj per aplikimin e nje sere marreveshjesh, te ashtuquajtura 'Shengeni Ballkanik'".

Per Nanon, ky kuader marreveshjesh do te kompensonte ne nje fare menyre rreptesine e disa rregullave komunitare. "Me vjen keq ta them se nuk kemi hasur ne te njejtin vullnet politik te te gjithe partnereve tane rajonale, por po punojme se bashku", tha Nano.

Gjate referimit te tij ne Institutin Francez, ne te paren vizite zyrtare ne France, Kryeministri vleresoi se ne vendet e Ballkanit ka qeveri te zgjedhura demokratikisht. "Njwzetepesw vjetori i shembjes se Murit te Berlinit ka per te na gjetur te gjithe tok ne Europen e Madhe, kesaj familjeje, pjese e se ciles kemi qene shpirterisht e kulturalisht, edhe kur muret na ndanin", tha Nano. Duke vleresuar se krimi i organizuar nuk mund te luftohet me kufinj te forte, por me bashkepunimit e strukturave te specializuara.

Per sa i perket Kosoves, Kryeministri i Shqiperise nenvizoi rendesine e respektimit te standarteve demokratike dhe funksionimit te institucioneve. Duke i'u pergjigjur edhe interesimit te te pranishmeve, Nano vleresoi se "pavaresisht nga ngjarjet e marsit te viti

te shkuar dhe shfrimeve here pas here te epsheve te dhunshme te segmenteve te caktuara te shoqerise kosovare, klasa politike eshte plotesisht e emancipuar dhe ka nje vizion dhe orientim te kthejllet euro- atlantik".

Nder te tjera, Kryeministri shqiptar hodhi idene e zevendesimit te administrates se Organizates se Kombeve te Bashkuara me administratoret europiane. Megjithate te ardhmen e Ballkanit per te zgjidhur paradoksin "7 kryeqytete, ne 5 shtete", Nano e cilesoi te lidhur edhe me fatin e Bashkimit Serbi- Mali i Zi. "Ballkani mund te jete nje federate, vetem nese qendra e saj do te jete ne Bruksel dhe jo ne rajon", u shpreh kreu i qeverise shqiptare.

Gjate dites se sotme, Kryeministri shqiptar Fatos Nano, pritet te takoje edhe Presidentin francez Zhak Shirak.
 
Debati me Skender Zogun
E Enjte, 20 Janar 2005
Skender Zogu, nje nga te afermit e pretendentit per fronin mbreteror te Shqiperise, Leka Zogu, ka debatuar dje me Kryeministrin Nano lidhur me perpjekjet per te rivleresuar figuren e Enver Hoxhes ne Shqiperi. Megjithate Nano ka qene i prere ne deklarimet e tij, duke e vleresuar ish- udheheqesin komunist, si nje figure thuajse te zhdukur nga historia. "Fanatiket kerkojne te hedhin ne qarkullim nje emra te zhdukur dhe ky eshte nje diskutim demokratik", tha Nano. Per Kryeministrin shqiptar, ne cdo zgjedhje keta fanatike kane perfunduar ne periferi te politikes, duke marre me pak se 0,5 perqind te votave te elektoratit.

E. M
 

 
20 Janar 2005 http://www.kohajone.com/

NANO NE PARIS: SHQIPERIA, ANETARE E BE-SE NE VITIN 2014

Kryeministri Nano vleresoi dje gjate takimeve me partneret e tij franceze se Shqiperia synon te anetaresohet me te drejta te plota ne Bashkimin Europian deri ne vitin 2014. Gjate vizites se tij, kryeministri u prit ne nje takim te vecante, nga Presidenti i Senatit, Christian Poncelet, ne seline e senatit francez. Ne takimin dhe pritjen zyrtare, ku merrnin pjese edhe senatore te tjere, Poncelet gjate fjales me kete rast, e vleresoi viziten e kryeministrit Nano si momentin me te rendesishem dhe historik ne marredheniet mes Frances dhe Shqiperise. Ai deklaroi mbeshtetjen politike te Frances ne rrugen e integrimit europian te Shqiperise. "Me padurim presim t'ju shohim ne Europe", deklaroi Poncelet. Gjithashtu, ai vleresoi progresin ne vend dhe rolin e rendesishem moderator qe Shqiperia ka luajtur dhe vazhdon te luaje ne rajon per stabilitetin, paqen dhe prosperitetin e Ballkanit. Ndersa, kryeministri Nano ne fjalen e tij vleresoi se lidhjet midis Frances dhe Shqiperise ndikojne dhe ndihmojne ne forcimin e bashkepunimit midis dy vendeve. "Shqiperia dhe shqiptaret jane mirenjohes per mbeshtetjen qe Franca, ne menyre te drejtperdrejte apo nepermjet strukturave te Bashkimit Europian, i ka ofruar Shqiperise per nje dekade e gjysme, ne perpjekjet e saj per nje transformim rrenjesor drejt nje shoqerie demokratike", u shpreh Nano, duke theksuar vullnetin e plote per forcimin dhe zhvillimin e metejshem te partneritetit midis dy vendeve.

Duke u ndalur ne zhvillimin e marredhenieve ekonomike midis dy vendeve, Nano u shpreh se eshte koha e duhur per nxitjen e metejshme te tyre. "Ne deshirojme te zgjerojme bashkepunimin per nje pjesemarrje ekonomike me te madhe franceze ne vendin tone dhe jemi te gatshem te zhvillojme me tej bashkepunimin ne ceshtjet e turizmit, ne fushen e energjise, ne infrastrukture, etj".


EurActiv.com © EurActiv 2000-2004

L'Albanie se voit dans l'UE en 2014

L'Albanie espčre pouvoir signer un accord de stabilisation et d'association avec l'UE en 2005, et ambitionne de faire son entrée dans l'Union ą l'horizon 2014.

Le premier ministre albanais Fatos Nano estime que Tirana sera en mesure de conclure un accord de stabilisation et d'association avec l'UE dans le courant de l'année 2005. Dans un entretien accordé ą l'AFP, M. Nanos exprime la détermination de son pays ą faire partie d'une future vague d'élargissement que le premier ministre albanais verrait bien intervenir en 2014 : "En 2014 nous célébrerons le 25čme anniversaire de la chute du mur de Berlin, ce qui semble źtre une date parfaite pour un nouvel élargissement", a notamment déclaré M. Nano.

"Les négociations avec l'Albanie en vue de la conclusion d'un accord de stabilisation et d'association se poursuivent", a déclaré le Commisssaire ą l'élargissement Olli Rehn devant la commission des affaires étrangčres du Parlement, mardi 18 janvier. "Les progrčs futurs dépendront des élections législatives [qui devraient avoir lieu avant le mois de juillet 2005] et du rythme des réformes en cours", a ajouté le Commissaire, avant de se dire "préoccupé par le climat politique actuel en Albanie, qui n'apparaīt actuellement pas favorable aux réformes et qui pourrait affecter les préparations des prochaines élections".


 20/01/2005 http://www.shekulli.com.al/

Nano: Standardet para statusit

Nano: Lice franko-shqiptar nė Tiranė

Shekulli

Kryeministri Fatos Nano deklaroi dje se Maqedonia dhe Kosova duhet tė jenė shembull i bashkėjetesės nė rajonin e Ballkanit. Nė konferencėn e organizuar nga Instituti i Marrėdhėnieve Ndėrkombėtare tė Francės, Nano ishte i mendimit se duhen pėrmbushur standardet pastaj tė arrihet statusi i Kosovės. “Kosova sot ėshtė pjesė e kėtij procesi integrues; standardet para statusit ėshtė formula qė i hap rrugėn asaj dhe gjithė qytetarėve tė atij vendi pa dallim etnik e fetar, drejt terminalit tė fundėm, Brukselit”, -tha Nano. “Popujt e Ballkanit, tha ai, kanė sot nė duar njė shans historik qė tė dėshmojnė se janė tė aftė tė ndėrtojnė njė tė ardhme europiane, larg delireve tė madhėshtisė dhe paranojave paragjykuese”. Sipas tij “pavarėsisht nga ngjarjet e marsit tė kaluar, klasa politike kosovare ėshtė plotėsisht e emancipuar dhe ka njė vizion e orientim tė kthjellėt euroatlantik”. Ndėrsa nė takimin me ministrin e Jashtėm francez, Barnier, kryeministri Nano ka kėrkuar ngritjen e njė liceu franko-shqiptar. Prej dy ditėsh, kryeministri shqiptar ka nisur njė vizitė zyrtare nė Francė ku do tė takohet nesėr me presidentin Zhak Shirak, pėr tė diskutuar rreth marrėdhėnieve dypalėshe.

Vizita e Nanos ne Paris, takohet sot me presidentin Shirak

Lajmi i ores 11:10 AM

Fatos Nano

PARIS (20 Janar) -Kryeministri shqiptar Fatos Nano do te takohet sot ne Paris me presidentin francez Zhak Shirak. Nano ka nisur nje vizite zyrtare ne France qe prej se martes dhe gjate ketyre 2 diteve ka zhvilluar mjaft takime te rendesishme. Dje Nano eshte takuar me Ministrin e Jashtem francez, Michel Barnier, ku gjate takimit eshte vleresuar niveli shume i mire i dialogut politik mes dy vendeve. Dy personalitetet kane kerkuar edhe intesifikimin e marredhenieve ekonomike mes dy vendeve. Ne kete kuader u diskutua mbi nxitjen e kompanive franceze per te marre pjese ne sektore te rendesishem dhe strategjik te ekonomise ne Shqiperi, si dhe ne procesin e privatizimeve. Gjate takimit, te dy bashkebisedyesit diskutuan edhe per impaktet pozitive qe krijohen nga lehtesimi i levizjes se lire te njerezve, proces ky qe ndikon ne forcimin e marredhenieve dhe shkembimeve dypaleshe ne fusha te ndryshme. Po dje kryeministri Nano ka marre pjese edhe ne konferencen me teme "Te bejme Europen se bashku me Ballkanin", te organizuar ne Paris nga Instituti francez per Marredheniet Nderkombetare. Gjate konferences, Nano ka vleresuar se "integrimi europian eshte prioritet absolut i qeverive te ketij rajoni". bm/bm (News24/BalkanWeb) http://www.balkanweb.com/
 

Faqja 19 - BOTE

Janar 20, 2005

Kondolesa Rais konfirmon angazhimin e Uashingtonit nė Ballkan
 
"Kosova ėshtė prioritet i SHBA-sė nė Ballkan"
 

Sekretarja amerikane e Shtetit, Kondolesa Rais, deklaroi para Kongresit Amerikan se Kosova do tė jetė njė ndėr prioritetet e SHBA-sė nė Ballkan. Ajo siguroi se SHBA s'do tė largohet nga Ballkani derisa statusi i Kosovės tė pėrcaktohet.

LAJMI

Asnjė tėrheqje nė qėndrimin e Uashingtonit pėr Kosovėn. Sekretarja amerikane e Shtetit, Kondolesa Rais, konfirmoi dje gjatė fjalimit tė saj nė Kongres se zgjidhja e ēėshtjes sė Kosovės do tė jetė prioritet i politikės amerikane nė Ballkan. Duke mbrojtur idenė se ēėshtja e Kosovės ėshtė produkt i SHBA-sė, Rais tha se zgjidhja e ēėshtjes do tė thotė rindėrtim i Ballkanit. Ēėshtjen e gjendjes nė Ballkan e ngriti senatori nga shteti i Ohajos, Xhorxh Vojnoviē, i cili kėrkoi tė dinte qėndrimin e kryediplomates amerikane pėr kėtė rajon. Sipas Rais, "pėrderisa Ballkani tė mos jetė i qetė, do tė jetė e vėshtirė ta mendosh Europėn si njė tė tėrė dhe tėrėsisht tė lirė. Prandaj duhen zgjidhur ēėshtjet e lėna pezull nė kėtė rajon. Pėrsa i pėrket Kosovės, Rais tha se njė ndėr ēėshtjet atje ka qenė induktimi i energjisė nė UNMIK, duke vėnė nė krye njerėz tė fuqishėm, tė cilėt po punojnė pėr tė pėrmirėsuar bashkėpunimin e ēėshtjeve ekonomike e politike nė Kosovė. Rais pėrmendi domosdoshmėrinė e vendosjes sė standardeve europiane nė Kosovė, qė kushtėzojnė tė ardhmen e statusit tė saj. Ajo theksoi se Petersen ka vėnė theksin tek respektimi i tė drejtave tė pakicės serbe nė Kosovė, si element i rėndėsishėm pėr tė ardhmen e Kosovės. Rajs pėrmendi edhe njė konferencė tė parashikuar nė tė ardhmen pėr diskutimin e kėtyre standardeve, si kusht pėr tė ardhmen e Kosovės. Nė diskutimin para senatit Rais nuk pėrmendi as tėrheqjen e trupave amerikane nga Kosova dhe as ndonjė plan nė tė ardhmen. Qėndrimi i saj lidhur me tėrheqjen ėshtė disi i ndryshėm nga i republikanėve nė pėrgjithėsi. Gjatė fushatės presidenciale tė Bushit, Rais ka luajtur njė rol tė madh nė ndalimin e presionit tė republikanėve ndaj presidentit, pėr tė tėrhequr sa mė parė trupat nga Bosnja dhe Kosova. Qėndrimi i saj pėr dhėnien e kontrollit Bashkimit Europian dhe OKB-sė pėr zgjidhjen e ēėshtjeve tė konflikteve rajonale nė Ballkan ėshtė gradual dhe jo i menjėhershėm, siē dėshirojnė disa republikanė. Dje edhe Bashkimi Europian konfirmoi se do tė bashkėpunojė me SHBA-nė pėr ēėshtjen e statusit tė Kosovės. Komisioneri i BE-sė pėr zgjerimin, Oli Rehn, konfirmoi se ėshtė shumė e rėndėsishme qė SHBA dhe BE tė kenė qėndrim unik rreth statusit pėrfundimtar tė Kosovės, duke iu kundėrvėnė idesė sė disa vendeve si Rusia, se pėrshpejtimi i statusit ėshtė metodė e gabuar.


Mekė, 2 milion muslimanė nisin pelegrinazhin

MEKE - Mė shumė se dy milion pelegrinė myslimanė mbėrritėn nė Mekė, nė prag tė festės sė Bajramit, mes zisė sė tragjedisė sė cunamit dhe frikės pėrt sigurinė. Arabia Saudite ka rritur masat e sigurisė pėr ritualin pėr tė evituar tragjedi si ajo e vitit tė kaluar kur 250 myslimanė humbėn jetėn gjatė pelegrinazhit. Pelegrinėt u lutėn nė Malin Arafat pėr faljen e mėkateve tė tyre dhe mė shumė paqe nė botė. Ndėrsa, klerikėt kritikuan atė fushatė tė pėrgjakshm tė iniciuar nga grupet fondamentaliste tė lidhura me al-Kaedėn, duke deklaruar se ky ishte njė sulm kundėr Islamit.


Elefterotipia: Greqia rrezikohet nga cunami

ATHINE - Edhe Greqia rrezikohet nga njė tėrmet nėnujor si ai qė goditi bregdetin e Oqeanit Indian, duke shkaktuar qindramijė tė vdekur. Alarmi ėshtė dhėnė nga sizmologėt grekė, sipas tė cilėve bregdeti i vendit tė tyre ėshtė shumė i rrezikuar nga njė cunam i ngjashėm. Ata kanė paralajmėruar pėr marrjen e masave mbrojtėse ndaj njė tėrmeti tė tillė, qė do tė rrezikonte tej mase vendin dhe do tė shkaktonte njė numėr shumė tė madh viktimash. Sizmologėt thanė se njė tėrmet i tillė nėnujor do tė ishte i mundur nė vendin e tyre, edhe pse ndoshta jo nė pėrmasat e atij nė Oqeanin Indian.

 

 
 http://www.panorama.com.al/ © 2003 Gazeta Panorama

Paris/Nano takohet me presidentin e Senatit dhe kryediplomatin Barnier
Franca, mbėshtetje ekonomike pėr Shqipėrinė

Presidenti i Senatit francez, Christian Poncelet, ka vlerėsuar vizitėn e kryeministrit Nano nė Francė, si njė nga momentet mė tė rėndėsishme nė historinė e marrėdhėnieve mes dy vendeve. Poncelet ka pritur dje Nanon nė njė takim tė veēantė nė ambientet e senatit. Dy autoritetet kanė folur pėr marrėdhėniet dypalėshe, pėr mbėshtetjen qė Franca i ka premtuar Shqipėrisė nė rrugėn e integrimit, si dhe pėr marrėdhėnie tė reja bashkėpunimi nė fushėn ekonomike mes dy vendeve. Nė takimin dhe pritjen zyrtare, ku merrnin pjesė edhe senatorė tė tjerė, Poncelet rikonfirmoi mbėshtetjen politike tė Francės nė rrugėn e integrimit evropian tė Shqipėrisė. Po dje, kryeministri Nano ėshtė takuar edhe me ministrin e Jashtėm tė Francės, Michel Barnier. Ndėr tė tjera nė kėtė takim u fol pėr forcimin e marrėdhėnieve tė bashkėpunimit mes dy vendeve nė mėnyrė tė veēantė nė fushėn e ekonomisė. Nano tha nė kėtė takim, se Shqipėria ėshtė e hapur pėr tė pritur biznesmenėt francez. Nė takim u fol edhe pėr situatėn nė rajon, ku ministri i Jashtėm francez, Barnier, theksoi se roli i Shqipėrisė ėshtė nevralgjik nė rajonin e Ballkanit nė forcimin e stabilitetit dhe paqes, ndaj dhe mbėshtetja e Francės pėr Shqipėrinė do tė jetė shumė e rėndėsishme nė kėtė funksion. Pėr sa i pėrket ēėshtjes sė Kosovės, dy autoritetet, ndanė tė njėjtin mendim se e ardhmja e saj ėshtė integrimi ne Bashkimin Evropian. Nė ditėn e parė tė vizitės sė tij nė Francė, Nano ka marrė pjesė nė konferencėn me temė “Tė bėjmė Evropėn sė bashku me Ballkanin”. Gjatė fjalės sė tij nė kėtė konferencė, Nano ėshtė pėrqendruar te zhvillimet e fundit nė rajon dhe sfida e vendeve tė Ballkanit pėr anėtarėsimin nė BE dhe NATO. Nė fjalėn e tij, ai ėshtė ndalur edhe te ēėshtja e Kosovės. Ai tha se standardet para statusit, ėshtė formula qė i hap rrugėn Kosovės dhe gjithė qytetarėve tė atij vendi pa dallim etnik e fetar, drejt terminalit tė fundėm, Brukselit. Kryeministri Nano pritet tė takohet sot me presidentin francez, Jacques Chirac.

Nano nė takimin “Tė bėjmė Evropėn sė bashku me Ballkanin”

“Optimizmi i vullnetit tonė tė pėrbashkėt politik e njerėzor, mė shtyn tė shprehem se 25 vjetori i shembjes sė Murit tė Berlinit ka pėr tė na gjetur tė gjithė tok nė Evropėn e madhe, kėsaj familjeje pjesė e sė cilės kemi qenė shpirtėrisht e kulturalisht edhe atėherė kur muret na ndanin”, tha Nano dje nė Francė, nė konferencėn “Tė bėjmė Evropėn sė bashku me Ballkanin”.

 


 

http://www.panorama.com.al/ © 2003 GazetaPanorama
 
 
biznesmenin Vajdin Lame dhe inxhinieri Xhevahir Ngjeqari
 
 
Faqe 19 - Speciale

 
Ismail Kadare: Shqiptarėt, nė Tiranė e Prishtinė, nuk duhet tė bėjnė gabime nė kėtė vit vendimtar
 

Mafia po e largon Shqipėrinė nga Evropa

“Ėshtė shumė keq kur mėsohemi tė bashkėjetojmė me tė keqen”

 
Mimoza Ēika, Klemendi

Shqiptarėt nuk duhet tė gabojnė, e, pėr mė tepėr, nuk duhet tė mėsohen tė bashkėjetojnė me tė keqen. Ky ėshtė mesazhi i shkrimtarit Ismail Kadare, i cili akuzon mafian dhe politikėn se me papėrgjegjshmėrinė e tyre po e lėnė Shqipėrinė dhe Kosovėn jashtė Evropės.

Zoti Kadare, si e vlerėsoni ju pėrgjegjėsinė e shqiptarėve, me qėllim qė shanset qė u ofron viti 2005 tė kurorėzohen me sukses? (Zgjedhjet nė Shqipėri dhe statusi final i Kosovės)?
Pėr gjithė kėtė zonė shqiptare, pėr tė dyja vendet, Shqipėrinė dhe Kosovėn, ky vit ėshtė vendimtar. Pėr sa i takon asaj se sa janė tė ndėrgjegjshėm shqiptarėt, unė mendoj se njė pjesė e tyre ėshtė e ndėrgjegjshme, por njė pjesė nuk ėshtė, si nė Shqipėri, si nė Kosovė. Ky ėshtė njė vit nė tė cilin as nė Shqipėri, as nė Kosovė nuk na lejohet tė bėjmė gabime, nuk duhet ta lejojmė veten tė bėjmė gabime. Gabimi ėshtė si tė thuash njė luks i tepėrt dhe i pafalshėm nė tė dyja rastet. Por njė pjesė e shqiptarėve e kupton lehtėsisht, e kupton gabim, ose nuk e kupton fare, dhe kjo ėshtė e vėrtetė. Ndėrsa ajo pjesa tjetėr, e shėndoshė, qė e kupton, duhet tė bėjė gjithēka qė ta detyrojė edhe pjesėn tjetėr pėr t’u bėrė e ndėrgjegjshme. Natyrisht qė populli shqiptar nuk ėshtė popull i humbur nė kėtė botė. Ėshtė njė popull me tė kaluar, tė sotme e tė ardhme. Dhe sot ėshtė mė i rėndėsishėm se ē’ka qenė ndonjėherė. Pa dyshim, ky popull do ta gjejė rrugėn. Unė kam besim, nuk jam pesimist. Nė njė vend besimi duhet tė jetė gjėja e fundit qė duhet tė humbasė. Nė fund tė fundit, humbja e besimit shpesh herė ėshtė arma qė pėrdoret pėr ta thyer njė popull, pėr ta ulur nė gjunjė. Pra, si nė Shqipėri, si nė Kosovė, nuk duhet tė humbasė besimi, nuk duhet tė kėndohet kėnga e kukuvajkės. Unė vetė kam njė intuitė, njė mbindjesi qė populli shqiptar do ta kalojė provėn.

E keni fjalėn vetėm te populli apo kėtu bėjnė pjesė edhe politikanėt, qofshin kėta tė rinj ose tė vjetėr?
Fjalėn popull ndonjėherė e ngarkojmė mė shumė se ē’mban dhe shpesh ėshtė njė fjalė abuzive. Populli i ka tė gjitha, ka tė mirat, ka dhe tė kėqijat. Ndonjėherė populli mendohet si diēka tepėr rozė, tepėr ideale, tepėr e mirė. Por nga ku del gjithė kjo e keqe nė njė vend, nuk mendohet se del po nga populli. Prandaj edhe unė e pėrdora fjalėn popull nė kuptimin e njė ndėrthurjeje faktorėsh, ndėrthurje njerėzish, komunitetesh njerėzore, me shpresėn se do tė fitojė ajo qė ka njė kah mė pozitiv. Po nė popull bėjnė pjesė edhe politikanėt, dhe politikanėt, qė me tė drejtė kritikohen nė Shqipėri, nga mėngjesi nė darkė, pėrbėjnė atė pjesėn mė pak tė shėndetshme tė popullit. Ky ėshtė pėr fat tė keq realiteti, sepse ata duhet tė ishin pėrgjithėsisht nė anėn mė tė emancipuar. Politikanėt shqiptarė, pėr fat tė keq, nuk janė tė tillė.

Viteve tė fundit, nė Shqipėri ėshtė vėnė re njė fenomen: njerėzit dhe institucionet janė bėrė indiferentė ndaj akuzave nga mė tė rėndat ndaj politikanėve, duke filluar me kryeministrin, liderėt, deputetėt, ministrat e me radhė. Si e shpjegoni ju kėtė?
Njė nga humbjet mė tė mėdha qė ka pėsuar Shqipėria ėshtė pikėrisht banalizimi i sė keqes. E keqja ėshtė bėrė kaq banale, d.m.th. e zakonshme, sa qė njerėzit janė mėsuar me tė. Kjo ėshtė njė fitore e sė keqes, kur e keqja humbet ēdo alarm kundėr saj, ēdo kushtrim kundėr saj. Nė regjimin totalitar ishte bėrė hipokrizia e tillė, e banalizuar. Tė gjithė e dinin qė gėnjehej nga mėngjesi nė darkė, shtypi, politikanėt dhe vetė populli i pėrgjigjej gėnjeshtrės me gėnjeshtėr. Por kjo ishte njė lodėr qė e krijon ēdo diktaturė. Pėr fat tė keq, sistemi demokratik ka lodrat e veta dhe nė kėtė rast banalizimi i sė keqes, kthimi i saj nė njė normė, qė ne tė mund tė jetojmė me tė, ėshtė njė nga humbjet mė tė mėdha pėr njė popull. Dhe kjo gjendje ka ardhur nė pikėn zero, ku gjithkush duhet tė ringrihet. Nuk ėshtė e vėrtetė se koha jonė moderne mund tė jetojė pa moral, sepse ka tė tilla teza, propogandė, jo vetėm nė Ballkan, por edhe nė Evropė, tė cilat duan ta diskreditojnė moralitetin nė politikė, si demode, si diēka qė lidhet me fenė. Pra ky banalizim i sė keqes lidhet me idenė qė mund tė jetojmė pa moral dhe kjo ėshtė e rrezikshme. Le tė shpresojmė qė tė bėjmė diēka, ta kalojmė sa mė shpejt kėtė fazė, sepse kjo ka lidhje edhe me korrupsionin. Korrupsioni ėshtė njė e keqe qė rrezikon sigurinė e vendit.

Zoti Kadare, a mendoni atėherė se vetė populli e ka sjellė kėtė situatė aktuale?
Ka shumė faktorė qė i krijojnė, ato pėrgatiten disa herė dalėngadalė, janė shuma e njė sėre rėniesh morale. Nė Shqipėri, pėr fat tė keq, ka njė mungesė ndėrgjegjėsimi, madje edhe nė Kosovė. Pėr shembull, nuk shikohen shpe shherė ato qė janė kryesore. Ka gjithmonė njė ēoroditje tė organizuar tė mendimit, gati-gati tė planifikuar nė tė dyja kėto vende, si nė Shqipėri, ashtu edhe nė Kosovė. Pėr Kosovėn do tė thosha se vihet re kohėt e fundit njė pėrpjekje pėr ta ftohur Kosovėn me botėn perėndimore, ka njerėz tė interesuar pėr kėtė gjė, ka rrethe tė interesuara.

Brenda nė Kosovė apo?
Brenda dhe jashtė, ato janė tė lidhura. Sigurisht, ėshtė e interesuar politika bazė e Serbisė, qė Kosova tė ftohet, ta humbasė atė shans qė ka pasur dhe shansi i saj i madh ishte simpatia e Perėndimit. Dhe jo vetėm tė humbasė simpatinė, por tė humbasė edhe lidhjet e, mundėsisht, simpatia tė kthehet nė armiqėsi. Serbia me njerėzit e saj nė Kosovė vepron. Kush janė njerėzit e saj? Janė, (mė lejoni tė pėrdor frazėn) shqiptarė qė I ka lėnė mendja ose shqiptarė tė shitur. Kėta bėjnė pjesė nė opinionin publik, nė politikė, bėjnė pjesė kryesisht nė mafien e Kosovės. Marksi ka thėnė njė frazė qė ėshtė bėrė famėkeqe: “Komunistėt nuk kanė atdhe”. Sot ėshtė koha pėr tė thėnė qė mafiozėt nuk kanė atdhe. Mafiozėt serbė, malazezė, shqiptarė bashkėpunojnė pa e ēarė kokėn fare. Janė “modernė” nga kjo anė. Mund tė mburren, duke u hequr si modernė. Pra, mafiozėt s’kanė atdhe dhe kėta mafiozė, pėrderisa parapėlqejnė kėtė bashkėpunim qė tė kujton pushtimin, sigurisht qė janė tė interesuar qė nė Kosovė tė mos vijė Evropa, tė mos vijė Perėndimi. E njėjta gjė pėr Shqipėrinė. Absolutisht. Nė Shqipėri ka vetėm njė ndryshim. Janė enveristėt e vjetėr, komunistėt e betuar, tė cilėt nė bazė tė ideologjisė sė tyre, psikikės sė tyre, gati gjenetike, qė kanė urrejtje pėr Perėndimin. Dhe ata vazhdojnė, ėndėrrojnė qė ta armiqėsojnė Shqipėrinė me Perėndimin, sikurse ėndėrrojnė nė Kosovė serbėt bashkė me shqiptarėt e shitur dhe mafiozėt. Edhe nė Shqipėri mafiozėt nuk duan qė tė ketė Perėndim. Ata s’e thonė hapur, asnjė nuk e thotė nė Shqipėri hapur armiqėsinė ndaj Amerikės dhe Evropės, sepse kjo do t’i ēonte nė katastrofė. Qoftė politikanėt, qoftė mafiozėt, apo biznesmenėt qė janė tė lidhur me krimin e organizuar, janė shumė tė interesuar objektivisht qė Evropa mos tė vijė nė Shqipėri dhe ata do tė bėjnė ēmos ta pengojnė kėtė gjė. Dhe pėr kėtė populli shqiptar duhet tė jetė i ndėrgjegjshėm, duhet tė jetė syēelėt, qoftė nė Shqipėri, qoftė nė Kosovė.
Marrė nga Radio “Dojēe Vele”