Tiranė, mė 15.12.2006
Informacion pėr mediat
Kryetari i PLL Ekrem Spahiu takohet me legalistėt kavajas
Spahiu: Strategjia e bojkotimit po diskreditohet dita-ditės.
Nė njė takim nė qytetin e Kavajės ku ishte nė kuadrin e pėrgatitjeve qė partia Lėvizja e Legalitetit po bėn pėr zgjedhjet vendore tė datės 20 janar, kryetari i saj Ekrem Spahiu u shpreh se "strategjia e bojkotimit tė zgjedhjeve vendore prej opozitės sė majtė po diskreditohet dita-ditės si nė planin e brendshėm ashtu edhe nė atė ndėrkombėtar."
Ēdo ditė qė kalon, - tha z.Spahiu, po nxjerr gjithnjė e mė shumė nė dritė se arsyeja e mospjesėmarrjes sė tyre nė zgjedhje nuk qėndron nė pseudopretekstet qė ato ngrenė, qė me gjithė se tė tilla, janė gati tė plotėsohen nga maxhoranca qeverisėse. Prapa bojkotit tė majtė fshihen qėllime tė caktuara pėr krijimin e njė krize institucionale, ashpėrsimin e konfliktit politik, sabotimin e reformave dhe tė integrimit euroatlantik tė Shqipėrisė.
Refuzimi i vazhdueshėm i ftesės sė maxhorancės pėr miratimin me konsensus tė ndryshimeve ligjore tė parashikuara nė marrėveshjen e 30 gushtit ėshtė njė vetdiskretitim i paparė i cili nuk ka se si tė mos bjerė nė sy tė qytetarėve shqiptarė dhe opinionit tė interesuar ndėrkombėtar.
Ėshtė kjo arsyeja qė bojkoti i opozitės sė majtė ka shkaktuar njė zhgėnjim tė thellė, deri edhe tek pėrkrahėsit e saj.
Nė kėto kushte, duke u ndjerė dhe qenė realisht pa pėrkrahje, lidershipi i majtė ka zgjedhur si varkė shpėtimi rrugėn e bojkotit, njė veprim ky sa i papėrgjegjshėm aq edhe i rrezikshėm.
Nė situatėn e krijuar zgjidhja duhet gjetur brenda institucioneve, ndaj ėshtė detyra e organeve tė shtetit pėr tė siguruar dhe realizuar zgjedhjet e 20 janarit, pavarėsisht dėshirės sė opozitės.
Zėdhėnėsi i PLL
Partia "Lėvizja e Legalitetit"
Bulevardi "Zog I", Tiranė.
legaliteti@gmail.com
Tel&Fax: +355 4 230076
Tiranė, mė 14 dhjetor 2006
Informacion pėr mediat
Kryetari i PLL Ekrem Spahiu takohet me legalistėt elbasanas.
Spahiu: Bojkotimi i zgjedhjeve dėmton imazhin e opozitės.
Nė njė takim me legalistėt elbasanas ,kryetari i partisė Lėvizja e Legalitetit Ekrem Spahiu tha se mospjesėmarrja e opozitės nė zgjedhjet vendore tė datės 20 janar nuk do tė sjellė asnjė pasojė nė imazhin ndėrkombėtar tė Shqipėrisė.
Duke e ndjerė veten tė braktisur nga elektorati shqiptar, opozita e majtė po pėrpiqet qė krizėn e saj tė brendshme ta transferojė nė dimensione tė tjera qė kanė pėr qėllim edhe dėmtimin e imazhit ndėrkombėtar tė Shqipėrisė.
Tė gjendur pa pėrkrahje tė brendshme, Partia Socialiste dhe aleatėt e saj janė pėrfshirė nė njė fushatė disinformuese pėr opinionin e brendshėm e atė ndėrkombėtar, me anė tė se cilės kėrkojnė tė venė nė dyshim legjitimitetin e kėtyre zgjedhjeve.
Duke vepruar nė kėtė mėnyre, opozita e majtė po merr me vetėdije tė plotė mbi supe barrėn e turpshme tė sabotimit tė interesave kombėtare nė kohėn kur shumė ēėshtje tė rėndėsishme janė nė axhendėn e ditės.
Me sa duket, kriza e brendshme ka errėsuar aq shumė mendje nė opozitėn e majtė sa tė mos kuptojnė se imazhi i Shqipėrisė nuk varet nga bojkoti i tyre, por nga standarded e zgjedhjeve, pėr tė cilat pozita ėshtė angazhuar maksimalisht.
Opozita e majtė nuk duhet tė harrojė se pėr faktorin ndėrkombėtar ajo vazhdon tė jetė e pabesueshme pėr aq kohė sa nuk ėshtė distancuar akoma nga krimet e regjimit komunist, pėr tė cilat jo shumė kohė mė parė Asambleja Parlamentare e Kėshillit tė Evropės hartoi njė rezolutė tė veēantė, tė cilėt tė majtėt e refuzuan nė Parlamentin e Shqipėrisė.
Zėdhėnėsi i PLL
Partia "Lėvizja e Legalitetit"
Bulevardi "Zog I", Tiranė.
legaliteti@gmail.com
Tel&Fax: +355 4 230076
Ramiz Alia: Levizja e
dhjetorit 90 dhe roli i Berishes
|
||||||||||||||||||||
| E Marte, 12 Dhjetor 2006 | ||||||||||||||||||||
| INTERVISTA
Ish-Presidenti i Republikes perballe gazetarit Blendi Fevziu ne
Opinion + ne Tv Klan kujton ditet mes 8 dhe 11 dhjetorit,
kur mori fund sistemi komunist. Pse vendosi te shkonte ne mesnate te
studentet, kerkesat e tyre dhe thirrja e Sali Berishes. Keqardhja per
deshtimet, vonesa ne reforma ne fund te viteve 80, perpjekjet per
kontakte nderkombetare dhe roli i Gorbacovit U mbushen 16 vjet nga firmosja e pluralizmit politik ne Shqiperi. A besoni sot, nisur nga gjithe karriera juaj politike, qe keni bere nje vendim te drejte? Po! Une , edhe ne ate kohe kur u vendos shpallja e pluralizmit politik, pra 16 vjet me pare, edhe sot, mendoj se ka qene nje veprim i drejte, sepse ai nuk ishte nje vendim subjektiv, por ishin kerkesat e kohes ato qe percaktuan nevojen e shpalljes se pluralizmit politik. Une e kujtoj gjithnje ate ngjarje, por nje gje dua te theksoj, qe ajo ngjarje i hapi rrugen nje shoqerie te re, te lire. I dha fund shtetit njepartiak dhe i hapi rrugen shoqerise pluraliste. Desha te them, se rendesi te vecante ka fakti qe ky kapercim nga nje sistem ne tjetrin u be pa gjak, u be ne rruge paqesore. Mund te ndodhte edhe ndryshe? Mund te ndodhte te kishte gjakderdhje, e cila do te kishte pasoja te jashtezakonshme per popullin. Arrij ne kete perfundim, sepse ne ate kohe, forcat e ndryshme politike qe ekzistonin, ose forcat e ndryshme brenda vendit, mund te shperthenin ne nje konflikt midis njerezve te ndryshem. Gje qe do te ishte me rreziqe te medha per vendin. A ka pasur momente, qe vertete ekzistonte rreziku per te shperthyer apo ka qene thjesht mjet presioni qe vinte nga strukturat konservative? Jo! Ne ate kohe qe po flasim konkretisht, ne dhjetor te 1990, nuk ka pasur ndonje gje te vecante. Por, me vone, ngjarjet precipituan. Flas pas krijimit te Partise Demokratike. Por, vecanerisht kur erdhi ceshtja e monumentit te Enver Hoxhes ne shkurt, ky rrezik ishte real. Thate se e kujtoni shpesh kete moment dhe se ishte i rendesishem. Doja tju pyesja, firmosja e pluralizmit, ka qene nje vendim qe ju e moret me bindjen tuaj, apo ka qene i imponuar nga protesta e studenteve? Mendoj se levizja studentore i dha shtysen e fundit ketij problemi, sepse me ngjarjet e vitit 1990, cdo njeri shikonte se situate po precipitonte. Kishin ndodhur ne 1989 ngjarjet e tere Europes Lindore, shembja e Murit te Berlinit, fundi i sistemit socialist ne Europen Lindore etj. Shqiperia kishte mbetur ajo qe quhej dominoja e fundit. Pra, per pasoje, ishte e qarte qe dicka do te ndodhte edhe tek ne. Dhe ne fakt ne, ne vitin 1990 u perpoqem te bejme dicka. Dicka ne kuptimin qe ti pershtateshim situates, te bejme disa reforma te ndryshme, qofte ne planin politik, qofte ne ate ekonomik, qofte ne marredheniet me boten e jashtme. Mos harroni qe ne ate kohe ne hyme ne marredhenie politike edhe me Shtetet e Bashkuara te Amerikes, me Bashkimin Sovjetik, u lidhen marredhenie me Tregun e Perbashket. Ka nje pretendim te vazhdueshem nga mediat, sipas te cilave te gjitha keto liberalizime, ose iniciativa qe patet marre ju me buje, qene shume te vonuara. Ka shume qe thone se u moren shume iniciativa, por qe merreshin, ne ate kohe qe treni kishte ikur nderkohe nga stacioni. Pra ishit gjithmone te vonuara ne marrjen e ketyre iniciativave? Nuk ka dyshim qe tani mund te konkludojme qe ishin te vonuara, sepse rezultati i tyre qe jo i mire, nuk cuan ne ate rezultat apo produkt qe deshem. Por, nuk duhet harruar nje gje, qe ne 1990 situata tek ne ishte e veshtire nga cdo pikepamje. Edhe nga pikepamja ekonomike ishte mjaft e veshtire situata. Viti 1989 ishte nje vit i thate, nje thatesire e madhe, e cila e demtoi jashtezakonisht ekonomine shqiptare, qe ne ate kohe kishte nje mbeshtetje te fuqishme tek bujqesia. Edhe elektrifikimi, prodhimi i energjise elektrike kishte probleme. Pra ne ate kohe ishin aspektet ekonomike qe shkonin shume keq, u veshtiresua situate ne vend. Nga ana tjeter, ishte presioni nga jashte, si rezultat i dominose se fundit. Ne cforme ishte ky presion? Ne e ndjenim kete qofte ne planin ekonomik, sepse gjate viteve, vecanerisht 1986-1987-1988, ne kishim lidhur marredhenie ekonomike me vendet e Europes Lindore, me Gjermanine Lindore, me Cekosllovakine, me Hungarine. Mirepo kur ndodhen ngjarjet e 1989, te tera keto marredhenie u prishen. Keshtu veshtiresite ne i ndjeme direkt. Nga ana tjeter, nga ana politike, radio, televizioni, i gjithe ky presion nga jashte ndihej ne vendin tone. Keshtu qe, te tera keto e benin situaten shume delikate ne ate kohe. Me kete desha te them se edhe ato masat qe morem, masat liberalizuese, nuk paten rezultatet e tyre. Per shembull, ne hoqem ndalimin e fese, dhame te drejten qytetareve te kishin pasaporta per udhetime jashte shtetit. Por, vendimi per te dhene pasaportat u dha, por nga ana tjeter procedurat per dhenien e pasaportave nuk funksionuan. Ka pasur njerez qe shkuan te kerkonin pasaporta dhe u rrahen ne rajonet e policise. Nuk e di kete, nuk e di nese jane rrahuar apo nuk jane rrahur, por di qe pati vonese. Pse kjo vonese kur ligji kishte dale? Sepse ishte nje praktike e re qe po hynte tek ne dhe mendoj se organizma te ndryshem nuk ishin te pergatitur per veprime te tilla. Gjate vitit 1990, deri ne diten e 11 dhjetorit, qe firmoset ne mesdite dekretimin e pluralizmit politik ne vend, a kishit menduar ne nje moment, qe Shqiperia duhet dhe kishte per te hyre ne pluralizem politik apo mendonit se mund te gjendej nje zgjidhje per ta shtyre ashtu sic ishte? Gjate vitit 1990, ne kemi bene kater Pleniume te Komitetit Qendror, gje qe skishte ndodhur ndonje here brenda nje viti. Ishin tamam pleniume, me masa, qofte ne fushen ekonomike, qofte ne fushen politike. Ato qe pak a shume permenda. Ishin masa qe kishin synim, jo per te ndryshuar sistemin socialist, por per te korrigjuar sistemin, per ta bere ate me te pranueshem, per ta liberalizuar ate. Qe te mundej edhe Shqiperia te ecte perpara. Deri ne ketu ishim ne vitin 1990. Ne e shikonim se dicka duhej bere. Ajo qe ndodhi ne 1989 ne vendet e tjera, nuk mund te kalonte pa zhvillime. Pra ju mendonit se mund te vazhdonit me nje sistem socialist te permiresuar? Benim tentativa, por nga fundi u duk se nuk arrihej dot me te behej asgje. Cfare dinit ju dhe drejtuesit e tjere te kohes per pluralizmin politik? Per pluralizmin politik sigurisht dinim, sepse nga shkencat politike dinim se cishte kapitalizmi, dinim se ceshte demokracia. Nuk flas per masat ose njerezit, por per te tjeret. Kishte qe dinin, kishte mbase qe nuk dinin. A eshte diskutuar ndonjehere mes jush kjo gje? Jo! Kete problem nuk e kemi diskutuar me pare. As ne takimet informale? Jo! Me perpara, jo. Ne e kemi diskutuar ceshtjen ne kuptimin, si duhet te kapercejme veshtiresite qe po shfaqen dhe si duhet te kapercejme presionet qe po na vijne. Per tiu pergjigjur ne nje menyre te tille, qe te kalonim ne nje menyre te bute ne nje shoqeri tjeter, duke bere disa reforma ne shoqerine tone. A kishte ndonje moment qe dikush nga keta drejtues komuniste te kohes, perfshire edhe ju, te mendonte se ndoshta hapja ndaj pluralizmit politik dhe integrimi ne nje sistem tjeter, mund ta conin Shqiperine perpara? Jo, ne ate kohe nuk e mendonim kete, nuk e mendonim fare. A menduat ne nje moment, nga data 8 deri me 11 dhjetor, kur firmoset pluralizmin politik, qe ti refuzonit kerkesat e studenteve dhe te tentonit ti shperndanit me dhune protestat e tyre? Po i pergjigjem te dytes; a kam menduar ndonjehere ti shperndanim me dhune protestat e studenteve? Asnje here, ne asnje menyre. Perkundrazi, une qe ne fillim jam ofruar per bisedime me studentet, per te degjuar mendimet e tyre, per te perkrahur kerkesat e tyre, deri ne ate pike qe ata jane shprehur dhe kane qene te hapur me mua. Keshtu kam menduar qe ne fillim, qe mbremjen e 8 dhjetorit kur filloi manifestimi i studenteve dhe mua me lajmeruan vone naten, pas mesit te nates per kete gje. Me lajmeruan nga ana e Ministrise se Brendshme. Me thane qe ne Qytetin Studenti, studentet kane filluar te bejne nje manifestim dhe jane ne nje lloj greve. Ju informuan per motivet? Jo, nuk me njoftuan. Me thane vetem, qe nje grup studentesh kerkonin te takoheshin me mua. Dhe une menjehere njoftova se jam dakord plotesisht qe te takohem me ta. Natyrisht me te gjithe studentet nuk mund te takohesha. Thashe qe te krijohej nje perfaqesi, sa te mundej, 30-40-50 veta dhe jam gati te takohem me ta. Kjo ka qene, mbaj mend si sot, rreth ores 1 pas mesnate. Une u nisa nga shtepia dhe shkova ne korpusin kryesor te Universitetit, ne sallen e madhe. Atje ishin futur studentet, nje grup prej 30 e ca studentesh dhe prisnin. Ata me shtruan kryesisht probleme ekonomike. Pakenaqesite ishin lidhur me ceshtjen e konvikteve, me dritat, me mensat. Te ketij karakteri kryesisht ekonomik. Natyrisht une e kisha te qarte per vete, se nuk mund te ishin keto motivet qe mund te ngrinin studentet ne nje proteste te tille dhe i pyeta shprehimisht: Mire, po keto probleme ju, ishte e domosdoshme ti bisedonit me mua? Perse nuk i bisedoni ne oragnizaten e rinise? Sapo une permenda organizaten e rinise, ata menjehere reaguan. Thane: Jo, ne nuk e duam ate organizate, ajo nuk perfaqeson interesat tona. Aty une kuptova qe behej fjale per dicka tjeter. E kuptova se ata donin nje organizate tjeter. Pra donin te zevendesonin organizaten e tyre te studenteve, ajo qe ishte Bashkimi i Rinise se Punes, me nje organizate qe ata deshironin te krijonin. Pra, doli direkt problemi i krijimit te nje organizate tjeter. Une me ta e perfundova bisedimin ate nate ne kete forme.... Ky grup kryesohej nga Azem Hajdari. Besoj se ky ka qene kontakti juaj i pare me te? Une Azemin personalisht nuk e njoha, por une kam nje zakon timin, qe kur takoj njeri e pyes per emrin, por i them edhe nga je?. Dhe aty pyeta disa nga studentet dhe me beri pershtypje se 2 ose 3 me thane se ishin nga Tropoja. A ju kerkuan edhe reforma demokratike studentet ne ate takim? Jo! Ne ate takim nuk me kerkuan gje. Ne ate takim ishte me teper problemi i Organizates se rinise. Aty ne rame dakord qe te takohemi serish. Studentet me thane: ne kemi edhe gjera te tjera per te thene, por eshte mire te vish ti dhe te takohesh vete me studentet. Une i thashe, dakord, neser ne oren 5 pasdite do te vij tek ju, ne Qytetin Studenti. Mblidhni tere studentet atje ne salle, le te rrine edhe jashte sa te duan. Por, me nje kusht, ju paradite shkoni ne shkolle, une pasdite do vij te bisedojme per keto pune. Kjo ishte marreveshja. Po si shpjegohet fakti qe kjo perfaqesi studentesh, qe kishte ardhur me garancine tuaj, si Sekretar i Pare i Komitetit Qendror dhe President i Republikes, u rrah se bashku me studentet e tjere sapo u bashkua me grupin ne Qytet Studenti? Kete gje une nuk e di konkretisht. E kam marre vesh me vone. Ma kane thene studentet vete kete gje, kur kam bere takimin e dyte me ta dhe nuk e di si ka ndodhur. Nga ana e Ministrise se Brendshme, me dhane nje arsyetim, sipas te cilit dikush, nje oficer, humbi koburen dhe kjo shkaktoi nje zenke. Por une nuk besoj qe dikush nga udheheqja e Ministrise, te kete dhene urdher qe te rriheshin. A ishte kjo per ti trembur? Jo, nuk besoj, nuk besoj se ishte e tille, sepse ne fakt ata mbeten te nesermen tere diten aty dhe nuk pati asnje tentative per ti shperndare. Ne momentin qe mbaruat takimin e pare me studentet, a menduat, apo a ju shkoi nder mend qe kjo levizje studentesh mund te shfrytezohej dhe te shnderrohej ne nje manifestim politik, qe do te bashkonte dhe intelektuale, profesore universitetesh, e te tjere qe donin ndryshimin e regjimit? Sigurisht une u shqetesova. Edhe vete fakti qe une vajtja tek studentet ne mes te nates, pa u konsultuar me askend tjeter, tregon se gjykova qe ajo ishte dicka jo e vogel. Mendoja se kjo sigurisht mund te shnderrohej ne nje levizje te rrezikshme per sistemin qe ekzistonte. Mos harro qe na kishte ndodhur me pare ceshtja e ambasadave. Pra nje ngjarje e rende dhe kjo ishte ngjarja e dyte, akoma me e rende, qe po ndodhte brenda ne qytetin e Tiranes, nga studentet, qe ishin pjesa me e zgjedhur e rinise shqiptare. A jeni informuar ju, qe te nesermen, ndryshe nga protestat e tjera qe kishin ndodhur dhe ishin shuar me pas, kjo proteste po vijonte ne Qytetin Studenti dhe qe ne mengjesin e 9 dhjetorit studentet ishin mbledhur perseri dhe kishin vendosur qe te mos shkonin ne shkolle? Po, une e mora vesh menjehere dhe natyrisht nuk me erdhi mire qe studentet nuk e mbajten fjalen. Por nga ajo kuptova qe po thellohej. Dhe ju nuk e mbajtet fjalen qe ata te shkonin paqesisht, sepse u rrahen. Jo, une mendoj se ajo rrahje qe nje incident me nje pjese. Nuk them qe me te tere studentet. Ajo mund te ishte me perfaqesine. Nuk ka qene me masen e studenteve. Por, ai ishte sebepi, qe thane ata: nuk kane pse te na rrahin. Sepse nuk i rrahu njeri pastaj te nesermen. Studentet ishin te ndergjegjshem me ate se cfare kerkonin. Sipas tyre, ata kerkonin ndryshimin ne sistem, ndryshime politike. Sic thashe, mua me folen per ndryshime ekonomike, por ne fakt po kuptohej se ata kerkonin nje organizate tjeter politike. Pra, qe ne ate moment, une per vete, personalisht, kuptova qe po vjen thirrja per pluralizmin politik. A ju informuan, qe ne mengjes, bashke me studentet po bashkoheshin profesore te Universitetit dhe intelektuale te tjere? Une per kete nuk kam qene ne dijeni, skam pasur informacion te tille. Atehere Sigurimi nuk ka qene aq i forte sa mendonim ne! Ndoshta. Ne ate kohe une mora vesh se nga ana e Komitetit te Partise se Tiranes po coheshin profesore te ndryshem, per te biseduar me studentet, per ti qetesuar ata. Nje nga keta profesore ishte Berisha, te cilit une i kerkova qe te shkonte te transmetonte nga ana ime fjalen se - une nuk shkova ne oren 5 mbasdite tek studentet, sepse ata smbajten fjalen ne mengjes, svajten ne shkolle. I thashe se te nesermen une jam gati te vete prape tek ta, qe nuk heq dore nga takimi dhe biseda me ta. Kjo ishte tere sa dija une ne ate kohe. Dhe keto jane fjalet e vetme qe i kam thene Sali Berishes. Berisha eshte shprehur se ka biseduar me ta dhe ju ka cuar fjale se ata nuk degjojne dhe kjo ka qene gjithe lidhja juaj. Eshte e vertete, kaq, apo ka pasur edhe kontakte te metejshme? E verteta eshte se une i thashe Berishes te transmetoj vetem kaq nga ana ime dhe Berisha ka shkuar atje. {fare u ka thene studenteve, une nuk e di, sjam fare ne dijeni per kete. Ai eshte kthyer tek une pas oren 12 te nates dhe me tha se me ata smerresh vesh. Me tha, naten e mire; i thashe naten e mire. Kaq. Dhe une me Berishen me nuk kam pasur kontakt. Pas dy ditesh, kur u krijua Partia Demokratike, morra vesh se Sali Berisha Ish-ministri i Arsimit, Skender Gjinushi, ne nje prononcim te disa diteve me pare deklaronte se ju i keni thene qe ne takimin qe do te beje me studentet duhet marre dhe profesor Berisha. Eshte e vertete apo jo? Nuk mbaj mend kur e ka fjalen Skender Gjinushi. Kam pershtypjen qe Skender Gjinushi e ka fjalen kur u be greva e urise e studenteve. Mbase kam thene per ate kohe. Per shkurtin? Besoj. Pra i vetmi kontakt me Berishen ka qene ky? Vetem ai, skam pasur me Berishen tjeter kontakt dhe ne ate kohe as me Gjinushin kontakt tjeter skam pasur. Pse tentuat qe te conit fjale permes Sali Berishes? Motivi eshte fare i thjeshte, se pyeta studentet nga jeni dhe morra vesh se 2-3 veta me thane nga Tropoja. Mendova qe Sali Berisha eshte nga Tropoja, mbase i njeh ata. Njeri prej tyre ishte Azem Hajdari. Nuk e njoha Azemin, me vone e kam njohur. Mendova se mund te ishte njeriu qe mund te merrej vesh me lehte me ta. Ky ishte motivi, i thjeshte, asnje motiv tjeter skam pasur. Nuk ka pasur kontakte te metejshme mes jush? Jo, jo. Me Saliun? Jo, asnje motiv, asnje kontakt tjeter. Do me thene flas ne ato pozita. Pastaj kur u be kryetar partie patjeter Cili ishte momenti i pare, ne datat midis 8 dhe 10 Dhjetorit, kur ju menduat se duhet te firmosej pluralizmi politik? A ka nje moment kur keni qene i bindur qe duhet ta benit kete? Ky moment ka qene pikerisht ne mbremjen e 10 dhjetorit, kur vazhdoi protesta e studenteve. Kur nga Tirana filluan te shkojne edhe punetore te disa qendrave, kur levizja e studenteve mori proporcione me te medha. Pra u duk qe ketu nuk eshte me ceshtja e nje grupi studentesh, por eshte nje problem me madh. Dhe ne daten 11 ne mengjes per mua u be e qarte qe duhet te shpallnim pluralizmin politik. Nese studentet nuk do kishin dale ne protesta dhe nuk do kishin bere presion, do e firmosnit pluralizmin? Ne ate kohe? Jo, nuk besoj. Per carsye? Per arsyen e thjeshte, qe une ne gusht te 1990 mblodha intelektualet e Tiranes dhe diskutova me ta, midis te tjera edhe per ceshtjen e pluralizmit dhe une kerkoja mbeshtetje.... Perse kerkonit mbeshtetje? Kerkoja mbeshtetje, sepse pas ngjarjeve ne Lindje, mendonim dhe ne se si te ecnim perpara, si mundej ky vend ta kapercente ate situate. Nje nga rruget mund te ishte edhe kjo, pluralizmi. Une e shtrova perpara intelektualeve ne ate kohe se cmendonin per kete. Ne fakt une nuk pata mbeshtetje nga asnjeri. Nuk me tha asnje: Po ta bejme, mire do jete. Perkundrazi, Berisha shprehu mendimin e tij, tha se eshte me mire pluralizmi i mendimit, se nuk jemi te pergatitur, kultura politike nga mungon, etje, etj. Kadare nuk u shpreh fare. Por a ishit ju realisht i hapur per ti degjuar opinionet e tyre apo ishte me shume nje forme presioni. Pra po e perdornit kete takim per presion? Isha shume i hapur dhe fakti qe nga gjithe ai grup qe ishte aty, nuk i ka ndodhur asgje, asnjerit, tregon se isha shume i hapur. Ne momentin qe vendoset te firmosnit pluralizmin politik, me cilin nga drejtuesit e larte komuniste te kohes u konsultuat? Une kam biseduar ne menyre personale ne fillim me Adil Carcanin, qe ishte Kryeminister. Kam biseduar ne menyre informale, i kam thene qe duhet ta bejme dhe duhet te shkojme perpara. Kam biseduar me Foto Camin, qe ishte nje nga shoket me te cilin une komunikoja. Me Xhelil Gjonin, qe ishte ne ate kohe, Sekretar i Komitetit Qendror te Partise, me Sofokli Lazrin. Cili ishte mendimi i tyre? Ata ishin dakord me mua. Pastaj kam mbledhur Byrone Politike komplet, e kam shtruar aty dhe rame dakord. Pastaj shkuam ne mbledhjen e Komitetit Qendor te Partise. Te gjithe keta qe permendet ishin pjesa me liberale, ose te pakten me mendjehapur e Byrose Politike. Po pjesa me konservative e Byrose Politike? Nuk mund te ve gisht per asnje qe te them se kush ka qene liberal e tjetri Po ne mbledhjen e Byrose a patet rezistence? Nuk pati asnje kundershtim. Prandaj e them dhe e kam thene gjithmone, se mund te kete pasur ne Komitetin Qendror te Partise, mund te kete pasur ne Byrone Politike njerez qe ishin me pak te vendosur ose me pak te kuptueshem per nje problem, kjo varej nga niveli i tyre. Por absolutisht asnje nga udheheqesit e Partise, udheheqesit e Byrose Politike ose te Komitetit Qendor nuk kane qene kunder pluralizmit! Ashtu sic jam i detyruar ta theksoj, sepse eshte nje e drejte dhe e rendesishme, se asnje nga shoket e Byrose Politike apo te Komitetit Qendror, nuk ka qene per perdorimin e armeve kunder demonstruesve. Ne asnje rast. Kush votoi kunder pluralizmit? Kunder pluralizmit ne Komitetit Qendror ka votuar Spiro Koleka dhe Rita Marko dhe per nderin e tyre, tamam ata kane vepruar per mendimin tim shume korrekt. Fundi nuk e kishin mendimin, nuk e kishin te qarte kete ceshtje. Por, pasi u mor vendimi, Spiro Koleka dhe Rita Marko, por vecanerisht Spiro koleka, me te cilin kam pasur kontakte te vazhdueshme edhe me vone, ka qene nga luftetaret e vendosur per zbatimin e atij vendimi. A ka pasur Brenda Partise se Punes grupe konservative, qe kontestonin vendimet tuaja? Ma kane bere disa here kete pyetje dhe e cuditshme. Une gjithmone i pergjigjem me ate qe di. Zyrtarisht, nuk ka pasur ne Partine e Punes, as ne udheheqje, grupe te tilla kontestatore. Per pasoje, mua personalisht, nuk me ka dale asnjeri kunder, ne kuptimin nga pozitat konservatore, sepse kunder per nje gje tjeter Po flasim per platforme? Per platforme absolutisht jo. Tani pyetja e dyte, a ka pasur njeri qe ska qene dakord? Mund te kete pasur, sepse kjo eshte e lire dhe kuptohet varet nga niveli kulturor i te tereve. Jo te gjithe shoket, edhe ne Byrone Politike, edhe ne Komitetit Qendror, kishin nje nivel te caktuar politik, nje nivel te caktuar kulturor. Kishte me pak te zhvilluar, me shume te zhvilluar. Ne fakt, thelbi i pyetjes eshte tjeter, a ka pasur nje pushtet paralel me ate tuajin, ose me te fuqishem se ate tuajin e veja e Enver Hoxhes (Nexhmije Hoxha) Brenda strukturave te Partise? Jo nuk ka pasur. Bile, meqe ma permendet ju kete gje, une po ju them se keto gjera une i kam biseduar edhe me Nexhmijen, edhe ajo ka qene dakord plotesisht. Per vendosjen e pluralizmit? Po, ne kohen kur une kam diskutuar per kete gje, nuk ka qene kunder. Prandaj une e them per te sqaruar kete pozicion, se ndonjehere Meqe jemi ne kete pozicion, a keni qene ju realisht i lire nga viti 1985, kur erdhet ne krye te Komitetit Qendror, deri ne vitet 1991, kur u larguat nga Partia e Punes, per te zene vendin e Presidentit te Republikes, krejtesisht i lire ne vendimet tuaja? Une kam qene krejtesisht i lire ne vendimet e mia. Por, gjithmone mos harroni se vendimet nuk merreshin nga nje-shi, merreshin ne kolegjialitet ne ate kohe. Une kam respektuar kete lloj parimi. Prandaj ne vendimet qe kam marre, une nuk kam pasur kundershtim. Perkundrazi, te gjithe ishin dakord. Mund te beni pyetjen tjeter, a ka pasur propozime nga te tjere, apo prisnin nga une me shume? Kjo e dyta eshte me e vertete, me shume prisnin nga une. Meqe permendet kete fakt, ne momentin qe ju ishit Sekretar i Pare i Komitetit Qendror i PPSH-se dhe nje nga personat me te rendesishem, a e kishit kuptuar qe drejtonit nje Byro Politike me nje nivel medioker, per te mos thene mizerabel? Kjo eshte si ta kuptosh, si ta marresh kete teze. Ju si e kuptonit ne ate kohe? Kishte shoke qe ishin shume te avancuar ne kuptimin politik, kulturor, por kishte dhe shoke qe ne kuptimin politik ishin te avancuar, por ne kuptimin kulturor ishin me pak te avancuar. Por, mos harro qe ne ate kohe kriteret ishin pak me ndryshe. Per shembull ne kishim kriterin e klases punetore. Une do te them qe ndoshta e ekzagjeruam kete, sepse kishte dhe shume njerez te tjere te ditur, me kulture, qe mund ti sherbenin organizmave te ndryshme te partise, qe sillnin nje fryme me te perparuar. Por, ne kete ceshtje, nuk mendoj se kjo e ka penguar punen e partise. Perpara se te ndodhnin ndryshimet ne Europen Lindore, qe filluan diku ne fund te vitit 1988 dhe ne fillim te vitit 1989, me ngjarjet e Polonise e me pas me ato te Hungarise, a kishit menduar ndonjehere ju, nga viti 1985 deri ne 1988, qe te ndertonit nje Shqiperi, ose me nje sistem me te hapur? Nuk po them pluralist, se jam i sigurt se nuk i keni menduar. Por, nje Shqiperi me te lire dhe te me hapur? Jo, ne kete plan jo. Ne kete plan nuk e kam menduar ndonjehere. Por, per hapjen e Shqiperise ne kuptimin politik, per marredhenien me boten e jashtme, e kam menduar dhe kam vepruar. Por, jo ne kuptimin e nje ndryshimi te sistemit politik. A e keni menduar se me shpalljen e pluralizmit politik, PPSH-ja nuk do te rezistonte dot me? Ajo ishte e qarte. Ishte e qarte se ishte ndryshim i nje sistemi. Madje, kur u be vendimi per pluralizmin, une ne Komitetin Qendror kam thene; tani keni parasysh, nuk do jemi me ne qe do komandojme, nuk eshte me Partia ne krye te shtetit, nuk eshte me Partia qe vendos per gjerat, tani vendosin te gjitha forcat politike. E kuptonin kete? Ne qofte se nuk e kuptonin, une po ja thoja qe ta kuptonin dhe pasi i thashe keto shtova: tani do votojme per pluralizmin, kush eshte dakord dhe kush nuk eshte dakord. A e kuptuat ne ate moment, ose me pare, qe sistemi te cilit ju i kishit kushtuar jeten dhe gjithe karrieren tuaj ishte totalisht i deshtuar? Nuk do ta thoja ne kete forme. Por qe sistemi yne po merrte fund, Po. Ishte a deshtuar apo jo, nuk kishim akoma nje analize te plote. Po tani a mund ta thoni? Padyshim qe deshtoi, padyshim, ishte i deshtuar. A perben nje drame per jeten e nje njeriu, qe i ka kushtuar 50 vjet te jetes se tij nje sistemi? Po sigurisht qe eshte nje drame, sepse i kushtohesh nje ideali, i kushtohesh nje synimi te ndershem, kete dua ta theksoj me te madhe, nje synim pa asnje interes personal. 50 vjet te tera, apo 60 vjet te tera ne ate rruge, une asnje gje personale nuk kam fituar. Absolutisht asnje gje. Por, kjo ishte bindja ime, qe eshte bindje njerezore. Doja te luftoja me ate mendim qe kishim ne per te miren e njerezve, per te miren e te varferve, per drejtesine shoqerore, per barazine shoqerore. Mua me duket nje gje shume e bukur, shume e mire. Ndoshta rruga qe gjetem ne, ose rruga qe kopjuam, se e morem nga te tjeret, nuk ishte e sakte dhe doli qe nuk ishte ashtu. Kam ndjekur intervistat qe keni dhene ne Kosove, a mendoni, ndoshta tani ne nje distance 16 vjecare, ku jeni me i qete, per te diskutuar karrieren tuaj politike, qe ai sistem cilit ju i kushtuat jeten tuaj, i beri mjaft dem ketij vendi dhe kjo i shkaktoi mjaft fatkeqesi shume njerezve? Jo, nuk e mendoj keshtu. Nuk e mendoj sepse ky eshte nje shikim i njeanshem i se kaluares. Une shikoj ne te kaluaren edhe faktin qe kemi driten elektrike sot, qe eshte bere gjate sistemit te kaluar, nuk eshte bere tani. Pra ka edhe nje te mire dhe mos e harroni kete. Ne te kaluaren u bene 165 mije intelektuale te rinj me shkolle te larte, kur kishim 300 ne 1945. Por nje pjese e madhe e ketyre u pushkatuan. Jo, jo, jo. Jo, e keni gabim. Me fjalet nje pjese e madhe, nje pjese e vogel shpesh here abuzohet. Me fal qe e them keshtu, por edhe une jam i detyruar qe te mbroj veten edhe sistemin. Nuk duhet pare vetem aspekti negativ. Une jam shume dakord qe ka pasur shume gabime, une jam shume dakord qe ka pasur edhe faje, edhe fatkeqesi. Ka pasur edhe njerez, te cileve u eshte shkaktuar dhimbje, u eshte shkaktuar jo vetem vdekje, por familjes se tij u jane shkaktuar drama. Jam shume dakord, ka pasur te tilla. Lufta e klasave, qe e kishim si kriter, shpesh eshte zbatuar ashper kunder mjaft njerezve. Pra ne kete plan, une nuk jam nga ata qe them se ska pasur, jo ka pasur te tilla. Por krahas te tyre, nuk duhen harruar edhe keto gjera te tjera, te cilat e bene Shqiperine. Por edhe vete fakti qe Shqiperia mbrojti lirine dhe pavaresine. Mund te thone njerezit, po mire, crrezik i kushtohej? Nga kush? Po perse Toni Bler tha se deshtoi Inteligjent Servisi ne perpjekjet e veta per te rrezuar pushtetin ne Shqiperi? A e mendoni ndonjehere kete? Do rrezonte nje sistem njepartiak dhe do ndertonte nje sistem pluralist, te lire! Jo. Pavaresisht, nuk e di. Problemi eshte ketu, qe nje i huaj do te rrezonte nje pushtet shqiptar dhe nuk e dime pastaj ate Shqiperi do ia jepte grekut apo jugosllavit. Cdo te ndodhte me Europen Lindore, a do te binte sistemi komunist ne te, nese Gorbacovi nuk do te lanconte dy sfidat e ti, Gllaznost dhe Perestrojken? Une nuk besoj se renia e socializmit eshte pasoje e Gllaznosit dhe Perestrojkes se Gorbacovit. Gorbacovi u perpoq ta sheroje socializmin ne Bashkimin Sovjetik, u perpoq ta reformoje ate shoqeri. Por shkaku eshte gjetiu, shkaku eshte tek Lufta e Ftohte, lufta qe ekzistonte midis kapitalizmit dhe socializmit. Dhe qe socializmi nuk e perballoi dot me? Nuk e perballoi dot. Ishte nje lufte qe kishte filluar qe me 1917, qe me Revolucionin e Tetorit. Nje lufte qe u be me lufte te armatosur nga ana e Hitlerit, por deshtoi. Nje lufte qe vazhdoi pas Luftes se Dyte Boterore, por qe Cili eshte roli i Gorbacovit ne transformimet ne Europen Lindore? Ne transformimet ne Europen Lindore nuk besoj qe ka ndonje rol te madh Gorbacovi. Ne Bashkimin Sovjetik ai u perpoq te bej transformimin e shoqerise, u perpoq te korrigjoje disa gabime, disa te meta, qofte ne fushen ekonomike, qofte ne fushen politike. Ai foli per Gllaznost. Gllaznost presupozon demokracine e brendshme, nje demokraci te shoqerise. Por ajo mbeti vetem nje parulle e pergjithshme. Rusia mbeti po ajo Rusi qe ishte, e mbyllur. Edhe sot e kesaj dite ne e shohim Rusine prape te mbyllur. A keni pasur kontakte me Gorbacovin? Jo, nuk kam pasur kontakt me te. Gjate vitit 1990, a ka pasur kontakte, raporte, dhenie-marrje me Europen Perendimore, Jo ne pjesen legale te tyre, qe jane ambasadat? Jo, edhe kemi pasur ne ate kohe. Mos harro se une vajta ne Kombet e Bashkuara. Ishte e para here qe shkonte nje udheheqes shqiptar ne OKB. Per kete pune vajta, qe te gjeta nje mbeshtetje. Cila ishte situata atje? Gjeta mbeshtetje ne disa personalitete, por ishte evidente qe ata kerkonin me shume. I tere opinioni ishte qe ka ikur koha dhe duhej permbysur, dominoja e fundit. Pastaj kemi pasur kontakte me gjermanet ne ate kohe. A kemi pasur me shume shanse ne ate kohe per tu integruar ne strukturat e BE-se? A kemi marre propozime konkrete ne ate kohe? Ne vendosem kontakte me BE-se ne ate kohe. Ne u futem edhe ne OSBE, morem pjese ne Konferencen Ballkanike, ne integrimin ne Ballkan. Beme disa perpjekje per te care guasken e vjeter dhe per tu integruar ne boten e jashtme. Mendoj se ishte vone. Ishte nje kohe qe edhe bota kerkonte me shume nga ne. Ju vjen keq qe nuk bete me shume ne ate kohe? Keq te vjen, po Mund te behej me shume? Ne ate kohe jo, duhej perpara. Perpara ne ckohe? Ne 89 ndodhen keto ngjarje dhe askush nuk e parashikoi. Udhetoni shume keto kohe. I keni dhene nje interviste televizionit te Kosoves. Shkoni shpesh ne Kosove? Jo. Shpesh jo. Isha tani vone dhe qe nje kenaqesi e madhe. Keni qene gjate kohes se luftes atje? Kam qene ne lufte dhe tani vajta pas 60 vjetesh ne Kosove. Jeni nje kosovar qe riktheheni pas 60 vjetesh. Jo, une jam shkodran, nuk jam kosovar, por e dua Kosoven. E dua shume Kosoven. Vajta dhe me te vertete me pelqeu. Mora shume kontakte dhe me udheheqesit kosovare. Tani ata gjenden perpara nje fakti te rendesishem, ceshtjes se pavaresise. Dhe do ta fitojne. Me siguri do ta fitojne, sepse nuk ka rruge tjeter. Natyrisht serbet nga ana e tyre bejne perpjekje qe ta shtyjne kete ceshtje, ata duan ta evitojne, kurse komuniteti boteror, vecanerisht Ahtisari dhe komuniteti europian mundohen qe ta zbusin edhe pak. Por une mendoj qe Kosova do te jete e pavarur. Ska rruge tjeter. A mendoni se mund te kete nje bashkim te mundshem mes Shqiperise dhe Kosoves? Jo. Une mendoj se problemi i bashkimit te shqiptareve tani eshte i tejkaluar, i ka ikur koha. Tani tere shqiptaret synojne te shkojne drejt Europes dhe une mendoj qe edhe Shqiperia, edhe Kosova duhet te shkojne drejt Europes. A i jeni borxhli Kosoves, si nje nga ish-drejtuesit komunist? Nuk mendoj se jemi borxhlinj. Perkundrazi, ne kemi bere shume per Kosoven. A ka qene e braktisur Kosova nga ju ne vitin 1944? Jo, ne asnje menyre, nuk ka qene aspak e braktisur. Perkundrazi, ne e kemi nxitur qe populli i Kosoves te merrte pjese ne lufte. Ka nje gje qe disa njerez, madje edhe historiane, qe nuk e kuptojne. Ka pasur nje marreveshje te Uashingtonit, midis Cercillit dhe Rusveltit, qe thote se vetem pjesemarrja ne luften kunder fashizmit garanton te drejten e pavaresise se popujve te ndryshem. Kosova duhej te merrte pjese ne lufte kunder fashizmit dhe ne e nxitem. E nxitem qe te merrte pjese dhe mori pjese, qe te fitonte lirine dhe pavaresine. Por . A eshte perfshire shteti shqiptar i kohes, ne masakren e Tivarit? Jo!. Jeni i sigurt per kete? Jam shume i sigurt. Nuk keni pasur dijeni? Une nuk kam pasur dijeni fare per kete ngjarje, por jam i sigurt qe nuk eshte perzier. Sepse edhe nga librat qe kemi lexuar per kete ngjarje, forcat serbe bashke me ushtaret kur kaluan neper Shqiperi nuk kane bere masaker. Kur kaluan ne Tivar, atje jane bere masakra. Cila eshte dita juaj e zakonshme tani? Dita ime e zakonshme eshte te ndjek ngjarjet ne vend nepermjet shtypit, te cilin jo te terin e lexoj. Lexoj ne internet me teper. Te shkruaj ndonje gje. Po shkruani kujtimet? Shkruaj kujtimet, por i kam sekret. Por mund edhe ti botoj, do te shikoj, akoma nuk e kam vendosur. Nese do te shikonit dicka ne karrieren tuaj, cili eshte momenti qe do te donit ta benit ndryshe? Kjo eshte nje pyetje e veshtire. Nuk me kishte shkuar ne mendje se cfare do te beja ndryshe. Do te doja te mos beja gabime, sepse gabime kam bere shume. Per shembull? Kush i numeron. Marre nga Opinion + ne Tv Klan |
||||||||||||||||||||
| DEKRET Nr.7442, date 17.12.1990 |
| E Marte, 12 Dhjetor 2006 |
| PER
KRIJIMIN E ORGANIZATAVE E SHOQATAVE POLITIKE Ne mbeshtetje te nenit 78 te Kushtetutes, me propozimin e Keshillit te Ministrave PRESIDIUMI I KUVENDIT POPULLOR TE REPUBLIKES POPULLORE SOCIALISTE TE SHQIPERISE VENDOSI: Neni 1 Ne Republiken Popullore Socialiste te Shqiperise, ne baze te nenit 54 te Kushtetutes, shtetasve u njihet e drejta te formojne organizata (parti) ose shoqata politike e shoqerore. Neni 2 Veprimtaria e partive ose e shoqatave politike mund te shtrihet per nje a disa rrethe ose ne gjithe territorin e Republikes Popullore Socialiste te Shqiperise. Neni 3 Shtetasit qe deshirojne te formojne parti ose shoqate politike, detyrohen ti drejtojne kerkese Ministrise se Drejtesise, duke paraqitur programin dhe rregulloren ose statutin e partise apo te shoqates se tyre. Neni 4 Kerkesa per formimin e nje partie ose shoqate politike duhet te nenshkruhet te pakten nga 100 shtetas, kur veprimtaria e kesaj partie a shoqate do te shtrihet ne nje ose ne disa rrethe, dhe mbi 300 shtetas, kur veprimtaria e tyre do te shtrihet ne gjithe territorin e vendit. Neni 5 Ministria e Drejtesise, kur veren se nuk jane zbatuar rregullat e caktuara ne kete dekret, e kthen kerkesen per plotesimet perkatese. Neni 6 Ministria e Drejtesise duhet te miratoje ose te refuzoje formimin e partise a te shoqates politike brenda 30 diteve nga data e marrjes ne dorezim te kerkeses. Ne rast se brenda ketij afati nuk perfundon shqyrtimi i kerkeses, ajo konsiderohet si e pranuar. Neni 7 Organi kompetent nuk miraton formimin e partive ose te shoqatave politike dhe ndalon vazhdimin e veprimtarise se tyre, kur ato kane karakter fashist, racist, luftenxites, antikombetar ose nxitin urrejtjen kombetare, si dhe kur synojne permbysjen me dhune te rendit te vendosur ne Kushtetuten e Republikes Popullore Socialiste te Shqiperise. Ndalohet formimi dhe veprimtaria e nje partie a shoqate politike, kur themeluesit ose ata qe bejne pjese ne udheheqjen e saj frymezohen nga idete e permendura ne kete dispozite. Neni 8 Nuk mund te marrin pjese ne formimin e nje partie ose shoqate politike dhe as te jene anetare te tyre, shtetasit e huaj dhe shtetasit shqiptare qe nuk kane vendbanim te perhershem ne territorin e Republikes Popullore Socialiste te Shqiperise. Neni 9 Kunder aktit te Ministrise se Drejtesise qe refuzon kerkesen per formimin e nje partie a shoqate politike ose qe ndalon vazhdimin e veprimtarise se tyre, mund te behet ankim, brenda 15 diteve nga dita e njoftimit, ne Gjykaten e Larte, e cila brenda 15 diteve merr vendim te formes se prere. Neni 10 Rregullorja a statuti i partive ose shoqatave politike, nder te tjera, duhet te permbaje emrin e partise a te shoqates, organizimin e brendshem, qellimin e krijimit, qendren e tyre dhe territorin ne te cilin do te zhvillojne veprimtarine, si dhe burimin e mjeteve materiale qe do te perdorin. Neni 11 Partite ose shoqatat politike jane persona juridike. Ato do te kene pasuri te nevojshme per kryerjen e veprimtarise dhe shtypin e tyre, si dhe do te administrojne te ardhurat qe vijne nga pagimi i kuotave te anetaresise dhe nga burime te tjera te ligjshme. Partive ose shoqatave politike u ndalohet te marrin drejtpersedrejti ose terthorazi ndihma financiare nga jashte, si shtete, parti, organizata, institucione, individe te huaj ose nga shqiptare qe nuk jane me banim te perhershem ne Shqiperi. Ne rast te kundert shteti ben konfiskimin e ketyre ndihmave. Neni 12 Partite dhe shoqatat politike detyrohen te shpallin nje here ne vit burimin, sasine dhe menyren e perdorimit te te ardhurave te tyre. Neni 13 Ky dekret hyn ne fuqi menjehere. PER PRESIDIUMIN E KUVENDIT POPULLOR TE REPUBLIKES POPULLORE SOCIALISTE TE SHQIPERISE SEKRETARI SIHAT TOZAJ KRYETARI RAMIZ ALIA |