Gazeta Shqiptare 05/10/2008
http://www.balkanweb.com/gazetav4/index.php?id=44942;
 

 

Cliquez sur l'image pour ouvrir Milosao

 

Patrice Najbor : Kam rishkruar historinė e Shqipėrisė
 
• Admirina Peēi
 

“Historia e Shqipėrisė dhe e familjes sė saj Mbretėrore 1443-2007”, e Patric Najbor ėshtė njė vepėr, nė tė cilėn ai pėrpiqet tė vendosė tė vėrtetėn historike duke paraqitur me objektivitet, veēanėrisht nė saj tė burimeve tė jashtme faktet dhe personat, tė cilėt nuk janė njohur deri tani nga historiografia shqiptare.


Patric Najbor, doktor i shkencave politike dhe studiues francez i historisė mendon se Esat Pashė Toptani kishte njė strategji tė tijėn kur e dorėzoi Shkodrėn dhe u tėrhoq bashkė me ushtrinė e tij nga qyteti, duke ua lėnė atė nė dorė malazezve. Sipas tij ai u tregua jo tradhėtar, por largpamės dhe i shkathėt, meqėnėse disa ditė me vonė nėn presionin e Fuqive te Medha, mbreti Nikolla i Malit te Zi, u detyrua ta kthente qytetin.
Nė tė vėrtetė kjo ėshtė vetėm njė linjė nė librin e tij studimor “Historia e Shqipėrisė dhe e familjes sė saj Mbretėrore 1443-2007”, vepėr nė tė cilėn ai pėrpiqet tė vendosė tė vėrtetėn historike duke paraqitur me objektivitet, veēanėrisht nė saj tė burimeve tė jashtme faktet dhe personat, tė cilėt nuk janė njohur deri tani nga historiografia shqiptare. Ai thotė se “nė mėnyrė modeste jam munduar tė sjell njė kontribut nė rishikimin e historisė sė Shqipėrisė”, aq i debatuar kėto kohė. Libri i cili ėshtė botuar nė Francė para pak ditėsh, ėshtė i ndarė nė pesė vėllime. Nė vėllimin e parė autori ėshtė pėrqendruar kryesisht nė luftėn pėr pavarėsi qė zė vendin kryesor dhe pėr kėtė ai ka studiuar veprimet e Fuqive tė Mėdha pėr tė ruajtur ose zgjeruar sferat e tyre tė influencės, si dhe rolin e tyre nė zgjedhjen e princit Vilhelm Wied (1914). Po nė kėtė vėllim ai trajton edhe personazhin e Esat Pashė Toptanit, ku ndėr tė tjera shkruan: “Me shpalljen e Luftės se Parė Botėrore, Esat Pasha u rreshtua menjėherė nė anėn e Aleatėve nė krah tė te cileve ai luftoi dhe nga ana tjetėr duke pranuar qė ushtria serbe e dėrmuar nga lufta tė terhiqej duke kaluar nėpėr Shqipėri ai shpėtoi Frontin e lindjes si dhe vendosi Shqipėrinė nė kampin e fitimtarėve”.
Fan Noli dhe
Ahmet Zogu
Nė vėllimin e dytė tė librit, autori paraqet periudhėn e viteve njėzetė duke sjellė, sidomos, njė veshtrim tė ri persa i perket figurave tė Fan Nolit dhe Ahmet Zogut.
“Nė kundėrshtim me atė qė pėr shumė kohė ėshtė folur, Fan Noli, ishte larg tė qenurit demokrat mėqenėse qeveria e tij bolshevike eci drejt diktaturės duke shpallur nė tė gjithe vendin gjendjen e shtetrrethimit, duke vendosur gjykatat e jashtėzakonshme dhe duke mos mbajtur premtimin e tij pėr tė organizuar zgjedhjet.
Fan Noli nga ana tjetėr thoshte se “demokracia eshtė njė komedi hipokrite, parlamenti njė morg, dhe zgjedhjet e lira njė komedi e vertete”. Logjikisht meqėnėse Fan Noli ishte, si mbas “historise zyrtare”, demokrat, Ahmet Zogu duhej te ishte diktator nė njė kohe kur ai ishte njė pėrsonalitet nė ngjitje i kėsaj periudhe meqėnėse ka qenė me radhė minister i mbrendshėm, kryeministėr, dhe pastaj President i Republikės, para se tė behej mbret e qė do tė mund tė fliste nė emer tė tė gjithė shqiptarėve, territori i tė cilėve kishte qenė cunguar me 2/3 nga Konferenca e Ambasadorėve mbledhur ne Londer mė 29.07.1913...”
Sipas Patric Najbor, “studimi i periudhės zogiste tregon se mbreti Zog me realizimet e tij nė fushat institucionale, legjislative, edukative, shėndetėsore, ushtarake, diplomatike, ekonomike dhe nė drejtim tė zhvillimit tė ndėrtimit tė rrugėve dhe tė infrastrukturės sė vendit ka vendosur bazat e njė shteti modern, demokratik tė tipit perendimor dhe duke zėvendėsuar tė drejtėn e forcės me forcėn e tė drejtės, ai paraqitet si njeriu mė progresist i kohės. “Ataturku shqiptar” i vėtetė shfuqizoi feudalizmin, dekretoi shtetin laik dhe kontribuoi nė zhvillimin e ligjit per vendin e gruas nė shoqėrine shqiptare”.
Pėrpjekjet e
mbretit Leka I
Nė vėllimin e tretė Najbor pėrpiqet tė tregojė udhėtimin e gjate e tė vėshtirė tė familjes mbretėrore nė mėrgim dhe luftėn e vazhdueshme tė mbretit Leka I pėr ēlirimin e Shipėrisė nga komunizmi dhe tė Kosoves nga zgjedha Serbe.
Najbor na sjell pėr kėte problem nė vellimin e pestė edhe shumė dokumenta, shpesh tė panjohur, tė veprimėve tė ndryshme politike tė mbretit Leka. “Mund tė themi se pertej mosmarrėveshjeve tė shqiptarėve tė diasporės, mbreti Leka ka punuar per ribashkimin e kombit shqiptar”, shkruan Najbor. Mė tej nė kėtė vėllim autori tregon se si Princi trashėgimtar Leka II eshtė pėrgatitur pėr t’i shėrbyer vendit tė tij.
Kthimi i familjes mbretėrore
Nė vellimin e katėrt Najbor tregon kthimin e familjes mbretėrore nė Shqipėri dhe rrethanat politike tė viteve 2000 si nė Shqipėri ashtu edhe nė rajon. Kėto rrethana sollėn pas njė rruge tė gjatė pavaresinė e Malit tė Zi 03.06.2006 pastaj tė Kosovės 17.02.2008, kthimin ne pushtet tė Sali Berishes 03.09.2005 dhe tranzicionin e gjatė e tė vėshtirė demokratik, marrjen tė pandehur tė Ramush Haradinaj 07.03.2005, miratimin nga parlamenti tė ligjit pėr familjen mbretėrore 08.05.2003, kthimin e pallatit tė princeshave 05.11.2005, nėnshkrimin e Marrėveshjes sė Stabilizim Bashkimit 12.06.2006, si dhe vdekjen e presidentit Ibrahim Rugova 22.01.2006 dhe tė mbretėreshave Geraldinė 22.10.2002 dhe Suzan 17.07.2004.
Dokumneta
nga arkivat

Vellimi i pestė i ėktij libri pėrmban dokumenta tė arkivave, tė traktateve ndėrkombėtare dhe tė marrėveshjeve sekrete, tė letrave dhe pemėve gjenealogjike. Duke botuar kėto tekste origjinale nė tėrėsinė e tyre, najbor tregon mė shumė se permendjen e thjeshtė tė tyre, me qellim qė lexuesi tė ketė mundėsi vetė tė shprehė mendimin e tij mbi faktet e treguara. Libri pėrfundon me njė bibliografi tė pasur tė veprave tė shekullit tė XV e deri nė ditėt tona.

 

----------------------------------------------------

 

http://www.tiranaobserver.com.al/al/index.php?option=com_content&task=view&id=7024&Itemid=42
 
Ekrem Spahia: "Tė dėnojme krimet e komunizmit me njė ligj nė parlament"
Shkruar nga Qamil Xhani   
e shtunė , 04 tetor 2008
ImageKryetari i Partisė Lėvizja e Legalitetit, Ekrem Spahia, ka dėnuar dje fushatėn mediatike qė po i kushtohet 100 vjetorit tė lindjes se diktatorit Enver Hoxha. Nė njė deklaratė pėr shtyp kreu i PLL-sė, duke iu referuar shifrave tė krimeve tė regjimit komunist ka kujtuar se shoqėria shqiptare ende nuk ka bėrė dėnimin e krimeve tė komunizmit. Sipas tij, media duke u dhėnė mundėsi tė flasin eksponentėve tė sistemit tė kaluar, largon vėmendjen nga krimet qė ka bėrė komunizmi nė Shqipėri.  "Regjimi i diktatorit Hoxha dhe klikės sė tij ka qenė regjimi mė gjakatar i kohės, qė ekzekutoi pėr motive politike 5.577 burra e 450 gra, burgosi 26.768 burra dhe 7.367 gra, si dhe internoi 59.009 shqiptarė tė tjerė, tė gjithė tė pafajshėm. Krimet e atij regjimi nuk janė dėnuar akoma, aq sa autorė tė kėtij gjenocidi, me njė cinizėm diabolik dhe paturpėsi tė pashembullt, nė vend qė t'i kėrkojnė falje popullit shqiptar pėr krimet qė kanė kryer ndaj tij, kėrkojnė tė bėjnė apologjinė e sistemit komunist. Kjo komprometon rėndė edhe tė gjithė ata qė i mbėshtesin", deklaroi dje Spahia.
 
 
 
 
 
 
http://www.tiranaobserver.com.al/al/index.php?option=com_frontpage&Itemid=1&limit=6&limitstart=6
 
Si do festojnė shtetarėt e lindur nė tetor
Shkruar nga Qamil Xhani   
e martė , 07 tetor 2008
ImageMe pesė kryetarė shtetesh, dy kryeministra dhe tre shkrimtarė tė shquar tė vendit tonė, tetori mund tė quhet muaji i lindjes sė personaliteteve. Janė tė paktėn 10 personazhe tė njohur qė festojnė ditėlindjen nė kėtė muaj.

Pėrveē ditėve tė afėrta nė tė cilat festojnė pėrvjetorėt, pushteti dhe fama janė elementėt e tjerė qė i bashkojnė kėto personazhe: Ismail Qemali, Sulejman Delvina, Gjergj Fishta, Ahmet Zogu, Enver Hoxa, Migjeni, Ramiz Alia, Dritėro Agolli, Sali Berisha dhe Bashkim Fino. Por si do tė festohen pėrvjetorėt dhe ditėlindjet pėr kėta personalitete kėtė vit.
Regjistrohuni pėr tė lexuar pėrmbajtjen...
 
 
 
 
http://www.panorama.com.al/index.php?id=19937
Shehi: LZHK, vetėm nė zgjedhje
» Vendosur: 08/10/2008 - 07:40


ADI SHKEMBI

Kreu i LZHK-sė, Dashamir Shehi, konfirmon se kjo parti do tė dalė e vetme nė zgjedhjet e vitit 2009. Nė njė intervistė pėr "Panorama", ai flet edhe pėr afrimin nė PD tė tė larguarve si dhe shqetėsimin e tė huajve pėr institucionet e pavarura. Sė shpejti do tė miratohet nė Parlament Kodi i ri Elektoral, i cili do tė pėrcaktojė edhe formėn e pėrbėrjes sė koalicioneve. LZHK do tė dalė e vetme nė zgjedhje?
Ne do tė dalim vetėm, siē kemi dalė edhe katėr vjet mė parė pėr shumė motive. Sė pari, gjykojmė se Shqipėria ka nevojė pėr njė lėvizje realisht tė djathtė, dhe me kėtė nėnkuptoj njė lėvizje qė nuk ka nė brendėsi tė saj ish-komunistė. Ky ėshtė rasti mė elementar. E dyta ka tė bėjė me ato parime tė djathta qė janė edhe baza: e drejta mbi pronėn, e drejta e njė shteti autoritar, e drejta e ndarjes sė institucioneve. Pra njė sėrė elementesh qė fatkeqėsisht kanė munguar gjatė kėtyre 18 viteve demokraci. Ne gjykojmė qė kėto ide qė mund tė mos jenė tė njė shtrese, por tė jenė tė shpėrndara nė grupe tė ndryshme, tė kenė mundėsi pėrfaqėsimi politik, mundėsi e cila ka munguar. Mjaftojmė tė shohim parlamentin e kėtyre viteve. Pėrjashto parlamentin e vitit 1991, 1992, pjesa tjetėr nuk ėshtė gjė tjetėr, veēse njė shumatore e komunistėve dhe fėmijėve tė tyre me njė garniturė shumė tė vogėl qė ėshtė e djathtė. Sa do tė jemi, koha dhe vota do e tregojė. Por ama e drejta e pėrfaqėsimit tė kėsaj kategorie tė mos mohohet, por tė ketė njė ēadėr politike, LZHK-ja i pėrmbush kėto elemente. Ka nė vetvete edhe tė djathtėn tradicionale, si nga PLL e Balli Kombėtar, por edhe atė qė duhet tė jetė e djathta reale e vėrtetė, e djathta e mundėsive. Gjykoj qė e kemi pėr detyrim politik tė pėrfaqėsohemi vetėm.
Ka njė ide nga disa ish-deputetė tė PD-sė pėr tė bėrė njė koalicion tė vėrtetė tė djathtė. Ka diēka konkrete pėr kėtė projekt, ju e mbėshtesni?
Realisht kontakte nuk kemi. Kėtu ka ide tė lėvizshme herė pas herė, por gjithsesi ėshtė pozitive. Ka njerėz qė e kanė kuptuar qė duhet tė kemi njė tė djathtė, pėr t'i dhėnė gjallėri jetės politike. Por s'ka koordinim dhe marrėveshje deri mė sot. Ne i mbetemi idesė qė LZHK-ja duke qenė njė koalicion elektoral ėshtė plotėsisht i mjaftueshėm dhe i hapur pėr tė pasur mundėsi pėr t'u integruar tė gjithė. Nėse do tė nisin njė start nga e para do tė jetė e vėshtirė, pasi inercia politike ėshtė e rėndėsishme. LZHK-ja ka bėrė njė rrugė, ka njė profil tė vetin, ka hapėsirė edhe pėr t'u modifikuar, por kemi njė staturė tonėn dhe gjykojmė qė tė tjerėt mund tė afrohen, e kanė derėn e hapur. Pas dėshirės ēdo ditė pėr tė krijuar diēka tė re, jo gjithmonė suksesi ėshtė i garantuar. Ne e kemi bėrė njė pjesė tė malores, rrugės mund tė na bashkohen edhe shumė tė tjerė. Jemi tė hapur pėr ēdolloj alternative. Ne nuk jemi tė idesė se duke bashkuar shumė ēikėrrima bėhet njė gjė e madhe, pėrkundrazi shumė ēikėrrima bėjnė njė ēikėrrimė. Gjėnė e madhe e bėjnė idetė dhe dėshirat e mėdha. LZHK ka hyrė nė dy zgjedhje dhe ka dalė me njė farė suksesi, pavarėsisht nga manipulimet.
Kryeministri Berisha po afron nė Partinė Demokratike figura qė janė larguar mė parė nga kjo parti, siē ėshtė partia e zotit Pollo qė po shkrihet me PD-nė, apo Neritan Ceka, i cili ėshtė ēdo ditė e mė shumė pranė saj. Si e shikoni kėtė lėvizje tė tij?
Berisha ėshtė njeri oportunist dhe e di qė kur vijnė zgjedhjet qė ata qė janė tė faktorizuar nė politikė, pavarėsisht nga pėrqindjet dhe vlerat qė kanė, duhen akumuluar pėrqark atij. Kėshtu qė nga kjo pikėpamje bėn lėvizjen e vet tė radhės dhe e gjykoj se nė interesin e tij bėn diēka pozitive. Pėr palėn tjetėr gjykoj se edhe ata shikojnė qė si forca tė vetme nuk mund tė dalin tė pavarur, pra formalisht bėjnė njė bashkim. Nė fakt, ata janė tė bashkuar. Ceka ndoshta diēka, pasi u bė 10 vjet qė ka qenė pjesė e qendrės sė majtė, ndėrsa Pollo ėshtė pjesė e qeverisė, ėshtė zv.kryeministėr. Bashkim mė tė madh se kaq nuk ka mė, bashkimi i Pollos ėshtė krejt fiktiv, njėlloj teatri politik dhe ėshtė nė tė mirėn e tyre tė mos e pėrmendin mė, sepse s'ka mė asnjė vlerė. Fjala bashkim presupozon bashkimin e dy gjėrave qė janė tė ndryshme, dy gjėra tė njėjta s'kanė ēfarė bashkojnė.
Ka njė shqetėsim ndėrkombėtar pėr prekjen e institucioneve tė pavarura nė Shqipėri...
Institucionet e pavarura kėtu janė prekur gjithmonė nga maxhoranca e kohės. Unė nuk prisja ndonjė gjė tė re nė kėtė mes. Kush vjen nė pushtet presupozon tė kontrollojė edhe Gjykatėn, Prokurorinė, Parlamentin dhe institucionet qė derivojnė nga ai. Duhet ta pranojmė qė fatkeqėsisht i kanė kontrolluar. Kisha shpresė se kėtė radhė mund tė dalė ndonjė pjesė mė indipendente, por fatkeqėsisht nuk ka ndodhur. Tendenca politike ėshtė po kjo, qė t'i kontrollojmė pushtetet e pavarura dhe pjesėrisht e kanė mbėrritur. Fati ynė kėtė radhė ėshtė se kemi Topin president, i cili shpresoj tė shėrbejė pėr tė pėrballur kėto lloj presionesh, qė njė pjesė e institucioneve, si Drejtėsia e Prokuroria ta ruajnė pavarėsinė. Nė kėtė mes unė nuk shoh ndonjė gjė tė re qė po ndodh pėr herė tė parė, ose qė nuk duhet ta prisnim qė tė ndodhte. Ne jetojmė "kronikėn e njė vdekje tė paralajmėruar".


Nisma e Bakallit dhe Ngjelės

Ish-deputeti i Partisė Demokratike, Gilman Bakalli, konfirmoi pėr gazetėn pak ditė mė parė njė nismė pėr krijimin e njė koalicioni, i cili do tė dalė mė vete nė zgjedhjet e ardhshme parlamentare. Sipas tij, pjesė e kėtij projekti fillestar janė edhe deputeti tjetėr i larguar nga PD-ja, Spartak Ngjela, por edhe kreu i LZHK-sė, Dashamir Shehi, ndėrkohė qė synohet tė afrohen nė kėtė projekt edhe Aleksandėr Meksi e Bashkim Kopliku.
 

 

 
http://www.tiranaobserver.com.al/al/index.php?option=com_content&task=view&id=7091&Itemid=62
 
Materniteti "Mbretėresha Geraldinė"
Shkruar nga Elberta Spaho   
e mėrkurė , 08 tetor 2008

Ushqyerja e pėrzier e fėmijėve

 

Nė rastet kur nėna gjatė 5-6 muajve tė parė tė jetės ka qumėsht gjiri, por ky nuk ėshtė i mjaftueshėm pėr tė plotėsuar nevojat e fėmijės, detyrohemi qė krahas gjirit, t’i japim edhe ushqime tė tjera. Nė kėto raste themi se fėmijėn e mbajmė me ushqim tė pėrzier. Ushqyerja e pėrzier ėshtė shumė mė e vlefshme pėr shėndetin e fėmijės se sa ushqyerja plotėsisht e huaj, megjithėse nuk e ka vlerėn e ushqyerjes sė plotė nė gji. Fėmija vihet nė ushqyerje tė pėrzier nė ato raste kur nėnės i pakėsohet qumėshti. Pakėsimi i qumėshtit mund tė kėtė shkaqe tė ndryshme. Kėto shkaqe mund tė lidhėn me sėmundje tė pėrgjithshme nėnės, me infeksione e dėmtim tė njėrit ose tė dy gjinjve. Shkaqe tė tjera mund tė jenė mungesa e zbatimit tė rregullave tė kėshillueshme pėr ushqyerjen e fėmijės nė gji. Ėshtė e rėndėsishme tė zbatohet orari i ushqyerjes sė fėmijės.
Kush vendos pėr vėnien e fėmijės nė ushqim tė pėrzier
Pėr vėnien e fėmijės nė ushqim tė pėrzier vendos mjeku ose konsultorja e fėmijės. Ky vendim merret pasi vėrehet se qumėshti i gjirit ėshtė pakėsuar dhe nuk plotėson nevojat pėr zhvillim tė mirė tė fėmijės. Pakėsimi i qumėshtit tė gjirit vihet nė dukje dukė bėrė disa prova tė dyfishta, si dhe dukė parė qė fėmija nuk shton nė peshė, megjithėse nuk vuan nga ndonjė sėmundje.
Si zbatohet ushqyerja e pėrzier
Ka dy mėnyra: plotėsuese dhe zėvendėsuese.
Mėnyra plotėsuese
Nėna i jep gjirin fėmijės rregullisht ēdo 3 orė, ēdo 3 orė e gjysmė ose ēdo 4 orė. Pas boshatisjes sė plotė tė tė dy gjinjve, shtohet ajo sasi ushqimi qė i mungon fėmijės pėr tė plotėsuar nevojėn e njė kuarje. Shtesa e ushqimit nuk bėhet e njėllojtė nė ēdo kuarje, zakonisht fėmija merr mė tepėr qumėsht gjiri nė mėngjes dhe mė pak nė pasdite dhe nė darkė. Pėr kėtė arsye, shtesat bėhen kryesisht nė pasdite dhe nė darkė. Sasia e ushqimit qė i mungon fėmijės nė ēdo kuarje pėrcaktohet nga konsultorja pas disa peshave tė dyfishta. Lloji i ushqimit me tė cilin plotėsohet mungesa e qumėshtit tė gjirit, ndryshon sipas moshės sė fėmijės.

Gjashtė fėmijė kanė lindur ditėn e djeshme nė maternitetin “Mbretėresha Geraldinė” nė Tiranė

Tre prej vogėlushėve janė pėrkatėsisht tė seksit femėr dhe tre janė meshkuj. Pesha e tė gjithėve ėshtė normale.

MATERNITETI: “Mbretėresha
Geraldinė”
KARTELA:
Numėr 1
DHOMA: Numėr 2
ORA E LINDJES:
05.00
SEKSI: Mashkull
EMRI: Meralb
PESHA: 3.2 kg
GJATĖSIA: 51 cm
SHĖNDETI:
Shumė mirė
PRINDĖRIT:
Mersina dhe
Alban Quku
VENDBANIMI: Tiranė

MATERNITETI:
“Mbretėresha
Geraldinė”
KARTELA:
Numėr 447
DHOMA: Numėr 3
ORA E LINDJES:
13.30
SEKSI: Mashkull
EMRI: Ende jo
PESHA: 3.6 kg
GJATĖSIA: 52 cm
SHĖNDETI:
Shumė mirė
PRINDĖRIT:
Manjola dhe
Ndriēim Lata
VENDBANIMI: Tiranė

MATERNITETI: “Mbretėresha
Geraldinė”
KARTELA:
Numėr 411
DHOMA:
Numėr 2
ORA E LINDJES:
03.30
SEKSI: Mashkull
EMRI: Ende jo
PESHA: 3.3 kg
GJATĖSIA: 51 cm
SHĖNDETI:
Shumė mirė
PRINDĖRIT:
Vjollca dhe
Vladimir Duka 
VENDBANIMI: Tiranė

MATERNITETI: “Mbretėresha
Geraldinė”
KARTELA:
Numėr 449
DHOMA:
Numėr 2
ORA E LINDJES:
11.30
SEKSI: Femėr
EMRI: Ende jo
PESHA: 3 kg
GJATĖSIA: 50 cm
SHĖNDETI:
Shumė mirė
PRINDĖRIT:
Valmira dhe
Klodjan Dafa
VENDBANIMI: Tiranė

MATERNITETI: “Mbretėresha
Geraldinė”
KARTELA:
Numėr 468
DHOMA: Numėr 2
ORA E LINDJES:
13.30
SEKSI: Femėr
EMRI: Silda
PESHA: 3.4 kg
GJATĖSIA: 51 cm
SHĖNDETI:
Shumė mirė
PRINDĖRIT:
Adelina dhe
Syrja Vangjo
VENDBANIMI: Tiranė

MATERNITETI: “Mbretėresha
Geraldinė”
KARTELA:
Numėr 111
DHOMA: Numėr 2
ORA E LINDJES:
06.30
SEKSI: Femėr
EMRI: Ende jo
PESHA: 3.3 kg
GJATĖSIA: 51 cm
SHĖNDETI:
Shumė mirė
PRINDĖRIT:
Klaudeta dhe
Saimir Balliu
VENDBANIMI: Tiranė

 

 

 

5 Tetor 2008 http://www.gazeta-albania.net/news.php?id=9419
 
Ēamėria, krahu i ndarė, por jo i tharė i trupit Shqiptar

Nga Azgan Haklaj

Pa dashur tė proklamoj pamflete politike, apo tė bėhem pjesė e ndonjė parade folklorike nacionaliste, me sinqeritet kėrkoj t’i qasem njė shqetėsimi mbarėkombėtar, njė pjesė dhimbjeje por edhe krenarie, Ēamėrisė. Ēamėria, fati i saj i kobshėm i mbi 6 dekadave mė parė edhe sot rėnkon e apelon. E sidomos tani, kėtė fillimshekull kur bota demokratike pėrballet me terrorizmin. E pėr t’i bėrė ballė kėsaj gjėme qė kėrcėnon kozmosin duket se refleksioni shkon mė tutje nė histori tek rrėnjėt, tek ngjarjet. E nė kėtė kujtesė s’ka si tė mos kthehet Ēamėria, terrori shtetėror me tė cilin u pėrball popullsia e saj shqiptare, terror e genocid qė pėr nga makabėriteti konkuron edhe kryqėzatat. Askush s’mund ta mohojė kontributin e komunitetit tė sotėm ēam pėr ndriēimin dhe sensibilizimin deri nė instanca tė njohura ndėrkombėtare me genocidin shtetėror grek ndaj popullsisė sė pafajshme ēame. Por kam qenė dhe vazhdoj tė jem i mendimit qė ēėshtja ēame nuk mund tė jetė vetėm shqetėsim i popullsisė ēame. Ky problem jo vetėm qė ėshtė i pėrmasave mbarėshqiptare por duhet tė kthehet me emergjencė nė axhendė agresive diplomatike, politike e shtetėrore. Ėshtė me tė vėrtet dominim nga kompleksi i infioritetit nga ana shtetėrore shqiptare qė ky problem-plagė ose trajtohet nėn zė e parcialish pse anashkalohet, aty ku duhbet tė shtrohet e gjykohet. Ėshtė me tė vėrtetė e pafalshme qė sot nė kėtė ēėshtje nuk ngrihet zėri tė paktėn sa nė vitet 20-tė, kur Ministri i asaj kohe Mehdi Frashėri arrinte tė vinte nė lėvizje deri Lidhjen e Kombeve nė lidhje me deportimin qė po i bėhej popullsisė ēame nė Turqi e gjetkė. Natyrisht nuk mund tė jemi aq infantinė sa tė mos e kuptojmė pozicionin e vendit tonė dhe interesat nė kėto procese integruese. Por sot jetojmė nė njė botė e mjedis demokratik dhe nuk duhet nguruar kur bėhet fjalė pėr cenim skandaloz tė tė drejtave e lirive themelore tė njė pjese tė rėndėsishme tė kombit tėnd. E pėr mė tepėr kur sensibilizimi ndėrkombėtar pėr Ēamėrinė ka marrė pėrmasa jo tė vogla. Por ky sensibilizim nuk duhet t’i lihet okazionit, por tė kthehet nė strategji shtetėrore. Problemi ēam, deri dje tabu nė Greqi, sot edhe nė mjediset e intelektualėve helenė ka filluar tė shihet me realizėm. Nė shkurt tė kėtij viti maniakėt e nacional-shovinizimit grek u tėrbuan dhe reaguan ashpėr, teksa nė njė simpozium tė rėndėsishėm nė Universitetin e Athinės nga profesorė tė Fakultetit tė Padios u pranua botėrisht genocidi shtetėror grek ndaj popullsisė ēame. Po ashtu u tha hapur e vėrteta se masakra ndaj ēamėve padrejtėsisht u kamuflua me teorinė e kolaboracionit ēam me fashistėt italianė gjatė luftės italo-greke. “Minoritarėt grekė dhe jo ēamėt ishin kolaboratorė”, konkluduan vetė historianėt helenė. Mė tutje njė tjetėr eveniment mediatik po trondit kokat e nxehta tė “MEGALDHESĖ” nė Greqi. Njė dokumentar i rėndėsishėm historik shumėserialėsh qė rrok periudhėn 1897-1940 me fakte realiste i ėshtė qasur pėr herė tė parė problemit ēam. Drejtuesi i emisionit tė prodhuar nga televizioni reputativ “SKY”, kryeredaktori Mihalis Kacigiras argumenton me dokumenta tė pakontestueshėm se nuk ėshtė e vėrtet teoria e kolaboracionit ēam me fashizmin. Faktikisht kjo teori ka veshur pėr shumė kohė justifikimin e genocidit grek ndaj popullsisė ēame. Pra jemi nė kohė, kur vetė faktorė tė rėndėsishėm brenda Greqisė po ngrenė zėrin pėr kėtė problem. Kėsisoj heshtja jonė shtetėrore, politike, diplomatike por edhe Akademike ėshtė paradoksale. Ne duhet t’i rikonfirmojmė botės por edhe vetvehtes se problemi ēam nuk ėshtė problem maltretimi i ndonjė enklave. Aspak! Ēamėt nė Greqi kanė jetuar nė trojet e tyre prej prehistorisė, biles tė gjithė historografėt e besueshėm dėshmojnė se paraardhėsit e shqiptarėve aty (nė Greqi) datojnė tė jenė vendosur para grekėrve. Nėse dikush tenton tė faktojė tė kundėrtėn, atėherė nuk tė lėn tempulli parailir i Dodonės dhe orakulli i tij i famshėm. Kėtė e ka dėshmuar edhe Skymni (shek III-II para erės sė re) apo Pouqueville nė fillim shekullin e 19-tė. Shqiptarėt e Ēamėrisė me ēdo akt, normė apo konventė ndėrkombėtare duhet tė rikthehen nė tokėn e pronėn e tyre, sepse ata s’ishin as barbarė si sllavė, as ardhacakė dhe okupatorė. Jo! Popullsia ēame ka rrėnjėt e veta etnike atje. Jo vetėm kaq, por shteti dhe kisha greke duhet tė kėrkojnė falje publike pėr genocidin dhe menjėherė tė fillojnė dėmshpėrblimin. Sot ėshtė epoka e internetit dhe jo e prostitutave greke qė flinin dhe joshnin delegatėt e Konferencės sė Paqes nė Paris (1919) nė mėnyrė qė Venizellosi me shokė tė triumfonin ndaj tė drejtave tė shqiptarėve. E thėnė shqip ėshtė koha e shqiptarėve pėr tė vėnė nė vend njė pjesė tė rėndėsishme tė padrejtėsive tė bėra ndaj tyre. Dhe pa dyshim pjesė nga mė thelbėsoret, mė tė freskėtat dhe mė makabret ėshtė Ēamėria. Ēdo vonesė, kompleks, hezitim pėr profite fallso politike ėshtė i palejueshėm dhe tepėr i kushtueshėm. Lėvizja nė kohė e kontekst ėshtė rezultative. Unė e pranoj idenė paranojake, shoveno-nacionaliste qė sundon shumė qarqe e lobe politike e religjioze nė Greqi dhe jashtė saj. Por njėkohėsisht jam po aq i informuar dhe i ndėrgjegjshėm se pozita e kėtyre qarqeve ėshtė nė rėnie pikiatė. Gjithshka ėshtė drejt dekonspirimit tė sė vėrtetės. Por edhe nėna thuhet, se s’e ushqen fėmijėn e vetė, po nuk qau. Kjo fjalė popullore nuk na fton drejt qaravitjes, por drejt konsistimit strategjik pėr tė drejtat tona legjitime. Kosova, lufta, liria, pamvarėsimi i saj treguan se jo vetėm koha ėshtė primare, por sė pari insistimi sistematik nė tė drejtėn tėnde. Sot ēėshtja shqiptare e pėr rrjedhim ajo ēame nuk janė pa zė nė botė. Multiplikativiteti ka mbaruar. Ėshtė njė botė qė synon tė afrojė ditėt e tė vėrtetave tė mėdha qė tė qetėsohet pėrfundimisht. E pėr ne shqiptarėt sot, pėrkundėr faktit nga jemi e ku jetojmė Ēamėria ėshtė plagė nė trupin tonė qė pret medikament tė shėrohet pėrpara se tė gangrenizohet. Ėshtė ēmenduri tė imagjinosh njė popullsi nė glob, tė cilės i mungojnė varrezat e tė parėve. E pra kjo ėshtė Ēamėria. Shqipėria pa Ēamėrinė ėshtė njė trup me krah tė ndarė. Unė jam optimist nė ngjitjen e kėtij krahu qė trupi ynė kombėtar tė funksionojė normalisht. Falė Zotit, ku krah i ndarė ka siguruar mbijetesėn dhe nuk ėshtė tharė.


 
 http://balkans.courriers.info/article11212.html
To Vima
Grčce : ces minorités nationales qui n’ont toujours pas droit de cité
Traduit par Laurelou Piguet
Publié dans la presse : 17 septembre 2008
Mise en ligne : dimanche 5 octobre 2008

La querelle du nom de la Macédoine a rouvert le dossier des minorités nationales en Grčce. Athčnes ne reconnaīt officiellement qu’une minorité confessionnelle, les musulmans de Thrace, mais le gouvernement grec est de plus en plus souvent dénoncé pour son refus de ratifier les conventions européennes en la matičre. Récemment, une experte des Nations Unies est allée rencontrer les Macédoniens de la région de Florina, suscitant de vives réactions politiques en Grčce.

Par Angelos Athanasopoulos

JPEG - 62.3 ko
Rassemblement devant une église de Florina, 1910

Le Président macédonien Branko Crvenkovski a qualifié de positive la derničre série d’idées formulées par le médiateur spécial de l’ONU. « Je peux dire que, globalement, il y a dans la derničre proposition de M. Nimitz une prise en compte de certaines positions de principe formulées par la République de Macédoine », a-t-il souligné. De cette faēon, Branko Crvenkovski met assez clairement la pression sur Athčnes laquelle, selon les informations actuellement disponibles, désapprouve certains points essentiels des idées formulées ą New York, en particulier ceux qui font référence ą « l’identité et ą la langue macédonienne ».

C’est aussi dans ce cadre que s’est inscrite la visite en Grčce, du 8 au 16 septembre, de Mme Gay Mcdougal, experte indépendante des Nations Unies chargée des questions des minorités. La décision de Mme Macdougal de visiter non seulement la Thrace – oł vit la seule minorité reconnue en Grčce – mais aussi Florina, oł elle a rencontré des représentants de la minorité qui s’est autobaptisée « macédonienne » (par exemple l’organisation « Arc en ciel »), soulčve ą juste titre de nombreuses questions quant au but de sa visite. C’est ce qu’a relevé le secrétaire national chargé de la politique étrangčre au PaSoK, M. A. Loverdos, dans une question posée ą la ministre des Affaires étrangčres Dora Bakoyannis. Il a demandé que la Commission parlementaire compétente sur ces questions apporte des informations sur la visite de Mme Mcdougal.

Dans une conférence de presse ą Athčnes, Mme Mcdougal, qui soumettra son rapport au Conseil des droits de l’homme de l’ONU en mars 2009, s’est montrée trčs prudente dans ses déclarations. Cependant, elle n’a pas hésité ą dire qu’« il y a un vrai dialogue en Grčce sur la question de l’existence de minorités » dans la région de Florina.


Découvrez notre cahier « Minorités nationales et petits peuples des Balkans »


Selon nos informations, le fait qu’elle ait manifesté un grand intérźt pour les « Slavomacédoniens » au cours de ses discussions avec de hauts responsables du ministčre des Affaires étrangčres révčle ą quel point le sujet est important ą ses yeux.

Notre journal lui a demandé quels étaient les critčres sur lesquels elle s’appuyait pour sélectionner ses interlocuteurs dans les pays qu’elle visite. Mme Mcdougal a fait référence, de faēon vague et imprécise, ą des organismes internationationaux dont les travaux lui servaient de référence. On se demande bien sūr si, parmi ces organismes, se trouve le Comité européen de lutte contre le racisme (ECRI), qui doit aussi envoyer une délégation dans notre pays. Rappelons que dans son dernier rapport sur la Grčce, l’ECRI fait trčs clairement référence aux « Macédoniens » et aux « Turcs » qui vivent en Grčce.

 

 

http://www.panorama.com.al/index.php?id=19620
 
Historianėt grekė gjejnė provat pėr luftėn: Ēamėt s’na tradhtuan
» Vendosur: 01/10/2008 - 06:56
•  

Marko Caka/Athinė

Roli i ēamėve gjatė Luftės sė Dytė Botėrore ka hapur njė debat tė fortė nė Greqi. Kėtė radhė, ēamėt, ndryshe nga sa trumbetohej mediatikisht dhe ndoshta politikisht, janė vlerėsuar pozitivisht nga historianėt grekė. Sipas fakteve tė reja historike, roli i tyre gjatė luftės italo-greke nuk pėrkufizohet mė me tradhti, duke i dhėnė njė ngjyrė tjetėr tė gjithė historisė. Gjithēka ka nisur nga dokumentari i televizionit "SKY". Pėr herė tė parė ky televizion ka zbardhur me pamje filmime dhe dokumente tė pazbuluar, historinė e vėrtetė tė luftėrave tė Greqisė qė nga viti 1897 deri nė luftėn italo-greke tė vitit 1940. Televizioni kombėtar i profilizuar te dokumentarėt ka bėrė njė pėrmbledhje me fakte dhe dėshmi tė pazbuluara ndonjėherė nga dėshmitarė okularė dhe historianė tė rėndėsishėm, nė serialin "Ne grekėt". Bėhet fjalė pėr dokumente qė zbardhen pėr herė tė parė me dėshmi, rrėfime dhe komente tė personazheve tė kėtyre ngjarjeve dhe studiues tė historisė. Kryeredaktori i televizionit, Mihalis Kacigiras, qė ndėrtoi dokumentarin e parė historik tė Greqisė, tregon disa nga zbulimet kyēe. "Materialet e grumbulluara dhe qė do t'i shfaqen pėr herė tė parė publikut grek nga televizioni mė i madh pėr filmat dokumentarė (i ngjashėm me Discovery) janė marrė nė vendet ku kanė ndodhur ngjarjet historike, mbėshtetur nga faktet e dėshmitė dhe jo nga hamendjet qė janė publikuar deri tani tė prodhuara nė bazė tė interesave tė caktuara nė periudha tė caktuara". Nė lidhje me kėto hamendėsime, Mihalis Kacigiras shprehet ekskluzivisht pėr "Panorama", se "nė bazė tė zbulimeve tė reja dhe materialeve tė grumbulluara nė dokumentar pėr periudhėn e pushtimit grek nga fashistėt italianė dhe nazistėt gjermanė, ēamėt nuk pėrmenden si tradhtarė tė vendit. Kjo tregon qė kamera e "Sky" e ndodhur nė vendet ku janė zhvilluar kėto ngjarje, ka filmuar tė gjitha rrėfimet e personazheve qė kanė marrė pjesė nė kėtė histori si dhe studimet e historianėve mė tė shquar grekė dhe qė nuk e kanė cilėsuar nė asnjė vend se ēamėt ishin bashkėpunėtorė tė okupatorit". Sipas Kacigiras: "Teleshikuesit grekė do tė kenė mundėsinė tė ndjekin pėr herė tė parė tė vėrtetėn e historisė sė luftėrave greke gjatė periudhės 1897-1940 nėpėrmjet dokumentarit tė titulluar 'Ne grekėt' tė pėrmbledhur nė 12 episode". Premiera qė nisi qė mė datė 29 shtator dhe qė do shfaqet ēdo tė hėnė, ka disa javė qė ėshtė vėnė nė publicitet nė televizion dhe nė radiot greke, si njė eveniment ku teleshikuesit do tė mėsojnė pėr herė tė parė historinė e vėrtetė tė kėtyre periudhave qė kanė shėnuar historinė e Greqisė. Sipas Kacigiras, qė shprehet pėr herė tė parė pėr njė media shqiptare, "dokumentari do tė publikojė pėr herė tė parė dhe fotografi tė rralla, dhe filmime tė papublikuara ndonjėherė, tė cilat tė ndihmuara nga pėrdorimi i teknologjisė bashkėkohore do tė zbardhin tė vėrtetėn mbi atė qė ndodhi nė Greqi gjatė periudhės sė Luftės sė Dytė Botėrore, ku deri tani ēamėt janė cilėsuar si bashkėpunėtorė tė okupatorit dhe nė dokumentar cilėson tė kundėrtėn". Ndihmuesit e kėtij seriali tė rrallė dokumentar janė disa studiues tė rėndėsishėm tė historisė moderne greke, tė cilėt garantojnė historinė e vėrtetė si dhe zbardhjen e shumanshme tė ngjarjeve tė paraqitura. Sipas tyre, dokumentari shfaq periudha tė rrėqethshme me plot fitore heroike, me humbje shkatėrruese dhe me pėrplasje diplomatike, ku nė disa raste e ēojnė Greqinė nė histori tė errėta, nė buzėt e shkatėrrimit dhe nė momente tė tjera qė shkruan pėr faqet e ndritshme tė historisė sė saj. Por pėr nacionalistėt grekė, ky dokumentar ėshtė kthyer nė njė herezi. Nė shumė faqe interneti ka reagime nga qarqe nacionaliste ekstremiste greke, qė pėr t'iu kundėrvėnė tė vėrtetės sė kėtij dokumentari tė rrallė, tė bazuar me fakte kanė krijuar faqe web me parulla patriotike. Nė kėto faqe shprehen hapur mendimet antishqiptare dhe thirrje tė forta pėr Vorio-Epirin. Ky dokumentar vjen pas simpoziumit tė parė nė muajin shkurt tė kėtij viti nė Universitetin e Athinės, ku pėr herė tė parė historianėt e njohur grekė dhe pedagogė tė historisė sė Fakultetit tė Padios, pranuan publikisht gjenocidin ndaj ēamėve dhe se minoritarėt ishin bashkėpunėtorė tė okupatorit dhe jo ēamėt.
 
 
http://www.tiranaobserver.com.al/al/index.php?option=com_content&task=view&id=6870&Itemid=30
Familja mbretėrore kėrkon "varrin e mbretėreshės"  
Shkruar nga Entela Resuli   
e martė , 23 shtator 2008

Familja mbretėrore kėrkon t'i rikthehet nė pronėsi  toka ku prehet e ėma e Ahmet Zogut, mbretėresha Sadije Zogu. E varrosur pranė njė sipėrfaqe toke, e cila ka qenė pronė e mbretit Zog, tashmė nuk figuron e tillė. Pėrpara 68 vitesh familja mbretėrore ishte njė ndėr pronaret mė tė mėdha tė tokave nė vend. Largimi nga Shqipėria bėri qė toka nė emėr tė mbretit Leka Zogu tė mos jetė mė e tij, kjo vazhdoi edhe pas viteve '90, ku prona u privatizua. Pėr kėtė arsye ėshtė e disata padi qė familja mbretėrore ka dėrguar nė Gjykatėn e Tiranės pėr kthim tė pronės. Kėtė herė familja Zogu ka paditur Agjencinė e Kthimit e Kompensimit tė Pronave. Objekti i kėrkesės ėshtė rikthimi i sipėrfaqes  prej 6 mijė metra katror truall, por kjo nuk ėshtė njė sipėrfaqe toke si gjithė tė tjerat, nė tė gjendet varri i mbretėreshės  Sadije.
Padia
Ditėn e djeshme ėshtė zhvilluar seanca e parė gjyqėsore nė Gjykatėn e Tiranės. Pala e paditur nga ana e Leka Zogut ėshtė Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave nė Tiranė. Kėrkesa e bėrė pranė kėtij organi nė ditėt e para tė kėtij muaji ka patur seancėn e parė, ku pėrfaqėsuesi i palės sė paditur, AKKP-ja, i ka kėrkuar togave tė zeza tė njihet me dosjen nė fjalė. Nė kėtė mėnyrė gjyqtarja e ēėshtjes, Mimoza Kajo e ka shtyrė gjyqin pėr njė datė tjetėr. Burime nga organi gjykues thanė se nė kėrkesė-padinė, familja mbretėrore i kėrkon drejtėsisė t'i rikthejė pronėn e saj, e cila ėshtė njė truall, qė zė sipėrfaqen prej 6 mije metra katror. Sipas avokatit mbrojtės tė kėsaj familje, ajo e zotėron tokėn nė bazė tė dokumenteve ligjore, prona nė fjalė ndodhet nė afėrsi tė Kodrave tė Liqenit nė kryeqytet.
Nėna Mbretėreshė
Kjo tokė nuk ėshtė njė nga pasurit e radhės tė kėsaj familje, por diēka shumė me shtrenjtė. Nė atė sipėrfaqe toke prehet trupi i Mbretėrshės Sadije, e cila ka ndėrruar jetė nė Durrės mė 24 nėntor 1934. Kjo sipėrfaqe dikur i pėrkiste babait tė Leka Zogut, Ahmet Zogut. Vendi nė tė cilėn ėshtė varrosur mbretėresha mban emrin "Nėna Mbretėreshė". Nuk ėshtė hera e parė qė princi Leka Zogu ka dorėzuar nė Gjykatėn e Tiranės  kėrkesė pėr rimarrjen e pronave tė tij. Njė nga mė tė pėrfolurat ėshtė konflikti me bashkinė e Tiranės pėr njė rrugicė qė ndodhej mes hotel "Dajtit" dhe Galerisė sė Arteve, padi tė cilėn gjykata e kryeqytetit e ka rrėzuar pėr mungesė tė dokumenteve, tė cilat duhet tė dorėzoheshin nė organin gjykues nga ana e tij. Njė nga paditė e radhės e Leka Zogut ėshtė edhe ajo nga e cila kėrkon tė rimarrė njė tjetėr pronė tė tij, lulishten prapa Pallatit tė Kulturės.

Gjyqi me bashkinė

Familja mbretėrore ka patur edhe njė gjyq tjetėr me Bashkinė e Tiranės pėr sipėrfaqen e tokės pėrpara Galerisė sė Arteve. Pjesėtarėt e familjes mbretėrore, tė cilėve trualli pėrpara Galerisė u ėshtė njohur si pronė e tyre private nga Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave, kėrkojnė tė ndėrpritet ēfarėdolloj punimi i mėtejshėm. Nė fakt, pėr gjelbėrimin e kėsaj pjese Leka Zogut nuk i ėshtė marrė asnjė mendim, nė njė kohė kur ka tė drejtė tė vendosė ai pėr fatin e pronės sė tij. Nėse gjykata i jep tė drejtė familjes mbretėrore, shteti atėherė ėshtė i detyruar ta kompensojė atė, duke e llogaritur vlerėn e pronės me ēmimin aktual tė tregut.

Pronat e Zogut

Me vendim tė qeverisė, dy vite mė parė u vendos qė t'i rikthehen tė gjitha pronat familjes mbretėrore. Kėshtu, i gjithė trualli pėrreth Galerisė sė Arteve, ish-Shtėpisė sė Pionierėve, pas ambienteve tė hotel "Dajtit" si dhe ato pas Kishės Ortodokse, i pėrkisnin pretendentit pėr fronin mbretėror. Por nė njė pjesė tė mirė tė tyre po zbatohej faza e parė e planit francez pėr gjelbėrimin e kėsaj zone. Qė prej majit tė kėtij viti janė bllokuar punimet si pasojė e konfliktit me familjen mbretėrore.