Partia Lėvizja e Legalitetit
Bulevardi Zog I, Tiranė.
www.legaliteti.org
Tel&Fax: +355 4 2230076
Tiranė,
mė 6 qershor 2009
Informacion
pėr media
Kryetari
i PLL Ekrem Spahiu prezanto nė Lezhė 7 kandidatėt pėr listėn shumė-emėrore
tė kėsaj partie nė Qarkun e Lezhės, pėrkatėsisht znj. Vera Pali, zz. Vasil
Muēa, Gjon Kolaj, Tom Ndoj, Nesti Nika, Benard Vata dhe Mark Lleshaj.
Spahiu
foli pėr vlerat e secilit prej kandidatėve tė PLL qė janė
pinjollė tė denjė dhe tė shkolluar tė familjeve tė mėdha dhe patriotike tė
zonės tė cilat kanė kontribuar pėr Shqipėrinė dhe krahinėn e tyre prej
kohėsh. Spahiu shtoi se nė vazhdėn e traditės familjare ata do tė
vazhdojnė tė kontribuojnė me devocion dhe ndershmėri pėr Shqipėrinė dhe
krahinėn e tyre
Spahiu
bėri tė njohur qėndrimin e PLL se, pėr ti shėrbyer zhvillimit tė
vendit dhe uljes sė tensioneve politike dhe shoqėrore, Shqipėria ka nevojė qė
tė mbyllė njė herė e pėrgjithmonė faqen e errėt tė historisė
komuniste. Pėr kėtė qėllim PLL do tė kėrkojė dėnimin zyrtar tė sistemit
komunist nė tėrėsi dhe nxjerrjen e pėrgjegjėsive penale rast pas rasti pėr
ideatorėt dhe xhelatėt e atij sistemi.
Nė
tė njėjtėn kohė, ashtu si deri mė sot, PLL do tė kėrkojė dhe insistojė
pėr dėmshpėrblimin e plotė dhe tė shpejtė tė tė
gjitha viktimave tė diktaturės komuniste. Pavarėsisht se gjatė kėtyre katėr
viteve janė bėrė hapa pozitivė, ish - tė burgosurit dhe pėrndjekurit
politike janė ende tė pa integruar plotėsisht dhe rehabilitimi i plotė i
tyre ka nevojė pėr krijimin e lehtėsirave nė shkollim, punėsim dhe strehim.
Spahiu
tha gjithashtu se Nė programin e saj PLL ne ofron zgjidhje pėr shumė
problemeve tė shoqėrisė tonė dhe paraqet alternativa tė ndryshme pėr njė
zhvillim tė qėndrueshėm dhe afatgjatė tė vendit duke pasur nė qendėr tė
vėmendjes konsolidimin e demokracisė dhe interesin e popullit dhe kombit
shqiptar.
Zyra
e shtypit e PLL
Partia Lėvizja e Legalitetit
Bulevardi Zog I, Tiranė.
www.legaliteti.org
Tel&Fax: +355 4 2230076
Tiranė,
mė 3 qershor 2009
Informacion
pėr media
Kryetari
i partisė Lėvizja e Legalitetit Ekrem Spahiu zhvilloi disa takime nė
rrethin Tropojė ku prezantoi para elektoratit kandidatin e PLL z. Xhemė Nezaj
dhe programin e kėsaj partie pėr zgjedhjet e 28 qershorit.
Spahiu
tha se z. Nezaj ėshtė njė kandidat qė pėrfaqėson mė sė miri vlerat e kėsaj
treve dhe si njė drejtues lokal i PLL do tė pėrfaqėsojė nė Kuvendin e
Shqipėrisė jo vetėm banorėt e zonės por edhe filozofinė qeverisėse tė
PLL.
Gjatė
kėtyre takimeve Spahiu e vuri theksin nė investimet e shumta tė kryera nga
qeveria e kryeministrit Berisha e cila e ka kthyer vendin nė njė kantier tė
madh ndėrtimi duke filluar nga Qafė-Bota e Sarandės deri nė Valbonė tė
Tropojės. Njė politikė e tillė pėr zhvillimin proporcional tė tė gjitha
krahinave tė vendit nuk duhet kaluar pa vėmendje, sepse qeveritė socialistė
gjatė 8 viteve tė drejtimit tė tyre e pėrdorėn buxhetin e shtetit nė mėnyrė
selektive pėr tė kryer investime vetėm nė ato zona me shumicė votuesish tė
majtė.
Kryetari
i PLL Ekrem Spahiu prezantoi pjesė nga programi i kėsaj partie pėr zonat
veriore ku si mė kryesoret ai pėrmendi zhvillimin e turizmit malor, shfrytėzimin
ekstensiv tė pasurive tė tokės dhe nėntokės, pėrmirėsimin e tė gjithė
rrjetit rrugor qė lidh komunat me rrugėn kombėtare, ngritja e nivelit tė shėrbimit
shėndetėsor dhe arsimor, mbrojtja dhe zhvillimi i trashėgimisė kulturore,
mjedisit, etj.
Spahiu
shprehu bindjen se gjatė mandatit tė ardhshėm qeverisės tė koalicionit tė
djathtė do tė zhduket ajo prapambetje relative qė ekziston ndėrmjet
zhvillimit tė kėsaj zone dhe pjesėve tė tjera tė vendit.
Zyra
e shtypit e PLL
Spahia: PLL-ja angazhim
serioz pėr fitoren e sė djathtės |
|
02/06/2009 Lėvizja
e Legalitetit
Kryetari i partisė Lėvizja e Legalitetit Ekrem Spahia gjatė
njė takimi elektoral nė Qarkun e Kukėsit ka deklaruar se forca
politike qė drejton nuk ėshtė bėrė pjesė e koalicionit tė
djathtė politik thjesht e vetėm pėr pėrfitime elektorale. Sipas
tij, PLL-ja reflekton seriozitetin dhe angazhohet pėr tė
kontribuar nė fitoren e zgjedhjeve tė pėrgjithshme parlamentare tė
28 qershorit. PLL-ja nuk e konsideron pjesėmarrjen nė
koalicionin e djathtė si njė komoditet elektoral, por njė
angazhim serioz pėr tė kontribuar nė fitoren e sė djathtės nė
Shqipėri, - ka thėnė Spahia. Ai u shpreh se gjatė katėr
vjetve tė fundit qeveria e koalicionit tė djathtė janė ndėrmarrė
shumė reforma tė rėndėsishme, tė cilat kanė transformuar
vendin. Ai pėrmendi reformat nė arsim, shėndetėsi, nė sistemin
fiskal. Por nė kėtė takim elektoral Spahia e vuri theksin nė ndėrtimin
e rrugės DurrėsKukėsMorinė, e cila bashkoi pėrfundimisht
dy pjesėt e kombit shqiptar.
|
Partia Lėvizja e Legalitetit
Bulevardi Zog I, Tiranė.
www.legaliteti.org
Tel&Fax: +355 4 2230076
Tiranė,
mė 1 qershor 2009
Informacion
pėr media
Kryetari
i Partisė Lėvizja e Legalitetit Ekrem Spahiu zhvilloi njė tur takimesh
nė rrethin e Kukėsit pėr tė prezantuar kandidatėt Sulejman Gjana, Xhem
Nezaj, Brunilda Elezi dhe Albert LLeshi qė pėrfaqėsojnė nė kėtė qark
PLL-nė pėr zgjedhjet e 28 Qershorit 2009.
Z.
Spahiu duke evidentuar vlerat e kandidatėve tha se: Kandidatėt
e PLL-sė janė personalite tė spikatura qė mbartin dhe pėrfaqėsojnė vlerat
mė tė mira tė Kukėsit, Hasit dhe Tropojės. Pėr kėtė arsye ėshtė edhe nė
tė mirėn e elektoratit tė qarkut Kukės qė tė jenė nė kuvendin e Shqipėrisė
tė pėrfaqėsohen me kandidatėt e PLL.
Duke
ju referuar bashkėpunimit tė PLL me PD-nė Spahiu tha: Nė
zgjedhjet e pėrgjithshme parlamentare tė 28 qershorit partia Lėvizja e
Legalitetit ėshtė pjesė e koalicionit Aleanca e Ndryshimit qė
kryesohet nga Partia Demokratike. Pjesėmarrjen tonė nė koalicion nuk e
konsiderojmė si njė komoditet elektoral, por si njė impenjim serioz tė njė
rėndėsie tė veēantė pėr tė kontribuar nė radhė tė parė pėr fitoren e
sė Djathtės shqiptare. Para se tė mendojmė se ēfarė do tė pėrfitojmė
nga koalicioni, PLL mendon se ēfarė do tė ofrojė pėr koalicionin.
Ndėrsa
pėr bilancin e punės 4-vjeēare tė qeverisė Spahiu tha se: Gjatė kėtyre
katėr viteve qeveria arriti tė sigurojė ritme tė larta tė zhvillimit
ekonomik, tė dyfishojė tė ardhurat megjithėse pėrgjysmoi taksat, tė
realizojė investime nė infrastrukturė si asnjėherė mė parė qė kulmojnė
me rrugėn Durrės-Kukės-Morinė. Sot Kryeministri i Shqipėrisė z. Sali
Berisha dhe kryeministri i Kosovės z. Hashim Thaēi inauguruan hapjen e tunelin
tė Kalimashit qė ėshtė edhe pjesa kryesore e rrugės Durrės-Kukės-Morinė,
investimit mė tė madh tė shtetit shqiptar qė bashkon nėpėrmjet kėsaj
rruge dy pjesė tė kombit shqiptar dhe mė gjerė.
Duke
folur nė emrin e kandidatėve, Z. Sulejman Gjana, njėherazi edhe sekretar
politik i PLL, tha se: qėllimi ynė nė kėto zgjedhje ėshtė qė tė japim
kontributin tonė maksimal pėr sigurimin e tė paktėn 3 mandate pėr
koalicionin e djathtė nė qarkun e Kukėsit.
Ai
shtoi se deputeti ėshtė pėrfaqėsues i popullit dhe jo i interesave tė
veta dhe tė klikės qė mban rreth vetes, dhe si i tillė ai duhet tė
interesohet pėr fatin gjithė qytetarėve, fshatarėve, tė
rinjve, pensionistėve, punėtorėve, studentėve, biznesmenėve, etj., dhe tė
dijė hallet dhe shqetėsimet e tyre pėr tė marrė guximin, pasi tė kėtė
edhe kapacitetin intelektual, tė iniciojė projekt-ligje brenda parlamentit dhe
tė bėjė lobingun e nevojshėm pėr miratimin e ligjeve tė nevojshme pėr pėrmirėsimin
e gjendjes dhe tė kushteve tė popullit dhe tė vendit, me qėllim qė kėto
ligje tė zbatohen pastaj nga qeveria.
Zyra
e shtypit e PLL
Partia Lėvizja e Legalitetit
Bulevardi Zog I, Tiranė.
www.legaliteti.org
Tel&Fax: +355 4 2230076
Tirane,
me 31 maj 2009
Informacion
per media
Takimi
i radhes i kryetarit te PLL Ekrem Spahiu ishte ne Korce ku u prezantuan 12
kandidatet e listes shume-emerore te PLL per kete qark, perkatesisht Nebi
Kasem Ganellari, Petrit Myrteza Kutrolli, Orjola Sadik cacellari,
Nexhmedin Shaziman Shkullaku, Lavderim Zydi Bajraktari, Gjenovefa Agron Nini,
Fatos Muhamer Topalli, Dorina Agim Hamolli, Sazan Shefit Meco, Olger Ahmet Larti,
Arjan Xhevahir Pashollari, Artan Qerim Agolli dhe Altin Xhevahir Kapri.
Takimin
e hapi kryetari i deges Korce, njekohesisht edhe kryetar i Keshillit Kombetar z.
Nebi Ganellari i cili foli per objektivat elektorale te PLL
ne kete qark. Ne emer te kandidateve foli Petrit Kutrolli.
Kryetari
i PLL Ekrem Spahiu vleresoi lart vlerat e secilit kandidat dhe tha se ky eshte
ekipi me i mire qe paraqitet para elektoratit korcar.
Me
tej Spahiu tha se:
Pavaresisht
atyre qe qeveria e maxhorances se djathte ka bere gjate ketyre viteve,
ekzistojne te gjitha mundesite, vullneti politik dhe projektet e nevojshme qe
Korca, ky qytet i tradites, i vlerave patriotike dhe kulturore, i resurseve te
shumta dhe njerezve te mire, atdhetare e punetore, te fitoje perseri shkelqimin
e dikurshem e te thirret "zonje e rende", ashtu sic thuhej per te ne
kohen e Mbreterise Shqiptare.
Ne
kemi bindjen se programi i Partise Levizja e Legalitetit, si nje parti
konservatore, promovuese e vlerave me te mira te tradites, te shtetit dhe
familjes, por edhe si nje parti me vizion te qarte bashkekohor per nje Shqiperi
te begate e integruar, per individe te lire e te fuqishem, qe punojne ne pronat
dhe vendin e tyre duke ndertuar Shqiperine evropiane, eshte nje program qe i
pershtatet fare mire interesave te qytetareve korcar.
Zyra
e shtypit e PLL
Partia Lėvizja e Legalitetit
Bulevardi Zog I, Tiranė.
www.legaliteti.org
Tel&Fax: +355 4 2230076
Tiranė,
mė 29 maj 2009
Informacion
pėr media
Kryetari
i partisė Lėvizja e Legalitetit Ekrem Spahiu prezantoi nė Prezė
kandidaten Shqipe Fjora e cila garon pėr PLL nė listėn shumė-emėrore tė
qarkut Tiranė.
Pasi
foli pėr vlerat e kandidates Fjora dhe programin e PLL, z.Spahiu ndėr tė
tjera tha:
Partia
Lėvizja e Legalitetit nuk e ndan diasporėn shqiptare nga populli
shqiptar, qofte mėrgatėn politike, apo emigracionin e ri
ekonomik tė pas viteve 90. Nė listėn e saj tė kandidatėve pėr zgjedhjet
e 28 qershorit PLL ka disa pėrfaqėsues nga diaspora shqiptare tė cilėt po
garojnė fuqishėm dhe i kanė tė gjitha shanset pėr tė fituar mandatin
parlamentar.
Tani
qė Shqipėria ka ndryshuar dhe po ndryshon ēdo ditė, partia Lėvizja e
Legalitetit i bėn thirrje mėrgatės politike dhe emigrantėve tė pas
viteve 90, qė tė konsiderojnė seriozisht mundėsinė e rikthimit tė tyre
nė Shqipėri jo vetėm pėr tė kontribuar nė zgjedhje, por edhe pėr tu
integruar nė mėnyrė tė plotė nė jetėn politike, shoqėrore dhe ekonomike
tė vendit. Ky qėndrim i PLL ėshtė krejt i ndryshėm nga ēdo qėndrim tjetėr
qė i konsideron emigrantėt thjesht si burim votash qė
duhen shfrytėzuar sa here qė nė Shqipėri ka zgjedhje.
Zyra
e shtypit e PLL
Topi
kundėr PD e PS: Jo fėmijė nė fushatė |
»
Vendosur:
02/06/2009 - 07:48 |
Presidenti Bamir Topi kundėrshton pjesėmarrjen e fėmijėve nė
takimet elektorale tė partive politike. Gjatė njė takimi me pėrfaqėsues
tė parlamentit rinor me rastin e 1 Qershorit, kreu i shtetit ka mbėshtetur
shqetėsimin e nxėnėsve pėr pėrdorimin e tyre nė fushatė.
Sipas pėrfaqėsuesve tė parlamentit rinor, pjesėmarrja e nxėnėsve
nė mitingjet elektorale dėmton procesin arsimor dhe edukues tė tė
miturve, pasi i shkėput nga mėsimi si dhe pėrdoret imazhi i tyre
pėr qėllime elektorale tė partive politike nė Shqipėri.
Presidenti i Republikės i konsideroi tė drejta shqetėsimet e
Parlamentit Rinor dhe i inkurajoi qė tė jenė aktivė nė debatin
publik pėr tė shprehur hapur mendimet e tyre, edhe nėpėrmjet
takimeve me subjekte tė tjera, thuhet nė njoftimin pėr shtyp tė
zyrės sė kreut tė shtetit. Presidenti Topi vlerėsoi pėrfaqėsuesit
e parlamentit rinor pėr punėn qė bėjnė, duke pėrcjellė zėrin
e tė rinjve nė evidentimin e prioriteteve tė tyre nėpėrmjet
sondazheve, intervistave e perceptimit publik me njė infrastrukturė
rinore tė ngritur nė ēdo qark tė vendit si njė element qė shėnon
rritje tė demokracisė. Presidenti i Republikės vėrejti se
Shqipėria ka bėrė ndryshime tė jashtėzakonshme dhe se janė
zgjeruar ndjeshėm hapėsirat qė tė rinjtė tė kultivojnė
interesat e tyre si njė bashkėpunim shkollė, familje e shoqėri.
Nga ana tjetėr kryetari i shtetit theksoi nevojėn pėr njė rritje
tė kujdesit nga ana e institucioneve pėr nxėnėsit, nė drejtim
edhe tė rritjes sė cilėsisė sė shėrbimeve arsimore e kulturore,
tė cilat kėrkojnė rritjen e standardeve nė nivele evropiane, pėr
tė arritur edhe lėvizjen e lirė pėr tė gjithė, thuhet mė
tej nė njoftimin pėr shtyp.
|
PS bllokon
mazhorancėn nė KQZ |
ALBANA
LIKA |
02/06/2009 Numėrim
i votave, PD-PS akuza pėr bllokim tė procesit
Udhėzimi duhet tė miratohej me 5 vota, ndėrkohė qė mori
vetėm 4
Partia Socialiste nė Komisionin Qendror tė Zgjedhjeve
arriti tė bllokonte mazhorancės duke votuar kundėr udhėzimit
pėr funksionimin e grupeve tė numrimti tė votave. Akti nė
tėrėsi nuk arriti tė merrte 5 votat e kėrkuara nga Kodi
Zgjedhor sipas pikės 5 tė nenit 24. Sipas tij,
konsiderohen tė miratuara kur votojnė jo mė pak se 5 anėtarė
tė KQZ-sė vendimet lidhur me aktet me karakter normativ
qė kanė pėr qėllim rregullimin e ēėshtjeve qė lidhen
me zgjedhjet. Udhėzimi i pėrgatitur nga administrata e
KQZ-sė pėrcaktonte numėrimin e votave nga tė paktėn dy
anėtarė tė GNV-sė. Kjo pjesė e udhėzimit ėshtė kundėrshtuar
nga pėrfaqėsuesit e opozitės nė KQZ, duke pasur parasysh
se Kodi Zgjedhor ėshtė taksativ nė pėrcaktimin e numėrimit
tė votave nga numėruesi i parė dhe nga sekretari.
Ligji i zgjedhjeve e thotė se GNV-tė nuk mund tė
funksionojnė pa numėruesin e parė dhe sekretarin. Pyetja
qė shtrohet ėshtė: ēfarė do tė bėhet me procesin e
numėrimit, nėse kėta tė dy nuk do tė jenė?, - tha pėrfaqėsuesi
i PS-sė Genc Gjonēaj. Kėtė shqetėsim tė kolegut tė
tij pėrfaqėsuesi i PD-sė Njazi Kosovrasti e cilėsoi si
njė pėrpjekje pėr tė bllokuar situatėn. Kodi
Zgjedhor ėshtė shumė i qartė nė pėrcaktimet e tij dhe
nuk ėshtė bllokues. Ne nuk mund tė bėjnė pėrcaktime tė
tjera nė udhėzues jashtė kėtij ligji, qė tė bllokojmė
situatėn atje poshtė. Nėse duam tė parashikojmė situata
kur nuk i ēojmė njerėzit, ėshtė tjetėr punė. Nėse
nuk i ēojmė, le tė vazhdojė numėrimi edhe me dy veta,
- tha Kosovrasti. Nė vijim tė gjykimit tė tij ai citoi
pikat 3 dhe 4 tė nenit 95, Ngritja e grupit tė numėrimit
tė votave. Pas diskutimeve tė gjata, sėrish KQZ-ja u
nda nė dy pjesė, gjė tė cilėn e reflektoi edhe nė
votimin 4 me 2 duke rrėzuar udhėzimin. Sipas kėtij udhėzimi,
nė respektim edhe tė Kodit Zgjedhor, ēdo fletė votimi do
tė tregohet para kamerave pėr jo mė pak se 4 sekonda dhe
vota do tė lexohet me zė tė lartė. Por nė asnjė rast
dhe pėr asnjė arsye fleta e votimit nuk do tė shfaqet mė
shumė se njė herė nė kamerė. Qėllimi i shfaqjes vetėm
njė herė ėshtė thjesht pėr regjistrim dokumenti, -
shpjegoi kryetari i KQZ-sė, Ristani. Edhe tabela e
rezultateve pėr ēdo qendėr votimi do tė shfaqet nė
kamerė pėr jo mė pak se 5 sekonda. Me kėrkesė tė
socialistėve, letra qė do tė pėrdoret pėr tabelat e
rezultateve do tė jetė kimike. KQZ-ja do tė hapė
procedurat pėr prodhimin e 5 mijė blloqeve me nga 5 fletė,
tė cilat do tu vihen nė dispozicion KZAZ-sė dhe anėtarėve
tė GNV-sė. Nė rast tė kėrkimit tė njė kopjeje edhe
nga subjektet e interesuara, atėherė tabela do tė
fotokopjohet e do tė vuloset nga sekretari i KZAZ-sė.
Fondi i partive
Shpėrndarja e fondeve pėr 35 subjektet zgjedhore qė do tė
marrin pjesė nė zgjedhje, do tė bėhet pikėrisht nė ēastin
kur Kėshilli i Ministrave tė vėrė nė dispozicion tė
KQZ-sė shumėn prej 65 milionė lekė tė akorduara pėr
financimin e fushatės zgjedhore tė subjekteve zgjedhore. Pėrgjigjja
zyrtare e KQZ-sė erdhi pas shqetėsimit qė pėrfaqėsuesi
i Aleancės Demokratike, Genci Anastasi, ngriti gjatė
mbledhjes sė djeshme pėr vonesat e shpėrndarjes.
GNV-tė
Nė gjysmėn e grupeve tė numėrimit tė votave numėruesi
i parė propozohet nga PD-ja dhe nė gjysmėn tjetėr nga
PS-ja. Sekretari i grupet tė numėrimit tė votave i pėrket
partisė politike tė kundėrt me partinė qė propozon numėruesin
e parė. Nė rast se ndonjė nga subjektet zgjedhore nuk
paraqet propozime brenda afatit kohor, KZAZ-ja cakton me
short zėvendėsuesit mes anėtarėve tė KQV-ve qė i pėrkasin
kėtij subjekti zgjedhor nė rang zone zgjedhore. Nė tė
kundėrt ai funksionon me jo mė pak se 2 anėtarė.
|
Meta: PD-PS te mos shtyjne zgjedhjet
Denis Dedej
E Marte, 02 Qershor 2009
Kryetari i Partise Levizja Socialiste per Integrim, Ilir Meta,
mohoi dje kategorikisht opsionin e shtyrjes se zgjedhjeve te 28
qershorit, per shkak te ndonje parregullsie, lidhur me procesin e
pajisjes me leternjoftime, per shtetasit pa pasaporte. Nepermjet nje
deklarate per shtyp nga selia e LSI, Meta theksoi se ka pasur kater
vjet kohe, per te bere Reformen Zgjedhore dhe per te zgjidhur
problemin e kartave. Ai tha se partia e tij qe ne muajin janar ka
kerkuar qe te gjendet nje zgjidhje konsensuale, per ceshtjen e
kartave. "Nuk duhet te na turperojne qe te shtyjme zgjedhjet,
apo t'i deshtojne ato tani qe jemi dhe vend anetar i NATO-s, sepse
do te diskreditonim edhe NATO-n, si nje aleance qe pranon vende te
papergatitura per demokraci dhe per zgjedhje te lira dhe te ndershme",
vleresoi ish-kryeministri. Ndaj sipas tij, duhet gjetur cdo zgjidhje
per te realizuar standarde sa me te pranueshme ne 28 qershor. "Cdo
shtyrje e dates se zgjedhjeve jo vetem qe do te ishte nje
diskreditim i Shqiperise, ne planin nderkombetar, por mos te
harrojme qe kriza ekonomike sa vjen dhe shtohet, per shkak te
vendimeve te papergjegjshme te kryeministrit Berisha dhe do te
kishim nje krize vertete komplekse, e cila nuk do te ishte larg asaj
te vitit 97", komentoi opsionin e mundshem te shtyrjes se
zgjedhjeve, Meta. Prandaj, theksoi ai, cdo gje duhet bere brenda
ketyre tre javeve. Nje tjeter ceshtje e prekur nga lideri i LSI,
Ilir Meta eshte dhe korrespondenca e Ministrise se Brendshme dhe
Partise Socialiste, lidhur me ceshtjen e kartave. Mbi kete debat, ai
vlereson se eshte pasur ne dispozicion kater vjet per t'i zgjidhur
keto probleme. Ndersa sjell ne vemendje se prej kater vitesh LSI ka
kerkuar te behet Kodi Zgjedhor me standarde evropiane dhe te
zgjidhet edhe problemi i kartave. "Duhet gjetur cdo zgjidhje
keto dite, qe ne 28 qershor qytetaret te shkojne dhe te marrin pjese
ne votime", apeloi Meta. Sipas tij, nuk duhet te synoje asnjera
pale te sajoje sebepe, per te prishur zgjedhjet dhe as Sali Berisha,
nuk duhet ta zgjase "doren" drejt qendrave te votimit ne
28 qershor. Pasi, theksoi ish-kryeministri, eshte nen nje vezhgim
shume te forte nderkombetar dhe ne rast se zgjat "doren"
do t'i ngelen zgjedhjet ne "dore", cka do te ishte shume e
rende per te, por edhe per vendin tone. Nje tjeter teme e cila eshte
prekur nga lideri i LSI eshte dhe raporti i USAID per pasqyrimin e
fushates ne media dhe per kartat e identitetit. Ne kete drejtim,
Meta vlereson se partia e tij ka qene dhe mbetet gjithnje e hapur
per te bashkepunuar me te gjitha mediat, por njekohesisht per te
ballafaquar programin e saj dhe prioritetet e saj me te gjitha
forcat politike dhe kuptohet ne radhe te pare me PD apo PS. "Jam
i hapur te ftoj ne debat kryetarin e PD, kryeministrin ne largim
z.Berisha dhe kandidatin per kryeminister nga Partia Socialiste
z.Rama, lidhur me programin qeverises per vendin, per kater vitet e
ardhshme", shprehu gatishmerine e tij per perballje publike,
Ilir Meta.
PERBALLJA
"Jam i hapur te ftoj ne debat kryetarin e PD, kryeministrin ne
largim z.Berisha dhe kandidatin per kryeminister nga Partia
Socialiste z.Rama, lidhur me programin qeverises per vendin, per
kater vitet e ardhshme", deklaroi lideri i LSI, Ilir Meta.
ZGJIDHJA
"Duhet gjetur cdo zgjidhje per te realizuar standarde sa me te
pranueshme me 28 Qershor, sepse cdo shtyrje e dates se zgjedhjeve jo
vetem qe do te ishte nje diskreditim i Shqiperise ne planin
nderkombetar", theksoi ish-kryeministri.
http://www.kohajone.com/html/artikull_43209.html
Topalli: Mandati i dyte, per integrimin ne BE
E Marte, 02 Qershor 2009
Kryetarja e Kuvendit, Jozefina Topalli, u shpreh e bindur ne
Kavaje se mazhoranca do te fitoje mandatin e dyte, per premtimet e
mbajtura ne Shqiperine qe po ndryshon. Ne vijimi te turit te saj,
"Grate per fitoren", Topalli akuzoi se ne kater vitet e
qeverisjes se djathte, opozita votoi gjithnje kunder, sa here flitej
per reforma, per te rritur rrogat. "Sa here qe kishim reforma
per te nenshkruar MSA-ne, ata i binin bilbilave, sa here kishim
reformat per te votuar buxhetin shtese, ata bojkotonin Parlamentin,
sa here qe vinte dhe afrohej dita per te marre ftesen per NATO, ata
protestonin ne shesh dhe pastaj vinin dite te tjera, per te dorezuar
kerkesen per statusin e vendit kandidat per BE, cdo dite ne
televizion, shtate here ne televizion, nuk guxonin ta benin, nuk
donin ta benin, nuk mund ta benin, do ta linin ne sirtar",
akuzoi kryetarja. Sipas saj, projektet e zhvillimit ne 4-vjecarin e
ardhshem te mazhorances se djathte, jane po aq ambicioze, sa kane
qene keto qe jane realizuar gjate kesaj periudhe.
|
|
02-06-2009 / Gazeta 55
Kryetarja e Kuvendit tė Shqipėrisė, nėnkryetare
e Partisė Demokratike Jozefina Topalli zhvilloi njė takim me banorėt e
Komunės Laē-Vau i Dejės ku prezantoi edhe deputetėt e ardhshėm tė
parlamentit pėr qarkun e Shkodrės. Nė fjalėn e saj Kryetarja e Kuvendit ndėr
tė tjera tha: Njė filozofi tjetėr, njė botė tjetėr, tėrėsisht e
ndryshme, na ndan nga ajo e Kryetarit tė Bashkisė sė Tiranės. Ne pamė se
Kryetari i Bashkisė sė Tiranės hapi fushatėn elektorale tė Partisė
Socialiste te Qyteti Studenti. Djemtė e bllokut u kthyen te fusha e Vaterlo-sė
e etėrve tė tyre tė dhjetorit tė vitit 1990. Ndaj edhe unė dėshiroj
ti them sot kėtu, nga bashkia juaj, nga ēdo fshat, nga ēdo komunė, se
fitorja e 28 qershorit do tė jetė si fitorja e marsit tė vitit 1992, se
fitorja e 28 qershorit do tė jetė mė e madhe dhe mė e thellė se asnjėherė
gjatė kėsaj periudhe. Unė dua ti them prej kėtu, prej bashkisė suaj,
Kryetarit tė Bshkisė sė Tiranės: Nga momenti qė nuk pranove tė hyje nė
listėn e deputetėve, je ēuar pėr tė ikur. Nga momenti qė pėrēmon tė
varfėrit, je ēuar pėr tė ikur. Nga momenti qė nuk beson te njeri, je ēuar
pėr tė ikur. Nga momenti qė i thua studentėve se nuk i njeh diplomat e
tyre, je ēuar pėr tė ikur. Ai ėshtė ēuar pėr tė ikur qė kur votoi
kundėr rritjes sė rrogave. Ai ėshtė ēuar pėr tė ikur qė kur votoi kundėr
rritjes sė pensioneve. Ai ėshtė ēuar pėr tė ikur, sepse ai nuk pranonte
anėtarėsimin e Shqipėrisė nė NATO. Ai ėshtė ēuar pėr tė ikur, sepse
kur ne kėrkonim tė nėnshkruanim Marrėveshjen e Stabilizim-Asociimit, ai i
binte bilbilave nė Parlament. Sot, pavarėsisht nga pėrpjekjet e tij, pavarėsisht
nga balta, nga helmi qė ēdo ditė, ēdo orė, ēdo minutė, hedh kundėr
Partisė Demokratike, hedh kundėr tė gjithė neve, nga sheshet e Shkodrės,
nga sheshet e Durrėsit, nga sheshet e Korēės, nga sheshet e Vlorės, nga
sheshet e Tiranės, ne i themi: Mė 29 qershor, nė mandatin tjetėr, ne do
tė mendojmė njėlloj. Por, kryesisht, do tė mendojmė pėr atė qė ka mė
shumė nevojė. Do tė mendojmė pėr tė rinjtė. Do tė mendojmė pėr
ardhmen e tyre. Do tė mendojmė pėr rritjen e rrogave. Do tė mendojmė pėr
rritjen e pensioneve. Pėr ta bėrė jetėn mė tė sigurt, pėr ti bėrė
fėmijėt dhe nėat mė tė lumtur, tha Kryetarja e Kuvendit.
Fjala e Kryetares sė Kuvendit nė
Shkodėr, Vau i Dejės
Ėshtė kėnga qė shoqėron Partinė
Demokratike nė ēdo takim, nė ēdo miting, nė ēdo fshat, nė ēdo komunė,
nė ēdo qytet. Kjo kėngė e ka titullin Ne do tė fitojmė garėn prapė,
prapė dhe prapė... Ne kemi fituar ēdo garė. Ne nuk kemi lėnė garė pa
kapėrcyer. Dhe shumė gara tė tjera do tė fitojmė sė bashku. Ndaj dhe jo
rastėsisht sot pas hapjes sė mrekullueshme tė fushatės elektorale, qė ėshtė
bėrė paradite nė Pallatin e Sportit, me zonja, me nėna, me motra, ku janė
prezantuar deputetėt e ardhshėm tė Shkodrės nė Kuvendin e Shqipėrisė nė
mandatin tonė tė dytė, bashkė me kryetarin e bashkisė dhe me kryetarin e
Partisė, kemi vendosur qė ta bėjmė kėtu, sė bashku me demokratėt dhe
demokratet e kėsaj bashkie dhe tė kėsaj zone. Unė them pa asnjė ndroje
zoti kryetar se, nė qoftė se kemi bėrė ato investime qė kemi bėrė, nė
rrugė, nė ujėsjellėsa, nė energji dhe nė ēdo projekt tjetėr, ju them
sot, dhe ta mbani mend: nė katėr vitet e ardhshme, nė mandatin tjetėr, nė
mandatin e dytė, pesė herė mė shumė, pesėfish mė shumė do tė jenė
investimet e bashkisė dhe zonės suaj. Unė sot vij kėtu, nė kėtė bashki,
shkoj nė ēdo fshat, shkoj nė ēdo komunė, shkoj nė ēdo qytet dhe ndihem
mė krenare se kurrė. Ndihem mė krenare se kurrė. Nė fakt, ndihem edhe me
fat, pėr faktin se duke qenė Kryetare e Kuvendit nė mandatin e parė, qė
sapo mbyllėm, unė them se kemi pėrfaqėsuar shpirtin demokrat, kemi pėrfaqėsuar
shpirtin e vendit tonė, tė Shqipėrisė mbarė. Nė katėr vite kemi kaluar
reforma tė jashtėzakonshme. Nė katėr vite kemi bėrė tė mundur qė ky
vendi ynė i dashur, ky vend qė ka qenė me halle, ky vend qė unė e di se
ka plot halle, tė ndryshojė, tė rritet, tė zhvillohet, tė ketė ekonomi mė
tė mirė, tė ketė tė ardhura mė tė shumta, tė ketė mė shumė punėsim,
tė ketė mė shumė perspektivė, tė ketė mė shumė optimizėm. Kur mė
pyesin: cila ėshtė gjėja mė e rėndėsishme dhe cili ka qenė
sodisfaksioni mė i madh qė ke pasur gjatė kėsaj periudhe? Unė i them: Ėndrra
e babait time ėshtė ėndrra e xhaxhallarėve tė mi, ėshtė ėndrra e gjyshėrve
tė mi, po ashtu edhe e juaja, e atyre qė vuajtėn nė burgje dhe nė
internime sepse besuan te liria, sepse besuan tek e drejta, sepse besuan te
vlera. Kjo ėndėrr ishte qė Shqipėria tė shkonte drejt perėndimit.
Anėtarėsimi i Shqipėrisė nė NATO ėshtė
ėndrra e tyre. Anėtarėsimi i Shqipėrisė nė NATO ėshtė premtimi i
mbajtur. Anėtarėsimi i Shqipėrisė nė NATO ėshtė fjala jonė e mbajtur,
ėshtė fjala jonė e dhėnė. Nuk ka gjė mė tė rėndėsishme sesa tė shohėsh
kombin tonė, sesa tė shohėsh vendin tėnd, tė ulet i barabartė, ashtu si
Shtetet e Bashkuara tė Amerikės, ashtu si Gjermania, ashtu si Franca, ashtu
si Italia, ashtu si vendet baltike, ashtu si vendet nordike, nuk ka ndodhur
kurrė, nuk ka ndodhur kurrė, qė brenda njė muaji njė komb tė mund tė shėnojė
dy datat mė tė rėndėsishme tė tij historike. Anėtarėsimin nė NATO.
Kandidimin dhe urdhėrimin e kėrkesės pėr statusin e vendit kandidat. Nuk
ka ndodhur kurrė. Asnjėherė. Nė asnjė qeveri, qė nė njė periudhė kaq
tė shkurtėr, tė bėhen gjėra kaq tė mėdha. Ta transformojmė kaq shumė
kėtė vend, vendin tonė. Edhe socialistėt, pėr hir tė sė vėrtetės, bėnė.
Por, kjo qeveri di tė punojė. Kjo qeveri di ta mbajė fjalėn. Kjo qeveri ka
ndryshuar rrugėt, ka ndryshuar infrastrukturėn. Kjo qeveri ka sjellė ujin
dhe dritat 24 orė. Kjo qeveri ka rritur rrogat, ka rritur pensionet. Kjo
qeveri ka dhėnė mundėsinė e shkollave mė tė reja, mė tė mira. Kjo
qeveri ka bėrė qė fėmijėt tanė, edhe nė fshatin mė tė largėt, tė
kenė nė shkolla laboratorė kompjuterikė. Kjo qeveri di tė punojė. Vėrtet
punon. Dhe, pėrveē kėsaj, nuk ka ndodhur kurrė qė nė buxhetin e shtetit,
nė katėr vite, tė shtohen 2.5 miliardė euro mė shumė. Para tė marra nga
lufta kundėr korrupsionit. Para tė marra nga lufta kundėr kontrabandės.
Para tė marra nga lufta kundėr atyre qė mendonin se mund tė shfrytėzonin
karrigen publike pėr interesa private. Njė filozofi tjetėr, njė botė tjetėr,
tėrėsisht e ndryshme, na ndan nga ajo e Kryetarit tė Bashkisė sė Tiranės.
Ne pamė se Kryetari i Bashkisė sė Tiranės hapi fushatėn elektorale tė
Partisė Socialiste te Qyteti Studenti. Djemtė e bllokut u kthyen te fusha e
Waterloo-s e etėrve tė tyre tė dhjetorit tė vitit 1990. Ndaj edhe unė dėshiroj
ti them sot kėtu, nga bashkia juaj, nga ēdo fshat, nga ēdo komunė, se
fitorja e 28 qershorit do tė jetė si fitorja e marsit tė vitit 1992, se
fitorja e 28 qershorit do tė jetė mė e madhe dhe mė e thellė se asnjėherė
gjatė kėsaj periudhe. Unė dua ti them prej kėtu, prej bashkisė suaj,
Kryetarit tė Bshkisė sė Tiranės: Nga momenti qė nuk pranove tė hyje nė
listėn e deputetėve, je ēuar pėr tė ikur. Nga momenti qė pėrēmon tė
varfėrit, je ēuar pėr tė ikur. Nga momenti qė nuk beson te njeri, je ēuar
pėr tė ikur. Nga momenti qė i thua studentėve se nuk i njeh diplomat e
tyre, je ēuar pėr tė ikur. Ai ėshtė ēuar pėr tė ikur qė kur votoi
kundėr rritjes sė rrogave. Ai ėshtė ēuar pėr tė ikur qė kur votoi kundėr
rritjes sė pensioneve. Ai ėshtė ēuar pėr tė ikur, sepse ai nuk pranonte
anėtarėsimin e Shqipėrisė nė NATO. Ai ėshtė ēuar pėr tė ikur, sepse
kur ne kėrkonim tė nėnshkruanim Marrėveshjen e Stabilizim-Asociimit, ai i
binte bilbilave nė Parlament. Ai shkulte telat e mikrofonave nė Parlament.
Ai ēonte burra qė tė mė sulmonin, tė mė shanin, tė mė agresonin, vetėm
e vetėm pėr tė mos nėnshkruar Marrėveshjen e Stabilizim-Asociimit. Sot,
pavarėsisht nga pėrpjekjet e tij, pavarėsisht nga balta, nga helmi qė ēdo
ditė, ēdo orė, ēdo minutė, hedh kundėr Partisė Demokratike, hedh kundėr
tė gjithė neve, nga sheshet e Shkodrės, nga sheshet e Durrėsit, nga
sheshet e Korēės, nga sheshet e Vlorės, nga sheshet e Tiranės, ne i themi:
Mė 29 qershor, nė mandatin tjetėr, ne do tė mendojmė njėlloj. Por,
kryesisht, do tė mendojmė pėr atė qė ka mė shumė nevojė. Do tė
mendojmė pėr tė rinjtė. Do tė mendojmė pėr ardhmen e tyre. Do tė
mendojmė pėr rritjen e rrogave. Do tė mendojmė pėr rritjen e pensioneve.
Pėr ta bėrė jetėn mė tė sigurt, pėr ta bėrė syrin e fėmijės me tė
lumtur, mė tė gėzuar dhe zemrėn e nėnės mė tė madhe dhe mė tė qetė.
Dhe tani, nėse mė lejoni, dėshiroj
tju prezantoj deputetėt, kolegėt, qė sė bashku me mua, nė mandatin e
ardhshėm do tė jenė nė Kuvendin e Shqipėrisė. Po e filloj nga zoti Gjok
Uldedaj. Zoti Gjok Uldedaj ka mbaruar Fakultetin e Ekonomisė. Ai ėshtė njė
biznesmen i shkėlqyer dhe i suksesshėm. Ėshtė pedagog nė Universitetin
Ekonomik tė Kamzės. Ėshtė kryetar i Dhomės sė Tregtisė sė Shqipėrisė.
Njė njeri qė ka treguar se historia e tij ėshtė njė histori suksesi. Sė
bashku me mua, ai do tju pėrfaqėsojė nė Parlamentin e Shqipėrisė nė
mandatin e dytė. Ne, sė bashku, do tė vazhdojmė tė ecim pėrpara dhe tė
zgjidhim problemet. Deputet i ardhshėm i Kuvendit tė Shqipėrisė do tė jetė
edhe zoti Astrit Bushati. Njė njeri me njė vullnet jashtėzakonisht tė
rrallė. Deputeti tjetėr do tė jetė zoti Gėzim Dibra. Deputeti tjetėr kėsaj
radhe ėshtė nga Puka, i cili do tė jetė nė mandatin e ardhshėm deputet nė
Kuvendin e Shqipėrisė, zoti Ramiz Ēoba, me tė cilin kemi punuar katėr
vjet sė bashku nė Parlamentin e Shqipėrisė dhe qė na ka mbėshtetur pėr
ēdo projektligj dhe pėr ēdo veprim tonin. Deputetja tjetėr ėshtė zonja
Shpresa Tepelia. Ka mbaruar Fakultetin e Elektronikės dhe ka mbrojtur
doktoraturėn jashtė shtetit pėr elektronikė. Ėshtė pedagoge. Deputeti
tjetėr ėshtė zoti Gjovalin Ēuni. Nė fakt, Gjovalinin e njoh prej njėzet
a mė shumė vitesh. Vjen nga njė prej familjeve mė tė mira tė Shkodrės.
Ėshtė drejtori i Biblotekės sė Shkodrės. Pėr vite tė tėra ka
punuar si drejtor i biblotekės sė Universitetit tė Shkodrės. Ėshtė njė
njeri i kulturuar dhe njė ndėr njerėzit mė tė respektuar nė qytetin e
Shkodrės.
Dhe tani, pėrpara se ta mbyllim, unė do
tju lutesha tė mos mė shikonit as si deputete, as si politikane, as si
Kryetare e Parlamentit, por tė mė shikoni thjesht si shkodrane. Si Jozefina.
Unė kam njė lutje. Nuk ka gjė mė tė rėndėsishme nė kėto momente sesa
tė shkojmė, ēdo njeri, ēdo banor, i Bashkisė sė Vaut tė Dejės, i
Mnel-Vigut, i Hajmelit, i fshatrave tė tjerė, dhe tė aplikojmė pėr tė
marrė kartat e identitetit pėr tė votuar. Vitin qė vjen, nė kėtė kohė,
shqiptarėt do tė kenė mundėsi tė lėvizin pa viza. Kjo kėrkon qė tė
keni kartėn e identitetit. Kjo kėrkon qė tė shkoni tė merrni kartėn e
identitetit. Mė 28 qershor, kėsaj radhe sistemi elektoral nuk ėshtė mė ai
qė ka qenė mė parė, kėsaj radhe Kryetari i Bashkisė sė Tiranės, ai qė
tė gjithė ne e njohim, dhe Kryeministri Sali Berisha pėrballen me njėri-tjetrin.
Partitė e tjera kėsaj radhe nuk i shtojnė ndonjė gjė koalicionit. Prandaj
u kėrkoj tė gjithėve, edhe atyre qė nuk janė kėtu, edhe atyre qė njihni
ju, edhe atyre qė dėgjoni ju, kėsaj radhe votat tuaja tė unifikohen te
Partia Demokratike dhe vetėm te Partia Demokratike. Sepse Vau i Dejės ka qenė
gjithmonė demokrat dhe na ka mbėshtetur nė ēdo moment. Kėsaj radhe ėshtė
rasti pėr tė treguar edhe njėherė se ne nuk humbasim as edhe njė votė.
Ēdo votė ėshtė e rėndėsishme. Kėto vota janė pėr njė qeveri mė tė
fortė, qė do tė sjellė projekte mė tė mėdha, qė do tė sjellė para mė
shumė, qė do tė sjellė punėsim mė shumė, qė do tė sjellė projekte tė
tjera. Dhe kėtė vetėm Sali Berisha e bėn tė mundur. Nė projektin e
ardhshėm 160 milionė euro janė vetėm investime tė reja. 160 milionė euro
janė para mė shumė, janė rroga mė shumė, janė mundėsi mė shumė pėr
bashkėshortėt tuaj, pėr fėmijėt tuaj, pėr tė gjithė ju.
Rroftė Vau i Dejės! Rrofshin demokratėt!
Rroftė fitorja!
Nga: start 31/05/2009
PLL prezanton kandidat
Korēė -Partia Lėvizja e Legalitetit ka prezantuar dje nė Korēė
kandidatėt e saj pėr deputetė nė zgjedhjet e 28 qershorit 2009. Kryetari
i kėsaj partie, Ekrem Spahiu, vlerėsoi lart nė kėtė takim vlerat e
secilit kandidat dhe tha se ky ėshtė ekipi mė i mirė qė paraqitet para
elektoratit korēar.
Pavarėsisht atyre qė qeveria e maxhorancės sė djathtė ka bėrė gjatė
kėtyre viteve, ekzistojnė tė gjitha mundėsitė, vullneti politik dhe
projektet e nevojshme qė Korēa, ky qytet i traditės, i vlerave patriotike
dhe kulturore, i resurseve tė shumta dhe njerėzve tė mirė, atdhetarė e
punėtorė, tė fitojė pėrsėri shkėlqimin e dikurshėm e tė thirret
"zonjė e rėndė", ashtu siē thuhej pėr tė nė kohėn e Mbretėrisė
Shqiptare"-theksoi Spahiu.
"Ne kemi bindjen se programi i Partisė Lėvizja e Legalitetit,
si njė parti konservatore, promovuese e vlerave mė tė mira tė traditės,
tė shtetit dhe familjes, por edhe si njė parti me vizion tė qartė bashkėkohor
pėr njė Shqipėri tė begatė e tė integruar, pėr individė tė lirė e
tė fuqishėm, qė punojnė nė pronat dhe vendin e tyre, duke ndėrtuar
Shqipėrinė evropiane, ėshtė njė program qė i pėrshtatet fare mirė
interesave tė qytetarėve korēar", tha kryelegalisti Spahiu.
Dule dhe Bollano te Bakojanis: Mbėshtetje nga Athina
Kryetari i PBDNJ-sė dhe ai i OMONIA-s u shoqėruan nė takim
nga zėvendėsministri i Jashtėm grek, Thodhoros Kasimis
Zyrtarė drejtues tė
subjekteve politiko-shoqėrore tė pakicės joshqiptare nė vend, Vangjel
Dule dhe Vasil Bollano, janė pritur pėr mė shumė se 15 minuta nė njė
takim tė posaēėm nga kryetarja e diplomacisė sė Greqisė, Dora
Bakojanis nė Athinė. Dule, kryetar i Partisė Bashkimi pėr tė Drejtat e
Njeriut, dhe Bollano qė udhėheq shoqatėn OMONIA, diskutuan me
Bakojanisin mbi ēėshtjet e rėndėsishme qė lidhen me pakicėn greke qė
jeton nė Shqipėri, pėr aleancat mes tyre nė hartimin e listave shumėemėrore
tė kandidatėve pėr deputetė, pėrfshi dhe Unionin e Vllehve, si dhe pėr
koalicionin zgjedhor tė pėrcaktuar njėzėri me Partinė Socialiste tė
tri herė kryebashkiakut tė Tiranės, Edi Rama. Dule dhe Bollano kanė bėrė
njė pasqyrė tė qėndrimeve tė pėrfaqėsuesve tė pakicės greke dhe tė
rrugėzgjidhjeve qė kanė gjetur ata pėr tė qenė pjesė e zhvillimeve
demokratike nė Shqipėri. Qėndrimet e Athinės janė nė mbėshtetje tė pėrmirėsimit
tė kushteve tė pakicės dhe pa ndėrhyrė nė tė quajturat ndasi
apo fraksione mes komunitetit pėrkatės nė subjektet respektivė,
qoftė PBDNJ, qoftė OMONIA. Informacionet mediale komentuan duke iu
referuar burimeve tė tyre nė Ministrinė e Jashtme tė Greqisė, se Athina
nuk ndėrhyn nė pėrēarjen e minoritetit. Kryetari i PBDNJ-sė, Dule, ka bėrė
thirrje qė tė gjithė emigrantėt shqiptarė nė shtetin fqinj tė vijnė
pėr tė votuar mė 28 qershor nė Shqipėri, pėr tė zgjedhur ligjvėnėsit
pėr tė 140 ulėset e Kuvendit tė ri. Dule dhe Bollano u shoqėruan nga zėvendėsministri
i Jashtėm grek pėr Ēėshtjet e Pakicave, Thodhoros Kasimis, i cili ditėt
e fundit qėndroi pėr vizitė nė Shqipėri. Dule tha se Athina mbėshteste
fuqimisht marrėdhėniet e shkėlqyera me Tiranėn. Athina mbėshtet
fuqimisht integrimin e Shqipėrisė, siē ndodhi me NATO-n, edhe me
Bashkimin Evropian, dhe natyrisht qė u takon zgjedhėsve shqiptarė pėr tė
marrė vendimet e tyre se kush do ti qeverisė pas zgjedhjeve tė 28
qershorit, -tha Dule. Ai shtoi se domosdo qė si forcė politike, edhe
PBDNJ-ja dėshiron dhe kėrkon qė tė jetė ajo e pėlqyera e elektoratit.
PBDNJ-ja vendosi tė bashkohej me opozitėn e majtė pėr ti ofruar njė
ndryshim politikave qeveritare tė PD-sė dhe aleatėve tė saj, mes tė cilėve
ishte qė nga 3 korriku 2005 nė drejtimin e Ministrisė sė Punės, Ēėshtjeve
Sociale dhe Shanseve tė Barabarta. Menjėherė pas vendimit tė kryesisė qė
u mbėshtet nga OMONIA, ministri Anastas Duro dha dorėheqjen.
Kryetari i qeverisė, Sali Berisha, e zėvendėsoi atė me Viktor Gumin, qė
mbante detyrėn e zėvendėsministrit tė Drejtėsisė. Duke akuzoi Berishėn,
se vazhdimisht kishte pasur prirjen e futjes sė njė fryme pėrēarėse mes
minoritetit. Dule si dhe Bollano thanė bashkėrisht se, pėr tė gjithė
drejtuesit e subjekteve tė tyre qė do tė dilnin jashtė linjės sė pėrcaktuar
pėr tu bashkuar me Berishėn, do tė vepronin automatikisht statutet
respektivė tė PBDNJ-sė dhe OMONIA-s, duke i pėrjashtuar. Nuk pati
shumė kohė pėr kėtė, sepse ministri paraardhės i Duros, Kosta Barka
dhe drejtuesi i OMONIA-s nė degėn e Gjirokastrės, njėherazi
prefekti Spiro Ksera, u pėrfshinė nė listėn e deputetėve tė PD-sė nė
qarkun Gjirokastėr dhe Vlorė.
Denion Ndrenika
Berisha-Thaci: Ra "muri", u bashkuam
Fatjona Mejdini
E Hene, 01 Qershor 2009
Me ne fund u shfaq drita ne fund te tunelit te rruges qe lidh dy anet e
kombit shqiptar. Kryeministri Berisha dhe homologu i tij kosovar, Hashim Thaci
"shemben" dje murin qe ndalte tunelin ne segmentin Rreshen-Kalimash,
per te peruruar ne menyre simbolike rrugen qe lidh ultesiren Perendimore
shqiptare me malet e larta te Kosoves. Kalimashi u be paraditen e djeshme me i
zhurmshem se kurre, teksa disa ore me pare gazetare te dy vendeve dhe qytetare,
nen dekorin e flamujve shqiptare, kosovare dhe te Bashkimit Evropian dhe ritmet
e muzikes, prisnin shtrengimin e duarve te dy kryeministrave. Ceremonia e
mireorganizuar mes qeverive te Shqiperise dhe Kosoves nisi ne oren 12.15 kur
kryeministri Berisha nga ana e Thirres dhe kryeministri Thaci nga ana e
Kalimashit te Kukesit, bashkuan duart ne mesin e tunelit, ne aksin rrugor
Rreshen-Kalimash. Ne menyre simbolike kryeministri Berisha i hipur ne nje
ekskavator, shembi murin e holle qe ndante tunelin, duke zbuluar driten mes dy
aneve te ketij tuneli. Pas dy kryeministrave ne takimin e tyre simbolik
ndodheshin edhe delegacionet e tyre te perbera nga ministra dhe deputetet te
Kuvendit shqiptare dhe atij te Kosoves. Grupi prej 20 vetesh qe udhehiqej nga
Berisha dhe ai prej 20 vetesh qe udhehiqej nga Thaci, ecen ne drejtim njeri
tjetrit, deri sa takuan duart. Duke pershkruar ne kembe 100 metra ne tunel te dy
kryeministrat u pozicionuan ne foltoret e vendosura ne anen e daljes per ne
Kukes, per te ndare me te pranishmit dhe me te gjithe shqiptaret impresionet e
tyre per inaugurimin e kesaj vepre te rendesishme. "Ky tunel para se
gjithash eshte tuneli i bashkimit te kombit. Sot ne vendosem se nuk ka male, nuk
ka pengesa, nuk ka asgje, qe mund ta ndaje, jo vetem shpirterisht por as
fizikisht kete komb", deklaroi kryeministri Berisha ne fillim te fjales se
tij. Sipas kreut te qeverise tuneli kishte pasur nje kosto te larte, por kjo
kosto ishte e paperfillshme sepse ky tunel kushton shume me pak se sa koha e
kalimtareve neper te, ne nje vit te vetem. "Tuneli ka qene i veshtire dhe i
kushtueshem, por cmimi i tij eshte dhjetera e qindra here me i vogel, se vlera e
tij e madhe morale, se sa bashkimi qe sjell midis njerezve, se sherbimi qe iu
ben njerezve dhe qytetareve, si dhe dalja ne det qe i jep Kosoves, dhe jo vetem
Kosoves, por dhe fqinjeve te saj", deklaroi kryeministri Berisha. Nga ana e
tij kryeministri i Kosoves, Hashim Thaci theksoi se sot shqiptaret me kosovaret
jane me afer se kurre me pare. "Si kryeminister i qeverise se Republikes se
Kosoves, zotohem se per nje kohe shume te shkurter, kjo rruge do te vazhdoje
tutje, Vermice, Prizren, dhe ne kryeqytetin e Kosoves, Prishtine", premtoi
Thaci. Ne kete menyre rruga e cila nis nga Durresi dhe perfundon ne Kukes per
palen shqiptare do te vazhdoj rrugetimin e saj deri ne kryeqytetin kosovar.
Padrejtesite
Kryeministri kosovar Thaci deklaroi se koha po korrigjon te gjitha padrejtesite
qe jane bere ndaj kombit shqiptare ne shekuj. Sipas tij, bjeshket, malet dhe
muret nuk mund ti ndajne me dy vendet sepse tashme jane ndertuar me dhjetera ura
dhe tunele komunikimi.
"Rruga do te lidhe rajonin e Ballkanit me Adriatikun"
Kryeministri Berisha ne fjalen e tij perpara banoreve te Kalimashit dhe
vizitoreve te shumte qe ndoqen ceremonine theksoi se rruga Durres-Kukes nuk
lidhte vetem Shqiperine me Kosoven, por te gjithe rajonin e Ballkanit me
bregdetin shqiptare.
"Ne inauguruam tunelin, qe bashkon jo vetem shqiptaret, por inauguruam
tunelin qe me sherbimet qe ofron ne fushen e transportit dhe te qarkullimit,
bashkon me shume shqiptaret me kombe te tjera te rajonit, maqedonasit, serbet,
bullgaret dhe te gjitha kombet e ketij rajoni", deklaroi kryeministri
Berisha, duke theksuar rendesine rajonale te kesaj rruge. Sipas tij, kjo rruge
do te beje qe brigjet e Shqiperise, portet e saj, t'u sherbejne jo vetem
shqiptareve ne Shqiperi dhe Kosove, por tu sherbeje te gjitha kombeve te rajonit.
Nga ana e tij kryeministri i Kosoves, Hashim Thaci shprehu bindjen se edhe
marredheniet e shtetit me te ri ne bote me Shqiperine, si pasoje e kesaj rruge,
do te behein me intensive se me pare. "Pervec deshirave, endrres per
integrim kombetar dhe euroatlantik, kjo rruge do te mbarte ide, mallra, rritje
ekonomike per te dy vendet tona. Kjo rruge do t'i jape shtytje zhvillimeve te
shumanshme te dy vendeve tona", deklaroi kreu i qeverise kosovare Thaci,
duke shtuar se tashme asgje nuk mund ti ndante shqiptaret kudo ku ata jetonin ne
rajon. Shume media prestigjioze nderkombetare duke cituar analiste kane
parashikuar nje zhvillim te turizmit dhe ekonomise se gjithe rajonit si pasoje e
ndertimit te kesaj rruge.
Premtimi
Kryeministri Berisha premtoi dje se qeveria qe ai drejton nuk do te lere male pa
shembur dhe nuk do te lere gje pa bere, ne menyre qe shqiptaret te kene
Shqiperine ne pellembe te dores dhe te jete e pershkuar nga te gjitha anet me
rruge.
Opozita, asnje deputete dhe politikan ne Durres-Kalimash
Ne ceremonine e djeshme perurimit te tunelit ne Rreshen-Kalimash nuk merrte
pjese asnje nga perfaqesuesit e Partise Socialiste dhe opozites ne vend. Ndonese
se ceremonia me pranine e kryeministrit te Kosoves, Hashim Thaci mori permasa
kombetare kjo nuk solli pranine e perfaqesuesve te opozites ne kete inaugurim te
rendesishem. Ne Kalimash kryeministri Berisha u shoqerua nga nje delegacion prej
20 vetesh, ku te pranishem ishin kryetarja e Kuvendit Jozefina Topalli, Ministri
i Jashtem Lulzim Basha, Ministri i Puneve Publike, Transporteve dhe
telekomunikacionit Sokol Olldashi, Ministria e Integrimit Majlinda Bregu, si dhe
anetare te tjere te kabinetit qeveritar dhe drejtues vendore. Edhe kryeministri
i Kosoves, Hashim Thaci ishte i shoqeruar nga nje delegacion prej 20
personalitetesh ku spikasnin zevendeskryeministri kosovar, Hajredin Kuqi,
Ministri i Jashtem Skender Hyseni, Ministri i Transporteve Fatmir Limaj, anetare
te qeverise, e deputete te parlamentit te Kosoves. Po keshtu ceremonia u ndoq
nga nje numer i madh gazetaresh dhe qytetaresh te zones por edhe te ardhur nga
Kosova.
http://www.gazeta55.net/index.php?kat=politike&artikulli=6556
01-06-2009 / Artur Bego
Kryetari i PD-sė, njėherazi
kryeministri Sali Berisha do tė prezantojė programin e ri qeverisės, pėr katėr
vitet e ardhshme
TIRANE - Partia Demokratike, udhėheqėse e koalicionit elektoral
Aleanca pėr Ndryshim, ēel sot zyrtarisht fushatėn zgjedhore. Gjatė
mitingut qė pritet tė zhvillohet nė njė atmosferė tė jashtėzakonshme nė
sheshin Skėnderbej, kryetari i Partisė Demokratike dhe njėherazi
kryeministri Sali Berisha do tė prezantojė para qytetarėve programin e ri
qeverisės, pėr katėr vitet e ardhshme.
Nė mitingun e sotėm, pėr tė cilin burime pranė selisė blu bėjnė tė
ditur se janė marrė tė gjitha masat pėr njė organizim madhėshtor, pėrfaqėsuesit
e qeverisė dhe tė koalicionit pėrbėrės sė Aleanca pėr Ndryshim, do
tė shpalosin vizionin e tyre pėr katėr vitet e ardhshme, me qeverisjen e
Partisė Demokratike dhe tė aleatėve.
Partia Demokratike hyn nė garėn elektorale tė kėtij viti me koalicionin mė
tė madh nė histori, me plot 10 parti politike, me synimin e vetėm tė fitores
sė thellė nė zgjedhje.
Katėr vitet e mandatit qė po mbyllet, qeverisja demokratike arriti tė
realizojė tė gjitha premtimet e saj, si rritjen e pagave dhe pensioneve,
investimet nė infrastrukturė, furnizimin me 24 orė me energji elektrike,
hapjen e afro 100 mijė vendeve tė reja tė punės, uljen e taksave, realizimin
e reformave jetike qė mundėsuan edhe anėtarėsimin e vendit nė NATO e njėherazi
dorėzimin nė Bruksel tė kėrkesės pėr statusin kandidat nė BE.
Ndėrkohė, kryeministri Berisha premton se nė mandatin e dytė prioritete do tė
jenė rritja e mėtejshme e pagave dhe pensioneve, pėr tė parakaluare dhe 6
vendet tė BE, investimet nė infrastrukturė, zgjidhjen e ēėshtjes sė pronėsisė,
thellim tė reformave nė sistemin e drejtėsisė, sistemin shėndetėsor etj.
Gjithashtu, brenda vitit tė parė tė mandatit tė dytė qytetarėt shqiptarė
do tė lėvizin tė lirė, pa viza, nė tė gjitha vendet anėtare tė Bashkimit
Evropian.
http://www.gazeta55.net/index.php?kat=politike&artikulli=6555
Drite
ne Autostraden Berisha
01-06-2009 / Leonard Quku
Kryeministrat Sali Berisha dhe
Hashim Thaēi inaugurojnė hapjen e tunelit Thirrė-Kalimash, veprės mė tė
madhe inxhinierike tė rajonit, i cili shėnon preludin e vėnies nė funksionim
tė autostradės sė shqiptarėve Durrės-Prishtinė. Entuziazėm nė dy anėt e
kufirit administrativ. Kryeministri shqiptar zotohet se do ia kushtojė jetėn
shembjes sė ēdo barriere, historike apo gjeografike, qė mund tė ndalė
zhvillimin e hapėsirave mbarėshqiptare
TIRANE - Tuneli Thirrė-Kalimash vepra mė e vėshtirė inxhinierike e
autostradės Durrės-Kukės-Morinė, i njohur si korridori i shqiptarėve apo
aorta e kombit u pėrurua dje nė mesditė nga kryeministri i Shqipėrisė Sali
Berisha dhe kryeministri i Kosovės Hashim Thaēi
Ndėrtimi i tunelit, pjesė e segmentit Rrėshen-Kalimash nė autostradėn Durrės-Kukės
Morinė, nisi dy vjet mė parė nga tė dyja hyrjet, nga Thirra dhe Kalimashi, nė
njė terren tė vėshtirė malor, pėr hapjen e tė cilit ėshtė dashur tė
punohet nė shkėmbinj. Dje u hap njė nga hyrjet e tij, Thirrė-Kalimash, ndėrsa
hyrja tjetėr Kalimash-Thirrė, pritet tė pėrfundojė sė shpejti. Pas shpimit
tė centimetrave tė fundit tė tunelit tė Kalimashit, zyrtarisht ėshtė hapur
njėri krah i autostradės Durrės-Kukės-Morinė.
I hipur mbi njė buldozer kryeministri shqiptar Sali Berisha ka rrėzuar murin
simbolik qė ndante tunelin e Kalimashit duke ēelur zyrtarisht atė.
Nė hapjen e tunelit e pranishme ishte gjithashtu edhe kryeparlamentarja
Jozefina Topalli, zonja Liri Berisha, ministri i Transporteve Sokol Olldashi,
ministrja e Integrimit, Majlinda Bregu, ministri i Jashtėm, Lulzim Basha, po
ashtu e pranishme ishtė edhe mbesa e ish-presidentit amerikan Ajzenhauer.
Ndėrsa delegacioni kosovar pėrfaqėsohej nga kryeministri Hashim Thaēi,
ministri i Transporteve Fatmir Limaj si dhe 18 anėtarė tė tjerė.
Rreth orės 12.00 tė mesditės kryeministri i Kosovės dhe i Shqipėrisė,
Hashim Thaēi e Sali Berisha, janė pėrqafuar nė mesin e tunelit, ndėrkohė qė
kryeministri i Shqipėrisė ka pėrshkruar rrugėn, duke hyrė nė tunel nga
Thirra, ndėrsa kryeministri i Kosovės ka pėrshkruar tunelin duke hyrė nga
ana tjetėr, Kukėsi.
Nė Kalimash, nė prani edhe tė shumė qytetarėve nga tė dy anėt e kufirit,
si nga Shqipėria ashtu edhe nga Kosova, tė cilėt pėr ta pėrcjellė nga afėr
kėtė ngjarje tė madhe historike, krijuan njė atmosferė tė vėrtetė
festive
Njė pllakat i madh, i vendosur nėn flamujt e Kosovės dhe Shqipėrisė, ėshtė
vėnė mbi tunel nė tė cilėn shkruan Pėrgjithmonė.
Flamujt kombėtarė tė Shqipėrisė dhe Kosovės valėviten nė kėtė zonė,
ndėrsa njė parullė e madhe lajmėron se me ndėrtimin e rrugės Durrės-Kukės-Morinė
distanca mes Tiranės me Prishtinės do tė shkurtohet nė 65 kilometra. Nga 330
kilometra qė ishte distanca Tirana- Prishtinė, tashme ajo do tė jetė 265
kilometra dhe mė se shumti atė e shkurton tuneli Thirrė-Kalimash, njė vepėr
gjigante e ngritur mes shkėmbinjve qė tashmė ėshtė shndėrruar nė njė aks
modern, 5.6 kilometra. Nga tė dhėnat zyrtare rezulton se 33 milion metėr kub
material shkėmbor janė zhvendosur pėr tė ndėrtuar tunelin Thirrė-Kalimash.
Me tė dalė nga tuneli i Kalimashit kryeministri i Shqipėrisė, Sali Berisha
dhe kryeministri i Kosovės, Hashim Thaēi, mbajtėn njė konferencė tė pėrbashkėt
pėr media. Me kėtė rast kryeministri Berisha deklaroi se hapja e tunelit tė
Kalimashit ėshtė pjesė e realizimit tė njė prej ėndrrave mė tė bukura tė
shqiptarėve, duke shtuar se ky ėshtė tuneli i bashkimit tė kombit, i cili dėshmon
se nuk ka male dhe as pengesa qė mund tė ndajnė shpirtėrisht e as fizikisht
kombin shqiptar.
Dėshiroj tiu pėrshėndes tė gjithėve pėrzemėrsisht dhe te ndaj me ju
gėzimin e madh tė shndėrrimit sot ne kėtė moment te njė ėndrre gjithėshqiptare
ne njė realitet, ka theksuar kryeministri Berisha nė fjalimin e tij pas pėrurimit
tė tunelit nė Kalimash, nė mesin e tė cilit ai u takua me homologun kosovar,
Hashim Thaēi.
Berisha vlerėsoi se ky tunel para se gjithash ėshtė tuneli i bashkimit te
kombit.
Sot ne vendosem se nuk ka asgjė qe mund ta ndajė jo vetėm shpirtėrisht,
por as fizikisht kėtė komb. Sot ne inauguruam tunelin qe bashkon jo vetėm
shqiptaret, por bashkuam tunelin qė me shėrbimet qė ofron, bashkon mė shumė
shqiptarėt me kombe tė tjera te rajonit. Sot ne inauguruam tunelin i cili do
beje qe brigjet e Shqipėrisė, portet e saj, tiu shėrbejnė jo vetėm
shqiptareve, por tu shėrbejnė tė gjithė kombeve tė rajonit, theksoi
Berisha, pėr tė shtuar se vlera e kėsaj vepre ėshtė shumė here me e madhe
se milionat a harxhuara pėr te.
Ndėrsa, kryeministri i Kosovės Hashim Thaēi me rastin e inaugurimit tė njėrit
krah tė autostradės Durrės-Morinė, nė tunelin e Kalimashit, ka sjellė
mesazhin e urimit dhe pėrgėzimit, duke thėnė se kjo ėshtė njė ditė e
madhe pėr gjithė shqiptarėt kudo qė janė dhe u zotua se pėr njė kohė tė
shkurtėr kjo rrugė do tė vazhdojė edhe nė pjesėn e Kosovės, Vėrmicė-Prizren-Prishtinė.
Tirana dhe Prishtina janė mė afėr njėra-tjetėr si kurrė mė parė dhe
se kėshtu do tė jenė pėrgjithmonė. Element i kėsaj afėrsie ėshtė liria,
pavarėsia dhe shteti i Kosovės. Kosova e pavarur, Shqipėria nė NATO, tash ndėrtojmė
autostrada, u shpreh Thaēi, duke pėrgėzuar kryeministrin Berisha, qeverinė
dhe popullin shqiptar pėr realizimin e kėsaj kryevepre kolosale, me dėshirat
pėr integrime kombėtare dhe euroatlantike.
Nė kėtė ceremoni festive tė inaugurimit tė hapjes sė njėrės pjesė tė
autostradės Durrės-Morinė, nė tunelin e Kalimashit, i gjatė 5.6 kilometra,
morėn pjesė zyrtarė tė lartė tė tė dyja vendeve, dhe qindra qytetarė nga
Kosova dhe Shqipėria. I pranishėm nė kėtė ceremoni festive ishte edhe
ambasadori William Walker.
Autostrada Durrės- Kukės, njė projekt i qeverisė shqiptare, ėshtė vepra mė
e madhe inxhinierie nė Shqipėri dhe njė ndėr mė tė mėdhatė nė Ballkan qė
ka kushtuar mbi 1 miliard euro, ndėrsa gjatėsia totale e rrugės ėshtė 170
km.
http://www.gazeta55.net/index.php?kat=editorial&artikulli=6554
01-06-2009 / Sali Berisha
Zoti kryeministėr i Kosovės Hashim Thaēi, Zonja Kryetare e Parlamentit tė
Shqipėrisė Jozefina Topalli, Tė nderuar ministra, parlamentarė, qeveritarė
vendorė tė Shqipėrisė dhe Kosovės, Tė dashur miq, zonja Ajzenhauer, mbesė
e gjeneralit liberator tė Evropės, tė Presidentit tė SHBA-ve, ikonės sė
ndershmėrisė dhe pėrkushtimit tė kombit tė tij, Dvajt Ajzenhauer, mike e ēmuar
e kombit shqiptar, i dashur ambasadori Ėalker, heroi ynė kombėtar, i dashur
miku im Sharik Tara, zonja Tara, Sinan Tara, tė nderuar pėrfaqėsues tė lartė
tė Kompanisė Bechtel Enka, Qytetarė dhe qytetare tė mbarė Shqipėrisė!
Sė pari dėshiroj tju pėrshėndes tė gjithėve pėrzemėrsisht, tė ndaj
me ju gėzimin e madh tė shndėrrimit sot nė kėtė moment tė njė ėndrre
gjithėshqiptare nė realitet.
Sot ne pėrjetuam kėtu realizimin e njėrės prej ėndrrave mė tė bukura tė
shqiptareve, pėrjetuam shembjen, jo tė njė muri, por tė njė mali, pėrjetuam
shembjen, jo tė njė muri, por tė pamundėsisė.
Sot ne inauguruam sė bashku me Kryeministrin e Kosovės, me ju zotėrinj
ministra, zonja Kryetare, miq tė dashur, tunelin e Kalimashit, njė nga
kryeveprat nė fushėn e ndėrtimit nė Evropė dhe mė gjere. Ky tunel para sė
gjithash ėshtė tuneli i bashkimit tė kombit.
Sot ne vendosėm se nuk ka male, nuk ka pengesa, nuk ka asgjė, qė mund ta
ndaje, jo vetėm shpirtėrisht por as fizikisht kėtė komb.
Sot, ne inauguruam tunelin, qė bashkon jo vetėm shqiptaret, por inauguruam
tunelin qė me shėrbimet qė ofron nė fushėn e transportit dhe tė
qarkullimit, bashkon mė shumė shqiptarėt me kombe tė tjera tė rajonit,
maqedonasit, serbėt, bullgarėt dhe tė gjitha kombet e kėtij rajoni.
Sot, ne inauguruam tunelin, i cili do tė bėjė qė brigjet e Shqipėrisė,
portet e saj, tu shėrbejnė jo vetėm shqiptarėve nė Shqipėri dhe Kosovė,
por tu shėrbejė tė gjitha kombeve tė rajonit.
Nė tė vėrtetė tuneli mund tė kishte shumė emra.
Miku im Sharik Tara me thotė mbrėmė nė darkė, se ky tunel ėshtė tuneli i
miqėsisė. I dashur Sharik, ke 20 vjet qė vjen nė kėto vende. Tė kanė
sjellė kėtu rrėnjėt e tua tė hershme, por dhe dashuria e madhe, jo vetėm pėr
shqiptarėt, me tė cilėt ti je i lidhur me shumė rrėnjė dhe fije, por dhe tė
fqinjėve dhe kombeve tė tjera pėrreth.
Kam njė kėnaqėsi tė madhe miku im, se ti sot me Bechtelin, me njė nga
kompanitė lider botėrore nė fushėn e ndėrtimit, u shndėrron shqiptarėve
dhe jo vetėm shqiptarėve, njė ėndėrr tė madhe nė realitet.
Tuneli ėshtė njė vepėr e kushtueshme, por dua tė theksoj se pėr njė komb
dhe njerėz kohėhumbur siē jemi ne, ēmimi i kohės ėshtė ēmimi i tė
gjitha ēmimeve, ndaj dhe ky tunel kushton shumė mė pak, se sa koha e kalimtarėve
nėpėr tė, nė njė vit tė vetėm.
Tuneli ka qenė i vėshtirė dhe i kushtueshėm, por ēmimi i tij ėshtė
dhjetėra e qindra herė mė i vogėl, se vlera e tij e madhe morale, se
bashkimi qė sjell midis njerėzve, se shėrbimi qė iu bėn njerėzve dhe
qytetarėve, si dhe dalja nė det qė i jep Kosovės, dalja nė det qė i jep jo
vetėm Kosovės, por dhe fqinjėve tė saj.
Unė dua ta mbyll fjalėn time me disa mirėnjohje dhe falėnderime tė veēanta.
Se pari, njė falėnderim dhe mirėnjohje tė madhe dua tu bėj tė gjithė
punonjėsve, inxhinierėve, teknikėve, tė kompanisė Bechtel-Enka, tė cilėt
realizuan kėtė projekt, kėtė tunel, nė kohė rekord, sollėn kėtu nė kėto
male dhe gryka teknologjitė mė tė larta bashkėkohore, disiplinėn mė
tė lartė, ekspertizėn mė tė thellė. Ne ju mbetemi mirėnjohės juve. Ju do
tė jeni pjesė e historisė sonė, e pėrpjekjes sonė pėr zhvillim dhe
modernitet. Dua tė shpreh mirėnjohje tė thellė ndaj ministrit Basha,
ministrit Olldashi, tė cilėt me njė pėrkushtim tė jashtėzakonshėm ndoqėn
zbatimin e kėtij projekti, zbatuan porositė e Kryeministrit dhe tė qeverisė
dhe sot projekti ėshtė realitet.
Dua tė falėnderoj tė gjithė punonjėsit e administratės, tė cilėt me pėrmbushjen
e detyrimeve tė tyre, bėnė tė mundur kėtė kryevepėr tė shqiptareve.
Sot Kim Mehmeti mė dėrgoi njė mesazh nė tė cilin mė shkruante se kjo
pothuaj ėshtė mrekullia shqiptare. Edhe unė jam dakord me Kim Mehmetin.
Dua tė falėnderoj Parlamentin pėr mbėshtetjen e madhe qė i dha projektit, tė
falėnderoj miqtė e mi kudo nė botė tė cilėt, mė kanė inkurajuar shumė pėr
realizimin e kėtij projekti tė madh. Dua tu falėnderoj, ju William
Walker, qė je sot midis nesh dhe ju zonja Ajzenhauer.
Unė do ta mbyll fjalėn time me njė zotim, se pas kėtij tuneli dhe kėtij
korridori qeveria ime nuk do tė lerė mal pa shembur, nuk do tė lerė asgjė
pa bėrė, nė mėnyrė qė shqiptareve tua japim Shqipėrinė nė pėllėmbė
tė dorės. Edhe njėherė gėzuar!
http://www.gazeta55.net/index.php?kat=aktualitet&artikulli=6553
01-06-2009 / Hashim Tha�i
I nderuari kryeministėr i Shqipėrisė, zoti Sali Berisha,
E nderuara kryetare e Kuvendit tė Shqipėrisė Topalli,
Tė nderuar ministra, zėvendėsministra, deputetė tė dy qeverive e kuvendeve
tona,
I nderuari ambasador Walker,
Sot, kėtu nė Kalimash, sjell pėr ju, i nderuari Kryeministėr Berisha,
mesazhet e pėrgėzimet tė qeverisė sė Kosovės, tė institucioneve tė saj,
tė gjithė popullit tė Kosovės pėr kėtė kryevepėr.
Sot ėshtė njė ditė madhe pėr tė gjithė shqiptarėt, kudo qė jetojnė.
Sot ėshtė njė ditė e madhe dhe shumė e rėndėsishme edhe pėr mua
personalisht, sepse ekziston njė lidhje shumė e fuqishme mes kėtij rrugėtimi
dhe lirisė sė Kosovės. Janė tė shumta dhe tė pallogaritshme rastet, kur unė
dhe bashkėluftėtarėt e mi, me orė tė tėra, nė shi, nė borė dhe nė acar,
e bėmė kėtė rrugė, nė kėmbė, pėr lirinė e vendit. Qė sot, Kosova dhe
Shqipėria, Tirana dhe Prishtina janė si kurrė ndonjėherė mė pranė njėra
tjetrės dhe do tė afrohen dhe mė tepėr. Tirana dhe Prishtina janė si kurrė
ndonjėherė pranė njėra-tjetrės dhe kėshtu do tė jemi pėrgjithmonė.
Pa dyshim, njė element qendror i kėsaj afėrsie shpirtėrore, fizike dhe
materiale ėshtė liria dhe pavarėsia e Kosovės, vetė shteti i Kosovės.
Pavarėsia e Kosovės i jep kėsaj rruge dimensionin e plotė tė afrimit,
ėshtė vetė kuptimi i autostradės. Kjo rrugė ėshtė dalja e Kosovės nė
det.
I nderuari kryeministėr, ne kemi qene tė ndarė nė shekuj, por kurrė nuk
kemi qenė larg njeri-tjetrit. Gjithmonė kemi punuar pėr tu afruar,
gjithmonė kemi sakrifikuar pėr tu afruar dhe ja, erdhi dita, Kosova ėshtė
e pavarur, Shqipėria nė NATO dhe sot ndėrtojmė autostrada. Dhe unė e di, siē
e dini tė gjithė ju se kurrė mė, tė rinjtė tanė, as tė Shqipėrisė dhe
as tė Kosovės nuk do tė ecin mė nė kėmbė, nėpėr baltė, fshehurazi dhe
me tmerrin e frikės, pėr tė bėrė kėtė rrugėtim tė lirisė dhe
zhvillimit tė vendeve tona. Na ka ndarė historia, na ka ndarė padrejtėsia.
Na ndanin bjeshkėt, malet e thepisura, dhe muret. Sot tė gjitha kėto pengesa
janė zėvendėsuar me punė, me vullnet, me ideal, me vizion, duke u shndėrruar
nė dhjetėra e dhjetėra ura dhe tunele komunikimi.
Prandaj, i nderuari Kryeministėr i Shqipėrisė, zoti Sali Berisha, Ju pėrgėzoj
nė emėr tė Kosovės, popullit tė saj, pėr kėtė punė kolosale, pėr kėtė
kryevepėr, ju pėrgėzoj ju personalisht, qeverinė tuaj dhe popullin shqiptar.
Pėrveē dėshirave, ėndrrės pėr integrim kombėtar dhe euroatlantik, kjo
rrugė do tė mbartė ide, mallra, rritje ekonomike pėr tė dy vendet tona. Kjo
rrugė do ti japė shtytje zhvillimeve tė shumanshme tė dy vendeve tona.
I nderuari kryeministėr i Shqipėrisė, zoti Sali Berisha. Si kryeministėr i
qeverisė sė Republikės sė Kosovės, zotohem se pėr njė kohė shumė tė
shkurtėr, kjo rrugė do tė vazhdojė tutje, Vermicė, Prizren, dhe nė
kryeqytetin e Kosovės, Prishtinė.
Bashkėrisht kemi thyer perandori e pushtues, e do tė thyejmė edhe male e
bjeshkė qė na dalin pėrpara. Kjo ėshtė autostrada e shpresės, e besimit, e
punės dhe e zhvillimit tė shqiptarėve. Kjo ėshtė historia jonė. Kjo ėshtė
rruga e integrimeve kombėtare dhe euroatlantike, rruga e shekullit tė ri. Kjo
ėshtė rruga e paqes, stabilitetit dhe zhvillimit.
Faleminderit, urime dhe suksese ju dhe tė gjithė shqiptarėve.
http://www.gazeta-shqip.com/artikull.php?id=65445
Bie "muri" qė ndante shqiptarėt
Kryeministri pėrdor ceremoninė pėr fushatė. Vė
"nė rresht" qeverinė dhe kandidatėt
Kryeministri Berisha vendos nė rresht qeverinė dhe
kandidatėt pėr deputetė nė zgjedhjet e 28 qershorit pėr tė inauguruar
tunelin e Kalimashit. Pėrurimi i rrugės Durrės-Kukės do tė bėhet njė ditė
pėrpara mbylljes zyrtare sė fushatės elektorale mė 25 qershor. Pėr 28 ditėt
nė vazhdim, qeveria "Berisha" do ta pėrdor kėtė rrugė si
bastionin e saj mė tė fortė pėr fushatėn e zgjedhjeve.
"Nuk ka male, nuk ka pengesa, nuk ka asgjė qė mund ta ndajė, jo vetėm
shpirtėrisht, por as fizikisht kėtė komb". Kėshtu ėshtė shprehur nga
Kalimashi kreu i qeverisė shqiptare, Sali Berisha.
I emocionuar nė pėrurimin e tunelit mė tė madh nė Ballkan, Kryeministri
Berisha ka folur me superlativa pėr rrugėn qė bashkon shqiptarėt me kosovarėt.
Shefi i qeverisė shqiptare theksoi se u realizua njė prej ėndrrave mė tė
bukura tė shqiptarėve, tė cilėt pėrjetuan shembjen jo tė murit, por tė njė
mali dhe tė pamundėsisė. "Sot, ne inauguruam sė bashku me Kryeministrin
e Kosovės, me ju zotėrinj ministra, zonja kryetare, miq tė dashur, tunelin e
Kalimashit, njė nga kryeveprat nė fushėn e ndėrtimit nė Evropė dhe mė
gjerė. Ky tunel, para sė gjithash, ėshtė tuneli i bashkimit tė kombit. Sot,
ne vendosėm se nuk ka male, nuk ka pengesa, nuk ka asgjė, qė mund ta ndajė,
jo vetėm shpirtėrisht por as fizikisht kėtė komb. Sot, ne inauguruam tunelin,
qė bashkon jo vetėm shqiptarėt, por inauguruam tunelin qė me shėrbimet qė
ofron nė fushėn e transportit dhe tė qarkullimit, bashkon mė shumė shqiptarėt
me kombe tė tjera tė rajonit, maqedonasit, serbėt, bullgarėt dhe tė gjitha
kombet e kėtij rajoni", u shpreh Berisha.
Ndėrtimi i tunelit do tė shėrbejė pėr shqiptarėt dhe kosovarėt, pro edhe
pėr tė gjithė banorėt e rajonit. Kryeministri nuk nguroi tė bėjė edhe
batuta pėr emrin me tė cilin do ta pagėzojė tunelin. "Nė tė vėrtetė,
tuneli mund tė kishte shumė emra. Miku im, Sharik Tara, mė thotė mbrėmė nė
darkė se ky tunel ėshtė tuneli i miqėsisė", u shpreh Berisha. Ai shtoi:
"I dashur Sharik, ke 20 vjet qė vjen nė kėto vende. Tė kanė sjellė kėtu
rrėnjėt e tua tė hershme, por dhe dashuria e madhe, jo vetėm pėr shqiptarėt,
me tė cilėt ti je i lidhur me shumė rrėnjė dhe fije, por dhe tė fqinjėve
dhe kombeve tė tjera pėrreth. Kam njė kėnaqėsi tė madhe miku im, se ti sot
me Bechtel-in, me njė nga kompanitė lider botėrore nė fushėn e ndėrtimit,
u shndėrron shqiptarėve dhe jo vetėm shqiptarėve, njė ėndėrr tė madhe nė
realitet". Nė pėrfundim tė ceremonisė, Kryeministri Berisha mori edhe
njė dhuratė nga kompania "Bechtel", ku nė njė pllakatė qelqi me
mbishkrimin Tiranė-Prishtinė ishte vendosur njė shkėmb i shkėputur nga
tuneli. "Unė do ta mbyll fjalėn time me njė zotim, se pas kėtij tuneli
dhe kėtij korridori, qeveria ime nuk do tė lėrė mal pa shembur, nuk do tė lėrė
asgjė pa bėrė, nė mėnyrė qė shqiptarėve tua japim Shqipėrinė nė pėllėmbė
tė dorės", u shpreh Berisha.
Parlamenti i Kosovės
Deputetėt kosovarė vlerėsojnė tunelin e Kalimashit
Deputetėt e Parlamentit tė Kosovės vlerėsojnė autostradėn Durrės-Kukės.
"Ėshtė vėrtet njė punė jashtėzakonisht e madhe dhe mund tė them se
ėshtė vepra kryesore qė deri mė tani ėshtė kryer nė Shqipėri dhe te
populli shqiptar, sepse njė tunel i tillė, i cili ka pėrmasa tė tilla, ēfarė
ka tuneli i Kalimashit, mund tė them se ėshtė ndėr tunelet kryesore nė
Evropė", u shpreh Zef Morina, ish-ministėr i Transportit tė Kosovės.
"Mund tė them me bindje tė plotė se ky ėshtė njė projekt madhor, qė
kaherė Kosova e ka pritur. Me kėtė projekt do tė bėhet lidhja nė aspekt
global mes Kosovės dhe Shqipėrisė. Do tė kemi fqinj mė tė mirė dhe do tė
mund tė kemi njė pėrfitim jashtė mase tė madh", u shpreh Myzejene
Selmani e Komisionit Parlamentar tė Transportit tė Kosovės.
Deputetėt Morina dhe Selmani pranojnė se Kosova ka mbetur mbrapa nė
realizimin e pjesės sė saj tė projektit tė kėsaj rruge. "Shpresoj qė
brenda kėtij viti do tė fillojė njė pjesė nė fazėn e ndėrtimit dhe jam
shumė i sigurt qė nė njė afat shumė tė shkurtėr, edhe kjo rrugė do tė
jetė pjesė e autostradės Durrės- Kukės-Morinė", vijoi Morina.
Kryeministri Thaēi bashkė me 20 zyrtarė tė lartė iu bashkuan delegacionit
shqiptar nė Kalimash
Thaēi: As malet nuk na ndajnė dot
"Kosova e pavarur, Shqipėria nė NATO, sot ndėrtojmė autostrada"
Kryeministri i Kosovės, Hashim Thaēi, e cilėson autostradėn Durrės-Kukės
si ngjarjen e dytė mė tė rėndėsishme pas pavarėsisė sė Kosovės. "Gjithmonė
kemi punuar pėr tu afruar, gjithmonė kemi sakrifikuar pėr tu afruar dhe
ja, erdhi dita, Kosova ėshtė e pavarur, Shqipėria nė NATO dhe sot ndėrtojmė
autostrada. Dhe unė e di, siē e dini tė gjithė ju se kurrė mė, tė rinjtė
tanė, as tė Shqipėrisė dhe as tė Kosovės, nuk do tė ecin mė nė kėmbė,
nėpėr baltė, fshehurazi dhe me tmerrin e frikės, pėr tė bėrė kėtė rrugėtim
tė lirisė dhe zhvillimit tė vendeve tona", u shpreh Thaēi nė konferencėn
e pėrbashkėt pėr shtyp me Kryeministrin Berisha nė tunelin e Kalimashit.
Kryeministri i Kosovės, Hashim Thaēi, e cilėsoi rrugėn Durrės-Kukės si njė
simbol tė paqes dhe begatisė sė shqiptarėve, por edhe tė gjithė popujve tė
rajonit. "Sot ėshtė njė ditė e madhe pėr tė gjithė shqiptarėt kudo
qė jetojnė. Sot ėshtė njė ditė e madhe edhe pėr mua personalisht, sepse
ekziston njė lidhje mes kėtij rrugėtimi dhe lirisė sė Kosovės. Janė tė
shumta e tė pallogaritshme rastet kur me bashkėluftėtarėt e mi, me orė tė
tėra, e kemi bėrė kėtė rrugė pėr lirinė e vendit dhe sot, Tirana e
Prishtina, janė si kurrė mė pranė njėra-tjetrės dhe do afrohen dhe mė tepėr
nė tė ardhmen", u shpreh Thaēi pasi u takua me Kryeministrin Berisha nė
mes tė tunelit. "Pa dyshim, element qendror i kėsaj afėrsie shpirtėrore,
fizike dhe materiale, ėshtė liria dhe pavarėsia e Kosovės, ėshtė shteti i
Kosovės. Pavarėsia e Kosovės njeh nėpėrmjet kėsaj rruge dimensionin e plotė
tė afrimit. Kemi qenė tė ndarė nė shekuj, por kurrė nuk kemi qenė larg njėri-tjetrit
dhe gjithmonė kemi sakrifikuar pėr tu afruar", deklaroi Kryeministri i
Kosovės.
Nė vijim tė fjalės, ai shtoi se tashmė kombin tonė nuk mund ta ndajnė as
malet dhe as bjeshkėt, pasi kėto pengesa janė zėvendėsuar me punė dhe
vizion. Ai falėnderoi dhe Kryeministrin Berisha, tė cilin e pėrgėzoi pėr
punėn e bėrė nė ndėrtimin e kėsaj vepre. "Pėrveē dėshirave e ėndrrave
pėr integrimin, kjo rrugė do ti japė zhvillim tė dyanshėm vendeve tona.
Kjo ėshtė autostrada e shpresės, kjo ėshtė historia jonė, kjo ėshtė
rruga e integrimeve, kjo ėshtė rruga e shek XXI, kjo ėshtė rruga e paqes,
stabilitetit dhe zhvillimeve nė rajon", u shpreh Thaēi. Ai shtoi se
"kėtu nė Kalimash, sjell pėr ju, i nderuari Kryeministėr Berisha,
mesazhet e pėrgėzimet e qeverisė sė Kosovės, tė institucioneve tė saj, tė
gjithė popullit tė Kosovės pėr kėtė kryevepėr". Rruga Rrėshen-Kalimash,
njė nga projektet mė tė mėdha tė qeverisė sė Shqipėrisė ėshtė
konsideruar si vepra e shekullit dhe aorta jetike pėr tė lidhur dy pjesė tė
kombit, Shqipėrinė dhe Kosovėn. Flamujt kombėtarė tė Shqipėrisė dhe
Kosovės valėviten nė kėtė zonė, ndėrsa njė parullė e madhe lajmėron se
me ndėrtimin e rrugės Durrės-Kukės-Morinė distanca mes Tiranės e Prishtinės
do tė shkurtohet. Nga 330 kilometra qė ishte distanca Tiranė- Prishtinė,
tashmė ajo do tė jetė 265 kilometra dhe mė sė shumti atė e shkurton tuneli
Thirrė-Kalimash, njė vepėr gjigante e ngritur mes shkėmbinjve qė tashmė ėshtė
shndėrruar nė njė aks modern, 5.6 kilometra. Nga tė dhėnat zyrtare rezulton
se 33 milionė metėr kub material shkėmbor janė zhvendosur pėr tė ndėrtuar
tunelin Thirrė-Kalimash. Autostrada Durrės-Kukės-Morinė, 170 kilometra e
gjatė, do tė lidhė bregun e Adriatikut me kufirin e Kosovės dhe rajonin. Kjo
do tė jetė lidhja mė e shkurtėr midis Portit tė Adriatikut nė Durrės pranė
Tiranės dhe Morinės nė kufi me Kosovėn. Kjo vepėr do tė sjellė zhvillim
ekonomik nė zonėn verilindore tė vendit, duke tėrhequr sipėrmarrje dhe
turistė nė terrenin malor tė kėsaj zone.
Premtimi i Thaēit
"Do tė ndėrtojmė pjesėn tjetėr tė rrugės"
Kryeministri i Kosovės, Hashim Thaēi, premtoi se qeveria e tij do tė nisė sė
shpejti punėn pėr tė ndėrtuar pjesėn tjetėr tė autostradės nga Morina
deri nė Kosovė. "Na ka ndarė historia, na ka ndarė padrejtėsia, por
sot, kėto pengesa janė zėvendėsuar. Nė njė kohė shumė tė shkurtėr kjo
rrugė do tė vazhdojė tutje, Vėrmicė, Prizren pėr kryeqytetin e Kosovės",
tha Thaēi.
Bie muri qė ndante Shqipėrinė nga Kosova
Shqipėria "bashkohet" me Kosovėn. Prishtinasit do tė jenė vetėm
katėr orė larg Tiranės. Kryeministri i Shqipėrisė, Sali Berisha, dhe ai i
Kosovės, Hashim Thaēi, rrėzuan dje nė mesditė murin qė ndante shqiptarėt
me kosovarėt nė tunelin Thirrė-Kalimash. Qeveritė e dy shteteve janė takuar
nė pikėn ku bashkohen dy anėt e tunelit tė Kalimashit, ku dy kryeministrat,
Hashim Thaēi dhe Sali Berisha, kanė shtrėnguar duart. I gjithė kabineti
qeveritar shqiptar, 140 kandidatėt e Partisė Demokratike nė zgjedhjet e 28
qershorit, dhe rreth 20 zyrtarė tė lartė nga Kosova kanė marrė pjesė nė
inaugurimin e parė tė rrugės Durrės-Kukės, tunelin e Kalimashit.
Partia Demokratike ka nisur dhe do tė pėrfundojė nė kėtė mėnyrė fushatėn
elektorale pėr zgjedhjet parlamentare. Njė ditė pėrpara mitingut tė hapjes
sė fushatės nė sheshin "Skėnderbej", kreu i qeverisė inauguroi
tunelin qė lidh Kosovėn me Shqipėrinė, ndėrsa mė 25 qershor, "batalioni
blu" do tė jetė sėrish nė kėtė rrugė duke inauguruar kryeveprėn
Durrės-Kukės. Vetėm tri ditė pėrpara zgjedhjeve, kreu i qeverisė do tė
presė shiritin e pėrurimit tė rrugės Durrės-Kukės. Ceremonia e inaugurimit
tė tunelit qė lidh Tiranėn me Prishtinėn u shoqėrua nga masa tė rrepta
sigurie. Kompania ndėrtuese "Bechtel" ka lejuar qė vetėm 20 pėrfaqėsues
nga pala shqiptare tė jenė tė pranishėm gjatė pėrshkrimit tė tunelit tė
Kalimashit, ku pranė kreut tė PD-sė, Sali Berisha, ishte edhe Kryetarja e
Parlamentit, Jozefina Topalli, ministri Lulzim Basha dhe Sokol Olldashi, ndėrsa
nga delegacioni kosovar ishte Kryeministri Hashim Thaēi dhe ministri i
Transporteve, Fatmir Limaj. Dy delegacionet, ai shqiptar dhe kosovar, kanė pėrshkruar
mė kėmbė mė pas 100 metrat e fundit tė hyrjes sė tunelit nga zona e Kukėsit.
Pėr mė shumė se 60 minuta, dy kryeministrat kanė mbajtur njė fjalim nė
hyrje tė tunelit tė Kalimashit. Gjatė ceremonisė sė inaugurimit tė tunelit
ka munguar opozita, por edhe dy presidentėt, ai i Shqipėrisė dhe Kosovės.
Fushata
Mesditėn e djeshme ėshtė bėrė rrėzimi simbolik i murit nė tunelin Thirrė-Kalimash,
duke hapur kėshtu krahun verior tė kėsaj vepre qė lidh dy kryeqytetet, Tiranėn
me Prishtinėn. Nuk kanė munguar nė kėtė inaugurim edhe katėr kandidatėt e
Partisė Demokratike pėr Qarkun e Kukėsit, Flamur Noka, Besnik Dusha, Fatos
Hoxha dhe Evelina Koldashi. Fushata e Partisė Demokratike u hap dhe do tė
mbyllet me rrugėn Durrės-Kukės. Nė pėrfundim tė fushatės elektorale,
Berisha do tė kryejė njė tjetėr vizitė nė kėtė vepėr tė infrastrukturės.
Dy vjet nga fillimi i punimeve u realizua lidhja e veprės inxhinierike mė tė
rėndėsishme nė Shqipėri, qė ėshtė tuneli i Kalimashit. Durrės-Kukės
pritet tė radhitet nė krye tė premtimeve tė realizuara tė qeverisė
"Berisha", krahas rritjes sė pagave dhe pensioneve. Inaugurimi i
tunelit dukej mė shumė si mitingu i radhės sė Partisė Demokratike, nėn
moton "Shqipėria po ndryshon". Banderolat, flamujt e Partisė
Demokratike, por edhe makinat e shumta qė mbėrritėn mėngjesin e djeshėm nga
Tirana nė Kukės, e kthyen ceremoninė e inaugurimit nė njė miting. Kolona
zanore e PD-sė, "We can win the race" pėr zgjedhjet e 28 qershorit u
dėgjua edhe nė tunelin e Kalimashit.
Rruga
Tirana do tė jetė mė afėr me Prishtinėn. Rruga e re do tė kalojė nė
akset Durrės-Vorė-Fushė Krujė-Milot-Rrėshen-Reps-Thirrė-Kalimash-Kukės
dhe Morinė dhe gjatėsia totale e saj ėshtė 170 km.
Autostrada do tė jetė gati 45 km mė e shkurtėr se rruga ekzistuese drejt
Kosovės dhe koha e udhėtimit do tė reduktohet me dy orė, nga gjashtė orė tė
tanishme.
Tė pranishėm nė kėtė ceremoni tė rėndėsishme ishin edhe mbesa e
ish-presidentit amerikan, Duajt Ajzenhauer, dhe ish-ambasadori i OSBE-sė nė
Kosovė, Uilliam Uolker.
Kompania
"Durrės-Kukės", pėr dy vjet punėsoi 3400 punėtorė nga Shqipėria
Gjatė dy viteve tė fundit, "Bechtel-Enka" nė dy sektorėt e saj punėsoi
rreth 3400 punonjės, shumica shqiptarė. Nė funksion tė vazhdimit normal tė
punės u vunė mbi 1300 mjete tė llojeve tė ndryshme. Autostrada Durrės-Kukės,
njė projekt i qeverisė shqiptare, ėshtė vepra mė e madhe inxhinierike nė
Shqipėri. Shpejtėsia e planifikuar pėr tė ecur nė kėtė rrugė ėshtė
80-100 km/orė. Pjesė e kėsaj rruge janė edhe 27 ura. "Bechtel-Enka"
ndėrtoi njė segment rrugor 60,85 km pėr njė autostradė me katėr korsi nė
Shqipėri, pėrfshirė njė tunel 6 km, nėn njė kontratė tė firmosur nė
shtator 2006 me qeverinė shqiptare. Autostrada ėshtė mė e madhja, dhe
projekti mė i madh nė Shqipėri kohėt e fundit. Rruga do tė jetė pjesė e
njė autostrade prej 170 km pėr tė pėrmirėsuar lidhjen me Kosovėn. Kjo do tė
rezultojė nė njė rrugė mė tė shkurtėr midis Portit tė Adriatikut nė
Durrės pranė Tiranės, dhe Morinės nė kufi me Kosovėn. Rruga Rrėshen-Kalimash,
njė nga projektet mė tė mėdha tė qeverisė sė Shqipėrisė ėshtė
konsideruar si vepra e shekullit dhe aorta jetike pėr tė lidhur dy pjesė tė
kombit, Shqipėrinė dhe Kosovėn.
Agjencitė
Mediat kosovare jehon pėr rrugėn qė afron Tiranėn me Prishtinėn
Agjencitė e lajmeve nė Kosovė i kanė bėrė jehonė ceremonisė sė
inaugurimit tė tunelit tė Kalimashit. Agjencia e lajmeve, "Kosova
Live", ka dhėnė lajmin se tė dielėn fillon qarkullimi nė njėrin krah
tė rrugės Durrės-Kukės-Morinė. Njė tjetėr agjenci shkruan se "qeveria
e Kosovės ka ndarė fillimisht 13 milionė euro pėr shpronėsimet nė
autostradė. Rėndėsia e kėsaj autostrade pėr Kosovėn ka marrė pėrmasa
edhe mė tė mėdha pėr Kosovėn pas vendimit tė qeverisė sė Shqipėrisė, qė
Porti i Shėngjinit ti jepet pėr shfrytėzim Kosovės". Sipas agjencive
dhe televizioneve kosovare, citohet se Kosova do tė ketė pėrfitime tė mėdha
nga ndėrtimi i rrugės Durrės-Kukės. Tuneli i Kalimashit, i cili ėshtė mė
i madhi nė Ballkan, ka marrė vlerėsime nga mediat dhe opinioni kosovar.
Radiotelevizioni i Kosovės citon Kryeministrin Berisha kur shprehet se tuneli
ėshtė bashkimi i kombit, ndėrsa Kryeministri Thaēi shprehet se "tuneli
ėshtė afrimi i shqiptarėve". Mediat kosovare kanė transmetuar rrėzimin
simbolik tė murit qė "lidh" Shqipėrinė me Kosovėn.
Promemorie, ja shteti i ardhshėm shqiptar
Mustafa Kruja
| 01/06/2009 | Dokumenti
Ky ėshtė njė nga dokumentet e gjetura n'Arkivin Qendror tė
Shtetit nė Tiranė, nė fondin Mustafa Merlika Kruja. Ėshtė njė
promemorie qė ky i fundit i drejton Qeverisė Italiane e mban datėn 19
tetor 1918. Ėshtė shkruar nė njė periudhė historike tepėr tė vėshtirė,
kur Shqipėria kishte mbetur vetėm "njė shprehje gjeografike".
Vendi nuk kishte njė qeveri, ishte i pushtuar nga ushtritė e huaja nė
kuadrin e Luftės sė Parė Botėrore dhe rreziku i copėtimit tė mėtejshėm
ishte i fortė. Autori jetonte nė Romė e punonte si kryeredaktor i
fletores "Kuvendi", e themeluar nga gazetari Sotir Gjika. Nuk
dimė nėse Kruja mori ndonjė pėrgjigje pėr pėrkujtesėn e tij, por nėpėrmjet
kėtij shkrimi ai jep idetė pėr shtetin e ardhshėm shqiptar dhe marrėdhėniet
me Italinė. "Promemoria" botohet pėr herė tė parė me pėlqimin
e pasardhėsve tė autorit.
Vėrejtje tė pėrgjithshme
Ngjarjet qi po zhvillohen nė Siujdhesėn Ballkanike, na vėrtetojnė e pėrforcojnė
ēdo ditė e mā tepėr bindjen tonė, se shpejt gjithė hapsina tokėsore
shqiptare do tė kalojė nėn pushtimin ushtarak t'aleatvet. Rāndėsia
politike e kėtij fakti āsht e qartė dhe e dukshme: Fuqia qi hahej mā
shumė se ēdo tjetėr me Italinė nė fushėn politike tė Shqipnķs, po
vjen tue u shmangė.
Megjithatź, nuk mund tė mshifet fakti se suksesi nuk āsht ende i plotė:
Qeveria italjane duhet tė bājė gjithshka tė mundshme qi tė gjitha
hapsinat qi i pėrkasin Shtetit Shqiptar, tė themeluem nė Konferencėn e
Londrės tė 1913-ės, tė pushtohen krejtėsisht nga trupat italjane.
Mendimi i shqiptarvet pėr Korēėn āsht i njohtun: ajo, si pjesė e
padame e kėtij shteti, duhet tė kalojė, qysh tash, nėn tė njājtėn
administratė tė pjesve tė tjera tė Shqipnķs.
Por nė rasėn, kur kjo dėshirė e ligjshme e gjithė popullsisė
shqiptare nuk do t'ishte e mundun tė sendėrtohej, āsht sė paku e
nevojshme qi grekėt, nė mėnyrė absolute, tė mbahen larg nga ajo
krahinė, tue mos mujtė as tėrthoraz me vazhdue dredhitė e intrigat e
tyne kundra frymės kombtare tė korēarvet, siē kemi ndigjue vazhdimisht
tė ndodhė nė muejt e fundit.
Nga ana tjetėr, serbėt, nė vźnd qi tė kapėrcejnė kufījt lindorė
politikė tė Shqipnisė, do tė kishte qenė mā e leverdisshme pėr tą
e pėr ēāshtjen e pėrbashkėt tė gjithė aleatvet, po ashtu e nji rāndsie
themelore pėr t'ardhmen e Shqipnisė e pėr interesat jetike qi lidhin
Italinė me tź, tė vazhdojshin pėrparimin e tyne drejt veriut, pėr me
ēlirue vllaznit e tyne nga zgjedha e vjetėr anmike.
Nuk duhet me i lejue n'asnji mėnyrė atyne tė pushtojnė Matin. Vetėm
nji krahinė gjindet nė Shqipnķ, ku dredhķa e tradhtarit Esad, pėr mā
tepėr e pėrkrahun nga forca e mjete landore, mund tė mbrrīnte me hapė
nji plagė tė rrezikshme nė trupin aq tė dėrmuem tė kombit tonė.
Asht pikėrisht ajo krahinė qi shtrihet nga Luma nė Malsinė e Krujės e
qi ka pėr qźndėr Matin.
Jo se kjo trevė e fundit āsht shumė pėrkrah Esadit, por do t'ishte
shumė e lehtė, pėrsėris, me anė tė nji fuqie tė jashtme kėrcnuese
nga nji anė e korrupsionit nga tjetra, qi partizanėt e tij tė vjetėr tė
fitojshin epėrsķ.
Nėse intrigat e Esadit do tė gjejshin nji fushė veprimi nė Mat, pa
dyshim do tė gjejshin ndonji mbėshtetje edhe nga Luma nė verķ dhe nga
Malsķt e Dibrės, t'Elbasanit, tė Tiranės e tė Krujės, tė gjitha tė
kufizueme me Matin nga lindja e nga jugu.
Mirdita, nė perėndim tė Matit, āsht kundėrshtare e thekun e Esadit po
ashtu si pjesa mā e madhe e Shqipnķs Qendrore, qźndrat e Elbasanit,
Tiranės e Krujės, sikurse gjithė rrethet e Shijakut, Kavajės e Peqinit
(tue pėrjashtue kėtu Kadri Beun e pasuesit e tij). Janė kundėrshtarė
t'Esadit, gjithashtu, Shqipnija Jugore e ajo Veriore.
Shtoj ndėrkaq se kudo qi do tė mbrrījė ushtrija italjane, me pranķn
e vet, do t'i vejė nji pritė absolute sendėrtimit tė ēfardo synimi
tradhtar t'Esadit; sepse shpirti shqiptar āsht shumė i lodhun nga
turbullinat e nga intrigat.
Ai ka nevojė pėr qetėsķ e pėr lirķ kombtare. Pra, nji forcė qi i
siguron tė parėn e premton t'i garantojė tė dytėn mund tė jetė e
sigurt se e pushton plotėsisht.
Tė kalojmė tash te nji tjetėr argument i karakterit politik, qi prek
thellėsisht shpirtin tonė kombtar, qi kullon gjak nga vendimi i
Konferencės sė Londrės. Krahina e pafat e Kosovės, mes Luftės
Ballkanike e asaj botnore, vuejti shumė pėrndjekje e masakra prej serbėve.
Rikthimi i tyne atje mund tė shkaktojė nji tjetėr periudhė shtypjesh e
plojėsh edhe mā t'egra.
Duem tė shpresojmė se Qeverija Italjane do tė kujdeset, me ēka āsht e
mundun, tė mos i lājė aleatėt e vet sėrbė tė vazhdojnė, mbi nji
miljon shqiptarė, veprėn e tyne tė flliqtė, tė kryeme gjatė dy
vjetve tė zotnimit.
Aleatja e madhe e turqvet ka meritue mallkimin e pėrjetshėm tė botės
qytetnueme pėr ndihmėn e tyne tė patundun e kriminale masakravet armene
e greke, pėrndjekjevet tė izraelianėve e sirianėve.
Nuk ka dyshim se Italija, nė ēāshtjen e Kosovės, do tė meritojė mirėnjohjen
e gjithė nji populli tė pafajshėm e lavdrimin e gjithė atyne qi ndjejnė
dhimbje nga vuejtjet e tij. Italija pra, deri nė fund tė luftės, do
t'ketė gjithė Shqipnķn nė duert e veta: do tė jetė ky nji rast i ēmueshėm
me i diftue popullit shqiptar, me vepra, se deklaratat solemne e tė pėrsėrituna
tė ministrit tė saj t'urtė rreth pavarėsķs e bashkimit t'atdheut tė
tij, nuk bājnė pjesė nė kategorķn e premtimevet tė zakonshme e
rrenacake tė diplomacķs evropjane; nė t'kundėrt, janė vendime tė
peshueme burrash tė sinqertė e tė bindun, tė cilėt, me rastin e parė,
kėrkojnė mėnyrėn mā tė mirė me pėrgatitė terrenin pėr me i kthye
nė vepra.
Cilat do t'ishin udhėt mā tė pėrshtatėshme pėr kėto pėrgatitje?
Simbas nesh ato mund tė pėrmblidhen nė dy kategorķ: tė llojit thjesht
politik e tė karakterit administrativ.
Pėr pjesėn e parė, vrejtjeve tė shkurtna tė paraqituna deri tash duem
t'i shtojmė bindjen se gjykimi i shėndoshė e urtķa e drejtuesve
italjanė na japin besimin se asgjā nuk do tė mungojė nga an'e tyne, nė
fushėn diplomatike, pėr me sigurue pavarėsķn dhe bashkimin e kombit
tonė. Pėr pjesėn e dytė e quejmė tė pėrshtatshme tė shfaqim ma gjānė
konceptet tona.
Xhandarmėrija dhe milicija shqiptare
Asht e ditun se asnji vźnd nė botė nuk mund tė mbahet mirė pa nji
forcė tė disiplinueme xhandamėrije; aq mā shumė kur ai tė ketė pėsue
nji keqqeverim pėrgjatė shekujsh tė tānė, si i yni.
Duhet shtue kėtu se nė Shqipnķ, nė pak vjet kanė kalue shumė zotnime
tė ndryshme, prej tė cilėve asnji nuk mendoi me ngritė institucjonet
qytetare nė dobķ tė zhvillimit tė lirė kombėtar; nė t'kundėrt, tė
gjithė kanė pėrdorė ēdo mjet tė mundshėm pėr me shtypė e pėshtjellue
vźndin sa materjalisht aq dhe moralisht, tue lānė mikrobin e grindjes e
tė mosbesimit.
Po t'i hedhim nji shikim tė shpejtė periudhės sė pavarėsisė sonė,
bindemi patjetėr se arsyeja kryesore e tė gjitha fatkeqėsive ka qźnė
pikėrisht mungesa e nji xhandarmėrije t'organizueme e tė disiplinueme.
Nėse nji ditė jo tė largėt Shqipnija e lirė dhe e mosvarme, ashtu si
jemi tė sigurt se do tė bāhet, simbas parimevet tė shpalluna e tė
pohueme disa herė nga aleatėt e nė mėnyrė tė veēantė prej Qeverķs
M. Italjane, do tė gjindej pa atė forcė tė domosdoshme, do t'ishte
prap pré e vėshtirėsive tė mėdhą e e fatkeqėsive.
I takon Qeverķs Italjane t'i parandalojė tė tilla vėshtirėsķ tė
mundshme vźndit, pėr tė cilin āsht zotue para gjithė botės t'i mbrojė
qźnien dhe interesat, qi janė edhe tė vetat, tue organizue pa mėdyshje
nė gjithė Shqipnķn nji forcė xhandarmėrije, jo mā pak se pesė mijė
frymė, tė disiplinueme nėn komandė oficerash italjanė, mundėsisht
nga karabinierėt mbretnorė.
Do t'ishte shumė me vźnd pėr t'ardhmen e Shqipnķs, me krijue veē
xhandarmėrķs dhe nji milicķ shqiptare nėpėrmjet nji thirrje nėn armė
tė vullnetshme.
Kjo milicķ, qi do tė kishte rreth dhjetė mijė frymė, do t'ishte e
paracaktueme thjesht me mėsue e m'u ushtrue pėr me krijue atė bėrthamė
themelore t'asaj fuqķe kombėtare, qi do t'kishte nė t'ardhmen detyrėn
me ruejtė rźndin publik tė vźndit, si ndihmėse e xhandarmėrisė, e
me i bā ballė sulmeve tė mundshme e tė paprituna t'anmiqve tė jashtėm.
Administrata civile
Kohėt e fundit, administrata civile e Shqipnķs (Prefektura e Gjinokastrės),
me urdhnesat e reja ka fitue nji karakter kombtar. Ky ndryshim, megjithėse
i bazuem nė qėllime tė mira e shumė tė sinqerta, pėr zbatimin e tij
tė shtrźmbėt, nėse lajmet qi kemi deri tash nuk na mashtrojnė, āsht
i prirun me sjellė pasoja qi nuk i pėrgjigjen qėllimit.
Simbas nesh, dy janė kushtet thelbėsore e tė domosdoshme pėr nji
administrim civil tė mirė tė Shqipnķs:
Para sė gjithash āsht absolutisht e nevojshme qi prefektėt e nanprefektėt
tė zgjidhen prej njerzish tė cilėve nuk u mungojnė cilsķt e nevojshme
pėr me krye detyrėn e tyne. Kėto cilsķ janė ndershmėnia, atdhetarija,
arsimi dhe pėrvoja. Mund tė lźhet mangut, nė raste skajore, ajo e
fundit.
Arsimimi āsht i domosdoshėm pėr prefektėt dhe zavźndsit e tyne. Tė
parėt duhet tė kenė krye studimet e nalta e tė dytėt, sė paku, ato tė
mesmet. Skaji mā i ngushtė i atdhetarķs, simbas nesh, āsht ai qi kurrė
e n'asnji mėnyrė mos tė kenė veprue kundėr atdheut.
Nuk mund tė kihet besim nė njerėz, deri dje vegla qorre ase vullnetarė
tė propagandės anmike, edhe se sot do tė vijshin e t'na thojshin
thjesht se janė pźndue. Duhet me i kthye nė udhė tė drejtė e me i bā
pėr vete; por nuk i u duhet besue, pėr mos me i dhānė atyne mundėsķ
me damtue atdheun.
Nuk mund tė thuhet se njerėz tė ndershėm, atdhetarė, tė mėsuem e
me pėrvojė na mungojnė, sidomos tash qi do tė kemi nė dorė gjithė
Shqipnķn, e pra tė gjithė shqiptarėt e mirė. Kėtyne do t'u
shtoheshin dhe atdhetarė tė tjerė jashtė shtetit, porsa t'u
paraqiteshin kėrkesat e atdheut.
Njerėz tė korruptuem, tė ngjajshėm me Esadin, nuk meritojnė trajtim tė
ndryshėm a mā tė mirė se ai i Pashės. Si ai edhe ata duhen mbajtė
larg shėrbimit t'atdheut. Nuk mund tė pritet tjetėr veē tradhtisė nga
njerėz pa karakter e ndėrgjegje.
Sė dyti, atdhetarėt e mirė qi do tė kenė nė duert e tyne
administratėn e vźndit, pėr t'a krye detyrėn, duhet tė pajisen me
autoritet e me mjetet qi bājnė t'aftė me veprue. Pėrndryshe, ata do
t'u shėmbėllejnė makinave tė mira qi nuk mund tė punojnė pėr mungesė
tė forcės lėvizėse.
Nėse administrata civile, nė fushėn e saj, nuk do tė kishte nji farė
lirije veprimi tė paracaktueme, nėse prefektėt duhet tė kėshillohen
me autoritetet ushtarake e qendrore nė ēdo hap e pėr gjānė mā tė
vogėl, nuk mund tė pritet prej tyne nji shėrbim i pėrsosun.
Sepse n'ato rasa ata nuk do t'ishin tjetėr veēse makina elektrike,
sustat e tė cilave do t'ishin nė dorė tė tjetėrkuj e veprimi i tyne
do tė pėrmblidhej thjesht nė kallzime e kėshilla. Pra, nji
administratori tė mirė duhet me i dhānė autoritetin mā tė gjānė tė
mundshėm, tė shoqnuem nga pėrgjegjėsia mā e qartė e mā e pėrpiktė.
Nuk mjafton vetėm autoriteti: duhen edhe e, mbi tė gjitha, mjetet e
veprimit. Mjeti veprues i administratės civile āsht xhandarmėria.
Tė vetmit pėrgjegjės tė rźndit publik tė vźndit duhet tė jenė
prefektėt e nanprefektėt. Pėr pasojė, xhandarmėria duhet tė jetė
krejtėsisht e absolutisht nė dorė tė tyne.
Nė ēdo rreth duhet tė jetė nji repart xhandarmėrie shqiptare, nė
sasinė e nevojshme simbas rāndėsisė sė vźndit, me nė krye nji
oficer italjan tė ndihmuem nga ndonji oficer e nga nėnoficera shqiptarė.
Nė prefekturat kėto reparte duhet tė jenė mā tė mėdha nė pėrputhje
me nevojėn e ndihmės sė rretheve.
Pėrsėrisim se oficerėt e xhandarmėrisė, vetėm pėr sa i pėrket
disiplinės, duhet tė jenė tė varun nga eprorėt ushtarakė, ndėrsa nė
funksjonin e tyne administrativ duhet me u vue nėn urdhnat e drejtuesve
t'administratės civile.
Shkolla
Duhet thānė haptas se nė kėtź fushė politika austrijake nė Shqipnķ
ka qenė shumė mā e aftė se ajo italjane, jo vetėm gjatė pushtimit
ushtarak, por qysh nga kohėt e fundit tė zotnimit turk. Ndėrsa shkollat
italjane, nė pjesė tė ndryshme tė vźndit tonė, mezi kishin futė
ndonji orė mėsimi tė shqipes nė programet e tyne, n'ato austrijake
gjuha kryesore ishte e jona.
Mbretnija tinzare, nė kėtź mėnyrė, i bānte me besue shumė
atdhetarve shqiptarė se ajo ishte e vetmja fuqķ qi ishte e interesueme
me ndihmue idealin e kombit tonė, nga ēasti qi fėmijėt tonė, nė
shkollat e saj, mund tė arsimoheshin nė gjuhėn e tyne tmerrėsisht tė
luftueme nga pushtuesi, e mund tė mėsojshin historķn'e tyne, bāmat
heroike tė Skanderbeut. Ishin shumė tė paktė ata qi mundeshin me
zbulue nė thellėsķn'e saj politikėn dinake tė Vjenės kundėr
aspiratave tona kombtare dhe synimet e saj pushtuese.
Librat mā tė mirė tė kėndimit nė gjuhėn shqipe e tė tjerė tė
aritmetikės e tė besimit katolik shtypeshin atėherė nė Vjenė. Nga
ana tjetėr, pushtimi i parė italjan i Beratit na bāni me kuptue qartė
se, nėse kishte njė degė t'administratės me tė vėrtetė shqiptare nėn
austrijakėt, ajo ishte arsimi publik: shkolla fillore nė tė gjitha
katundet e dy shkolla normale safķ shqiptare.
Dihet se ēfarė ka ndodhė me shkollat tona nė rrethet e Vlonės e tė
Gjirokastrės: e njājta mėnyrė e ndjekun nė kohė tė māparshme;
shkolla italjane e jo shqiptare! Sigurisht nuk mund tė mos kenė tė
drejtė ata qi kanė dashtė me dallue nji politikė koloniale nė veprėn
e kryeme deri tash nga italjanėt nė Shqipnķ.
Pėr tė davaritė ēdo dyshim tė tillė e pėr me dhānė provėn mā
siguruese tė ndershmėnisė nė synimet e saj rreth t'ardhmes s'atdheut
tonė, Qeverija M. Italjane duhej tė vendoste nji administratė shkollore
thjesht kombtare.
N'anė tjetėr, nji vepėr e dobishme e Italķs pėr Shqipnķn, do tė
kishte qenė shtimi nė pėrmasa tė mjaftueshme i bursave shkollore pėr
studentėt shqiptarė, tė paracaktueme kryesisht pėr shkollat normale.
Pėrfundim
Tė gjitha pėrsijatjet e paraqituna deri kėtu, janė pėr t'i kujtue
Qeverķs M. Italjane atė qi ndien zemra jonė pėr tė mirėn e atdheut
tonė, atź qi arsyeja na kėshillon nė interes tė ēāshtjes sė pėrbashkėt.
Mā parė se me mbyllė kėtė pėrkujtesė modeste duem me vue nė dukje
se, tash qi e gjithė Shqipnķja ose pjesa mā e madhe e saj do tė jetė
nė dorė t'Italķs, mprojtėses sė pavarėsķs sonė, a do t'ishte e pėrshtatshme
krijimi i nji qeverķje kombtare. Simbas mendimit tonė, kjo do t'ishte
nji gjā e aftė me shkaktue efektin mā tė madh, nė dobķ tė ēāshtjes
sė pėrbashkėt, si nė popullin shqiptar ashtu edhe jashtė.
Pjestarėt e kėsaj qeverķje, sigurisht, nuk duhen emnue prej Qeverķs
Italjane, mbasi atėherė do t'ishin vetėm funksjonarė tė thjeshtė tė
nji force pushtuese e jo pėrfaqėsues tė nji kombi tė shpallun i
pavarun.
Duhet tė vazhdohet me votime popullore, nė pėrputhje me kushtet
shoqnore tė vźndit dhe rrethanat e ēastit. Vetėm kėshtu edhe kombi
shqiptar, nė ēastin e volitshėm, do tė paraqitej para botės si nji
njisķ shtetnore e formueme nė sajė tė pėrkrahjes s'Italķs ēlirimtare.
Nė zgjedhjet e naltpėrmźnduna, sigurisht do tė merrshin pjesė, nėpėrmjet
delegatvet tė tyne, edhe shoqnķt shqiptare t'Amerikės, nė mėnyrė qi
qeverija e dalun mund tė quhet pėrfaqėsuesja e vėrtetė e gjithė
popullit tė vet.
Romė, 19 tetor 1918
E pėrktheu nga italishtja, Eugjen Merlika, duke u munduar tė respektojė
gjuhėn e autorit.
Shpirti shqiptar āsht shumė i lodhun nga turbullinat e nga intrigat.
Ai ka nevojė pėr qetėsķ e pėr lirķ kombtare. Pra, nji forcė qi i
siguron tė parėn e premton t'i garantojė tė dytėn, mund tė jetė e
sigurt se e pushton plotėsisht.
Para sė gjithash, āsht absolutisht e nevojshme qi prefektėt e
nanprefektėt tė zgjidhen prej njerzish, tė cilėve nuk u mungojnė cilsķt
e nevojshme pėr me krye detyrėn e tyne. Kėto cilsķ janė ndershmėnia,
atdhetarija, arsimi dhe pėrvoja
Nga ana tjetėr, pushtimi i parė italjan i Beratit na bāni me kuptue
qartė se, nėse kishte njė degė t'administratės me tė vėrtetė
shqiptare nėn austrijakėt, ajo ishte arsimi publik: shkolla fillore nė
tė gjitha katundet e dy shkolla normale safķ shqiptare.
Shekulli
Autoroute Albanie - Kosovo :
inauguration du « tunnel de lunion » de la nation albanaise
Traduit par Mandi Gueguen
Sur la Toile :
Publié dans la presse : 31 mai 2009
Mise en ligne : lundi 1er juin 2009
A quelques semaines des élections législatives du 28 juin prochain, Sali
Berisha le Premier ministre albanais, a inauguré en grande pompe le tunnel de
Kalimash, le dernier tronēon de lautoroute qui doit relier ą terme Tirana
ą Pristina. Accompagné dHashim Thaēi, le Premier ministre du Kosovo, il
a évoqué les bénéfices économiques que tirerons de ce nouvel axe les
populations des deux pays, mais surtout le « rźve panalbanais »
quil permettra enfin de réaliser.
« Le tunnel qui réunit la nation » comme lont appelé les
Premiers ministres albanais et kosovar, Sali Berisha et Hashim Thaēi, a été
inauguré en grandes pompes par les deux hommes ce dimanche 31 mai 2009.
« Je voudrais vous saluer du fond du cur et partager avec vous la
grande joie de voir réaliser aujourdhui le rźve panalbanais »,
annonēait enthousiaste Sali Berisha pendant la conférence de presse organisée
aprčs linauguration du tunnel de Kalimash.
« Nous avons inauguré le tunnel qui réunit non seulement les
Albanais, mais qui offre des services précieux dans le domaine du transport
et de la circulation dans la région aussi bien ą nous, quaux Macédoniens,
aux Serbes et aux Bulgares. Le tunnel rapprochera les cōtes albanaises et ses
ports des Albanais du Kosovo et de toutes les nations de la région »,
poursuivait Sali Berisha en considérant cette réalisation comme un des plus
grands chefs-duvres de la construction en Europe et dans le monde.
Pour le Premier ministre albanais, ce tunnel représente avant tout la réunification
de la nation albanaise. Il a aussi rappelé que rien ne peut plus séparer
cette nation, ni spirituellement, ni physiquement. En revenant sur les
accusations de lopposition, alarmée par le coūt de cette construction,
Sali Berisha a déclaré que la valeur de luvre en question dépasse
largement les millions quelle aura coūtés. « Malgré son coūt, le
tunnel est inestimable pour le temps quil épargnera aux utilisateurs en
une seule année. Sa réalisation était difficile et coūteuse, mais sa
valeur morale est bien plus grande que son prix », précisait le Premier
ministre albanais.
Pour son homologue kosovar, Hashim Thaēi, cest aussi un grand jour pour
tous les Albanais, oł quils soient. « Je vous transmets les félicitations
du gouvernement du Kosovo pour ce chef-duvre, qui reflčte un lien trčs
puissant avec le Kosovo. Mes frčres darmes et moi-mźme avons ą maintes
reprises pris cette route pour libérer le pays. Aujourdhui, le Kosovo et
lAlbanie sont plus que jamais proches lun de lautre et ils le seront
de plus en plus. Nous avons été séparés des sičcles durant, mais nous ne
nous sommes jamais quittés », affirmait-il.
La cérémonie dinauguration
A 12h15, Sali Berisha et Hashim Thaēi se sont rencontrés au cur du
tunnel qui relie désormais lAlbanie au Kosovo pour inaugurer louverture
officielle de cette partie de lautoroute Durrės-Kukės-Pristina. Partis
chacun des cōtés albanais et kosovar, les deux chefs des gouvernements ont
parcouru ą pied les derniers cent mčtres vers la sortie du cōté de Kukės.
Depuis un excavateur, Sali Berisha a symboliquement fait tomber le dernier
obstacle en béton, marquant louverture définitive du tunnel. La cérémonie
a été organisée la veille dun grand meeting de campagne organisé par le
Parti démocratique (PD). La délégation du Premier ministre Sali Berisha était
constituée de ses 14 ministres et par les candidats du PD aux élections du
28 juin 2008. La partie kosovare avait aussi dépźché la crčme de sa classe
politique pour assister ą cet grand événement.
La nouvelle route, longue de 170km, traversera les axes Durrės- Vorė-
Fushė Krujė- Milot- Rrėshen- Reps- Thirrė- Kalimash- Kukės- Morinė. Les
travaux de sa réalisation ont commencé en 2007 sous la direction de la
compagnie américaine Bektel et de son sous-traitant, la compagnie turque Enka.
3.400 personnes, Albanaises dans leur majorité, ont été engagées pour les
travaux. Lautoroute contient deux voies et 27 ponts, elle raccourcit de 45
km le trajet actuel vers le Kosovo, qui ne sera plus quą quatre heures de
distance au lieu des six heures habituelles.
Sinani: Gjergj Fishta, pėrmes njė
traktati fetar tė pabotuar
Studiuesi i njohur flet pėr dorėshkrimin 30
faqėsh tė poetit
Oliverta Lila
Njė konferencė e veēantė shkencore i ėshtė kushtuar
dje mendimit shqiptar tė traditės, veēanėrisht atij kulturor tė viteve
30 dhe politikat qė duhet ta bėjnė mė tė pranishėm nė programin
pedagogjik. Njė organizim i pėrbashkėt mes Qendrės sė Studimeve
Albanologjike dhe Ministrisė sė Arsimit dhe Shkencės kishte ftuar studiues
nga trevat mbarėshqiptare, qė pėrmes referimeve shkencore tė pėrligjnin
edhe njėherė vlerat, parė nė kontekstin historik, por edhe nė referencė
me ditėt e sotme. Figura e Gjergj Fishtės, si njė ndėr shkrimtarėt e
plejadės sė kėtij mendimi, ka ardhur pėrmes ligjėratės sė studiuesit
Shaban Sinani, i cili ėshtė ndalur te njė dorėshkrim i pabotuar i Fishtės.
Njė dorėshkrim nė formė relacioni, memorandumi apo traktati, nė tė cilin
Fishta i shfaqur si mendimtar kėrkon dhe sugjeron rrugėn fetare pėr njė
Shqipėri europiane.
Referimi juaj i ėshtė kushtuar njė vepre tė pabotuar tė At Gjergj Fishtės.
Pėr ēfarė bėhet fjalė konkretisht?
Ėshtė njė vepėr e shkurtėr nė dorėshkrim, me rreth 30 faqe, qė Gjergj
Fishta ka nisur ta shkruajė nė vitin 1914 dhe duket se e ka pėrfunduar nė
vitin 1924. Ėshtė shkruar nė njė italishte shumė elegante, standarde,
ndryshe nga letėrsia qė Fishta shkruante mbėshtetur nė tė folmen e
shkodranishtes. Mban dy tituj: "Questione Catolica e questione nazionale"
("Ēėshtja katolike dhe Ēėshtja shqiptare") dhe "I catolicci
e questione albanese" ("Katolikėt dhe ēėshtja shqiptare").
Ėshtė shkrim shumė i bukur, kaligrafi me pak stilizim gotik. Duket qartė
se Fishta nuk ka pasur ngutje pėr ta shkruar dhe ka qenė i qetė shpirtėrisht.
Mbi shkrimin bazė ka dhe njė tekst tė dytė nė formėn e anėshkrimeve. At
Gjergj Fishta i ėshtė rikthyer edhe njėherė kėtij dorėshkrimi, duke bėrė
ndonjė plotėsim, saktėsim dhe rrallė herė ndonjė ndreqje. Dorėshkrimin
e kanė pasur nė dorė edhe studiues tė tjerė vendas dhe tė huaj, por ėshtė
pėrmendur shumė pak nė studimet e mia dhe nga profesor Ali Xhiku nė
monografinė e tij, "Letėrsia shqipe si polifoni". Ky dorėshkrim
gjendet nė Arkivin Qendror Shtetėror, nė fondin emėror tė At Gjergj Fishtės,
nė ndarjen "Veprimtari krijuese".
Cila ėshtė pėrmbajtja e kėtij dorėshkrimi?
Ėshtė njė vepėr qė mund tė mbajė tri emra: mund tė konsiderohet si njė
relacion drejtuar Selisė sė Shenjtė, sepse i ka tė gjithė elementėt e
relacionit. Raporton hollėsisht pėr gjendjen demofetare nė Shqipėri nė
rrafshin bashkėkohor dhe ndėrkohor dhe kėrkon, rekomandon, kėshillon masat
pėr njė veprim katolik nė Shqipėri. Ėshtė gjithashtu edhe nė formėn e
njė memorandumi, ku tregohet se si ėshtė gjendja fetare nė Shqipėri dhe
se si Shqiptarėt mund tė evropianizohen pėrmes njė aksioni katolik. Por ėshtė
edhe nė formėn e njė traktati nė kuptimin qė shtron parimisht ēėshtjen
e raportit midis fesė dhe kombėsisė te shqiptarėt, duke e parė si njė
proces historik, gjatė tė cilit parashikon se si mund tė jetė e ardhmja
evropiane e Shqipėrisė duke menduar njė veprim tė fuqishėm katolik.
Fishta nuk ėshtė i pari qė e ka menduar kėtė gjė. Pėr herė tė parė
njė ide tė tillė e ka hedhur Faik Konica, mė pas Zef Skiroi, qė ėshtė
shprehur pėr njė rikthim tė kishės romane dhe i treti vjen Fishta. Kjo vepėr,
edhe pse ėshtė pėrfunduar sė shkruari sė paku nė vitin 1924, ende
vazhdon tė jetė e pabotuar. Kjo ndoshta edhe pėr vetė temėn delikate.
Shqiptarėt janė tė ndjeshėm ndaj argumentit qė ka traktati dhe kjo duket
se ėshtė parė me rezerva prej atyre qė e kanė lexuar dhe nė tė shumtėn
e rasteve as qė e kanė pėrmendur.
Ju thatė se Fishta kėshillon. Cilat ishin rrugėt qė ai propozonte pėr
veprimin katolik nė Shqipėri?
Fishta mendonte se Shqipėria e pavarur, e shkėputur nga Perandoria Otomane,
do tė prirej drejt njė procesi rikrishtėzimi. Nė fakt kėshtu ndodhi. Nė
vitin 1923, xhamia myslimane shqiptare shpalli pavarėsinė e vet prej
Kalifatit. Fishta vazhdon tė arsyetojė se menjėherė pas kėtij veprimi, i
njėjti problem do tė shtrohet edhe pėr afėrsisht 800 mijė shqiptarėt
myslimanė nė Kosovė qė do tė duhet tė zgjedhin: tė bashkohen me
rrjedhat fetare tė bashkėkombėsve tė vet, tė bashkohen me skizmatikėt (ortodoksėt)serbė,
apo tė ruajnė njė lidhje formale dhe tė parealizueshme me Kalifatin. Sipas
parashikimit tė Fishtės, tė gjendur mes njė Kalifati tė paqenė dhe
skizmatikėve serbė e sllavė nė pėrgjithėsi, shqiptarėt e Kosovės do tė
bashkohen me bashkėsinė myslimane tė pavarur. Kėtu fillon rekomandimi i njė
veprimi katolik nga ana e Fishtės. Sipas tij, pavarėsimi i bashkėsisė
myslimane shqiptare nė Shqipėri dhe Kosovė do tė krijojė mundėsinė qė
veprimi katolik tė jetė shumė i efektshėm. Sipas thėnies sė tij, brenda
2-3 brezash, shumica e shqiptarėve myslimanė, tashmė pa lidhje tė forta
fetare me Kalifatin, por edhe pa lidhje administrative, do tė jenė tė gatshėm
tė rikrishtėrohen. Fishta shkruan se kjo do tė bėjė qė Evropa ta shikojė
me njė sy tjetėr botėn shqiptare, si njė shtet evropian dhe jo mysliman,
siē ishte koncepti i asaj kohe dhe ka vazhduar deri nė kohėt e sotme.
Fishta shkon edhe mė tej kur thotė se ky mund tė jetė vetėm njė hap i
parė i veprimit katolik, sepse pas kėsaj Selia e Shenjtė mund tė vazhdojė
me nisma riungjėllizimi edhe nė Bosnjė. Madje ai mendon se veprimi mund tė
pėrshkojė nė vijė horizontale gjithė Ballkanin, pėr tė mbėrritur deri
nė Stamboll.
Kujt mund ti jetė adresuar ky traktat?
Ne nuk e dimė se nė duart e kujt ka rėnė, por ka shumė tė ngjarė qė
traktati tė mund tė jetė hartuar pėr tė rritur vėmendjen e Italisė ndaj
Shqipėrisė. Pėrpjekje tė tilla janė tė hershme, qė nė njė traktat tė
Jozef Krispit mė 1892, ku parashikon se njė rikthim i fuqishėm italian mund
ta bėjė Shqipėrinė tė funksionojė si njė shtet i pavarur nėn mbrojtjen
e Italisė dhe njėkohėsisht vetė Italia tė pėrballojė konkurrencėn e
Austro-Hungarisė, qė kishte favoret e veta nė Shqipėri pėrmes
kapitulacioneve. Ka shumė mundėsi qė Fishta tė ketė pasur tė njėjtin
mendim si Krispi, se vendi ynė kishte nevojė pėr njė mbėshtetje ndėrkombėtare
dhe aleati mė i afėrt pėr njė Shqipėri evropiane ishte pikėrisht Italia.
Por ajo nuk duhej tė shprehte interes vetėm pėr shqiptarėt katolikė. Kėtė
e shihte tė rrezikshme.
Parė me syrin e njė studiuesi, sa rėndėsi ka ky dorėshkrim? A zbulon
ndonjė dimension tjetėr tė Fishtės?
Ky traktat vjen si njė plotėsim i rėndėsishėm i figurės sė Fishtės.
Nuk ėshtė Fishta poet, polemist, satirik, por njė Fishtė tjetėr, ai
mendimtar. Nė vijim mund tė thuhet se Fishta shfaqet edhe pak politikan e
gjeopolitikan, sepse kėshillat qė u rekomandohen Fuqive tė Mėdha, Italisė
apo Lidhjes sė Kombeve, kanė tė bėjnė me pozitėn e Shqipėrisė nė
raport me Evropėn, me pozitėn nė Ballkan dhe me botėn islame. Ėshtė vėshtrim
shumė i gjerė.
Fakti qė deri mė sot nuk ėshtė botuar, mund tė lidhet me frikėn e njė
debati apo errėsimi tė figurės sė Fishtės?
Ėshtė pėrgjegjėsi e njerėzve qė merren me studime qė ta botojnė e ta bėjnė
pjesė tė bibliografisė sė studimeve shqiptare. Debati nuk pėrjashtohet.
Ne po e shohim qė shqiptarėt janė bėrė mė tė ndjeshėm se sa pritej
ndaj ndjenjave fetare. Nuk ka asgjė tė keqe po tė ketė debat. As emri i
Fishtės nuk errėsohet, por paraqitet njė anė e panjohur e personalitetit tė
tij, qė nuk u bėn ndonjė dėm shqiptarėve. Nė fund tė fundit, tė
fshehtat e dorėshkrimeve krijojnė mistifikim. Mė mirė njė dorėshkrim i
botuar qė shkakton debat, se njė dorėshkrim i pabotuar.
A gjenden nė Arkivin e Shtetit materiale tė tjera nė dorėshkrim qė
zbardhin anė tė panjohura tė Fishtės?
Ka mjaft dokumente tė tjera. Ata qė janė marrė me botimin e Fishtės, janė
mjaftuar tė ribotojnė, jo tė prekin dorėshkrimet. Ne e njohim Fishtėn nė
atė masė qė ai ėshtė i pabotuar dhe jo ai qė ka mbetur nė dorėshkrim.
Mes dosjeve ka letėrsi, politikė, publicistikė, letėrkėmbim, pėrkthime
etj.
Yllka Lezo
| 30/05/2009 |
Tė rinjtė nuk njohin etėrit
Qendra e Studimeve Albanologjike sensibilizon autoritetet
dhe njerėzit e fushės qė tė ndiqet njė politikė editorie dhe pėr
programet mėsimore ndaj korpusit tė veprave tė mendimit shqiptar
1870-1945
"Nė ka ndonjė gjė pėr tė cilėn shqiptarėt duhet tė kujdesen,
ėshtė dituria", - shkruante nė fillim tė shekullit tė 20-tė At
Anton Harapi dhe ky nuk ishte njė mendim vetjak, por mendimi i gjithė
bashkėkohėsve tė tij intelektualė.
Me kėtė frazė do tė hapte dje konferencėn "Mendimi shqiptar dhe
shkolla shqipe", drejtori i Qendrės sė Studimeve Albanologjike, Ardian
Marashi. Njė diskutim i studiuesve tė sotėm pėr veprėn dhe
shkollėn qė kanė lėnė tė parėt e tyre, Anton Harapi, Branko
Merxhani, Eqerem Bej Vlora, Sami Frashėri, Ernest Koliqi, Faik Konica,
Fan Noli, etj.
Tė 17 referuesit sollėn edhe njė herė nė vėmendje kontributin qė kėta
autorė kanė dhėnė nė letrat shqipe dhe rėndėsinė qė ka studimi i
veprės sė tyre.
Shqetėsimi mbetet pėr tė gjithė i njėjti: "Brezat e sotėm nuk e
njohin kėtė mendim". Gjatė fjalės sė hapjes, drejtori i QSA-sė,
Ardian Marashi, u shpreh se "Duke zbuluar shkollat perėndimore ne po
zbulojnė spontanisht mendimin shqiptar".
I kėtij mendimi ishte edhe studiuesi dhe botuesi Ndriēim Kulla, kur
theksoi se "dijet botėrore nuk mund tė pėrvetėsohen pa u shartuar
me mendimin shqiptar". E thėnė ndryshe, gjithė informacioni
shkencor dhe kulturor qė qarkullon sot nė botė, nuk mund tė vijė nė
gjuhėn shqipe thjesht i pėrkthyer, por duhet tė ketė njė strukturė tė
mendimit shqiptar qė ta pėrcjellė.
Pėr tė ilustruar kėtė tezė, ai mori si shembull problemet dhe temat qė
ka trajtuar shtypi shqiptar nė vitet '30-tė. "Gazetaria e viteve
'30-tė u bazua nė studimet psikologjike mė tė njohura tė kohės.
Shpjegoi se ē'ishte filozofia, sociologjia, etj. Pasqyroi rrymat e
mendimit bashkėkohor qė qarkullonin nė atė periudhė", - tha
Kulla, duke shtruar pyetjen, "A gjendet njė mendim i tillė sot nė
shtypin shqiptar"?
Kulla nuk ishte i vetmi qė vuri nė dukje pėrpjekjet e mėdha tė
intelektualėve shqiptarė pėr tė qenė nė koherencė me mendimin
evropian.
Studiuesi Arbėn Xhaferi hodhi njė vėshtrim krahasues, duke vėnė pėrballė
dy rryma tė mendimit dhe lėvizjeve kulturore; neoshqiptarizmin me
homologen serbe, zenitizmin. Ai theksoi se shqiptarėt, nė ndryshim nga
serbėt, nė mėnyrė tė qartė ishin mė afėr frymės perėndimore. Ai
e cilėsoi neoshqiptarizmėn njė organizėm tė shėndoshė e me baza tė
pandashme.
Tė kundėrtėn do tė thoshte pėr zenitizmin. Nėse nė Evropėn e asaj
kohe qyteti ishte qendra e zhvillimeve politike, ekonomike dhe kulturore,
tjetėr mendim pėrhapte zenitizmi, i cili e gjente bėrthamėn e
zhvillimit jo nė qytet, por nė fshat.
Madje ai shtoi sė zhvillimet kulturore, nė vend qė tė kenė njė
zhvillim kah Perėndimi, ekziston tendenca pėr tė kundėrtėn.
"Zhvillimet po anojnė mė shumė nga bota Lindore".
Pėrpjekjen e mendimtarėve pėr tė ndjekur modelet evropian do ta
theksonte edhe studiuese Sabri Hamiti. Kumtesa e tij ishte pėrqendruar nė
punėn e Krist Malokit, kritikut shqiptar tė lindur nė Prizren.
Njė nga autorėt e parė qė krijoi njė metodė (nė atė kohė ishte njė
nevojė dhe jo njė luks), sipas tė cilės mund tė ndėrtohej njė
kritikė mbi baza shkencore. Sipas Hamitit, Maloki operoi sipas metodės
gjenetike, e cila u referohej mė shumė vepra biografike tė autorėve.
Njė vend tė veēantė nė historinė e mendimit shqiptar tė viteve
'30-tė zėnė edhe studentėt e shkollės pedagogjike "Normale"
tė Elbasanit dhe revista e tyre "Normalisti". Ai qė u ndal nė
kontributin e kėsaj reviste dhe tė krijuesve tė saj ishte rektori i
universitetit "Aleksandėr Xhuvani", Liman Varoshi.
Kulmin e zhvillimit tė mendimit tė kohės ai cilėsoi krijimin e
revistave me profile tė caktuara, njė prej tė cilave ishte edhe revista
pedagogjike-letrare "Normalisti", ku studentė dhe pedagogė
mbollėn idetė e tyre.
"Temat qė janė trajtuar mbartin vlera shkencore. Aty mund tė gjeje
ese tė ndryshme me tema shkollore, pjesė nga historia botėrore e
arsimit dhe, mbi tė gjitha, modele pėr ndėrtimin e njė ore mėsimi apo
pėr folklorin, letėrsinė, etj", - tha Varoshi.
Drejtoresha e Arkivit Qendror tė Shtetit, Nevila Nika, u ndal nė grupin
e tė rinjve tė viteve '30-tė dhe Enti Kombėtar "Djelmėria
Shqiptare". Njė organizatė kulturore, e cila u mundua tė gjallėronte
jetėn nė Shqipėri, kryesisht nėpėrmjet sportit. Ajo qė tingėlloi mė
aktuale nė fjalėn e drejtoreshės sė Arkivit ishte citimi i artikullit
tė shkruar nga Ismet Toto, "Afganistan apo Zvicėr?".
Kjo pyetje u ngrit nė vitin 1934 dhe pėrgjigja ishte Zvicėr, e njėjta
pėrgjigje qė do t'i jepej edhe sot kėsaj pyetje.
Kontributi qė kėta mendimtarė i kanė dhėnė kulturės shqiptare ėshtė
i madh.
Por mendimin e tė gjithė pjesėmarrėsve nė konferencė, se ata nuk
njihen mjaftueshėm nga brezat e rinj, do ta pėrmblidhte studiuesi Enver
Muhametaj nė kumtesėn "Rreth kritereve shkencore dhe
pedagogjiko-didaktike tė pėrfaqėsimit tė mendimit letrar shqiptar nė
programet dhe tekstet mėsimore tė shkollės sonė". Ai theksoi se
duhet tė shtohen pėrpjekjet pėr hulumtimin dhe botimin e programuar, nė
rrugė institucionale tė trashėgimisė kulturore.
Pjesa me e madhe e saj, sipas Muhametajt, ėshtė e shpėrndarė nėpėr
botime dhe gazeta tė ndryshme, nė arkiva tė shteteve tė ndryshme,
vendase e tė huaja, nė arkiva private. Madje, edhe ata autorė qė janė
botuar gjatė periudhės sė komunizmit nuk janė paraqitur nė mėnyrė tė
plotė.
"Botimi i veprės sė disa personaliteteve nuk i ėshtė paraqitur i
plotė lexuesit shqiptar dhe tė huaj. Ai nuk ėshtė realizuar sipas
kritereve shkencore", - shtoi Muhametaj.
Ai pėrfundoi se nxėnėsit dhe studentėt duhet tė njihen me traditėn e
mendimit shqiptar, dhe njė gjė tė tillė e ka nė dorė politika.
Por pėrfaqėsuesi i saj, ministri i Arsimit dhe Shkencės, Fatos Beja, u
mjaftua duke thėnė: "Besoj nė kthimin dhe rikthimin tek etėrit
tanė tė mendimit".
Ēėshtja e panjohur e Fishtės
Nė konferencėn "Mendimi shqiptar dhe shkolla shqipe",
studiuesi Shaban Sinani prezantoi njė vepėr tė pabotuar tė At Gjergj
Fishtės. Bėhet fjalė pėr njė traktat historiko-filozofik pėr ēėshtjen
kombėtare qė Fishta ua drejtonte fuqive tė huaja.
Titulli i tij ėshtė "Questione nacionale, questione catolica",
ėshtė shkruar nė gjuhėn italiane dhe, sipas Sinanit, nuk i drejtohet
lexuesit shqiptar, por tė huaj. Nė kėtė traktat Fishta tregon se
besimi i shqiptarėve ėshtė i cekėt dhe shpjegon se si duhet tė
veprojnė katolikėt.
BIRN
Protocole : la Macédoine
refuse le tapis rouge ą Fatmir Sejdiu, le Kosovo se fāche
Traduit par Jacqueline Dérens
Sur la Toile :
Publié dans la presse : 28 mai 2009
Mise en ligne : vendredi 29 mai 2009
Le Président du Kosovo, Fatmir Sejdiu, devait se rendre jeudi 28 mai en Macédoine.
Ce voyage a été annulé au dernier moment, car la visite na pas été
considérée comme une « visite officielle », mais comme une
simple « visite de travail » par Skopje. La Macédoine a reconnu
le Kosovo, mais na pas établi de relations diplomatiques avec celui-ci.
Le Président Sejdiu navait pas été invité ą la cérémonie
dinvestiture de son homologue macédonien, Georgi Ivanov.
Le
cabinet de Fatmir Sejdiu a annoncé lannulation de la visite présidentielle
mercredi soir, en précisant toutefois que le Kosovo était déterminé ą
entretenir de bonnes relations avec tous les pays, en particulier ses
voisins.
Skopje a précisé que la Macédoine nayant pas encore établi de
relations diplomatiques avec le Kosovo, mźme si elle la reconnu, on ne
pouvait pas accorder ą son Président laccueil présidentiel avec tapis
rouge et garde dhonneur.
Dans une déclaration faite peu de temps aprčs la décision de Pristina,
le cabinet du Président macédonien a annoncé que Georgi Ivanov « regrettait
que cette visite nait pas lieu ».
Fatmir Sejdiu devait źtre le premier chef dÉtat ą rendre visite au
nouveau président de Macédoine depuis sa prise de fonction le mois
dernier. La visite était prévue par les Macédoniens comme un geste de réconciliation
ą légard du Kosovo, aprčs que la Macédoine eut omis dinviter le Président
du Kosovo ą la cérémonie dinvestiture du nouveau Président Georgi
Ivanov, ce qui avait été ressenti comme un outrage par la population
albanaise de la région.
Tous les médias du Kosovo ont approuvé la décision de Fatmir Sejdiu,
perēue comme une « juste réaction » ą ce quils considčrent
comme « une humiliation macédonienne ».
Un éditorial du quotidien Express, trčs populaire au Kosovo, félicite
le Président, car cela montre que « Sejdiu sait dire non », et
qualifiait cette décision de geste politique le plus important de sa carričre.
Koha Ditore, le journal le plus influent du Kosovo, écrit ą la
une que le refus de Fatmir Sejdiu est une bonne chose, et le quotidien Zeri
fait remarquer que les relations entre Skopje et Pristina sont trčs
fragiles.
On ne sait pas bien pourquoi la Macédoine na pas encore établi de
relations diplomatiques pleines et entičres avec son voisin, aprčs avoir
reconnu son indépendance en octobre 2008 (Lire notre article « La
Macédoine reconnaīt lindépendance du Kosovo »).
Des observateurs estiment que Skopje essaie de maintenir un équilibre
pour conserver de bonnes relations avec le Kosovo et la Serbie, qui est catégoriquement
opposée ą lindépendance de son ancienne province. La Macédoine a des
liens économiques importants avec les deux pays.
Blic
Boris Tadić en
France : Paris va-t-il ouvrir les portes de lUE ą la Serbie ?
Traduit par Marko Tasić
Sur la Toile :
Publié dans la presse : 29 mai 2009
Mise en ligne : vendredi 29 mai 2009
Le Président serbe Boris Tadić a effectué une visite de deux jours ą
Paris. Il a été reēu mercredi 27 mai par Nicolas Sarkozy au Palais de
lÉlysée. En plus dun soutien pour la libéralisation des visas et
lintégration ą lUE, Belgrade sest vu offrir la promesse dun
partenariat stratégique avec la France. Pour Paris, la question du Kosovo
ne doit pas conditionner la marche européenne de la Serbie. Les espoirs du
Président Tadić dun nouvel « āge dor » des
relations diplomatiques franco-serbes vont-ils se concrétiser ?
Par Tamara Spaić
- Boris
Tadić et Nicolas Sarkozy
Aprčs avoir soutenu vigoureusement labandon du systčme des visas
pour les ressortissants serbes, la France exprime son intention dappuyer
la candidature de la Serbie auprčs de lUnion européenne. Les
discussions entre le Président Boris Tadić et son homologue franēais,
Nicolas Sarkozy, se sont soldées par un succčs inattendu. Selon nos
sources au sein de la diplomatie franēaise, la Serbie se voit offrir, une
nouvelle fois, lopportunité davoir comme allié lun des pays
phares de lUE.
« Lentente entre les deux Présidents sur la signature dun
partenariat stratégique exclusif que, par ailleurs, la Serbie na signé
avec aucun autre pays, est le signe dun dégel des relations
diplomatiques franco-serbes, offrant par lą mźme, les bénéfices du
soutien diplomatique de la France pour son entrée dans lUnion européenne »,
estime Predrag Simić, enseignant ą lUniversité des sciences
politiques de Belgrade et ancien ambassadeur de Serbie ą Paris.
Predrag Simić souligne limportance dun tel allié pour le
processus dintégration ą lUnion européenne, surtout depuis que lAllemagne
montre sa ferme opposition ą un élargissement supplémentaire de lUnion
- sauf pour la Croatie, dans un contexte marqué par les élections européennes
de juin et les élections fédérales allemandes de lautomne. En conséquence,
il est crucial pour la Serbie davoir un partenaire aussi important que la
France. De mźme, un tel revirement pourrait adoucir les positions de la
Belgique et la Hollande, selon lesquelles la Serbie « ne mérite pas
de recevoir des signes positifs et dencouragement » tant quelle
naura pas livré le criminel de guerre Ratko Mladić ą la Haye.
« Lannonce par le Président Boris Tadić de la signature ą
venir dun partenariat avec la France ouvre la voie ą un rapprochement
entre les deux pays. En ce début du XXIe sičcle, les nombreuses erreurs
commises par le gouvernement Kotunica ont détérioré nos relations
diplomatiques, traditionnellement trčs amicales. Ainsi, immédiatement aprčs
les bouleversements de lannée 2000, alors que lancien Président
Jacques Chirac avait invité Vojislav Kotunica, Président de la République
fédérale yougoslave, au conseil européen de Biarritz en octobre 2000, la
Serbie a refusé de négocier avec les entreprises franēaises qui
souhaitaient investir dans les sociétés en cours de privatisation, leur préférant
les barons locaux. Danone na pas pu racheter lusine Knjaz Milo,
Vinci sest brutalement retirée aprčs avoir mis en faillite
lentreprise Intermost, ce qui a fait échouer les projets de
construction dune autoroute reliant la Hongrie ą la mer Adriatique, la
coopération Lor-invoz fut un échec »... Pour le professeur Simić,
si les choses sétaient passé différemment, la France naurait pas
forcément adopté sa position actuelle vis-ą-vis du Kosovo et de son indépendance.
« Cette visite, qui succčde ą la rencontre entre Boris Tadić
et Nicolas Sarkozy ą Evian, marque la volonté douvrir une nouvelle page
des relations diplomatiques entre les deux pays. La récente venue dans les
Balkans du vice-Président des Etats-Unis, Joe Biden, a certainement pesé
dans le succčs de la réunion de mercredi. Jespčre que ce nouvel élan
ne sera pas ą nouveau interrompu par les maladresses serbes. La Serbie doit
faciliter les investissements et les intérźts franēais si elle souhaite bénéficier
dun soutien de la France. Son rōle est aussi dźtre plus ą lécoute
de nos intérźts en France », avertit lancien ambassadeur serbe.
Il est trčs probable quą lautomne, ou ą la fin de lannée
2009, le Président franēais se rende ą Belgrade pour signer laccord
annoncé. Une source proche du ministčre des Affaires étrangčres nous déclare
que cette visite doit źtre replacée dans le cadre de la stratégie connue
qui part du principe « quun petit pays, dans ses relations
internationales, a besoin dun bateau plus grand pour lui élargir la
route et accélérer sa vitesse de croisičre ».
Selon Milan Simurdić, qui préside lInstance pour les relations
internationales, « le partenariat stratégique avec un des piliers de
lUnion européenne, représente un grand changement dans les rapports de
force. Jusquą présent, nous navons signé un tel accord avec aucun
pays de lUnion européenne. Cette rencontre constitue un développement
trčs positif qui aura une influence certaine sur nos relations économiques
et sur la libéralisation du systčme de visas pour la Serbie. Ce
partenariat aura une importance cruciale lorsque nous devrons défendre
notre candidature ą lentrée dans lUE ».
Jean-Franēois Terral, ambassadeur de France en Serbie :
« Sarkozy souhaite que cet accord soit signé rapidement »
« Il sagit lą dun accord entre la Serbie et la France qui
concerne la plus grande partie de nos relations bilatérales, avec un accent
particulier mis sur notre soutien au processus dintégration de la Serbie
ą lUnion Européenne, sur le développement des relations économiques,
les échanges culturels. Nous travaillons dčs aujourdhui sur le contenu
dun tel partenariat. Notre objectif est daller vite, conformément au
souhait du Président Sarkozy lui-mźme », a déclaré Jean-Franēois
Terral.
Et dajouter : « Les messages principaux de ce soutien sont
les suivants : lappui ą la Serbie dans son processus dintégration
ą lUE compte tenu des efforts mis en oeuvre, lintention de la France
ą mettre fin au systčme de visas pour les ressortissants serbes mais aussi
un nouvel élan dans nos échanges bilatéraux. »
Boris Tadić : « Nos rapports se sont améliorés »
Le Président serbe Boris Tadić a estimé que sa visite de deux
jours ą Paris a été loccasion dun nouveau départ pour les
relations franco-serbes. Il espčre que ce renouveau, au début du XXIe sičcle
sera ą limage des liens damitié et daffection tissés au début
du XXe sičcle. « Tout ce qui sest passé ą Paris sest révélé
meilleur de quelques octaves que lensemble de nos rapports avec la France
ces vingt derničres années », a-t-il déclaré.
Selon Boris Tadić, il ny a pas de points dincompréhension
entre Paris et Belgrade. Mźme sur les points de désaccord, comme la
question du Kosovo, il existe une volonté de comprendre les points de vue
respectifs. Hier, le Président Tadić a également découvert la plaque
mémorielle consacrée aux soldats serbes morts pendants les deux guerres
mondiales.
http://balkans.courriers.info:80/article13024.html
B92
Boris Tadić ą
Paris : un nouveau départ pour les relations franco-serbes
Traduit par Jean-Arnault Dérens
Sur la Toile :
Publié dans la presse : 29 mai 2009
Mise en ligne : vendredi 29 mai 2009
Le Président serbe Boris Tadić a achevé jeudi une visite de deux
jours ą Paris, supposée marquer le début dun nouveau « partenariat
stratégique » entre la France et la Serbie. Nicolas Sarkozy a
confirmé son soutien ą lintégration européenne de la Serbie,
soulignant, comme le vice-Président américain Joe Biden la semaine derničre,
que la question du Kosovo ne pouvait pas représenter une « nouvelle
condition » posée ą la Serbie.
- Le
Président Boris Tadić aux Invalides, qui inaugure une plaque
« fidélité pour fidélité » commémorant les liens
scellés sur les champs de bataille du front dOrient pendant la
Premičre Guerre mondiale, puis dans la résistance
-
« Cette visite pourrait devenir historique, marquant
louverture dune nouvelle étape dans la relation stratégique entre
les deux pays. Le renforcement de bonnes relations avec la France représente
un intérźt vital pour la Serbie, et lobjectif stratégique de la
Serbie est lentrée dans lUnion européenne », a déclaré
Boris Tadić jeudi soir, au cours de la conférence quil a donné
ą lInstitut franēais des relations internationales (IFRI).
« Je suis certains quaprčs la ratification du traité de
Lisbonne, la Serbie sera intégrée et deviendra un acteur incontournable
de cette Europe redéfinie », a ajouté Boris Tadić.
Les présidents serbe et franēais, Boris Tadić et Nicolas Sarkozy,
au cours de leur rencontre de mercredi, ont convenu quil ne devait pas
y avoir de nouvelles conditions posée ą la Serbie dans son processus
dintégration européenne - concrčtement, la question du Kosovo ne
peut pas représenter une condition pour la Serbie. Ils ont annoncé létablissement
dun partenariat stratégique entre les deux pays.
Nicolas Sarkozy sest également engagé en faveur dun soutien ą
la Serbie dans son chemin sur lEurope et a rappelé le soutien de la
France ą la libéralisation des visas pour les citoyens serbes.
Jeudi matin, Boris Tadić a inauguré une stčle en lhonneur de
lamitié franco-serbe et de leur alliance durant les deux guerres
mondiales, dans la cour des Invalides. Il a également rencontré les députés
franēais.
http://balkans.courriers.info:80/article12976.html
Le Courrier de la Serbie - ise en ligne : mercredi 27 mai 2009
Serbie : pour les
Albanais de la Vallée de Preevo, la décentralisation plutōt que la sécession
De notre correspondant ą Preevo
Réunion avec le Kosovo indépendant ou décentralisation dans le cadre de
lÉtat serbe ? Unique député albanais au Parlement de Serbie, ancien
maire de Preevo, fondateur et président du Parti de laction démocratique
(PVD), Riza Halimi est depuis vingt ans le principal dirigeant politique
albanais de la Vallée de Preevo. Dans cette interview accordée au Courrier
de la Serbie, il évoque les revendications de la communauté albanaise du
Sud de la Serbie, hier et aujourdhui.
Propos recueillis par Belgzim Kamberi
Le Courrier de la Serbie (CdS) : Quelle est la situation
actuelle des Albanais de la Vallée de Preevo ?
Riza Halimi (R.H.) : La situation actuelle est caractérisée
par une importante discrimination sociale, économique et politique. Tout
dabord économique, étant donné que notre région demeure toujours la
moins développée du pays. Avec un revenu par habitant sept fois inférieur
ą la moyenne serbe, Preevo est officiellement la commune la plus pauvre de
Serbie. Ces discriminations sont aussi visibles dans le monde du travail. La
plupart des institutions de lÉtat, comme les douanes ou la police des
frontičres, sont mono-ethniques. Elles nemploient que des Serbes. Ainsi,
en dépit du fait que les Albanais représentent prčs de 25 ą 27 % de
la population du district de Pčinja [1],
ils ne comptent aucun employé dans les institutions de second niveau. Léducation
nest pas non plus épargnée par la discrimination. Les Albanais
rencontrent en effet les pires difficultés pour faire reconnaītre leurs diplōmes
obtenus dans les universités de Pritina, Tirana ou Tetovo.
C.d.S. : Comment faire avancer les droits des minorités en
Serbie ?
R.H. : Actuellement, toutes les minorités nationales
rencontrent des problčmes en Serbie. Mais il faut faire une différence entre
la situation des minorités nationales de Voļvodine et celle des autres
minorités de Serbie. En Voļvodine, malgré des problčmes évidents, les
Hongrois, les Slovaques ou les Roumains ont accčs aux institutions de la
province ą Novi Sad ainsi que dans les institutions centrales de Belgrade.
Ces institutions facilitent la promotion des minorités. Il existe donc pour
les citoyens de Voļvodine des institutions de niveau intermédiaire, entre le
pouvoir central et municipal, qui leurs offrent des opportunités bien
meilleures que celles proposées aux autres minorités de Serbie. En revanche,
les Albanais de la Vallée de Preevo sont dans une situation largement
comparable ą celle de la minorité bulgare de Bosilegrad et de Dimitrovgrad.
Léquilibre dans la Vallée de Preevo reste extrźmement sensible en
raison des relations conflictuelles qui prévalent entre Pritina et
Belgrade. Force est de constater que la proclamation dindépendance du
Kosovo na pas arrangé notre position, tant les rapports entre les Albanais
de Preevo et lÉtat serbe se sont détériorés.
C.d.S : Que revendiquez-vous concrčtement aujourdhui ?
R.H. : Une décentralisation ą deux niveaux. Elle
doit źtre en premier lieu territoriale, ą linstar de celles qui ont été
mises en place en Europe occidentale, oł lon peut compter plus dun
million dhabitants dans certaines régions décentralisées quand
dautres en ont moins de 100.000. Mais la Serbie manque encore indéniablement
dune culture politique qui permette un modčle de ce type. Dans lhypothčse
dune régionalisation et dune décentralisation, Preevo pourrait
former une seule région en regroupant Bujanovac et dautres communes
voisines moins développées que Vranje. Cette région présenterait des spécificités
culturelles, linguistiques et religieuses.
C.d.S. : Mais une telle région ne serait-elle pas dominée
par les Albanais ?
R.H. : Ce serait tout ą fait normal. Cest une
caractéristique de la région. Mais il ne sagit pas seulement de prendre
en compte le critčre ethnique, on ne peut laisser de cōté les facteurs
religieux, économiques et sociaux. Une décentralisation fonctionnelle
pourrait źtre efficace, mais on est encore bien loin de son éventuelle mise
en uvre. La décentralisation fonctionnelle pourrait se réaliser ą travers
les Conseils Nationaux pour les minorités, ą condition quon leur accorde
plus de compétences quactuellement. Ces derničres devraient pouvoir źtre
en mesure de créer les futures institutions des minorités nationales, dans
les domaines de léducation, de la culture, ou encore de linformation.
C.d.S. : Comment expliquez-vous que la question des minorités
nationales ne fasse pas partie de lagenda du processus dintégration
européenne de la Serbie ?
R.H. : Elle le sera trčs certainement dans
lavenir. Ą lheure actuelle, en Serbie, cest la question de la
collaboration avec le Tribunal de la Haye qui est la premičre priorité.
Vient ensuite la question du Kosovo. Plus la Serbie se rapprochera de ladhésion,
plus ces questions devront źtre réglées. Adhérer ą lUnion Européenne
en portant le fardeau de lhéritage du passé serait illogique. La Serbie
se doit avant toute chose de régler la question du Kosovo. Ensuite seulement,
la question de la décentralisation pourra apparaītre sur lagenda. Pour le
moment, cest la question du statut de la Voļvodine qui est mis en avant.
Le Sandjak sera probablement la prochaine épreuve. La question non-résolue
du statut des minorités nationales sera traitée parallčlement avec la décentralisation.
Cependant, il est clair que la création dinstruments juridiques qui
serviraient ą résoudre les problčmes des minorités nationales doit źtre définie
comme une future condition nécessaire ą lintégration de la Serbie dans
lunion Européenne.
C.d.S. : Quen est-il de votre revendication que les
Albanais du Sud de la Serbie jouissent des mźmes droits que les Serbes du
Kosovo ?
R.H. : Obtenir des droits équivalents ą ceux des
Serbes du Kosovo doit źtre pour nous un objectif. Bien évidemment, au stade
oł nous nous trouvons, les positions ne sont pas identiques, mais nous
comptons bien revendiquer ces principes. Pourquoi devrait-il y avoir des différences
entre les droits des Serbes de Zvečan, Leposavić et Mitrovica Nord,
et ceux des Albanais de Preevo et Bujanovac ? Pourquoi devraient-ils
avoir plus de droits que nous ? Naturellement, notre situation est
aujourdhui telle quelle est, parce que nous nous trouvons toujours dans
une position unique. Avec la normalisation de la situation, nous croyons en
nos chances dobtenir ces droits. Discuter de lhypothčse du partage du
Kosovo ou dun échange de territoires ne nous mčnera nulle part. De plus,
la Serbie, ą lheure actuelle, na officiellement exprimé aucune demande
pour la division du Kosovo. Nous navons dčs lors aucune raison de changer
notre programme de 2006. Je nimagine pas une seconde que les principes du
groupe de contact pour le Kosovo seront modifiés. Tout changement de ces
principes aurait des conséquences catastrophiques pour toute la région.
C.d.S. : Plus de quinze ans aprčs le référendum que vous
aviez co-organisé pour demander la réunification de la Vallée du Preevo
avec le Kosovo, seriez-vous donc plutōt favorable ą une décentralisation ą
lintérieur des frontičres serbes quą la sécession ?
R.H. : Il est clair que si vous demandez lavis des
citoyens albanais que vous pourriez croiser dans la rue, tous vous répondront
quils souhaitent rejoindre le Kosovo. Mais Je ne connais pas de mouvement sérieux
et légal en faveur dun État albanais unique dans les Balkans occidentaux.
Bien sur, si lon excepte la période particuličre de la Seconde Guerre
mondiale, quand Preevo et Bujanovac faisaient partie de la « Grande
Albanie », qui comprenait aussi, avec le soutien de lItalie et de
lAllemagne, une grande partie du Kosovo et de la Macédoine. Mźme dans la
clandestinité, trčs peu de groupes se sont risqués ą propager de telles idées
héritées de la Seconde Guerre mondiale. Ą lépoque de la Yougoslavie, la
majorité des prisonniers politiques albanais furent emprisonnés pour des
raisons idéologiques, parce quils sopposaient ą Tito ou glorifiaient
Enver Hoxha. Lors des manifestations qui eurent lieu en 1968 ą Pritina,
lidée dunification de la vallée de Preevo avec le Kosovo a
uniquement été revendiquée dans le cadre dune République du Kosovo qui
aurait fait partie de la fédération yougoslave. Pour ce qui est du référendum
de 1992, ce dernier sinscrivait dans lélan des référendums qui eurent
lieu dans toute lancienne Yougoslavie. Nous ne souhaitions dans un premier
temps que notre seule autonomie. Mais en soulignant que les Albanais de
lex-Yougoslavie jouissaient du droit ą lautodétermination, les
Albanais de Preevo, Bujanovac et Medvedja ont avancé leur revendication
politique en faveur de lunification du Kosovo. Prenez garde, tout ceci
sest déroulé quand existait encore lancienne Yougoslavie, oł les
Albanais représentaient une mźme communauté, au sein dune seule unité
politique. La situation a grandement changé, et les revendications qui
avaient cours ą cette époque nont dorénavant plus lieu dźtre. Désormais,
les Albanais de la Vallée de Preevo sont une minorité nationale ą part
entičre en Serbie. Si les revendications que nous avions déją en 1992 en ce
qui concerne lautonomie sont toujours dactualité, elles devront se réaliser
ą travers la décentralisation et la régionalisation.
C.d.S. : Ceci veut-il dire que vous considérez la décentralisation
et la régionalisation comme un premier pas vers la réalisation des objectifs
du référendum de 1992 ?
R.H. :Dans le cas des Allemands dItalie ou des Suédois
de Finlande, ce modčle dautonomie na conduit ą aucune forme de sécession.
Quoi quil en soit, nous sommes conscients que beaucoup de choses doivent
changer en Serbie. Ensuite seulement, nous pourrons discuter sérieusement sur
toutes ces questions.
[1]
Ce district administratif - okrug - sétend de Vranje jusquaux
frontičres bulgares et macédoniennes, incluant la Vallée de Preevo.
Turqia lobon per Kosoven
E Marte, 26 Maj 2009
Prof.Dr. Bekir Ismail, i cili po lobon per Kosoven ne Organizaten e
Konferences Islamike (OIC), eshte takuar me ministrin e Puneve te Jashtme te
Turqise, Ahmet Davutoglu. Ismail ka thene per agjencine e lajmeve turke "Anadolu
Ajansi" (AA), se e ka njoftuar kreun e diplomacise turke me zhvillimet e
fundit ne Kosove. "Ministri i Jashtem i Turqise mbeshtet njohjen e
Kosoves ne Konferencen Islamike dhe ka theksuar se Turqia, eshte nje vend qe
gjithmone e ka deren e hapur per Kosoven", ka thene Ismail. "Ministri
me ka thene se perfaqesuarit turk do ta ndihmojne Kosoven, ne te gjitha
instancat ku mungojne perfaqesuesit e saj. Dhe, se Turqia fillimisht perkrahe
pranine e Kosoves si vezhguese ne Konferencen Islamike ", ka thene ai.
Ismail ka takuar edhe Sekretarin Gjeneral te Konferences Islamike, Dr.
Ekmeleddin Ihsanoglu. "Edhe Ihsanoglu ka theksuar se jane duke bere
perpjekje, qe Kosova te njihet dhe se do te shfrytezojme te gjitha mundesite
qe kjo te ndodhe sa me shpejt", theksoi Ismail.
Ismail ka thene se eshte ftuar nga Sekretari Gjeneral i Lidhjes Arabe, Amr
Musa per te diskutuar me gjeresisht, ne lidhje me njohjen e Kosoves.
http://www.kohajone.com/html/artikull_42860.html
Nje Rezolute per Kosoven, ne Konferencen Islamike
E Hene, 25 Maj 2009
Organizata e Konferences Islamike do te kete ne tavoline nje rezolute ne
perkrahje te pavaresise se Kosoves, te henen. Rezoluta eshte hartuar nga
Shqiperia, ndersa mbeshtetet nga Arabia Saudite dhe Turqia. Siria, Indonezia,
Egjipti dhe Irani jane kunder. Nese miratohet, do te jete ndihmese e madhe per
njohjen e Kosoves nga vendet anetare te kesaj organizate. Edit Harxhi beson se
kjo mund te ndodhe
PRISHTINE - Organizata e Konferences Islamike (OIC) pritet te miratoje nje
rezolute ne perkrahje te pavaresise se Kosoves, ne fund te Samitit te 36 te
ministrave te Jashtem te vendeve anetare te organizates. Samiti ka filluar
punimet te shtunen ne kryeqytetin e Republikes Arabe te Sirise, Damask, derisa
Rezoluta pritet te hidhet per miratim ne permbyllje te takimit, pasditen e se
henes. Rezoluta eshte hartuar nga Shqiperia, ndersa ka mbeshtetjen e Arabise
Saudite dhe Turqise, tri vende keto anetare te perhershme te OIC-se, te cilat
kane njohur pavaresine e Kosoves. Burime nga Ministria e Puneve te Jashtme te
Shqiperise thone se ne rezolute jepet nje pasqyre e shkurter e rrethanave
historike te zhvilluara ne Ballkan, lufterat e pergjakshme ne vendet e
ish-Jugosllavise, si dhe faktet qe deshmojne se Kosova eshte nje rast sui
generis. "Rezoluta ne menyre eksplicite u ben thirrje vendeve anetare te
OIC-se qe ta perkrahin shpalljen e pavaresise se Kosoves", ka thene nje
diplomat shqiptar per Express.
Edit Harxhi, zevendesministre e Puneve te Jashtme e Shqiperise, nuk ka dashur
te flase rreth tekstit te rezolutes, por ka thene se shpreson se kjo rezolute
do te perkrahet nga vendet e OIC-se. "Rezoluta eshte hartuar nga
Shqiperia. Presim perkrahje nga vendet anetare", ka deklaruar Harxhi, per
Express. "Por u takon shteteve anetare qe te vendosin se cfare qendrimi
do te mbajne kundrejt kesaj rezolute", ka shtuar ajo.
Te shtunen mbrema, drejt Damaskut ka udhetuar edhe ministri i Puneve te
Jashtme te Shqiperise, Lulzim Basha, i cili pritet te negocioje me homologet e
tij per perkrahjen e rezolutes per Kosoven. Basha, bashke me homologun e tij
nga Arabia Saudite dhe Turqia, nderkaq, do te jene zeri i Kosoves ne kete
samit, pasi qe vendi yne nuk ka derguar askend ne kryeqytetin sirian.
Vlora Citaku, zevendesministre e Puneve te Jashtme, thote se edhe kjo Ministri
eshte ne kontakte te vazhdueshme me OIC-ne. "Ministria e Puneve te
Jashtme ka qene ne kontakte te vazhdueshme me Sekretariatin e Organizates se
Konferences Islamike, si dhe me delegacionet e shteteve vec e vec", ka
thene Citaku. "Dhe, ndonese nuk jemi te perfaqesuar atje si Ministri,
besojme se zeri i Kosoves do te degjohet", ka shtuar. Zevendesministrja e
Puneve te Jashtme nuk eshte deklaruar nese ka gjase qe kjo rezolute te
miratohet te henen. "Nuk do doja te deklarohesha paraprakisht. Gjithsesi
e dime qe Shqiperia dhe vendet e tjera jane duke punuar intensivisht qe kjo
rezolute te kaloje", ka thene Citaku. Sipas saj, miratimi i kesaj
rezolute do te ishte nje ndihmese per njohjen nderkombetare te Kosoves. "Rezultat
do te ishte nje ndihmese e madhe. Por, miratimi i kesaj rezolute nuk mund te
perkthehet automatikisht ne njohje nga ato shtete", ka shpjeguar ajo.
Organizata e Konferences Islamike praktikon qe rezolutat e saj te miratohen me
konsensus te plote nga vendet anetare. Nese ka kundershtime rreth nje rezolute,
atehere ajo nuk hidhet fare ne votim formal. Diplomati shqiptar qe foli ne
kusht anonimiteti per Express, ka shpjeguar se Siria, Indonezia, Egjipti dhe
Irani qysh tash kane shfaqur kundershtimin e tyre per rezoluten ne perkrahje
te pavaresise se Kosoves. Sipas tij, kjo mund te coje deri te ndryshimi i
tekstit te rezolutes, gje te cilen nuk e deshirojne sponsoret e saj.
Samiti
Samiti i 36 i ministrave te Jashtem te vendeve anetare te OIC-se po shqyrton
rolin e kesaj organizate ne mbeshtetje te paqes dhe evitimin e konflikteve ne
rajonet me popullsi myslimane. Shtetet perendimore, por edhe disa prej
anetareve te OIC-se, edhe me pare kane provuar t'i bindin shtetet pjesemarrese
qe ta perkrahin pavaresine e Kosoves, por nuk ia kane dale. OIC-ja, deri tani
ka miratuar vetem nje rezolute ne perkrahje te Propozimit gjitheperfshires te
presidentit Martti Ahtisaari.
Zera kunder, dominon Serbia
Kunder kesaj rezolute eshte Serbia. Sic raportojne mediat serbe, Beogradi
zyrtar po mundohet qe t'ua propozoje vendeve anetare te OIC-se nje amendament
qe ta ndryshojne kete rezolute, ne menyre qe nga ai tekst te hiqet kerkesa per
njohjen e pavaresise se Kosoves. Sipas agjencise serbe te lajmeve, Fonet, ne
Ministrine e Jashtme te Serbise eshte thene se Vuk Jeremic ka biseduar me 15
shefa te diplomacise te vendeve anetare te Konferences per kete ceshtje.
Thirrje e gjere perendimore
Dy dite me pare, sekretari i puneve te Jashtme i Britanise se Madhe, David
Miliband, gjate nje fjalimi te mbajtur ne Qendren per Studime Islamike ne
Oxford, u ka bere thirrje shteteve te Organizates se Konferences Islamike qe
ta njohin pavaresine e Kosoves. "Ka rendesi shume te madhe qe te jemi te
involvuar dhe te sigurojme pavaresine e Kosoves dhe keshtu te largohemi nga
armiqesia e viteve '90 dhe te ndertojme nje te ardhme paqesore dhe me
perspektive", ka thene Miliband perpara te pranishmeve. "Ne
shpresojme shume qe ne Konferencen Islamike qe do te mbahet javen e ardhshme,
te mbeshtetet me nje deklarate edhe shpallja e pavaresise se Kosoves", ka
shtuar sekretari i Jashtem britanik.
Diplomacia shqiptare rol
kryesor nė miratimin e rezolutės pėr Kosovėn |
ADRIATIK
REKA |
26/05/2009 Nė
Organizatėn e Konferencės Islamike triumf i Shqipėrisė ndaj
politikės serbe
Njė betejė e nėndheshme ėshtė zhvilluar prej mė se tre muajsh ndėrmjet
diplomacisė shqiptare dhe asaj serbe, e cila ka pėrfunduar ditėn e
djeshme me fitoren decizive tė diplomacisė shqiptare. Kjo e fundit
ka arritur qė nė Damask tė Sirisė, nė Sesionin e 36-tė tė Kėshillit
tė Ministrave tė Punėve tė Jashtme tė Organizatės sė Konferencės
Islamike, qė mbylli punimet mė datė 25 maj, ku merr pjesė njė
delegacion i Ministrisė sė Punėve tė Jashtme tė Shqipėrisė i
kryesuar nga Ministri Lulzim Basha, tė marrė konsensusin e 57
vendeve anėtare tė Organizatės pėr njė rezolutė nė mbėshtetje
tė shtetit tė pavarur tė Kosovės.
Nė seancėn pėrmbyllėse tė takimit tė zhvilluar dje paradite u
miratua rezoluta e iniciuar nga Shqipėria, nė tė cilėn evidentohet
qartė se qė nga shpallja e pavarėsisė mė datėn 17 shkurt 2008
Republika e Kosovės ka bėrė progres nė ndėrtimin e institucioneve
demokratike, ka kushtetutėn e saj moderne, ka kontribuar nė ruajtjen
e paqes dhe stabilitetit nė rajon. Mė tej kjo rezolutė, e cila ėshtė
e para e miratuar nga OKI qė pas shpalljes sė pavarėsisė sė Kosovės,
u bėn thirrje vendeve anėtare tė Organizatės dhe bashkėsisė ndėrkombėtare
nė pėrgjithėsi qė tė vazhdojnė tė mbėshtesin forcimin e Kosovės
dhe ekonomisė sė saj. Rezoluta ngarkon Sekretarin e Pėrgjithshėm tė
OKI-t qė nė sesionet e radhės tė Ministrave tė Jashtėm tė
Organizatės tė raportojė mbi dinamikėn e zhvillimeve nė Kosovė,
duke e vendosur kėshtu Kosovėn nė axhendėn e pėrhershme tė
Organizatės sė Konferencės Islamike. Miratimi i kėsaj rezolute me
unanimitet dėshmon pėr njė momentum tė ri nė marrėdhėniet e
OKI-sė me Kosovėn, qė vjen pas njohjes mjaft tė rėndėsishme tė
Kosovės nga Arabia Saudite para disa javėve dhe njohjes sė saj nga
Mbretėria e Bahrejnit dhe Unioni i Komoreve vetėm pak ditė mė parė.
Burimet nga punimet e sesionit tė Damaskut bėjnė tė ditur se pas kėtij
momentumi tė ri, pritet njė bum njohjesh tė shtetit tė ri Kosovės
nga vendet e OKI-t.
Nga burime tė besueshme diplomatike bėhet e ditur se diplomacia
shqiptare ka qenė tepėr aktive nė funksion tė miratimit tė
rezolutės pėr Kosovėn. Me tė dėrguarit e saj specialė nė Damask,
nė Xhedah dhe nė disa vende tė tjera tė rėndėsishme tė OKI-t,
Shqipėria ėshtė angazhuar prej mė shumė se tre muajsh nė njė
operacion tė nėndheshėm diplomatik tė pėrmasave tė mėdha me qėllim
miratimin e njė rezolutė nė mbėshtetje tė shtetit tė ri tė
Kosovės. Mėsohet se diplomacia shqiptare ėshtė markuar nė vijimėsi
nga ajo serbe me qėllim bllokimin e kėsaj iniciative. Kjo kulmoi me
vizitėn e 10 ditėve mė parė tė ministrit tė Jashtėm Jeremiē nė
Damask dhe takimeve tė tij me autoritetet mė tė larta tė Sirisė,
e cila mbante presidencėn e radhės sė OKI-t. Jeremiē ka kėrkuar
bllokimin e rezolutės dhe pjesėmarrjen e Serbisė me tė drejtėn e
fjalės, duke pretenduar madje edhe marrjen e statusit tė vėzhguesit.
Edhe njė herė janė vėnė nė lėvizje mekanizmat e dy diplomacive,
tė Tiranės dhe Beogradit, tė cilat kanė lobuar ethshėm nė
drejtime krejtėsisht tė kundėrta pėr tė marrė mbėshtetjen e anėtarėve
tė OKI-t. Burimet diplomatike janė tepėr tė rezervuara pėr tė dhėnė
detajet e kėsaj faze vendimtare tė betejės diplomatike. Por njė gjė
ėshtė e sigurt: Jeremiē dhe delegacioni serb nuk kanė qenė tė
pranishėm nė Sesionin e 36-tė tė Ministrave tė Jashtėm tė OKI-t
dhe rezoluta nė mbėshtetje tė shtetit tė pavarur tė Kosovės ėshtė
miratuar sot nė unanimitet tė plotė nga 57 vendet anėtare tė
Organizatės.
Organizata e Konferencės Islamike miraton rezolutėn pėr Kosovėn
Basha: Kosova shtet qė garanton siguri nė rajon
Miratimi i dokumentit vjen pas lobimit tė diplomacisė shqiptare
Ministri i Punėve tė Jashtme Lulzim Basha ka vlerėsuar maksimalisht
miratimin e rezolutės pėr Kosovėn nė Sesionin e 36-tė tė Kėshillit
tė Ministrave tė Punėve tė Jashtme i Organizatės sė Konferencės
Islamike. Ministri Basha, i cili ka luajtur njė rol tė rėndėsishėm
pėrmes kontakteve dhe lobimit nė vendet anėtare tė OKI-t, ka
theksuar se kjo rezolutė vlerėson arritjet e Kosovės nė planin
kushtetues dhe institucional. Sipas tij, kjo pėrbėn njė arritje qė
do tė ketė efektin e saj nė njohjet e reja pėr shtetin e Kosovės
nga vende tė ndryshme tė kėsaj Organizate. Rezoluta paraqet tė
gjitha pikat qė pala shqiptare dėshironte tė paraqiste,
konsiderimet pėr pavarėsinė e Kosovės, konsiderimet pėr avancimin
dhe progresin e demokracisė nė Kosovė, konsiderimet pėr anėn
ligjore, pra pėr Kushtetutėn kosovare. Pėrbėn njė sukses tė
diplomacisė shqiptare, njė sukses tė Kosovės nė arenėn ndėrkombėtare,
- ka deklaruar ministri i Jashtėm shqiptar. Kryediplomati Basha gjatė
sesionit ka deklaruar se qė nga 17 shkurt 2008 Kosova ėshtė bėrė
dėshmitare e zhvillimeve rrėnjėsore drejt progresit, pasi tashmė
ėshtė e lirė dhe e pavarur. Pėr Bashėn liria e shtetit mė tė ri
nė botė ka krijuar njė klimė tė re, qė rrezaton paqe dhe
stabilitet nė fushėn e sigurisė, tė ekonomisė, tė marrėdhėnieve
ndėretnike etj., jo vetėm nė Kosovė, por edhe nė krejt rajonin.
Ai evidentoi progresin qė ka njohur Kosova nė tė gjitha fushat.
Institucionet demokratike dhe sundimi i ligjit janė nė rrugėn e
forcimit dhe konsolidimit. Funksionalizimi i EULEX-it nė tė gjithė
territorin e Kosovės ėshtė njė garanci shtesė pėr vazhdimin e kėsaj
rruge, - ka thėnė Basha.
Kryeministri Berisha pėr rezolutėn
Akt miqėsor ndaj Kosovės e kombit shqiptar nė tėrėsi
Kryeministri Sali Berisha ka pėrshėndetur rezolutėn pėr Kosovėn,
tė miratuar nė takimin e djeshėm tė ministrave tė Jashtėm tė
vendeve anėtare tė Organizatės sė Konferencės Islamike. Shefi i
ekzekutivit shqiptar e ka vlerėsuar vendimin e OKI-t si njė akt
historik tė mbėshtetjes sė 62 vendeve anėtare tė saj pėr pavarėsinė
e Kosovės, pėr paqen dhe stabilitetin nė rajonin e Ballkanit. Nė
njoftimin pėr shtyp tė publikuan nė faqen zyrtare tė Kryeministrisė
nė internet theksohet se kreu i qeverisė sė Shqipėrisė falėnderon
pėrzemėrsisht qeveritė e vendeve anėtare tė Organizatės sė
Konferencės Islamike dhe drejtuesit e kėsaj organizate pėr votimin
e rezolutės, si njė akt miqėsor ndaj njė populli mik, ndaj
shqiptarėve tė Kosovės dhe kombit shqiptar nė tėrėsi. Vetė
rezoluta e votuar nga tė gjitha vendet anėtare tė OKI-t, pėrfshirė
qė nuk e kanė njohur pavarėsinė e Kosovės, demonstron se Kosova e
pavarur ėshtė njė realitet i pakthyeshėm dhe njohja ndėrkombėtare
e saj ėshtė njė proces i pandėrprerė. Nė tekstin e rezolutės
thuhet se shteti i ri i Kosovės ka kushtetutėn e tij moderne dhe ka
kontribuar nė ruajtjen e paqes dhe stabilitetit nė rajon. Nė kėtė
dokument u bėhet thirrje vendeve anėtare tė OKI-t dhe bashkėsisė
ndėrkombėtare qė tė vazhdojnė tė mbėshtesin forcimin e Kosovės
dhe ekonomisė sė saj. Rezoluta ngarkon Sekretarin e Pėrgjithshėm tė
OKI-t qė nė sesionet e radhės tė ministrave tė Jashtėm tė
Organizatės tė raportojė mbi dinamikėn e zhvillimeve nė Kosovė,
duke e vendosur kėshtu shtetin mė tė ri tė Evropės nė axhendėn
e pėrhershme tė Organizatės sė Konferencės Islamike. Deri tani
Kosova ėshtė njohur nga 60 shtete, 13 nga tė cilat vende tė kėsaj
organizate.
|
26/05/2009
Konferenca Islamike
miraton rezolutės e Shqipėrisė pėr Kosovėn |
|
VALENTINA
MADANI |
|
Nga Damasku vjen lajmi surprizė pėr shqiptarėt e Kosovės dhe Shqipėrisė,
52 vendet islamike, nė bllok, do tė njohin pavarėsinė e Kosovės.
Nė kėtė mėnyrė bien pretendimet e Serbisė pasi vendet anėtare tė
Konferencės Islamike, votuan dje me konsensus dhe pa asnjė ndryshim
rezolutėn qė mbėshtet njohjen e Kosovės shtet, e iniciuar kjo nga
Tirana zyrtare pas pėrpjekjesh tė gjata diplomatike dhe e mbėshtetur
nga Arabia Saudite dhe Turqia. Zėri i Kosovės nė samitin e djeshėm
tė Damaskut ishte kryediplomati shqiptar Lulzim Basha, nė krye tė
njė delegacioni tė gjerė. Kjo rezolutė u bėn thirrje vendeve anėtare
tė konferencės, tė cilat ende nuk e kanė njohur Kosovėn, tė ndėrmarrin
njė hap tė tillė. Rezoluta, e votuar nga tė gjitha vendet e OKI-sė,
edhe nga ata qė nuk e kanė njohur pavarėsinė e Kosovės,
demonstron se Kosova e pavarur ėshtė njė realitet i pakthyeshėm
dhe njohja ndėrkombėtare e saj, njė proces i pandėrprerė.
Republika e Kosovės ėshtė njohur nga 60 shtete, 13 nga tė cilat
vende tė kėsaj organizate, dhe tė tjera pritet ta njohin sė
shpejti. Basha konfirmoi se rezoluta nuk ka pėsuar ndryshime, duke
hedhur poshtė pretendimet serbe se ėshtė arritur tė hiqet kėrkesa
pėr njohje tė pavarėsisė. Duke falėnderuar shtetet anėtare tė
OKI-sė, qė tashmė e kanė njohur Kosovėn si shtet tė pavarur,
ministri Basha u bėri thirrje shteteve tė tjera tė ndėrmarrin tė
njėjtin hap, pra tė njohin Republikėn e Kosovės, pasi pėrveē se
njė akt solidariteti me popullin e saj, do tė jetė edhe njė
ndihmesė pėr forcimin e paqes dhe stabilitetit nė rajon, ēka do
tu ofrojė tė gjitha vendeve tė Ballkanit perspektiva tė vėrteta
pėr zhvillimin dhe begatinė e tyre tė mėtejshme. Miratimi i njė
rezolute nė mbėshtetje tė Kosovės dhe dialogu diplomatik pėr pėrshpejtimin
e procesit tė njohjes sė shtetit tė pavarur tė Kosovės, ishte
objektivi kryesor i delegacionit tė Shqipėrisė nė kėtė aktivitet.
Nė kėtė kontekst, ministri Basha zhvilloi njė sėrė takimesh me
drejtues tė OKI-sė, me homologėt e tij etj., midis tė cilave veēohen
ato me Sekretarin e Pėrgjithshėm tė Organizatės sė Konferencės
Islamike, prof. Ekmeleddin Ihsanoglu, me ministrat e punėve tė
jashtme dhe kryetarė delegacionesh si tė Turqisė, tė Bahrejnit,
Jemenit, Marokut, Sirisė, Filipineve, Libanit, Bangladeshit,
Kazakistanit, Egjiptit, Azerbajxhanit, Burkino Fasos, Irakut, Xhibutit,
Guinesė etj. Nė tė gjitha takimet, ku vendin kryesor e zuri Kosova,
ministri Basha theksoi gjithashtu edhe vullnetin e palės shqiptare pėr
intensifikimin e bashkėpunimit nė tė gjitha fushat me interes tė
ndėrsjellė, duke i dhėnė pėrparėsi asaj ekonomike dhe tregtare.
U shkėmbyen gjithashtu mendime pėr situatėn nė rajonet respektive.
Gjatė fjalės sė mbajtur nga ministri Basha nė seancėn plenare tė
Kėshillit tė Ministrave tė Jashtėm tė OKI-sė, ēėshtja e Kosovės
zuri vendin themelor. Ministri Basha theksoi se qė nga 17 shkurti
2008, Kosova ėshtė bėrė dėshmitare e zhvillimeve rrėnjėsore
drejt progresit. Ajo, tashmė, ėshtė e lirė dhe e pavarur. Liria e
saj ka krijuar njė klimė tė re qė rrezaton paqe dhe stabilitet nė
fushėn e sigurisė, tė ekonomisė, tė marrėdhėnieve ndėretnike
etj., jo vetėm nė Kosovė, por edhe nė krejt rajonin tonė. Nė
vazhdim, ministri Basha evidentoi progresin qė ka njohur Kosova nė tė
gjitha fushat. Institucionet demokratike dhe sundimi i ligjit janė nė
rrugėn e forcimit dhe konsolidimit. Funksionalizimi i EULEX-it nė
gjithė territorin e Kosovės ėshtė njė garanci shtesė pėr
vazhdimin e kėsaj rruge. Republika e Kosovės ka tashmė Kushtetutėn
e saj moderne, qė bazohet nė parimet e lirisė dhe tė demokracisė,
duke ofruar mbrojtje tė gjerė pėr tė gjitha komunitetet pakicė.
Kuvendi i Kosovės ka miratuar njė numėr tė konsiderueshėm ligjesh
qė kanė tė bėjnė me tė drejtat e komuniteteve pakicė, pėrfshirė
ruajtjen e zhvillimin e vlerave tė tyre kulturore dhe fetare. Siguria
rajonale ėshtė forcuar dhe Kosova e pavarur, aktualisht, ėshtė
element shumė i rėndėsishėm i arkitekturės sė sigurisė
ballkanike dhe mė gjerė, asaj evropiane. Kjo ėshtė arsyeja qė
Republika e Kosovės, deri tani, ėshtė njohur nga 60 shtete, ėshtė
pranuar anėtare e FMN-sė dhe ėshtė bėrė pjesėtare aktive nė njė
numėr nismash tė rėndėsishme tė bashkėpunimit rajonal. Sė
shpejti, priten njohje tė reja, ashtu si institucione te tjera,
ekonomiko-financiare, rajonale dhe ndėrkombėtare, priten ta pranojnė
nė gjirin e vet shtetin e ri tė Kosovės. Akti i njohjes ėshtė i
frymėzuar nga bindja e thellė se me Kosovėn e pavarur garantohet
paqja dhe stabiliteti nė Kosovė dhe nė Ballkanin Perėndimor.
Ēfarė pėrmban rezoluta
Rezoluta e Shqipėrisė pėr Kosovėn nxjerr nė pah qartė se qė nga
shpallja e pavarėsisė, mė datė 17 shkurt 2008, Kosova ka bėrė
progres nė ndėrtimin e institucioneve demokratike; ka krijuar
kuadrin e nevojshėm ligjor dhe institucional bashkėkohor; ka
kontribuar nė ruajtjen e paqes dhe stabilitetit nė rajon. Mė tej,
kjo rezolutė, e cila ėshtė e para e miratuar nga OKI-ja qė pas
shpalljes sė pavarėsisė sė Kosovės, u bėn thirrje vendeve anėtare
tė Organizatės dhe bashkėsisė ndėrkombėtare nė pėrgjithėsi, qė
tė vazhdojnė tė mbėshtesin forcimin e Kosovės dhe ekonomisė sė
saj. Rezoluta ngarkon Sekretarin e Pėrgjithshėm tė OKI-sė qė nė
sesionet e radhės tė ministrave tė jashtėm tė Organizatės tė
raportojė pėr dinamikėn e zhvillimeve nė Kosovė, duke e vendosur
kėshtu Kosovėn nė axhendėn e pėrhershme tė Organizatės sė
Konferencės Islamike. Miratimi i kėsaj rezolute dėshmon pėr njė
klimė krejt tė re nė marrėdhėniet e OKI-sė me Kosovėn, e cila
vjen pas njohjes mjaft tė rėndėsishme tė saj nga Arabia Saudite
para disa javėve dhe njohjeve nga Bahrejni, Gana dhe Unioni i
Komoreve. Ajo ecėn e sigurt dhe e vendosur pėrpara drejt
konsolidimit tė shtetit, zhvillimit ekonomik, anėtarėsimit nė
organizatat ndėrkombėtare dhe integrimit nė strukturat evropiane
dhe euroatlantike.
Samiti i Damaskut, Berisha: Akt historik ndaj Kosovės
Kryeministri i Republikės sė Shqipėrisė, Sali Berisha, pėrshėndeti
dje rezolutėn pėr Kosovėn, tė miratuar sot nė takimin e Damaskut
nga ministrat e jashtėm tė vendeve anėtare tė Organizatės sė
Konferencės Islamike (OKI), si njė akt historik nė mbėshtetjen e
OKI-sė dhe tė 62 vendeve anėtare tė saj, pėr pavarėsinė e Kosovės,
pėr paqen dhe stabilitetin nė rajonin e Ballkanit. Sipas zėdhėnėses
Juela Meēani, Kryeministri Berisha falėnderon pėrzemėrsisht
qeveritė e vendeve anėtare tė Organizatės sė Konferencės
Islamike dhe drejtuesit e kėsaj organizate pėr votimin e kėsaj
rezolute, si njė akt miqėsor ndaj njė populli mik, ndaj shqiptarėve
tė Kosovės dhe kombit shqiptar nė tėrėsi.
|
KQZ nuk pranon listat e 4 partive pėr rishqyrtim
Kandidatėt e partive kryesore, sipas tė gjitha gjasave, nuk do tė
shqyrtohen as gjatė ditės sė sotme. Miratohet edhe koha e transmetimit pėr
partitė nė televizione
Ylli Pata
Komisioni Qendror i
Zgjedhjeve nuk ka kaluar ende as kandidatėt e gjysmave tė partive qė janė
regjistruar pėr votimet e 28 qershorit. Nė tė dyja mbledhjet e djeshme,
komisionerėt qendrorė zgjedhorė kanė kaluar vetėm njė numėr i vogėl
partish, ndėrkohė qė janė rikthyer pėr rishqyrtim kandidatėt e listės
shumėemėrore tė Lėvizjes pėr tė Drejtat dhe Liritė e Njeriut tė
Ligoraq Karamelos, tė Lėvizjes pėr Zhvillim Kombėtar tė Dashamir Shehit
dhe tė Partisė Forca Albania me kryetar Gazmend Malėn. Pjesa tjetėr
pritet tė miratohet gjatė ditės sė sotme, por ende dokumentacioni nuk ėshtė
pėrgatitur pėr mė shumė se 10 forca tė tjera politike, ndėrkohė qė
janė regjistruar gjithsej 45 parti. Nė rendin e ditės tė mbledhjes sė
djeshme, pas verifikimit tė dokumentacionit tė kandidimit tė disa partive
politike, KQZ vendosi kthimin e listave pėr plotėsim tė tyre nė pėrputhje
me ligjin. Me vota unanime, KQZ vendosi qė Partia Lėvizja pėr Zhvillim
Kombėtar (LZHK), Partia Demokristiane (PDK), Partia Rruga e Lirisė
dhe Partia Balli Kombėtar Demokrat ti kthehen listat, kryesisht pėr
mangėsi qė lidhen me mungesėn e dokumentit tė rregullt tė identifikimit
nga kandidati, ose pėr mosrespektim tė kuotės gjinore. Ndėrsa nė
shqyrtimin e listave tė kandidatėve tė Partisė sė tė Drejtave tė
Mohuara, e Re, KQZ u pėrfshi nga debati, pasi pėrfaqėsuesit e opozitės kėrkuan
qė kėsaj partie ti refuzohej pjesėmarrja nė zgjedhje, pėr mospėrmbushje
tė kėrkesave tė Kodit Zgjedhor. Mosrespektimi i ligjit nga ana e kėsaj
partie lidhej me mosparaqitjen e kandidatėve tė saj nė tė 12 qarqet e
vendit, por vetėm nė 9 prej tyre. Kryetari i KQZ-sė, Arben Ristani, e
kundėrshtoi kėtė qėndrim tė opozitės duke iu referuar nenit 73 tė
Kodit Zgjedhor, pika 1, sipas tė cilit, nėse KQZ vėren parregullsi ose
mospėrmbushje tė kėrkesave tė Kodit Zgjedhor, ia kthen dokumentacionin
subjekteve zgjedhore pėr korrigjim, jo mė vonė se 35 ditė nga data e
zgjedhjeve. Pas hedhjes nė votim, u vendos me shumicė votash (4 vota
pro) qė Partisė sė tė Drejtave tė Mohuara, e Re, ti kthehen listat pėr
plotėsim tė dokumentacionit, duke sjellė emrat e kandidatėve pėr tė 12
qarqet e vendit brenda datės 27 maj. Gjatė dy mbledhjeve tė ditės sė
djeshme tė KQZ-sė, nuk janė ndeshur incidente si tė njė dite mė parė,
por votimi me konsensus siē duket, po shkon drejt pėrfundimit. Tani, pėrgjithėsisht,
po pėrdoren votat me mazhorancė. Nė mbledhjen e paradites sė djeshme,
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) miratoi vendimin Pėr kohėn e
transmetimit pėr partitė politike nė Televizionin Publik. Nė mbėshtetje
tė Kodit Zgjedhor (neni 81, pika 1) nė minutazhin politik tė edicioneve
informative, Televizioni Publik ėshtė i detyruar tė zbatojė raporte
kohore tė barabarta pėr tė gjitha partitė parlamentare, qė nė
zgjedhjet e fundit pėr Kuvendin kanė marrė deri nė 20 pėr qind tė
vendeve nė Kuvend. Sipas vendimit tė miratuar, Partia Demokratike dhe
Partia Socialiste, qė kanė marrė mė shumė se 20 pėr qind pėr qind tė
vendeve nė Kuvend, pėrfitojnė njė kohė transmetimi nė TV publik prej
60 minutash gjatė 30 ditėve tė fushatės elektorale. Ndėrsa partitė
parlamentare, qė kanė nėn 20 pėr qind tė vendeve nė parlament, pėrfitojnė
30 minuta kohė transmetimi nė TV Publik. Nė grupin e kėtyre partive bėjnė
pjesė: PR, PSD, LSI, PAA, PAD, PBDNJ, PDK, PDS e PBL. Tė gjitha partitė e
tjera, qė konkurrojnė nė zgjedhjet e 28 qershorit dhe janė jashtė
parlamentit, pėrfitojnė njė kohė televizive transmetimi prej 10 minutash,
si Partia Konservatore, Partia Komuniste, Balli Kombėtar, G 99, Balli Kombėtar
Demokrat
Nėnė Tereza ; Takimi
i rralle me Mbretėresha Geraldinė |
|
BEQIR
SINA |
|
"Lum ata qė flasin gjuhėn e zemrės. Nė ēfarėdo vendi
ose gjendje qė tė jenė, rrugėt e besimit tė vėrtetė, e ēojnė
gjithė jetėn kah i njėjti drejtim - nga Perendia"-kanė
qenė kėto fjalitė e bekimit tė Nėnė Terezės, pėr mbretėreshėn
shqiptare, Gerarldinėn, kur ėshtė larguar nga takimi me tė. Ėshtė
njė nga episodet e rralla qė mbėrrin nė publik pas 30 vjetėsh,
kohė kur Nėnė Tereza ftohet nė familjen mbretėrore, kur ishin
tė vendosur nė Nju Jork. Kjo dėshmi ėshtė zbuluar pak ditė mė
parė nga njė veteran i Mbretėrisė Shqiptare nė mėrgim, duke
i dorėzuar gazetės Bota sot njė artikull tė shkruar tri
dekada mė parė nga znj. Lume Musa Juka, nė gazetėn Atdheu,
e cila ka qenė dėshmitare e vizitės sė Nėnė Terezės, dhe
bisedės nė Mbretėreshėn Geraldinė. Znj. Luka sjell
shkurtimisht ēfarė biseduan dy gratė e mbretėrive tė
ndryshme, njėra e tokės dhe tjetra e qiellit. Nėnė Tereza i
shpreh Mbretėreshės Geraldinė dėshirėn pėr tu kthyer nė
atdhe, nė Shqipėri, se si ajo lutej te Zoti pėr familjen mbretėrore,
pėr gjendjen e familjes sė saj lėnė nė Shqipėri dhe ndjeshmėrinė
pėr botėn moderne tė Amerikės nė atė kohė.
***
Kėto ditė njė nga veteranėt e Mbretėrisė Shqiptare nė mėrgim,
veprimtari i shquar nė Nju Jork, Musli Mulosmani, i dorėzoi
gazetės kombėtare Bota sot, njė artikull tė gazetės Atdheu.
Nė kėtė artikull zėdhėnėsja e Monarkisė Shqiptare nė mėrgim,
znj. Lume Musa Juka, rrėfen njė takim tė pėrzemėrt tė Nanės
Mbretėreshė Geraldinė me Nėnė Terezėn, laureaten e ēmimit
Nobel pėr Paqe.
Znj. Juka, shkruan: Ishte njė kėnaqėsi e madhe me e pa Nanėn
Mbretneshė Geraldinė nė Nju Jork nė qershorin e atij viti.
Dinjiteti, me tė cilin ka jetue nė mėrgim, por sidomos pėrvujtnija,
mirėsija e besimi i saj nė Zotin - mė kanė prekė pėrherė".
Ky besim, - thotė ajo, - e ka ndihmue me kalue halle e mėrzina tė
shumta, pa e humbė buzėqeshjen e saj t'ambėl.
Nė bisedim e sipėr ajo tregon se Nana Mbretneshė Geraldinė,
kishte takuar Nėnė Terezėn dhe kishin kaluar kohė sė bashku,
pėr mė shumė se dy orė.
Por, nė kujtimet e saj, znj. Luka shkruhet se sa e pėrmenda kėtė
emėr (pra tė Nėnė Terezės) sytė e Mbretėreshės Geraldinė,
shndritėn - me njė dritė tė brendshme, me interesim e me
kuriozitet tė veēantė, ku ajo ka dashur tė dijė pėr ēfarė
kishte folur.
"I kallzova, - thotė znj. Juka, - dhe ajo dėgjoi ēdo fjalė
me vėmendje tė madhe.
Sa dėshirė, - tha, - kam me e pa edhe unė! E kėtė dėshirė e
kam tash e sa vjet".
Nuk u zgjata mė shumė, por, me zemėr iu luta Zotit, tė mė
ndihmojė me ia dhėnė kėtė gėzim. Ishte e martė, 23 qershor
mbasdite vonė. Koha shumė e shkurtėr, sepse Mbretėresha
Geraldinė do t'u kthente me datėn 26 qershor nė Madrid.
Nėnė Tereza vinte gjithnjė nė Nju Jork, pėr tiu lutė
Zotit, vazhdimisht, dhe pėr disa ditė ishte vendosur nė njė
vend - ku s'kishte as telefon. Nė kuvendin e saj, murgeshat i
kishte porositur mos me i dėrgue asnji mesazh.
Duke sjellė kujtimet e saj pėr atė ditė znj. Juka, thotė:
"I shkrova me tė shpejtė njė letėr tė vogėl, nė tė
cilėn i thoshja edhe kėto: Dėshiroj qė ta njifni Mbretėreshėn
Geraldinė, sidomos edhe pėr besimin e mrekullushėm qė ka nė
Perendinė. Jetoni nė kontinente tė ndryshme, por ja qė
gjendeni nė Nju Jork nė tė njėjtėn kohė, pra ndoshta, ėshtė
thanė qė tė shifeni?! Letrėn murgeshat ia kishin dorėzuar
Nėnė Terezės. "Tė mėrkurėn mbrama, tė asaj dite mė bėri
me dijtė se na priste nė mėngjesin e 25 qershorit. Sa mirėnjohėse
i isha! Menjėherė telefonova Mbretėreshėn Geraldinė. Kėnaqėsia
e saj ishte e papėrshkueshme. Kur shkova me e marrė tė nesėrmen
mė pėrqafoi tue mė thanė: "Jam shum e gėzueshme qė do
ta takoj Nanėn Terezė".
Z. Abedin Mulosmani (zėdhėnėsi i Oborrit Mbretėror) na shoqėronte.
Nuk ishte e lehtė me gjetė rrugėn, nė njė lagje jo shumė tė
bukur tė jugut tė Bronksit. Mbretėresha Geraldinė, me habi
shikonte herė majtas e herė djathtas. Nuk mujte me iu besue syve
tė saj dhe pyet: A ėshtė e mundur tė ketė kaq vorfni nė kėtė
vend kaq tė pasur? Rrugėt kėsisoj, e shtėpia tė shkatėrrueme?"
Znj. Juka thotė se iu pėrgjegja: "Nanė Teraza kudo ku
shkon, kėrkon me gjetė plagėt e vuajtjet e atij vendi, e si njė
mjek i mirė, me hirė tė Zotit iu bjen shpresė e shėrim".
Mbrritėm! Njė murgeshė e re dhe e bukur si pranvera na ēeli
derėn. Tue buzėqesh na tha: "Nanė Tereza ėshtė duke ju
pritur!", e na drejtoi me hapa tė lehtė si me kan tue
fluturue"
Nanė Tereza ishte nė gjunjė duke u lutė! U ēue nė kambė, po
sa na pa, me shumė ngrohtėsi na shtrėngonte duart dhe na pėrqafoi
me shumė pėrzemėrsi. Na futi nė dhomėn e vogėl e u ul pranė
Mbretėreshės Geraldinė. Menjėherė, filluan tė bisedojnė...
Nanė Tereza: "Unė nuk merrem me politikė, me buzėqeshjen
time e dalloni, - na tha. Mė pas ajo vazhdoi duke shtuar:
Prej ditės qysh se keni ikur nga Shqipėria, i jam lut Zotit,
pėr ju e pėr Djalin tuaj".
Ndėrsa biseda ka vijuar nga fjalėt e Mbretėreshės Geraldinė:
"Gjithmonė e kam ndier nė zemėr se dikush, shumė pranė
Zotit ėshtė duke u lut pėr ne e djalin tim! Paskeni qenė ju Nėnė
Tereza. Me gjithė zemėr ju falėnderoj. Zoti Ju bekoftė!"
"Mė vjen keq qė nuk mundem tė shkoj nė tė gjitha vendet
e botės. Por mė keq mė vjen, pasi u treta e gjitha, se nuk mė
lejojnė tė shkoj nė vendin tim, nė Shqipėri... Por Zoti thotė
se asgjė nė kėtė botė nuk ėshtė e pėrgjithmonė, - ka
vijuar bisedėn Nėnė Tereza.
Mbas njė heshtjeje tė vogėl Nėnė Tereza vazhdoi: "Kur u
bėra murgeshė, prindėt e mi bashkė me motrėn dhe vėllanė
tim, u kthyen nė Shqipėri. Babai vdiq gjatė luftės. Vėllai,
Lazri Bojaxhiu, i cili tash banon nė Palermo, Itali, mundi tė
arratisej, nana me motrėn mbetėn atje. Unė tash jam nėnshtetase
indiane, nė Indi kam kaluar gati gjithė jetėn time. Qeveria
indiane pati mirėsinė me ndėrhy pranė qeverisė sė Tiranės,
duke iu lutur Tiranės qė tė mė lejonin ti vizitoj. Kjo as
qe e mundur... Nana ime ndėrroi jetė, pak mė vonė edhe motra.
Vetėm Zoti e di ēka ėshtė bėrė me ato nė Shqipėri. Vetėm
pranė Zotit ato duhet tė jenė nė paqe, tė qeta, e tė lumtura.
Vėllai im e flet shqipen shumė mirė. Unė jam larguar e vogėl
nga familja. Mė kujtohen disa fjalė, por vėllait i shkruaj
shqip. Se si e shkruej shqipen as unė nuk e di, por vėllai im
duket se mė kupton shumė mirė. Po ju madhėni a e keni
perfeksionue shqipen?
Znj. Luka shkruan se ndėrhyri nė kėtė bisedė duke u shprehur:
"Po. Nana Mbretėreshė, Geraldina, e flet dhe e shkruan shumė
bukur shqipen - ambėl e shumė kėndshėm". Biseda me Nanė
Terezėn, u ba nė anglisht, gjuha qė ėshtė zgjedhė me folė nė
kuvendet e Misionarėve tė Mėshirės.
Mbretėresha Geraldinė qė fliste gjashtė gjuhė (hungarisht,
anglisht, italisht, frėngjisht, shqip, spanjisht) foli me tė pėrzemėrsisht
duke i bėrė shumė pyetje, sidomos pėr sa i pėrket punės sė
shenjtė qė Nanė Tereza bėnte e po pėrhapte nė vende tė
ndryshme tė botės. Nanė Tereza iu pėrgjigj pyetjeve duke dhėnė
edhe hollėsirat e duhura. Njėra prej pyetjeve tė Mbretėreshės
Geraldinė ishte: "Cilat janė problemet mė tė mėdha tė
SHBA-sė?"
Nėnė Tereza iu pėrgjigj: "Nuk i di tė gjitha, por me ēkam
pa e dėgjuar deri tani janė: vetmia, indiferenca e njerėzve dhe
sidomos varfėria shpirtėrore... kjo e fundit ėshtė shpeshherė
edhe me tragjike sesa varfėria pėr bukė... e kundėrta e racės
sonė shqiptare, qė jemi shumė tė varfėr nga ekonomia, por
jemi shumė tė pasur nga shpirti".
Ajo tha se ndihej nevoja tė hapej njė shtėpi bamirėsie, edhe nė
Nju Jork. Edhe, se atė ditė ishte dhėnė edhe leja e hapjes sė
saj.
Vizita juaj ka me kenė e paharrueshme, edhe pėr kėtė gjė,
ėshtė rasti i mirė sikur edhe ju tė kishit ndihmuar nė
themelimin e kėsaj shtėpie. Tash ėshtė momenti tė largohem
pakėz sa t'i lutem edhe njė herė Zotit, - i tha Nėnė
Tereza, Mbretėreshės Geraldinė.
Dėshmitarja e bisedės, znj. Lume Musa Juka, shprehet: "Rrallėherė
kam parė fytyra tė tilla tė ndriēuara me njė dritė dashurie
e shpirtėrore, sa qė pashė ato dy fytyra atė ditė - tė kėtyre
dy grave tė bekueme e tė mrekullueshme".
Disa minuta mė vonė u ndamė nga ajo shtėpi, ku u takuam, duke
u pėrshėndetur ēiltėrsisht, me tė njėjtėn ndjesi.
"Duke mos i besuar zemrės se si po ndaheshim.
"U larguam sikur tė ishim njohur pėrgjithmonė, sepse e njėjta
jetė shpirtėrore na frymėzonte, jetė qė vjen vetėm pėr njė
besimi tė plotė dhe tė sinqertė. Me pėrvuajtjen qė e
dallonte Nėnė Terezėn, na pėrcolli deri jashtė shtėpisė,
duke na dhėnė me vete bekimin e saj: "Lum ata qė flasin
gjuhėn e zemrės. Nė ēfarėdo vendi ose gjendjeje qė tė jenė,
rrugėt e besimit tė vėrtetė e ēojnė gjithė jetėn kah i njėjti
drejtim - nga Perėndia", - shkruan dėshminė e njė bisede
rreth 30 vjet mė parė mė parė pėr gazetėn Atdheu, znj.
Lume Musa Juka.
|
24/05/2009
Historia e rrallė;
Diplomati shqiptar qė u internua nga KGB-ja si azerbajxhanas |
|
NGA
ALI DHE AZIZA SHAMIL BAKU, AZERBAJXHAN |
|
Gazeta standard sjell njė histori tė rrallė njerėzore tė njė
shqiptari qė udhėtimi i punės pėr nė Rusi, fill pas vendosjes sė
regjimit komunist, i ndryshoi jetėn. Njė jetė si nė romane. Shėrbimet
e fshehta ruse tentojnė ta rekrutojnė si spiun, por mė pas i
ndryshojnė identitetin duke e bėrė azerbajxhanas dhe duke e
internuar pėr vite me radhė, ndėrkohė qė kishte gruan dhe fėmijėt
nė Shqipėri
Ismail Fark (Ismayl Ferk) lindi mė 20.04.1933 nė qytetin e Shkodrės
nė Shqipėri, nė familjen e Siuri Zubeydi Bajramit, prej nga vinte
avokati Rubejzi Abadini Farka dhe ishte fėmijė i vetėm. Nė 1938,
familja e tij vjen nė qytetin e Tiranės. Pas vdekjes sė tė atit nė
vitin 1943 (bie dėshmor nė Luftėn e Dytė Botėrore), pėr familjen
kujdeset gjyshja Renni Fark. Nė Tiranė Ismail Fark kryen arsimin e
mesėm (gjimnazin) tė cilin e mbaron nė vitin 1949 dhe bashkė me tė
rinj tė tjerė shqiptarė niset me studime nė Leningrad (Shėn Petėrburg)
nė Universitetin Akademia Teknike e Meşme. Gjatė
studimeve martohet me Markarita Dyomina (Margarita Diomina), prindėrit
e sė cilės kishin rėnė dėshmorė nė Luftėn e Dytė Botėrore. Nė
1955, Ismaili mbaron universitetin dhe njė vit mė pas, bėhet baba
me vajzė. Nė qershor 1956 kthehet nė Shqipėri me vajzėn dhe gruan,
Margarita Diomina. Pasi punon pėr dy muaj nė kombinatin e pėrpunimit
tė drurit nė Elbasan, Ministria e Punėve tė Jashtme e pėrzgjedh
dhe e dėrgon Ismailin nė Universitetin Shtetėror tė Tiranės, pėr
tė vazhduar studimet nė degėt e Gjuhėsisė dhe njohės tė Evropės,
tė cilat i pėrfundon nė 1960. Mė tej, dėrgohet me punė nga
Ministria e Punėve tė Jashtme nė Francė, ku punon pėr 10 muaj,
pasi mė 2 maj, 1961, Ismail Farkun e dėrgojnė nė Ambasadėn e Moskės,
si referent pėr probleme tė inxhinierisė teknike, ndėrsa gruaja me
vajzėn qėndrojnė nė Tiranė.
Por koha kur ai nisi punė nė Moskė, pėrkoi me pėrkeqėsimin e
marrėdhėnieve mes Rusisė dhe Shqipėrisė. Nėpunėsit sovjet tė
KGB-sė i kėrkuan Ismail Farkut qė tė punonte fshehurazi pėr
Sovjetikėt, ēka ia bėn tė ditur ambasadės shqiptare, ndaj
ambasadori i kohės, pėr ta larguar nga vėmendja e punonjėsve tė
KGB, nė 23 dhjetor 1961 e dėrgon Farkun nė administratėn
konsullore tė Shqipėrisė nė Odesė, por pas dy ditėsh, e kthen
mbrapsht. Si diplomat dhe me tė drejtėn e marrėdhėnieve tė
shtetit shqiptar me sovjetėt, sipas dėrgimit tė dokumenteve tė
fshehta, Farku pret biletėn dhe vetėm niset me tren drejt Moskės.
Nė mesnatė, fatorinoja i troket nė derė dhe i lutet qė ta hapė
dhe papritur, Ismail Farku sheh ti hyjnė tre veta nė dhomė qė i
kėrkojnė tu tregojė pasaportėn. Teksa ul kokėn qė tu japė
ēantėn, ai ndjen njė goditje tė fortė pas qafe. Mė pas, kur vjen
nė vete, merr vesh se e kanė shtruar nė spitalin Botkin, nė Moskė,
ndėrsa njėra anė e trupit i ishte paralizuar. U kėrkon mjekėve ēantėn
me dokumentet qė ishin brenda saj dhe njoftohet se kur e sollėn nė
spital, nuk kishte me vete asnjė ēantė dhe se e vetmja letėr qė u
gjet tek ai, ishte njė dokument pa shenja dhe pa vulė i Shoqėrisė
Tekniko-Shkencore, nė emėr tė Mehdijev Shemsedinit. Kėshtu, sipas
kėtij dokumenti, atė e marrin tė mirėqenė si azerbajxhanas Mehdi
Mehdijev Shemsedin.
Menjėherė Ismail Fark njofton mbi situatėn ambasadėn e Shqipėrisė
nė Moskė, prej nga vijnė dy veta, tė cilėt vėnė nė dijeni
drejtorin e spitalit se ai ėshtė shqiptar. Specialisti i ambasadės,
Idriz Shehu, vjen nė spital dhe ndjek gjendjen e tij shėndetėsore.
Mė 12 dhjetor, 1962 ambasada e Shqipėrisė nė Moskė mbyllet dhe
punonjėsit largohen, ndėrsa mbeten vetėm 3 persona pėr punėt e
fundit, mes tė cilėve, edhe Idriz Shehu. Gjatė kėsaj periudhe,
gjendja shėndetėsore e Ismail Farkut pėrmirėsohet dhe nė maj 1963
del nga spitali. Idriz Shehu qė ishte pranė tij, lidhet me Ministrinė
e Punėve tė Jashtme (SSRİ) ku dėrgohet edhe Ismail Fark, qė
pasi e dėgjojnė, i bėjnė tė ditur se ata qė e kishin goditur,
nuk ishin tė KGB, por hajdutė, qė kėrkonin tė fshihnin ēkishte
bėrė pikėrisht KGB. Mė pas biseduan me ambasadėn e Bullgarisė
mbi mundėsinė e organizimit tė kthimit nė Shqipėri, pėrmes
Bullgarisė. Aty, Ismail Farkut i kėrkojnė tė pėrshkruajė
ngjarjen pėr pėrgatitjen e dokumenteve dhe tua japė atyre. Ai
shkruan gjithė ēka i ndodhi nė gjuhėn shqipe, ndėrsa ambasada
e Bullgarisė i jep dy dokumente: njė lejė qė tė mund tė qėndronte
nė njė nga hotelet e Moskės, ndėrsa i dyti, njė dokument, qė vėrtetonte
se Ismail Fark ishte me kombėsi shqiptare. Kėshtu ndėrsa qėndronte
nė hotelin Kiyev nė Moskė, ai njoftohet nga Ambasada Bullgare
se i kishte gati dokumentet pėr tu kthyer nė vendin e tij, nė
Shqipėri.
(Vijon nesėr...)
Pėrgatiti: Entela Muēo
Bokse
Zbuluesja e historisė sė rrallė
Pėrkthyesja Entela Muēo, punonjėse nė Drejtorinė e Pėrgjithshme
tė Arkivave dhe specialiste nė gjuhėn osmane, e ka njohur Ali
Shamil, punonjės nė Akademinė e Shkencave Kombėtare (Instituti i
Folklorit, departamenti i Marrėdhėnieve Ndėrkombėtare) nė
Azerbajxhan dhe gruan e tij Aziza, nė Kongresin XV e Historisė Turke,
nė Ankara nė 2006. Mė pas, i takoi dhe nė Kongresin I Ndėrkombėtar
tė Historisė sė Mjekėsisė Turke, nė Konja nė 2008.
Por mė mirė i njoha nė verėn e vitit 2008 nė Baku, ku shkova pėr
tė kryer kėrkime mbi rolin qė kanė luajtur nė historinė e Iranit
dhe tė Turqisė Avsharėt e Iranit, tė ndodhur nė atė qė
sot quhet Azerbajxhani Jugor. Ali Shamil qė nė fillim tregoi gatishmėrinė
pėr tė kontribuar nė njohjen e figurave shqiptare qė kanė
kontribuar nė jetėn sociale tė Azerbajxhanit. Por ishte dėshirė
dypalėshe pėr tė dhėnė kontributin respektiv nė historinė e
dhimbshme tė tė dy vendeve. Aty Ali Shamil mė njohu jo vetėm me
fatin e Ismail Fark-ut, por dhe me jetėn e shumė shqiptarėve tė
tjerė dhe duke plotėsuar dėshirėn e tij, sjell pėr lexuesin
shqiptar jetėn dhe rolin qė kanė luajtur shqiptarėt nė shoqėrinė
e Azerbajxhanit, - shpjegon ajo.
Shteti shqiptar i Kaukazit
Ndėrsa nė ditėt e sotme ka njė shtet qė thirret Shqipėri, nė
kohėt e vjetra, edhe nė Kaukazi ekzistonte njė shtet me tė njėjtin
emėr, qė shumė herė e quanin shteti shqiptar i Kaukazit. Nga
shek. 4 p.e.s, deri nė shek. VIII (koha e pushtimit tė Kaukazeve nga
arabėt), kufijtė e kėtij shteti pėrfshinin rajonin nga Veriu nė
brigjet e Detit Hazar, nė malet e Kaukazit tė Madh dhe deri nė
qytetin e Derbend-it, nga Perėndimi deri tek pėrroi i Kabrit dhe nga
Jugu malet e Kaukazit tė Vogėl deri tek lumi Araz. Nė ditėt e
sotme ndėrmjet kėtij shteti 1200 vjeēar dhe Shqipėrisė aktuale pėrveē
emrit, ėshtė e pamundur tė ketė tė tjera lidhje. Nė vendin e
Albanias sė vjetėr tė Kaukazeve, ėshtė krijuar Republika e
Azerbajxhanit. Edhe sikur mes banorėve qė jetojnė nė Shqipėri dhe
atyre nė Azerbajxhan tė mos ketė njė lidhje origjine, ekzistojnė
ca lidhje me emrin e pėrbashkėt, ndonėse nė kohėra tė ndryshme
historike. Ndaj mendova tė paraqes disa artikuj lidhur me lidhjet
Azerbajxhan-Shqipėri.
Nė vitin 1998 mora njė ftesė nga Fondacioni Demokrat Kombėtar i
Azerbajxhanit pėr Mbrojtjen e tė Drejtave tė Njeriut mbi disidentėt
politikė kundėr regjimit Sovjetik dhe pėrgatitjen e artikujve pėr
disidentėt e Azerbajxhanit, pėr ti pėrfshirė nė botimin e
Enciklopedisė ndėrkombėtare Fjalori Disident, qė do tė
botohej nė Poloni, nga OKB. Pėr kėtė botim botėror, ne pėrfshimė
nė listėn politike 50 disidentė azeras, mes tė cilėve, edhe njė
shqiptar, Ismail Farku, qė u detyrua tė jetonte dhe vuante nė
Azerbajxhan. Ky ėshtė artikulli nė enciklopedinė Ndėrkombėtare
Fjalori Disident, qė ofrohet sot pėr lexuesin shqiptar.
Ali Shamil
|
25/05/2009
Historia e rrallė;
Diplomati shqiptar qė u internua nga KGB-ja si azerbajxhanas |
|
|
|
Vijon nga numri I kaluar
Por pėr fatin e tij tė keq, Ismail Farku nuk dinte se nė krye tė
organizimit tė largimit tė tij nga Moska, qėndronte KGB. Nė 16 Nėntor
1963 njė polic troket nė derėn e dhomės sė Ismail Farkut dhe e ēon
me forcė nė rajonin e policisė. Aty, nė mesnatė mbi tė ngrihen
akuza tė pabaza pėr punėra fallco, sikur gjoja ai ėshtė
shtetasi sovjetik Mehdi Mehdijev Shemsedin, qė nėn emrin e shtetasit
shqiptar Ismail Farku, pėrpiqet tė largohet nga vendi duke pėrdorur
emrin e tij!!!. Punonjėsi I KGB-sė, Butırskin, e fut nė burg,
ku Ismail Fark, duke kundėrshtuar padrejtėsinė, hyn nė grevė urie.
Mė pas, e dėrgojnė nė dhomė izolimi pėr 12 ditė, ku i urritur,
i fryhen kėmbėt dhe mė e keqja, humbet vetėdijen dhe prej andej,
Ismail Farkun, qė I kanė vėnė emrin Serbski, e nisin nė
gjykim. Gjykata ja dėrgon ekspertizėn mjeksore psikiatrike İnstitutit
tė Gjykatės Psikiatrike dhe tė Pėrgjithshme, ku pikėrisht e bija
e Feliks Dzerjinskinit, (qė hodhi bazat e KGB-sė), gjeneralja
Markarita Feliksovna Talce i vė atij diagnozėn Skizofreni dhe
se ishte person i rrezikshėm pėr shoqėrinė.
Nė bazė tė kėtij raporti mjekėsor, Gjykata Popullore e rajonit
vendos dėrgimin e Ismail Fark pėr kurim tė detyruar nė
spitalin Psikiatrik. Nė 27 Prill, 1964 me dy ruajtės mjekėsorė, atė
e sjellin nė Baku, ku e vendosin fillimisht nė spitalin Psikiatrik nė
klinikėn numėr 2 dhe pas pesė ditėsh, e kalojnė nė spitalin
psikiatrik nr.1. Pra, u bė gjithcka qė Ismail Farku tė mbahej
fshehur nė njė rajon sa mė tė largėt.
Gjatė gjithė kohės, kudo, nė burgje dhe spitalet psikiatrike,
Farku mbajti qėndrim kundėr regjimit Sovjetik, ndersa u njoh me
persona, qė sakrifikuan nė luftėn pėr tė drejtat e njeriut. Nė
bisedat me ta dhe duke mėsuar prej tyre, u kthye edhe vetė nė njė
disident. Edhe pse Ismail Farku u thoshte mjekėve se ishte shqiptar
dhe jo azerbajxhanasi Mehdi Mehdijev Shemsedin, nuk e besonte mė
njeri. Pėr mė tepėr, atij i morėn dokumentin nga Universiteti ku
kishte studiuar nė Moskė, me qėllim qė atje tė mos figuronte
njeri i regjistruar nė emrin e tij tė vėrtetė.
Ndėrkaq, lajmin se nė spital ishte shtruar Mehdi i Mehdijev
Shemsedin, e morrėn prindėrit e tij qė jetonin nė rajonin Kasem
Ismailov, (sot Goranboj) nė Azerbajxhan, tė cilėt prej vitesh e
dinin tė humbur djalin e tyre. Nė 25 Maj, 1964 ata shkojnė nė
spitalin e Bakusė, por nė vend tė djalit Mehdi Mehdiyev Semsedinin,
qė kishte njė trup tė gjatė 1.80, me arsim 4 klasė shkollė dhe qė
pėrveē turqishtes sė Azerbajxhanit nuk dinte gjuhė tjetėr, u
ballafaquan me njė tjetėr person, me Ismail Farkėn, me njė trup
1.64 cm tė gjatė, qė fliste gjuhėt shqip, rusisht dhe frengjisht
si dhe njohės i Persishtes dhe Arabishtes. Kėshtu kėta prindėr tė
shkretė panė se pėrballė ky i huaj nuk ishte djali i tyre. As ata
nuk kishin si ta dinin tė vėrtetėn se djalin e tyre e kishte
marrė KGB.
Mė pas, punonjėsit e KGB-sė dhe ministrisė sė Punėve tė
Brendshme nė Azerbajxhan u takuan nė spital me Ismail Farkun, ku i
shpjeguan se rruga pėr tė shpėtuar prej aty ishte qė tė pranonte
shtetėsinė sovjetike. Nė rast se ai pranonte, do ta nxirrnin nga
spitali dhe do ta ndihmonin tė jetonte aty. Po Ismail Farku pėrsėri
refuzoi dhe kėshtu, mjekėt xhelatė I dhanė atij pleqėrinė,
duke i bėrė ēdo gjė, deri dhe heqjen e dhėmbėve me mėnyrat mė
ēnjerėzore, vetėm qė tė mos mund tė thoshte se ishte me kombėsi
shqiptare, por fshihej me njė emėr tjetėr. Ndaj Farkut u pėrdorėn
mjekime si trisidil, kaloperidol, sulfazin etj nė doza tė mėdha,
por dhe pse nėn presion, ai nuk e pranoi kurrė shtetėsinė
sovjetike.
Pas njė jetė vuajtjesh plot 25-vjeēare, dy punonjės tė KGB-sė
njoftojnė Farkun se me erėn e re tė Gllasnost tė Gorbaēovit dhe
me perestrojkėn, shoqėria ruse kishte hyrė nė rrugėn e
demokratizimit. Ata planifikojnė qė nisur nga gjendja shendetėsore,
Farku ti bėjė njė letėr gruas sė Gorbacovit ku ti lutet qė
ta falin. Kėshtu, aty nė spitalin ku e mbanin, vijnė persona nga
Kryqi i Kuq Azerbajxhanas dhe nga Shoqėria Aypara e Kuqe,
takohen me Ismail Farkun dhe nė pėrfundim, i ndryshojnė pavionin:
nga psikiatrik, tek sėmundjet mendore!!!!
Nė kėtė pavion, mjeku qė e kuronte, Ejup Alijev, me qėllimin e
mirė qė tė zhdukė ēka thuhej pėr Ismail Farkun, i drejton njė
letėr Akademisė Teknike tė Meşme nė San-Peterburg ku kėrkon
tė dhėna nėse nė vitet 1950 kishte studiuar aty shqiptari Ismail
Farku. Ndoshta pėr shkak tė ndryshimeve qė ndodhėn nė Bashkimin
Sovjetik, apo se ishin larguar nga puna personat qė i bėnė gjėmėn,
nė pėrgjigjen qė erdhi, shkruhej se Ismail Farku ka studjuar nė
kėtė Universitet. Mjeku Aliyev me tė marrė dosjen e vjetėr tė
Farkut nga Universiteti, pasi pa se nė dosjen qė ndodhej nė spital,
nuk shkruhej emri i Ismail Farkut, e zėvendėson me dokumentin e ri
dhe njofton drejtorinė e spitalit se Ismail Fark ėshtė i
rregullt.
Bashkė me Ismail Farkun nė spitalin psikiatrik ndodhej disidenti
azerbajxhanas Nadir Agayev, qė duke pėrfituar nga shpėrbėrja e
Bashkimit Sovjetik, shpėton nga spitali. Mė vonė, nė 1990, ai
boton librin Magjitė e fshehta tė Sahanit mbi burgjet nė
spitalet psikiatrike, ku tregon dhe pėr Ismail Farkun. Ky libėr
botohet nė gjuhėt Ruse dhe Turqishten e Azerbajxhanit nė gazetėn
Karatelnaya Meditsina nė Moskė, ku tėrheq vėmendjen e shoqėrisė
si dhe tė gazetave tė huaja, agjenturat e informacionit dhe ato
diplomatike, tė cilat tregojnė interes mbi fatin e dhimbshėm tė
Ismail Farkut. Edhe radio e huaj, Svoboda qė transmeton nė
gjuhėn Ruse dhe Azere, prezanton historinė e dhimbshme tė Ismail
Farkut pėrmes leximeve tė librit. Kėshtu, mė nė fund, me ndihmėn
e Nadir Ağayevit, nė 9 Gusht 1990 Farku lihet i lirė nga burgu
dhe strehohet nė shtėpinė e tij.
Qė nga ky moment, fillon kėrkimi i tė afėrmve tė Ismail Farkut
nga Komiteti Ndėrkombėtar i Kryqit tė Kuq, ndėrsa kryetari i degės
mbi kėrkimet e shtuara M. Sheynberker qė nga Mynih ofron ndihmėn
duke i kėrkuar Shoqėrisė Ndėrkombėtare pėr tė Drejtat e Njeriut,
qė tė jepej njoftimi pėr Ismail Farkun. Ndėrkaq, nė 1992 nė Moskė
hapet ambasada Shqiptare dhe Nadir Ağayev dėrgon aty tė dhėnat
mbi Ismail Farkun.
Por historia e hidhur pėr kėtė njeri nuk mbaron me kaq, pasi mėsohet
se nė Shqipėri, duke e ditur tė vdekur prej kohėsh, gruaja e tij
kishte krijuar familje tė re, vajza ishte rritur dhe kishte familjen
e saj, se djali i lindur nė 1962, gjithashtu ishte martuar dhe tė
gjithė jetonin nė Tiranė. Kėshtu, ambasadori Hasanmataj i tha
Ismail Farkut se pėr tė, ishte mė e arsyeshme tė jetonte nė
Azerbajxhan.
Sot, İsmail Farku jeton nė rrethinėn e Baku-s, nė afėrsi tė
qytetit Shuvalan, nė njė shtėpi private, ku punon ēfarė I vjen nė
dorė pėr tė jetuar, ndėrsa ende nuk i dihet statusi i huaj politik
qė i takon
.
Pergatiti Entela MUCO
|
Zbulohet
dokumenti sekret, Enver Hoxha shpalli Hero i Kombit dy gjeneralė
tė Titos |
»
Vendosur:
25/05/2009 - 07:32 |
AFRIM IMAJ
Yjet e para Heroi i Kombit pėr gjeneralėt e Titos! Fill pas luftės
Enver Hoxha dekoron emisarėt e Beogradit. Madje me urdhrin mė tė lartė tė
kohės.Nė njė dokument tė panjohur tė vitit 1945 zbulohet lista me emrat e
22 ushtarakėve dhe politikanėve tė lartė tė Jugosllavisė tė dekoruar
nga lidershipi komunist i Tiranės. Vendimi i ideuar nga Kryeministri dhe
komandanti i Pėrgjithshėm gjeneral kolonel Enver Hoxha, bėn tė ditur
nderimet e larta pėr personalitete tė huaj dhe tė vendeve aleate nė
emėr tė mirėnjohjes sė qeverisė dhe popullit shqiptar pėr kontributin
nė luftėn antifashiste nacionalēlirimtare. I shpallur me bujė dhe
solemnitet nė periudhėn e dashurisė me Beogradin, akti i dekorimit, u
harrua e burgos nė kasafortat sekrete menjėherė pas divorcit me Titon.
Madje, nė vitin 49 dikush nė kupolėn e lartė u kujtua pėr ta
shfuqizuar ligjėrisht me vendim zyrtar. Po nė ērrethana u dekoruan
gjeneralėt e Jugosllavisė, cili ishte kontributi real i tyre,
kush e krijoi listėn me emrat pėrkatės dhe pse u futėn nė tė disa nga
atdhetarėt shqiptarė. Studiuesi Filip Rrumbullaku, ish-sekretari i pėrgjithshėm
i Presidencės, autor i monografis pėr historikun e dekorimeve tė shtetit
shqiptar, argumenton pėr gazetėn Panorama tė vėrtetat e kėtij
gjesti nėnshtrimi dhe servilizmi, tė cilin e ndoqi fati i njė metamorfoze
Zoti Filip! Kemi mėsuar se jeni duke pėrfunduar njė studim mbi historinė e
dekorimeve nė Shqipėri, qė ėshtė i pari i kėtij lloji. Gazeta ka zbuluar
njė dokument, sipas tė cilit, nė shkurt tė vitit 1945 me dekret tė veēantė
janė dekoruar rreth 20 gjeneralė jugosllavė. Cila ėshtė e vėrteta dhe nė
ēfarė rrethanash Tirana u ka dhėnė yjet e heroit tė kombit zyrtarėve tė
Titos?
Sė pari, mė lejoni tė bėj disa saktėsime tė vogla. Informacioni tė
cilit ju i referoheni, nuk ka tė bėjė me njė dekret, por me njė vendim tė
kryesisė sė Kėshillit tė Pėrgjithshėm Antifashist Nacionalēlirimtar, i
cili kishte atribute legjislative deri nė krijimin e kuvendit pas zgjedhjeve
tė para nė fund tė dhjetorit 1945. Ky vendim nuk ėshtė marrė
nė shkurt, por nė shtator tė atij viti. Ai ka numrin 117, ėshtė i datės
5 shtator 1945 dhe ėshtė botuar nė fletoren zyrtare me datė 20 shtator
1945.
Pra, bėhet fjalė pėr dekoratat pas ēlirimit
Kriteret dhe procedurat e reja pėr dekorimet janė ndėr vendimet e para tė
organeve mė tė larta tė shtetit shqiptar pas Luftės sė Dytė Botėrore.
Kuptohet qė shteti i ri nuk mund tė operonte me dekoratat e mėparshme, me
urdhrat kalorėsiakė tė mbretėrisė shqiptare. Nė kushtet e reja diktohej
institucionalizimi i dekoratave tė reja, tashmė jo si urdhra kalorėsiakė,
por si urdhra merite. Sipas dokumenteve tė kohės vendimet pėr dekoratat e
reja janė marrė nė muajin korrik tė vitit 1945. Me anėn e tyre u krijuan
katėr urdhra dhe njė medalje: urdhri i Heroit Kombėtar, i Flamurit, i Yllit
Partizan, i Trimėrisė dhe medalja e Kujtimit. Dy prej kėtyre urdhrave, i
Yllit Partizan dhe i Skėnderbeut ishin me tre klasė, kurse urdhri i Trimėrisė
shoqėrohej edhe nga medalja me tė njėjtin emėr. Urdhrat dhe medaljet e
tjera u krijuan mė vonė.
Ju keni studiuar tė gjithė dokumentacionin zyrtar tė dekorimeve. A mund tė
na thoni kush ishin tė dekoruarit e parė tė shtetit komunist shqiptar?
Vendimi i parė i Kryesisė sė Kėshillit Antifashist Nacionalēlirimtar ėshtė
nėnshkruar nė gusht tė vitit 45. Nė tė zyrtarizohet dekorimi i
Kryeministrit dhe Komandantit tė Pėrgjithshėm tė Ushtrisė, Gjeneral,
kolonel Enver Hoxhės me tre dekorata tė larta: urdhrin Ylli Partizan i
klasit tė parė, Urdhri i Flamurit dhe Medalja e Kujtimit. Kjo e fundit ka
qenė njė medalje shumė e rėndėsishme me anėn e tė cilės vėrtetohet
pjesėmarrja dhe kontributi nė luftėn Antifashiste NĒl. Nė tė njėjtin
dokument janė dhe dy vendimet e tjera, qė pėrmbajnė listėn e dekorimit tė
rreth 200 personaliteteve tė luftės me Urdhrin e Flamurit dhe Medaljen e
Kujtimit
A janė nė kėtė listė emrat e gjeneralėve tė Titos?
Dokumenti tė cilit i referoheni ju, ka tė bėjė me njė vendim tjetėr, qė
mund quhet edhe vendimi i katėrt nė serinė e vendimeve pėr dekorime. Ai siē
e sqarova mė lart, i pėrket shtatorit tė vitit 1945.
Pra ka pasur njė vendim tė veēantė pėr dekorimin e zyrtarėve jugosllavė
Pėr hir tė sė vėrtetės duhet thėnė se nė kėtė vendim nuk pėrfshihet
vetėm dekorimi i figurave tė njohura jugosllave, por edhe i disa
personaliteteve tė tjera. Kjo duket nga motivacioni, sipas tė cilit, kryesia
e kėshillit tė pėrgjithshėm antifashist nacionalēlirimtar vendosi tė
dekorojė shumė personalitete tė huaja tė vendeve aleate, tė cilat
gjatė LANĒ-it tė popullit tonė kanė kontribuar dhe ndihmuar me tė
gjitha mjetet nė luftėn e popullit shqiptar - qoftė brenda nė Shqipėri
krah pėr krah me ushtrinė tonė, qoftė jashtė Shqipėrisė - pėr tė
shfaqur mirėnjohjen dhe pėr ta shpėrblyer e nderuar veprimtarinė e tyre nė
dobi tė atdheut e tė popullit shqiptar. Pra, nė motivacionin e vendimit
bėhet fjalė pėr dekorimin e Shumė personaliteteve tė huaja tė vendeve
aleate, ēka duket qartė edhe nga lista emėrore ku bėjnė pjesė 55
persona. Analiza e kėsaj liste emėrore lejon mundėsi pėr interpretim. Kėtu
ju kini tė drejtė.
Sidoqoftė, bashin e vendit tė kėsaj liste e zėnė emisarėt e
Beogradit
Sikurse shihet nga lista dhe kėtu e kam fjalėn sidomos pėr ata qė e njohin
sadopak historinė e luftės dhe tė marrėdhėnieve tė ngushta
shqiptaro-jugosllave tė asaj kohe, me anėn e kėtij vendimi ėshtė dekoruar
thuajse e tėrė udhėheqja jugosllave, ose, ajo pjesė e saj, e cila mbante
lidhje tė ngushta me udhėheqjen komuniste shqiptare. Eduard Kardel, Aleksandėr
Rankoviē, Milovan Gjilas, Vukmanoviē Tempo, pa folur pėr Miladin Popoviēin,
Dushan Mugoshėn, Velimir Stoiniēin, Njazi Dizdareviēin etj., bėnin pjesė
nė rrethin mė tė ngushtė tė udhėheqėsit jugosllav Tito jo vetėm nė
vitet e Luftės sė Dytė Botėrore, por edhe pėr shumė vjet tė tjera mė
pas. Nė listėn me 55 persona janė 22 emra tė zyrtarėve jugosllavė, apo
rreth 40 pėr qind e tėrė tė dekoruarve; 16 emra ose 30 pėr qind e listės
u pėrkasin oficerėve tė misioneve angleze dhe amerikane, fare pak janė rusė.
Pra, nga mėnyra e listimit dhe e vendit qė zėnė emrat nė kėtė listė
mund tė nxjerrim edhe pėrfundimin se deri nė mesin e vitit 1945, vendi i
parė aleat ishte Jugosllavia, pastaj vinin Anglia, SHBA e mė pas Rusia. Por,
ėshtė disi e pashpjegueshme, e papritur, dhe nuk mund tė mos na bėjė pėrshtypje
fakti qė bashkė me personalitetet e huaja jugosllave, angleze, amerikane dhe
ruse tė renditen edhe 16 emra tė personaliteteve kosovare tė atyre viteve.
Ēuditėrisht midis tyre ndodhet edhe emri i Bije Vokshit, e cila jetonte nė
mes tė qytetit tė Tiranės..
Tė ndalojmė pak te ky moment: A mendoni se njė fakt i tillė ėshtė
shprehje e nėnshtrimit politik, apo
Shqyrtimi i kėtij argumenti ėshtė shumė kompleks. Mendoj se ka nevojė tė
shihen dokumentet edhe mė tej, duke filluar qė nga ideja fillestare pėr kėto
dekorime, koha kur ėshtė bėrė ky propozim nga Enver Hoxha,
rekomandimet apo sugjerimet qė mund tė ketė pasur nga
ambasadori mik, nga kush e si ėshtė hartuar motivacioni dhe lista e tė
dekoruarve, ēdekoratė do ti jepet njėrit apo tjetrit, etj. Sepse nuk
mund tė mos pyesėsh: pėrse janė dekoruar me urdhrin e Heroit Kombėtar dy
gjeneralė jugosllavė? Kanė pasur kontribute apo dekoratat janė dhėnė vetėm
pėr hir tė miqėsisė midis dy vendeve? A duhet tė kesh merita tė veēanta
nė shėrbim tė popullit pėr tė merituar kėto dekorata apo ato mund tė
jepen edhe pėr tė nderuar njė mik? Mund tė shtrohen edhe pyetje tė tjera.
Megjithatė, tani pėr tani njė gjė mund tė thuhet jo pa siguri: ne nuk
tregohemi rigorozė nė respektimin e procedurave, nxitohemi, e kam fjalėn jo
vetėm pėr atė kohė, por edhe sot dhe ky nxitim, ky mosrespektim
procedurash, krijon hapėsira pėr ndikime politike, klanore, qėndrime
subjektive e interesa personale. Dhe, nėse kthehemi te vendimi dhe lista e mėsipėrme,
mund tė thuhet se vendosja nė tė njėjtėn listė me personalitetet e huaja
edhe e emrave tė personaliteteve shqiptare nga Kosova ėshtė njė absurditet
i madh.
Meqė ėshtė rasti, a ka pasur absurditete tė tilla nė tė kaluarėn nė
dekorimet ndaj tė huajve?
Ka ndodhur jo rrallė qė dekoratat e akorduara figurave zyrtare pėr
shkak tė miqėsisė politike mes dy vendeve tė jenė hequr kur janė prishur
kėto marrėdhėnie e kjo miqėsi; por nuk ka ndodhur ndonjėherė anulimi i
dekorimeve tė personaliteteve intelektuale kur ato janė bėrė pėr merita e
vlera nė fusha tė caktuara. Pėrkundrazi, ka ndodhur qė njė personalitetet
i shquar tė kthejė dekoratėn, qė i ėshtė akorduar nga njė kryetar
shteti. Pėrmend kėtu Edit Durhamin, e cila i ktheu dekoratėn mbretit tė
Malit tė Zi shumė shpejt pasi e kishte marrė atė, me arsyetimin se, unė
vetė isha habitur shpesh me ata persona qė kishin pranuar dekorata nga Abdyl
Hamiti dhe, tani qė unė mėsova se ai ishte mė mizor se Sulltani turk, unė
nuk mund tė mbaja mė medaljen e tij.
Dhe, pėr tiu pėrgjigjur pyetjes suaj, mund tė thuhet se, ka pasur edhe
absurditete nga mė tė ndryshmet. P.sh., nė fund tė vitit 1930, sikurse del
nga libri Mbreti Zog dhe pėrpjekja pėr stabilitet nė Shqipėri, ėshtė
dekoruar njė mashtrues i njohur ndėrkombėtar me kombėsi amerikane, njėfarė
John Dekay, i cili hiqej si filantropist i madh. Ai mbėrriti nė Tiranė me
njė rekomandim tė konsullit shqiptar Saraēi, i shoqėruar prej njė
sekretari privat dhe e paraqiti veten si njė pėrfaqėsues tė njė sindikate
tė fuqishme, qė i kishte ngarkuar atij si mision tė bisedonte me qeverinė
shqiptare pėr marrjen e koncesioneve nė fushėn e ndėrtimeve publike. Ai
fitoi shumė shpejt simpatinė e shqiptarėve, duke i dhėnė Kryqit tė Kuq
shqiptar njė ēek prej katėr mijė sterlinash e duke deklaruar njėkohėsisht
se ishte i gatshėm ti ēlironte shqiptarėt prej detyrimeve financiare
ndaj Italisė.
Sipas studiuesit Bernd Fisher, me gjithė paralajmėrimet e shumta tė
ministrit fuqiplotė amerikan nė Tiranė, Dekay u hyri nė zemėr shqiptarėve,
veēanėrisht Mehdi Bej Frashėrit, ministrit tė Punėve Botėrore, i cili ra
krejtėsisht nėn magjepsjen e tij. Dekay u prit madje edhe nga mbreti Zog, i
cili e dekoroi atė me Urdhrin e Skėnderbeut. Pas disa ditėsh qėndrimi nė
Tiranė, ai u nis pėr nė Durrės, pasi kishte futur nė xhep njė marrėveshje
pėr kryerjen e njė liste tė gjatė ndėrtimesh publike nė Shqipėri.
Largimi i tij nga Shqipėria, pas njė dehjeje tė fortė gjatė njė orgjie nė
njė restorant tė Durrėsit, koincidoi me marrjen e informacionit prej
qeverisė shqiptare se John Dekay ishte kokė e kėmbė njė mashtrues. Nėse
heqim paralele mes kėtij fakti tė tetėdhjetė viteve mė parė me kohėn
tonė, se si priten nga shteti shqiptar disa tė huaj qė medemek paraqiten se
do tė bėjnė investime tė mėdha nė Shqipėri dhe nuk bėjnė asgjė, atėherė
mund tė thuhet se saga John Dekay vazhdon. Por ka edhe absurde tė
tjera.
Meqė pėrmendėt punimin qė kini nė dorė, edhe njė pyetje: Kur kanė
filluar dekorimet e para nga shteti shqiptar pas luftės?
Mė sipėr kemi pėrmendur dekretin e muajit shtator 1945 pėr dekorimin
e disa zyrtarėve tė lartė politikė e ushtarakė jugosllavė. Njė vit mė
pas, maj e korrik 1946, me propozimin e kryetarit tė qeverisė, d.m.th., tė
Enver Hoxhės, presidiumi i Kuvendit popullor nxjerr dy dekrete, me nr. 58 e
93. Me dekretin e parė dekorohen 10 ushtarakė jugosllavė me Urdhrin Ylli
Partizan tė klasit tė parė, tė dytė e tė tretė; me dekretin tjetėr tė
muajit korrik 1946, dekorohen rreth 60 funksionarė mė tė lartė ushtarakė
e politikė jugosllavė me urdhrat e Lirisė, tė Yllit Partizan, tė Flamurit
dhe tė Trimėrisė. Midis tyre janė mbi 12 gjeneralė si Svetkozar Vukmanoviē,
Ivan Gosnjak, Vllado Rukovina, Danilo Lekiē, Hamoviē, Juriē, Rade Zhigiē,
Mihal Kupreshan, Boshko Ligeguviē, Velko Kovaēeviē, Gjeorgjie Jovanoviē,
Save Oroviē, Vuko Lepetiē, Koēa Popoviē etj.
Gjeneralėt e dekoruar me dekretin e vitit 46, janė dekoruar edhe
me vendimin e Kryesisė sė Kėshillit Antifashist Nacionalēlirimtar tė
shtatorit 45. Cila ėshtė domethėnia e njė veprimi tė tillė?
Ėshtė e vėrtetė qė njė pjesė e madhe e gjeneralėve dhe udhėheqėsve
jugosllave, tė cilėt u dekoruan me dekretin e presidiumit tė Kuvendit
Popullor tė korrikut 46, ishin dekoruar edhe nė shtator 1945 me vendim tė
veēantė tė kryesisė sė Kėshillit Antifashist Nacionalēlirimtar.
Paradoksale, por gjithsesi vėrtetė. Cila ishte domethėnia e njė marrėzie
tė tillė. Servilizmi politik dhe asgjė tjetėr. Politika shqiptare e atyre
momenteve nuk mund tė shikonte pėrtej syzeve tė Titos. Kjo deri sa tė
mbaronte periudha e mjaltit. Do tė vinte mė tej divorci dhe ēdo gjė do tė
rrokullisej nė kahun tjetėr
Si u operua me gjeneralėt e dekoruar pas prishjes sė marrėdhėnieve me
Titon dhe Jugosllavinė?
Nė dokumentet e kohės dėshmohet se tė gjitha dekoratat e pėrmendura nė
vendimin e mėsipėrm pėr zyrtarėt dhe autoritetet jugosllave, janė hequr
me njė vendim tjetėr tė presidiumit tė Kuvendit popullor nė vitin 1949.
Nga ky moment nuk bėhej mė fjalė pėr Heronj tė Kombit, por pėr tradhtarė
e agjentė, pėr kriminelė dhe genocidistė etj. E njėjta histori ndodhi
edhe aleatėt sovjetikė e mė vonė edhe me ata kinezė. Nė njė farė
kuptimi linja e dekorimit zbulon fizionominė dhe fytyrėn e shtetit
Lista e dekorimeve
VENDIM
Nr. 117, datė 5-9-1945
Mbi dhėnie dekoratash
DEKORATA PĖR PERSONALITETE TĖ HUAJA
Nė bazė tė propozimit tė kryetarit tė Qeverisė Demokratike dhe komandant
i Pėrgjithshėm i Ushtrisė Kombėtare.
Duke marrė parasysh se shumė personalitete tė huaja tė vendeve aleate,
gjatė Luftės NĒl tė popullit tonė kanė kontribuar dhe ndihmuar me tė
gjitha mjetet dhe pėr tė shfaqur mirėnjohjen e pėr ta shpėrblyer e
nderuar veprimtarinė e tyre nė dobi tė atdheut e tė popullit shqiptar,
Kryesia e Kėshillit Antifashist Nacional-Ēlirimtar
Vendosi:
Tė dekorohen me dekoratat, personat qė pėrmenden nė listėn qė vijon:
1. Gjeneral Ivan Milutinoviē, me Urdhrin Hero Kombėtar
2. Lolo Ribar, me Urdhrin Hero Kombėtar
3. Ramiz Sadiku, me UrdhrinHero Kombėtar
4. Ivan Ribar, me Urdhrin e Flamurit
5. Eduard Kardjel, me Urdhrin e Flamurit
6. Bllazho Jovanoviē, me Urdhrin e Flamurit
7. Radovan Zogoviē, me Urdhrin e Flamurit
8. Dėshmori Miladin Popoviē, me Urdhrin e Flamurit dhe Medaljen e
Kujtimit
9. Dushan Mugosha, me Urdhrin e Flamurit dhe
Medaljen e Kujtimit
10. Gjen. Lt. Arso Jovanoviē, me urdhrin Ylli Partizan, kl. I.
11. Aleksandėr Rankoviē, me urdhrin Ylli Partizan, kl. I.
12. Milovan Gjilas, me urdhrin Ylli Partizan, kl. I
13.Gjen. Lt. Peko Dapēeviē, me urdhrin Ylli Partizan, kl. I
14. Brigadier E. F. Davies, me urdhrin Ylli Partizan, kl. I
15. T. Churchill, me urdhrin Ylli Partizan, kl. I
16.Kolonel Velimir Stoiniē, me urdhrin Ylli Partizan,
kl. I
17.Lt. Kolonel C. A. S. Palmer, me urdhrin Ylli Partizan, kl. I
18.Major Ivanov Konstantin, me urdhrin Ylli Partizan, kl. I
19.Kapiten Thomas Stefan, me urdhrin Ylli Partizan, kl. I
20. Gjen.maj. Svetkozar Vukmanoviē, urdhrin Ylli Partizan, kl. II dhe
Medaljen e Kujtimit
21.Gjen. Terziē Velimir, me urdhrin Ylli Partizan, kl. II
22. Kolonel Vojo Todoroviē me urdhrin Ylli Partizan, kl. II, me urdhrin
e Trimėrisė dhe Medaljen e Kujtimit
23. Fadil Hoxha, me urdhrin Ylli Partizan, kl. II, dhe Med. e
Kujtimit
24. Kiler Peter, me urdhrin Ylli Partizan, kl. II
25. Obrat Cicmil, me urdhrin Ylli Partizan, kl. II
26. N/kol. Mijat Vuletiē, me urdhrin Ylli Partizan, kl. II
27. Major Savo Stonoju, me urdhrin Ylli Partizan, kl. II
28. H. W. Tilman, me urdhrin Ylli Partizan, kl. II
29. G. W. Seymour, me urdhrin Ylli Partizan, kl. II,
30. Ė. V. G. Smith, me urdhrin Ylli Parti.,kl. II
31. J. K. H. Shaw, me urdhrin Ylli Partizan, kl. II,
32. M. J. Thornton, me urdhrin Ylli Partizan, kl. II,
33. V. Robinson, me urdhrin Ylli Partizan, kl. II,
34. E. Nordthrop, me urdhrin Ylli Partizan, kl. II,
35. Kapiten J. M. Lyon, me urdhrin Ylli Partizan, kl. II,
36. Toger Tjurin Vladimir, me urdhrin Ylli Partizan, kl. II,
37. John OKeefe, me urdhrin Ylli Partizan, kl. II,
38. Major Tomishek Teodor, me urdhrin Ylli Partizan, kl. III,
39. Viktor Kobol, me urdhrin Ylli Partizan, kl. III,
40. Kapiten Niazi Dizdareviē, me urdhrin Ylli Partizan, kl. III,
41. Toger Nick Cooky, me urdhrin Ylli Partizan, kl. III,
42. Kaporal George Routsis, me urdhrin Ylli Partizan, kl. III,
43. Kapiten G. S. Duffy, me urdhrin e Trimėrisė.
44. Bije Vokshi, me urdhrin e Trimėrisė
45. Hajdar Dusha, me urdhrin e Trimėrisė
46. Emin Duraku, me urdhrin e Trimėrisė
47. Xhevdet Doda, me urdhrin e Trimėrisė
48. Vaso Strugari, me urdhrin e Trimėrisė
49. Michel Popoviē, me urdhrin e Trimėrisė
50. Xhafer Vokshi, me Medaljen e Kujtimit
51. Elhami Numani, me Medaljen e Kujtimit
52. Xhavid Numani, me Medaljen e Kujtimit
53. Safete Numani, me Medaljen e Kujtimit
54. Ymer Pula, me Medaljen e Kujtimit
55. Mehmet Hoxha, me Medaljen e Kujtimit.
Ky vendim hyn nė fuqi menjėherė.
Pėr Kryesinė e Kėshillit Antifashist N. Ēl
SEKRETARI:
KRYETARI:
Koēo Tashko d.v. Dr.
Omer Nishani d.v
Tiranė, mė 5-9-1945.