Partia "Lëvizja e Legalitetit"
Bulevardi "Zog I", Tiranë.
legaliteti@gmail.com
Tel&Fax: +355 4 2230076

Sekretari Politik i PLL, Sulejman Gjana, njekohesisht edhe koordinator i PLL per qarkun Kukes,zhvilloi nje takim me strukturat drejtuese te deges PLL Kukes ku u diskutua per pergatitjen e fushates zgjedhore te PLL ne qarkun e Kukes. Z. Gjana u beri te ditur krereve te PLL ne Kukes se Partia Levizja e Legalitetit do te kandidoje ne keto zgjedhje me synime te qarta per perfaqesim parlamentar dhe se te gjitha energjite e strukturave te degeve te PLL ne qarkun Kukes duhet te vihen ne veprim duke dhene kontributin e tyre maksimal per fitoren e koalicionit qeverises.

Ne kete kuader Z. Gjana kerkoi nga strukturat e PLL ne Kukes qe te sigurojne shtrirjen dhe aktivizimin e strukturave te degeve te PLL ne qarkun Kukes deri ne nivel te qendrave te votimit. Po ashtu, Z. Gjana vuri ne dukje se PLL eshte nje parti me specifikat e saja sidomos ne trajtimin qe ajo i rezervon dhe zgjidhjes qe i ofron ceshtjeve te rendesishme si pronat, ish-te perndjekurit, arsimi, familja, kombi, etj.

Ne kete takim, u vendos qe pas nje periudhe 3 javore pergatitjeje te strukturave te PLL ne qarkun Kukes, PLL do te filloje te organizoje takime intensive me elektoratin ne ate qark per ta bere te njohur programin dhe kandidatet qe do te formojne listen e PLL ne qarkun Kukes.

Partia "Lëvizja e Legalitetit"
Bulevardi "Zog I", Tiranë.
legaliteti@gmail.com
Tel&Fax: +355 4 2230076

Sekretari i PLL per Ceshtje te Politikes se Jashtme z. Gazmend Lita, i shoqeruar nga Drejtori i Departamentit te organizimit prane PLL z. Novruz Ndregjoni, zhvilluan takime me strukturat drejtuese te degeve te PLL qe perfshihen ne prefekturen e Dibres.

Afrimi i zgjedhjeve parlamentare te 28 qershorit ka intensifikuar aktivitetin politik dhe organizativ te PLL, ku drejtues te saj po zhvillojne nje seri takimesh me strukturat partiake ne te gjithe vendin. Partia "Levizja e Legalitetit" ka objektiv te qarte per te realizuar perfaqesim parlamentar dhe nje rezultat te matshem zgjedhor ne te gjithe vendin i cili do te kontribuoje per fitoren e koalicionit qeverises.

*************************************************************************

Partia "Lëvizja e Legalitetit"
Bulevardi "Zog I", Tiranë.
legaliteti@gmail.com
Tel&Fax: +355 4 2230076

Kryetari i Partise "Levizja e Legalitetit" Ekrem Spahiu zhvilloi nje takim me strukturat drejtuese te deges se PLL Kurbin. Takimi kishte si teme kryesore pergatitjet qe po ben Legaliteti per pjesemarrjen e saj ne zgjedhjet e 28 qershorit.

Spahiu tha se pavaresisht menyres se konkurrimit, zgjedhjet e 28 qershorit kane vecantine se te gjitha partite pjesemarrese do ta kene vecmas emrin e tyre ne fleten e votimit, cka shtron nevojen qe PLL te pretendoje per mbledhjen e te gjitha votave te perkrahesve te saj pa u shqetesuar se vota e tyre mund te nulifikohet. PLL eshte e bindur se sa me i larte te jete rezultati elektoral i Legalitetit, aq me i madh do te jete edhe kontributi i saj per fitimin edhe te nje mandati te ri qeverises te maxhorances aktuale.

Spahiu i kushtoi rendesi te vecante cilesise te kandidateve te PLL, te cilet sipas tij, "duke u propozuar nga baza, do te gezojne konsensus te plote ne rang qarku. Partia "Levizja e Legalitetit" eshte e paracaktuar per te perfshire ne listen e saj kandidate me integritet dhe reputacion te larte, moral te shendoshe, bartes te vetive qeverisese dhe te cdo vlere tjeter qe eshte parashikuar ne Programin e Legalitetit."

Partia "Lëvizja e Legalitetit"
Bulevardi "Zog I", Tiranë.
legaliteti@gmail.com
Tel&Fax: +355 4 2230076

Ne kuader te pergatitjeve per zgjedhjet e ardhshme parlamentare, kryetari i PLL Ekrem Spahiu zhvilloi nje takim me strukturat drejtuese te deges Durres.

Spahiu diskutoi me drejtuesit lokale per masat qe duhen ndermarre per nje konkurrim dinjitoz dhe te suksesshem te Partise "Levizja e Legalitetit" ne zgjedhjet parlamentare te 28 qershorit dhe kerkoi prej tyre qe te zgjerojne komunikimin me legalistet e deges, simpatizantet e PLL dhe qytetaret e tjere, per te marre prej tyre verejtje dhe sugjerime qe do te plotesojne platformen elektorale te PLL. Duke vazhduar me kete teme, Spahiu tha se "...programi i Partise "Levizja e Legalitetit" eshte nje program i plote, i dallueshem nga programet e partive te tjera dhe qe u jep zgjidhje optimale problemeve kryesore me te cilat perballet shoqeria shqiptare".

Duke vleresuar pergjegjesite institucionale si pjese e koalicionit qeverises, por edhe si nje force e djathte politike qe ne zgjedhjet e 28 qershorit do te siguroje perfaqesim parlamentar, Spahiu tha se "Per zgjedhjet parlamentare, PLL eshte e eshte e interesuar ne radhe te pare per fitoren e koalicionit qeverises. Per realizimin e ketij objektivi ajo do te jape kontributin e saj maksimal dhe konkret te te gjitha strukturave dhe do te veje ne dispozicion te gjitha resurset e saj."

Birn

Crise mondiale et instabilité politique : les investisseurs étrangers boudent toujours le Kosovo

Traduit par Stéphane Surprenant

Publié dans la presse : 2 février 2009

Mise en ligne : vendredi 6 février 2009

Sur la Toile

Selon les économistes, les investissements étrangers directs au Kosovo ont diminué d’environ 80 millions d’euros en 2008 par rapport à 2007. Les privatisations ont aussi pris encore du retard. La baisse importante des investissements s’explique à la fois par la situation politique tendue du pays et par l’impact de la crise financière mondiale.

Par Lavdim Hamidi 

En 2008, seule une poignée de sociétés publiques ont été mises en vente, surtout en raison des retards dans le processus de nominations au conseil d’administration de l’ancienne Kosovo Trust Agency (KTA). Ces nominations sont nécessaires avant que les compétences de la KTA soient transférées à la nouvelle Agence de privatisation du Kosovo.

Gani Gerguri, député et gouverneur de la Banque centrale du Kosovo, a confirmé que les investissements étrangers directs, en 2008, avaient atteint environ 355 millions d’euros, soit près de 80 millions de moins qu’en 2007. Il a cependant minimisé l’importance du phénomène.

Le gouverneur a expliqué que plusieurs éléments devaient être pris en considération. Ainsi, les chiffres relativement bons de 2007 avaient profité de la vente d’une seconde licence de téléphonie mobile, pour la somme de 75 millions d’euros, au consortium slovéno-kosovar composé de Mobitel Slovenia et Ipko Net. « Voilà pourquoi la réduction du volume des investissements en 2008 doit être relativisée », a-t-il assuré.

Cependant, beaucoup de pays de la région ont enregistré une hausse des investissements étrangers en 2008, comparativement à l’année précédente, ce qui ajoute à la morosité au Kosovo.

Par exemple, au cours d’une période de neuf mois en 2008, l’Albanie a absorbé 380 millions d’euros en investissements étrangers, soit une augmentation de 2,6% par rapport à la même période en 2007. De même, les investissement étrangers se sont élevés à quelque 500 millions d’euros en Macédoine, durant cette même période de neuf mois en 2008.

Du côté de la vente des actifs de l’Etat, le porte-parole de l’Agence de privatisation du Kosovo, Ekrem Tahiri, a annoncé que le nombre d’investisseurs accrédités en 2008 avait été de 119, contre 755 en 2007.

Il a attribué cette diminution du nombre d’investisseurs accrédités en 2008 au manque d’initiative de la KTA en matière de privatisation. L’Agence de privatisation du Kosovo n’est entrée en fonction qu’en septembre 2008. « Ces 119 investisseurs ont été accrédités entre septembre et décembre 2008 », a précisé Ekrem Tahiri.

Durant les premières années du processus de privatisation au Kosovo, c’est-à-dire de 2002 à 2008, quelque 2800 personnes et entreprises ont été accréditées.

Néanmoins, 29 entreprises internationales seulement ont pris part au processus de privatisation au Kosovo par l’achat de sociétés d’Etat, alors que 39 de ces sociétés ont été acquises par des membres de la diaspora kosovare.

Shpend Ahmeti, directeur de l’Institut des études avancées (GAP), affirme que les véritables raisons de la chute des investissements étrangers directs en 2008 tenaient à la situation politique instable dans le pays et à la crise financière internationale.

« Bien que le Kosovo ait proclamé son indépendance en 2008, la situation dans le pays est toujours tendue, ce qui a pour résultat d’effrayer les investisseurs », estime-t-il.

De surcroît, la crise financière mondiale a considérablement réduit les capitaux destinés aux investissements partout sur la planète. Or, le Kosovo figurait déjà tout en bas de la liste des pays attirant les investisseurs internationaux, conclut-il.

http://fr.rian.ru/world/20090209/120046759.html

Force de sécurité du Kosovo: Belgrade a perdu toute confiance en l'OTAN (Jeremic)

13:02 | 09/ 02/ 2009

MOSCOU, 9 février - RIA Novosti. La Serbie ne fait plus confiance à l'OTAN depuis que l'Alliance a soutenu la création de la Force de sécurité du Kosovo, a indiqué le chef de la diplomatie serbe Vuk Jeremic.

"Le rôle joué par l'OTAN dans la naissance de la Force de sécurité du Kosovo, un groupe militarisé d'Albanais kosovars, a provoqué la perte de notre confiance envers l'Alliance. Il s'agit d'une violation éhontée de la résolution 1244", a déploré M.Jeremic dans une interview au journal serbe Blic publiée dimanche.

La FSK, lancée le 21 janvier, comprend 2.500 hommes et 800 réservistes qui seront entraînés par l'OTAN. Belgrade s'est résolument opposé à la formation de cette Force qui constituera de fait une nouvelle armée kosovare.

"Actuellement, nos rapports avec la Russie sont bien meilleurs que ceux qui nous unissent aux Etats-Unis (...). La question du futur statut du Kosovo reste en suspens avec Washington. Mais nous tenterons de coopérer avec les Etats-Unis sur d'autres questions", a poursuivi le diplomate serbe.

Selon M.Jeremic, la Serbie aspire à un rapprochement avec d'autres pays et organisations, mais pas au prix de son intégrité : "Nous avons l'obligation constitutionnelle, politique et morale de préserver l'intégrité territoriale de notre pays", a fait savoir le ministre.

http://glassrbije.org/F/index.php?option=com_content&task=view&id=6157&Itemid=26

Jeremic: L’Otan a perdu notre confiance

08 février 2009

L’Otan a perdu notre confiance en raison du rôle qu’elle a joué dans la création et la formation de ce que l’on appelle la Force de sécurité du Kosovo, a déclaré le ministre serbe des Affaires étrangères, Vuk Jeremic. "Cela représente une violation flagrante de la Résolution 1244, ce qui est inacceptable pour nous", a déclaré M. Jeremic dans une interview accordée au quotidien BLIC. Le chef de la diplomatie serbe a constaté qu’en ce moment, nos relations sont plus proches avec la Russie, car avec Wasington, nous sommes en désaccord au sujet du statut du Kosovo-Metohija. Nous avons l’obligation constitutionnelle de défendre l’intégrité territoriale du pays et nous continuerons à le faire par tous les moyens juridiques, politiques et diplomatiques, en tenant compte des autres intérêts de l’Etat.

http://balkans.courriers.info:80/article12205.html

BIRN

Kosovo : Les Serbes manifestent devant les postes frontières

traduit par Simon Rico

Publié dans la presse : 5 février 2008

Mise en ligne : jeudi 5 février 2009

Sur la Toile

Un an après l’indépendance du Kosovo, la mission Eulex a repris le contrôle des postes frontières incendiés en février 2008. Cela a provoqué la colère des Serbes qui ont violemment manifesté à Jarinje ce jeudi matin. Les leaders serbes ont d’ores et déjà prévu un grand rassemblement pour le 10 février.

Par Ljilja Cvekic


Emeutes en février 2008

Jeudi 5 février au matin, les Serbes du Nord du Kosovo ont bloqué les routes menant à la frontière serbe pour protester contre la décision de l’Union européenne de rouvrir les postes de douanes 1 et 31 qui avaient été incendiés juste après la déclaration d’indépendance du Kosovo.

Alors que cette partie de la frontière n’a pas été surveillée pendant près d’un an, la police de la mission Eulex a repris le contrôle des postes le 2 février, enregistrant les entrées et sorties du territoire sans toutefois faire payer de droits de douane.

Les Serbes qui ont pris part à ces mouvements de colère se plaignent du fait que le pays est plus dangereux depuis le déploiement d’Eulex. Ils expliquent également qu’ils ne peuvent pas accepter le déploiement d’une administration des douanes sur cette frontière tant qu’un accord avec Belgrade n’est pas trouvé.

« Les gens sont prêts à user de tous les moyens démocratiques à leur disposition pour lutter contre la tyrannie des autorités internationales et des extrémistes albanais » a expliqué Slaviša Ristić, le maire de Zubin Potok, à l’agence Beta. « Ces manifestations ne constituent qu’une première phase. »

Devant la foule réunie au point de passage de Jarinje, Jovan Miladinović, le maire de Leposavić, a appelé les autorités serbes à les soutenir dans leur combat. « Pour nous c’est le seul moyen que ce territoire reste serbe et que nous puissions continuer d’y vivre » a-t-il ajouté.

Les leaders politiques serbes du Kosovo ont également convié tous les Serbes de Mitrovica, Leposavić, Zvečan and Zubin Potok à une grande manifestation le 10 février prochain.

En conséquence, les tensions entre la majorité albanaise et les 120.000 serbes, dont la plupart refusent de se soumettre à l’autorité de Pristina, risquent encore de s’aggraver.

Belgrade, qui a perdu tout contrôle sur le Kosovo après les bombardements de 1999, a juré de ne jamais reconnaître l’indépendance de ce territoire et d’empêcher son d’adhésion à toute organisation internationale.

http://www.hermesnews.org/rubriche/3685---.asp

1/30/2009 7:37:19 PM

Komisioni i Përbashkët për Bashkëpunim Ekonomik

Në datat 27-28 janar 2009 në Ankara zhvilloi punimet Sesioni i 10-të i Komisionit të Përbashkët Ndërqeveritar Shqiptaro-Turk i Bashkëpunimit Ekonomik, Tregtar, Industrial dhe Teknik.

30 Janar 2009
info@hermesnews.org

ANKARA (TURQI) - Në datat 27-28 janar 2009 në Ankara zhvilloi punimet Sesioni i 10-të i Komisionit të Përbashkët Ndërqeveritar Shqiptaro-Turk i Bashkëpunimit Ekonomik, Tregtar, Industrial dhe Teknik. Sipas Radios Shteterore turke 'Zëri i Turqisë', delegacioni shqiptar kryesohej nga Ministri i Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit të Shqipërisë z. Jemin Gjana, kurse delegacioni turk kryesohej nga Ministrja e Shtetit të Turqisë Përgjegjëse për Gruan dhe Familjen znj. Nimet Çubukçu. Bisedimet teknike u zhvilluan në Ankara, në Nënsekretarinë e Tregtisë së Jashtme të Turqisë.

Ministrja turke e shtetit zonja Çubukçu në fjalën e hapjes së punimeve të sesionit tha: “...Gjurmët e lidhjeve rrënjësore që përbëjnë themelin e miqësisë së fortë ndërmjet Turqisë dhe Shqipërisë mund t’i shikosh në fjalët që ndajmë, në veprat historike dhe kulturore, në kuzhinën, letërsinë, muzikën tonë, shkurtimisht mund ti shikosh në çdo fushë të jetës. Të gjitha këto përbëjnë shembujt mjaft kuptimplotë të asaj se sa janë shkrirë me njëra-tjetrën historitë dhe kulturat tona. Qëllimi ynë është që edhe marrëdhëniet tregtare dhe ekonomike ti ngremë në një nivel që i ka hije kësaj të kaluare...”

Në vijim të fjalës zonja e shtëpisë lidhur me reformat në Shqipëri dhe rolin e saj në rajon u shpreh: “...Shqipëria, është një vend që sot në Ballkan ka një pozitë të rëndësishme dhe kontribuon në stabilitetin e rajonit. Reformat që janë realizuar përgatisin terrenin për progresin e Shqipërisë; politikat që ndjek ajo ndihmojnë në sigurimin e qëndrueshmërisë në Ballkan, e afrojnë Shqipërinë me institucionet evropiane dhe evroatllantike. Në suazën e kësaj, ju përgëzoj dhe ripohoj admirimin tim për suksesin që keni arritur në procesin e anëtarësimit në NATO, proces të cilin ne e përkrahim përzemërsisht. Të njëjtat urime të sinqerta i shpreh edhe për anëtarësinë tuaj në BE."

Ministrja Çubukçu u ndal edhe në marrëdhëniet tregtare dhe ekonomike mes dy vendeve të cilat i vlerësoi me fjalët: “...Ndjejmë kënaqësi nga zhvillimet e konsiderueshme që janë jetuar në marrëdhëniet tregtare në vitet që lamë prapa. Vëllimi tregtar nga 64 milionë dollarë që ka qenë në vitin 2000 është pesëfishuar dhe në vitin 2007 arriti në 320 milionë dollarë. Kurse në periudhën janar-nëntor të vitit 2008 vëllimi i tregtisë dypalëshe është realizuar në shifrën 318 milionë dollarë. Parashikojmë që shifrat e fundvitit do të realizohen në një nivel të afërt me 350 milionë dollarë. Brenda kësaj periudhe eksporti i Shqipërisë në vendin tonë është rritur me afërsisht 60% në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit të mëparshëm. Ky është vetëm njëri nga përfundimet pozitive të Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë që ka hyrë në fuqi në 1 maj të vitit 2008. Kam bindjen që, bashkë me efektet pozitive të Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë, në vitin 2010 do të kemi një vëllim tregtar të ekuilibruar që është ngritur në 500 milionë dollarë...”

Edhe Ministri i Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit të Shqipërisë Jemin Gjana në fjalën e tij tha se “forcimi i marrëdhënieve miqësore dhe zgjerimi i mëtejshëm i bashkëpunimit dypalësh me Turqinë në të gjitha fushat, në bazën e të cilave qëndrojnë lidhjet tona tradicionale, miqësore midis dy popujve tanë mbetet një nga prioritet e politikës së jashtme rajonale të qeverisë shqiptare, pasi Turqia ka qenë dhe do të mbetet një partner strategjik i yni në rajon e më gjerë”.

Zoti Gjana shprehu mirënjohjen për ndihmën dhe përkrahjen e Turqisë në përpjekjet e Shqipërisë për anëtarësim në NATO, një mbështetje që nuk ka qenë vetëm politike, por edhe në drejtim të mbështetjes së reformimit dhe modernizimit të Forcave të Armatosura të Shqipërisë dhe informoi palën turke për masat që ka ndërmarre Qeveria shqiptare me synimin krijimin e një mjedisi të favorshëm për zhvillimin e sektorit privat, krijimin e lehtësirave tregtare, mbajtjen nën kontroll të treguesve makroekonomikë dhe reformave të tjera ligjore e administrative. Aktiviteti ekonomik në Shqipëri ka ecur sipas parashikimeve, inflacioni shfaqet në nivele të kontrolluara dhe brenda objektivi të Bankës së Shqipërisë, ndërsa sistemi bankar shqiptar paraqitet i shëndetshëm dhe i aftë për të zhvilluar funksionin e tij të ndërmjetësimit të financiar.

Gjithashtu Ministri Gjana vlerësoi qëndrimin dhe mbështetjen e Turqisë ndaj Republikës së Kosovës duke thënë se Turqia luan një rol të rëndësishëm dhe ka mbështetur fuqishëm paqen dhe stabilitetin në Ballkan. “-Ne shprehim mirënjohjen për ndihmën konkrete që Turqia i jep Republikës së Kosovës dhe kemi besim se ajo do të përkrahë akoma më fuqimisht përfaqësimin dhe pjesëmarrjen e Kosovës në projektet, programet dhe aktivitetet shumëpalëshe rajonale.

Bisedimet mes dy delegacioneve konkluduan me nënshkrimin e një protokolli, i cili përbën një dokument të rëndësishëm që nxit dhe ndihmon në rritjen e bashkëpunimit dhe shkëmbimeve tregtare mes dy vendeve.

Disa nga pikat kryesore për të cilat palët ranë dakord në punimet e këtij sesioni janë: 1. Tregtia dypalëshe do të ketë një strukturë më të ekuilibruar,
2. Në gjysmën e parë të vitit 2009 një delegacion tregtar turk do të vizitojë Shqipërinë, 3. Në gjysmën e dytë të vitit 2009 në Turqi do të organizohet mbledhja e përbashkët e Këshillit të Biznesit Shqiptaro-Turk, 4. Eliminimi i problemeve që hasin rrethet e biznesit, 5. Me synim zhvillimin e bashkëpunimit në fushën e kontraktimit dhe shërbimeve këshillimore në çerekun e parë të vitit 2009 do të nënshkruhet në lidhje me këtë temë një Memorandum Mirëkuptimi, 6. Do të nënshkruhen gjithashtu këtë vit edhe marrëveshje bashkëpunimi në fushat e Patentave dhe Standardizimeve, 7. Do të vazhdojë bashkëpunimi për të dërguar gaz përmes Turqisë në Shqipëri dhe Evropë, 8. Mbledhja e Komisionit të Përbashkët për Transportin Rrugor do të bëhet në gjysmën e parë të vitit 2009, 9. Do të bëhen punime për identifikimin e mundësive për hapjen e linjave të transportit detar Ro-Ro dhe trageteve hekurudhore (Train-Ferry) ndërmjet porteve turke e shqiptare, 10. Do të rritet bashkëpunimi në fushat e bujqësisë, mjedisit, turizmit dhe shëndetësisë, 11. Në çerekun e parë të vitit 2009 mes Agjencisë Turke për Bashkëpunim dhe Zhvillim (TIKA) dhe Ministrisë së Ekonomisë së Shqipërisë do të firmoset një Protokoll Bashkëpunimi. Gjithashtu kryetari i delegacionit shqiptar Zoti Jemin Gjana në ditën e dytë të qëndrimit në Ankara pati në selinë e Agjencisë Turke për Bashkëpunim dhe Zhvillim, TIKA, një takim edhe me Ministrin e Shtetit të Turqisë Mustafa Sait Jazëxhëollu dhe përfaqësues të autoriteteve turke, ku Zoti Jazëxhëollu shprehu gatishmërinë e qeverisë dhe institucioneve turke për të mbështetur Shqipërinë në çdo fushë bashkëpunimi dhe në proceset integruese të Shqipërisë në NATO dhe BE. Ne ndoqëm nga afër vizitën e delegacionit shqiptar në Ankara dhe patëm rastin të bëjmë një reportazh edhe me Ministrin e Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit Zotin Jemin Gjana.

Hermesnews©AllRightsReserved
Çdo riprodhim i paautorizuar ndëshkohet sipas ligjeve në fuqi.

http://www.shekulli.com.al/2009/01/presidencialet-4-shqiptare-ne-gare.html

Presidencialet, 4 shqiptarë në garë

Shekulli Online | 30/01/2009 |

Halili janë katër kandidatët shqiptarë. Kandidaturës së Imer Selmanit përveç partisë së tij, Demokracia e Re, mbështetje do t'i japë edhe Bashkimi Demokratik Kombëtar me kryetar, Hysni Shaqirin.

Ndërkaq, kandidaturën e Nevzat Halitit i cili për vete thotë se është kryetar i Kuvendit të Republikës së Iliridës, do ta mbështesë edhe Partia e Prosperitetit Demokratik, kryetar i parë i së cilës ka qenë vetë zoti Halili.

Dy partitë më të mëdha politike BDI dhe PDSH në zgjedhjet presidenciale dhe vendore do të dalin pa formuar koalicion me ndonjë parti tjetër politike shqiptare.

Këto dy parti përveç që kanë kandidatë për postin e presidentit do të propozojnë kandidatët e tyre edhe në mbi 20 komuna ku ka votues shqiptarë, në shumicën e të cilëve mund të fitohet edhe posti i kryetarit të komunës.

Partitë më të vogla politike shqiptare, si Partia e Prosperitetit Demokratik, Demokracia e Re si dhe Bashkimi Demokratik Kombëtar do të garojnë në numër të caktuar të komunave.

Ndërsa Bashkimi Demokratik Shqiptar me kryetar, Bardhyl Mahmutin nuk nuk do të hyjë në këto zgjedhje me arsyetim se në Maqedoni nuk ka klimë të mjaftueshme demokratike për të realizuar zgjedhje të lira, demokratike dhe të ndershme.

Zgjedhjet presidenciale dhe vendore të cilat do të mbahen me 22 mars të këtij viti janë të një rëndësie të veçantë për proceset eurointegruese të Maqedonisë.

Për këtë dëshmon edhe fakti se OSBE-ODIHR do ta shtojë numrin e vëzhguesve të saj të cilët do ta monitorojnë procesin zgjedhor.

Kjo ndodh për faktin se zgjedhjet e parakohshme parlamentare të vitit të kaluar u karakerizuan për incidentet e shumta zgjedhore.

Diplomatët perëndimorë po ushtrojnë presion ndaj autoriteteve në Shkup si dhe politikanëve që të mos përsëriten incidentet e zgjedhjeve të kaluara, të cilat, sipas tyre do të rrezikonin të ardhmen evropiane të Maqedonisë.

http://www.gazeta55.net/index.php?kat=opinion&artikulli=3542

OPINION

Roli i Famullisë së Tiranës në mbrojtjen e hebrenjve, gjatë Luftës së dytë Botërore

30-01-2009 / Nga Nikolin Kurti

Simpoziumi i sotem i Beratit, ne vigjilje te Dites Nderkombetare te Holokaustit, te cilen jemi duke kremtuar, ofron nje rast te jashtezakonshem per te ripare kapituj shume interesant te historise sone dhe njekohesisht për te përvetësuar vlerat humane qe kane shënuar ketë histori.
Ne kete panel kaq te pasur dhe te ndritur me studiues te nderuar, autoritete te larta qendrore dhe lokale si dhe personalitete te huaj te pranishëm, besoj qe ky eveniment nuk do te jete vetëm një kërkim “arkeologjik”, por një çelës tjetër leximi te jetës tone sot dhe ne te ardhmen.
Simpoziumi SHOAH i Beratit është vazhdim i gjurmimit te imët te historisë tone si me sytë e shqiponjës por dhe me ato te kukuvajkes. Sytë e shqiponjës na duhen për te kundruar agimet dritëplote dhe sytë e kukuvajkës për te shikuar perëndimet e ftohta dhe netët e errëta. Jubiletë ndërkombëtare te SHOAH ne Shqipëri mendoj se janë parashikuar te tilla dhe nga botekuptimi hebraiko-kristian, si moment rizgjimi dhe reflektimi te fakteve te përgjumura.
Duke guxuar te gjithë te pranishmeve t’ju prezantoj disa shembuj por duke i ftuar modestish qe shembujt e te merren dhe si te tille dhe jo e vërtete fakti ato mund te përdoren si fusha te reja kërkimi.
Ky simpozium i nderuar i Beratit te lavdishëm do na japë mundësinë dhe njëkohësisht sfidën për te demonstruar dinjitetin tone shqiptar ne tryezën e madhe te popujve qe kemi dhe ne diçka te vërtete e te madhe për to, e veçanërisht për hebrenjtë.
Famullia e Kishës Katolike të Tiranes ishte famullia me e rëndësishme e Shqipërisë për faktin se ishte pjese e institucioneve qeveritare, parlamentare, juridike, diplomatike, kulturore, ekonomike, financiare, shoqërore etj, qe priviligjon kryeqyteti i një shteti, Prej v. 1938 e deri me 1947 kjo famulli drejtohej nga famullitari dekan i saj Dom Shtjefën Kurti. Studimi i qindra e mijëra shkresave, korrespondencave, letrave, buletineve, raporteve etj, te kësaj famullie te ndodhura ne Arshivën e Shtetit janë te një rëndësie te veçante për te hulumtuar historinë e kësaj periudhe. Kjo për faktin se brenda 6-7 viteve ndodhen ndryshime dramatike si rënia e Mbretërisë se Zogut, pushtimi italian, okupimi nazist dhe ardhja ne pushtet te fitueseve te luftës II botërore, çlirimtaret e Tiranes e Shqipërisë te udhëhequr nga PKSH.
Periudhe e sipërcituar është dhe periudha e prurjeve me te mëdha te hebrenjve nga vendet fqinje, Evropa Qendrore e vise te tjera te nxehta antisemite për te gjetur strehe e mbrojtje tek shqiptaret. Sipas dr.Shaban Sinanit, ne studimin e tij, “Ne Shqipëri s’ka pasur Holokaust”, janë mbi 2264 hebrenj qe kane hyre ne vendin tone statikisht para dhe gjate luftës.
Duke asistuar dosjet e shumta te Fondit “Arqipeshkvia Durrës-Tirane, Famullia e Kishës Katolike Tirane”, ne D.P.A.SH, u besafova nga disa dokumente zyrtare ne te cilat shkruhej se disa hebrenj te ardhur ne Tirane kërkonin nëpërmjet procedurave liturgjike ndërrimin e fesë te tyre hebraike ne katolike. Natyrshëm linden plot pyetje, arsyetime, gjykime, analiza etj. te këtyre fakteve te cilat kërkonin përgjigje si p.sh: Cili ishte roli i famullisë e drejtuesit te saj Shtjefen Kurti ne ketë proces? A ishte Kisha Katolike e Tiranes pjese e ndërgjegjes dhe e solidaritetit human te popullit qe ajo i shërbente? Pse famullitari i saj Dom Shtjefën Kurti duke thyer te gjitha afatet procedurale mjaft te ngurta te konvertimit, ju hiqte pasaportën religjioze hebraike hebrenjve duke u pajisur me pasaporte katolike?
Për te gjetur një përgjigje e konkluzion te sakte le te analizojmë disa dokumente autentike te kësaj famullie. Me shkresën nr. 458/43, dt. 22.VII.1943, te Zyrës Famullitare te Kishës Katolike Tirane te firmosur nga famullitari Don Shtjefen Kurti, dejtuar Zyres Ordinariate te Arqipeshkvise Durres thuhet: “ VENKO VERAH , çifut prej Shkupi, asht përgatite ne mësimin e fesë sonë ma se miri prej Atë Pjeter Meshkalles, edhe nep sheje te mira konvikcioni. Kejo Zyre Famullitare kërkon leje me e pagzue”. Shërbyesi i asaje Zyre Ordinariate, Famullitari (Don Shtjefen Kurti). Firma.
AQSH, F.131, V. 1943, D 9, fl. 25.
Me po atë date 22. korrik 1943, me shkresën nr. 348/43, Curia Archiepiscopalis Durradiensis, i përgjigjet Zyrës Famullitare Tirane: “Mbasi kenka gatue ma se miri e po nepka sheje te mira konvikcioni, ne ditën qi t’u duket ma e përshtatshme mundeni me i dhanë Pagëzimin Shejt çifutit prej Shkupit VENKO VERAH. Vincenc Prendushi - Arqipeshkev. Poshtë kësaj letre lexojmë shënimin: “U muerr ditën 31.7.1943” dhe me poshtë “Ditën 3 gusht 1943, VENKO VERAH kje pagzue e u regjistrue ne Librin e te Pagzuemeve me numrin 138” . Te dyja shenimet firmosur Don Shtjefen Kurti. AQSH , F 131 , V. 1943 , D 9, fl.24.
Siç shihet kërkesa për leje pagëzimi nga famullia e Tiranes e miratimi nga Arqipeshkvia ne Durrës është bere brenda ditës. Siç kuptohet ka patur një interesim direkt, personal dhe dergim dorazi i çuarjes se kerekeses dhe marrjes se përgjigjes pa pritur kohen e gjate me poste. Pas 10 ditësh çdo gjë ishte përfunduar dhe VENKO VERAH ishte konvertuar ne katolik.
Gjithashtu me shkresën 324/43 , dt. 11.VI. 1943 , nga Famullia e Tiranës kërkohet miratimi: “me marre Sakramentin e Pagzimit nesër , nata e Rrrshajve , për 5 çifuten te tjerë”. AQSH , F. 131 , V.1943 , D 9 , fl. 27 .
Po kështu kemi kërkesën me shkrese nr. 565/43 , dt. 2. shtatuer 1943 , nga Famullia e Tiranes për “Zojushen Olga Nikolic, e bija e Blogota e Danica Kovacevic, lindur ne Tandi (USA) me 22 korrik 1913, ardhur ne Tirane prej Kotorrit për me u ba katolike”. AQSH, F.131, V.1943, D 9, fl.23.
Me shkresën prot. Nr. 192, dt. 19 luglio 1940, kemi Abiura te ARINETA PETERSON, te kryer ne prani te Parroco Don Stefano Kurti, e testimoni Rina Palandri, Angelica Moretti.
AQSH, F.131, V.1940, D 6, fl.8.
Me shkresën prot. Nr. 601/43 , Tirane 17.8.1943 , te Zyrës se Famullisë te Kishës Katolike - Tirane, dërguar Zyrës Ordinarjate Arqipeshkvore te Durresit ne Delbenisht, lexojmë: “zz. ABRAM FRIZ, ARMANDO ALFANDARI e RAKELE ALFANDARI, çifuten, duen me u ba katolike edhe janë përgatite ne Katekizmin Katolik. Zyra Famullitare kërkon lejen prej Asaj Zyre ordinajate Arqipeshkvnore, me muejt me i pagzue. Famullitari Don Shtjefen Kurti”. AQSH, F.131, V.1943, D 9, fl.22. Padyshim dhe për ketë kërkese miratimi ka ardhur i menjëhershëm dhe këta hebrenj janë kthyer ne katolike.
Pra siç demonstruam me lart, një nga mënyrat për te fshehur identitetin hebraik për hebrenjtë e ardhur ne Shqipëri u përdor dhe nderimi formal i fesë, nderim i cili u shërbente për te siguruar mbrojtje personale apo te familjes nga përndjekjet e forcave te Getapos. Ungjillëzimi i tyre formal është pranuar me koshience te plote nga meshtari i Famullisë se Tirane, Don Shtjefen Kurti, i cili shikonte tek kjo skeme konvertimi, urgjente për një ose disa dite, si te vetmen mundësi qe ai kishte ne dore për te kontribuar ne mbrojtjen e shpëtimin e tyre. Anashkalimi i procedurave tepër rigoroze te aplikimit ne fe katolike si: pagëzimi, krezmimi, rrëfimi, kungimi, vojimi e bekimi, te cilat duan muaj te tere, për rastin e çifuteve nga meshtari Shtjefen Kurti ishte i vetmi shans për t’u fshehur identitetin e tyre pa u kuptuar nga strukturat naziste. Don Shtjefen Kurti ishte i vetëdijshëm per keto veprime sepse ay e kishte pësuar vete kur i kërcënuar nga organizata terroriste serbe, “Crna Ruka” për ta vrare, ishte arratisur nga Novosela e Epërme e Kosovës me 31 dhjetor 1930 se bashku me familjaret e tij për ne Shqipëri. Don Shtjefen Kurti e dinte me mire nga kushdo çdo te thotë gjenocid sepse me 5 maj 1930, ai ne Gjeneve i kishte dorëzuar dokumentin “Memoire”, Eric Drymond, Sekretar i Përgjithshëm i Lidhjes se Kombeve, mbi persekutimin fizik, moral, kulturor, arsimor e dhunim te drejtave te njeriut etj, te popullsisë shqiptare te Kosovës nga serboshovinistet e Mbretërisë se Jugosllavisë. Kjo të sjell në ish-sekretaren e jashtme amerikane Medlin Ollbrajt, e cila duke kujtuar femijerine e vet qe largohej rrugëve te Çekisë për t’i shpëtuar shfarosjes, dha atë ndihme historike shpëtuese për popullin kosovar, i cili me qindramijra eksodonte nga Kosova me 1999, për ne Shqipëri, Maqedoni, Mal Zi e gjetke. Solidariteti e suportimi i ekzigjences se hebrenjve për t’i shpëtuar gjenocidit nazist i shprehur nga Kisha Katolike nuk është ekskluzivitet i vetëm i këtij institucioni fetar. Ka fakte te besueshme, si ai i hebreut SIEGFRID SCHVARZ apo i ELIA DAVID KOHEN qe kërkuan lënien e fesë te tyre dhe u konvertuan ne myslimanë. Vlerësimi ne “Rezolutën e Mirënjohjes” qe Kongresi Amerikan miratoi me 17 nëntor 2005, ne nderim te popullit shqiptar i cili nuk lejoi prekjen e hebrenjve gjate luftës se Dytë Botërore thuhet se: “kongresmenet amerikane morën ketë nisme duke vlerësuar qe myslimanët dhe te krishtere shqiptare e konsideronin çeshtje te brendshme nderi mbrojtjen e hebrenjve nga holokausti, ku për fshehjen e identitetit te hebrenjve ndihmuan pozitivisht e me merite dhe kleri e faltoret”.
Duke përfunduar me lejoni t’ju rrëfej një fabul te mençur te popullit te madh te Izraelit.
Një rabin, sipas traditës hebraike shkonte ne pyll dhe ndizte një zjarr dhe lutej sa here popullit te tij i kërcënohej ndonjë fatkeqësi. Si arrinte ne vendin e caktuar, ndizte zjarrin, lutej dhe fatkeqësia largohej. Me vone nje nxënës i këtij rabini shkoi ne te njëjtin vend te lutej: “Moisi me dëgjo, unë nuk di te ndez zjarr, di vetëm te lutem” e fatkeqësia u largua. Me vone një rabin tjetër shkoi ne te njëjtin vend dhe tha “nuk di te ndez zjarr, nuk di te lutem, di ketë vend te caktuar e kjo mjafton. Me vone një rabin tjetër qe i takoi për te shpëtuar popullin e tij nga e keqja, ndenjur ne shtëpinë e tij, me koke përkulur i lutej Zotit: “Unë s’di te ndez zjarr, as te lutem, s’me kujtohet vendi ne pyll, por me kujtohet vetëm ngjarja e kjo mjafton”, përfundon tregimin nobelisti i madh Eli Winsel.
Unë jam sot këtu ne Beratin e Shenjte jo për te ndezur zjarrin, jo për t’u lutur por për te rrëfyer një ngjarje kulmore te historisë se popullit tone qe e kemi dëgjuar, studiuar e zbatuar, ngjarje e cila shpëtoi nga fatkeqësia e mëkatit popullin shqiptar si i vetmi popull qe i ruajti, i ndihmoi e i shpëtoi hebrenjtë ne token tone.
Duke e mbyllur me lejoni te pohoj se institucionet fetare ne Shqipëri dhe predikuesit e tyre si pjese e fatit dhe ndërgjegjes se popullit te tij, me qëndrimin e veprimet e tyre nderuan veten dhe bashkësinë shqiptare nga ato kishin dale për ta pohuar e ripohuar se bashku traditën shekullore se: “Populli shqiptar kurrë nuk i ka shkaktuar dhimbje e trishtim asjë populli tjetër”.

Fjala e mbajtur në simpoziumin e mbajtur në Berat, 25 janarin e shkuar, me rastin e ditës së Shoas. Kumtesa është publikuar edhe në librin shqip/anglisht "Prania historike dhe shpëtimi i hebrenjve gjatë luftës - studime dhe dokumente”, publikim i mundësuar nga Ambasada e SHBA-së në Tiranë dhe konsullata e Nderit e Izraelit ne Shqiperi.

http://www.panorama.com.al/index.php?id=24115

Izraeli nderon shqiptarët që mbajtën hebrenjtë gjatë luftës

» Vendosur: 29/01/2009 - 08:48

Leonard Berberi *

Është familja e Rafael Abravanel. Janë Davidi, Esteri, Matilda e Memo Solomon. Por edhe Frici, Katerina dhe vajza e tyre Gertrudë. Këtu askush nuk ia kujton emrat. Janë të shumtë emrat. Ca më shumë se 200. Dhe janë të gjithë hebrenj. Të arratisur nga çmenduria nazifashiste. Të mbrojtur nga shqiptarët. Më së shumti myslimanë. Ndërsa bota kujton çmendurinë njerëzore në Ditën Ndërkombëtare të Kujtesës, muzeu i Holokaustit “Yad Vashem” i Jerusalemit ka nderuar ata shqiptarë që rrezikuan jetën, gjatë pushtimit, për të shpëtuar jetët e qindra hebrenjve të shpërngulur në Shqipëri, apo të arratisur nga Polonia, Austria e Jugosllavia.
Në lindje të Tel-Avivit, në qytetin e Ramallahut (ku jetojnë hebrenj dhe arabë) u organizua një ekspozitë fotografike në nder të “të drejtëve” të Shqipërisë. Gjithsej 63. Norman Gershman shkoi në “vendin e shqiponjave” dhe atje përjetësoi të gjithë “Të drejtët mes popujve”. Shumë prej tyre nuk janë më. Në vend të tyre janë fëmijët e nipërit. Sepse ky akt nuk harrohet. “Shqipëria është një rast i veçantë në historinë e Shoahut. Jo vetëm gjermanët nuk ia dolën në tentativën për të eliminuar 200 hebrenj të regjistruar në Tiranë, përkundrazi në fund të luftës, në territorin e saj numri i përgjithshëm i tyre u rrit në 1600-1800”, - thotë Avner Shalev, presidenti i “Yad Vashem”. Ndërsa Shalev flet, i pranishëm është Refik Veseli, djali i një prej “të drejtëve”. Nuk do të kishte një rast më të mirë se ky. Me Gazën e torturuar. Është një popull që vazhdon të jetojë në agoni. “Ishte viti 1943 kur familja Solomon, David, Ester dhe fëmijët Matilda e Memo, u fshehën në shtëpinë tonë”, tregon Beqir Kazazi nga Tirana, teksa shton se familjes hebreje iu dha një mbiemër mysliman, për të mos përhapur dyshime. “Fëmijët luanin në oborrin pas shtëpisë me ne, edhe pse prindërit ndiheshin të terrorizuar”, vazhdon Beqiri. Kur makthi mori fund, familja Solomon u kthye në Izrael. Me ardhjen në pushtet të komunistëve, shqiptarëve iu ndalua çdo kontakt me jashtë. Vetëm pas gjysmë shekulli, disa prej familjeve të arratisura mundën të kenë lajme prej mirëbërësve të tyre. Kështu Beqiri mësoi se vogëlushi Memo (emër përkëdhelie i Mori Amarilio), u bë muzikant, studioi në Beersheba dhe më pas u transferua në Jerusalem. E motra, Matilda, ka punuar në administratë. Nuk është kështu për të gjithë. Janë të shumtë shqiptarët që nuk patën më lajme prej mysafirëve të tyre të veçantë, edhe pse shpresojnë që një ditë të mund të ripërqafojnë shokët e lojërave.
(* Student në shkollën e gazetarisë të "Corriere della Sera"-s dhe të Universitetit të Milano-s)

Ekspozita
“Besa: Kodi i nderit - Myslimanët që shpëtuan hebrenjtë gjatë Luftës së Dytë Botërore”, është ekspozita që fotografi amerikan Norman Gershman ka hapur në Muzeun e Holokaustit në Tel-Aviv. Për të realizuar këtë ekspozitë fotografike, por edhe një libër e një dokumentar, Gershman vizitoi disa herë Shqipërinë. Intervistoi rreth 70 familje, që kanë strehuar gjatë Luftës së Dytë Botërore, familje herbeje. Kjo, jo vetëm për të mbledhur histori e për të fiksuar portrete, por për të kuptuar konceptin e tyre mbi fenë, besimin dhe luftën. “Ata janë njerëz të mirë, të cilët u ndjenë të detyruar të ndihmonin, edhe pse ishin të rrezikuar nga nazistët, që mund t’u shuanin gjithë familjen”, thotë Gershman. “Unë sfidoj këdo që mund të thotë se këta njerëz janë terroristë, apo simpatizantë të terroristëve”.

http://www.balkanweb.com/gazetav5/artikull.php?id=52140

“Besa, Kodi i Nderit” Shqiptarët që shpëtuan hebrenjtë nga Holokausti

» Dërguar më: 28/01/2009 - 14:08

Shtëpia e shqiptarit është e Zotit, e miqve dhe në fund e familjes. Kurani na mëson ne se të gjithë njerëzit, hebrenjtë, të krishterët dhe myslimanët kanë një zot të vetëm". Këto janë fjalët prekëse të Refik Veselit, prindërit e të cilit ishin shqiptarët e parë që u nderuan nga Yad Vashemi si "Më të drejtët mes kombeve'. Ata nuk ishin të vetëm: Yad Vashem ka njohur deri tani 63 shqiptarë mes 22 mijë vetëve të tjerë që janë nderuar me këtë titull. Shqipëria, një vend i vogël europian me shumicë myslimane, arriti sukses aty ku vende të tjera dështuan. Thuajse të gjithë hebrenjtë brenda kufijve shqiptarë gjatë pushtimit nazist, arritën të shpëtojnë. Sikur vendet e tjera të Europës të kishin pasur këtë kod nderi, tipik për shqiptarët, fati i hebrenjve gjatë kësaj periudhe të errët do të kishte qenë shumë ndryshe. Ky është edhe mesazhi më i rëndësishëm i ekspozitës së hapur disa kohë më parë në hollin e muzeut "Yad Vashem", në praninë e Ministrit izraelit të Kulturës dhe Shkencës, Rajeb Majadele; përfaqësuesve të ambasadës shqiptare në Izrael, si dhe shumë shqiptarëve. Dje, kjo ekspozitë u hap edhe në ndërtesën e OKB-së në Nju Jork për të përkujtuar ditën e kujtimit të Holokaustit, ndërkohë që do të çelet edhe në vende të tjera të botës.
Ekspozita për shqiptarët
Ekspozita paraqet 17 fotografi të realizuara nga fotografi amerikan, Norman Gersham me shqiptarë myslimanë, individë dhe familje që shpëtuan hebrenjtë. Edhe nëse shpëtimtarët nuk ishin gjallë, Gersham ka fotografuar pasardhësit e tyre. Çdo fotografi përmban një histori të veçantë shpëtimi. Sidoqoftë, rëndësia e fotografive nuk ka lidhje vetëm me historinë njerëzore, por edhe me ndjeshmërinë e fotografit ndaj saj. Fytyrat e shpëtimtarëve kanë një aureolë shkëlqimi dhe drite, hapjeje dhe ftese për të njohur familjet e tyre. Fotografitë kanë një lloj origjinaliteti shqiptar; objektet me të cilat ato zgjedhin të fotografohen, veshjet myslimane dhe duart mbi kraharor, që nënkupton shenjën e besës, është domethënëse. Fëmijët e një prej shpëtimtarëve shqiptarë më treguan se i ati u kishte mësuar disa rregulla të përhershme: 'Nëse dëgjon trokitje në derë, gjithnjë hap dhe merr përgjegjësinë, je i detyruar'", - tregon Gersham. Fjalët e tyre janë prova që tregojnë se veprimet e prindërve të tyre janë kthyer në ligj të së ardhmes, që i nxit njerëzit të ndihmojnë të afërmit e tyre në kohë të vështira.
Historia e pazakontë
Pas pushtimit gjerman, popullsia shqiptare në një akt të jashtëzakonshëm refuzoi të zbatonte urdhrat e pushtuesve duke dorëzuar listat e hebrenjve që ndodheshin në vend. Për më tepër, shumë agjenci qeveritare ndihmuan shumë familje hebreje duke i pajisur ato me dokumente të rreme, në mënyrë që të fshiheshin mes popullsisë shqiptare. Ndihma e vyer që iu ofrua hebrenjve ishte e bazuar në besën shqiptare, kodin e nderit, që ende sot është kodi etik më i lartë i vendit. Ai që vepron sipas besës, është ai që ruan nderin dhe mban fjalën. Ndihma që iu dha hebrenjve duhet konsideruar si një çështje e nderit kombëtar. Shqiptarët rrezikuan shumë për t'i mbrojtur ata dhe këto akte rrjedhin nga dashuria, mirësia, zemërgjerësia dhe dëshira për të ndihmuar ata që janë në nevojë, edhe pse të një besimi apo origjine tjetër.

http://gazetametropol.com/tekst.php?idt=56929

Një libër për sjelljen shqiptare ndaj hebrenjve

B. GOCE

27/01/2009 27 janari, Dita Ndërkombëtare e Kujtesës, në nderim të viktimave të gjenocidit nazist. Një libër nga prof. dr. Shaban Sinani dhe Naim Zoto

“Prania historike dhe shpëtimi i hebrenjve gjatë Luftës”, një libër me rreth 300 faqe me studime dhe dokumente më të reja të zbuluara për fatin dhe lidhjet e hebrenjve me shqiptarët dhe Shqipërinë tashmë gjendet në libraritë kryesore të vendit. Libri është përgatitur nga gazetari Naim Zoto nën kujdesin shkencor të prof. dr. Shaban Sinani, studiues i njohur në shkallë ndërkombëtare për çështjen e hebrenjve në Ballkan. Botimi i librit është mundësuar nga ambasada e Shteteve të Bashkuara dhe konsullata e nderit e Izraelit në Shqipëri. Libri ka marrë shkas nga konferenca shkencore me titull: “Berati për shpëtimin e hebrenjve”, që u zhvillua vjet më 25 janar 2008, por që është pasuruar me materiale, të dhëna e dokumente të tjera, të cilat e sjellin argumentin në formatin shkencor.

Hartuesit e librit bëjnë publike studimet më të reja për fatin e hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore, duke u fokusuar në sjelljen shqiptare ndaj holokaustit nazist, sjellje që ka mahnitur Perëndimin. Në parathënien e librit citohet ambasadori amerikan, zoti Xhn Uidhers, i cili duke iu referuar mikpritjes dhe mbrojtjes që shqiptarët u bënë hebrenjve të rrezikuar para dhe gjatë Luftës së Dytë Botërore ka thënë: "Bota do të kishte qenë një vend shumë më i mirë, nëse do të kishte vepruar në atë kohë ashtu si veproi Shqipëria."

Në librin “Prania historike dhe shpëtimi i hebrenjve gjatë Luftës” gjenden të dhëna dhe studime mjaft interesante mbi aspekte të historisë së hebrenjve në Shqipëri nga autorë e historianë, si prof. dr. Ferit Duka, prof. dr. Pëllumb Xhufi, prof. dr. Kostas Giakoumis, prof. dr. Shaban Sinani, prof. dr. Jovan Basho etj.

Duke lënë mënjanë rrëfimet dhe motivimet folklorike që kanë karakterizuar deri dje për të shpjeguar “fenomenin Shqipëri” në sjelljen ndaj hebrenjve, libri “Prania historike dhe shpëtimi i hebrenjve gjatë Luftës” shënon një kontribut themelor për të pasur një histori realiste dhe të mbështetur në kritere shkencore.

Një nga vlerat kryesore të librit lidhet me përfshirjen në të të një bibliografi gati shteruese. Në rreth 20 faqe jepen mbi 300 autorë dhe tituj veprash referenciale për historinë e hebrenjve e veçanërisht marrëdhëniet e tyre me shqiptarët në Ballkan. Bibliografia është hartuar nga prof. dr. Shaban Sinani. Gjithashtu për çdo artikull të librit ka edhe një përmbledhje (somario) të tij në shqip.

Lamtumirë orkestrantit Binjaku

“Humbja e një vlere njerëzore, që përjetohet nga një dhimbje që në shumëndjeshmërinë e saj reflekton gjatë”, kështu e quajnë largimin nga jeta të kolegut të tyre Sazan Binjaku artistët e Teatrit Kombëtar të Operës dhe Baletit. Pjesëtar i Orkestrës së TKOB-it, violonçelisti Binjaku u nda nga jeta mbrëmjen e së dielës, pa arritur të çelë siparin e galasë së Baletit. Me gjithë sëmundjen që iu shfaq tinëzisht verën e kaluar, ai nuk u nda nga skena gjithë stinën dimërore të kaluar. Mori pjesë para një jave në turneun e fundit të Orkestrës së TKOB-it në Greqi dhe vetëm dy ditë u largua nga provat, pa rënë në sy, sikur nuk deshi të trondiste përgatitjet për çeljen e sezonit 2009. Sazani ka punuar gjatë në TKOB, fillimisht si një nga pjesëtarët e grupit "Na bashkoi kënga popullore" dhe më pas në orkestrën simfonike të institucionit. I gjallë dhe aktiv gjithmonë. I përkushtuar ndaj jetës familjare dhe me aftësi muzikore të shumanshme - kështu do ta kujtojnë atë miqtë, shokët e formacionit muzikor dhe i gjithë institucioni.

I pari uorkshop për katalogimin e trashëgimisë kulturore shpirtërore

“Katalogimi i trashëgimisë kulturore shpirtërore” është objekti i një uorkshopi që do të mbahet këto ditë në sallën e Muzeut Historik Kombëtar. Organizuar nga Këshilli i Muzikës Shqiptare në bashkëpunim me komisionin kombëtar të UNESCO-s, në uorkshop do të marrin pjesë specialistë të fushës, punonjës të institucioneve kulturore të trashëgimisë kulturore në qendër dhe në bazë, studentë dhe të interesuar të fushës së trashëgimisë kulturore shpirtërore. Siç dihet, katalogimi i vlerave të trashëgimisë kulturore shpirtërore është një fushë e re pune për trashëgiminë kulturore shqiptare. Ligji “Për trashëgimisë kulturore”, i ndryshuar, parashikon krijimin e Komitetit Kombëtar të Trashëgimisë Kulturore Shpirtërore, i cili ndër të tjera duhet të shpallë edhe listën tonë të kryeveprave të trashëgimisë kulturore shpirtërore, kjo krahas listës së monumenteve të kulturës materiale, e cila tashmë ekziston prej vitit 1948. Detyrimet për thellim të mëtejshëm në fushën e katalogimit të vlerave të trashëgimisë kulturore shpirtërore rriten pas shpalljes së isopolifonisë popullore shqiptare si kryevepër e trashëgimisë gojore të njerëzimit-UNESCO , e në mënyrë të veçantë pas ratifikimit që Shqipëria i bëri konventës së UNESCO-s “Për trashëgiminë shpirtërore” në vitin 2006, ku parashikohet edhe hedhja e hapave konkretë për katalogimin e trashëgimisë shpirtërore. Do të përshëndesin uorkshopin Elida Petoshati nga komisioni kombëtar i UNESCO-s pranë Ministrisë së Punëve të Jashtme, akademiku Myzafer Korkuti nga Akademia e Shkencave, Izet Duraku, drejtor i Qendrës Kombëtare të Inventarizimit të Pasurive Kulturore; prof. dr. Miaser Dibra, drejtorja e Institutit të Antropologjisë Kulturore dhe e Studimit të Arteve pranë Qendrës së Studimeve Albanologjike. Gjatë uorkshopit prof. dr. Fatmir Hysi nga Akademia e Arteve, Fakulteti i Muzikës, do të drejtojë seancën praktike të punës, ku do të referojnë akademiku Vasil S. Tole kumtesën “Konventa e UNESCO-s për ruajtjen dhe mbrojtjen e trashëgimisë kulturore shpirtërore”; magjistër Klodian Qafoku dhe Ma. Armand Zaçeliçi do të referojnë "Dixhitalizimi i arkivit muzikor të Institutit të Antropologjisë Muzikore sipas standardeve ndërkombëtare, arritje dhe risi", ndërsa Ilir Parangoni do të prezantojë punën e bërë deri tani për hartimin e “Databases së iso-polifonisë popullore shqiptare.

Betimi i shqiptarëve për të shpëtuar hebrenjtë...

“Besa”, rrëfimi përmes fotografive

Fotografitë shpesh flasin më shumë sesa vetë fjalët. Ato dëshmojnë për ngjarje e histori dhe sjellin fakte që një sistem apo periudhë edhe i ka fshehur apo zhdukur. Në këtë mënyrë vjen edhe historia se si shqiptarët shpëtuan mijëra hebrenj gjatë Luftës së Dytë Botërore. Një histori “e varrosur për dekada nga regjimi i ashpër komunist”, siç e komenton fotografi Norman H. Gershman, i cili është edhe autori i librit “Besa - myslimanët që shpëtuan hebrenjtë në Luftën e Dytë Botërore”.

Për një periudhë më shumë se 5-vjeçare Gershman vizitoi Shqipërinë disa herë për të mbledhur të dhëna për historitë dhe fotografi të këtyre njerëzve dhe familjeve të tyre ( i cilëson “shqiptarë heroikë”), duke dashur të dokumentojë betimin e tyre të patundur, ose besën, për të mbrojtur motrat dhe vëllezërit e tyre hebrenj. “Besa është një kod nderi i njerëzve shqiptarë”, - thotë Gershman, tanimë i kthyer në shtëpinë e tij në Kolorado. “Është një traditë që na çon për të parë mbrapa, mbase mijëra vjet. Është më shumë se sa thjesht mikëpritje”, - vlerëson fotografi, duke dashur të flasë për këtë tipar shqiptar, që sipas tij vjen në një mënyrë origjinale dhe i pandryshuar nga kohët. “Nëse dikush futet brenda atmosferës, bëhet pjesë e tyre (shqiptarëve), ata do të sakrifikojnë jetën e tyre për çdokënd”, - thekson Greshman.

Libri dokumenton rreth 65 familje shqiptare dhe përshkruan heronjtë aktualë, nëse janë akoma gjallë, ose bashkëshorten e tyre, fëmijët, nipërit dhe mbesat.

Megjithëse jo shumë hebrenj kanë jetuar në Shqipëri në atë kohë, shumë hebrenj mbështeteshin në Shqipëri në kërkim të sigurisë së tyre. Gershman vëren se gjatë Luftës II Botërore ishin vetëm dy shtete në Evropë “që në mënyrë aktive refuzuan të bashkëpunonin me nazistët: Danimarka dhe Shqipëria”. “Falë përpjekjeve të shqiptarëve, më shumë se 2000 hebrenj shpëtuan. Ndërkohë që në pjesë të tjera të Evropës hebrenjtë u fshehën në papafingo apo në qilarë, në Shqipëri”, thotë ai, duke theksuar se hebrenj u trajtuan si mysafirë. “Fshatarët u dhanë rrobat e tyre dhe u vunë emra myslimanë.”

Edhe pse besa është më e vjetër se ilami dhe e emërtuar në mënyrë jo specifike në Kuran, Gershman shpjegon se megjithatë shqiptarët e përfshijnë konceptin e tyre brenda besimit fetar.

“Shqiptarët do të thonë: «Nuk ka besë pa Kuran, dhe nuk ka Kuran pa besë»”, - thotë Gershman. “Është një kulturë e pazakontë”, - shton ai, duke shënuar se njëherë një shqiptar i tha me seriozitet: “Do të preferoja që më mirë të vrisja djalin tim sesa të thyeja besën.” Është më shumë se e fortë. Është e papërfytyrueshme për një shqiptar të thyejë besën e tij.”

Të ndihmosh dikë që është në nevojë, është kaq e çmueshme, në këtë vend. Sipas Greshman asnjë hebre nuk u është dorëzuar nazistëve nga shqiptarët. Kërkimi i Greshman për këta “shqiptarë të drejtë” filloi më 2003 në Yad Vashem, kur i tregoi drejtorit të projekteve speciale, Mordechai Paldiel, dëshirën e tij për të fotografuar johebrenjtë që jetonin në Evropë e që kishin shpëtuar hebrenjtë nga mizoria e holokaustit. Paldiel i foli atij për shpëtimtarët në Shqipëri dhe e drejtoi në Shoqatën e Miqësisë Izraelito–Shqiptare, të cilët dinin identitetin e shumë prej këtyre njerëzve. “70 për qind e shqiptarëve janë myslimanë, ndërsa 30 për qind janë katolikë ose ortodoksë”, - shpjegon vetë Greshman, duke shpjeguar se, megjithatë, për librin e tij ai vendosi të fokusohet vetëm te myslimanët. Pasi sipas tij, nuk është dëgjuar që një mysliman të shpëtojë një hebre! “Shumë familje shqiptare i kujtojnë mirë hebrenjtë që kanë shpëtuar, shumica e tyre u larguan drejt Izraelit pas luftës. Shumë humbën lidhjet me ata që shpëtuan dhe dëshirojnë të jenë sërish në kontakt”, - rrëfen ai në librin e tij. Gershman flet në veçanti për një familje shqiptare që i tregoi atij një tavolinë të bërë për ta nga një marangoz hebre. “Ata më pyetën nëse mund ta gjeja atë. Më thanë se emri i tij ishte Jozef dhe ata mendojnë se ai u kthye në Izrael. Kjo është gjithçka që ata dinin”.

Gershman kërkon të gjejë dhe nderojë familje që kanë shpëtuar hebrenj falë trashëgimisë së tyre fetare dhe traditës kulturore. Pavarësisht kësaj, ai e ndien të nevojshme të shpjegojë se, nëse flasim për mysliman, nuk do të thotë medoemos se je proarab. “Shiko, nuk po flasim për dikë që është proarab. Është vërtet mjaft e thjeshtë që ata janë njerëz të mirë në këtë botë. Gjeta myslimanë që kanë shpëtuar hebrenjtë”, - vijon ai, ndërsa tregon për përvojën e tij me shqiptarët. “Perceptimi i besimit fetar të islamit si çmenduri është pa kuptim. Jam hebre në origjinën time. Do të jepja jetën time për Izraelin… Megjithatë, po flasim për myslimanë. Ata janë thjesht njerëz. Dhe këta njerëz të paktë në numër (shqiptarët) kanë një mesazh për botën. I kundërshtoj hapur të gjithë ata që shohin këta njerëz sikur janë terroristë apo simpatizantë të terroristëve.” Gershman vëren se ai përpiqet të përdorë artin e tij për të thyer stereotipat dhe për të ndërtuar në rrënjët e thella të humanizmit, që pengohet nga kufij racialë, etnikë, fetarë dhe nacionalë.”

Së shpejti në sallat teatrore në SHBA do të shfaqet një dokumentar i plotë bazuar në punën e Gershman.

http://www.gazeta-standard.com/tekst.php?idt=14982

Hebrenjtë, si dokumentohen në Shqipëri

RE.KU

“Prania historike dhe shpëtimi i hebrenjve gjatë luftës”, një libër me rreth 300 faqe me studime dhe dokumente më të reja të zbuluara për fatin edhe lidhjet e hebrenjve me shqiptarët dhe Shqipërinë, tashmë gjendet në libraritë kryesore të vendit. Libri është përgatitur nga gazetari Naim Zoto, nën përkujdesin shkencor të Prof. Dr. Shaban Sinani, një nga studiuesit, që edhe falë punë në Arkivin Qendror, si drejtor, njihet në një rreth më të gjerë, atë ndërkombëtar për “çështjen e hebrenjve në Ballkan”. Botimi i librit është mundësuar nga ambasada e SHBA, si edhe Konsullata e Nderit e shtetit të Izraelit në Shqipëri. Në fakt, libri ka marrë shkas nga konferenca shkencore me titull: “Berati për shpëtimin e hebrenjve”, që u zhvillua vjet më 25 janar 2008, por që është pasuruar me materiale, të dhëna, dokumente të tjera të cilat e sjellin argumentin në formatin shkencor. Hartuesit e librit bëjnë publike studimet më të reja për fatin e hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore, duke u fokusuar në sjelljen shqiptare ndaj Holokaustit nazist, sjellje që ka mahnitur Perëndimin. Në librin “Prania historike dhe shpëtimi i hebrenjve gjatë Luftës”, gjenden të dhëna dhe studime mjaft interesante mbi aspekte të historisë së hebrenjve në Shqipëri nga autorë e historianë si Prof. Dr. Ferit Duka, Prof. dr. Pëllumb Xhufi; Prof. Dr. Kostas Giakoumis, Prof. Dr. Shaban Sinani, Prof. Dr. Jovan Basho etj. Duke lënë mënjanë rrëfimet dhe motivimet folklorike që kanë karakterizuar deri dje për të shpjeguar “fenomenin Shqipëri në sjelljen ndaj hebrenjve, libri “Prania historike dhe shpëtimi i hebrenjve gjatë Luftës” shënjon një kontribut themelor për të pasur një histori realiste dhe të mbështetur në kritere shkencore.
27/01/2009

http://www.gazeta-standard.com/tekst.php?idt=15091

Midis holokaustit nazist dhe atij komunist

NGA RESHAT KRIPA

Me vendim të Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara, qysh në vitin 2004, data 27 janar është caktuar si dita e gjenocidit nazist kundër hebrenjve. Lidhur me këtë, Parlamenti shqiptar hartoi një rezolutë ku solidarizohej me të dhe, në një pikë të saj, e shpallte edhe si ditën e gjenocidit komunist në vendin tonë.

Këto ditë shohim, në faqet e shtypit të shkruar, të shkruhet për “gjenocidin e tmerrshëm” të ushtruar në vendin tonë kundër hebrenjve. Të them të drejtën, më vjen pështirë kur lexoj shkrime të tilla. Jam nga Vlora dhe në qytetin tim ka jetuar një brez i konsiderueshëm i kësaj kombësie. Janë të njohur emrat e Levajve, Sollomonëve, Matathiajve, Kohenëve dhe të tjerë. Gjatë kohës së pushtimit të Shqipërisë, shumica e tyre ushtronin profesionin e tregtarit, bile ndoshta ishin më të njohurit e qytetit. Për asnjërin prej tyre nuk kam dëgjuar të flitet për holokaust. Ata vazhdonin rregullisht tregtinë e tyre, pa u trazuar prej askujt, pa u prekur prej askujt, ashtu siç ishte vepruar në vendet e tjera.

Përse ndodhte një gjë e tillë? Përse nuk u përndoqën? Sepse qeveria shqiptare e kryesuar nga Mehdi Frashëri kishte nënshkruar me autoritetet gjermane një marrëveshje për të mos prekur qytetarët shqiptarë. Edhe hebrenjtë që banonin në Shqipëri, ishin qytetarë shqiptarë. Kjo i shpëtoi ata nga holokausti.

Në të vërtetë, hebrenjtë holokaustin e provuan pas ardhjes në pushtet të regjimit diktatorial komunist. U rrëmbyen pasurinë dhe i degdisën qelive të errëta të sigurimit. Do të sjell vetëm dy shembuj. Më i njohuri prej tyre, tregtari i madh Pepe Levi, vuajti dhjetë vjet burg për motive politike. Po ashtu edhe bashkëvuajtësi im, Pepo Koheni, që u dënua në një ditë së bashku me mua. Kjo tregon se atë që nuk bëri regjimi nazist e plotësoi ai komunist.

Për një gjë çuditem, si ka mundësi të mos përkujtohet dita e gjenocidit komunist, kur këtë ditë e ka miratuar Parlamenti shqiptar? Çfarë është, harresë apo mosdashje? Sido që të jetë, ajo është një çështje që nuk nderon asnjë në vendin tonë. Bile do të thosha më tepër partitë politike, sidomos ato të djathta.

Për t’ju ngacmuar kujtesën po ju kujtoj disa të dhëna mbi holokaustin komunist në Shqipëri, të nxjerra nga Instituti i Integrimit të të Përndjekurve Politikë të Shqipërisë:

Të ekzekutuar me dhe pa gjyq 5.023 persona

Të vdekur në burgje 1.065

Të burgosur politikë 17.300

Të sëmurë mendorë 260

Të internuar deri në vitin 1954 22.000

Të vdekur në internim 9.000

Le t’u hedhim tani një vështrim viktimave të shkaktuara nga regjimet komuniste në botë. Për këtë le t’i referohemi librit “Jashtë kontrollit” të personalitetit amerikan Zbigniev Bërzhezhinski që shekullin e njëzetë e quan “Shekulli i megavdekjes:

Viktima të Luftës së Parë Botërore 13 milionë

Të Luftës së Dytë Botërore 35 milionë

Viktima të holokaustit komunist 66 milionë

Nga këto:

Gjatë periudhës së sundimit të Leninit 8 milionë

Stalinit 25

Mao Ce Dunit 29

Pol Potit 1

Diktatorët e Evropës Lindore 3

Është e njohur tashmë moria e krimeve të komunizmit. Le të tregojmë disa shembuj:

1 milion të ekzekutuar në fund të viteve ’20;

1 milion të ekzekutuar dhe 2 milionë të vdekur në kampet e punë së detyruar;

vetëm gjatë viteve 1937 – 1938;

12 milionë të vdekur nëpër kampe gjatë periudhës tjetër;

7 milionë fshatarë të vdekur gjatë procesit të kolektivizimit;

360.000 robër lufte të vdekur nga kushtet e këqija;

140.000 ushtarë polakë të ekzekutuar;

20.000 oficerë polakë të ekzekutuar afër Minskut, zbuluar në fundin e viteve

’80;

14.736 oficerë polakë të ekzekutuar më 5 mars 1940, me urdhër të Berias,

shefit të KGVD-së dhe të miratuara nga vetë Stalini si edhe

10.685 të burgosur të tjerë politikë;

15.000 oficerë të tjerë polakë të ekzekutuar në pyllin e Katinit.

Lexoni këto të dhëna në librin e Bërzhezhinskit dhe bëni krahasimin. Gjatë dy

luftërave botërore, numri i viktimave ishte vetëm 48 milionë, ndërsa gjatë holokaustit komunist ai arriti në 66 milionë, shifër që sipas të dhënave të Këshillit të Evropës, arrin në 100 milionë.

Më lejoni t’ju pyes të nderuar pushtetarë, opozitarë dhe përfaqësues të medias së shkruar dhe asaj vizive. A ia vlen të heshtet para këtyre shifrave rrëqethëse? Është në ndërgjegjen tuaj të reflektoni dhe të përgjigjeni. Unë një gjë doja t’ju kujtoja: Mos harroni, jemi edhe ne këtu!

*Kryetar i Shoqatës Antikomuniste të të Përndjekurve Politikë Demokratë të Tiranës

http://www.gazeta-shqip.com/artikull.php?id=57718 27/01/2009

Dëshmitë e myslimanëve shqiptarë, ekspozohen në Ramle

Çelet sot në Izrael ekspozita me fotografitë e amerikanit Norman Gershman të realizuara në Shqipëri

Një ekspozitë në kujtim të myslimanëve shqiptarë që strehuan hebrenjtë në shtëpitë e tyre gjatë Holokaustit, do të hapet sot në kullën përbashkët hebreje-arabe në Ramle, në kujtim të Ditës Ndërkombëtare të Kujtesës. Ekspozita me titullin "BESA: Një Kod Nderi - Shqiptarët Myslimanë të cilët Shpëtun Hebrejtë gjatë Holokaustit" do të çelet sot në kullën përbashkët hebreje-arabe në Ramle, në kujtim të Ditës Ndërkombëtare të Kujtesës. Ajo i kushtohet myslimanëve shqiptarë që strehuan hebrenjtë dhe do të hapet me praninë e disa autoriteteve drejtuese në vend. Ekspozita do të qëndrojë rreth tre muaj e hapur dhe do të vizitohet nga studentë hebrenj dhe arabë si pjesë e një programi special edukimi. "Shpresojmë që kjo ekspozitë të japë një shembull të qartë mbi atë se çfarë përfaqëson Holokausti dhe mbi zgjedhjet e vështira që iu desh popujve të bënin", thanë organizatorët e ekspozitës. Ekspozita fokusohet mbi shumë shqiptarë, të cilët rrezikuan jetën e tyre për të shpëtuar hebrenjtë gjatë Luftës së Dytë Botërore. Në këtë ekspozitë do të prezantohet një koleksion fotosh të realizuara nga fotografi amerikan, Norman Gershman, myslimanëve shqiptarë dhe familjeve të tyre të shoqëruara me shpjegime në formë kujtimesh nga ana e personazheve. Përpara Luftës së Dytë Botërore vetëm 200 hebrenj jetonin në Shqipëri. Pasi Hitleri erdhi në pushtet më 1933, qindra hebrenj u arratisën duke kaluar kufirin nga Jugosllavia, Gjermania, Greqia, Austria dhe Serbia. Kur gjermanët pushtuan Shqipërinë, populli shqiptar refuzoi të pajtohej me urdhrin nazist për të kthyer hebrenjtë të cilët jetonin në vend. Ndihma për hebrenjtë, e dhënë në vendet me popullsi kryesisht myslimane bazohej mbi BESEN, një kod nderi që përkthehet "mbajtje premtimi". Pothuajse të gjithë hebrenjtë të cilët jetonin brenda kufirit shqiptar gjatë pushtimit gjerman u shpëtuan. "Historia e jashtëzakonshme e Shqipërisë, ku një komb i tërë u tregua i gatshëm të ndihmonte hebrenjtë, është mbresëlënëse", tha kuratori i ekspozitës, Yehudit Shendar. "Shumë prej tyre u influencuan nga Islami për zgjedhjen e tyre. Kjo histori humane e rrëfyer përmes portreteve të tyre kombinohen për të nxjerrë në pah një aspekt të vogël, pak të njohur të Holokaustit".

http://www.sot.com.al/index.php?option=com_content&view=article&id=3628:ekspozita-besa-myslimanet-qe-shpetuan-hebrenjte-ne-foto&catid=50:titujt-djathtas

Kulture / Ekspozita “Besa”, myslimanët që shpëtuan hebrenjtë në foto

Written by Gazeta SOT

Friday, 23 January 2009 21:59

Në axhendën artistike të vitit 2009 mbizotërojnë ekspozitat fotografike

GALERIA E ARTEVE

Galeria Kombëtare e Arteve aktivitetin saj për vitin 2009 do ta nisë me ekspozita fotografike. Është fotografi amerikan Norman Gerchman, i cili në datën 10 shkurt do të çelë ekspozitën e tij me fotografi në Tiranë. Për dhjetë ditë fotografitë të bëra nga amerikani Gerchmaer do të jenë të ekspozuara për publikun. Ekspozita “Besa” kohë më parë është hapur në Uashington, në qendrën hebraike. Kjo ekspozitë u shoqërua dhe me një film dokumentar kushtuar ndihmës që shqiptarët u dhanë hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore, duke i fshehur e strehuar, për t’i shpëtuar nga shfarosja naziste. Me këtë ekspozitë, fotografi amerikan Norman Gershman synon të tërheqë vëmendjen e publikut për ta njohur atë me humanizmin që një popull i vogël në numër e i lashtë si ai shqiptar, tregoi për një popull tjetër të vogël e të lashtë si ai hebraik në ditët e tij më të vështira. Për hebrenjtë, gjatë Luftës së Dytë Botërore, thotë fotografi Gershman, Shqipëria u bë Shtëpia e Zotit, sepse asnjë prej hebrenjve që u strehuan atje nuk ra në duart e nazistëve, ku me siguri që i priste vdekja. Për sa i përket shpëtimit të hebrenjve nga holokausti, thotë Gershman, shqiptarët mund të krahasohen me danezët, sepse Danimarka dhe Shqipëria, janë të vetmet vende, qeveritë e të cilave gjatë periudhës së Luftës së Dytë Botërore, nuk pranuan t’u dorëzonin nazistëve asnjë hebre, madje i pajisën ata edhe me dokumente falso. Gjatë Luftës së dytë Botërore, ndërsa shumë vende të botës kishin mbyllur kufijtë për refugjatët hebrenj, shumë shqiptarë vunë veten dhe familjet e tyre në rrezik duke strehuar qindra hebrenj të ardhur nga rajonet e pushtuara nga nazizmi. Fundi i Luftës së Dytë e gjeti Shqipërinë me një numër më të madh hebrenjsh sesa kishte para luftës. Ekspozita e fotografit Norman Gershman titullohet “Besa - Muslims ëho saved Jeës” (Besa – Myslimanët që shpëtuan hebrenjtë). Të njëjtin titull mban edhe libri i tij, që pritet të dalë në libraritë amerikane. Ndërkohë që në sallën e dytë do të hapet ekspozita tjetër fotografike e kroatit Ivo Perlan, një bashkëpunim ky me ambasadën kroate në vendin tonë. Por në agjendën e këtij viti, ashtu sikurse dhe viti i kaluar janë dhe ekspozita vetjake. Në fund të muajit shkurt do të çelet ekspozita autorit Hasan Nallbani, ndërkohë që në datën 4 mars do të jetë një ekspozitë me fotografi greke, nga një fondacion grek. Në vijim të ekspozitave në muajin maj do të çelet ekspozita me veprat të fondit të GKA me titull “Udhëtarë të huaj që kanë pikturuar në Shqipëri”, e cila do të qëndrojë e hapur deri në datën 30 qershor. Muaji korrik, gusht, shtator dhe tetor nuk do të ketë ekspozita, pasi sallat do të jenë në rikonstruksion. Kjo periudhë do të pasohet me ekspozita me autorë shqiptarë të traditës, më pas do të vijnë vepra të autorëve Kiço Kristiko dhe Zef Shoshi, për të përfunduar në dhjetor të viti 2009 me konkursin “Onufri”. Ndërkohë që gjatë vitit që lamë pas Galeria Kombëtare e Arteve në politikat e saj kulturore, ka synuar prezantimin dhe promocionin e aktiviteteve kontemporane të arteve pamore shqiptare dhe ndërkombëtare. Po kështu, objektiv i rëndësishëm i këtij institucioni ka qenë dhe aspekti muzeal jo vetëm në fushën e restaurim-konservimit, por edhe prezenca retrospektive e artistëve që janë përfaqësues të denjë të historisë së artit pamor shqiptar. Sipas zyrës së shtypit të kësaj galerie, aktiviteti për vitin që lamë pas ka konsistuar në realizmin e ekspozitave në planin kombëtar dhe ndërkombëtar, me qëllim prezantimin e artistëve shqiptarë, të cilët jetojnë si brenda ashtu edhe jashtë vendit. Në përzgjedhjen e këtyre artistëve, GKA është munduar të sjellë përfaqësues të tendencave dhe rrymave më të spikatura të artit pamor shqiptar. Gjithashtu janë organizuar retrospektiva për artistë të njohur, me kontribut të veçantë në historinë e artit shqiptar si retrospektiva e Sadik Kacelit, ekspozita e Jakup Kerrajt etj. Ndërkohë që në GKA aktualisht qëndron e hapur vetëm ekspozita “Onufri 2008”. Në morinë e ekspozitave, vijnë shumë emra të talentuar të artit pamor, shqiptarë dhe të huaj. Por këtë vit në axhendën artistike të GKA janë shumë ekspozita fotografike, të cilat sjellin në Tiranë, emra të njohur.

http://www.panorama.com.al/index.php?id=14438

Izraeli: Faleminderit për mbrojtjen e hebrenjve

» Vendosur: 17/05/2008 - 07:18

• Presidenti i Izraelit, Shimon Perez, falënderon Shqipërinë për mbrojtjen e jetës së hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Këtë deklaratë, kreu i shtetit të Izraelit e bëri gjatë një takimi me Presidentin Topi, në ditën e fundit të Konferencës Presidenciale "Përballja me të nesërmen". Gjatë këtij takimi, Presidenti Peres vuri në dukje se Shqipëria është një vend mik dhe lidhjet midis dy vendeve janë të vjetra e të konsoliduara, duke bërë që edhe marrëdhëniet bilaterale të jenë shumë të mira. Peres vlerësoi së tepërmi kontributin e Shqipërisë gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe Holokaustit - periudhës më të errët në historinë e kombit hebre - në mbrojtjen e jetës së hebrenjve dhe qëndrimin e saj të vendosur kundër antisemitizmit. Kreu i shtetit të Izraelit theksoi se kujtesa historike e vendit dhe popullit të tij do ta mbajë të ngulitur përgjithmonë ndihmën dhe përkrahjen e dhënë nga populli shqiptar gjatë Holokaustit. Kurse Presidenti Topi përshkroi reformat e suksesshme të ndërmarra në vend me konsensus të gjerë politik, si ajo në gjyqësor dhe reforma zgjedhore, duke vënë në pah arritjet e Shqipërisë në drejtim të plotësimit të standardeve integruese për në familjen e madhe evropiane.

http://www.panorama.com.al/index.php?id=14405

Ditëlindja e Izraelit, Topi i ftuar në drekën e Presidentit Bush

» Vendosur: 16/05/2008 - 07:27

• Në ditën e tretë të vizitës në Izrael, kreu i shtetit, Bamir Topi, i shoqëruar nga Zonja e Parë, kanë qenë të ftuarit e Presidentit amerikan Xhorxh W. Bush në aktivitetin e veçantë të organizuar për nder

të 60-vjetorit të krijimit të Shtetit të Izraelit, ku Presidenti Topi është takuar dhe ka zhvilluar një bisedë të ngrohtë e miqësore me Presidentin Bush. "Në paraditen e sotme, Presidenti Topi, Zonja e Parë, Teuta Topi dhe delegacioni zyrtar kanë vizituar qytetin e vjetër të Jeruzalemit dhe disa nga vendet e shenjta si edhe Murin Perëndimor", thuhet në njoftimin e zyrës së shtypit të Presidencës. Gjatë ditës së djeshme, i ftuar nga Presidenti izraelit, Shimon Peres, Presidenti Topi mori pjesë gjithashtu në seancën plenare përmbyllëse të konferencës "Përballja me të nesërmen". Dje në mbrëmje Topi zhvilloi edhe një takim me bashkësinë izraelito-shqiptare, e cila është vendosur dhe jeton prej vitesh në Izrael. Paraditen e djeshme kreu i shtetit, nderoi kujtimin e heronjve të Holokaustit, gjatë vizitës në Muzeun e ri të Jad Vashemit në Jeruzalem, në murin e të cilit janë gdhendur edhe emrat e gjithë shqiptarëve që kanë strehuar dhe shpëtuar hebrenj.

http://www.ndryshe.com/mat.php?idm=10894&l=a

E Merkure, 14 Maj 2008

Shqiptarët dhe Hebrenjtë gjatë shekujve

Nga Dr. Apostol Kotani

(autor i librit "Shqiptarët

dhe Hebrenjtë gjatë shekujve")

Më 14 Maj mbushen 60 vjet nga data kur populli martir i Izraelit fitoi pavarësinë dhe krijoj shtetin e vet.

Rruga nëpërmjet së cilës ka kaluar gjatë historisë së tij shumë-shekullore populli izraelit, është një rrugë e gjatë plot vuajtje dhe përpjekje titanike, kundër pushtuesve të ndryshëm, për të mbijetuar si popull e si komb, për të ruajtur gjuhën, kulturën materiale e shpirtërore dhe identitetin kombëtar.

Ashtu si populli shqiptar edhe populli izraelit janë popuj që kanë jetuar dhe punuar në trojet dhe pasuritë që u ka falur natyra, pra kanë qenë dhe janë paqedashës dhe historia shumë shekullore nuk ka as edhe një rast të vetëm që të kenë pasur lakmi për trojet apo pasuritë e të tjerëve. Përkundrazi, të tjerët na kanë pasur lakmi, si për pasuritë natyrore ashtu edhe për pozitën gjeografike strategjike. Të tjerët na kanë sulmuar, na kanë pushtuar dhe na kanë shkatërruar vlera të mëdha e të pallogaritshme, njerëzore, materiale dhe ekonomike, vlera të mëdha historike. Nuk ka popull në botë që të ketë vuajtur aq shumë dhe të ketë pasur aq përndjekje dhe shpërngulje masive, sa populli izraelit. Shumë herë ai ka qenë i detyruar të braktisë atdheun e vet e të emigrojë në të katër anët e rruzullit tokësor. Emigrimet e izraelitëve janë të pashembullta në histori. Historia e popullit hebre e ka zanafillën 4000 vjet më parë me patriarkun Abraham dhe pasardhësit e tij Isak dhe David. Para 2000 vjetësh izraelitët kanë qenë skllevër të faraonëve, por me luftëra e përpjekje të vazhdueshme u çliruan prej tyre dhe krijuan shtetin e vet me kryeqendër Jerusalemin. Pas 400 vjet skllavërimi populli hebre arriti të fitojë lirinë falë udhëheqjes së Moshës. Sipas tregimit Biblik ky ishte i përzgjedhuri i Zotit për udhëheqjen e popullit hebre, për t'a nxjerrë këtë popull nga Egjipti dhe për t'a kthyer në trojet e veta në Izrael.

Pas 40 vjet endjesh në shkretëtirën e Sinajt, duke marrë si model kodin e vjetër që përfshinte 10 nenet e tij, u konsoliduan si komb.

Eksodi nga Egjipti la gjurmë të thella në memorien e hebrenjve dhe u bë simbol i mbrojtjes së lirisë dhe pavarësisë. Këtë ngjarje hebrejtë e përkujtojnë si festën e pashkëve (Shaëot)

Pas shumë vitesh, lanë jetën nomade dhe ju shtruan bujqësisë dhe zanateve. Kjo u pasua nga një zhvillim dhe konsolidim ekonomik dhe shoqëror.

Mbreti i parë Saul

Rol në kalimin nga organizimi fisnor te hebrenjve në atë mbretëror ka luajtur Mbreti i parë i tyre Saul dhe pasardhësit e tij Davidi i parë dhe i dytë. Davidi i dytë mbretëroj nga 1004 deri me 968 para Krishtit. Ky e bëri Izraelin një nga fuqitë më të mëdha të zonës me një sërë ekspeditash ushtarake të suksesshme, ku midis të tjerave shënoj disfatën përfundimtare të Filistejve. Ndërkohë, ai krijoj një varg aleancash me mbretëritë përqark. Ai unifikoj 12 atribute në një mbretëri dhe bëri kryeqytet Jerusalemin.

Për rrjedhojë autoriteti i Izraelit u bë i njohur në hapësirën nga Egjipti deri në Detin e Kuq dhe Lumin Eufrat.

Por në kohën e mbretërimit të Solomonit, filluan të lindnin pakënaqësi ndaj monarkisë Divissa, në një pjesë të mirë të popullsisë, për shkak të ambicieve dhe planeve të tij ambicioze për interesat e veta fisnore.

Me vdekjen e Solomonit vendi u nda më dysh, në mbretërinë Jugore dhe atë Veriore. Që u emërtuan: Izraeli dhe Judea.

Izraeli përfshiu territorin e 10 tribuve me Kryeqytet Samarina. Kjo mbretëri jetoj 200 vjet nën drejtimin e 19 mbretërve.

Ndërsa territori I Judesë dhe Beniaminit në Jugë u qeveris nga Jerusalemi për 400 vjet nga një numër i njëjtë mbretërish, të dinastisë David.

Por më pas, ekspansioni i mbretërive të Asirisë dhe Babilonisë solli kontrollin mbi Izraelin, dhe më pas edhe mbi Judenë. Mbretëria e Izraelit u shkatërrua më 722 para Krishtit dhe popullsia u deportua në Egjipt. Një shekull më pas Babilonia pushtoj Mbretërinë e Judesë dhe rrafshoj qytetin në vitin 586 para Krishtit.

Në vitet 538 para Krishtit vendi u pushtua nga Persët dhe më 333 deri më 142 para Krishtit sunduan Helenët. Nga viti 142 deri në vitin 63 sundoj dinastia Asmora. Kurse nga viti 63 para Krishtit deri më 313 sunduan Romakët dhe nga viti 313 deri më 616 sunduan Bizantët.

Në vitin 636 ranë nën sundimin Arab dhe atë Egjiptian, sundim që zgjati deri me 1099. Nga ky vit deri më 1291 ka qenë periudha e kryqëzatave.

Në vitin 1292 ranë nën sundimin e Mamlikëve që zgjati deri në vitin 1516.

Sundimi Osman

Nga 1517 deri më 1917 ranë nën sundimin Osman. Dhe nga 1917 deri me 1948 u bënë protektorat i anglezëve.

Pra një jetë të tërë plot invazione, sulme, pushtime, shpërngulje dhe shkatërrime ka pasuar gjatë jetës së tij populli hebre.

Kundër zgjedhës së egër të Perandorisë Osmane populli hebraik shpërtheu shumë herë kryengritje, ndër të cilat më e fuqishmja dhe më masivja ishte kryengritja Mesiane që shpërtheu në vitin 1665 dhe që vazhdoj për shumë vite dhe pati përhapje të gjerë në shumë vise të Perandorisë Osmane. Udhëheqësi i kësaj Kryengritjeje ka qenë Zabataj Zevi, që u bë një nga figurat më të shquara të Izraelit, me vlerat e një Apostulli. Perandoria Osmane e dënoi me vdekje Zabatain, me shpresë që të zbuste valën e kryengritjeve, por ajo vazhdoi edhe më me furi. Sulltani u detyrua ti falte jetën, por e internoj përjetësisht me gjithë familje në Ulqin. Por duke parë se Ulqini ishte nyje komunikuese me botën e jashtme, e transferoj në Sanxhakun e Beratit, i cili në atë kohë përfshinte edhe Vlorën dhe Sarandën. Lëvizja kryengritëse vazhdoj deri në vitin 1700.

Pas shembjes së Perandorisë Osmane, nga viti 1918 deri në vitin 1948 Izraeli u bë protektorat i anglezëve. Në këtë vit ju dha pavarësia dhe gjithë hebrenjtë që mundën të mbijetonin, ti shpëtonin inkuizicionit spanjoll e portugez të dhjetëvjetorit të fundit të shekullit XV dhe sidomos ata që mbijetuan nga holokausti nazist gjatë Luftës së Dytë Botërore, u kthyen në atdheun e tyre dhe më 14 maj të vitit 1948 krijuan shtetin e pavarur të Izraelit me Kryeqytet Tel-Avivin.

Populli hebraik i ka dhënë shoqërisë njerëzore një sër figurash të shquara të përmasave botërore të fushave të shkencës, teknikës kulturës e mendimit filozofik. Ndër ta do të përmendja shkencëtarin e madh Albert Anshtain, financierin e madh Haim Solomonin, i cili në momentet më kritike të luftës për çlirimin e gjashtë shteteve të Amerikës, që sundoheshin nga kolonizatorët anglezë 1774-1776 ndihmoj financiarisht Xhorxh Uashingtonin për të vazhduar luftën deri në fitore dhe në krijimin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe, nuk pranoj as kthimin e ndihmës së dhënë, dhe asnjë ofertë tjetër materiale veç përjetësimit të aktit të tij bamirës në historinë e SHBA, gjë që u kurorëzua me vendosjen në krye të shqiponjës së emblemës shtetërore të Yllit të Davidit dhe të shandanit hebraik në trupin e shqiponjës. Kjo u pasua më vonë me vendosjen e portretit të Haim Solomonit në monedhën 10 dollarësh dhe më 1975 me botimin e një pulle të posaçme nga Presidenti Ronald Regan.

Hebrenjtë e Hungarisë

Hebrenjtë e Hungarisë ndihmuan edhe Heroin Kombëtar të Shqipërisë dhe të qytetërimit evropian Gjergj Kastriot Skënderbeun për të ardhur në fuqi. Në përkujtim dhe nderim të kësaj ndihme ai vendos në krye të shqiponjës Yllin e Dvidit.

Ishte me origjinë hebraike edhe Leo Aleksandri me shtetësi Austriake që më 1913 botoj një libër të posaçme mbi barbaritë serbe dhe malazez kundër shqiptare, të ilustruar me shembuj konkretë, si dhe shkrime të tjera mbi virtytet e larta morale dhe bukuritë natyrore të Shqipërisë.

Duke pasur karakteristika të përbashkëta, fate të përbashkëta, midis popullit shqiptar dhe popullit hebraik, midis tyre u vendosën marrëdhënie të ndërsjellta që nga shekujt para Krishtit, që u pasuan në vitin 70 të erës së re, me zbarkimin në tokën shqiptare të një numri hebrenjsh të marrë skllevër nga Perandoria Romake pas pushtimit, të Israelit, të cilëve, fati u përplasi anijen me të cilën lundronin, në bregdetin tonë të Jonit, dhe u vendosën në tokën shqiptare.

Hebrejte në tokën shqiptare

Presupozohet të jenë vendosur në fshatin Fterrë, rreth 10 kilometra nga Saranda, ku gjenden edhe një sërë toponimesh edhe emra njerëzish me prejardhje hebraike. Nuk është gjithashtu i rastësishëm që në qytetin e Sarandës është zbuluar edhe një shandan hebraik në moyaik. Mbi 550 familje me mijëra pjesëtarë, të përndjekur nga inkuizicioni spanjoll e portugez, më 1492, erdhën gjithashtu në Shqipëri dhe u vendosën në Vlorë, Berat dhe Elbasan. Këta u pasuan më vonë me ardhje të tjera të dhjetëra e dhjetëra familjeve në gjysmën e dytë të shekullit XIX dhe gjysmën e parë të shekullit XX. Nga Selaniku e Janina dhe u vendosën në Gjirokastër, Delvinë dhe Vlorë.

Pritja dhe trajtimi i mirë, marrëdhëniet e mira të ndërsjellta, që erdhën gjithnjë duke u forcuar, lanë gjurmë të thella, jehona e të cilave i kapërceu kufijtë e Shqipërisë.

Është kjo arsyeja që në vitet 1933-1934, kur në Gjermani filloj një përndjekje e egër nga nazistët kundër hebrenjve të atjeshëm, një sërë komunitetesh hebraike të Evropës dhe Komisariati i Lartë për Refugjatët pranë O.K.B, sytë dhe mendjet, i drejtuan nga Shqipëria si vendi më i sigurt për strehimin dhe mbrojtjen e tyre, dhe i propozuan qeverisë shqiptare sjelljen këtu të mijra familjeve, duke ofruar edhe investime për bonifikimin e Drinit dhe të Bunës. Por kur tratativat ishin në përfundimin pozitiv, ndërhyri qeveria fashiste italiane e cila kishte qëllim të sillte këtu kolonë italiane, kësisoj marrëveshja nuk u arit.Pavarësisht nga kjo dhe kushteve të rënda që u vuri qeveria zogiste me vendime të posaçme në janar dhe në shkurt të vitit 1939, për të hyrë në Shqipëri qoftë edhe si turistë apo si kalimtarë tranzit, hebrenj nga Gjermania, Austria dhe Polonia gjetën rrugë e mundësi për të ardhur dhe strehuar në Shqipëri. Më pas me shtimin e rrezikut nazit, gjatë viteve 1941-1942 dhe 1943 në Shqipëri me rrugë e forma të ndryshme erdhën mbi 1000 hebrenj edhe nga Austria, Hungaria, Bullgaria, Jugosllavia, Greqia etj. dhe u strehuan në Berat, Kavajë, Krujë, Durrës, Tiranë, Burrel, etj.

Populli shqiptar duke parë se po ndiqeshin e masakroheshin njerëz të pafajshëm, u zgjati dorën e miqësisë, u hapi dyert e shtëpive, u hapi zemrat, u dha besën e shqiptarit, i strehoj dhe i mbrojti nga çdo rrezik që iu kanos. Dhe kjo u bë në një kohë kur edhe vetë Shqipëria ishte e pushtuar nga nazifashistët, kur prej tyre ishin djegur e shkatërruar qindra fshatra dhe dhjetëra e dhjetëra krahina dhe kur vetë populli ndiqej e persekutohej jo vetëm për Luftën Antifashiste por edhe për strehimin dhe mbrojtjen e hebrenjve. Dhe kur vetë populli shqiptar vuante për bukën e gojës.

Populli shqiptar nuk lejoj që të keqtrajtohej dhe persekutohej asnjë hebre, në një kohë kur në vendet e tjera të Evropës së pushtuar u shfarosën 6 milionë nga të ll milionët e vendosur në këto vende, ndër të cilët 1 milionë e 500 mijë fëmijë. Kjo e nxori Shqipërinë në vendin e parë në Evropë ndër vendet e pushtuara nga nazifashistët.

Duhet thënë se edhe hebrenjtë e ndihmuan me sa mundën popullin shqiptar në luftërat për liri dhe pavarësi si në luftën e Vlorës me 1920 por sidomos gjatë luftës Antifashiste. Ata ndihmuan jo vetëm financiarisht dhe materialisht por edhe me pjesëmarrje të drejtpërdrejtë në luftë të dhjetëra hebrenjve përkrah partizanëve shqiptarë. Nëntë prej tyre dhanë edhe jetën duke luftuar, që forcuan edhe më tej me gjakun e tyre miqësinë e hershme shqiptaro-izraelite. Kjo miqësi do të forcohej edhe më shumë në vitet e pas luftës me ndihmesën që dhanë në fushën e shkencës, teknikës, ekonomisë, financës, mjekësisë, etj. Atë e forcuan edhe dhjetëra lidhje martesore të ndërsjellta dhe vendosja e marrëdhënieve shtetërore më l9 gusht 1991 ndërmjet qeverisë Shqiptare dhe asaj izraelite. Po ashtu edhe vlerësimi që i ka bërë dhe i bën popullit shqiptar për shpëtimin e hebrenjve, duke e vendosur Shqipërinë dhe familjet shqiptare në krye të tabelës së parë në murin memorial në Muzeumin e Yad Ëashemit apo dhe në Muzeumin e Holokaustit në SHBA, gjë që as që mendohej të bëhej as nga shteti shqiptar por edhe as nga familjet strehuese dhe shpëtuese të hebrenjve.

Në këtë përvjetor të shtetit të pavarur

Në këtë përvjetor të shtetit të pavarur Izraelit, duhet nënvizuar gjithashtu fakti se as dëbimet masive shekullore, as masakrat e shkatërrimet dhe as asgjësimi fizik i miliona hebrenjve, përfshi dhe l milion e gjysmë fëmijë, nuk e shuan dot këtë popull vital dhe këtë vend të shenjtë. Ai mbijetoj edhe pse në kushte tejet të vështira dhe të pa shembullta në histori.

Pas luftës, hebrenjtë e shpërndarë në të katër anët e botes, që mbi jetuan u kthyen në atdheun e vet, sikurse u kthyen edhe ata që ishin strehuar në Shqipëri. Gjatë këtyre 60 vjetëve të jetës në pavarësi, Izraeli, ndonëse një vend i vogël, që trashëgoj nga e kaluara shkatërrime të mëdha, pakësim të ndjeshëm të popullatës dhe të mjeteve financiare, ka dhënë dhe po jep një shembull të madh për zhvillimin e lartë ekonomik-shoqëror e kulturor dhe në të gjitha fushat, zhvillim për të cilin edhe neve gëzohemi, ashtu sikurse edhe indinjohemi kur forcat reaksionare, keqdashëse për rreth kufijve të tij, nuk i lënë të qetë të jetojnë punojnë dhe zhvillohen në paqe dhe miqësi, sikurse është dëshira e vetë popullit izraelit.

Me këtë rast urojmë që tu jepet fund akteve dhe veprimeve terroriste kundër popullit izraelit, që kurrë nuk i ka rënë më qafë ndokujt, kundër këtij populli dhe vendi që është tempulli i krishterimit, i veprave madhështore historike, siç është Jerusalemi, vend i rrallë i bashkëjetesës dhe tolerancës fetare, ku bashkëjetojnë në harmoni, Hebrenj, të krishterë dhe myslimanë.

http://www.balkanweb.com/gazetav5/artikull.php?id=29533

Holokausti, vetëm 20 deputetë në seancë

» Dërguar më: 30/01/2008 - 08:36

Parlamenti shqiptar ka përkujtuar dje Ditën e Kujtesës së viktimave të Holokaustit, përmes një seance të veçantë të titullar “Në besën e shqiptarit”. Në të ishin të pranishëm politikanë, historianë, përfaqësues të trupit diplomatik dhe persona që strehuan hebrenjtë gjatë luftës. Ndërkohë, ra në sy numri i pakët i deputetëve pjesëmarrës në këtë ceremoni të veçantë. Nga 140 ligjvënës të Kuvendit të Shqipërisë, në këtë seancë përkujtimore morën pjesë vetëm 20 prej tyre e respektivisht, Genc Pollo, Ilir Rusmali, Besnik Mustafaj, Namik Dokle, Ben Blushi, Arenca Trashani, Astrit Patozi etj. Në fjalën e saj në hapje të seancës, kryeparlamentarja Topalli, ndër të tjera theksoi se “si pjesë e natyrshme e botës së qytetëruar shprehim solidaritetin në dënimin e gjithë mizorive të shkuara”. Duke iu referuar librit “Rescue in Albania” të autorit Harvey Sarner, ajo vuri në dukje se “Shqipëria është i vetmi vend i pushtuar, i cili shmangu persekutimin e hebrenjve nga nazistët dhe i vetmi vend i pushtuar ku hebrenjtë mbijetuan 100%.”. Në vijim, seancën e përshëndeti Kryetari i Komisionit të SHBA-së për ruajtjen e Trashëgimisë Amerikane jashtë Shteteve të Bashkuara, Uarren Miller, i cili nënvizoi se kur shumica e kombeve të botës dhe shumica e zyrtarëve të qeverive europiane, refuzuan të strehonin hebrenjtë, Shqipëria ka dhënë një shembull mirësie për t’u ndjekur nga të gjithë. Në emër të qeverisë dhe popullit amerikan ai falënderoi gjithashtu popullin shqiptar për ndihmën e çmuar. Profesori i historisë, Andi Pinari bëri një evokim të historisë së marrëdhënieve shqiptaro-hebreje, të cilat datojnë që në periudhën e antikitetit, dëshmuar kjo përmes fakteve historike të hulumtuara jo vetëm nga historianët shqiptarë. Qemal Biçaku, përfaqësues i familjes Biçaku në Elbasan, të cilët kanë strehuar më shumë hebrenj dhe për periudhën më të gjatë të Luftës së Dytë Botërore u shpreh se: “jemi krenarë për prindërit tanë të cilët duke strehuar hebrenj përçuan në botë vlerat e vërteta shqiptare: besën dhe mikpritjen”. Në emër të familjeve hebreje që kanë zgjedhur të jetojnë dhe punojnë në Shqipëri, z. Evdin Shvarc nënvizoi: “Besa, kjo veti e tipar i pakrahasueshëm dhe i paçmuar i shqiptarëve bëri të mundur strehimin dhe shpëtimin e disa mijëra hebrenjve”. Shqipëria ishte vendi i vetëm i pushtuar që mbrojti hebrenjtë nga nazistët. Sipas hulumtimeve të historianëve shqiptarë, nga të 1200 hebrenjtë e strehuar gjatë Luftës së Dytë Botërore, nuk u shfaros as edhe një.

http://www.gazetametropol.com/tekst.php?idt=56969

PLL nis takimet për zgjedhjet

29/01/2009 Përshëndetet nisma e anëtarësimit

Në kuadër të përgatitjeve për zgjedhjet e ardhshme parlamentare, kryetari i PLL Ekrem Spahiu i shoqëruar nga Murat Basha, Gazmend Lita, Hysen Mushketa dhe Enver Kaloshi zhvilluan një takim në komunën Bubq të rrethit të Krujës. Takimi kishte si qëllim kryesor analizën e punës së deritanishme të strukturave partiake, ndarjen e detyrave konkrete për të gjithë drejtuesit e nëndegës dhe angazhimin e të gjithë resurseve për zgjedhjet e ardhshme parlamentare. Zgjedhjet e 28 qershorit konsiderohen nga PLL si zgjedhje shumë të rëndësishme që do të konfirmojnë fitoren e maxhorancës aktuale dhe sigurojnë mundësinë për vazhdimin e reformave të ndërmarra në të gjitha fushat dhe finalizimin e integrimit të Shqipërisë në strukturat Euro-Atlantike. Duke analizuar me optimizëm situatën në vend, Spahiu tha se "...viti 2009 ka filluar dhe do të përfundojë i mbarë për shqiptarët. Mbyllja e procesit të ratifikimit të Marrëveshjes së Stabilizim-Asocilimit prej 27 vendeve anëtare të BE dhe kalimi në fazën e re të aplikimit për statusin vendit kandidat për në BE, do të shoqërohet edhe me arritje të tjera në dobi të shqiptarëve..." Spahiu tha gjithashtu se "në zgjedhjet e 28 qershorit qytetarët shqiptarë kanë mundësi që me votën e tyre të shprehen lirshëm për partinë apo koalicionin që dëshirojnë. Ai shtoi se Kodi Zgjedhor krijon mundësinë e maksimalizimit të votave dhe se votuesit e djathtë mund të votojnë lirshëm për partinë e tyre të parapëlqyer pa pasur frikë se shpërndarja e votave mund të vejë në rrezik fitoren e se djathtës."

E shtunë 24 Janar 2009

MAJKO::::: Të trashegohesh PRINC

Pandeli Majko është shumë i dhënë pas jetës së pinjollit të mbretit Leka Zogu, e kohët e fundit nuk kishte si t’i shpëtonte një detaj shumë i rëndësishëm të lidhjes së princit me

Elian vajzën simpatike të Yllka Mujos.

E në një situatë të tillë Pandeliu nuk mund t’ia lejonte vetes që të mos i bënte një urim me gjithë zemër Princit Leka; “U trashëgofsh e me bukë të ëmbël ishallah”. Dhe Princi si

gjithmonë është dashamirës ne të gjithë, e për më tepër kur bëhet fjalë për një urim, që askush nuk e kthen mbrapsht.

PD e Tiranës, Topalli: Me dy kandidatë

» Vendosur: 30/01/2009 - 08:51

• http://www.panorama.com.al/index.php?id=24155

Kryetarja e Kuvendit, njëherësh nënkryetare e PD-së, Jozefina Topalli tha dje se në garën për degën e kësaj partie në Tiranë do të jenë dy kandidatë. Duke folur në një intervistë në "Opinion" të gazetarit Blendi Fevziu, Topalli konfirmoi se ka një numër të madh kandidatësh të propozuar nga baza, por vetëm dy do të miratohen nga kryesia qendrore. "Është e vërtetë që ka shumë kandidatë në Tiranë. Disa janë prej disa vitesh, disa janë figura të reja. Numri i kandidatëve të propozuar nga seksionet e ndryshme është shumë i madh. Te ne do të zbatohet statuti, kalohet në seksione, në grupseksione, pastaj është kryesia e Tiranës dhe pastaj kryesia qendrore që bën seleksionimin dhe çon zakonisht dy emra. Kjo është praktikë e adoptuar prej vitesh. Por është e vërtetë që ka pasur emra më shumë se çdo herë tjetër", u shpreh Topalli. Gara për PD-në e Tiranës ka hyrë tani në fazën e saj përfundimtare, kur janë duke u zhvilluar zgjedhjet në seksionet e fundit që kanë ngelur ende pa kryetar. Më pas brenda një periudhe të shkurtër do të zhvillohen zgjedhjet për grupseksionet, të cilat janë 11 dhe në fund zgjedhjet për kreun e PD-së së kryeqytetit. Deri tani janë të paktën pesë kandidatë potencialë për këtë degë. Fillimisht ishte ish-ministri i Jashtëm, Besnik Mustafaj, që shpalli kandidaturën dhe pas tij zëdhënësi i grupit parlamentar, Aldo Bumçi, deputetët Lajla Përnaska dhe Edi Paloka, por edhe kreu i KESH-it, Gjergj Bojaxhi.

http://www.ballkan.com/index.php?language=&page=shownews&newsID=14

Mitet e së shkuarës në të tashmen e Kadaresë
Protagonist i jetës politike qysh prej viteve `60, vepra e Kadaresë është e sunduar prej evokimit të lavdisë së dikurshme

Autori i Lajmit: red.
Ditëlindja e Ismail Kadaresë nuk kalohet asnjëherë në heshtje, edhe pse ai vetë mundohet të mos tregojë. Por, të gjithë e dinë dhe mundohen të kapin një sinjal të lirë telefoni për t i uruar shumë vite të tjerë. Ashtu ndodhi edhe dje, në 73- vjetorin e lindjes. Pavarësisht qetësisë së tij, ditëlindja e Kadaresë diskutohej në çdo tavolinë artistësh, ndërsa me radhë dërgonin mesazhe urimi...
Ismail Kadare, një ndër shkrimtarët më të mëdhenj të letrave shqipe, kandidat i çmimit „Nobel“ në letërsi, lindi më 28 janar të vitit 1936 në Gjirokastër. Ai e kaloi fëmijërinë në qytetin e gurtë të Gjirokastrës dhe jeta mitike që ofron ky qytet duket se la gjurmë të thella në gjithë jetën dhe krijimtarinë e tij. Shkollën e mesme e kreu në gjimnazin "Asim Zeneli". Më pas kreu studimet e larta në Fakultetin e Historisë e të Filologjisë në Universitetin e Tiranës, pastaj në Institutin "Gorki" të Letërsisë Botërore në Moskë. Kadareja ka punuar në gazetën "Drita", e më pas drejtoi revistën "Les letres albanaises".
Ai është autor i disa romaneve të konsideruara si legjendë në letërsinë shqipe, si "Gjenerali i ushtrisë së vdekur", i përkthyer të paktën në tetë gjuhë të botës, "Muzgu i perëndive të stepës", "Koncert në fund të dimrit", por edhe i një serie poezish, përmbledhjesh, novelash. Kadare është nderuar me titullin e lartë "Nderi i Kombit", ndërsa bën pjesë në Akademinë Franceze ndër 12 anëtarë-shok të huaj të kësaj Akademie, apo edhe i Akademisë së Berlinit.
Protagonist i jetës politike
Është fakt që Kadare ka qenë dhe është protagonist i jetës politike dhe i mendimit të vendit qysh prej viteve 60. Edhe pse në fund të vitit 1990, Kadare u largua së bashku me familjen në Paris, ai mbajti lidhje me Shqipërinë. Ai është një nga personalitetet më të shquara të kulturës shqiptare, ambasador i saj në botë, është shkrimtari që i ktheu mitet legjendare në realitet, shkrimtari që bëri histori prej prehistorisë; pa rënë në kundërthënie me vetveten dhe gjykimin modern, ai arsyetoi estetikisht në mënyrë të përkorë dhe për kohën absolute.
Në Shqipërinë e ndodhur në udhëkryq vepra e Kadaresë ka qenë dhe mbetet një shpresë apo një ogur i bardhë për të. Ismail Kadare është autor i shumë veprave në poezi e prozë, laureat i shumë çmimeve kombëtare, kandidat i çmimit Nobel për shumë vite me radhë, anëtar i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë dhe Anëtar i Akademisë Franceze të Shkencave Morale.

Universaliteti i veprave të Kadaresë
Ismail Kadare, në periudhën e parë të krijimtarisë së tij, u tërhoq pas poemës epiko-lirike. Në prirjen e përgjithshme ai nuk u shkëput prej frymës monumentalizuese të poezisë së mëparshme, por e kushtëzoi këtë me tipin e njeriut shqiptar, të historisë së tij kombëtare, të fatit të tij nëpër shekuj. Thuajse në të gjitha poemat e shkruara në vitet 60 - 70 ka një gërshetim të mjeteve të reja të të shprehurit me mënyrën tradicionale të të vështruarit të jetës dhe të historisë.
Përgjithësisht, vepra e Kadaresë është e sunduar prej mitit të së shkuarës, evokimit të lavdisë së dikurshme. Kadare synon ta çlirojë njeriun shqiptar prej akuzash që e kanë ndjekur ndër shekuj, duke përfshirë akuzën si popull i lindur me instinktin e luftës dhe të mercenarizmit, binjak me armën dhe peng i saj.
Raporti midis jetës dhe vdekjes, midis të gjallëve dhe varreve, midis brezit që shkoi dhe atij që vjen, një nga raportet më thelbësore të qenies njerëzore, përbën një rregullator të mbifuqishëm të gjithë yllësisë së veprave të Kadaresë. Synimi parësor i çdo letërsie serioze që të qëndrojë mbi kohën dhe hapësirën zuri vend kryesor që tek romani "Gjenerali i ushtrisë së vdekur". Vepra e Ismail Kadaresë është përkthyer në 32 gjuhë të huaja, duke arritur kështu një rekord të përhapjes në tërë botën e qytetëruar.

Proza e Kadaresë
Në fushën e prozës, Ismail Kadare ka lëvruar tregimin, novelën dhe romanin. Prozën e tij e karakterizojnë përgjithësimet e gjëra historiko-filozofike, subjekti i ngjeshur dhe mendimi i thellë i shprehur shpesh me anë të parabolës, mbi bazën e asociacionit apo të analogjive historike. Ideja e romanit "Gjenerali i ushtrisë së vdekur" (1964) është shpirti liridashës i popullit shqiptar. Temën e shpirtit të pamposhtur të shqiptarëve nëpër shekuj autori e trajtoi edhe në romanin „Kështjella“ (1975). Në romanin "Kronikë në gur" (1970) Kadare kritikoi psikologjinë provinciale, ndërkohë që probleme të rëndësishme të historisë janë trajtuar edhe në përmbledhjet me tregime e novela "Emblema e dikurshme" (1977), "Ura me tri harqe" (1978) dhe „Gjakftohtësia“ (1980).
E veçanta e Ismail Kadaresë shfaqet sidomos në trajtimin, nga një këndvështrim i ri, i temës historike dhe në tingëllimin e mprehtë aktual që është i aftë t i japë asaj. Një nga krijimet më të shquara të Ismail Kadaresë dhe të të gjithë letërsisë së re shqiptare është romani "Dimri i madh" (1977). Veprat më të mira të Ismail Kadaresë janë përkthyer në shumë gjuhë të botës dhe janë pritur shumë mirë nga publiku lexues.

Poezia
Edhe poezia e Ismail Kadaresë është një prej zhvillimeve më novatore në vjershërimin shqip gjatë një gjysmë shekulli. Ajo shprehu vendosmërinë e shkrimtarëve të brezit të viteve 60 për të realizuar qëllime estetike të ndryshme prej paraardhësve. "Frymëzime djaloshare" (1954), "Ëndërrimet" (1957), "Endërr industriale" (1960), "Shekulli im" (1961), "Poemë e blinduar" (1962), "Përse mendohen këto male" (1964), "Shqiponjat fluturojnë lart" (1966), "Motive me diell" (1968), "Koha" (1976), "Shqipëria dhe tri Romat", përbëjnë titujt kryesorë të veprës poetike të Kadaresë.
Poezia e Kadaresë, ndryshe prej prozës së tij, është përgjithësisht e qartë, pa ekuivoke, shpesh marciale, thuajse përherë optimiste. Ajo, në kritikën zyrtare, është pritur si pasurim problematik i poezisë shqipe, veçanërisht me temën e qëndresës shumëshekullore të popullit shqiptar në rrugën e tij të gjatë të historisë. Poezia e tij është poezi e sfidave të mëdha shqiptare. Ajo është e përshkuar nga qëndrimi hyjnizues ndaj historisë kombëtare, ndaj lavdisë së tyre, ndaj tokës së të parëve, ndaj gjuhës shqipe.
Qëndresa hyn në poezinë e Kadaresë qysh prej kohërave antike, deri në periudhat më të afërta të historisë. Veçmas ajo lidhet me "motin e madh", të epokës së Gjergj Kastriotit; por Kadare hyjnizoi një periudhë më të hershme se kjo, që ishte mitizuar më herët prej Rilindjes Kombëtare: periudhën e humanizmit evropian (siç mendon shkenca e historisë, kjo periudhë e gjeti Shqipërinë në të njëjtën shkallë zhvillimi me anën tjetër të Adriatikut), e cila pati shprehjen e saj dhe në njeriun dhe qytetërimin shqiptar. Poema epiko-lirike shqipe arriti një nivel të lartë afirmimi me vepra të tilla të I. Kadaresë, si "Përse mendohen këto male" dhe "Shqiponjat fluturojnë lart", pastaj me "Shekulli i 20-të", "Poemë e blinduar", "Shqipëria dhe tri Romat" e vepra të tjera.
Poezia e Kadaresë është e prirur drejt sintetizmit dhe abstraksionit. Në këtë cilësi poezia e Kadaresë të sjell ndërmend vjershërimin e Migjenit. Sintetizmi shfaqet në mungesën e çfarëdo subjekti apo elementi të subjektit. Poemat e Kadaresë, përgjithësisht poezia e tij, janë art mendimi, pa elemente të rrëfimit (narracionit). Si të tilla, si poema mendimi, ato ofrojnë shumësi leximesh, në kohë dhe në mjedise të ndryshme.
Gjithashtu, poezia intime e Kadaresë përshkruhet nga malli për qytetin e lindjes, për njerëzit që lanë gjurmë në fëmijërinë e tij, për atdheun kur ndodhet larg tij, për kohën studentore, vajzat dhe rrugët e Moskës kur është në atdhe, e mbi të gjitha, për vajzën që le gjurmë në shpirtin e tij, por që përgjithësisht ndodhet larg.

Vepra të Kadaresë
Frymëzime djaloshare - 1954
Shekulli im - (1961)
Gjenerali i ushtrisë së vdekur - roman- 1963
Përse mendohen këto male - 1964
Dasma - 1968
Motive me diell - (1968)
Kështjella - roman - 1970
Kronikë në gur - roman - 1971
Koha (1976)
Dimri i madh - roman - 1977
Ura me tri harqe - 1978
Prilli i thyer - 1980
Gjakftohtësia - përmbledhje novelash - 1980
Koha e shkrimeve - 1986
Koncert në fund të dimrit - 1988
Vepra Letrare - 1981-1989
Dosja H - 1990
Piramida - 1992
Shqipëri - 1995
Pallati i ëndrrave - 1996
Dialog me Alain Bosquet - 1996
Spiritus - roman- 1996
Kushëriri i engjëjve - ese- 1997
Poezi - 1997
Kombi shqiptar në prag të mijëvjeçarit të tretë - ese- 1998
Tri këngë zie për Kosovën - triptik - 1998
Ikja e shtërgut - tregim - 1999
Qorrfermani - roman - 1999
Vjedhja e gjumit mbretëror - tregime - 1999
Ra ky mort e u pamë - ditar për Kosovën, artikuj, letra - 2000
Kohë barbare (Nga Shqipëria në Kosovë) - biseda - 2000
Breznitë e Hankonatëve - 2000
Bisedë përmes hekurash - 2000
Elegji për Kosovën - 2000
Lulet e ftohta të marsit - roman - 2000
Unaza në kthetra - 2001
Eskili, ky humbës i madh - 2001 (ribotim)
Qyteti pa reklama - roman - 2001
Jeta, loja dhe vdekja e Lul Mazrekut - roman - 2002
Pasardhësi - roman - 2004
Identiteti evropian i shqiptarëve - 2006
Hamleti, princi i vështirë - Sprovë - 2006
Darka e gabuar – roman - 2008

Ky lajm është publikuar: 29/01/2009

27/01/2009 http://www.gazeta-standard.com/tekst.php?idt=14985

Diplomacia e Ismail Bej Vlorës

NGA VILHELME VRANARI (HAXHIRAJ)

Ismail Bej Vlora (Qemali) i përket kombit autokton iliro-pellazg, i cili që prej lashtësisë jeton në brigjet e Adriatikut dhe Jonit. Nis nga Danubi në veri, Vardari në lindje deri në gjirin e Ambrakisë në jug. Kushtet gjeografike, rrethuar me male të larta e ndarë nga dy dete, ai ka ruajtur kulturën, gjuhën dhe traditën, arsye që shqiptarët edhe sot, kudo që janë në botë, ruajnë gjuhën, zakonet, të cilat dëshmojnë për tabanin kombëtar.

Ekzistenca e 3 besimeve fetare: ortodoksë, myslimanë dhe katolikë, ka ndihmuar në ruajtjen e etnisë së shqiptarëve. Kjo veçanti i dha shtysë diplomacisë së tij që ta shfrytëzojë për bashkimin e vëllazërimin e kombit.

Pas vdekjes së Skënderbeut, krijimi i principatave s’i dha kurrë Shqipërisë fytyrën e një kombi nën Perandorinë Osmane. Shkak i mospajtimit ishin grindjet mes tyre. Ishte diplomacia e I. Qemalit që shmangu përçarjet mes shqiptarëve.

Ismail Qemali ishte nip i Ismail Bej Vlorës, që u vra tradhtisht nga sulltani, gjë që e kushtëzonte për të qenë shumë i kujdesshëm në kërkesat e tij, ndaj Portës së Lartë, për autonominë e Shqipërisë.

I. Qemali, me kulturën e gjerë, bëri karrierë politike. Njohja e disa gjuhëve e bëri përkthyes të zotin. Qysh i ri u emërua guvernator i Varnës (Bullgari), ku priti Perandorin Franc Jozefi. Riaktivizoi ujësjellësin e vjetër romak në Kostancë dhe krijoi Arkat e Kreditit Agrar në Bullgari. Pas internimit në Azi të Vogël, u emërua kryetar i Komisionit N/kombëtar në Danub e më vonë kryetar i Dhomës së Deputetëve në Parlamentin turk, që i shërbeu çështjes kombëtare.

I përgatiti Sulltanit raporte për gjendjen e Perandorisë në Egjipt, për çështjen e Kretës dhe luftën ruso-turke. Analiza e tij nuk u vlerësua nga sulltani, Porta e Lartë pësoi disfatë. Pasojat ranë mbi shtetet e Evropës që ishin nën sundimin e Turqisë. Kjo analizë socio-politike ishte një përvojë paraprake që do t’i shërbente atij për pavarësinë kombëtare.

Ai s’pranoi portofolin e ministrit të Jashtëm e atij Shëtitës, se njihte gjendjen e Turqisë dhe dëmtonin çështjen tonë.

I. Qemali ishte i njohur me rrethet përparimtare të Evropës dhe personalitetet e shquara politike të kohës, gjë që lehtësonte njohjen e problemit kombëtar në opinion botëror.

Pas Mithat Pashës, kryetar i Partisë Liberale turke u bë I. Qemali, i cili në një intervistë në (“Giornale d’Italia”) më 23.6.1909 thekson: “Liberalët e Evropës Perëndimore ngjajnë me trashëgimtarët e një pasurie të madhe, që preokupohen për t’u kënaqur me të ardhurat e grumbulluara nga pararendësit e tyre. Nëse në Perëndim liberalizmi është etiketë e një partie për të marrë pushtetin, në Lindje mjafton mendimi liberal që të ngjallen dyshime që sjellin të këqija të mëdha”. Një analizë e tillë ishte e vyer për të nesërmen e afërt të vendit.

Qeverisjen e Turqve të Rinj ai e quan anarki të rëndë që vjen nga lart dhe që është më e rrezikshme dhe e dëmshme se ajo që vjen nga poshtë. Ndërsa komitetin “Bashkim e Përparim” të xhonturqve ai e quan shtet brenda shtetit, që imponon vullnetin e tij, shtyp liritë e njeriut me shtetrrethim, që është një kundërvënie ndaj Kushtetutës. Kjo bëri që të ndërtojë platformën e qeverisjes së Shqipërisë.

Ai thotë: “Kushtetuta s’është qëllim, por mjeti për zhvillim e përparim”.

Kur Sulltani e emëroi guvernator të Tripolitanisë, ai nuhati rrezikun, kërkoi strehim politik në ambasadën angleze, e cila e nisi në Athinë. U mirëprit nga mbreti Georg I i Greqisë dhe nga shqiptarët me banim aty. Madje adjutanti i Mbretit, me origjinë të vonët shqiptare, u shpreh: “Bëni ç’është e mundur Ismail Bej për të krijuar një Shqipëri të lirë!”

Ftesa nga shqiptarë të Australisë (aty në Athinë), bëri që ai të nisë një fushatë diplomatike nëpër oborret e Evropës.

Maratonën e nisi me Romën, Kalabrinë e Sicilinë, ku çështja shqiptare njihej mirë. Si diplomat i hollë, gjatë qëndrimit në Itali, shfrytëzoi mosmarrëveshjet Austri - Itali për ndikimin në Shqipëri, e cila kishte dalje strategjike në Adriatik.

Shkathtësia e I. Qemalit zvogëloi disi përpjekjet për epërsi ndaj Shqipërisë të Austrisë, Greqisë, Italisë dhe Serbisë. Shkoi në Gjenevë, Bruksel, ku u takua me Faik Konicën për ta reklamuar çështjen kombëtare në gazetën shqiptare “Albania” e drejtuar nga ai. Më pas nxori gazetën e vet “Shpëtimi i Shqipërisë” në gjuhën shqipe, greke dhe turke, e cila shërbente për të ringjallur ndjenjën kombëtare të shqiptarët kudo në botë.

Shfrytëzoi vdekjen e Mbretëreshës Viktoria të Anglisë. Shkoi për ngushëllim në Londër, ku u takua me personalitete të politikës botërore.

Prej Londrës shkoi në Egjipt, ku kishte shumë shqiptarë. Nuhati intrigën e kurdisur nga Mehmet Ali Pasha, i cili kishte hapur opinionin sikur Porta e Lartë i kishte ofruar fronin e Shqipërisë, që I. Qemali gjoja s’e kishte pranuar për hir të miqësisë me Sulltanin. Menjëherë Ismail Beu e përgënjeshtroi këtë lajm, por Sulltani, për hesape të vjetra, e dënoi me vdekje në mungesë. P. Osmane po kalonte çaste të vështira për shkak të kryengritjeve, sidomos në Ballkan. Sinjalin e parë e dha Maqedonia, e cila kërkonte shkëputje nga Turqia.

Turqit e rinj u mblodhën në Paris në një kuvend, ku mes 40 delegatëve ishte dhe I. Qemali. Aty u vendos që të hartohej një proklamatë, drejtuar Fuqive të Mëdha për të garantuar reformat, që duhet të ishin zbatuar pas Kongresit të Berlinit, 1878.

Më 1908, turqit e rinj, të ndarë në 2 grupe, ku pakica e kuvendit drejtoi lëvizjen revolucionare, si pikësynim ishte vendosja e regjimit kushtetues dhe programi qeverisës me komitetin “Bashkim e Përparim”.

Edhe pse dikush ka shfaqur hije dyshimi për I. Qemalin, ai ngelet një figurë diplomatike që diti të shfrytëzonte grindjet mes shteteve, dobësimin e P. Osmane, që me vullnet të mirë, si atdhedashës, mundësoi krijimin e shtetit të parë të lirë.

I. Qemali mendonte se faza e parë për autonominë e Shqipërisë ishte shpallja e Kushtetutës. Përvoja diplomatike dhe vizitat nëpër oborret e Evropës bënë që ai të mbështetet në 2 Fuqi të Mëdha: Austro-Hungaria dhe Italia, të cilat ishin kundër pushtimit grek dhe serb. Përmes artikujve dhe bisedimeve me qarqet e lëvizjes përparimtare në Athinë, Romë, Vjenë, Paris, Londër, Kajro, Bukuresht dhe me shqiptarët jashtë atdheut, u përpoq të ndryshonte opinionin e Evropës për shqiptarët, të cilët i konsideronin pa ideale politike kombëtare. Turqit e Rinj, për të arritur zhdukjen e kombësive të pushtuara, e nisën me shqiptarët. Duke përdorur forcën dhe dredhinë, kujtuan se do t’i detyronin shqiptarët të hiqnin dorë nga autonomia. Katër ekspeditat e tyre bënë që të ringjallej fuqishëm ndjenja kombëtare. I. Qemali dhe Hasan Prishtina arritën të hartohej memorandumi i Gërçës, me 12 kërkesa, sipas të cilave të 4 vilajetet shqiptare të kishin autonomi administrative, për çastin, nën vartësinë e xhonturqve. Këto sollën valën e kryengritjeve në veri të vendit dhe më pas kryengritjet e përgjithshme 1909-1911.

Programi i I. Qemalit ishte vazhdimësi e rilindasve, i cili kërkonte mbështetjen e ndërkombëtarëve:

1- Kushtetutë dhe autonomi administrative për popujt e ndryshëm të Perandorisë.

2- Shqipëria të ketë 2-3 apo 4 vilajete me krahina shqiptare.

3- Hapja e shkollave shqipe dhe shpërndarja e librave në gjuhë amtare në çdo trevë ku flitet shqip.

4- Gjuhë zyrtare të ishte shqipja.

5- Të krijohej policia, postë-telegrafa, marrëdhënie diplomatike me Perëndimin dhe fqinjësia e mirë.

Kërkesa për autonomi dhe jo pavarësi nga ai përputhej me kushtet ekonomike të kohës. Kjo ide ishte përparimtare për kohën se pushteti identifikohej me fuqinë politike ushtarake.

Ai këmbëngul se organizimi i shtetit duhej bërë në frymë evropiane, se Shqipëria në shekuj ka qenë lidhur ngushtë me Perëndimin.

Të sigurohej mbështetja e kombëtarëve e të bindej popullsia që e quante P. Osmane si “mbrojtëse të kombit shqiptar”.

Duke parë një Turqi të dobët, në Nisë të Francës, më 19 shkurt 1912, ai doli me idenë e pavarësisë. Ambasadori italian, TomasoTitoni, njofton se në Nisë po mbahet një kongres sekret, me praninë e I. Qemalit. Konkretisht shprehej: “Një fis që kërcënohet nga serbët, grekët, është fis i vjetër ilir i shqiptarëve, që ruan e do të ruajë traditën dhe identitetin e lashtë kombëtar”.

Ministri i Jashtëm austro-hungarez, Bershtold, e mbështeti lëvizjen shqiptare për pavarësi.

Më 5 Nëntor 1912, I. Q. u takua me shqiptarët e Bukureshtit të cilët dolën me një rezolutë për formën e regjimit, pavarësi apo autonomi, gjë që varej nga Fuqitë e Mëdha.

I. Qemali, para se të niste takimet në oborret e Evropës, përdori diplomaci në bashkimin kombëtar: “Dua nja dy djem të mirë, që të merren me tregti, të jenë trima e të zgjuar, që të mos ua hedhë njeri. Dhe po qe se vdes andej, do të më bien në Shqipëri…” dhe ai me zgjuarsi kërkoi një nga jugu Sulo Jemin Beun nga Çeprati i Vlorës dhe Isa Boletinin nga Mitrovica e Kosovës.

Ai shkoi në Vjenë, u takua me Bershtoldin dhe ambasadorin Avarna. I duhej mbështetja e tyre për pavarësinë e kombit.

Më 20.11.1912, nga Triestja në anijen “Borun” me drejtim në Shqipëri, jep intervistën e tij në “Il Piccolo”: “Një gjë fare të vogël, që ne e dëshirojmë me gjithë zemër, shpalljen e pavarësisë së atdheut. Duam t’i paraqesim Evropës faktin e kryer. Do të ndërtojmë një qeveri provizore, kryetar i së cilës me siguri do të jem unë… Na takon kjo e drejtë, se kemi shekuj që luftojmë dhe ishim të parët që u ngritëm kundër P. Osmane. Është e drejtë që aspiratat tona të realizohen”.

Ai thekson se pavarësia kombëtare është e drejta legjitime e çdo populli. Ndërkohë që udhëton drejt qytetit të lindjes, që siç e përshkruan konsulli i Vlorës, De Facendis: “Vlora është në gjendje kaosi dhe mjerimi, që as vetë ata s’dinë se ç’duan. Në Vlorë ka 2 tendenca: I - Syrja Bej Vlora që kërkon ndihmën e Austrisë për pushtimin e Shqipërisë dhe II - I. Qemali kërkon pavarësinë e atdheut”.

* I. Qemalin e shoqëronte Luigj Gurakuqi, Pandeli Cali, Kristo Meksi, Dhimitër Berati, Qazim Kurti, Abdi Toptani dhe Refik Toptani etj. E priste gjithë paria e Vlorës, Kaninës, gjithë Labëria dhe nga e gjithë Shqipëria, Kosova dhe Çamëria. Më 28 Nëntor 1912, po atë ditë, më 1443 që Skënderbeu ngriti flamurin në kështjellën e Krujës, Ismail Qemali, ky burrë patriot e i mençur, me flamurin e qëndisur dorë më dorë nga zonjat e Vlorës, dorëzuar nga Marigo Pozio, shpalli pavarësinë kombëtare. Me vonesë vjen Isa Boletini i cili u ul në gjunjë, iu fal dhe puthi atë flamur të kuq, në shekuj larë në gjak, flamurin e Skënderbeut.

Gazeta rumune botoi më 1 dhjetor 1912, përshëndetjen e ministrit të Brendshëm rumun, Take Jonesku: “Shqipëria, shteti më i vjetër i Ballkanit, vendasit aty kanë banuar para botës helene, para pushtimit romak, pushtimit sllav, pas 500 vjetësh zgjohet, ku myslimanë e të krishterë të vëllazëruar, ruajnë ndërgjegjen kombëtare. Rumania mbështet nxehtësisht Shqipërinë, e cila e fundit fitoi lirinë në Ballkan”. Ndërsa ministri i jashtëm i Serbisë, Pasiç, boton se nuk e njeh pavarësinë e Shqipërisë, duke kërkuar aneksimin e një pjese të madhe të Shqipërisë.

Gazeta angleze “Times” njeh pavarësinë kombëtare të Shqipërisë.

Gazeta italiane “Il Giorno”, më 2 dhjetor shkruan: “Shqiponja e zezë në fushë të kuqe valëvitet. Austria dhe Italia e mbështetën pavarësinë me parimin “Shqipëria e shqiptarëve” dhe “Ballkani i ballkanasve”. Për copëtimin e Shqipërisë u bashkua Mali i Zi dhe Greqia, të cilët luftuan për liri kundër Turqisë, ishin gati të zhduknin një shtet ballkanik duke e ndarë, duke shpifur ndaj shqiptarëve, si popullsi amorfe, gjysmë e egër, politikisht inerte dhe pa asnjë të kaluar të denjë.

Kurse konsulli italian në Vlorë, De Facendis, i tronditur njofton Ministrinë e Jashtme Italiane, më 6.12.1912 ku thotë: “Isha pesimist për të ardhmen e tyre, por tani them se shqiptarët duhen ndihmuar, pa dëmtuar drejtësinë, i bëhet nder njerëzimit”.

Stambolli e kaloi pa komente shpalljen e pavarësisë dhe deklaruan se donin autonominë dhe jo pavarësinë e saj.

I. Qemali u ngarkua nga Asambleja Kombëtare të formonte qeverinë e përkohshme. Ai, Kryetar Qeverie dhe ministër i Jashtëm. Në kabinetin qeveritar kishte përfaqësues të tri besimeve: 2 katolikë, 3 ortodoksë dhe 5 myslimanë. Anëtarë qeverie ishin: Mufit Libohova (ministër i Brendshëm), Luigj Gurakuqi (ministër Arsimi), Abdi Toptani (ministër Finance). Megjithëse qeveria e përkohshme përbëhej nga intelektualë besnikë, të arsimuar jashtë vendit, intelektualët që ngelën jashtë saj u zemëruan dhe krijuan një grup të pakënaqurish, që penguan qeverisjen e vendit. Duke hedhur baltë mbi figurën e I. Qemalit, si brenda dhe jashtë vendit, dëmtuan çështjen kombëtare. Ata bënë thirrje që nëpunësit e pazotë të zëvendësoheshin, por I. Qemali, i zënë me çështje të politikës së jashtme, nuk i mori parasysh.

* Vendi ynë Shqipëria, nën një pushtim 500-vjeçar, kishte një ekonomi të shkatërruar, e cila s’lejonte zbatimin e reformave të rëndësishme për rimëkëmbjen e saj. Kjo bëri që qeveria e Vlorës të kishte jetë të shkurtër. Gjithsesi, sot ne i kujtojmë me nderim gjithë ata atdhetarë, që nën diplomacinë dhe urtësinë e Ismail Qemalit shpallën pavarësinë.

http://www.gazetatelegraf.com/Editorial/247.html

Misteri i zhdukjes së arkivit të Qeverisë së Vlorës

24 January, 2009 03:47:00 Zenepe Luka

PERSONAZH/ Qazim Bej Vlora, i harruari nga historia. Gazetari strugan që zbuloi varrin pas 40- vjetësh

Me rastin e 165- vjetorit të lindjes dhe 90 vjetorit të vdekjes së Ismail Qemalit, themeluesit të shtetit shqiptar, menduam të paraqesim për lexuesin për herë të parë, të dhëna, dokumente dhe foto të diplomatit, djalit të Ismail Qemalit, Qazim Bej Vlora, për të cilin vetë Ismail Qemali është shprehur se “Qazimi ka qenë kujtesa e tij në të gjitha aktivitetet”.

Nipi i Ismail Qemalit, prof. Nedim Vlora, në arkivin që mban në shtëpinë e tij, ka shumë të dhëna, madje të panjohura deri më sot, që kanë vlera të jashtëzakonshme për historinë e Kombit tonë. Ai flet gjatë për aktivitetin e Qazim Bej Vlora, i harruar nga historia. Lënia në hije e kësaj figure të rëndësishme, pakujdesia e shtetit shqiptar për të hulumtuar dhe gjetur arkivin e rëndësishëm që ka mbajtur ai në qytetin e Strugës, janë njëherësh përgjegjësi të mëdha përpara institucioneve të shtetit. Në këtë datë jubile të figurës së ndritur të Kombit, Ismail Qemali, bëhet apel për të vënë në lëvizje për të gjetur “thesarin” e vyer që është grabitur në Strugë dhe për t’ia kthyer atë shtetit shqiptar.

Jeta e Qazim Bej Vlorës

Ka lindur në vitin 1870 dhe ka jetuar në Strugë nga vitit 1936 deri në dimrin e vitit 1953, kur ndërroi jetë. Në vitin 1919, është helmuar bashkë me të atin, teksa hanin një darkë në Itali. Ndërsa Ismail Qemali gjeti vdekjen, Qazimi e përballoi dhe mundi të jetojë. Në vitin 1936 ai vendoset në Strugë me një dokumentacion shumë të pasur të Qeverisë së Ismail Qemalit. Në moshën 66- vjeçare martohet me Behije Sherif Masllafin, që ishte e veja e Inajet Bej Ohrit me të cilin kishte katër fëmijë. Motra e Edipit, ishte martuar me djalin tjetër të Ismail Qemalit. Sikurse shprehet vetë Qazimi në kujtimet e tij, qëllimi i kësaj martese ishte birësimi, rritja dhe edukimi i fëmijëve, pasi ishte në gjendje të mirë ekonomike. Të katër fëmijët u dërguan me studime, ndërsa nëna e tyre kishte në Strugë pasurinë e paluajtshme, shtëpi në qendër të qytetit, tokë etj.

Largohet me arkivin e krijimit të shtetit shqiptar

Në vitin 1939, pas situatës së krijuar në Shqipëri, Qazim Bej, mori pjesën më të madhe të dokumentacionit origjinal të aktivitetit të Qeverisë së Ismail Qemalit, për ta siguruar atë. Pas ndërprerjeve të marrëdhënieve të Shqipërisë me Jugosllavinë, pasojën do ta ndjente edhe Qazim Beu. Qeveria shqiptare do t’i ndërpriste pensionin që kish akorduar Zogu, duke i krijuar vështirësi për jetesën dhe rritjen e katër fëmijëve. Në vitin 1953, ai vdes në moshën 83 -vjeçare, pas një sëmundjeje kronike. Bashkëkohësit i kryen një ceremoni simbolike në ditën e varrimit duke e nderuar si patriot.

Varri zbulohet pas 40 vjetësh

Nuk dihet shkaku, por e vërteta është se në ditën e varrimit, nuk u la asnjë shenjë, për të dalluar varrin e patriotit, çka krijoi shumë vështirësi për të dalluar vendin se ku prehej Qazim Bej. Kjo do të bëhej e munduar pas gati një gjysmë shekulli. Shtëpinë e tij dykatëshe e mori Komuna, e cila ia dha një qytetari, në këmbim të tokës ku do të ndërtohej Hotel “Drini”. Ne shkuam tek varri, vizituam këtë shtëpi, që është në gjendje të mirë edhe sot, po me atë konstruksion që ka pasur dhe që flet shumë për historinë e kombit. Pas kësaj tragjedie, fëmijët e birësuar u vendosën në Tiranë, duke vuajtur pasojat e dënimit me burg të djalit të madh të Edipit, akademik ushtarak.

Ku është dokumentacioni që ruante Qazim Bej Vlora?

Këtë pyetje i drejtojmë kryetarit të Komunës, shoqatave dhe historianëve në qytetin e Strugës, por askush nuk të jep një përgjigje, përveçse të shpjegojnë hamendësinë për to. Ende edhe në ditët e sotme, kur nderojmë 165- vjetorin e lindjes dhe 90 -vjetorin e vdekjes të Ismail Qemalit, mbetet mister zhdukja e dokumentacionit, që kish marrë në ruajtje Qazim Bej, që ishte edhe Sekretari personal i Kabinetit të Qeverisë së Ismail Qemalit.

Si e zbulova varrin e Qazim Beut

Gazetari i mirënjohur strugan Mehmet Latifi, na tregon, se është ai personi që ka zbuluar varrin e Qazim Bej. Kisha plot dhjetë vjet që hulumtoja dhe në vitin 1993, u saktësua varri. Misteri është mësuar rastësisht në një vdekje. Shkova në varrezat e qytetit, hulumtova me anë të dëshmitarëve të kohës dhe së fundi zbulova varrin e mbuluar me barishte. Ky sihariq, që u publikua menjëherë në shtyp, ngjalli emocione të mëdha tek shqiptarët e Maqedonisë, pasi kjo figurë e rëndësishme kish mbetur në errësirë të plotë. Pesë vjet më vonë u rregullua varri dhe u vendos një pllakë ku shkruhej: Këtu prehet Qazim Bej Vlora. Në çdo raste festash, veçanërisht më 28 nëntor, atje bëhen homazhe dhe vendosen buqeta me lule. Xhemil Hajredini, kryetari i forumit intelektual të Strugës shprehet se duke vendosur një pllakë të mermertë tek varri i Qazim Bej, duke e përkujtuar dhe nderuar patriotin e madh, njëherësh me këtë akt, ne pastruam ndërgjegjen tonë si shqiptarë, pasi për 40 vjet, nuk e kemi ditur se në varrezat e Strugës prehet jo vetëm njëri nga djemtë më të zotë të Ismail Qemalit, Qazim Bej Vlora, por bashkë me të edhe një pjesë e ndritur e historisë së Kombit tonë, për të cilën jemi krenarë. Pranë varrit të tij, si edhe në oborrin e shtëpisë ku ka jetuar, organizohen herë pas here biseda për këtë figurë, që nuk ka rëndësinë e vetme si djali i Ismail Qemalit e sekretar i Qeverisë së tij, por ai ka zhvilluar edhe aktivitete ilegale për mbledhjen e armëve dhe mjeteve financiare, për kryengritjet shqiptare. Struganët thonë se Qazim Bej Vlora, ka qenë njohës i shumë gjuhëve të huaja dhe një diplomat i shquar, një shtyllë e fuqishme e Qeverisë së Vlorë. Është detyrë imediate e shtetit shqiptar, që nëpërmjet strukturave të posaçme, në rrugë diplomatike, ti kërkojë shtetit maqedon arkivin që ka pasur në ruajtje Qazum Bej Vlora, që është thesar i Kombit.

http://www.balkanweb.com/gazetav5/artikull.php?id=52015

Ismail Qemali, Sekretet e jetës së plakut të Shqipërisë

Le 28 Novembre 1932 à l'occasion du 20éme anniversaire de l'indépendance, suite à la demande de la population de Vlora, le gouvernement monarchiste a pris la décision de ramener les cendres d'I. Qemal à l"endroit où il naquit et où il proclama l'Indépendance. Cet endroit porte aujourd'hui le nom de "Place Ismail Qemal"

» Dërguar më: 26/01/2009 - 14:23

Darling Ismail Vlora

Ismail Qemali lindi në Vlorë, më 24 janar 1844, në një nga familjet më të lashta të Shqipërisë. “Themeluesi i famil
jes Vlora, nga e cila rrjedh unë, -kujton Ismail Qemali, -ka qenë Sinan Pasha, i cili, pasi kishte qenë Vezir i Madh, erdhi në Vlorë, në kohën e Sulejman Madhështorit, në cilësinë e Kapudan Pashait, ose Admiralit të Madh të Flotës. Ai u vendos përfundimisht aty, deri sa vdiq”(1). Që nga ajo kohë, për gati 5 shekuj, “gjejmë pothuaj pa ndërprerje 18 anëtarë të kësaj shtëpie në ofiqin e mëkëmbësit të Sulltanit në Vlorë (shpeshherë edhe të bashkuar me atë të Elbasanit dhe Delvinës). Edhe kur ky post nuk mbahej nga ndonjëri prej anëtarëve të kësaj familje, në kështjellën e Kaninës do ishte gjithmonë një i tillë si zëvendës (myteselim) i sanxhakbeut në fuqi...”(2).
I ati i Ismail Qemalit ishte Mahmud bej Vlora (1812-1866) ndërsa nëna, Hedie hanëmi, vajzë e Tahir bej Libohovës, nga familja e njohur Arsllan-Pashali, Vezir të Janinës.
Më 1847, Porta e Lartë vendosi të zbatojë në Shqipëri ligjin themelor, njohur me emrin Tanzimat, të cilin Sami Frashëri e kishte quajtur “robërim të dytë të Shqipërisë”. Ky ligj, midis të tjerave, impononte taksa direkte dhe shërbimin e detyruar ushtarak, gjë që ra ndesh me interesat e fisnikëve, por edhe të mbarë popullsisë shqiptare. Për rrjedhim shpërtheu kryengritja e përgjithshme, e njohur në historinë tonë si “kryengritja popullore kundër reformave të Tanzimatit”. Mahmud bej Vlora ishte një ndër udhëheqësit kryesorë të kësaj kryengritje, përkrah Rrapo Hekalit e Zenel Gjolekës. Pas luftimesh të gjata forcat perandorake arritën ta shtypin kryengritjen dhe për pasojë “të gjithë krerët e aristokracisë, si dhe paria që kishin marrë pjesë në kryengritje, u arrestuan dhe u internuan në Konia të Azisë së Vogël, ose u burgosën në Stamboll. Familjet e krerëve kryesorë u internuan në Selanik dhe në lokalitete të ndryshme të Maqedonisë”(3). Mahmud bej Vlora, së bashku me kushëririn e tij, Selim Pasha Vlora, “u arrestuan dhe u dërguan në Manastir, ku ishte qendra e përgjithshme ushtarake e korparmatës së Rumelisë”(4).
Pas arrestimit të Mahmud beut, familja e tij u urdhërua të largohej nga Vlora dhe të vendosej në Selanik. Në këtë qytet ata gjetën mbështetjen e madhe të konsullit francez, Grasset(5), i cili kishte patur miqësi me Mahmud beun dhe njihte personalisht familjen e vlorajve, që nga koha kur kishte qenë konsull në Janinë. “Kur mori vesh që po arrinim, -kujton Ismail Qemali, -na doli përpara me një karrocë e na çoi në shtëpinë që kishte përgatitur për ne... Gjatë mërgimit tonë trevjeçar, në Selanik, jetuam nën mbrojtjen direkte të këtij konsulli kaq fisnik...”(6). Më 1851, Mahmud bej Vlora u fal dhe, së bashku me familjen, u kthye në Vlorë, ku mori sërish në dorë administrimin e vendit.
Rreth vitit 1855 Ismail Qemali u rregjistrua në gjimnazin “Zosimea” të Janinës, një nga shkollat e mesme më të ngritura të Perandorisë Osmane, e cila “shquhej si qendër e përhapjes së iluminizmit përparimtar europian.... Ky ishte një hap i guximshëm, meritë e madhe e familjes së tij, e cila zgjodhi për çunakun një vatër kulturore përparimtare pa marrë parasysh përkatësitë fetare të arsimtarëve”(7). Megjithatë kjo nuk ishte një rastësi. Mahmud bej Vlora “fisnik dhe idealist”(8), siç e quan Eqrem bej Vlora, “kishte marrë edukatë europiane, gjë e rrallë për atë kohë, lexonte e shkruante turqisht, italisht e greqisht dhe kuptonte frengjisht. Veç kësaj ai ishte shumë i njohur me letërsinë e vendeve perëndimore, me qytetarët e të cilëve kishte marrëdhënie të shpeshta”(9) ndërsa, Hedie hanëmi, fliste dhe shkruante mjaft mirë greqisht(10). Për këtë fakt, “dukuri tepër e rrallë në familjet e tjera aristokratike të Shqipërisë”(11), Mahmud beu dhe Hedie hanëmi, u përpoqën që t’i ushqenin të birit “dëshirën dhe shijen për kulturën europiane”(12), por pa harruar që t’i jepnin dhe një edukatë tipike shqiptare, që të bëhej kështu “një shqiptar i vërtetë”(13).
Më 1859, ndërsa përgatitej për provimet e fundit, Mahmud beu vendosi që ta dërgonte të birin në Stamboll. Këtu ka një moment mjaft interesant. Gjatë luftës ruso-turke, të vitit 1854, andartët grekë kërkuan të përfitojnë nga rrethanat dhe nisën pushtimin e Thesalisë dhe Epirit. Në krye të trupave perandorake, për të zbrapsur grekët nga territoret e pushtuara, u caktua Fuad Pasha. Grekët, të drejtuar nga gjenerali Theodoros Grivas (1797-1862), ishin fortifikuar në Meçovë, por të sulmuar nga forcat e Mahmud bej Vlorës, u detyruan të “tërhiqeshin, nga ai vend që konsiderohej i pakapshëm, dhe i gjithë rajoni u çlirua dhe u vendos rendi(14). Për këtë aksion Fuad Pasha e dekoroi, Mahmud beun, me një gradë të lartë dhe një shpatë nderi, duke ruajtur gjithmonë një dashamirësi të veçantë për të. Ishin pikërisht Fuad Pasha, në atë kohë Ministër i Jashtëm i Perandorisë Osmane, dhe Ismail Pasha Plasa, që i propozuan atij të dërgonte të birin në kryeqytet, duke i ofruar edhe mbështetjen e tyre të plotë.
Më 15 korrik 1859, përpara kohe, Ismail Qemali dha provimet e vitit të fundit në “Zosimea” dhe, përveç diplomës shkollore, u pais edhe me një “dëshmi të veçantë për sjellje të mira”(15). Në maj të vitit 1860 u vendos në Stamboll, kryeqyteti i famshëm i Perandorisë Osmane, ku bënte pjesë edhe Shqipëria. Meqënëse Ismail Pasha Plasa kishte vdekur, pikërisht në fillim të po atij viti, Ismail Qemali u prit nga ish-Veziri i Madh, Mustafa Pasha Gjiriti, i cili ishte fis i nënës së tij. Po atë vit, me propozim të Fuad Pashës, filloi punë në zyrën e përkthimeve, pranë Ministrisë së Jashtme, njohur si djepi i burrave të shtetit turq. Gjatë shërbimit, gati 50-vjeçar, në administratën shtetërore turke, Ismail Qemali mbuloi detyra të rëndësishme duke krijuar lidhje dhe bashkëpunuar me diplomatë dhe burra shteti nga më të shquarit e kohës, si brënda dhe jashtë Perandorisë.
Më 1864, siç shkruan edhe vetë, Ismail Qemali u martua me një grua nga Konica, e cila vdiq në vitin e parë të martesës, së bashku me vajzën (ndoshta gjatë lindjes). Më 1867, duke qenë me punë në Rusçuk (Bullgari), Ismail Qemali u dashurua me Kleoniqi Surmeli, e bija e Antonit, një fisnik grek nga Edirneja, nga familja e Vezirit të Madh, Ali Pasha Surmeli (Vezir i Madh 1694-95). Duke qenë se familja e vajzës, kryesisht e njerka, për shkak të ndryshimit të fesë, nuk ishte dakord që të martoheshin, Ismail Qemali, me njerëzit e tij të besuar, e rrëmbeu gruan e tij të ardhëshme dhe, po të njëjtën ditë, në prani të dëshmitarëve nënshkroi “kontratën e martesës” sipas të cilës, nga pikpamja islamike, hiqej çdo mundësi tjetër për një martesë të dytë. “Martesa ime, -shkruan Ismail Qemali, -me gjithë zhurmën që kishte shkaktuar, më dha shumë prova simpatie nga ana e miqve të mi”(16). I pari që e uroi për këtë martesë ishte vetë Mit’hat Pasha, i cili nuk u zëmërua aspak edhe pse, pak përpara, Ismail Qemalit i ishte propozuar që të martohej pikërisht me vajzën e tij. Me Kleoniqi Surmelin pati “lumturinë”, siç do shprehej edhe vetë, të kishte 10 fëmijë: gjashtë djem: Mahmud bej (1871-1920), Tahir bej (1875-1932), Et’hem bej (1885-1937), Xhevdet bej (1888-1910), Qazim bej (1893-1953), Qamil bej (1895-1950) dhe katër vajza: Mevedet (1873-1954), Alije (xx-1955), Ylvije (xx-1934), një vajzë vdiq pak pas lindjes.
Më 1869, në moshën 25-vjeçar (duke refuzuar titullin Pasha), Ismail Qemali u emërua guvernator në Varna (Bullgari). Më pas guvernator në Tulçea (Bullgari); Guvernator i Përgjithshëm i krahinës së Danubit të Poshtëm; Kryetar i Komisionit Europian të Danubit; Sekretar i Përgjithshëm i Ministrisë së Punëve të Jashtme; Guvernator në Bolu dhe në Galipoli (Turqi); Governator i Përgjithshëm në Bejrut (Liban); Guvernator (ad interim) i Sirisë; Anëtar i Këshillit të Shtetit, etj., ku nxorri gjithmonë në pah dëshirën për t’i shërbyer përparimit të Perandorisë Osmane, ku bënte pjesë edhe atdheu i tij. Që në moshë të re ai bashkëpunoi ngushtë me reformatorin e madh Mit’hat Pashën dhe mori pjesë në hartimin e Kushtetutës së parë osmane, shpallur më 1876. Artikulli 108 i kësaj Kushtetute pranonte që “Administrata e krahinave do të kishte si themel parimin e decentralizimit”(17). Një nga idetë e Mit’hat Pashës, emëruar për të dytën herë Vezir i Madh, më 1876, ishte krijimi i një Vilajeti shqiptar. Fatkeqësisht, pak muaj pas emërimit, reformatori i madh turk u arrestua, u dëbua nga Turqia dhe, më vonë u vra. Kushtetuta, e cila kishte për qëllim forcimin e Perandorisë, mbeti e pazbatuar deri më 1908. Për idetë e tij liberale dhe bashkëpunimin me Mit’hat Pashën, që binin ndesh me regjimin absolutist të Abdul Hamid-it IItë, Ismail Qemali vuajti 7 vite internim (1877-1884)(18). Më 1897 ai i paraqiti një “Promemorie” Sulltanit, ku i sugjeronte që të ndërmerrte reforma të menjëhershme për të shpëtuar Perandorinë nga “fundi shumë tragjik”. Për të vënë në jetë këto reforma Ismail Qemali e këshillonte Abdul Hamid-in që të vinte në zbatim, pa asnjë vonesë, Kushtetutën e vitit 1876(19). Duke u përpjekur për forcimin e Perandorisë, ai mbronte edhe tërësinë territoriale të atdheut të tij. “Promemoria” iu dërgua fshehtas shtypit europian, nga vetë Ismail Qemali. “Le Temps”, e Parisit, duke e krahasuar këtë “Promemorie” me raportin e famshëm, që Necker-i, ministri i financave francez, i drejtoi Luigj-it XVI, më 1782, e publikoi të plotë, më 8 prill 1897, ndërsa “The Times” i Londrës, në të njëjtën ditë, publikoi një përmbledhje të gjatë të saj(20).
Idetë liberale dhe këmbëngulja e vazhdueshme për zbatimin e reformave, që do ndihmonin në përparimin e Perandorisë Osmane, mbështetur në një politikë të hapur me vendet e zhvilluara europiane dhe sidomos me Anglinë, të cilën e shihte si një fuqi që kërkonte ta ndihmonte miqësisht Perandorinë, gjatë periudhës së vështirë që po kalonte, solli si pasojë acarimin e marrëdhënieve të tij me sulltan Abdul Hamid-in IItë, i cili gjatë gjithë jetës e çmoi por edhe ia pati frikën burrit të ardhshëm të shtetit shqiptar. Në prill të vitit 1900 Abdul Hamid-i e emëroi Guvernator të Përgjithshëm në Tripoli. Duke dyshuar në një internim ose eleminim të mundshëm, gjë që kishte ndodhur me shumë elementë përparimtarë në Perandori, dhe sidomos pak vite më parë me bashkëpunëtorin dhe mikun e tij Mit’hat Pashën, Ismail Qemali kërkoi strehim politik në një luftanije angleze(21). Më 1 maj 1900, së bashku me tre mga djemtë e tij: Et’hem bej, Xhevdet bej dhe Qazim bej, në bordin e anijes egjiptiane Salamander, u largua nga Turqia. Që nga ky vit, e deri më 1908, jetoi në qytete të ndryshme të Europës si Bruksel, Romë, Paris, Londër, Athinë, etj., ku zhvilloi një aktivitet të dendur për çështjen shqiptare.
Pas fitores së Revolucionit të xhonturqve (korrik 1908) u kthye në Shqipëri dhe u zgjodh deputet i Sanxhakut të Beratit, në Parlamentin Osman. Pritja që i bëri populli i Vlorës, ditën që u kthye në atdhe, më 18 shtator 1908, mori pamjen e një manifestimi patriotik madhështor. Me mijëra njerëz ishin mbledhur në Skelë për të pritur bashkëatdhetarin e shquar. Për të treguar dashurinë dhe respektin e madh, që populli ushqente për birin e tij, karrocës së Ismail Qemalit i hoqën kuajt dhe e morën në krahë përgjatë gjithë rrugës, prej afro 2km, deri në qendër të qytetit(22). Më 10 janar 1909, Qamil Pasha, emëruar për të tretën herë Vezir i Madh, “për të forcuar pozitat e Qeverisë së tij”(23) i ofroi postin e Ministrit të Jashtëm, post që e mbuloi ad interim deri në rrëzimin e Qamil Pashës, më 14 shkurt 1909. Politika e jashtme që donte të ndiqte Ismail Qemali u duk qartë në relacionin që Veziri i Madh paraqiti në Parlament, më 13 janar 1909. Ky relacion, përpiluar nga Ismail Qemali dhe deputeti armen Zohrab Effendi, u prit me brohoritje nga parlamentarët dhe pati jehonë të madhe në shtypin europian(24). Majft pozitiv për interesat dhe forcimin e Perandorisë Osmane ishte edhe akordi austro-turk që Ismail Qemali përpiloi në janar 1909, në bashkëpunim me ambasadorin austro-hungarez Johan von Pallavicini dhe ambasadorin gjerman Adolf Marschall von Bieberstein. Për të forcuar pozitat e tyre, më 14 shkurt 1909, xhonturqit rrëzuan qeverinë e Qamil Pashës, në mënyrë antikushtetuese. Si rezultat i pakënaqësisë së krijuar në popull, më 13 prill 1909, shpërtheu kundër-revolucioni, ku Ismail Qemali do luante një rol mjaft të rëndësishëm, në atë “ditë të paharruar”, siç do ta quante ai vetë. Me të gjitha forcat ai u përpoq të shmangte gjakderdhjen dhe në seancën parlamentare të mbledhur urgjentisht, rreth 100 deputetë e zgjodhën njëzëri Kryetar të Parlamentit(25). Të nesërmen, Abdul Hamid-i dhe Veziri i Madh, Ahmed Tefik Pasha, i ofruan postin e Ministrit të Brendshëm ose të Drejtësisë, por Ismail Qemali i refuzoi duke u shprehur se kërkonte të bënte thjesht detyrën si përfaqësues i vendit të tij. U vu në krye të opozitës dhe, në janar 1910, u zgjodh Kryetar i Partisë Liberale. Në krye të deputetëve përparimtar shqiptar bëri të gjitha përpjekjet që populli i tij mos ngelej mbrapa vendeve të tjera të Perandorisë Osmane. Përpjekjet gjatë periudhës 1908-1912, si deputet në Parlamentin Osman dhe përkrah kryengritjeve të armatosura, për autonominë e Shqipërisë, ku të përfshiheshin të katër vilajetet me popullsi shqiptare, ashtu siç kish qenë ëndrra e rilindasve të mëdhenj, e çuan gjithmonë në një konflikt të hapur me xhonturqit të cilët, me politikën e tyre ultra-nacionaliste, përshpejtuan shkatërrimin e Perandorisë Osmane.
I përkushtuar tërësisht në çështjen kombëtare, gjatë muajve tetor-nëntor 1912, në një nga periudhat më delikate që po kalonte Shqipëria, ndërmorri një turne në kryeqytetet europiane. Pasi siguroi mbështetjen e duhur nga Fuqitë e Mëdha, thirri Kuvendin Kombëtar në Vlorë dhe, më 28 nëntor 1912, Shpalli Pavarësinë e Atdheut të tij, duke kurorëzuar përpjekjet dhe aspiratat shekullore të popullit shqiptar. Nga Kuvendi i Vlorës u zgjodh njëzëri Kryetar i Qeverisë së parë shqiptare. Në kushte mjaft të vështira politiko-ekonomike, drejtoi për 14 muaj Qeverinë e Vlorës, e cila kreu “në mënyrë të shkëlqyer detyrat më të rëndësishme historike: siguroi ekzistencën e Shqipërisë së Pavarur; ngriti shtetin e ri shqiptar; përcaktoi qysh në lindje të Shqipërisë një politikë të jashtme të paqes, neutralitetit dhe ekuilibrave në Ballkan; hodhi themelet e arsimit shqiptar; u bë shprehësja e aspiratave të thella të popullit tonë për zhvillime europiane perëndimore”(26). Më 22 janar 1914, për t’i dhënë fund përçarjes brenda vendit, dha dorëheqjen nga Qeveria, duke kryer një akt tejet demokratik, dhe u largua përkohësisht nga Shqipëria, por pa pushuar për asnjë moment përpjekjet në mbrojtje të të drejtave të popullit të tij. Në nëntor 1917, një vit para mbarimit të Luftës së I-rë Botërore, “Partia Politike e Shqiptarëve të Amerikës” e zgjodhi përfaqësues të saj në Europë, me mandatin “për të siguruar e garantuar pavarësinë e plotë politike dhe ekonomike të Shqipërisë” dhe “për të realizuar ndryshimet e nevojshme të kufijve të Shqipërisë, ku të përfshiheshin të gjitha tokat dhe krahinat e banuara kryesisht me shqiptarë, që Konferenca e Ambasadorëve e Londrës, më 1912-13, me mospërfillje dhe padrejtësisht, ia kishte kaluar Greqisë, Serbisë e Malit të Zi”(27). Ndërsa ndodhej në Spanjë, u ftua nga Qeveria italiane, për të arritur një bashkëpunim rreth çështjes shqiptare. Pa nguruar u nis për Itali, i shoqëruar nga dy djem të tij: Et’hemi dhe Qazimi. Më 9 dhjetor 1918 arriti në Xhenova dhe më 20 dhjetor, përgjatë rrugës për Romë, u ndalua në Peruxhia, ku Qeveria italiane i kish “caktuar” rezidencën, në Hotel “Brufani”, me preteksin se “ata që e kishin ftuar nuk ndodheshin në kryeqytet”!!!(28). “Më hëngrën me të pabesë!” kishte shfryrë i tronditur Ismail Qemali, pasi e kuptoi se qëllimi i vërtetë i ftesës ishte izolimi i tij(29). Më 15 janar 1919, pasi priti më kot, gati një muaj në këtë “qytet të harruar” të Italisë, i drejtoi një “Promemorie” Kryeministrit italian Orlando, i cili ndodhej në Romë dhe përgatitej të shkonte në Paris, për të marrë pjesë në Konferencën e Paqes. Kjo “Promemorje” është dokumenti i fundit shkruar prej tij dhe, jo vetëm që është një kryevepër diplomatike por, padyshim, nxjerr edhe njëherë në pah dashurinë e madhe karshi atdheut, të cilit i dedikoj gjithë jetën e tij, deri në ditët e fundit:
“Kryetar i Këshillit të Ministrave, Romë
Përveç admirimit tim personal, me ndjenjën e dëshirës së përfaqësimit të idealeve shqiptare, realizimit të të cilave i kam kushtuar gjithë jetën time, e ndjej për detyrë t’i besoj shpresat e mia, për lirinë e vendit tim, në mbështetjen dhe mbrojtjen e lartë të Italisë, martirizimi i gjatë i së cilës ka qenë njëkohësisht po aq i madh sa edhe vet historia e saj e lavdishme dhe, triumfuse me luftrat mbinjerëzore, u ka siguruar përgjithmonë popujve të shtypur lirinë.
Duke qenë emëruar, në bazë të një akti formal të shqiptarëve të Amerikës, në cilësinë e delegatit, për të mbrojtur, pranë Konferencës së Paqes, të drejtat e Shqipërisë dhe për të kërkuar rikthimet e territoreve të shkëputura më parë, duke përfituar gjithashtu nga ftesa bujare, komunikuar nga Ambasada Mbretërore në Madrid, pasi vura në dijeni zgjedhësit e mi dhe u porosita të kenë besim të plotë, u nxitova të nisem për Romë, për t’u vënë në shërbim të Qeverisë Mbretërore, për të bashkërenduar qëllimet tona në përputhje me pikpamjet Tuaja të larta. Edhe pse i hidhëruar nga privimi i të drejtës për t’ju paraqitur personalisht Shkëlqesisë Suaj falenderimet dhe kërkesat legjitime të popullit shqiptar për rivendikimet territoriale të tij, fatet e të cilave varen nga dashamirësia dhe nga një mbështetje Juaj e fortë, pa asnjë hezitim, duke iu nënshtruar fatit, ndodhem në Peruxhia, në pritje të udhëzimeve Tuaja.
Megjithatë, duke qenë se Konferenca e Paqes, e cila do vendosë të ardhmen e njerëzimit si dhe fatin përfundimtar të Shqipërisë, fillon së shpejti punimet, edhe pse kujdesi i madh i Shkëlqesisë Suaj përbën një garanci për mbrojtjen e të drejtave dhe interesave të Shqipërisë, misioni im si përfaqësues i shqiptarëve të Amerikës dhe patriotizmi im i zjarrtë më diktojnë dëshirën legjitime dhe detyrën e shenjtë për të qenë pranë jush dhe për të ndjekur nga afër vendimet rreth fatit të vendit tim dhe të Orientit, aq më tepër që, për këtë qëllim, kam përgatitur një studim, i cili ka lidhje me origjinën e racës sonë, zonën etnografike dhe të drejtat historiko-gjeografike të Shqipërisë, të cilat do të dëshiroja t’ia paraqisja Konferencës dhe opinionit publik, sigurisht pasi të merrja edhe aprovimin Tuaj.
I lutem Shkëlqesisë Suaj që të marrë në konsideratë të veçantë lutjet e mia duke më trasmetuar telegrafisht porosit dhe sugjerimet Tuaja.
Ismail Kemal
15 Janar 1919.
Në rast se është nisur, ju lutem dërgojani në Paris”(30).
I gjendur në një izolim të plotë, pa asnjë lajm nga Qeveria italiane dhe në pamundësi lëvizje, më 23 janar, Ismail Qemali përgatiti një konferencë për gazetarët. “Pas buke, Ismail Qemali hyri në sallonin ku e prisnin korrespondentët. Që në fjalitë e para të bisedës, i zverdhur dhe i lëkundur, nisi të belbëzojë e të mos i lidhte dot fjalët. Kërkoi ta shpinin në odën e banjës. Atje e mbyti shkuma e të vjellët....”(31). Të nesërmen, 24 janar 1919, mbylli sytë, në moshën 75-vjeçare, në rrethana akoma të dyshimta.
I shoqëruar nga tre djem të tij: Et’hemi, Qazimi dhe Qamili dhe nga përfaqësues të Ministrisë së Jashtme italiane, më 8 shkurt 1919, trupi i Ismail Qemalit u dërgua me tren në Brindisi nga ku, në bordin e torpedinieres “Alpino”, u shoqërua në Vlorë. Më 12 shkurt, nën një ceremoni madhështore, trupi i tij, i vendosur mbi shtratin e topit dhe i mbështjellë me Flamurin Kombëtar, u shoqërua në Kaninë, ku u varros në oborrin e Teqesë, në varrezat e familjes Vlora.
“...Nëse masim madhështinë e një personaliteti politik me dashurinë e popullit të thjeshtë, -shkruante në ‘Kujtime familjare’, Safa Vlora, -duhet të pohojmë se asnjë nuk i afrohet Ismail Qemal Vlorës. Në ceremoninë e përmotshme... as fshatar as qytetar nuk qëndroi në shtëpi. Tërë faqet e maleve dhe brigjeve, që qëndronin gjatë udhëtimit, ishin mbushur me njerëz. Ishte një apotezë madhështore e të gjithë popullit, pa dallim, dhe një kurorë që Ai e fitoi me punën e tij të madhe në shërbim të vendit të tij, derisa dha frymën e fundit...”(32).
Më 28 nëntor 1932, me rastin e 20-vjetorit të Pavarësisë, me kërkesën e popullit të Vlorës dhe me vendim të Qeverisë Mbretërore, trupi i tij u zhvendos në Vlorë, në lulishten e qytetit, aty ku më parë ishte shtëpia ku ai kish lindur dhe nga ku Shpalli Pavarësinë e Shqipërisë. Sot, përbri varrit të tij, ngrihet një monument madhështor, që simbolizon atë ditë nëntori, që do t’i jepte emrin e bukur atij sheshi të madh: “Sheshi i Flamurit”. Ismail Qemal.
Pak vite para vdekjes, teksa linte “Kujtimet” e tij, gazetari anglez Sommerville Story do ta pyeste se përse u largua nga vendi dhe nuk e mbajti pushtetin me çdo kusht e me forcë, siç do të kishin bërë shumë të tjerë në pozitat e tij. Përgjigja, që Ismail Qemali do t’i jepte Story-t, është pikërisht filozofia e tij e jetës, ajo çka e udhëhoqi gjatë gjithë karrierës së gjatë në administratën e Perandorisë Osmane dhe në shërbim të Atdheut të tij: “Veprime të tilla nuk mund t’i bënte një njeri që kishte luftuar për Liberalizëm në një vend të prapambetur”(33).

Sondazhi i Zogby, PS merr 37 për qind, PD merr 30 për qind

Myslimanët e mirë të Norman Gershman-it

Force de sécurité du Kosovo: Belgrade a perdu toute confiance en l'OTAN (Jeremic)

http://www.hermesnews.org/rubriche/3685---.asp

1/30/2009 7:37:19 PM

Komisioni i Përbashkët për Bashkëpunim Ekonomik

Në datat 27-28 janar 2009 në Ankara zhvilloi punimet Sesioni i 10-të i Komisionit të Përbashkët Ndërqeveritar Shqiptaro-Turk i Bashkëpunimit Ekonomik, Tregtar, Industrial dhe Teknik.

Presidencialet, 4 shqiptarë në garë

Roli i Famullisë së Tiranës në mbrojtjen e hebrenjve, gjatë Luftës së dytë Botërore

Misteri i zhdukjes së arkivit të Qeverisë së Vlorës