Partia “Lëvizja e Legalitetit”
Bulevardi “Zog I”, Tiranë.
www.legaliteti.org
Tel&Fax: +355 4 2230076

Pershendetje,

Sot paradite, zv/kryetari i P.L.L. z. Murat Basha dha nje konference per shtyp.
Me poshte po ju percjellim te plote tekstin e deklarates se mbajtur prej tij.

Zyra e shtypit e P.L.L.

Tirane, me 14 korrik 2012

Deklarate per mediat

Kohet e fundit, si vazhdimesi e atavizmave te trasheguara nga paraardhesit e tyre biologjik dhe ideologjik, disa “historiane” qe jane pjese e se majtes ideologjike dhe politike, kane rinisur nje fushate te shfrenuar shpifjesh dhe denigrimi kunder figurave madhore te se djathtes historike shqiptare dhe vecanerisht ndaj Mbretit Zog I.

Ky sulm i shfrenuar ndaj figurave te shquara, te cilet jetesuan ne shtet modern Pavaresine e shpallur ne vitin 1912 nga Ismail Qemali, buron si nga shterpesia intelektuale, ashtu edhe mllefi qe kane karshi ketyre figurave madhore. Ky mllef dhe nervozizem qe ata shprehin dukshem, eshte i lidhur ngushte me indoktrinimin e tyre dhe inferioritetin qe ndjejne, kur diferenca ndermjet atyre qe ndertuan shtetin e pare shqiptar dhe vepres se baballareve te tyre, te cilet ushtruan gjenocid per 50 vjet mbi shqiptaret, po del ne driten e diellit dite pas dite.

Trillimet e Enver Hoxhes dhe lakenjve te tij, qe po artikulohen sot nga pasardhesit e atij regjimi, nuk mund t’i qendrojne edhe per shume kohe fakteve historike, qe flene akoma ne Arkivin Qendror te Shtetit e qe ne menyre te permbledhur, jane si me poshte:

Mbreti Zog I nuk e pranoi ultimatumin e Italise, ndonese ai ultimatum i garantonte atij gjithcka, perfshi edhe Fronin. Perkundrazi, ai, me refuzimin e atij ultimatumi, de facto i shpalli lufte Italise. Largimi i tij dhe i qeverise ne emigracion, u be me vendim te Parlamentit Shqiptar dhe kishte per qellim ruajtjen e vazhdimesine juridike te shtetit shqiptar, por edhe perpjekjet diplomatike ne interes te Shqiperise dhe shqiptareve prane kancelarive te fuqive te medha. Nese Mbreti Zog I do te kishte qendruar ne Shqiperi, ushtria serbe do te futej 25 km ne brendesi te territorit shqiptar, gjoja ne mbrojtje te interesave te veta. Rezistenca ushtarake e 7 Prillit eshte veper e ushtarakeve dhe qytetareve shqiptare nen drejtim e major Abaz Kupit. Deshmori Mujo Ulqinaku ka qene pjesetar i forcave ushtarake me graden kapter dhe luftoi nen komanden e Abaz Kupit.

Avni Rustemi eshte vrare nga Isuf Reci, mullixhiu i sarajeve te Esat Pashe Toptanit. Vrasja e tij eshte nje gjakmarrje e paster, shtyre dhe paguar nga byrazeri i Esat Pashes, Osman Bali, antizogist i njohur...

Luigj Gurakuqi mbas grushtit te shtetit te vitit 1924 u strehua ne Itali tek kusheriri i tij Baltion Stamolla, i cili eshte dhe autori i vrasjes se tij per ceshtje nderi...

Bajram Curri, pas grushtit te shtetit te vitit 1924 nuk u largua nga Shqiperia dhe permes Abaz Kupit, mori garanci nga Ahmet Zogu, se nuk do te kishte asnje pasoje per shkak te veprimtarise se tij. Kur ky fakt u zbulua nga sherbimet sekrete serbe, te cilet derguan agjentet e tyre dhe asgjesuan fizikisht Bajram Currin, kete patriot dhe antiserb.

Nese Mbreti Zog I do te ishte hakmarres per autoret e grushtit te shtetit dhe organizatoreve te atentateve qe u kryen ndaj tij ne Parlamentin e Shqiperise dhe ne Vjene, me shume se per kedo do ishte treguar i tille ndaj kundershtarit kryesor dhe udheheqesit te grushtit te shtetit, Fan Noli. Por perkundrazi, Mbreti Zog I, jo vetem qe nuk u tregua hakmarres, por si ai dhe Mbreti Leka I, e kane ndihmuar Fan Nolin financiarisht deri ne fundin e jetes se tij.

Per te gjitha keto ne i referohemi Arkivit te Shtetit Shqiptar dokumenteve perkates, te cilat i zoterojme dhe jemi te gatshem te ballafaqohemi me kedo dhe kudo.

Do t’i sugjeroja Top-Channel dhe drejtueses se emisionit “Shqip” znj. Xhunga, qe nese vertete duan qe te hedhin drite mbi te vertetat e historise sipas dokumenteve, te mos ndertojne panele te njeanshme. Ne jemi te gatshem qe te behemi pjese e debatit per te saktesuar te dhenat historike te cilat deformohen qellimisht nga Milo me shoke.

http://www.gazetametropol.com/kryeministri-i-luftes-gjermanet-na-ofruan-shtet-te-pavarur-ccamerine-dhe-kosoven/

E merkure, Korrik 04, 2012

Kryeministri i luftës: Gjermanët na ofruan shtet të pavarur, Çamërinë dhe Kosovën

Mustafa Merlika Kruja – Vetëparaqitje / dokumenti që hedh dritë mbi çështje të rëndësishme të viteve 1939-1943

Cilat ishin arsyet që e shtynë një nacionalist të paepur si Mustafa Merlika Kruja, përfaqësuesi i qeverisë shqiptare në Konferencën e paqes, të merrte përsipër rolin e kryeministrit të një qeverie fashiste? Ky dokument i rrallë na shpjegon jetën dhe arsyet e një “të munduri”, një ndër të shumtët patriotë që dhanë ndihmesën e tyre për themelimin dhe ndërtimin e shtetit shqiptar të pavarur. “Paraqitja personale” e Mustafa Merlika Krujës, botohet për herë të parë në shqip. Frëngjisht në origjinal, është pjesë e dokumenteve për kërkim të azilit politik në SHBA që Mustafa Merlika Kruja bëri më 1952, nga Aleksandria, 8 vjet pas largimit nga Shqipëria. Mustafa Merlika Kruja vdiq në Niagara Falls, SHBA, më 27. 12. 1958.

Kam lindur në Krujë, Shqipëri, më 15 mars 1887.

Studimet i kam kryer në Janinë (tashmë e përfshirë në kufijtë e Greqisë, kryeqendër e Epirit) dhe në Stamboll.

Që në të ri, rrethanat më përfshinë në luftën për çlirimin e atdheut tim nga pushtimi otoman. Pas këtij çlirimi, më 1912, i kam shërbyer atdheut tim si nëpunës dhe më pas si ministër, si i dërguar për të marrë pjesë në Konferencën e Paqes në Paris më 1919, dhe si deputet në parlament.

Ndodhesha në Zvicër kur Italia fashiste, në prill 1939, pushtoi vendin tim. Si gjithë të tjerët, edhe unë e kisha mjaft të qartë se vendi im i vogël me një milion banorë nuk do të ishte në gjendje t’i bënte ballë agresionit të një fuqie të madhe. Por kishte vend të shpresohej se bota e qytetëruar, sidomos fuqitë e kërcënuara drejtpërdrejtë apo tërthorazi nga ky agresion do të bënin ç’ishte e mundur për ta penguar, dhe do të viheshin përkrah Shqi­përisë. Fatkeqësisht, krimi i pushtimit u krye pa shumë bujë dhe kurrkush nuk ngriti as gishtin e vogël për të bërë diçka. Në të kundërt, me përjashtim të Shteteve të Bashkuara dhe të Francës, të gjitha fuqitë e tjera njohën gjendjen e re të krijuar dhe pozicionin e Italisë brenda vendit të vogël të pushtuar! Aq e pat Shqipëria e pavarur.

Në një dëshpërim pa rrugëdalje, u ndje një farë ngushëllimi kur vumë re, në fillim, se italianët e panë të arsyeshme ta linin krejt të paprekur formën e qeverisjes së pavarur me gjithë tiparet e saj të jashtme, me përjashtim të kreut të shtetit i cili u zëvendësua nga mbreti i Italisë nën një bashkim personal të dy monarkive.

Atëherë u ktheva në atdheun tim me vendosmërinë e patundur për të mos pranuar të hyja në asnjë qeveri të një vendi të skllavëruar; aq më tepër kur pak kohë më pas, edhe ajo formë pavarësie që na kishin lënë për ndoca muaj, u hoq nëpërmjet konvencioneve të veçanta midis Romës dhe Tiranës; Shqipëria nuk do të kishte më as ministri mbrojtjeje dhe forca kombëtare të armatosura, as ministri të punëve të jashtme e marrëdhënie diplomatike.

Tre herë, nga viti 1939 deri në fund të vitit 1941, më propozuan të hyja në qeveri si ministër i punëve të brendshme. Gjithmonë refuzova në mënyrë kategorike.

Pas agresionit gjerman kundër Bashkimit Sovietik, organizatat komuniste, deri më atëherë të qeta dhe thuajse të kënaqura, u vunë kudo në lëvizje. Kështu edhe në Shqipëri. Mëkëmbësi i Lartë i mbretit të Italisë në Shqipëri, Z. Jacomoni, njihte pikën time të dobët, domethënë e dinte që isha një kundërshtar i patundur i komunizmit. Një ditë më ftoi të takoheshim dhe më fjalosi gjatë mbi rrezikun e madh të komunizmit që kërcënonte në atë periudhë atdheun tim dhe mbi nevojën për t’i bërë ballë përhapjes. Sipas tij, qeveria në fuqi nuk ishte në lartësinë e duhur për të përballuar këtë detyre dhe më propozoi të formoja një qeveri të re të drejtuar nga unë duke më lejuar liri të plotë në zgjedhjen e kolegëve të mi dhe kohë sa të doja për të vendosur.

U gjenda përballë brerjesh mjaft të thella të ndërgjegjes. Rreziqet për të cilat më ishte folur dukeshin haptas dhe ishin realë, i shihja edhe unë vetë me sytë e mi, dhe e ndjeja si detyrë timen të bëja çmos për t’i penguar dhe për t’i luftuar. Por nga ana tjetër, ishte e qartë se pushtuesi, sadopak, do të përfitonte, nga puna ime. Bëra këtë arsyetim: në krye, nëse Boshti duhej ta fitonte luftën, nuk do të ishin padyshim komunistët shqiptarë ata që do t’a pengonin; dhe nëse duhej ta humbte, Shqipëria nuk do të ishte vërtet e lirë nëse nuk i pritej rruga komunizmit: pra, në këtë pikë vendimi im ishte marrë. Përveç kësaj mora parasysh edhe dy gjëra nga ana personale: së pari, nëse detyra që më besohej, në kohë normale dhe në një vend të lirë mund të konsiderohej si nder për një politikan, në kushtet që gjendej vendi im unë e gjykoja në kundërshti me dinjitetin tim vetjak; nga ana tjetër, nëse ia dilja mbanë për të çrrënjosur komunizmin nga vendi im, kjo do t’i vinte kapakun kundërshtive; porse rrethanat atëbotë ishin tepër të pafavorshme për të mos iu druajtur një dështimi.

Të tëra këto arsyetime e të tjera që shtoheshin, familja, e shkuara ime, e ardhmja ime, më bënë të ngurroj gjatë. Por ndërsa unë lëkundesha në këtë pavendosmëri, një ditë mësoj se disa agjentë komunistë sllavë qarkullonin nga njëri cep i vendit tek tjetri për të organizuar dhe drejtuar partinë komuniste shqiptare. Nuk ngurrova më: le të ndodhte ç’të ndodhte, unë vendosa të marr përgjegjësitë e mia. I parashtrova Jakomonit kushtet e mia për të marrë përsipër detyrën që më kishte propozuar; kushtet ishin si më poshtë:

1) Rikthimi në fuqi i vendimeve të Asamblesë Kushtetuese të 12 prillit, pra tek e vetmja lidhje kushtetuese me Italinë që përbëhej nga bashkimi personal i dy kurorave, gjë që donte të thoshte abrogimin e traktateve që kishin të bënin me shkrirjen e forcave të armatosura dhe të marrëdhënieve të jashtme të të dy vendeve.

2) Në pritje të kryerjes së formaliteteve të nevojshme për zbatimin praktik të kushtit të parë, formalitete të cilat kishin nevojë për një kohë mjaft të gjatë, kërkova themelimin e menjëhershëm të një force milicie shqiptare, deri në njëzet batalione prej 500 vetësh, nën urdhrat e drejtpërdrejta të ministrisë së brendshme si forcë policore për fshatin dhe për përforcimin e sigurisë publike nëpër qytete. Rindërtimin e forcave të armatosura kombëtare e konsideroja si të rëndësisë më të lartë, jo vetëm për t’i bërë ballë rrezikut të çastit, por gjithashtu dhe sidomos për rolin që ato mund të luanin në raste të ndryshme që gjasat e kishin se mund të shfaqeshin më vonë.

3) Kthimin e menjëhershëm të formës origjinale të flamurit kombëtar shqiptar. E kishin përdhosur duke i shtuar emblemën fashiste, d.m.th. fashat e liktorit, dhe stemat e Savojës.

Kuptohet që këto nuk ishin kushte që mund të hynin në kompetencat e Mëkëmbësit të Lartë. Ndaj ai kërkoi, nga ana e vet, kohën e nevojshme për të marrë direktivat dhe udhëzimet nga Roma. Shkoi ai vetë në Romë. Kur u kthye, më thirri dhe më komunikoi pranimin në parim të të gjitha kushteve të mia dhe m’u lut të mos bëja të ditur asgjë për publikun deri në arritjen e një marrëveshjeje të plotë midis qeverisë italiane dhe meje vetë pas emërimit tim zyrtar. A ishte e sinqertë qeveria fashiste? Apo donte thjesht të më shfrytëzonte dhe të më komprometonte? Fatkeqësisht, vetë ngjarjet e mëvonshme dhe botimi pas vdekjes i Ditarit të Çanos, ministër i punëve të jashtëm dhe dhëndër i Musolinit, u desh të më tregonin se fashistët, në makiavelizmin e tyre, nuk kishin pasur aspak ndër mend të bënin një përjashtim me mua.

Ndërsa prisja, veprimtaria komuniste në Shqipëri, falë sidomos agjentëve sllavë, ia kishte marrë revanit, dhe unë, që të arrija t’a luftoja para se të ishte tepër vonë, me mirëbesim i pranova premtimet italiane si të sinqerta.

Ja, kështu u bëra, edhe unë, një kuisling, siç kanë emërtuar prej kohësh, në vende shumë më të rëndësishëm se sa Shqipëria, njerëz shumë më të rëndësishëm se sa unë, u bëra “Pëteni i Shqipërisë”, siç ia desh qejfi të më quante autori i “Internacionales së tradhtarëve”, komunisti i Zhuvënelit.

Po, e pranoj me ndërgjegje të plotë këtë situatë. E quaja detyrë time të shenjtë patriotike të përpiqesha të ndaloja fatkeqësinë më të madhe që kishte pësuar ndonjëherë vendi im. Nëse do t’ia kisha dalë mbanë, epitetet dhe nofkat e shumta që më vunë për të më njollosur do t’i kisha për nder. Por unë dështova, pasi më mashtruan fashistët të cilët më prenë në besë. Nëse italianët do të më kishin dhënë me besnikëri gjithë ç’më kishin premtuar dhe nëse tërë bashkëpatriotët e mi nacionalistë do të më kishin besuar, Aleatët perëndimorë ngadhënjimtarë, në nëntor 1944 do të kishin gjetur padyshim në breg të Adriatikut një Shqipëri që do t’u përkushtohej dhe që do t’u ishte mirënjohëse për lirinë dhe pavarësinë që kishin sjellë, dhe populli shqiptar nuk do të vuante mjerimin më të zi, zgjedhën më barbare, terrorin më të dhunshëm që po e fshikullon që prej tetë vjetësh dhe që kush e di se kur mund të përfundojë.

Nga të gjitha premtimet e Romës në lidhje me kushtet e mia për të marrë përsipër përgjegjësinë e një qeverie të re shqiptare, vetëm njërën pata rastin ta shoh të zbatuar: atë që kishte të bënte me flamurin shqiptar. Moralisht, ishte gjëja që shqiptarët e kishin më për zemër, simboli i pavarësisë së tyre kombëtare. Por ishte tepër pak për t’i kënaqur e për të penguar komunistët t’u hidhnin trutë e gomarit me parullat e tyre që fshiheshin nën maskën të çlirimit kombëtar. Më dhanë një milici shqiptare të kufizuar, por çdo batalion kishte në krye një oficer italian, i cili, për të zbatuar urdhrat e mi, shkonte e merrte fshehurazi udhëzime nga eprorët e tij italianë. Kisha riorganizuar mjaft mirë policinë qytetëse, por pjesa më e madhe e nëpunësve nacionalistë që kisha emëruar, merrnin urdhër nga Komiteti i tyre i Rezistencës që të mbronin komunistët. Ndodhesha përballë një situate krejtësisht të çuditshme, paradoksale, që më rrëshqiste nga duart.

Pas një viti lufte të pabarabartë kundër komunizmit nga njëra anë dhe shkopinjve ndër rrota të italianëve dhe vetë bashkatdhetarëve të mi, të cilët duhej të më mbështesnin, vendosa të jap dorëheqjen. Në fillim të nëntorit, ia thashë prerë Mëkëmbësit të Përgjithshëm se nuk mund të kënaqesha më me premtime në erë dhe as të punoja mes pengesave që vazhdonin të më krijonin nga çdo anë. Ai m’u lut të bëja durim edhe për ca kohë, dhe më premtoi se do të shkonte vetë në Romë për të shpjeguar gjendjen dhe për të arritur në një zgjidhje të shqetësimeve dhe desiderata-ve të mia. U nis vërtet.Çka ai i tha eprorëve të vet në kryeqytetin italian, çka kërkoi të arrinte, ma bëri të ditur si gjithmonë Ditari i Çanos: „14 Nëntor 1942. Jacomoni mendon ta heqë Krujën por nuk është dhe aq i bindur. Është një njeri, thotë ai, që duhet ta shfrytëzojmë për interesat tona.”. Nëse diplomacia është arti i mbajtjes të fshehtë të qëllimeve , M. Jacomoni është diplomat i hollë. Kur vura re që u kthye duarbosh nga Roma, i bëra të qartë vendimin tim të pakthyeshëm për dhënien e dorëheqjes dhe iu luta të merrej vesh sa më shpejt me Romën për të gjetur njeriun që duhej të më zëvendësonte. Natyrisht, deklaratat e mia kësaj radhe nuk duhet ta kenë habitur pasi nuk priste tjetër gjë prej meje. Në fytyrë i lexohej edhe një farë shpërfilljeje, dhe me të drejtë. Pasi ai nuk dinte ç’të bënte më me një rebel të urdhrave të Duçes, me një njeri që donte të mendonte dhe të vepronte me kokën e vet, për të mirën e tashme dhe të ardhme të popullit të tij. Nga ana tjetër, komunistët shqiptarë nuk i mbante vendi nga gëzimi që po iu hiqesha qafe. Megjithatë, më vonë më treguan se ajo që donin nuk ishte vetëm largimi im nga qeveria.: Më 12 tetor 1943, në mes të Tiranës më bënë një atentat me automatik, dhe krejt për mrekulli shpëtova me një plagosje të lehtë.

Unë njihja tërë krerët nacionalistë të Lëvizjes së Rezistencës. Më të moshuarit, në të kaluarën, kishin qenë shokët e mi të luftës patriotike. Jo vetëm nuk u kisha prekur një qime floku, por përkundrazi, i kisha mbrojtur dhe u kisha kërkuar të bashkëpunonin. Dy prej tyre ishin anëtarë të kabinetit, njëri prej të cilëve, Hasan Dosti, ministër drejtësie në qeverinë time, tashmë kryetar i komitetit „Shqipëria e lirë”, banues në Nju Jork. Shumë të tjerë ishin nëpunës të misi prefektë apo shefa policie nëpër rrethe. Shpresoja që të jepnin ndihmesën e tyre në luftën kundër komunizmit. Fatkeqësisht, pak mes tyre u sollën si besnikë, të tjerët besuan se i shërbenin më mirë atdheut duke ndihmuar dhe mbrojtur komunistët në vend që t’i luftonin. Mes tyre dhe meje kishte mospërputhje idesh. Ata mendonin: „Meqë sot bota komuniste është në aleancë me botën demokratike të perëndimit, duhet të ndjekim shembullin dhe këshillat e kësaj të fundit.” Fantazia ime, përkundrazi, nuk rrihte aq larg. Mendoja se detyra ime parësore ishte të shpëtoja vendin tim, këtë vend të vogël kaq kafshatë e lehtë për sllavo-komunizmin, t’a shpëtoja nga rreziku që e kërcënonte nga aq pranë; vetëm në këtë mënyrë atdheu im do të zinte vendin përkrah perëndimit. Në fjalimin tim të fundit publik si kryeministër shqiptar mbajtur më 22 nëntor 1942, thashë se Bashkimi Sovietik i tradhtonte aleatët e vet sapo nuk kishte më nevojë për ta, dhe se nëse përfundimi i luftës do ta gjente Shqipërinë komuniste, ajo do të shndërrohej në një provinckë të perandorisë sllavo-komuniste që do të shtrihej nga deti i Japonisë deri në Adriatik. Isha në prag të dhënies së dorëheqjes. Si kryetar qeverie, desha t’i hidhja këtë paralajmërim të fundit bashkatdhetarëve të mi. Njeriu verbohet nga pasionet, bëhet shurdh, humb ndërgjegjen. Por jam i sigurt që në Shqipëri janë të shumtë ata që tani e kujtojnë atë paralajmërim.

Pra, pa marrë pjesë aktive në lëvizjen shqiptare, ngaqë shihja qartë që kjo do të çonte ujë në mullirin e komunizmit, u orvata, sidoqoftë, t’a ndihmoj, e ndihmova. Asnjë kundërshtar nacionalist nuk e pa derën e burgut për veprimtari politike për sa kohë qeverisa. Pas dorëheqjes, i dhashë tërë mbështetjen time Lëvizjes Legaliste në lidhje të ngushtë me kreun e saj Z. Abas Kupi, tanimë anëtar i Komitetit „Shqipëria e lirë”.

Mendoj se kuadri politik që dua të nxjerr në pah me këtë paraqitje mbi Shqipërinë nën pushtimin e huaj gjatë luftës së fundit, nuk do të ishte i plotë nëse nuk flisja shkurt edhe për politikën, në e nëpër atë vend, të dy grupeve të fuqive luftarake dhe të politikës të secilës. Pasi është pikërisht politika e tyre ajo që ka luajtur një rol kryesor në përcaktimin e ndjenjave dhe, si pasojë të qëndrimeve të patriotëve shqiptarë.

Italia ishte aleatja e madhe e e Shqipërisë që nga viti 1928 deri më 1939. Patriotët shqiptarë, me mbretin në krye, nuk e shpërfillnin rrezikun e marrëdhënieve të ngushta me fqinjin e fuqishëm të përtej Adriatikut. Por ishin të detyruar. Fqinjët sllavë mbanin nën vete një masë të madhe të bashkatdhetarëve tanë që përbënin më shumë se një të tretat e gjithë popullsisë shqiptare të gadishullit ballkanik, dhe as kjo nuk u mjaftonte! Nuk kishin reshtur kurrë së thururi intriga dhe së ushqyeri trazira në vendin tonë që prej përfundimit të traktatit të aleancës italo-shqiptare. Ekonomia jonë ishte e lidhur pothuajse e tëra me atë të Italisë. Financat tona kishin nevojë për hua dhe asnjë vend, përveç Italisë nuk tergohej i gatshëm të na jepte hua. Kërkesave të një përfaqësuesi të qeverisë shqiptare, një burrë shteti anglez i ishte përgjigjur me një fjali të prerë dhe fyese „Nëse ka ndonjë gjë, kish thënë, që nuk i pëlqen aventura, kjo është paraja!” Rinia jonë u formua kryesisht në universitetet italiane. Edhe vetë fuqitë e mëdha i njohën Italisë „interesa të veçanta”në Shqipëri, i kishim, mund të themi, duart e lidhura mga Italia. Britania e Madhe e shpërfillte aq shumë tashmë Shqipërinë, saqë i kishte kaluar Italisë një koncesion nafte që kishte blerë, pa u konsultuar me qeverinë shqiptare. Pra, duke pranuar traktatin e aleancës me Italinë më 1928, qeveria shqiptare ishte përpjekur ta shenjtëronte situatën në mënyrë që të angazhonte Musolinin moralisht, politikisht dhe juridikisht për të respektuar më së miri sovranitetin tonë. Por diktatori fashist u soll njësoj si aleati i vet siç e pa dhe tashmë e di bota mbarë.

Pas pushtimit, Italia fashiste shpresonte ta bënte për vete popullin shqiptar nëpërmjet korruptimit. Gjatë gjithë periudhës së pushtimit, me produktet bujqësore të territoreve të çliruara nga pushtimi jugosllav dhe me miellin italian që arrinte thuajse çdo ditë me qindra e mijëra thasë në portin e durrësit, populli shqiptar pati një bollëk mallrash ushqimorë si asnjë popull në Europë. Fshatarët u pasuruan duke shitur në qytet si frëngu pulën prodhimet e tyre, tregtarët po aq e më shumë nëpërmjet shitjes së mallrave të të gjitha llojeve të importuara nga Italia me mjaft lehtësime. Çdo italian, ushtarak apo civil, që kthehej nga Shqipëria, merrte me vete mallra me bollëk të cilat në Itali i kishte të racionuara ndonëse ishin mallra që kishin ardhur po nga Italia. Punimet publike të kryera nga italianët u shtuan dhe ndihmuan zhvillimin e ekonomisë të vendit, lehtësuan komunikimin. E gjithë kjo ishte gjë e shkëlqyer, e mrekullueshme, por qëllimi ishte i keq: deshën të blinin kështu lirinë e popullit shqiptar

Me gjermanët punët shkuan ndryshe. E pabesueshme por e vërtetë: Ky komb, i cili, që pas vdekjes së Bismarkut, nuk është shquar kurrë për diplomaci dhe që ka kryer një thes me gabime psikologjike dhe politike në shumë vende të tjera të pushtuara gjatë luftës, diti si të zhvillojë në Shqipëri, me apo pa sinqeritet, një politikë të aftë. Qarqet politike dhe ushtarake gjermane, në aleancë të plotë dhe në luftë të përbashkët me italianët, kryen një propagandë mjaft aktive mes nacionalistëve shqiptarë për t’i bindur se fitorja e Boshtit nuk nënkuptonte në asnjë mënyrë mbetjen e Shqipërisë nën zgjedhën e Italisë. Ata përbetoheshin se do ta bënin Shqipërinë jo vetëm një shtet të pavarur, por deri edhe të bashkuar me territoret e shkëputura të banuara nga shqiptarët dhe nën sundim të huaj, në veri në Jugosllavi, pjesa më e rëndësishme, dhe në jug në Greqi, Çamëri. Këto premtime u mbajtën vërtet nga ana e gjermanëve. Dhe gjermanët nuk harruan ta përmendnin në propagandën e tyre anti-italiane për të fituar simpatinë e shqiptarëve. Nga ana tjetër, këta të fundit nuk kishin harruar që Austro-Hungaria, në vitet 1912-1913, kishte qenë fuqia kryesore që kishte mbështetur me të gjitha mjetet pavarësinë dhe të drejtat e popullit shqiptar. E gjermanët nuk munguan të përdornin edhe këtë fakt, duke u shpallur veten vazhdues të politikës së Vjenës në Ballkan. Ata respektonin me shumë kujdes zakonet e vendit dhe pronën private. Nuk bënë kurrë reprezalje kundër popullsisë për t’u hakmarrë ndaj partizanëve. Më 1943, ata i dhanë rreth njëqind bursa studimi disa të rinjve shqiptarë që donin të shkonin të studionin në Vjenë ashtu siç kishte bërë Austro-Hungaria gjatë pushtimit më 1916-1918. Italianët nuk ditën t’i përgjigjeshin kësaj taktike gjermane.

Kështu shpjegohet dobësimi mjaft i ndjeshëm i rezistencës nacionaliste në Shqipëri pas rënies së Italisë dhe zëvendësimi i pushtimit italian me atë gjerman.

Nga ana tjetër, cili ishte qëndrimi i Aleatëve perëndimorë ndaj Shqipërisë? Burrat e tyre të shtetit i kishin gjithë të drejtat të mburreshin me politikën që kishin ndjekur në Shqipëri ose ndaj saj, pa dashur kështu të guxoj t’i gjykoj përsa i përket interesave të vendeve të tyre. Por meqenëse jam duke shpjeguar një situatë që ka të bëjë me vendin tim dhe me mua vetë, e kam për detyrë të mos lë jashtë analizës asnjë element thelbësor që mund të hedhë dritë.

Përveç masave pa formë, të pandërgjegjshme dhe të papërgjegjshme, të cilave mund t’u shkonte për shtat politika italiane që i lejonte të jetonin në rehati; përveç komunistëve, të komanduar nga lart poshtë nën një disiplinë të hekurt dhe nën një qëllim të vendosur nga Moska; përveç edhe atyre nacionalistëve që nuk gjenin më mirë se sa të ndiqnin verbazi këshillat e BBC-së dhe të oficerëve të misionit Britanik, për patriotët shqiptarë që mendonin, për të gjithë ata që që shqetësoheshin para së gjithash mbi fatin e atdheut, politika që Aleatët perëndimorë ndoqën ndaj Shqipërisë, nga pikëpamja thjesht shqiptare dhe duke folur haptazi, nuk ka qenë e lumtur.

Po, na premtuat lirinë tonë, pavarësinë tonë, natyrisht pas fitores. Them veçse të vërtetën nëse pranoj se pjesa më e madhe e patriotëve shqiptarë donte dhe uronte të arrinte lirinë dhe të drejta e veta kombëtare nëpërmjet fitores së aleatëve. Por ata kishin gjithashtu të drejtën të dyshonin, sidomos deri me hyrjen në luftë të Shteteve të Bashkuara. Pasi gjer atëherë dukej gati haptazi e kundërta. Dhe për më tepër një shqetësim kishte hedhur rrënjë mes tyre: Aleatët i premtonin shqiptarëve lirinë, pavarësinë, menjëherë; por ata donin të dinin diçka më shumë. Po kufijtë e atdheut? Patriotët shqiptarë nuk e kishin të qartë politikën, synimet e aleatëve përballë Shqipërisë. Ata kishin detyrën të shmangnin nga Shqipëria murtajën komuniste: aleatët i jepnin kurajo komunistëve, i mbështesnin me të gjitha mjetet. Patriotët shqiptarë prisnin një fjalë nga mbreti i tyre, nga kreu i tyre i shtetit në mërgim: aleatët e mbanin mbretin, për arsye që shqiptarët nuk njihnin apo nuk dinin të shpjegonin, larg çdo gjëje që ndodhte në Shqipëri. Patriotët shqiptarë prisnin, fundja, nga ana e aleatëve ndonjë fjalë ngushëlluese mbi të ardhmen e bashkimit kombëtar, i bërë më në fund realitet: dëgjonin veçse fjalë qortuese, ku u tërhiqej vërejtja, nëpërmjet deklaratsh zyrtare, edhe pse me kufijtë të katandisur në minimum, se shumë akte ndërkombëtare i kishin përcaktuar, konfirmuar, sanksionuar. Kështu, në këto kushte, a është e drejtë të qortohen patriotët shqiptarë, a duhet të habitemi pse ata u gjendën ngushtë dhe të pavendosur dhe nuk ditën të vepronin as në njërin drejtim, as në tjetrin me atë vendosmëri, me atë energji që vetëm një bindje e thellë dhe e qartë arrin të frymëzojë?

Çka kam thënë gjer tani, me sinqeritet dhe vërtetësi të plotë, mund të më lejonte, ndoshta, t’i shmangia detajet e mëtejshme për t’u dhënë autoriteteve amerikane mundësinë për të gjykuar nëse duhet të më mikpresin në vendin e tyre të madh të lirë e të qytetëruar ku im bir gjendet e punon.

E megjithatë po vazhdoj të jap sqarime të tjera. Zura në gojë tim bir i cili pati fatin e mirë të jetojë e të marrë frymë i lirë në Shtetet e Bashkuara. Shtoj se ai është vëllai i dy të tjerëve njëri prej të cilëve është dënuar në Shqipëri me 15 vjet burg dhe tjetri me pesë nën akuza të sajuara. I kam rritur bijtë e mi me ndjenja patriotike ashtu si edhe njerëzore, por njëherazi u kam treguar udhën larg politikës, drejt iniciativës private. Ata janë marrë vetëm me studime dhe me punët e tyre personale e të familjes. Kjo është arsyeja që ata dy fatkeqë patën besim e ndenjën në shtëpi. Edhe sime shoqeje, duke mos qenë në gjendje të përballonte vështirësitë e një udhëtimi të gjatë e të lodhshëm në çastin e largimit tim, iu desh të qëndronte dhe tashmë gjendet, bashkë me nusen dhe nipin tonë tetëvjeçar, në një kamp përqendrimi. Atje në burg janë edhe tre vëllezër të mitë.

U largova nga Tirana më 1 shtator 1944. Mund të kisha ndenjur edhe disa javë në Shqipëri, siç bëri pjesa më e madhe e drejtuesve antikomunistë. Por një lajm i hidhur më thirri me urgjencë në Vjenë: djali im i katërt, më i vogli, i cili studionte aty, ishte sëmurur rëndë dhe mjekët e quanin të domosdoshme praninë time për të vendosur mbi operimin e tij. Pas dhjetë ditësh udhëtimi të mundimshëm dhe të rrezikshëm nëpër Shqipëri, Jugosllavi, Hungari dhe Austri, arrita në Vjenë. Im bir vdiq më 21 nëntor. Nuk do t’i harroj kurrë fjalët e tij të fundit para se të binte në agoni. Kish mbi krevat një të përditshme të asaj dite. E mori në dorë e më tha: “Kam lexuar një lajm ngushëllues, baba, por kushedi nëse është e vërtetë: Anglezët kanë zbarkuar me trupat e tyre në Shqipërinë jugore.” E kuptoj menjëherë shpirtin e tij fisnik e të përvuajtur dhe e siguroj: “Po, i dashur, i thashë, ashtu është, edhe unë e di nga një burim i fshehtë mjaft i sigurt.” Iu hap çehrja, i ndritën sytë nga një gëzim i thellë, dhe tha fjalët e fundit të jetës së vet të re e të pafajshme: “Oh! Falë zotit,: populli ynë ahere është i lirë, familja jonë, tërë njerëzit tanë atje shpëtuan, apo jo baba?” Ishte ankthi i rrezikut komunist që i kishte ngërthyer shpirtin. Lajmi ishte i rremë dhe unë, në të vërtetë, nuk kisha dëgjuar asgjë, deri më atë çast. Megjithatë, edhe pse lajm i rremë, shërbeu për diçka. Ai e besoi dhe vdiq i lumtur.

Pas kësaj mynxyre, s’kisha ç’bëja më në Vjenë. Në Itali kisha një djalë tjetër, atë që tani jeton në SHBA, dhe një motër të re, atëherë të dy studentë, të cilëve, para se të largohesh nga Shqipëria, u kisha shkruar të mos u shkonte ndër mend të ktheheshin në Shqipëri. Kishte ca kohë që jetonin në një hotel të vogël të Dolomiteve (Tiroli jugor) në provincën e Bolcanos. E gjithë Italia veriore ishte e pushtuar nga gjermanët. U kërkova autoriteteve austriake lejekalimin për të shkuar tek djali e motra. Pas ca kohësh, autoritetet politike ma dhanë lejen, por thanë se kompetencat ushtarake nuk ishin në dorë të tyre. Duhej të kërkoja leje në Insbruk, kryeqendër e Tirolit verior, (austriak) ku gjendej një seksion ad hoc i komandës mbi Italinë. Nuk qe dhe aq e lehtë. Përkundrazi, pas një pritjeje prej tetë ditësh, nuk mu dha leja për të kaluar kufirin italian, ndërsa në të njëjtën kohë shihja që kjo leje u jepej pa asnjë vështirësi shumë vetëve, edhe bashkëpatriotëve të mi. Mbeta i habitur dhe mora guximin të ankohem duke kërkuar shpjegime për këtë qëndrim të veçantë ndaj meje. Për fat, kisha njohur aty një shef mjaft të njerëzishëm. Ai më la të kuptoja se nëse ndërroja vendvajtje mund të kisha ndonjë shpresë. Gjë që e bëra pa ngurrim dhe që brenda 24 orësh më dha rezultatin që prisja. Shkoja, merret vesh, në Lodi. Por, në rrugë e sipër, zbrita në Kiuza, mora teleferikun dhe në mbrëmje arrita në hotelin Jakoberhof të Ortiseit ku takova më në fund tim bir e time motër. Ishte fundi i marsit a fillimi i prillit 1945. Pronari i hotelit, i cili më njihte prej kohësh, pati mirësinë dhe kurajën të mos lajmëronte autoritetet kompetente mbi vajtjen time. Kështu pata mundësinë të njoh edhe unë emocionin e jetës ilegale për ndoca muaj në atë vend alpin, piktoresk e të këndshëm. Aty mësova, ca kohë më vonë, arsyen pse komanda gjermane nuk kishte dashur të lejonte qëndrimin tim në këtë provincë të Dolomiteve: aty po kryheshin përgatitje ushtarake të jashtëzakonshme I Lojturi i Berlinit kishte menduar t’i shndërronte Alpet austriake në kështjellën e tij të fundit të rezistencës.

Kur Italia u çlirua dhe gjendja u normalizua, zbrita në Bolonjë, ku im bir duhej të vazhdonte studimet, ndërsa ime motër shkoi në Romë për t’u specializuar si rrobaqepëse: duhet të përgatiteshim për një jetë të ashpër e të gjatë në mërgim.

Duke plotësuar dëshirën e Madhërisë së Tij Mbretit Zog të Shqipërisë dhe i shtyrë edhe nga vullneti im, më 25 shkurt 1948 u shpërngula pranë Tij në Egjipt, dhe pas një viti solla aty edhe time motër.

Në mërgim jam marrë gjithkund e gjithherë me studime dhe kërkime historike dhe filologjike mbi popullin shqiptar. Atij ia kam kushtuar jetën time dhe atij kam ndërmend t’i kushtoj edhe ato ditë që Zoti do të më japë të jetoj. Shumë pjesëtarë të familjes sime kanë dhënë jetën për atdheun shqiptar duke luftuar kundër skllavërisë komuniste; të tjerë vuajnë një vdekje të ngadaltë nën kasollet e errëta e të lagështa duke ngrënë bukë thatë; të tjerë akoma, gra e fëmijë, janë nëpër kampe përqendrimi. S’më mbetet tjetër, në këtë mërgim të hidhur, veç një djali që gëzon lirinë, që është i sigurt mbi jetën e tij: është Bashkimi, në Shtetet e Bashkuara; dhe ime motër Haxhire, që është këtu me mua. Im bir ka bërë kërkesë pranë autoriteteve përkatëse të vendbanimit të tij (Niagara Falls) për emigrimin tonë pranë tij dhe do të jetë për të tre bashkë ngushëllimi më i madh në dhimbjen e këtij mërgimi që të kemi fatin të mblidhemi në atë tokë të bekuar me liri, ku kombi i madh është vënë në krye të popujve të lirë të botës për të shpëtuar njerëzimin dhe qytetërimin nga rreziku vdekjeprurës që i kërcënon.

Ramleh, Aleksandri, 12 Prill 1952.

http://balkans.courriers.info/article20312.html

Koha Ditore

Kosovo : fin de « l’indépendance supervisée » et du mandat de l’ICO

Traduit par Belgzim Kamberi

Sur la Toile :

Mise en ligne : mardi 3 juillet 2012

Le Groupe international d’orientation a décidé de mettre fin à « l’indépendance supervisée » du Kosovo. Le mandat de l’ICO se terminera en septembre et ses compétences transférées aux institutions locales.

Pieter Feith

Le Groupe international d’orientation (ISG, International Steering Group), qui rassemble, notamment les États-Unis, plusieurs États de l’Union européenne et la Turquie, a décidé de mettre fin à la phase de la supervision de l’indépendance du Kosovo, lors d’une réunion à Vienne. Le ministre des Affaires étrangères autrichien, Mihael Shpindeleger, a déclaré que cette décision représente un jour historique pour le Kosovo.

Dès aujourd’hui, la supervision internationale s’arrête, et le mandat de l’ICO (International Civilian office) se terminera en septembre, a fait savoir le diplomate autrichien.

Le chef de l’ICO, Pieter Feith, a ajouté que le Kosovo a fait beaucoup de progrès ces dernières années. Pieter Feith a encouragé les institutions du Kosovo a entamer rapidement les transitions de compétences entre son bureau et les autorités locales.

Le Premier ministre Hashim Thaçi a estimé que ce jour était « historique » pour le Kosovo. Selon lui, les mérites en reviennent aux institutions du Kosovo et à la communauté internationale.

D’après le Groupe international d’orientation, le Kosovo a appliqué avec succès les obligations prises avec le Paquet Ahtisaari, et il lui reste maintenant à entreprendre les changements constitutionnels nécessaires pour endosser les responsabilités exercées par l’ICO depuis la proclamation d’indépendance.

Malgré la fin de la supervision internationale, l’Union européenne prolongera sa présence au Kosovo par la mission de police Eulex. L’OTAN et la KFOR feront de même.

http://www.panorama.com.al/une-gruaja/shkrimtarja-franceze-josephine-dedet-sekretet-qe-me-ka-rrefyer-mbreteresha-geraldine/

Home » Kuriozitete, Une Gruaja » Shkrimtarja franceze: Sekretet që më ka rrëfyer Mbretëresha Geraldinë

Shkrimtarja franceze: Sekretet që më ka rrëfyer Mbretëresha Geraldinë

Kuriozitete, Une Gruajae Hënë, Korrik 2nd, 2012

Shkrimtarja franceze Josephine Dedet

Një botim francez i muajve të fundit nxjerr në dritë detaje të reja mbi jetën e të parës Mbretëreshë të shqiptarëve, Geraldina. Josephine Dedet është shkrimtarja franceze e cila vendosi të ribotojë librin e saj me rastin e 100-vjetorit të pavarësisë së shtetit shqiptar, duke e pasuruar me kapituj shtesë, të pathëna interesante nga fëmijëria e Mbretëreshës, njohja me mbretin Zog, 60 vitet në ekzil, deri te pasionet e veçanta sportive…

Për të, qysh në fëmijërinë e hershme, figura e Mbretëreshës Geraldinë përbënte një ngasje, njëherësh edhe kuriozitet të ngjashëm me ato marrosjet e vegjëlisë pas përrallave me princër e princesha. Ndërsa vite më vonë, miqësia dhe njohja e afërt me familjen mbretërore të Geraldina Apponyi-s i shërbyen për të krijuar kontaktet e para. Shkrimtarja franceze, Josephine Dedet, vendosi të ribotojë për të dytën herë librin e saj “Geraldina, Mbretëresha e shqiptarëve”, në kuadër të 100-vjetorit të krijimit të shtetit Shqiptar, duke e prezantuar figurën e Mbretëreshës së parë të shqiptarëve në sytë e lexuesve anekënd botës, ashtu siç ajo e ka njohur. Fakte të reja interesante dalin në dritë, përmes kapitujve të këtij botimi letrar, duke zbuluar anët e panjohura të jetës së Mbretëreshës. Si u dashurua vajza 22-vjeçare me Mbretin Zog, ndërsa ky i fundit e kishte pëlqyer fillimisht përmes fotografive që i kishin rënë në dorë. Ftesa për të vizituar Shqipërinë do të ndryshonte kryekëput rrjedhën e jetës dhe fatit të Geraldinës. Sundimi i monarkisë së Zogut do të ishte afatshkurtër, ndërsa arratisja me djalin e sapolindur, dhe 60 vitet në ekzil do të ishin më të vështirat për Mbretëreshën Geraldinë dhe familjen e saj. Në librin e shkrimtares franceze, zbulohen për herë të parë edhe fletë nga ditari i të vëllait të Geraldinës, i cili e kish takuar të motrën gjatë momenteve të arratisjes në gjendje të mjerueshme shëndetësore e në prag të vdekjes. Josephine Dedet, në këtë rrëfim të veçantë për suplementin “Unë Gruaja”, sjell copëza nga jeta “aventureske” e Mbretëreshës së parë të shqiptarëve.

Si ju lindi ideja e të shkruarit të një libri për Mbretëreshën e shqiptarëve, Geraldinën?

Kopertina e librit me titull “Geraldina, mbretëresha e shqiptarëve”

Biografia ime e parë “Geraldina, Mbretëresha e shqiptarëve” është botuar për herë të parë në Francë në vitin 1997. Disa muaj më vonë, libri u botua në mënyrë të paligjshme dhe, ç’është më e keqja, ishte përkthyer në shqip në një mënyrë aspak korrekte. Në shkurt të këtij viti vendosa ta ribotoj këtë libër për të dytën herë, por në një version të ri, të pasuruar me dëshmi të reja, foto e dokumente interesante, për të festuar 100-vjetorin e Pavarësisë së Shqipërisë dhe në kujtim të Mbretëreshës, e cila vdiq 10 vjet më parë në Tiranë, midis jush, popullit shqiptar, të cilin ajo e donte aq shumë dhe që ajo i kushtoi tërë jetën e saj. Vendosa ta rishkruaj sërish këtë libër për tri motive kryesore. Së pari, sepse një krijim letrar si i imi nuk është realizuar kurrë më parë, ndërsa unë pata shansin që ta takoja nga afër Mbretëreshën Geraldinë dhe të kisha dëshmitë e saj. Së dyti, Mbretëresha Geraldina gjithnjë më ngjallte kuriozitet, si një njeri me karakter të veçantë. Karizma e saj, mirësia dhe dashuria e thellë për një vend tjetër, që nuk ishte Hungaria, vendlindja e saj, më prekën shumë. Dhe së treti, si një shkrimtare dhe historiane, kam gjetur shumë frymëzim në figurën e Mbretëreshës Geraldinë. Jeta e saj ishte sa e bukur, aq edhe tragjike. Për më tepër, ajo ishte e lidhur ngushtë dhe e gërshetuar me historinë europiane të shek XX. Kjo lidhje mes jetës së saj personale dhe fatit të Europës më ka interesuar edhe më shumë.
Për një lexues të ri, si do ta përshkruanit figurën e Mbretëreshës Geraldinë?
Geraldina ishte e bija e një trashëgimtareje të pasur amerikane (por të shkatërruar keq) dhe e një fisniku hungarez. Ajo ishte magjepsëse dhe moderne, praktikonte të gjitha llojet e sportit, dhe në të njëjtën kohë kishte prejardhje aristokrate e lidhje familjare me pothuajse të gjitha shtëpitë europiane mbretërore. U rrit mes Hungarisë, Austrisë dhe Francës (kur nëna e saj e mbetur vejushë u rimartua). Geraldina punonte në një muze për të kursyer para, kur në dhjetorin e vitit 1937 krejt papritur ajo u ftua nga Mbreti Zog për të vizituar Shqipërinë, ndërkohë që ky i fundit ishte ende beqar dhe në kërkim të gruas së jetës. Ky udhëtim ndryshoi fatin e saj. Ajo ra në dashuri në shikim të parë me njeriun dhe vendin. Është interesant fakti se Geraldina ka qenë gjithmonë në qendër të historisë europiane: gjatë ngritjes së fashizmit, pastaj në Francë dhe në Angli gjatë Luftës së Dytë Botërore, në Egjipt deri sa Mbreti Faruk u rrëzua nga froni dhe gjatë Luftës së Ftohtë, e cila i shkaktoi asaj shumë vuajte sepse dy mbretëritë e saj, Shqipëria, dhe toka e lindjes Hungaria, ishin nën sundimin komunist. Së fundi, ajo përjetoi gëzimin më të madh të jetës në vitin 2002, kur pas 60 viteve mërgim, u lejua të kthehet në Shqipëri. Duke vepruar kështu, ajo plotësoi dëshirën e saj dhe ëndrrën e të shoqit. Një natë para se të vdiste (në vitin 1961), Mbreti Zog kishte parë Geraldinën në një anije, duke arritur në portin detar të Durrësit. Dukej një zonjë e vjetër, por ende e bukur.
Përveç interesit ngushtësisht profesional, ka ndonjë nxitje tjetër të jashtme për t’u marrë me figurën e saj?

Geraldina, ditën e martesës së të motrës, konteshës Virginia Apponyi. Kjo është një nga fotot që iu prezantua mbretit Zog, ndërsa ai ishte në kërkim të bashkëshortes së ardhshme

Kisha dëgjuar për Mbretëreshën Geraldinë që në fëmijërinë time. Prindërit e mi ishin miq të ngushtë me gjysmë vëllain francez të saj, Guy Girault, ndërsa unë kam mundur të takoj motrën e saj hungareze, konteshën Virginia Apponyi. Kur isha ende e vogël, historia e saj më ngjante me një përrallë. Por më vonë, kur studiova Shkenca Politike dhe Histori, u bëra e vetëdijshme se jeta e saj dhe historia e Shqipërisë përbënin një temë të jashtëzakonshme studimore. Në sajë të ndihmesës që i vëllai më ofroi, unë munda t’i shkruaj një letër Mbretëreshës Geraldinë, duke i kërkuar të më jepte disa dëshmi personale të sajat, dhe në momentin që pranoi ftesën time për të bashkëpunuar, fillova menjëherë të shkruaj librin. Gjatë një viti kemi shkëmbyer dhjetëra e dhjetëra letra rreth historisë së familjes së saj, fëmijërisë dhe viteve të rinisë, si e kishte takuar ajo Mbretin Zog, sundimin njëvjeçar mbretëror, si u detyrua të largohej nga Shqipëria në vitin 1939 dhe 60 vitet në ekzil. Pastaj, në vitin 1996, e vizitova Mbretëreshën aty ku jetonte, në Afrikën e Jugut. Ajo më dha të gjitha dokumentet që kishte duke më hapur zemrën, ndërsa asnjëherë nuk më kërkoi që t’i hidhte një sy librit përpara se ai të botohej. Në fund, kur Geraldina lexoi librin, nuk ndryshoi as edhe një fjalë të vetme në të. Ato letra, dëshmi dhe dokumente të saj ishin ushqim për librin tim.
Për çfarë lloj dëshmish bëhet fjalë?
Mbretëresha Geraldinë më vuri në dispozicion të gjithë informacionin e nevojshëm për librin tim. E motra, kontesha Virginia Apponyi, gjysmëvëllai francez Guy Girault dhe nipi i Mbretit Zog, Skënder Zogu, gjithashtu shumë pjesëtarë të tjerë të familjes mbretërore dhe miq të ngushtë të Geraldinës më ofruan shumë të dhëna interesante për fëmijërinë dhe jetën e Mbretëreshës. Unë kam përdorur edhe burime të tjera të pavarura, shumë libra dhe të dhëna nga dëshmitarë konkretë. Jam e lumtur që kam mundur të përdor dhe të ruaj gjithë këto informacione dhe foto, që mund edhe të ishin zhdukur përgjithmonë.
Për familjen mbretërore e në veçanti për Mbretëreshën, është shkruar edhe më parë; Ç’sillni ju të re apo të panjohur nga jeta e saj në këtë botim?

Cermonia martesore e Geraldinës me mbretin Zog, në 27 prill 1938

Këto detaje të reja kanë të bëjnë kryesisht me rrethanat e jetesës së Geraldinës në Budapest (Hungari), gjatë periudhës kur ajo u ftua në Shqipëri nga Mbreti Zog. Shumë informacione false janë shkruar nga media në periudhën kohore të viteve 1937-1938. Realisht, shumë pak njerëz e dinin çfarë po ndodhte në të vërtetë. Për shembull, nëna e Geraldinës kishte mësuar për udhëtimin e së bijës, vetëm pasi kjo e fundit kishte pranuar të martohej me Mbretin Zog. Ndërsa, babai i saj kishte vdekur, xhaxhallarët hungarezë të Geraldinës kishin marrë vendimin për ta dërguar mbesën e tyre në Shqipëri, por në një mënyrë shumë të fshehtë për të shmangur thashethemet, apo faktin se njerëzit mund të mos e vlerësonin Mbretin Zog dhe vendlindjen e tij. Dëshmitarja kryesore e këtyre ngjarjeve ishte një grua franceze, e cila në vitin 1930 ishte e punësuar në një kompani prodhimi traktorësh me qendër në Vjenë, dhe në përpjekje për të bërë biznes me Shqipërinë ajo ishte njohur me Mbretin Zog, i cili ishte i interesuar për të përmirësuar sektorin e bujqësisë përmes këtyre mjeteve, njëherësh edhe për të zhdukur malarien. Kjo grua ishte mësuese e një gjenerali hungarez të quajtur Miklos Ghyczy, i cili e dërgoi zonjën me mision diplomatik në Shqipëri në vitin 1920, dhe aq shumë e pëlqeu zonja këtë vend, sa u dashurua marrëzisht pas Shqipërisë. Ky gjeneral njihte familjen hungareze të Geraldinës, gjithashtu edhe Mbretin Zog. Por, ai e dinte se ky i fundit dëshironte të martohej me një grua austriake ose hungareze (Mbreti nuk e donte martesën me një femër italiane apo jugosllave, për të shmangur gjithashtu edhe ndikimin e këtyre regjimeve në vendin e tij). Por gjenerali Ghyczy i tregoi Mbretit një album me fotografi të Geraldina Apponyi. Kur u njohën nga afër, Mbreti Zog ishte tërhequr pas bukurisë së saj, zgjuarsisë dhe pamjes së kuruar. Kjo ishte arsyeja pse ai vendosi ta ftonte atë në Shqipëri. Fakte të tjera interesante mbështeten në ditarin e të vëllait të Mbretëreshës

Mbretëresha Geraldina dhe mbreti Zog në Stokholm, Suedi, 1939

Geraldinë, duke shpjeguar detaje mbi fluturimin e familjes mbretërore nga Shqipëria në Greqi. Unë kam shtuar edhe një kapitull, që ka të bëjë me vitet e fundit të Mbretëreshës dhe ndjenjat e saj vetëm pak para se të vinte në Shqipëri, pas 60 viteve mërgim. Kam botuar në libër një pjesë të letrës që ajo më shkroi, kur sapo kishte mësuar se mund të vinte përsëri në Shqipëri dhe askush nuk dinte asgjë mbi këtë detaj ende. Mendova se ishte e rëndësishme për shqiptarët të dinin se cilat ishin ndjesitë e Geraldinës në këtë moment të veçantë. Ajo ishte aq e lumtur që do të shihte këtë vend para vdekjes së saj, pas kaq shumë vitesh. Gjithnjë kishte marrë në konsideratë faktin se shqiptarët i kishin dhënë një nder të madh në pranimin e saj si Mbretëresha e tyre.
Përveç viteve të zgjatura në ekzil, cilat kanë qenë momentet e tjera të vështira në jetën e Mbretëreshës Geraldinë?
Gjithmonë më shprehte se nuk do kish dashur të jetonte një jetë aq aventureske. Por, ajo e bëri këtë me një kurajë të madhe. Ndër momentet e vështira të jetës për të ka qenë edhe pushtimi italian, pasi ajo nuk donte të largohej nga Shqipëria (sapo kish lindur fëmijën e parë, por nuk kish zgjidhje tjetër), sëmundja e zgjatur në kohë e të shoqit e vdekja e tij dhe fati i dy vendeve me të cilat ajo ishte ngushtësisht e lidhur e që vuajtën nga regjimet komuniste, Shqipëria dhe Hungaria.
Po në këndvështrimin letrar në lidhje me Mbretëreshën Geraldinë, si e sillni ju atë në sytë e lexuesve anembanë botës?
Unë e kam përshkuar atë ashtu siç ishte. Një grua plot dinjitet, shumë e thjeshtë në të njëjtën kohë, plot dashuri për burrin e saj dhe për Shqipërinë dhe gjithmonë e kujdesshme për të tjerët. Kur ajo zbuloi Shqipërinë në vitin 1937, ishte vetëm 22 vjeçe, por një vajzë vërtet e pjekur. Menjëherë mësoi historinë e shqiptarëve, gjuhën dhe zakonet e tyre. Gjatë periudhës njëvjeçare të mbretërimit dhe 60 vitet në arrati, ajo i kushtoi gjithë kohën, lutjet dhe shpresat për Shqipërinë. Geraldina donte ta shihte përsëri këtë vend para vdekjes së saj. Gjithnjë thoshte, “Unë do të vdes në Shqipëri si një shqiptare, në mesin e popullit shqiptar”. Dhe ajo e bëri këtë.
Ju thatë që e keni takuar nga afër Mbretëreshën Geraldinë. Mund të na rrëfeni ndonjë detaj nga ky takim?

Familja mbretërore dhe djali i tyre, princ Leka në Egjipt, viti 1947

Takimi ynë në Afrikën e Jugut ishte shumë i ngrohtë. Ne kishim shkëmbyer letra për një vit rresht para këtij takimi, kështu që kishim mundur ta njihnim njëra-tjetrën përmes atyre shkronjave. Mbretëresha Geraldinë më priti bashkë me të motrën, Virxhinia. Vura re se të dyjave u mungonte shumë Europa. Ndërkohë që ditët i kalonin duke lexuar libra, duke u shkruar letra miqve dhe gjithë njerëzve të tyre të dashur, në shtatë ose tetë gjuhë të ndryshme të botës.
Çfarë ju shprehu Mbretëresha Geraldinë për Mbretin Zog, për njohjen me njëri-tjetrin, dashurinë e tyre?
Ajo ishte thellësisht e dashuruar me Mbretin Zog, edhe shumë vite pas vdekjes së tij. Çdo herë që ajo fliste për të, sytë i vetëtinin, ndërsa zëri i mbushej me emocion. Ajo mendonte se i shoqi ishte një burrë i lartë shteti, ndërsa në jetën private, një zotëri i vërtetë. Më shumë se 20 vjet pas vdekjes së tij, ajo ende nuk mund të mbante dhimbjen e humbjes së të shoqit. Unë mendoj se ishte ende duke jetuar me të përmes lutjeve. Geraldina ishte një grua shumë fetare (e besimit katolik, por me shumë respekt edhe ndaj besimeve të tjera fetare). Shpirti i saj ishte e bukur, dhe populli e ndjeu këtë. Kjo shpjegon pse të gjithë e respektonin, madje edhe njerëzit që ishin kundër regjimit të Mbretit Zog. Ashtu siç Ismail Kadare e ripozicionon figurën e saj pas Luftës së Dytë Botërore, duke thënë se edhe komunistët nuk guxojnë të thonë një fjalë kundër saj, ndërsa në të njëjtën kohë ata tregoheshin aq ofendues me Mbretin Zog.
Një risi që ju sillni në libër, janë edhe ditarët sekretë të vëllait të Geraldinës. Çfarë shkruhet në ta?

Mbretëresha Geraldina, motra e saj kontesha Virginia Apponyi, dhe shkrimtarja Josephine Dedet, dalë në Afrikën e Jugut, në vitin 1996

Falë një lexuesi francez (i cili kishte lexuar versionin e parë të librit në vitin 1997), munda ta kem akses në ditarin e shkruar nga Gyula Apponyi, vëllai i Mbretëreshës. Në vitin 1939, ky djalë ishte vetëm 14 vjeç dhe studionte në një lice francez në Korçë. Kur trupat italianë pushtuan Shqipërinë, ai ishte në qytet. Në ditarin e tij ai përshkruan këto ditë tragjike, dhe si ishte i detyruar të ikte nga vendi. Kur ai gjeti motrën e tij dhe familjen mbretërore pranë kufirit grek, zbulon se Mbretëresha, e cila kishte sjellë në jetën princin Leka, të birin e saj, ishte afër vdekjes, por edhe e detyruar të arratisej nga Shqipëria në kushte tragjike.
Po pasionet e veçanta të Mbretëreshës cilat ishin?
Ajo pëlqente shumë leximin, kryesisht të romaneve apo botimeve historike. I pëlqente të lexonte në disa gjuhë të botës, pasi ajo fliste në mënyrë të rrjedhshme anglisht, gjermanisht, hungarisht, frëngjisht, spanjisht, italisht dhe sigurisht shqip. Geraldina preferonte shumë praktikimin e sporteve: që nga fëmijëria ajo kishte praktikuar shumë disiplina të tilla, duke përfshirë notin, basketbollin, tenisin, ski, hipizmin. Gjatë rinisë pëlqente shumë vallëzimin dhe shkonte nëpër ballot që zhvilloheshin në Vjenë apo Budapest. Mbreti Zog ishte gjithashtu një kërcimtar shumë i mirë i tangos, por çifti mbretëror e pushoi pasionin për kërcimin gjatë viteve të mërgimit. Ata nuk e gëzuan njëri-tjetrin aq sa duhej, ndërkohë që Europa ishte në luftë dhe Shqipëria nën ndikimin e regjimit italian fashist e atij komunist.
A keni marrë ndonjë përshtypje për librin tuaj nga princ Leka në Tiranë?
E kam takuar princin Leka vetëm një herë, në Paris, për fejesën e tij. I kam dërguar librin tim në Tiranë dhe ai më ka falënderuar për këtë botim timin. Unë vlerësoj interesin e tij për rrënjët e tij familjare dhe historinë shqiptare. Ndërsa princ Leka nuk flet frëngjisht, e fejuara Elia Zaharia kam përshtypjen që do t’i përkthejë aspektet dhe kapitujt kryesorë të librit.
Po personalitete të tjera shqiptare që jetonte mes Francës dhe Shqipërisë, a kanë shfaqur interes për këtë libër që para pak kohësh u prezantua edhe në panairin internacional të librit të zhvilluar në Paris?
Po, një prej këtyre personaliteteve që e kam takuar më herët, është shkrimtari Ismail Kadare, me të shoqen Helenën. I kam takuar të dy për herë të parë në vitin 1997, kur libri u botua për herë të parë. Të dy e vlerësuan shumë këtë botim, dhe për mua ky ishte një nder. Siç e dini, ata gjithnjë kanë shfaqur interes dhe respekt të madh kundrejt figurës së Mbretëreshës Geraldinë.
Do të vijë ky libër edhe në shqip?
Takimi me Mbretëreshën më bëri më të lumtur dhe për mua ishte një përvojë e madhe. Por, besoj se gjëja më e rëndësishme është mënyra se si njerëzit do ta njohin atë, përmes këtij libri, ashtu siç ishte Mbretëresha Geraldinë në të vërtetë. Një zonjë e madhe. Shpresoj që një ditë, libri im të përkthehet në anglisht dhe në një gjuhë shqipe të pasur e korrekte.

Krijimtaria letrare e shkrimtares Josephine Dedet
Biografia e Geraldinës, “Mbretëresha e Shqiptarëve” (1997 dhe 2012) është libri i parë që ka shkruar. Libri i dytë quhet “Roksana e verbuar”, dhe subjekti i librit ka lidhje me gruan persiane të Aleksandrit të Madh. Dihen shumë pak gjëra mbi jetën e saj, kësisoj Josephine Dedet rikrijoi karakteret, duke përdorur sfondin historik të pushtimeve të Aleksandrit. Ky roman është përkthyer në disa gjuhë, duke përfshirë spanjisht, turqisht dhe ka pasur sukses të madh. Libri i tretë, “Burri që do të dashuroni, për t’a urryer” është botuar në vitin 2010, është gjithashtu një roman. Ngjarjet janë më tepër pjellë e fantazisë dhe zhvillohen në Hollywood-in e vitit 1930. Aty përfshihen tri karaktere kryesore: krijuesi i famshëm i filmave Erich von Stroheim, aktorja bukuroshe Gloria Swanson dhe dashnori i saj, biznesmeni Jo Kennedy (babai i presidentit të ardhshëm të Amerikës, John F. Kennedy). Aktualisht, autorja është duke punuar mbi një roman të ri, por është ende herët për të folur për të…

ERMIRA ISUFAJ

http://balkans.courriers.info/article20299.html

B92

Serbie : les gendarmes doivent prêter serment sur le Kosovo

Traduit par Jovana Papović

Sur la Toile :

Publié dans la presse : 28 juin 2012

Mise en ligne : dimanche 1er juillet 2012

Le nouveau serment de la Gendarmerie, une unité spéciale de la police serbe, a été présenté officiellement. Et le texte risque fort de faire débat. On y parle du combat pour le Kosovo sans lequel la Serbie n’existerait pas...

Son auteur est le chef de la gendarmerie : Bratislav Dikić. Quand on demande aux représentants officiels pourquoi presque tout le nouveau serment officiel est basé sur la défense du Kosovo, on nous répond qu’il s’agit d’une métaphore dans l’esprit de Vidovdan. Quand on leur demande ce que veut dire « nous vaincrons ou mourrons pour la Serbie qui sans le Kosovo n’existe pas », on nous répond que la gendarmerie fête Vidovdan depuis des années et que c’est normal que le Kosovo prenne une place si importante dans leur serment. « Il s’agit d’une pure métaphore. Nous souhaitions, dans l’esprit de Vidovdan, replonger dans l’histoire, nous souvenir des anciens héros du Kosovo et de ce jour là comme étant le jour des héros du Kosovo, c’est la raison pour laquelle nous disons vaincre ou mourir. Ce nouveau serment n’a rien à voir avec le changement de gouvernement. Le Kosovo a toujours été très important pour notre unité, depuis sa formation à nos jours », affirme Stanica Puzović, RP de la gendarmerie.

Pour Filip Švarm, auteur du film documentaire Jedinica (L’unité spéciale), qui traite de l’ascension et de la chute de du groupe d’intervention de la gendarmerie pour les opérations spéciales (les bérets rouges), décrit ce serment comme étant « une tentative maladroite pour recréer l’unité et la solidarité ». « Je pense qu’il s’agit du besoin d’exprimer notre patriotisme, surtout dans le contexte politique actuel en Serbie. Nous sommes patriotes, nous ne reconnaîtrons jamais l’indépendance du Kosovo, nous resterons sur le préambule constitutionnel mais nous insisterons sur la signification mythique et poétique du Kosovo », explique-t-il.

Pour Milan Antonijević, juriste et combattant pour les droits de l’homme, il s’agit au contraire d’une mauvaise surprise et ce pour deux raisons : tout d’abord à cause de l’accent mis sur la quête des origines du peuple serbe et sur la seule défense de celui-ci, mais surtout à cause de la place prépondérante donnée au Kosovo. « Ce qui est inquiétant c’est de voir que ces unités seront déployée dans des contextes internationaux, que c’est eux qui serons en contact avec d’autres peuples. Mais elle doit aussi et surtout assurer l’ordre dans la Serbie d’aujourd’hui et cette Serbie ne s’arrête pas aux frontières du Kosovo. La constitution défini le pays, il y est écrit qu’il y vit beaucoup de nations différentes, ce n’est donc pas possible de ne s’appuyer que sur ce préambule pour constituer le serment de gens censés défendre tout le pays dans sa diversité », affirme-t-il.

Selon la systématisation établie il y a quelques mois, plus de 3.000 hommes très lourdement armés sont sous les ordres de presque un seul homme. Selon cette même systématisation, quelques 600 autres dépendent de l’unité spéciale, qui de par sa structure ressemble plus à une armée qu’à la police.

Le Serment de la gendarmerie Serbe

Le Kosovo est ma mère

Mes origines sont au Kosovo

Mes aïeux sont au Kosovo

Mon histoire est au Kosovo

Mon peuple Serbe est né au Kosovo

Ma Serbie est née au Kosovo

Sans le Kosovo je n’ai pas de mère

Sans le Kosovo je n’ai pas d’origines

Sans le Kosovo je n’ai pas d’aïeux

Sans le Kosovo je n’ai pas d’histoire

Sans le Kosovo mon peuple Serbe n’existe pas

Sans le Kosovo ma Serbie n’existe pas

Peuple Serbe, frères et sœurs

Je porte serment devant Dieu

Je vaincrai ou je mourrai avec honneur

Pour ma fierté, pour mes origines,

Pour ma famille, pour ma Serbie.

Avec la foi en Dieu, pour la croix glorieuse et ma mère la Serbie. Vive la Serbie !

http://www.panorama.com.al/une-gruaja/afife-vlora-xhevahiret-e-zhdukur-te-eqerem-bej-vlores/

Afife Vlora: Xhevahirët e zhdukur të Eqerem bej Vlorës

Une Gruajae Hënë, Qershor 25th, 2012

Dy motrat, Afife Vlora dhe (dajthtas) Merjem Vlora Toptani

Afife Vlora Frashri është vajza e vogël e Safa Vlorës, të birit të Syrja bej Vlorës e vëllait të Eqerem bej Vlorës. Afifeja, e kthyer për pak kohë nga Austria ku jeton prej 22 vitesh, tregon për ato pak vite jetese me babain, largimin e tij, xhevahiret e humbura dhe rrugëtimet që bëri bashkë me të motrën, Merjemin (e martuar te Toptanët) e me të ëmën, Avdije Vrionin derisa panë rrugën e lirisë.

Të flasësh a shkruash për cilindo pjesëtar të familjes Vlora do t’i bashkëngjisësh medoemos një Vrionas. Fëmijët e të dyja familjeve krijonin lidhje martesore njëri me tjetrin, në mënyrë që pasuria e të dyja palëve të mbetej aty për aty, sado që më vonë, kur krerët e shtëpisë morën rrugët e kurbetit, jo në të gjitha rastet u mor vesh fundi i tyre. Prandaj edhe sot, shumë vite pas vdekjes së paraardhësve, as fëmijët nuk dinë se ç’është bërë me pasuritë e baballarëve. Madje nuk dinë as se si ka qenë e si kanë jetuar në vitet e fundit të jetës. Hafife Vlora është një tjetër “trashëgimtare” e mbiemrit Vlora, ndër të paktët e mbetur tashmë. Më shumë sesa jetesën në një shtëpi beu, siç ishin Sarajet e Vlorës, Afifeja kujton jetën e mëvonshme, për shkak të moshës fare të vogël që kishte asokohe. Kujton ecejaket që i duheshin të bënin shtëpi më shtëpi 7 femrave, për të mbijetuar pas largimit të babait të saj, Safait dhe Eqerem Vlorës drejt Italisë. Të dy ata kishin lënë në Shqipëri gratë bashkë me fëmijët, 5 vajza. Asnjërit prej të dyve nuk iu përmbush dëshira për të pasur një trashëgimtar. Edhe pse lindën dy djem në atë familje, nuk arritën të jetonin.

Tanush Frashëri dhe Afife Vlora

Me kulturën e traditën e trashëguar nga familja e saj, Afifeja, bashkë me të shoqin, Tanush Frashërin, që sapo ka botuar librin e tij “Ali Këlcyra, shënime për historinë e Shqipërisë’, kanë marrë hijen, butësinë dhe mënyrat e njerëzve që prej 22 vitesh tashmë jetojnë jashtë kufijve, në Austri. Në ardhjen e tyre të përkohshme mundëm të flasim gjatë, pa pasur mundësinë që të dëshmojmë edhe nëpërmjet fotografive jetën e tyre të dikurshme, meqenëse kanë ç’kanë, ndodhen në shtëpinë e tyre jashtë.

Për aq sa mund ta kujtoni fëmijërinë në “Sarajet e beut”, si ka qenë?
Unë kam qenë shumë e vogël dhe nuk kam kujtime fort të kthjellëta nga ajo kohë, por mund të them që pa dyshim ka qenë një jetesë me rregulla të tjera. Dikujt fati i jep ndihmë të madhe duke i dhuruar një pozitë e influencë. Edhe jetesa, standardi apo të gjitha të tjerat janë pasojë e tyre. Sado që kur përmbyset gjithçka janë pikërisht njerëzit e pushtetshëm që e pësojnë, siç ndodhi në rastin e familjes sonë.
Për shembull, cilat ishin rregullat ndryshe?
Gjyshi, Syrja Vlora, që kishte absolutisht drejtimin e familjes, ishte mjaft i rreptë. Meqenëse kërkoni një shembull, mund t’ju përmend se nuk i lejonte femrat e shtëpisë të shkonin në plazh, nëse të tjera nuk kishin shkuar më parë. Nuk duhet të ishim ne pra nismëtaret. Megjithatë, as pa shkuar nuk rrinin. Organizohej me këtë rast paria e grave për të bërë një shëtitje nga plazhi, merrnin rrobat e banjës me vete dhe quhej kështu sezoni i hapur. Opinioni thyhej, nuk ishim ne që e kishim çelur, shkonim pas tyre.
Pra kujdesej që me ceremonialet apo kodet e vetëvendosura në heshtje të ishte i kujdesshëm…

Koleksioni i armëve të familjes Vlora

Po, për çdo gjë. Edhe në raste festash kombëtare, për ta përforcuar edhe më tepër këtë konkluzion, dërgonte djemtë, që të vizitonin njerëzit nëpër shtëpi për t’i uruar. Në krye të tri ditëve, kur urimet kishin mbaruar, fshatarët vinin e kthenin vizitat.
Meqenëse kuptoj se nuk paskësh pasur diferencime prejardhjeje, a ishit edhe ju fëmijët të përfshirë me gjithë të tjerët, luanit rrinit me to?
Po, gjithmonë. Ne ishim 5 vajza, unë me dy motrat dhe dy vajzat e xhaxhait, Eqerem Vlorës. Motra ime për shembull kishte qejf që të merrte shpesh shoqe të flinin në shtëpinë tonë dhe kjo gjë ndodhte shpesh.
Babai juaj nuk ka qenë aq i përfshirë dhe as aq i dëgjuar në veprimtaritë e familjes sa xhaxhai…
Po, është e vërtetë, ka ndodhur kjo që në fëmijërinë e tij. Ka qenë djali i fundit dhe gjyshja e ka përkëdhelur mjaft. Kur u rrit, babai u përpoq ta ndryshonte këtë gjë, duke e çuar për studime në Modena të Italisë në një shkollë ushtarake, t’i shërbente si një farë disiplinimi, por nuk ia arriti. Nëse keni lexuar, edhe në librin e kujtimeve Eqerem Vlora thotë se, nëse rrjedha e familjes do të kishte vijuar normalisht, babai do të kishte qenë një administrator i mirë, sepse në pjesën politike ai nuk përfshihej.
Megjithatë, pavarësisht një farë tërheqjeje karakteriale, ishte edhe ai në brendësi të veprimtarisë, materialisht e konvertuar, të pasurisë së familjes…?

Safa dhe Eqerem Bej Vlora

Po, sigurisht, gjithçka që bëhej, e bënin të gjithë bashkë. Të gjitha blerjet, pasurimi i koleksioneve të vyera të trashëguara, antikuarët, xhevahiret. Kishin 25 sahate antike floriri që u shitën, koleksione armësh, pistoleta të punuara me argjend e të dekoruara me gurë të çmuar…, bibliotekën e pasur që besoj keni dëgjuar të flitet. Gjyshi ishte përpjekur shumë ta pasuronte, më tej edhe fëmijët e tij. Kishin blerë së fundi edhe bibliotekën e një ministri austro-hungarez, i cili luante bixhoz e kishte nevojë për para.
Ç’u bë me to pas largimit të tyre në Itali në ’44-n?
Atë pjesë që ishte në shtëpi, ne i futëm në një bodrum, ndërtuam një mur që t’i mbyllnim, por sigurisht që u hap e u mor gjithçka. Pastaj xhevahiret, babai me xhaxhain i morën me vete. Sado që punonin, ato i shërbenin edhe për të jetuar, sido që të ishte pagesa nuk mund të mbulonte të gjitha nevojat. Për më tepër që babai nuk ishte aq aktiv sa Eqeremi, që ishte gjithë kohës në marrëdhënie pune akademike. Të dy ata punonin në Rai, por babai im më pak.
Di që pas largimit, sado që në distanca të largëta kohore, ju keni pasur komunikime, me pseudonime ose jo. Përveçse për të pyetur për përkujdesje shëndetësore, a flisnit për këto pasuri?
Komunikimet ishin të pakta dhe, siç mund ta merrni me mend, ishin gjithnjë të censuruara. Letrat vinin 2-3 muaj me vonesë, imagjinoni se sa në sitë kalonin. Megjithatë, në vitet e fundit të jetës, pas vdekjes së xhaxhait, im at i ka dërguar letra nuses së tij, hallës Nexhat (Bebi) gjithashtu. E kanë vënë në dijeni se Eqeremi i pat marrë me vete xhevahiret në Vjenë, ku jetoi e punoi vitet e fundit në shtëpinë e vajzës së tezes, Hana Këlcyrës.
Me ç’pseudonim i dërgonte letrat babai?

Salloni i sarajeve të Vlorës

Emri i tij i letrave ishte Paola Bravo.
Atë kohë askush, sado që mund të vihej në dijeni, nuk kishte mundësi të merrej me to, por më pas a mundët?
Jo, sigurisht që jo, që në vitin ’64 e deri pas ’90-s, kur mund të bëhej diçka, kishin kaluar aq shumë vite sa nuk u gjend më asgjë.
Ç’u bë me ju pas largimit të babait? E kujtoni ndarjen me të?
Po, është një nga momentet e asaj kohe që kujtoj më qartë, sytë e tij të përlotur, kur më mbante në krahë dhe dëshirën time aq të madhe për t’i shkuar nga pas. Natyrisht që nuk mundja. Që përpara largimit të tyre ne u transferuam nga Vlora në Tiranë, shkuam të jetonim për pak kohë te shtëpia e vajzës së hallës, Shasha Libohova, vend ku sot është Ambasada e Vatikanit apo Nunci Apostolik. Prej këtu ruaj disa kujtime, një herë që jam sëmurur dhe që më mbanin në një dhomë të veçantë. Meqenëse u hidhërova shumë, për të më zbavitur im atë realizoi një projektim me diapozitiva për të më kënaqur. Po aty kam edhe kujtimin e hidhur të vdekjes së gjyshes, aty kam pirë ilaçet e saj e kam shkuar në spital me urgjencë, deri në transferimin e radhës.
Për ku?

Çifti Frashëri me prof.dr. Ervin Levin dhe Fredi Koço Tashko

Pas ikjes së dy vëllezërve, dy motrat bashkë me ne fëmijët, sepse nusen e xhaxhait e kisha njëkohësisht teze (të dyja bija të Sali Shqipe Vrionit. Meqenëse gjyshi i Afifes merrej shumë me librat, i vendosën mbiemrin Shqipe), u vendosëm në shtëpinë e djalit të tezes së babait, Shefqet Libohovës, aty ku është kalaja e sotme, te kinema “Millenium”. Nuk mund të jetonim më te shtëpia e hallës, meqenëse ishte shumë e madhe dhe ne ishim vetëm femra.
Prej aty ju nxorën apo bëtë lëvizje të tjera?
Po, prej aty. Erdhi një karrocë e madhe me policë që rrethuan të gjithë shtëpinë, qëndronin në çdo dhomë të ruanin se mos merrnim diçka me vete, dhe na nxorën përjashta pa marrë as rroba për t’u ndërruar. Ishim krejt vetëm pa pasur ku të shkojmë. U drejtuam për në Hotel Internacional me një bebe me vete, vajza e Eqeremit, e vogla ishte vetëm nëntë muajsh, dhe s’kishim as me çfarë ta ndërronim. U gjend poshtë dhomës që na dha një familje, e cila na ndihmoi.
Përveç policëve, a ishte dikush në krye për t’ju larguar nga shtëpia?
Ishte Haxhi Lleshi, por vetëm hyri e doli. La gruan e tij, e cila u përpoq të na ndihmonte, duke na thënë të merrnim ndonjë gjë me vete, por që nga ana tjetër nuk ishte e mundur prej policëve. Ata hapën murin, ku kishim mbledhur gjërat e familjes dhe i morën, pavarësisht se hapën gjithçka tjetër nga dyshimi se mos ishin të fshehur babai me xhaxhain. Pas kësaj kohe nisën rrugëtimet tona sa nga njëra shtëpi në tjetrën, derisa përfunduam në Kavajë.
Me çfarë jetonit?

Gjatë homazheve në varrin e mbretit Zog në Paris, në prill të këtij viti Tanush Frashëri dhe Afife Vlora, me Elia Zaharia, princin Leka dhe motrën e mbretëreshës Geraldinë

Në Kavajë punonte nëna me tezen, qepnin, qëndisnin, bënin pajat për vajzat e reja, punë të tilla që prej tyre i trashëguam edhe ne. Sikundër shumë vajza shqiptare të asaj kohe. Unë me motrën dhe kushërirat shkonim në shkollë, natyrisht deri në gjimnaz, nuk mund të shkonim më tej. Njerëzit në Kavajë na kanë trajtuar shumë mirë, pavarësisht imazhit që mund të kishim, janë sjellë shumë mirë me ne. Unë kam qëndruar në Kavajë për 16 vjet.
Më pas u martuat?
Po, dhe mendova se gjërat do të ndryshonin, por nuk ishte e thënë të ndodhte kështu. Tim shoq, Tanush Frashërin, e dërguan në Vlorë pasi përfundoi studimet në universitet, e pas Vlorës, kur sapo ishim transferuar në Tiranë, u gjend befasisht, çuditërisht, i arrestuar për agjitacion-propagandë, ligj që asokohe mund të dënonte e kapte këdo pa shumë justifikime. Qëndroi për pesë vite në Spaç, ku unë shkoja e vizitoja çdo një muaj për 5 vite. Tashmë jetoja edhe unë, duke punuar me zanatin e marrë nga ime më. Pas daljes nga burgu domosdo që e mbajtën larg arsimit dhe e vunë të punojë si punëtor.
Po babai juaj kur vdiq?
Në vitin 1969, 5 vite pas vdekjes së Eqeremit.
Edhe ai ishte transferuar në Vjenë?
Jo, babai qëndroi në Itali, shkoi në Vjenë vetëm kur i vdiq i vëllai për ta varrosur dhe u rikthye në Itali, ku vdiq nga një ngatërrim zorrësh.
Kur patët mundësi të dilnit, keni shkuar në varrin e tij?
Po, patjetër, kam shkuar 2-3 herë e kam vizituar varrin e tij.
Si u larguat në Vjenë?
Në vitin 1990, ditët e fundit të dhjetorit, pas ambasadave, u larguam me dokumente nëpërmjet ndihmës së një kushërirës time që jetonte jashtë, në Vjenë.
Me çfarë merreni aty?
Im shoq shkruan, punon vazhdimisht. Unë përpiqem ta ndihmoj me sa mundem, duke lexuar gjithë çfarë më kërkon, duke i dhënë mendime e duke i bërë korrektura. E përveç mirëmbajtjes së shtëpisë, lexoj libra për shumë orë të ditës. Është një gjë që më ka pëlqyer gjithmonë ta bëj.
(Edhe sot që kemi ardhur të bisedojmë me Afife Frashërin, megjithëse janë orët e para të mëngjesit e sipas regjimit ajo sapo duhet të ishte ngritur, sytë vazhdon t’i ketë pak të lodhur e të përgjumur nga leximi që ka bërë një natë më parë, deri në orët e para të mëngjesit. Vepron thuajse çdo ditë njësoj, pavarësisht kritikave që i shoqi ka filluar t’i japë, pse mosha nuk është më ajo e para.)

ERMIRA ISUFAJ

http://www.botasot.info/def.php?gjuha=0&category=43&id=173154

E martë, 19 qershor 2012

Mbreti kërkonte Shqipërinë Etnike dhe abrogimin e marrëveshjes së Jaltës

Që të dyja këto organizata përbëhen nga vullnetarë, ndjenjat e të cilëve për nacionalizmin shqiptar kanë arritur deri në atë pike, saqë janë gati të ndërmarrin rreziqe jashtëzakonisht të mëdha për ribashkimin e Kosovës me atdheun e tyre. Veprimtaria e Këshillit Ushtarak i dha rast popullit të Kosovës që të shprehë ndjenjat e veta nacionaliste, me anë të një veprimtarie ndërtuese duke luftuar regjimin e tanishëm të Tiranës. Ata ishin plotësisht të vetëdijshëm se duke çliruar Shqipërinë, mundësitë për ribashkim me atdheun do të shtoheshin në mënyrë të dukshme dhe ribashkimi do të arrihej. Vetëm pak kohë para vdekjes së Marshallit Tito, organizatat e influencuara dhe të kontrolluara nga Bashkimi Sovjetik në Kosovë, filluan veprimtaritë e tyre militante… Njëkohësisht, disa anëtarë të qeverisë së Tiranës kishin filluar të politizonin klasën intelektuale të shqiptarëve të Kosovës. Ideologjia e tyre ishte e ngjashme me atë të Tiranës dhe ofronin një zgjidhje marksiste-leniniste, me ribashkimin kombëtar si kurth”. Më poshtë në raport, Senatori Helms vazhdoi duke përshkruar situatën në Kosovë, vrasjet e burgosjet, si dhe gjendjen në Shqipëri. Ai deklaroi se:

(Tekstin e plotë mund ta lexoni të martën në publikimin e shtypur të gazetës kombëtare “Bota sot” botimi i Diasporës – Perëndimit)

Abonohuni në gazetën “Bota sot”. Mundësitë e abonimit janë në Zvicër e Gjermani.

http://www.standard.al/index.php/dosjer/4695-lista-e-komunisteve-ne-vitin-1936

Lista e komunistëve në vitin 1936

Publikuar më E Enjëte, 14 Qershor 2012 10:39 Shkruar nga Çelo Hoxha

Zbulohet shkaku pse Branko Merxhani shkroi në 1937 artikullin “Pse nuk jam komunist” dhe pse shumë komunistë gjatë luftës u rreshtuan me Ballin Kombëtar

 Analiza e dokumentit

Krijimi i PKSH-së ishte mjeti me anë të të cilët jugosllavët synuan, dhe ia arritën, të frenonin konsolidimin e shtetit shqiptar dhe kjo duhej bërë në dy faza: e para, të shkatërrohej çfarë ishte arritur deri në nisje të Luftës së Dytë Botërore, e dyta, mbi gërmadha të modelonin një shtet shqiptar sipas qëllimeve të tyre. Dokumenti që po botojmë sot, është një dëshmi se mbretëria shqiptare, sipas këndvështrimit të armiqve të saj, duhej shkatërruar. Një shtet kaq i kujdesshëm për ta luftuar të keqen qysh në gjenezë.

Dokumenti është përgatitur nga komandanti i Përgjithshëm i Gjindarmërisë, nënkolonel Shefki Shatku, një njeri që s’ia kam dëgjuar emrin herë tjetër, por mendoj se dikush duhet ta dekorojë këtë person, qoftë dhe vetëm për përgatitjen e kësaj liste

Lista ka rëndësi për disa arsye. Një, jep një hartë të përgjithshme të pikave të nxehta të komunizmit në Shqipëri në vitet ‘30 dhe emrat e personave. Dy, duke iu referua listës dhe emrave që më vonë ndihmuan jugosllavët të themelonin Partinë Komuniste Shqiptare, kanë qenë emra shumë të margjinalizuar në fushën e ideve komuniste, saqë këtu, me përjashtim të një apo dy vetave, nuk përmenden. Arsyeja përse nuk përmenden është thjesht, sepse ata ishin furrxhinj, teneqexhinj, marangozë, njerëz të profesioneve që nuk kanë lidhje me përhapjen e ideve, nga radhët e tyre lindën guerilet, atentatorët, ata që vranë pa mëshirë edhe disa nga personat e shquar në listën që botojmë sot. Tre, kjo listë ndihmon të zbulojmë falsifikimet e historisë së komunizmit në Shqipëri.

Në radhë të parë, duhet të them dy fjalë respekti për disa nga personat e kësaj liste që e di se i kanë vrarë komunistët ose i kanë spiunuar ata te pushtuesi. Skënder Muço, një nga figurat kryesore të Ballit Kombëtar gjatë luftës, në 1932 u dënua me vdekje për pjesëmarrje në Organizatën e fshehtë të Vlorës, në 1939 organizoi protestat kundër pushtimit italian në Vlorë, mori pjesë në shumë beteja kundër pushtuesve në çetën “Shqiponja”, nën komandën e Hysni Lepenicës, u vra në 1944 nga gjermanët, te të cilët thuhet se e spiunuan komunistët e Vlorës. Dhimitër Fallua ka qenë një figurë e njohur e publicistikës, u vra nga komunistët në 1944, nuk është përfshirë në Fjalorin Enciklopedik Shqiptar. Lefter Kosova u vra me atentat në Tiranë, 1944, thuhet se e ka vrarë Xhelal Staravecka, komunist dhe kriminel i pashoq, nuk është përfshirë në FESH. Këta tre i përmenda sepse të majtët e sotëm e nuk i njohin për paraardhës politikë të tyre, ngaqë dy të parët ishin me Ballin Kombëtar, por në fakt Balli ishte organizatë pluraliste dhe jo parti politike. Ata kanë qenë të majtë, por nuk mund të pranonin të viheshin në shërbim të jugosllavëve. Kjo është ndarja e madhe e tyre. Në listën e sotme ka disa emra jo fortë të rëndësishëm, të cilët u bënë më vonë pjesë e PKSH-së dhe shërbyen me servilizëm të pashoq. Mitrush Kuteli thotë në një letër të tij se Dhimitër Shuteriqi thoshte që e kishte mbiemrin Shuteroviq, duke e sllavizuar. Ky është çmimi që paguan ata që mbijetuan.

Në listë bie në sy një emër që realisht nuk ishe komunist dhe iu desh ta shpallte këtë publikisht me një artikull: Branko Merxhani. Përmendja e tij në këtë listë duhet të ketë qenë shtysa për artikullin “Pse nuk jam marksist”, 1937. Në artikullin e tij, Merxhani tregon të shkruante atë artikull iu kërkua nga drejtori i Zyrës së Shtypit, me qëllim që të ndihmonte në ndriçimin e opinionit publik por të ndihmonte dhe shtetin të mos binte në gabime. Analiza e Merxhanit është e gjatë dhe një ndër gjërat më mira që janë shkruar kundër komunizmit në gjuhën shqipe. Ai flet për marksizmi si teori dhe për bolshevizmin si praktikë ruse. “Bolshevizmi është një prodhim rus dhe s’mund të ketë veç se edhe një zhvillim rus. Atje, kush e di, mund të kenë ndryshuar shumë gjëra. Por despotizmi. Dhe gjer sa nuk do të çkulet nga vendi i tij ky armik i tmerrshëm i përparimit dhe i së vërtetës, nuk do të jetë e mundur të mësojmë diçka të sigurt mbi gjendjen e atij vendi”.

Një emër tjetër në listë është Tajar Zavalani, një ndër njerëzit që e kanë dëmtuar më shumë Shqipërinë, fajtor për përhapjen e ideve komuniste me shkrimet dhe përkthimet e tij. Gjatë luftës iku nga Shqipëria dhe vazhdoi të dëmtonte interesat shqiptare nga Londra, me folenë e tij komuniste në BBC. Më vonë ndryshoi mendje, por sa para bën, dëmi ishte bërë dhe ai është një nga personazhet historikë më negativë.

Sa për Nasho Jorgaqin, që e lavdëron Qemal Stafën se lexonte përkthimet e Tajar Zavalanit, pa i përmendur emrin përkthyesit të “Nënës” se ishte armik asokohe, duhet të themi se Qemali ka pasur prirje kriminale, jo s’kishte gjëra të mira për të lexuar. Artikulli i Branko Merxhanit është një shembull i vogël, por librat ishin të shumtë. Më gjerë do të flasim në numrat e ardhshëm.

DOKUMENTI

NALT-MADHËNI,

Kam nderin t’I parashtroj NALT-MADHNIS SË JUAJ hetimet që kam zhvillue mbi jetën dhe mbi tendencat e djalërisë.

Propaganda Komuniste po ndjehet mjaft në rrethet e djalërisë por jo deri në shkallë të anarshizmit. Ajo propagandë ka fillue të rënjoset në formë letrera tyre. Krenët e saj ktu në Mbretni, tue pamun pa-mundësinë e nji lufte të dekllarueme idenash anarshiste dhe tue vumun re se, nji organizatë e mfsheftë nuk do të kishte nji jet të gjatë nga survejtimet e pa preme që u bahen, vendosën të pranojmë leteratyrën si mjet të vetme propaganda, që kështu t’i arinë qëllimit të tyne. Dhe kjo mënyrë propagande ka fillue t’i japi frytat e saja tue u ushtrue në djalërinë e shkollave të mesme, për të cilën thonë se 80% ka ra victim i ksaj leteratyre.

Për shëmbull: Rivistat “Flaga”, “Rilindja”, Librat “Në Burg” dhe “Nana” të Maksim Gorkit të përkthyeme prej Tajar Zavalanit janë mjetet e ksaj propaganda.

Djalëria Komuniste dallohet në tre kategorina:

1)    Komunistët e vërtetë;

2)    Djemtë që thonë se janë komunista vetëm për modernizimin dhe për t’u dukun intelektualë (reklamista)

3)    Të rinjtë që spekullojnë tue u hequn komunista për interesa materiale.

Nji lëvizje e gjanë komuniste konstatohet në Prefekturën e Korçës e të Tiranës dhe në shkallën e dytë në Prefekturën e Vlonës. Tue pamun kto lëvizje personash të njoftun për idenat e për parimet e tyne komuniste, bana hetimet në të gjithë Prefekturat e Mbretnis në përjashtim të Dibrës e të Kosovës që kështu të ken nji ide të kjartë të ktyne lëvizjeve.

Djalëria Komuniste ose krenat e saj ende nuk janë organizue e grumbullue rreth nji personi të vërtetën, por janë të përçanun, tue ndjekun secili methodhat e veta. Kta janë të ndanun në dy grupe: Njëni në Qëndër në Korçë e tjetër në Qëndër në Tiranë, tue pasë secili, simbas mendimit t’em, nji Revistë ose Artet Theatral si mjet propagande. Grupi i Tiranës, simbas pëshpëritjeve që ndigjohen, do të ketë si mjet propagande Revistën të Branko Merxhanit, e cila do të fillojë me dalë nër kto dit në titullin “Përpjekje Shqiptare”.

Ay i Korçës ka caktue si mjet progagande Revistën: “Bota e Re”.

Ktu ngjitun kam nderin e naltë t’i paraqes NALT MADHNIS SË JUAJ nji listë me emnat e personave komunista të ndanë në Prefektura. Mbi kta kan sjellë bindjen të plotë se janë jo vetëm komunista por edhe propagandojnë për komunizmin. Në korçë, thuhet se, ka nji shumicë të madhe të kësaj kategorije, të cilën jan tue e ndjekun pa pra për zbulim.

Tiranë, 5/X/936

Shërbëtori besnik i NALT-MADHNIS SË JUAJ

Komandat’i P.Gjandarmërisë n/kolonel (Shefki Shatku)

1)    Branko Merxhani

2)    Bedri Pejani

3)    Skënder Luarasi Profesor

4)    Petro Marko 

5)    Vangjel Marko 

6)    Tajar Zavalani 

7)    Ismail Petrola 

8)    Mid-hat Araniti 

9)    Zef Mala 

10) Asim Vokshi 

11) Vasil Kushi 

12) Skënder Rusi 

13) Gafur Çomo (Në Min.e Arsimit) 

14) Odhise Paskali 

15) Kol Berisha 

16) Andrea Varfi 

17) Xhevat Doda mësues 

18) LEC Shllaku ish- Aspirant plotësimi 

19) Jordan Misja 

20) Hekuran Xhidi Kapter prej Shkollës Plotësimit 

21) Ramadan Jarani mësues 

22) Bedri Llagami  

23) Reshat Këlliçi 

24) Aleks Mavraqi 

25) Dhimitër Canco 

26) Pirush Leka mësues  

27) Emin Çomo 

28) Anastas Llaroni 

29) Tefik Halil Canga nga Shkodra 

30) Qemal Hasan Stafa 

31) Spiro Lazari 

32) Andrea Stefi 

33) Nevzat Peshkëpia Profesor 

34) Ali Baki 

35) Muharem Prendi mësues 

36) Kol Xhumara 

37) Ymer Cara Profesor 

38) Hamit Gjylbega  

39) Hashim Hakani 

40) Milte Setir Gura 

41) Thanas Basha  

42) Begtash Melçani 

43) Xhemal Krua mësues 

44) Llambi Cici 

45) Paulin Pali 

46) Mahmut Kaja mësues 

47) Elez Maho 

48) Pedro Elezi Prokop Peshkozimi mësues 

49) Eqerem Çomo 

50) Ilio Sevi

VAJZA:

51) Selma Vrijoni 

52) Vajza e Rasim Kalakullës  

53) Vita Shahini nga Korça 

54) Vajza e Dilos 

55) Vajza e Hasan Stafës mësues Tiranë

GRUPI I KORÇËS

Grumbullue rreth Revistës “Bota e Re”

1)    Gaqo Vangjeli Drejtor i Revistës 

2)    Dhimitër Fallua shkruës në Gazetën e Korçës  

3)    Telk Samsuri 

4)    Selim Shpuza 

5)    Llambi Dishnica mësues 

6)    Gaqo Kosturi ish student jasht 

7)    Epaminonda Vukasi Profesor në Liçe 

8)    Foto Bala  

9)    Stefo Grabocka Hodlambledhës i Revistës Bota e Re 

10) Lefter Kosova 

11) Pandi Frashëri  

12) Esad Dishnica

Prefektura e Vlonës

1)    Skënder Muça avokat 

2)    Rexhep Sulejmani bujk nga Vajza 

3)    Pashko Simoni nga Shkodra komisoner në Skelë 

4)    Hamid Zoga tregtar 

5)    Minella Kol Leka nga Himara 

6)    Milto Likoka nga Himara korespondent i gazetës Vatra 

7)    Vasil Kaçi nga Dropulli agjent i vaporave jugosllave 

8)    Ali Kuçi nga Kurveleshi mësues 

9)    Piro Minga Profesor

Prefektua e Shkodrës 

1)    Perikli Mborja Profesor 

2)    Lin Hilla ish-oficer 

3)    Kol Prenushi maturant 

4)    Vasil Llazari student 

5)    Vaso Simon Marko marangoz 

6)    Spiro Llazri

Prefektura e Durrësit 

1)    Abdyl Keçi mësues 

2)    Ali Cungu Profesor 

3)    Reshat Asllani Profesor 

4)    Vdat Asllani student 

5)    Niko Gjini mësues 

6)    Fehmi Kazazi tregtar 

7)    Sotir Gollani mësues  

8)    Aristofan Beu sekretari Bankës 

9)    Shefqet Benja Tregtar 

10) Stefan Druga telefonist 

11) Abdurrahman Leka  

12) Qazim Baçi mekanik në shoqnin “Agip” 

13) Anton Bosnjaku 

14) Reshat Këlliçi nënpunës finance (figura edhe në Tiranë) 

15) Niko Boxhi 

16) Beqir Çela mësues

Prefektura e Elbasanit 

1)    Demir Godeli 

2)    Shefik Miraku  

3)    Gani Narazami 

4)    Dhimitër Shuteriqi

Prefektura e Beratit 

1)    Myslim Gino 

2)    Irfas Kuçi 

3)    Halim Shpuza 

4)    Xhevdet Mehqemeja avokat 

5)    Nuri Osmani Komisari’i Policis Bashkis 

6)    Burhan Ruli ish-oficer 

7)    Ali Vehu 

8)    Andon Kiu 

9)    Xhevdet Ibrahimi Lloçi student 

10) Haki Bilibil mësues 

11) Tefik Sfiri 

12) Sazi Jonuzi ish-sekretetar gjyqi 

13) Mehmet Vehu ish-studuet

Prefektura e Gjinokastrës

1)    Dhimitër Konomi mjek qeveretar 

2)    Haki Rushiti 

3)    Ymer Kumbaro 

4)    Aqif Gabeci robaqepës 

5)    Skënder Topulli dentist 

6)    Kadri Baboci mësues 

7)    Aqif Selfo 

8)    Dino Qallimi fotograf 

9)    Selami Xhaxhi

http://www.shekulli.com.al/shekulli/2012/06/07/zvicer-varrezat-e-myslimaneve-shqiptare-si-te-hebrenjve/

Lajm i fundit, Lifestyle|07/06/2012 16:51

Zvicër, varrezat e myslimanëve kosovarë, si të hebrenjve

Myslimanët shqiptarë në Zvicër

Myslimanët shqiptarë në Zvicër kanë kërkuar që varrezat e tyre atje të jenë si ato të hebrenjve, ku të respektohet e drejta fetare dhe të kenë një hapësirë të posaçme.

Këtë zgjidhje e propozoi bashkësia shqiptare myslimane në Zvicër. Dje Parlamenti Kantonal i St. Gallen në Zvicër vendosi që të hapen varreza edhe për besimtarët e feve jo të krishtera.

Kryetari i bashkësisë shqiptare Islame në Zvicër, Mustafë Mehmeti, tha se, “me këtë vendim krijohen kushte për të siguruar vende për varreza të myslimanëve, por në komunat e vogla ku ka më pak myslimanë aty nuk plotësohen kushtet për të siguruar të drejtën e tyre fetare dhe në kontekst nuk bëhet trajtimi i barabartë i myslimanëve në Zvicër”.

Nga ana tjetër, Alivebi Mediu, imam në xhaminë e Rorschachut në St Gallen, ka përshëndetur vendimin e parlamentit kantonal dhe ka thënë se, nuk do të kërkojë parcela për varreza në të gjitha komunat.

Kryetari i bashkësisë shqiptare Islame në Zvicër, Mustafë Mehmeti

“Ne si komunitet mysliman duhet të zhvillojmë raporte të ndërsjella me udhëheqësit e komunave në Zvicër, të kemi dyert e hapura më shpesh nëpër xhamit tona dhe natyrisht t’ju sqarojmë nevojat tona. Ne nuk do të kërkojmë varreza në çdo komunë, por do të shikojmë ku është më së lehti të arrihet te qëllimi ynë”, tha imami nga St Galleni.

Nga ana tjetër, politikania e re shqiptare, Majlinda Sylejmani, thotë se, në disa komuna mund të merren vendime që nuk janë në favor të myslimanëve, sipas saj, është e drejtë e secilit të vendosë se ku të varroset pas vdekjes.

“Ne si mërgimtarë jemi të kënaqur nëse na mundësohet t’i varrosim familjarët tanë në Zvicër pas vdekjes, atëherë do të mundemi edhe t’u bëjmë nderime sa herë që dëshirojmë dhe të mos jemi larg varrezave të tyre. Sepse është dhimbje shumë e madhe nëse e di se njeriun që e pate në rrethin familjar të jetë varrosur larg familjarëve që jetojnë në Zvicër”, tha politikania e partisë së të rinjve të CVP-së të St.Gallenit, Majlinda Sylejmani.

Në Zvicër tashmë ekzistojnë varreza të veçanta ku myslimanët varrosen sipas riteve të tyre fetare në disa qytete, si në Cyrih, Bernë, Bazel dhe Gjenevë. Nga kjo vjeshtë një hapësirë për varrimin e myslimanëve do të jetë në dispozicion edhe në Winterthur. /E.Lata/

http://www.gazeta55.al/index.php?kat=opinione&artikulli=26405

Muharrem Bajraktari, përbashkuesi i 100 vjetorit të pavarësisë

31-03-2012 / Nga Eden Babani

Në Njëqindvjetorin e Pavarësisë së Shqipërisë, Komuniteti Shqiptar i Belgjikës përkujtoi në Bruksel figurën dhe veprën e Muharrem Bajraktarit

Komuniteti Shqiptar i Belgjikës e hapi serinë e veprimtarive për nder të Njëqindvjetorit të Pavarësisë me përkujtimoren kushtuar figurës dhe veprës së spikatur atdhetare të Muharrem Bajraktarit. Përkujtimorja u mundësua falë nismës së Musë Litës, Sulejman Gjanajt dhe Burim Demirajt, tre veprimtarë të njohur të mërgatës së këtushme, si edhe falë mbështetjes së pakursyer të z. Bernard Klerfei, Burgmestër (Kryetar i Komunës) i Skarbekut, ku Muharrem Bajraktari kaloi më se 36 vjet të jetës së tij në emigracion. Për të sjellë para bashkatdhetarëve me banim në Belgjikë figurën dhe veprën e Bajraktarit, ishin ftuar Prof. Dr. Shefqet Hoxha, nga Tirana, dhe historiani Qerim Lita, nga Shkupi, të cilët mbajtën dy kumtesa të veçanta me të njëjtën temë: “Muharrem Bajraktari - figurë e rrallë e Nacionalizmit Shqiptar”. Me fakte të njohura burimore, por edhe të rishme, kumtuesit e shpalosën në katër plane figurën e Burrit të Madh të krahinës së Lumës: në planin e Çështjes sonë Kombëtare ende të pazgjidhur përfundimisht, në planin e luftëtarit të paepur antifashist, në atë të antikomunistit të palëkundur, si edhe në planin e vizionarit të përhershëm properëndimor.
Kumtuesit vunë në dukje se, si atdhetar dhe luftëtar aktiv i Çështjes Shqiptare, Muharrem Bajraktari është shprehur pareshtur për bashkimin e trojeve tona etnike në kufijtë e një shteti të vetëm. “Kosova - ka shkruar ai - nuk është një shprehi gjeografike, por një vend i banuar krejtësisht nga shqiptarë, i cili iu dha padrejtësisht Serbisë e Malit të Zi nga Konferenca e Londrës (1913)... Populli i saj kurrë nuk e ka humbur shpresën se do të çlirohet një ditë nga sundimi i Jugosllavisë dhe do të bashkohet me nënën Shqipëri.”
Sipas kumtuesve, për qëndrimin antifashist të Bajraktarit janë shprehur me gojën e tyre vetë pushtuesit italianë. Skaminaçi, kreu i zbulimit italian në Tiranë njoftonte qendrën e vet më 13 prill 1940: “Muharrem Bajraktari është një nacionalist i zjarrtë shqiptar. Për këtë arsye, nuk mund të ushqejë ndjenja të mira për italianët dhe për politikën italiane”. Kurse Fon Ribentrof, ish-ministër i jashtëm i Gjermanisë, pohonte më 21 gusht 1943 se Bajraktari ishte kundërshtar absolut i italianëve.
Prof. Dr. Shefqet Hoxha dhe historiani Qerim Lita vunë në dukje bindshëm pikëpamjet e palëkundura antikomuniste të Muharrem Bajraktarit. Sipas tyre, ishte kjo arsyeja që nuk u pajtua me krerët e Kryengritjes së Qershorit 1924. “Komunizmi – ka shkruar ai – është një lëvizje pansllaviste, sepse kërkon shtrirjen e botës sllave me një dimension të ri”. Bajraktari pati shkruar: “Ne e kemi luftuar komunizmin në Shqipëri dhe ende vazhdojmë ta luftojmë, sepse kjo doktrinë nuk u përshtatet interesave kombëtare dhe parimeve tradicionale të popullit tonë.”
Megjithatë, Muharrem Bajraktari asnjëherë nuk ngriti pushkë i pari kundër komunistëve të Enver Hoxhës, të cilët, pasi tradhtuan vendimet e Konferencës së Mukjes, sulmuan forcat antifashiste të Abaz Kupit dhe iu drejtuan Veriut me synimin që t’u vinin në ndihmë aleatëve të tyre sllavë, për të shtypur lëvizjen çlirimtare të Kosovës. Lidhur me këtë, kumtuesit citojnë Xhulian Emerin: “Muharrem Bajraktari nuk ishte kundër individëve komunistë, por ishte i vendosur të ndalonte ngulitjen e një regjimi komunist në Shqipëri.” Përkundrazi, hyrja në Lumë e forcave komuniste me gjak e me dhunë në fillim të shtatorit 1944, i detyroi lumjanët dhe Burrin e Lumës t’i përgjigjeshin pushkës me pushkë. Në përleshjet e përgjakshme me forcat komuniste, të cilat do të vazhdonin deri në shtator 1946, Muharrem Bajraktari do të humbiste dy nga djemtë e tij, Brahimin e Hamdiun. Më pas, të vëllain, Bajramin dhe shumë shokë të idealit e të pushkës, si: Sefë Xheladinin, Dostan Rexhepin, Ymer Miftarin, Tosun e Elmaz Çejkun etj.
Në fillim të vitit 1942, kur Lufta e Dytë Botërore kishte arritur kulmet e saj, koloneli britanik Hill bëri përpjekje të bashkonte aksionet kryengritëse të Muharrem Bajraktarit, në Shqipëri, me ato të Drazha Mihajlloviçit, në Jugosllavi, dhe të Napoleon Zervës, në Greqi. Në ato vite, kur pushtimi fashist, nga njëra anë, dhe synimet e serbomëdhenjve ndaj trojeve tona etnike nën maskën e komunizmit, nga ana tjetër, kishin vënë në rrezik ekzistencën e Shqipërisë dhe të shqiptarëve në përgjithësi, Bajraktari edhe njëherë u tregua largpamës. Siç thuhet në një dokument të shërbimit sekret jugosllav, përpjekjet e Hillit nuk patën sukses për shkak se Bajraktari “rezistoi t’i nënshtrohej Mihajlloviçit, i cili udhëhiqte një politikë të pamundshme, veçmas në raport me Shqipërinë”.
Më 25 gusht 1946, në krye të 56 nacionalistëve antikomunistë, Muharrem Bajraktari e la vendlindjen dhe u nis drejt Jugut, për në Greqi. I ndjekur këmba-këmbës prej forcave komuniste dhe i detyruar të përleshej ditë e natë me to, humbi në luftime 22 nga ndjekësit e tij besnikë. Në shtator, u strehua në Greqi dhe, më në fund, pas një odiseje të mundimshme si emigrant, u vendos në Belgjikë, në vitin 1953.
Atdhetar me vizion demokratik properëndimor, Muharrem Bajraktari kurrë nuk rreshti së punuari për kombin, për çlirimin e vendit nga thundra e diktaturës hoxhiste dhe për shkëputjen e tij nga ndikimi i ideologjive me burim Lindjen sllavo-komuniste. Për merita të spikatura atdhetare, u zgjodh anëtar i kryesisë së Organizatës Shqipëria e Lirë.
Kumtuesit Hoxha dhe Lita, cituan dokumente që dëshmojnë kritikat e herëpashershme të tij ndaj regjimit të instaluar në Shqipëri me gjak e me dhunë. “Regjimi i sotëm – pati shkruar ai – nuk përfaqëson vullnetin e popullit, sepse ka qenë i imponuar nga forcat brutale e kriminale. Zgjedhjet e vitit 1945 kanë qenë të rreme e absolutisht formale, të realizueshme nën presionin e policisë e nën një klimë frike. Populli shqiptar është i lidhur me traditat kombëtare, me jetën familjare e me konceptet perëndimore. Nuk e do komunizmin që do ta shtyjë me anën e forcës në orbitën e botës sllave. Nuk duron t’ia prekin traditat e veta të familjes e të lirisë dhe kjo është arsyeja pse është kundër tij.”
Muharrem Bajraktari ndërroi jetë më 21 janar 1989, bash në prag të rënies së Murrit të Berlinit, evenimenti historik që do t’i jepte fund sistemit komunist në Europën Lindore e Juglindore. I mbylli sytë në komunën e Skarbekut, ku ngrihet përmendorja e Heroit tonë Kombëtar, Skënderbeut dhe ku jetoi afro 36 vjet si mërgimtar, por i rrethuar nga dashuria e kujdesi i të afërmve dhe nga besnikëria e pakufi e bashkëluftëtarëve që e ndoqën pas deri në vdekje. Ndjeu për së gjalli edhe respektin e të gjithë bashkatdhetarëve të emigracionit antikomunist shqiptar, i cili vit pas viti do të merrte përmasa të pandalshme në Belgjikë e në vende të tjera të Europës Perëndimore. Mbi 600 shqiptarë nga diaspora erdhën në Bruksel për t’i dhënë lamtumirën e fundit në varrezat e Komunës së Skarbekut, ku pushojnë eshtrat e tij. Shumë parti politike dhe figura patriotike e shkencore të diasporës i vunë kurora mbi varr. Qeveria belge, veçanërisht komuna e Skarbekut, ku jetoi, i bënë nderimet e merituara të një burri shteti. Shtypi dhe radiot në Belgjikë, Francë, Angli etj. i bënë jehonë humbjes së Burrit të Madh të Lumës. “Zëri i Amerikës” i kushtoi disa emisione jetës dhe veprimtarinë së tij nacionaliste.
Sot e kësaj dite, varrin me mermer të zi, ku spikat shqiponja dykrenore në një sfond të artë, e vizitojnë shumë bashkatdhetarë të emigracionit të ri e të vjetër me banim në Belgjikë, ngase, siç thotë studiuesi Uran Butka, “Ndër miliarda njerëz që vijnë e shkojnë, të paktë janë ata që bëjnë epokë dhe lënë emër në historinë e kombit të vet. Një i tillë është edhe Muharrem Bajraktari".
***
Skarbeku është ndër dy-tyri më të mëdhatë nga të nëntëmbëdhjetë komunat e kryeqytetit të Mbretërisë së Belgjikës. E përbërë prej shumë lagjesh, shpesh tejet të populluara dhe kozmopolite, komuna e Skarbekut numëron afro 130.000 banorë. Ajo dallohet për parqet e shumta, ndër të cilët spikat Parku Zhozafat, për ndërtesat me arkitekturë të më se dyqind vjetëve përpara, si Hotel Komunal, ndërtuar që më 1887 etj. Në Skarbek ndodhet Kisha e Shën Mërisë, ku kryhen ceremonitë fetare të Pallatit Mbretëror, Shtëpia e Arteve etj. Është e vetmja komunë e Brukselit pa stemë, për çka konsiderohet komunë bardhë-gjelbër, domethënë e prirë për paqe, miqësi e qetësi. Në Skarbek, ndodhet përmendorja e Skënderbeut, Heroit tonë Kombëtar, mbrojtësi i kulturës perëndimore nga hordhitë e stepave të Azisë Qendrore. Përmendorja, vepër pa vlera artistike e një skulptori anonim, prej vitesh është bërë objekt diskutimi mes bashkatdhetarëve tanë. Kohët e fundit, me mbështetjen e drejtpërdrejtë të Burgmestrit Klerfei, është mbledhur thuajse treçereku i fondit të nevojshëm për ribërjen e monumentit. Për kënaqësinë e të gjithë pjesëmarrësve në tubimin përkujtimor, krahas konsideratave të tij për figurën e Muharrem Bajraktarit, zotëri Klerfei e kumtoi këtë arritje në fjalën e tij të përshëndetjes.
Tubimin e më shumë se treqind pjesëmarrësve, e përshëndetën edhe dy ndër bashkëpunëtorët mê të afërt të Brugmestrit, zotërinjtë Bernard Gijom dhe Mishel dë Herdë. E reja shqiptare Danije Bajraktari bëri një paraqitje të shkurtër të jetës së Muharrem Bajraktarit. Në fund fare, bashkatdhetari Hisni Lita, mërgimtar i viteve ’50, recitoi me pasion një vjershë të hershme, kushtuar Flamurit tonë Kombëtar.
Të tjera veprimtari e presin Komunitetin Shqiptar të Brukselit në Vitin Jubilar të Njëqindvjetorit të Pavarësisë, se pse, siç tha Prof. Dr. Shefqet Hoxha “...100 vjet histori të shtetit të shqiptarëve kanë pjellë vlera e atdhetarë të njëmendtë që duhen njohur e përkujtuar”.