tradita_al@yahoo.com

 MIRESEVINI ne faqen e TRADITA LZHK.

 E perjavshme informative, politike dhe kulturore e

 LEVIZJES PER ZHVILLIM KOMBETAR.

_____________________________________________________________________________

E Enjte, 3 Mars, 2005           Numri 6  

_____________________________________________________________________________

Editorial

Sindikatat aderojnë në LZHK

Edhe BSPSH ka të drejtë të propozojë dhe vendosë kandidatura përfaqësuese për deputetë me siglën e LZHK.

Dje, një përfaqësi e Bashkimit të Sindikatave të Pavarura të Shqipërisë, e kryesuar nga kryetari, z.Gëzim Kalaja, zhvilloi një takim pune me kryetarin e LZHK Mbretin Leka, në të cilin u shpreh kërkesa zyrtare për të aderuar institucionalisht në LZHK.Bazuar në filozofinë gjithëpërfshirëse të Lëvizjes për Zhvillim Kombëtar, sidomos në raport me shoqërinë civile dhe grupet e interesave të gjera publike, kjo kërkesë u pranua me kënaqësi nga kryetari i LZHK Mbreti Leka. Me miratimin e këtij aderimi, BSPSH ka të drejtë të propozojë dhe vendosë kandidatura përfaqësuese për deputetë me siglën e LZHK, në fushatën e ardhshme të zgjedhjeve parlamentare.Gjithashtu, në kuadër të takimeve institucionale me subjektet dhe forumet drejtuese të LZHK, kryetari i saj Mbreti Leka zhvilloi një takim të rëndësishëm pune me deputetët e grupit parlamentar të LZHK, me qëllim koordinimin e punës dhe aksionit politik të LZHK në parlament.Në këtë takim, deputetët ngritën shqetësimin e tyre për padrejtësitë e ligjëruara në parlament me anë të dhunës së kartonave, që vulosën ndarjen e padrejtë të zonave zgjedhore, konform skemës konsensuale PS-PD.Mbledhja vendosi intensifikimin e aksionit politik të grupit parlamentar të LZHK në parlament, nëpërmjet të cilit do të jetësohet filozofia dhe qëndrimet politike të LZHK, me synimin e promovimit të tyre publik dhe ndikimit në vendim-marrje.

Interviste me z. Fluturak Germenji

"LZHK drejt triumfit politik"

Z.Gërmenji, LZHK ka dalë në skenën politike si një forcë që synon t’i japë fund monopolit PS-PD, dhe po etiketohet si "i treti i bezdisshëm". Ju, si një nga njerëzit e rëndësishëm në LZHK, sa mendoni se i ka mundësitë kjo lëvizje që t’ia arrijë ndryshimit të gjendjes?

LZHK është një lëvizje, që ka filluar pikërisht për të sjellë këtë ndryshim të kërkuar nga elektorati shqiptar, i cili nuk i beson më politikanëve që vazhdojnë të punojnë e të drejtojnë me metalitet të vjetëruar. LZHK nuk është një lëvizje brenda llojit apo ideologjive partiake. Ajo ka lindur si një kërkesë për të shpëtuar Shqipërinë nga varfëria, krimi e personalizimi i politikës aktuale. Ajo sjell një moral të ri, idealin kombëtar dhe jo riciklimin e partive politike apo të politikanëve të caktuar. Duke kërkuar ndyshimin politik, LZHK vjen bashkë me frymën e popullit, të elektoratit që kërkon punë, mirëqënie, rend dhe drejtësi. Prandaj dhe LZHK ka në program pikërisht këto kërkesa, duke premtuar një qeverisje të drejtë, një qeverisje të fortë.

Nga mbledhja e fundit e këshillit ekzekutiv të LZHK, u përcaktuan disa struktura organizative të cilat u quajtën departamente. Si e mendoni se do të funksionojë kjo skemë kur kemi parasysh se LZHK është një aleancë shumëpartiake, që ka brenda edhe njerëz të paangazhuar nga shoqëria civile?

LZHK është një Lëvizje Elektorale, që vepron sipas formulës të miratuar nga Këshilli Ekzekutiv dhe nga Kryetari i LZHK. Kjo formulë është e njohur dhe e pranuar nga të gjithë pjesëmarrësit në LZHK, ku ka shumë përfaqësues potencialë nga shoqëria civile, nga qytetaria shqiptare, nga të gjitha zonat dhe shtresat sociale. LZHK nuk është bashkim shumator partish, sepse ajo është gjithëpërfshirëse, është bashkim mes personalitetesh dhe subjektesh politike e juridike, kulturore dhe universitare. Në disa rrethe dhe në Tiranë, në këshillat e LZHK janë angazhuar personalitete përfaqësuese nga ekonomia e bisnesi, nga arti e kultura, nga tradita dhe rinia. Ata mbidhen sëbashku dhe kanë filluar të punojnë edhe për zonat elektorale. Kanë filluar edhe të botojnë gazeta e buletine, si në Shkodër e gjetkë. Në Elbasan, p.sh. në këshillin e LZHK po punojnë edhe pedagogë të Universitetit, bashkë me kompozitorë dhe artistë të tjerë, duke i dhënë LZHK një frymë të gjerë qytetare. Në këtë linjë veprojnë edhe strukturat e partive, pjesëmarrëse në LZHK. Pra, nuk ka kontradikta, por veprim të përbashkët elektoral.

Mbreti Leka, në cilësinë e ideatorit dhe të kreut të LZHK-së ka deklaruar se me këtë nismë politike nuk synon monarkinë. A mendoni se ky qëndrim i shërben më mirë qëllimit të LZHK?

Natyrisht. Tashmë është bërë e njohur para të gjithë shqiptarëve se LZHK është një Lëvizje Elektorale, që kërkon të marrë verdiktin e popullit shqiptar për të qeverisur mbi bazën e resurseve shqiptare, që Shqipëria të ketë një autoritet shtetëror dinjitoz, një ekonomi tregu moderne, për të qëndruar me dinjitet pranë shteteve europiane. Nuk mund të hysh në Europë, pa siguruar këtë dinjitet shtetëror e kombëtar. Duke patur këto synime LZHK është një lëvizje për të sjellë qeverisjen që kërkojnë shqiptarët, në rrugë kushtetuese, me votat e vetë shqiptarëve. Pra nuk ka asgjë monarkiste në programin dhe në praktikat e LZHK.

Ndaj LZHK janë adresuar kritika, qoftë dashamirëse, qoftë denigruese. Ndërkaq reagimi nuk duket se ka qenë në përputhje me rregullat e lojës në Shqipëri, është mbajtur njëfarë distance. Pse ?

Ka patur një konfuzion mediatik, i krijuar më tepër nga disa lajme të shpërndara nga periferitë e disa zyrave të forcave aktuale të politikës shqiptare. Janë shpikur historira për luftë mes strukturave të LZHK apo edhe mes personaliteteve të saj. Po vazhdohet me sajimin e disa lajmeve të tjera për aleanca të paqena. Shkohet deri në paraqitjen e qeverisë së LZHK apo dhe për hierarki të fantazuara. Pse ndodh kjo, kur përfaqësues të LZHK dhe Mbreti Leka I-rë , kanë saktësuar se kjo Lëvizje Elektorale ka një program të qartë për një shtet të fortë mbi bazën e zbatimit të Ligjit dhe të ekonomisë së tregut, mbi bazën e pronës dhe të inisiativës private. Natyrisht, kjo nuk ka të bëjë me rregullat elektorale të lojës politike, por kërkon të krijojë një re të errët, për atë që faktikisht është shumë e qartë. LZHK deklaron se do kandidojë në të gjitha zonat, se nuk bën aleanca parazgjedhore, duke paraqitur një program konkret për zgjedhësit. Atëhere përse vazhdohet me lajme për ndarje dhe aleanca të gënjeshtërta. Kërkojnë të gënjejnë përsëri elektoratin. Më kot. Populli thotë se nuk mund të mbulohet dielli me shoshë.

Ju jeni një lojtar aktiv në të gjithë aktivitetin e LZHK. Ndërkaq thuhet se nuk do të aplikoni për të qenë antar i parlamentit të ardhshëm. Nëse është i vërtetë, përse ky qëndrim?

Dhe kështu do të vazhdoj të jem. Në LZHK jepen kontributet pa kërkuar ndarjen e tortës parlamentare. Ne kemi parimin se jo njerëzit më afër Mbretit do të jenë deputetët e ardhshëm. Kjo ka qenë dhe është praktika e partive aktuale, që, kush është afër tavolinës së kryetarëve, mund të gëzojë privilegjin e të qënit deputet. Ne po japim shembullin, se njerëzit përfaqësues të LZHK do të zgjidhen nga vetë zonat, do të jenë përfaqësues të elektoratit të tyre. LZHK funksionon në bazë të kontributeve dhe jo të parapëlqimit sakat. Kandidatët e LZHK do të sjellin prurje progresiste, që do të garantojnë vazhdimësinë e saj.

Cilat janë zhvillimet më të fundit në strukturat e LZHK?

Jemi në takimet drejt zonave elektorale. Departamentet në qendër dhe në strukturat e tjera po punojnë me personalitetet qendrore dhe lokale. LZHK po synon që të përcaktojë problemet dhe të japë zgjidhjet. Kryhet një veprimtari në shumë drejtime, duke patur si objektiv që kandidatët e LZHK të paraqiten me dinjitet dhe të sigurojnë besimin e zgjedhësve të tyre. Kjo po realizohet në të gjitha zonat. Kjo është situata më e fundit, që do t’i japë impuls të ri LZHK.

Intervistoi:     E. Maçi

Mbreti ZOG, njeriu i 100-vjeçarit

Organizata më prestigjioze e shqiptarëve në Itali dhe ndër më të shtrirat në mbarë diasporën shqiptare, "Lega nazionale delle associazioni albanesi e arberesh in Italia" (Lidhja nacionale e shoqatave shqiptare dhe arbereshëve në Itali), prej një viti ka shpallur përmes faqes së saj zyrtare në internet (www.legaalbanese.com), anketën me temë: Cili është sipas jush njeriu më i shquar i hapësirës gjithëshqiptare në 100-vjeçarin e fundit?

Kësaj pyetjeje, në përfundim të anketës vjetore (datë 18.02.2005), i janë përgjigjur on-line 3782 shqiptarë të të gjitha moshave, krahinave, e nga të gjitha anët e globit, ku gjindet diaspora shqiptare. Anketa u konsiderua e përfunduar më datë 18.02.2005, dhe rezultatet zyrtare u shpallën mbrëmë në qytetin turistik të Riminit, pranë Hotel "Meridien", në prani të 120 të ftuarve nga mbarë diaspora. Komisioni miks shqiptaro-arbëresh, kryesuar nga Prof. ssa Cristina Zoli, u pronocua si më poshtë vijon:

2421 e të anketuarve, ose 64 % e të gjitha preferencave, janë adresuar në favor të Mbretit Zog:

13 % kanë preferuar Ismail Qemalin:

9,5 % Isa Boletinin;

6 % Adem Jasharin;

4 % Ismail Kadarenë;

3,5 % Nënë Terezën;

Më pas, për të pranishmit u dha një koktejl, gjatë të cilit vijuan intervistat me mediat e huaja, ku nga shqiptarët e diasporës u shpreh shqetësimi i tyre ndaj monopolizimit dhe asfiksimit të politikës shqiptare nga dy partitë hegjemoniste, PS dhe PD. Njëkohësisht, të pranishmit vlerësuan krijimin e LZHK-së si një alternativë dhe shans për të gjithë shqiptarët që mendojnë ndryshe dhe aspirojnë një zhvillim konkret të vendit amë. 

 Zyra e shtypit, informacionit dhe marrëdhënieve me publikun e "Lidhjes nacionale të shoqatave shqiptare dhe arberesh në Itali".

Zedhenesi

Francesco Pellicano

Rimini 19.02.2005

Konstituohet LZHK në Tiranë

Dje pasdite, më datë 1 mars 2005, në selinë e LZHK u bë konstituimi i këshillit ekzekutiv të LZHK për rrethin e Tiranës.Ky këshill do të organizojë dhe drejtojë punën e strukturave të LZHK në kryeqytet dhe komuna, në përputhje me objektivat dhe platformën politiko-zgjedhore të LZHK, duke hedhur bazat kryesore të punës për përgatitjen e strukturave të lëvizjes në funksion të fushatës zgjedhore. Ky këshill, pas ndarjes organizative të punës sendërtoi katër departamente: i Organizimit, propagandës, Rinisë dhe Gruas.

Në këtë mbledhje të parë të këshillit ekzekutiv të Tiranës, u vendos që ky forum drejtues të përbëhej nga 31 anëtarë, konform formulës së njohur të përfaqësimit: 50 % e përfaqësuesve nga partitë politike aderuese në këtë lëvizje dhe 50 % me përfaqësues të njohur nga shoqëria civile, qarqet akademike dhe intelektualë të shquar të kryeqytetit. Ky forum politiko-intelektual është i hapur dhe mirëpret angazhimin dhe kontributet e të gjithë atyre personaliteteve dhe përfaqësuesve të shquar të elitës intelektuale kryeqytetase, që përqafojnë filozofinë politiko-qeverisëse të LZHK dhe e mbështesin atë pa kushte.

Në fund të kësaj mbledhjeje u vendos që ky forum të drejtohej nga dy bashkëkryetarë, përkatësisht zotërinjtë Dashamir Shehi, kryetar i PDr dhe Blerim Kamberi, sekretar për Burimet Njerëzore dhe njëkohësisht kryetar i Degës së PLL Tiranë. Në këtë mbledhje u vendos që pas ndarjes së detyrave midis anëtarëve të këshillit që do të punojnë dhe kooperojnë sipas departamenteve, në një afat sa më të afërt këshilli të mblidhet sërish për të bërë bilancin e zbatimit të detyrave dhe marrjes së angazhimeve të reja në kuadër të LZHK dhe objektivave të saj politikë dhe zgjedhorë.

LZHK, alternativa me frymë kombëtare

Jeta politike shqiptare luhatet në lëkundjet dhe shpërthimet e saj të befta, të cilat në thelb shprehin përmbajtjen e jetës tonë shoqërore. Në pamje të parë mendohet se kemi të bëjmë me një lloj qetësie dhe vendosjen e një ekuilibri politik. Kjo është vetëm ana formale e jetës politike, e cila nuk mund të mbulojë dot një realitet të zymtë dhe konfliktual, që ka filluar të gjallojë si rrjedhojë e diktatit dhe arrogancës politike të dy forcave kryesore që dominojnë në politikën shqiptare. Gjendja është krejt ndryshe. Jeta politike shqiptare është përfshirë në një pragfushatë elektorale, e cila sipas gjasave do të karakterizohet nga një klimë e nxehtë, ndoshta e shoqëruar me trazira. Indiferenca elektorale e pjesës dërrmuese të opinionit shqiptar, është shprehje e qartë se shumë gjëra nuk shkojnë dhe njerëzit presin diçka ndryshe. Shqiptarët kanë filluar të kthejnë sytë me shpresë drejt organizimeve të reja politike dhe elektorale. Kriza e besimit tek politika shkakton çoroditje.

Lëvizjet e reja të karakterit politik, në synimet dhe ambicjet e tyre janë tepër të avancuara. Ndoshta është kjo arsyeja që ato po shikohen ndryshe nga sa deri tani. Kriza politike në PS dhe çoroditja e kampit blu përballë tundimit të fuqishëm të pushtetit, kanë mbërritur në hapësirat e tyre të veprimit, duke menduar se tashmë janë të rrezikuara nga prishja e skemave tradicionale të rotacionit të pushtetit në Shqipëri. Socialistët përpiqen ta kalojnë me qetësi çarjen, por brenda tyre ndihet ankthi i dorëzimit të pushtetit, duke llogaritur faktin që, deri 8-9 % e elektoratit të majtë socialist, mund të largohet nga PS-ja. Kjo është një goditje e fortë për natyrën e pandryshueshme të kësaj partie.

Duhet pranuar se dështimet politike në mjedisin shqiptar janë të zakonshme dhe ato nuk lënë shumë përshtypje në një kaos politik ekzistent, me politikanë problematikë, që nuk përfaqësojnë më interesat e shtresave sociale në Shqipëri. Kjo është e mjaftueshme për të pranuar se realisht populli dhe elektorati e ka humbur besimin tek politika shqiptare. Kjo lloj klime çoroditëse, ka lënë gjurmë tronditëse në shtyllat e tjera të shtetit dhe të shoqërisë. Midis të tjerash, deri tani vërehet një rezervim ndaj sistemit mediatik, i cili është pjesë e realitetit përfshirës në synimet dhe qëllimet politike të subjekteve të ndryshme në Shqipëri.

Pjesë e jetës politike në Shqipëri tashmë është bërë LZHK-ja, e drejtuar nga Mbreti Leka i I-rë. Një lëvizje politike, e cila i ka dhënë mesazhet e para në janar të vitit të kaluar. Mesazhi i Mbretit Leka i I-rë, drejtuar kombit shqiptar, është konsideruar një dokument politik i rëndësishëm dhe idetë e përmbajtja e tij kanë krijuar një tronditje në jetën politike shqiptare. Natyra e Lëvizjes në pamje të parë, të jep përshtypjen e veprimit të ekuivalenceve politike midis krahëve të politikës shqiptare dhe në këtë aspekt, ende abuzohet nga subjekte të ndryshme politike dhe nga individë të painformuar, duke përhapur në opinion tymnaja të panevojshme mbi përmbajtjen dhe misionin e saj. Veprimtaritë politike të zhvilluara deri tani kanë marrë përsipër përgjegjësinë që të zhvillojnë një transparencë të plotë mbi synimet dhe qëllimin e LZHK-së, për objektivat e saj strategjike politike dhe elektorale, për të gjitha çështjet e rëndësishme, që kanë të bëjnë me të ardhmen e pushtetit politik dhe të interesave kombëtare shqiptare. Në thelb të këtyre ideve qëndrojnë parimet e punës në grup, të kolegjialitetit mbi vendimet e rëndësishme të veprimtarisë politike të lëvizjes, të respektimit të vlerave të mendimit dhe kontributit intelektual në jetën social – politike, në hapësirat e gjera që pretendon të përfshijë Lëvizja, për plotësimin e interesave kombëtare në mënyrë të organizuar dhe shkallë - shkallë. Në trajtimin e këtyre synimeve është paracaktuar një radhë veprimi dhe një unifikim i mendimit politik e atdhetar, për të dhënë dhe marrë maksimumin e vlerave në të gjitha drejtimet e hapësirës shqiptare.

Qëndrimi i NMT Leka i I-rë, është i hapur dhe me një baraslargësi, moralisht dhe politikisht të pranueshme nga të gjitha subjektet politike në vend. Idetë e LZHK-së i drejtohen kombit shqiptar dhe veçanërisht inteligjencës së vendit, e cila qëndron e tërhequr përballë tendencave të jetës social - politike, me idenë e saj fikse se, tashmë, atë nuk e pyet dhe nuk e dëgjon askush. Në një situatë të tillë politike, Lëvizja sjell në rend të ditës çështjet e nivelit strategjik të menaxhimit të saj, si një kërkesë madhore pa të cilën nuk mund të hapen rrugët e garancive të mbështetjes institucionale të vet LZHK-së dhe të synimeve të saj. Opinioni brenda dhe jashtë Shqipërisë, mbështetësit dhe dashamirësit e LZHK-së, duhet të vlerësojnë se strukturat e saj në organizim po marrin përsipër ngarkesa insitucionale për realizimin e synimeve, duke u mbështetur në angazhimin maksimal të inteligjencës shqiptare. Është koha dhe rasti që të shmanget një braktisje politike, e cila po stimulohet nga forcat e mëdha politike në vend, për faktin e thjeshtë se ato e shohin si një rrezik serioz funksionimin e LZHK-së.

Reagimi i tyre deri tani ka fytyrën e indiferencës dhe të një heshtjeje të shtirur. Ka një qëndrim të menduar mirë në këtë çështje, që ka të bëjë me mosvënien në funksionim të kategorive psikologjike, të cilat e kthejnë fenomenin politik në boomerang. Filozofia bazë e saj parashtron hapur dhe shkencërisht faktin se shqiptarët dëshirojnë të shkojnë në një hapësirë të përbashkët demokratike, e cila realisht stonon në qëndrimin politik që mbahet ndaj interesave të kombit shqiptar. Inteligjenca dhe patriotët shqiptarë duhet të bashkohen në një angazhim maksimal, për të demaskuar në rrugë demokratike këtë qëndrim, si një hipokrizi e qartë politike. Shqiptarët sot, duke reflektuar me gjakftohtësi në historinë e tyre, po kuptojnë se në këtë çështje madhore, para se t’u kërkojnë të tjerëve, do të duhet të kërkojnë nga vetja e tyre.

Baza e filozofisë së LZHK-së mbështetet plotësisht në shqetësimet madhore të çështjes kombëtare shqiptare, larg frymës së historizmit. Inteligjenca, atdhetarët dhe kombi shqiptar duhet të kuptojnë se këto shqetësime madhore janë produkt i mendimit filozofik kombëtar, i traditës dhe vizioneve të qarta të mendimtarëve tanë dhe mbarë kombit shqiptar. Është një fatkeqësi kombëtare që, sot, evidentohet fakti që klasa politike shqiptare nuk ka një qëndrim unik për këtë çështje. Përballë filozofisë së mbrapshtë të përçarjes, që synon politika aktuale, LZHK-ja mbështet një alternativë filozofike të pranuar unanimisht, e cila ka vlerat e një sfide të madhe të qëndrimit dhe të veprimit aktiv ndaj çështjes kombëtare. Këtë filozofi nuk do të arrijnë ta bëjnë dot ata që kërkojnë "spaleta" në përmbajtjen e Lëvizjes, të cilët ndoshta, do të vijë koha që ta ndjejnë veten të përjashtuar nga pjesëmarrja në këtë angazhim serioz. Këtë nuk do ta bëjnë dot ata që duan të kenë urdhërin dhe komandën, siç ndodh rëndom me politikanët shqiptarë të konsumuar, që mendojnë se pa ta nuk mund të marrë dot frymë populli shqiptar. Komanda dhe urdhëri zbatohen në fushën e betejës dhe ato nuk janë elementë të përpunimit të filozofisë së LZHK-së. Problemi kryesor përpara inteligjencës dhe patriotëve shqiptarë mbetet organizimi i mendimit dhe i punëve, për të qartësuar idetë themelore të kësaj filozofie, e cila "e ndjen" se duhet të ndryshojë, tek e cila shqiptarët duhet të gjejnë njëkohësisht frymën militante dhe aktive, në zbatim të misionit në çështjen kombëtare shqiptare.

Duke vlerësuar situatën social-politike në Shqipëri, pasojat që ajo reflekton në dëm të filozofisë së ndryshimit, mendimi intelektual arrin në përfundimin se filozofia e LZHK-së mbështet idenë e vetndryshimit të saj, nëpërmjet vlerave të reformimit, duke siguruar një mbështetje morale e politike, drejt plotësimit të objektivave të saj madhore. Ajo synon të sigurojë një klimë të qetësisë shpirtërore të shqiptarëve të zhgënjyer dhe, mbi të gjitha, synon të krijojë një "kordon" të sigurtë demokratik, që Shqipëria të mos zhytet më thellë në rrugën e saj të shkatërrimit dhe të asimilimit kombëtar.

(Vijon ne numrin e ardhshëm)           Nga Dr. Sulejman ABAZI (NESHAJ)

Hapja e dosjeve, distancim nga e kaluara

Të votosh kundër hapjes së dosjeve të elementëve të inkriminuar me Sigurimin e Shtetit komunist, duke u krijuar hapësirë veglave të tij për të vepruar dhe ndikuar në hallkat dhe institucionet më të larta të shtetit demokratik, do të thotë të privosh shoqërinë dhe shtetin shqiptar nga e drejta e distancimit nga krimi okult i armës më të përgjakshme të diktaturës komuniste, dhe kjo është paradoksale dhe e papranueshme. Nuk janë vetëm Enver Hoxha me Byronë politike të PPSH, ideatorët dhe drejtuesit e genocidit që u realizua me anë të Sigurimit të Shtetit, kryesisht kundër antikomunistëve, me anë të krimeve monstruoze, vrasjeve, burgosjeve, internim-dëbimeve, por janë edhe drejtuesit e lartë të këtij institucioni, deri tek informatorët që "furnizuan me prova" gjykatat gjakatare të komunizmit.

Populli ynë ka 15 vjet që rropatet të shkëputet e distancohet nga kjo e kaluar kriminale dhe autorët e persekutimit barbar, por pa rezultat, sa kohë që bashkëpunëtorët e Sigurimit famëkeq të Shtetit vazhdojnë të qëndrojnë në politikë dhe në nivelet më të larta të administratës shtetërore.Nëse nuk miratohet ligji për hapjen e dosjeve, shqiptarët do të vazhdojnë të vuajnë efektet e praktikave kriminale të Sigurimit të Shtetit, të vëna në jetë nga bartësit e këtyre krimeve, që shkaktuan genocid, luftë klasash dhe diferencime klasore, që lanë pasoja të rënda në jetën e tyre.Edhe në këtë parlament ka akoma deputetë të inkriminuar me Sigurimin e Shtetit, dhe kjo është arsyeja që kundërshtohet miratimi i ligjit për hapjen e dosjeve.

Filmi "Vdekja e kalit" është shumë aktual, në sensin që na rikujton se bashkëpunëtorët e Sigurimit të Shtetit kanë pushtuar institucionet më të larta shtetërore dhe vazhdojnë të bëjnë ligjin e njëkohësisht të shpalosin hipokrizinë e tyre kriminale duke shitur principialitet dhe demagogji, ndërkohë që janë bashkautorë në viktimizimin e shoqërisë shqiptare.Duke votuar në favor të ligjit për hapjen e dosjeve, ne i japim një shans të vërtetë demokracisë, duke u shkëputur njëherë e mirë nga e kaluara jonë e dhimbshme, e që vazhdon akoma të mbyllë shtigjet e demokratizimit të shoqërisë dhe politikës shqiptare.

Ndërkohë që pretendojmë integrimin drejt Europës dhe institucioneve euro-atlantike, akoma të vazhdojmë të ngurrojmë të shkëputemi nga trashëgimia e dhimbshme e krimeve të diktaturës komuniste.Në këtë mënyrë ne nuk ecim drejt integrimit, por drejt izolimit politik nëpërmjet institucionalizimit të krimit dhe kriminelëve që, dikur, bënë krime që sot akoma nuk janë ndëshkuar, përkundrazi, kriminelët vazhdojnë të vegjetojnë dhe të bëjnë karrierë në politikë dhe administratën shtetërore, duke hedhur dyshime mbi moralin tonë dhe parimet e demokracisë që duam të ndërtojmë.

Ju faleminderit.                                    Nga Et’hem Fejzollari

Skënderbeu dhe vizioni europian i shqiptarëve

Nga Sadik Bejko

Figura më ndërkombëtare e shqiptarëve

Skënderbeu është nga figurat më me peshë ndërkombëtare që kanë shqiptarët. Të nisemi nga ikonografia e tij aq mahnitëse. Portretet e tij anekënd trojeve europiane nganjëherë ngjajnë me heronjtë e vendeve nga janë piktorët. Ai mund të duket pak polak në pikturën e një polaku, pak hungarez nën penelin e një hungarezi etj. Kjo vërtet është e mrekullueshme. Ai shërbeu si një hero ideal e ashtu, duke u pranuar në një kulturë të caktuar, edhe duhej përvetësuar nga pak. Mbase në këtë rrugë i dha jetë latinishtja e përkryer e Barletit, a mbase se ishte një hero i krishtërimit. Po ja që ai qënkej më me fat se sa në luftë; pas vdekjes ia arriti të bëhet i pranueshëm për papë, mbretër, për filozofë, për strategë a historianë, ashtu si edhe për një artist të operas, të penelit, a për një poet fin të soneteve. Kjo mënyrë e përvetësimit të tij nga kultura evropiane është aq mbresëlënëse dhe do të thoshje aq krenare. Ne nisëm një figurë të tillë në kulturën botërore dhe ajo e pranoi atë.

Siç është e natyrshme, edhe kur do që të përvetësosh heronj të kulturave të tjera, duhet që t’u japësh atyre diçka tënden për t’i bërë më të mirëseardhur. Edhe se shqiptarët e kanë pak të vështirë që të marrin heronj të të tjerëve në këngët e tyre, kjo ka ndodhur me shqiptarët e italisë. Ata për Garibaldin thanë se: Këmishëkuqi trim me fletë,/ Skënderbegut tonë i ngjet. Ai, heroi i një vendi të vogël, mundi të jetë shembulli i parë i këtij lloji, i shkëmbimeve nga këta popuj drejt kulturës ndëreuropiane. Kjo ndodhi, mbase, nga që kërcënimi otoman vazhdonte të ishte i gjallë, por, siç thotë Tomas Elioti në një ese për poezinë e Dantes, edhe se Europa e atëhershme e latinitetit ishte një areal më europian se sa Europa e mëvonëshme e shteteve me evokim të prerë nacional.

Arketipi i luftëtarit

Në një të dhënë, qarkulluar si anekdotë, (mund të jetë dhe reale) thuhet se diku në Vjenë në një mbledhje me dijetarë, në të cilën një historianë serb e një tjetër grek po vërtetonin se Skënderbeu është me origjinë nga historia e tyre, Fan Noli ngrihet dhe u përgjigjet se Skënderbeu nga i ati ishte i krishterë ortodoks, rrethanat e bënë mysliman, por vdiq si i krishterë katolik dhe u varros në një kishë katolike. Më thoni, shton Noli, cili hero me peshë në historinë e secilit prej kombeve tuaja e ka këtë histori, një jetë të tillë? Për arsye që dihen, në Shqipëri asnjëri nga variantet e krishtërimit nuk u ngulit siç duhet, mbase dhe prej luftës së kishave me njëra tjetrën – vendi herë pushtohej nga klerikë e liturgji bizantine e herë nga klerikë e liturgji romane. Po kështu mund të thuhet se nga ky relativitet besimi, ardhur në shekuj prej rivalitetit liturgjik, më pas shqiptarët nuk u bënë dot as edhe myslimanë aq të ngulur. Shqiptarët nuk ishin italianë që ta ndienin të tyren latinitetin e kishës romane, as grekë që ta ndienin të tyrin variantin bizantin të kishës, përkundrazi, u ndienë si sanduiç nën trysninë e të dyjave. Tharmi i vjetër pagan do të mbetej ende i thellë, si nënshtresë e të gjitha besimeve, edhe te ai mysliman më pas, aq sa ne shohim që sot shqiptarët me traditë myslimane në Greqi lehtësisht konvertohen në ortodoksë dhe po këta shqiptarë, në se u leverdis, në Itali konvertohen lehtësisht në katolikë etj…

Kjo që thamë, nuk do të kishte vlerë, po të mos vinim re se figura e Skënderbeut, nuk i ka fyer fare ndjeshmëritë fetare të shqiptarëve, as dje, as sot. Pamja e tij me ato dy brirët e dhisë mbi kokë është gjallë si e një figurë totemike. Ai kurrë në përfytyrimet e njerëzve të popullit nuk qe ndonjë hero i kryqit, pa le i gjysmëhënës. Ajo "beg" mbas emrit të tij sikur u bënte magji shqiptarëve, që në dasma, myslimanë a të krishterë, e donin këtë titull për bijtë e tyre. Mjeda, për Zogën, heroinën katolike të poemës së tij Andrra e jetës, thotë se ajo ëndërronte e i fanitej i fejuari i ardhshëm si një beg, si një princ, do të thoshim ndryshe. "Një beg… mbi një pullali… me një gjashtore e kacatore". Një princ mbi kalë, i ngjeshur me armë. Një arketip i luftëtarit, i më të madhit ndër shqiptarët, i Skënderbegut.

Skënderbeu si mit apo si vizion i një kulture

Por mund të thuash, se në nivelin e shkrimit, në letra, ka dy Skënderbej. Njëri, i ndërtuar nga historianët, dhe, tjetri, ai i poetëve, i shkrimtarëve. Kjo ngjet paksa me përfytyrimet e ndryshme që kanë sot shkenca dhe arti mbi origjinën e krijimit të botës e të jetës. Shkencëtarët kanë hipotezat e tyre logjike mbi shkakun fillestar të ekzistencës së planeteve… teoria e Big bengut është e fundit. Arti, piktorët dhe poetët, këmbëngulin te ideja e lindjes së fëmijës së shenjtë, te fryma, te krijimi me origjinë shkëndijën ndriçuese.Shkencëtarët me fakte dhe dokumente, me argumente shkencore i janë drejtuar e vazhdojnë t’i drejtohen figurës së Skënderbeut. Dhe kjo është puna e tyre. Vepër e rëndësishme, më e fundit me këtë temë, është Historia… e Prof. K. Frashërit. Edhe përfytyrimi shkencor mbi Skënderbeun ka qenë i ndikuar nga shkollat e mendimit të kohëve, kur kanë shkruar historianët. Interpretimi i parë i kësaj figure me tezat e humanizmit europian, të ringjalljes së tipareve të heroit të antikitetit, të frymës së lirisë e të besimit te forcat e njeriut, u bë nga Barleti. Pastaj erdhën dhe ato me ngjyrime të majta që e shihnin Skënderbeun si përfaqësues të klasës së fshatarëve të lirë shqiptarë të kohës. Sot po shohim dhe një variant do të thoshim me ngjyrime islamike të qasjes ndaj kësaj figure. Këto e pasurojnë skënderbegologjinë, megjithëse ndaj këtij pikëvështrimi të fundit do të ndalemi në vijim. Ndryshe nga Skënderbeu i shkencëtarëve, që të çon drejt lashtësive mesjetare, pena e krijuesve dhe e vizionarëve tanë ndërton një Skënderbe që të çon nga e ardhmja. Vizioni i shkencëtarëve ka të bëjë me kërshërinë e dijes, ai i shkrimtarëve është ende i gjallë dhe në përpunim e sipër. Skënderbeu mbetet guri më i rëndë i themelit në ndërgjegjen tonë kombëtare, por edhe model për vizionin e ardhëm të një populli. Kështu vizioni i ndërtuar nga rilindasit, kur figura e tij u thirr nga historia për t’u bërë e gjallë në bashkimin dhe ngritjen për luftë e liri në kohën kur po përgatitej pavarësia e Shqipërisë, vazhdon të jetë në këmbë për t’u mbushur me përmbajtje dhe ide të reja. Kjo jo vetëm për atë se shqiponja e tij ka provuar të përflaket e të laget me gjak ende të freskët tw shqiptarëve këtu përqark nesh. Projekti rilindas i Skënderbeut për një Shqipëri të bashkuar, evropiane, pas rënies së komunizmit, është në përtëritje e ripërtëritje të paprerë. Kështu Skënderbeu del nga miti. Midis të dy vizioneve, atij të shkencëtarëve dhe atij të shkrimtarëve, në Tiranë dhe në Prishtinë (mendoni simbolikën e lëvizjes reale nëpër male të një miti në formë statuje) është nga një Skënderbe i fiksuar në bronz. Kjo mbetet emblema jonë kombëtare. Por, tej fiksimit të tij në bronx a në librat e shkencëtarëve, më duket se ka pasur të drejtë Naimi kur thoshte se "Skënderbeu është i gjallë / rron e do të rrojë përjetë". Në çastet tona më të vështira, në kthesat dramatike që fati nuk na i ka kursyer, ne e thërasim atë. Dhe ai është frymë. "Hija e Skënderbegut.. frymë të re tuj shprazun" (Mjeda).

Sinteza e laikes me shpirtëroren

Gati të gjitha figurat e mëdha të kulturës sonë i janë drejtuar atij. Që nga De Rada me Skënderbekun e pafanë, te Dara, te Skiroi e arbëreshë të tjerë që shpikën Motin e Madh, kohën e artë të shqiptarëve me Skënderbeun, një kohë mitike që duhej të rilindej në të ardhme. Kristoforidhi këngën e tij e vë të këndohet nga shqiptarët e bashkuar në malin e Tomorrit. E kështu do të vazhdohet me Naimin, Konicën që lexoi Barletin dhe flamurin e Skënderbeut e propozoi si flamur të shtetit të shqiptarëve. Noli që u mor tërë jetën e tij me Skënderbeun, në rini me panegjerikët dhe historinë shkruar në prozë peotike e deri te vepra shkencore historike mbi Skënderbeun, mbrojtur si disertacion doktorature në Harvard, po edhe më pas. Ajo çfarë e veçon Nolin në vizionin e tij të përgjithshëm mbi Skënderbeun është sinteza e të dy vizioneve, të shkencëtarëve dhe të krijuesve. Në rini, kur figura e Skënderbeut u ideologjizua në favor të çështjes kombëtare ai qe poeti dhe vizionari, në pjekuri qe shkencëtari. Por, mendoj, ka diçka më shumë. Ai që nga fëmijëria krahas Krishtit, kish zgjedhur si hero të tijin dhe Skënderbeun. Një hero të frymës dhe një të veprimit. E këtu vjen përgjasimi me Shën Konstandinin, në sintezën e këtij të fundit të krishtërimit me perandorin. Përngjasim që i shkon Skënderbeut, por edhe Nolit. Dhe njëri vdes në buzë të Adriatikut me fytyrë nga Perëndimi, tjetri në Amerikë, prej nga në vitet ‘30 deshi të sillte në Shqipëri diçka nga idealet anglo-saksone. Por Noli i ideve nuk qe dhe aq burrë i veprimit. Si të gjithë, Noli i dha figurës së Skënderbeut diçka nga vetja, nga thellësitë më tipike të personalitetit të tij. Kështu kultura shqiptare në rrekjen për të njohur Skëndebeun, është thelluar për të njohur vetveten, identitetin e saj, atë se kush është ajo, por dhe për të përmirësuar vizionin e saj nga deformimet që nuk munguan në rrjedhë të kohëve, deri tani më së fundi.Mjeda i soneteve neoklasike te "Liria", e bën frymë vepruese që "ksollë më ksollë shëtit" dhe ngre njerëzit në luftën për liri.

(Vijon numrin e ardhshëm)

Vetëdija e shoqërisë - udhëkryq pa semafor

-Vështrim mbi përpunimin dhe manipulimin mediatik të opinionit publik jashtë funksionit racional të ndërgjegjësimit dhe gjykimit të shoqërisë përkatëse-

Opinioni publik, qytetarët shqiptarë, notojnë të çorientuar në një vorbull përthithëse mes kujtesës dhe harresës kolektive, pa ditur se çfarë është e nevojshme të kujtojnë e çfarë është e mira të harrojnë. Këtë tollovi të vetëdijeve të tyre prej vitesh ka marrë përsipër ta krijojë media në përgjithësi. Ajo shërben si reagent i kujtesës kolektive dhe i ndezjes së emocioneve kur ato i nevojiten qarqeve dhe klaneve prej të cilave ajo, - pra media, - merr jetë, dhe si frenues topitës drejt harresës për ato ç’ka realisht duhet të përbëjnë dhe arsyen e ndërgjegjësimit të qytetarëve shqiptarë. Kujtesa dhe harresa kolektive, pra, janë rob të çelësave të komandimit (për vetë efektin e padiskutueshëm në përpunimin e opinioneve) në duart e operatorëve mediatikë. Për ta konkretizuar mund të japim një skemë në vija të përgjithshme mbi të cilën funksionon kjo media, si e shkruar ashtu edhe audio-vizive, kuptohet me specifikat apo ngjyresat e secilit subjekt mediatik. Skema dhe fabula që rrjedh prej saj.Nuk është aspak e vështirë që, me anë të një vëzhgimi të kujdesshëm dhe analize të ftohtë, të përvijosh linjat kryesore të kësaj skeme, linja që do t’i rendisnim në pesë drejtime, që në realitet së bashku përbëjnë edhe vetë fabulën që duhet të kushtëzojë kuptimin e ndërgjegjen e opinionit publik. Në rend të parë, sipas rëndësisë, mediat në përgjithësi i kushtojnë vëmendje dhe pasqyrojnë jehonën e vizitave, konferencave të shtypit, prononcimeve, të të huajve që shkelin në Shqipëri apo flasin për Shqipërinë. Është karakteristikë që opinioni të krijojë gjykimin se të huajt e çfarëdollojshëm kanë të drejtë, e duan Shqipërinë, fjalët e tyre duhet të jenë mësime dhe direktiva për shqiptarët, këshillat dhe vërejtjet e tyre duhen marrë si postulate të parevokueshme. Nëpërmjet kësaj, mediat induktojnë në vetëdijen qytetare ndjenjën e servilizmit dhe konformizmit karshi të huajve në përgjithësi, duke vënë përfund ndjenjat e vetidentifikimit apo të arsyeve e të interesave specifike të vetë shqiptarëve e të shtetit të tyre. Përpunohet një vetëdije subjektive robëruese, shpesh duke spekulluar edhe me kodet tradicionale të mikpritjes shqiptare dhe të "nderimit mitizues për mikun". Ky mitizim dhe mistifikim nga ana e mediave, nëpërmjet klasifikimit si lajm të rëndësishëm parësor, topit kujtesën kolektive duke ndërprerë vijën e arsyetimit se të huajt, para "dashurisë" për shqiptarët, kanë interesat e tyre dhe punojnë në funksion të atyre interesave, dhe se shpeshherë ato interesa të tyre mund të jenë (dhe s’ka sesi të mos jenë) dhe në kundërshtim me ato të vetë shqiptarëve. Vizitat dhe këshillat e të huajve jo rrallëherë kanë marrë edhe ngjyresa "mesianike" nga ana e medias, duke i udhëhequr shqiptarët në një ngazëllim të denjë për turmat e pavetëdijshme dhe me harresë të theksuar identiteti.Në rend të dytë, këto media rradhisin arritjet, sukseset, përparimet e Shqipërisë nën udhëheqjen e politikanëve dhe shtetarëve të rradhës (kjo për një pjesë të medias), apo edhe dështimet, mosarritjet, paaftësinë apo edhe armiqësinë e pushtetarëve e politikanëve (për pjesën tjetër të medias), duke plotësuar kuadrin e sipërfaqshëm të funksionimit të demokracisë dhe imazhin e pluralizmit në Shqipëri. Por, edhe në këtë rast, kujdesi është tepër djallëzor nga ana e medias në fjalë, për të mos krijuar një vizion të qartë apo gjykim të shëndoshë të opinionit publik, por vetëm për të shtuar xhirot marramendëse të rrotullimit në vorbullën e madhe të kujtesë-harresës.

Në rend të tretë, kujdesi i medias është të ruajë protagonizmin e individëve politikë apo klasave e formacioneve politike, nëpërmjet nxjerrjes së fytyrave, fjalëve e mesazheve të tyre në bazë të një skeme të përcaktuar dhe qarku të mbyllur të listës së protagonizmit. Edhe pse arroganca, cinizmi, sharlatanizmi, i shumë prej tyre është bërë tashmë një normë, përsëri protagonistët mvishen me një kostum mistifikues duke iu dhënë atyre përhershmërinë dhe duke krijuar gjykimin fatalist "Këta politikanë kemi, këta mëritojmë, jemi popull pa tradita demokratike, qeverisëse...etj.". Edhe kacafytjet karikatureske të këtyre protagonistëve, edhe allishverishet "konsensuale", edhe aleancat prishendreq, mvishen me ngjyrat e duhura nga ana e mediave për të shtyrë shpresën e shqiptarëve apo për të vonuar në kohë ndërgjegjësimin e plotë të tyre, apo qoftë dhe zhvlerësimin aktiv (nëpërmjet eliminimit politik e ligjor) nga ana e qytetarëve për klasën drejtuese politike të saj. Në rend të katërt, që në fakt duhej renditur e dyta sipas rëndësisë që i kushtojnë mediat, janë kronikat e zeza. Vrasje, përdhunime, drogë, trafiqe, vjedhje, banda, kriminelë, viktima, aksidente, vetëvrasje, përgjakje të përditshme, - me një ngarkesë emocionale dhe me një përshkrim e hapësirë kohore të zgjeruar (sipas rastit), janë kthyer në një makth të përhershëm për opinionin publik, duke çorientuar logjikën, vetëdijen, kurajon, dhe duke kushtëzuar arsyetimin. Mesazhi mediatik është tepër i thjeshtë dhe s’ka nevojë të mvishet me demagogji: - "ja kush janë shqiptarët e thjeshtë që qahen prej politikanëve, - vrasës, hajdutë, kriminelë, trafikantë me shumicë, - dhe padyshim që nga një popull i tillë nuk mund të presësh një elitë më të hajrit!". Fotografitë e protagonistëve të krimit, të aksidentit, të trafikut, thëniet e tyre, mesazhet e tyre, marrin shpeshherë ngjyresa propoganduese duke i kthyer në njerëz publikë, dhe vihen përkrah fotografive e prononcimeve të politikanëve, shtetarëve, bankierëve, intelektualëve. Roli i mediave ka shkuar deri atje sa të krijohen edhe fansat, admiruesit dhe shembullndjekësit e protagonistëve të shquar të krimit. Në rend të pestë, apo në periferi të hapësirave mediatike, pasqyrohen në mënyrë indiferente problemet masive të qytetarëve shqiptarë, ekologjia, varfëria, strehimi, kaosi social, prona, rreziqet kolektive, etj. Duket se për mediat këto probleme shërbejnë më tepër si lëndë mbushëse për faqet e tepërta të formatit të tyre apo për minutazhin e zgjatur të emisioneve të lajmeve. Kujdesi mediatik në këtë rast është që për këto probleme të flitet në mënyrë rutinë, të mos ngrihet shumë zëri kundërveprues, të përhapet mjegull për shkaktarët dhe pasojat reale, të trajtohen si dukuri normale dhe të pashmangëshme të tranzicionit apo të proçesit demokratik. Në këtë skemë që ne i përkufizuam edhe pesë linjat kryesore, duhet të shtojmë atë që përbën edhe kripën e punës informativo-përpunuese të mediave, rubrikën e skandaleve të pavërtetuara. Zakonisht këto i ngjajnë flakës së kashtës me të cilën as mund të ngrohesh e as mund ti ikësh për momentin. Por aspak më tepër, po vetë media kujdeset që pas realizimit të qëllimit të saj apo më saktë të klaneve që e kanë nxitur e iu është dashur ky moment skandali publik, kjo t’i kalojë më pas harresës kolektive. Ndezja e emocioneve duhet të jetë mementale, ndërgjegjësimi i rremë dhe kalimtar, qytetarët shqiptarë duhet të mos merren më pas me atë punë. Pra, fabula që iu induktohet me përdhunë mediatike shqiptarëve është me pak fjalë:

"Të huajt na e duan të mirën, Shqipëria s’ka armiq, politikanët punojnë me zell për demokracinë shqiptare edhe pse, në kuadër të pluralizmit, zihen apo shahen, sepse në fund të fundit ju shqiptarët duhet të kuptoni dhe të mësoni se këto janë rregulla loje në demokraci! Ju duhet të qytetëroheni për ti kuptuar udhëheqësit tuaj. Pastaj mos kërkoni më tepër prej tyre, pasi ju vetë keni djegur Shqipërinë, ju keni shkatërruar pronat dhe ndërtimet, natyra etnopsikologjike juaja është e mbrapshtë, dhe është vështirë për këta politikanë e shtetarë që t’iu kthejnë në rrugë të mbarë civilizuese, pra kuptojini vështirësitë e tyre. Para se të ankoheni për klasën politike, shihni se çfarë bëni, si vriteni, si vidhni, si trafikoni, si prostituoni. Ndërsa për problemet sociale, ekonomike, kulturore, arsimore, ekologjike, varfërinë etj., ato janë të natyrshme dhe ne i evidentojmë për t’i kujtuar pushtetarët dhe për t’i zgjidhur ato. Ja, pra, kjo është demokracia që ju vetë e kërkuat, prandaj nënshtrojuni fatit. Çdo popull ka qeverinë që meriton!". Mekanizmat hileqarë,

Në gjykim të sipërfaqshëm duket se media përmbledh problematikën shumëplanëshe që vepron dhe shqetëson shoqërinë shqiptare. Me këtë lloj gjykimi, vlerësimi jonë se media shqiptare (flasim për titujt e siglat kryesore dhe mbizotëruese në hapësirën mediatike) po punon si një instrument në duart e qarqeve politiko-ekonomike me qëllim përpunimin e gjykimit publik dhe orientimin e arsyes qytetare në funksion të interesave të tyre, si dhe shërben për konservimin sa më të gjatë të protagonistëve që veprojnë në skenën shqiptare, - duket se nuk qëndron. Por deri në atë moment kur nuk njihen dhe shpërfillen mekanizmat hileqarë që të çojnë në atë kuptim, dhe e bëjnë opinionin të marrë drejtimin e dëshiruar nga lart, sipas dëshirës e orekseve të qarqeve komanduese.Ndër këto mekanizma mund të përmendim:

-shtrirja në hapësirë mediatike e një problemi apo ngjarjeje të caktuar dhe intesiteti dhe koha me të cilën trajtohet. Pra, përmasat e trysnisë që ushtrohet mbi opinionin për një problem të caktuar, kjo jo në vartësi të madhësisë së problemit në vetvete apo rëndësisë që ka për shoqërinë, por në vartësi të interesave të atyre që japin direktivat.

-raporti i zhdrejtë në problematikë, gjë që krijon imazhin falsifikues edhe tek opinioni, pra, tërheqja e vëmendjes së qytetarëve mbi ato probleme që i interesojnë qarqeve dhe jo mbi ato probleme që duhet të shqetësojnë realisht shoqërinë.

-paqëndrueshmëria e problematikës dhe shpërfillja në kohë tjetër e kësaj problematike, me qëllimin për t’ia kaluar harresës kolektive. Pra, ngritja e problemit vetëm në atë masë sa iu intereson qarqeve të plotfuqishme dhe jo deri në momentin që problemi merr zgjidhje në favor të shoqërisë. Në këtë konteks mund të përmendim faktin se "skandalet" e zbuluara nga media gjatë këtyre 14 vjetëve (me ndonjë përjashtim që përforcon rregullin apo dukurinë) kanë mbetur jo vetëm të pandëshkuara, por edhe të shpërblyera në kohë të tjera, dhe media ka udhëhequr opinionin drejt harresës për ato skandale të cilat, në momentet kur i është dashur, ajo vetë i ka ngritur.

-spostimi i vëmendjes së opinionit nga thelbi i ngjarjes, problemit apo skandalit, duke vënë në pah detajet dytësore apo rrethana të sipërfaqshme, për të mos çuar në gjykimin e opinionit deri në brendësi të saj. Opinioni duhet të shërbejë në këtë rast vetëm si dekor në zhvillimin e ngjarjeve, pa e lënë që të bëhet protagonist dhe vendimtar për to. Sa për ilustrim, mund të marrim si shembull "dokumentin Lesi" dhe thelbin e çështjes ku media luajti një rol mbizotërues për ta kaluar problemin në një sfond imponues dueli individësh pa u marrë fort me elementët e thekshëm të situatës. Ndoshta për tu përmendur është harresa që iu bë protagonizmit të "ambasadës mike" që kishte siguruar dokumentin dhe që përbën padyshim një precedent madhor diplomatik. Media i fokusoi qytetarët "të kënaqen" me elokuencën apo zhargonin duelist të protagonistëve, me cicmicet lodërtare të debateve e replikave, - pa i dhënë mundësi, ose pa iu ngacmuar vëmendjen e vetëdijen që të futen më thellë në atë çka përbën pikat esenciale që dalin prej këtij "skandali". Po ashtu, media hap fushatën e "dosjeve" duke anashkaluar pikën më të rëndësishme, domethënë të dosjeve apo protagonizmit e bashkëpunimit me agjenturat e huaja, infiltrimin e tyre në jetën politiko-ekonomike të vendit. Shembujt mund të vijnë edhe të mëparshëm, si në rastin e mbledhjes së famshme të KPD apo "spektaklit Rama", ku atë çka mbajnë mend qytetarët janë vetëm batutat dhe sfidat karnavaleske të protagonistëve dhe jo problemet madhore që dolën në to.

-injorimi i problemeve, lajmeve apo deklaratave që nuk bëjnë pjesë në skemën e përcaktuar nga lart. Një rast tipik është deklarimi i presidentit Stefanopullos në Bruksel, në një takim me grekë emigrantë të atjeshëm, se "kemi Vorio Epirin e pushtuar". Apo më tej, deklarime të shumta antishqiptare të politikanëve të ndryshëm ballkanikë që qytetarët shqiptarë i njohin vetëm për deklarata festive, pasi vetëm ato përmend media e tyre. Pa folur më tej në përzgjedhjen e kërcënimeve ndaj pjestarëve të medias, si në rastin e ngjarjes së pako-bombës në redaksinë e "Bota Sot", kur mediat shqiptare e anashkaluan me mospërfillje, ndërkohë që në praktikën e tyre ka ndodhur t’i bëhet jehonë tejmase edhe rrahjes së ndonjë gazetari në Bangladesh apo Tanganika.

-një mekanizëm tjetër është edhe jehona me të cilën përcillet problematika. Për ilustrim, një gazetar "i marrë" paradokohe, në një të përditshme ngre një problem të mprehtë: shqiptarët flenë mbi eksploziv. 200 mijë bombula gazi në rrezik shpërthimi e katastrofe për popullsinë për shkak të amortizimit të tyre dhe daljes jashtë standarteve. Ky "trill" i këtij gazetari nuk u pasua si jehonë nga mediat e tjera, të cilat nuk ngurrojnë ti bëjnë jehonën e një evenimenti të rëndësisë parësore edhe një deklarate ordinere që mund të bëjë ndonjë politikan, apo ndonjë fakti që s’përbën ngjarje, si për shembull vizita e ambasadorit grek në ndonjë institucion kulturor. Por natyrisht jehona për problemin madhor që ngre ai gazetar "i marrë" do të çonte peshë qytetarët dhe do të rrezikonte bisneset dhe allishverishtet e politikano-biznesmenëve që merren ekskluzivisht me atë punë.Mekanizmat teknikë hileqarë me të cilat manovron media për të përpunuar opinionin publik sipas dëshirës dhe interesave të qarqeve e klaneve komanduese, janë të shumtë, por u mjaftuan vetëm të përmendim disa prej tyre.

Shtypi i lirë dhe i pavarur ?!

"Shtypi është i lirë!" – ky është sllogani që shërben për mbulojën e instrumentalizimit të tij. Por i lirë nga kush? Nga politika, nga qarqet e klanet ekonomiko-mafioze, nga vetvetja, apo nga shoqëria së cilës i përket? Kush financon, kush gjendet pas tyre? Në fund të fundit, nga kush është çliruar shtypi?, dhe nën zgjedhjën e kujt ka rënë? – Vetëm në një kuptim mund ta japim lirinë e shtypit në Shqipëri "Je i lirë të bësh atë që dikton vullneti i të fuqishmëve!"

"Shtypi është i pavarur!" – Një reklamë tjetër me të cilën impozojnë drejtuesit e mediave. Të pavarur nga kush? Nga vetvetja, nga funksioni për t’i shërbyer shoqërisë, të pavarur nga ata që paguajnë apo që kanë në dorë drejtimin real të atyre mediave? – Padyshim që mediat për të cilat po flasim, me plot gojën mund të thonë se janë të pavarura nga vetja....

Ajo ç’ka demagogjikisht quhet me të madhe si "pushtet i katërt" në fakt është veçse bishti manovrator i dhelprës që fsheh gjurmët e veta. Pra, bishti i pushteteve të tjera reale në shoqërinë shqiptare. Nuk duhet të ngatërrojmë pushtetet e ligjëshme me pushtetet reale, sepse nëse do të ishin bishti i institucioneve, dhe nëse këto institucione do të ishin në funksionin e tyre themelor e të vërtetë të pasqyrimit të vullnetit dhe interesave të shtetasve të tyre, edhe misioni i mediave do të ishte i plotësuar, pasi do të shprehte zërin e qytetarëve shqiptarë. Por pushtetet reale në Shqipëri janë klanet, qarqet poliko-ekonomike me lidhje jo të pakta me ato të huaja, gjë që sjell shpërfilljen e vullnetit dhe interesave të shoqërisë shqiptare e të shtetit shqiptar.

Pra, mediat realisht në Shqipëri luajnë rolin e narkotikëve kolektivë që veprojnë mbi kujtesën dhe harresën popullore, në varësi të interesave të atyre pushteteve, duke e kthyer opinionin publik në një vetëdije të qorrollepsur, të verbër dhe të pandërgjegjshme për fuqinë dhe rolin e tij, të paaftë për të kuptuar dhe për të luftuar në drejtim të interesave dhe aspiratave të vërteta të shoqërisë. Për shkak edhe të tyre, vetëdija shoqërore, gjykimi racional i qytetarëve shqiptarë në drejtim të interesave dhe progresit të tyre, gjenden fatkeqësisht në një udhëkryq pa semafor.

Vuajtja e deputetit

Nga Bahri Myftari

Shumëkush nga ne, domosdo në të shumtën e herës, ka vënë në qendër të bisedës, të shkrimit a në forma të tjera të shprehjes apo të menduarit, të mirat dhe privilegjet që gëzojnë përfaqësuesit e popullit, deputetët në kuvend. Rrogat e larta, gjithnjë në krahasim me zgjedhësit e tyre, dietat, mundësitë për kredi, për lëvizje e ca gjëra të tjera që, shpesh, kanë rëndësi të madhe po nuk gjenden kërkund të shkruara. Mirëpo, deputeti duke qenë i ndërtuar si të gjithë prej mishi dhe gjaku, siç ka shansin për t’u gëzuar, ashtu ka dhe shansin për të vuajtur. Një ndër ta, ky i yni – emrin nuk po ua tregojmë, pasi në fund të shkrimit ju vetë do ta zbuloni atë saktësisht dhe, për hir të vuajtjes së tij tepër njerëzore, do ta qerasni me plot dëshirë – është, tani, përfundimisht politikan karriere. Madje, është pikërisht kjo "biografi" që e ka shtyrë, shumë kohë para të tjerëve, të mendojë për zonën elektorale, për stafin, për ca para, për posterat ku një vend të konsideruar duhet të zenë pozat me ndërkombëtare (jo me ata që janë në Prishtinë, por me këta këtu, që shkojnë e vijnë në Tiranë).

Kur shënuam se ju njiheni me të, patëm në mendje veprimtarinë e tij tepër të lakmueshme: në televizor, ndër gazeta e, domosdo, shpërthimin e oratorisë dhe të emocionit ndër presidiume e tubime masive e ka të pashembullt. Ndërsa po shkon drejt perfeksionimit të oratorisë, iu shfaq një ves i keq, i shëmtuar: ai i të kruajturit në fund të kurrizit, saktësisht në prapanicë. Mjafton të zërë me gojë fjalët popull, atdhe, përparim, progres dhe sidomos kur zë të flasë për integrim, NATO, Europë, kruhet aq fort sa rrezik t’i bjerë prapanica përtokë. E këshilluan të bënte një vizitë mjekësore. Bëhej gati, por sakaq tërhiqej. U ruhej mjekëve, pasi ata mund të bënin me të të njëjtën gjë që patën bërë me një dajën e vet, dikur kryetar bashkie, edhe ky shumë i dhënë pas popullit, që paskësh vuajtur edhe ai prej kruarjes, dhe ata mjekët paturpësisht i kishin nxjerrë namin për pederast. Kështuqë mendoi të shkonte për një vizitë mjekësore jashtë vendit. Kërkoi edhe ndihmën e kryetarit të parlamentit. Mirëpo kryetari, që siç dihet ka për të detyrë të parë nderin e institucionit, nuk i premtoi gjë. Si do të tingëllonte që, për shkak të ... prapanicës, të na shkoka deputeti nëpër klinika të huaja? Atëherë, pa ç’pa, u këshillua me një mjek popullor. Njeriu i mirë, pasi e dëgjoi me vëmendje i tha se, për të shpëtuar prej kësaj sëmundjeje, ka një ilaç. -Të kruajturit, të ngrënit aty ku nuk tregohet, sikundër the, të vjen në ato raste kur ju flisni për popullin, për popullin, për popullin dhe interesat e tij. Në raste të tjera ju jeni normal, apo jo? Bukuri, ja shkaku i sëmundjes suaj. Ngarkesa emocionale. Vuajtjet shpirtërore të popullit që përfaqësoni, dhe tuajat personale, ju shkaktojnë këtë sëmundje të mallkuar. Pra, vuajtja juaj vjen prej dashurisë që keni për popullin. Hiqni dorë prej saj.-Të urrej popullin?!

-Pse çuditesh, s’ka gjë më të thjeshtë se të urresh popullin. Provojeni e do të shihni se keni për të gëzuar një shëndet të hatashëm. Provojeni dhe jo prapanica që nuk do t’iu kruhet, por as majat e gishtave.-Që të jemi i sinqert,- i tha deputeti,- nuk e kam për të, për popullin ndjej dashuri të veçantë. Mos shikoni fjalimet, mos gjykoni mbi llollollotë…-Ja pra, më hapur s’ka ku të vejë kundërshtia… Tjetër thoni e tjetër bëni! Nëse do shëndetin tënd, hiq dorë prej të jetuarit me dy fytyra…Vendosi të zbatoi këshillën, veç, nuk qe e mundur të vazhdonte gjatë. Miq, kolegë, e mbi të gjitha gruaja dhe media, e futën në ngasje, e nxitën të mos largohej prej politikës.Si mund të jetonte ai pa të? A mund të largohej ai prej parlamentit. Po ka zanat më të mirë se deputet! Kështu pra, i gjendur përballë kësaj mëdyshjeje: dashurisë për popullin apo shëndetit të vet, ai, me sa shihet ka përzgjedhur atë, sublimen, të madhërishmen: dashurinë për popullin, prandaj s’ka pse çuditeni kur e shihni, kudo që ndodhet, të kruhet atje në fund të kurrizit... Nuk u takon të çuditeni, sepse edhe ju jeni ndër ata që ia kërkuat këtë sakrificë. A nuk është e vërtetë?

LZHK, shpresë për integrim në Europë

Prof. i Assoc. Dr. Pirro Prifti

E nisur thjesht si një fjalë e një të babai të mençur, por të shqetësuar për të ardhmen e familjes së tij të madhe, ashtu edhe z.Leka Zogu, si një nga përfaqësuesit më të paanshëm dhe të pandikuar nga marrëzitë e politikës shqiptare ka dhënë një mesazh jashtëzakonisht interesant dhe shpresëdhënës për krijimin e një Lëvizjeje mbarëkombëtare, atë të Lëvizjes për zhvillim kombëtar (LZHK). E moduluar në formën e Manifestit, fjala e Tij krejtësisht e ndryshme nga frazat bombastike dhe të pakuptueshme të socialistëve të ashtuquajtur "progresistë", fjala e qetë dhe mbresëlënëse e z.Leka Zogu për krijimin e kësaj lëvizjeje gjithëpërfshirëse është një fjalë për t’u dëgjuar edhe nga ata që duan të dëgjojnë dhe nga ata që duan të shohin. Nuk është për të mos u futur në mendime të thella, nuk është për të mos u shqetësuar kur analizon qetësisht dhe pa emocione problemet e ngatërruara dhe të pazgjidhura që kanë lënë për 14 vite rrjesht politikanët që u vendosën në krye të partive të mëdha dhe të vogla të viteve 92-93 nga dora e dirigjentit Alia...

Dhe ky Popull i hutuar dhe i vuajtur; që pret të ardhura nga bijtë dhe bijat e tij të emigruara jashtë atdheut, që pret fjalën e djajve të demokracisë 14 vjeçare për t’ushtruar pensionet, që pret udhëzimet e ish-nomeklaturës komuniste që drejton sot pa pikë turpi dhe ndrojtje për të rimbursuar barnat; spitalet, që pret nga ish komunistët dhe kripto­komunistët që të rritet cilësia e mësim-dhënies dhe të reformohet edukimi i të gjitha niveleve të sistemit arsimor në Shqipëri; që pret të gjejë se kush ua përvetësoi thesarin e shtetit, që pret të gjejë se kush ua përlau paratë e vëna tek firmat piramidale, të cilat duhej t’ua kthenin të majtët lOO %; që pret të marrë pjesë në privatizimet e ndërmarrjeve strategjike, të zhvlerësuara qëllimisht dhe të privatizuara nga fytyrat e shëmtuara të dekadencës komuniste, të cilët qeshin nën buzë kur dëgjojnë rastësisht bisedat në klubet e hapura me tepricë në vitet e lulëzimit të programeve fiktive të Koalicionit për Integrim, dhe, së fundi, që pret të shohë nëpërmjet drejtësisë së sotme, krejtësisht të varur nga pushteti okult, se kush janë bosët e vërtetë të monopoleve dhe të mafias së re që tregton drogë. Që dhunon Liritë dhe të Drejtat e Njeriut, abuzon ndaj femrave duke i tregtuar, madje edhe nëpërmjet punësimit, "konkurseve" apo kërkesave fiktive, duke fshehur babëzitë seksuale…

Duke u bazuar në thënien "kush ia mban besën Zotit, do të gjejë tek ai gëzim dhe strehim". (Testamenti i vjetër, libri i Psalteve 64:17) dhe në thënien "populli mbi të cilin më ke emëruar mbret, më jep urtësi dhe mend që ta sundoj si duhet popullin tënd.. . (Testamenti i vjetër, 1,9: 10), mund të them pa frikë dhe me sinqeritet që dy nga këto thënie të shenjta, si për Biblën, ashtu dhe për Kur’anin, akoma nuk kanë krijuar tek shtresat tona të popullatës besimin tek shteti dhe tek qeverisjet e viteve të demokracisë. Dhe kjo për të vetmen arsye: se politikanët e deritashëm dhe të gjithpushtetshëm, si nga e majta ashtu dhenga e djathta, e kanë keqpërdorur pushtetin që u është dhënë thjesht për interesa personale, apo klanore, dhe në asnjë rast nuk është punuar për komunitetin dhe për shtresat e varfëra, për biznesin e vogël dhe të mesëm, nëpërmjet programeve afatmesme dhe afatgjata.

Ç’mund të pritet nga këta politikanë të deleguar nga ish partia mëmë e ç’mund të shpresohet nga këta politikanë qe e vranë shpresën për 14 vjet? E ç’mund të kërkohet nga këta politikanë mediokër që e kanë më të lehtë për të diskutuar si amatorë për probleme për të cilat s’ia kanë haberin dhe as e marrin mundimin të gjejnë këshilltarë profesionistë që t’u ofrojnë zgjidhjen e problemeve që shqetësojnë komunitetin?

Ç’mund të ndryshojë në Shqipëri nga ofertat bajate të po këtyre politikanëve, të cilët shfaqen me vend e pa vend në media dhe Tv njësoj si "Jack of all trade" (të aftë për çdo gjë), duke lënë popullin me gojë hapur kur sheh i trishtuar por edhe i tradhtuar nga premtimet e bukura para-elektorale dhe nga përqeshjet pas-elektorale të këtyre politikanëve që përzgjidhen çuditërisht nga kongresmenë militantë të partive të mëdha, duke lënë mënjanë, në heshtje dhe të papunë, intelektualë dhe profesionistë, që mund të jepnin dhe të bënin ndryshimet përkatëse pozitive në strategjitë dhe politikat integruese, programet specifike, idetë e mençura të shoqërisë mund të përshpejtonin hapat drejt Europës dhe përmirësimin e standardeve në Shqipëri.

Këtë problem të ndryshimit madhor, të integrimit të Shqipërisë në Europë, të programeve serioze për punësimin e shqiptarëve në atdhe, për luftën kundër monopoleve dhe monopolistëve, kundër korrupsionit e trafiqeve, për rritjen e pagave, si të pensionistëve ashtu dhe të punonjësve të sektorit publik dhe administrativ, mund ta realizojë vetëm z.Leka Zogu dhe Levizja e Tij - L.ZH.K, si një nga politikanët më të paanshëm, më të sinqertë, dhe më të preokupuar për fatet e këtij vendi të vogël, që po pret nga kjo lëvizje përfshirjen e politikanëve të përgjegjshëm, intelektualë dhe profesionistë me background të mirë.

Mendoj se Lëvizja për Zhvillim Kombëtar është me të vërtetë një lëvizje serioze, nga më të veçantat, së cilës do të duhej që të gjithë intelektualët e tjerë, si miqtë e mi ashtu edhe anëtarët e partisë time dhe të të gjithë partive të tjera që aspirojnë për një demokraci europiano-perëndimore, që të bashkohen dhe të krijojmë bashkërisht një front të madh për të mbrojtur Shqipërinë nga hijet e së kaluarës, për t’i krijuar Shqipërisë një shpresë të re për ndryshim pozitiv, për t’i hequr asaj damkën e rekordeve negative, dhe sëbashku me z.Leka Zogu të mblidhen si qëmoti e të shkojmë drejt Europës së Bashkuar, pa paragjykime dhe hipokrizi.

(Kryetar i Partise Aleanca Liberal Demokrate)

Kufij dhe interesa kombëtare

Nga Erind Maci

Kufinjtë e Shqiperisë janë të coptuar. Shumë nga tokat tona janë sot pjesë e shteteve fqinjë. Kushdo e kupton se, megjithë pretendimet e shteteve fqinje ndaj këtyre tokave, "Djep i civilizimit serb", "pjesë e pandarë e Greqisë", etj., coptimi është strategjik. Kosova ka Trepçën, rajonin më të pasur me minerale të rajonit dhe Fushën e Kosovës. Ulqini është dalja në detin Mesdhe, kaq e ëndërruar nga jugosllavët e rusët dhe një pikë turistike e rëndësishme. Çamëria, ku përfshihet Gjiri i Artës, është një mrekulli e natyrës, që Greqia e shfrytëzon çdo vit për turizëm e bujqësi. Po të shohësh vijën e kufirit shtetëror, vëren se na është lënë pjesa më e vogël e liqeneve të Shkodrës, Ohrit dhe dy Prespave. Shteti ynë nuk kujdeset të mbrojë interesat kombëtare, këto kufinj të cunguar që kemi, e jo më të kërkojë më shumë (megjithëse do ishte në të drejtën tonë). Historia e këtyre shembujve fillon që nga koha e komunizmit, por meqë qeveria e sotme ka dijeni për to dhe hesht, përgjegjësia bie mbi të.

Buna:

2-3 km para derdhjes së Bunës në det, ajo ndahet në dy degë. Në pikën e ndarjes është formuar një ishull që i ngjan një trekëndëshi, që aktualisht ndodhet nën administrimin e Malit të Zi. Ligjet ndërkombëtare përcaktojnë qartë raste si ky. Kufiri ndërmjet shteteve duhet të kalojë në mesin e degës me thellësi më të madhe (talveg). Për çudi, kufiri i sotëm kalon në degën më të vogël. Pra Mali i Zi zotëron një nga degët e Bunës (më të madhen), ishullin dhe gjysmën e degës së vogël. Sipas ligjeve ndërkombëtare duhet të ndodhë e kundërta, pra ne të kemi të gjithë degën e vogël, ishullin (që është nga pikat më të rëndësishme turistike të Malit të Zi) dhe gjysmën e degës së madhe. Sot, po të bëhet matja e profileve tërthore në lumë, do të dalë po ai rezultat i 25-30 viteve më parë, kur një specialist i IHM i bëri matjet dhe rezultatet ia dorëzoi ministrit Kadri Hazbiu, i cili sigurisht nuk ndërmori asnjë veprim.

Drini:

Në kohën e komunizmit, në Drin u hapën toka të reja bujqësore duke prerë pemë në buzë të lumit, në fshatin Gjoricë. Shkulen me diagaç rrepet shekullorë buzë lumit. Një repart ushtarak aty afër, duhej që të zgjeronte sipërfaqen e mbjellë për ekonomi ndihmëse për repartin. Vërshon lumi mbi sipërfaqen e shpyllëzuar dhe mbas një kohe rezulton që kishin ikur 2 ha tokë (20 metra gjerësi dhe 1000 metra gjatësi). Talvegu (pika më e thellë e lumit, kufiri), spostohet drejt bregut tonë dhe sipërfaqja e Shqipërisë zvogëlohet me më shumë se 30.000 m2. Kufiri tashmë i afrohet shumë bregut tonë. Më në fund vendoset të ndërtohen prita për të shmangur firon e mëtejshme të tokës shqiptare. Pala maqedonase menjëherë ndërhyn në projekt dhe kërkon që përforcimet me prita të mos bëhen tërthor lumit, por në gjatësi sepse në thellësi të lumit gurët e pritës preknin kufirin e ri. Ne detyrohemi të zbatojmë kërkesat e tyre. Përfundimi, zgjerohet shtrati i lumit në dëm të tokës shqiptare.

Radika:

Dega më e madhe e Drinit të Zi, para 35-40 vjetësh është devijuar në mënyrë të paligjshme nga Maqedonia (atëherë Jugosllavia). Janë kapur në kuota deri diku të larta degët e këtij lumi dhe me një tunel janë hedhur në një basen tjetër, në Vardar. Për këtë ekziston një marrëveshje me palën maqedonase (për fat, specialistët tanë e patën ngritur me të drejtë këtë problem). Duke qenë se ishte shkelje e madhe, ata pranuan që kur të bëhej Hidrocentrali i Skavicës mbi Drin, të pranohej përmbytja e disa tokave në Maqedoni, në favor të liqenit të këtij hidrocentrali. Deri më sot ky projekt u la në harresë, ndërsa Maqedonia përfiton nga vjedhja e ujit që duhej të derdhej në Drin. Nëqoftëse ky ujë do t‘i shtohej Drinit dhe nuk do të shkonte në Vardar, (sidomos në periudhën e thatë), një shtesë prej disa metër kub në sekondë, nuk do të ishte pa vlerë. Por, më në fund, qeveria jonë publikoi një plan për ta ndërtuar Hidrocentralin e Skavicës me konçesion dhe kredi që do të merren nga firma e huaj. Skavica gjithmonë ka qenë konsideruar si çelësi magjik për të zgjidhur njëherë e përgjithmonë, problemin e furnizimit me energji elektrike të vendit. Kjo energji, me ndërtimin e këtij gjigandi do të kishte kosto shumë të lirë. Rezervuari i Skavicës, i bërë me kapacitetin e duhur do të bënte rregullimin e prurjes për HEC-et e tjerë në Drin. Skavica, sipas projektit të servirur do të bëhet, por me kapacitet të vogël. Si justifikime për këtë jepen mundësitë financiare (megjithëse është dhënë me konçesion). Mbase qeveria nuk do telashe. Mbase do të vazhdojë të quhet "faktor stabiliteti në rajon" edhe nëse kjo do të thotë që ne të vazhdojme të vuajmë për drita. Këto shembuj tregojnë qartë një tipar të qeveritarëve tanë: atë të mosveprimit kur bëhet fjalë për interesat kombëtare dhe kur nuk parashikohet ndonjë përfitim personal, apo më keq akoma kur pritet të bëhet zhurmë nëpër organizma ndërkombëtarë.

Jo pa qëllim ky shkrim botohet në gazetën e LZHK. Mendoj se kjo lëvizje është e vetmja që, jo vetëm nuk do të lejojë skenarë të tillë, me ardhjen e saj në pushtet, por do ta ngejë zërin me forcë për atë që na takon me të drejtë. Nuk duam të quhemi nga të huajt "faktor stabiliteti në rajon" vetëm sepse ulim kokën dhe nuk ngremë zërin kur jemi në të drejtën tonë. Nuk mund të qeverisemi nga politikanë që legjitimitetin e qeverive të tyre e shohin tek të huajt. Ne do të jemi faktor i vërtetë stabiliteti kur të mbrojmë interesin tonë me vendosmëri. Respekti dhe trajtimi si të barabartë me shtetet e tjera, do të vijë kur edhe ne të vemë në rradhë të parë mbrojtjen e interesave kombëtare. Vetëm atëherë do të jemi partnerë të vërtetë rajonalë dhe të denjë për të hyrë në Europë.

Shkatërrimi i gjelbërimit në Tiranë

Në fushatën për kryetar bashkie të Tiranës në vitin 2001, kandidati Edi Rama premtoi publikisht "pastrim", "gjelbërim", "punësim", "strehim" dhe "Masterplan brenda 2 vjetësh". Sot, pas 5 vjetësh dhe në mesin e mandatit të dytë, bilanci i premtimeve që normalisht quhen "kontrata elektorale me zgjedhësit", dëshmon se akoma nuk kemi Masterplan të Tiranës. Madje nuk kemi as një pastrim të plotë, përveçse disa tentativave për aksione të tipit "me goditje të përqëndruar" për të pastruar një apo dy lagje apo sheshe pallatesh.

Një politikë e mirëfilltë pastrimi urban, do të përfshinte kosha, fonde, makineri të pastrimit dhe transportim të rregullt të mbeturinave në zona grumbullimi.

Strehimi është një politikë inekzistente dhe punësimi mund të krenohet me numrin e madh të fshesaxhinjve dhe personave që mirëmbajnë barin e Lanës.

Dhe vijmë tek objekti i këtij shkrimi: premtimi elektoral që po masakrohet sistematikisht nga Bashkia e Tiranës, që është gjelbërimi i qytetit.

Të gjithëve u kujtohet masakra e madhe që u bë në 1992 – 1998 në sipërfaqet e gjelbërta.

Në këto vite, aty ku kishte një copë tokë të lirë, me bar apo lulishte, qoshe e pistë apo rreze pallati, u ngritën kioskat. Në fillim brenda natës, nga njëfarë frike prej pushtetit. Më vonë, fazë-fazë, zhavorri, gërmimet, panelet e gatshme dhe ngritja rekord. Pastaj kalohesh në lokale, duke parë se pushteti ishte i pafuqishëm, apo nuk kishte dëshirë (pak rëndësi ka), ndërtuesit morën kurajo dhe i rritën madhësitë dhe katet.

Por K.RR.T e Tiranës në atë kohë nuk ka dhënë asnjë leje kioske apo lokali në sipërfaqe të gjelbërt, apo ish të tilla. Ky institucion nuk ka dhënë asnjë leje për prerjen qoftë edhe të një peme të vetme, pishe, plepi apo bliri. Në një rast të miratimit për një leje lokali në Kombinat, është debatuar një orë për një pishë dhe në fund u vendos që pisha të mos pritej.

Ç’është e vërteta, edhe abuzuesit e ndërtimeve pa leje, e kishin tendencën e mosprerjes së pemëve. Drunjtë në parkun Rinia, ku kishin mbirë dhjetëra lokale, pothuaj nuk ishin prekur. Pra, edhe pse nuk kishte shtet autoritar, edhe pse u bë masakër urbanistike, gjelbërimi i Tiranës nuk pësoi ndonjë humbje të madhe.

Kjo është në kontrast me atë që po ndodh sot.

Në kohën kur ndërtimet pa leje janë prishur, kur pretendohet se është vendosur rregulli dhe po punohet për rregullimin e Tiranës, masakra ndaj gjelbërimit ekzistues po udhëhiqet nga vetë Bashkia.

Gjelbërimit i janë hequr copa goxha të mëdha. Janë prerë qindra pemë buzë Lanës, në rrugën "Muhamet Gjollesha", "Abdyl Frashëri", rruga "Lekë Dukagjini", rruga "Elbasanit", etj., me motivin e zgjerimit të rrugëve . Dhe këtë po e bëjnë me plot krenari, duke e rradhitur si "punë të mirë".

Kur Edi Rama fliste para socialistëve para një viti, duke i rënë me grushta podiumit e duke thënë se duhet ta tregonin veten me "Punë! Punë! Punë! Punë!", besoj se askush nuk e kishte kuptuar se ai donte të thoshte "Hajt t´i presim gjithë pemët e Tiranës e t’i zëvëndësojmë me fidanë".

Logjika e këtij veprimi është e vështirë për t’u perceptuar. Prerja e pemëve në Tiranë dhe mbjellja e fidanëve që duan rreth 15-20 vjet të rriten, përveçse e lënë Tiranën lakuriq në kohën kur është kryeqyteti me ajrin më të ndotur në Europë, do t’i shërbejë vetëm një qëllimi (gjithmonë pas 15-20 vjetësh):

Fëmijët tanë do të thonë për pemët e reja "Këto i mbolli Edi Rama". Mjerë ne sikur në kohën që do rriten këta drurë të vijë një tjetër kryetar bashkie dhe të vendosë fidanët e tij për të siguruar pavdekshmërinë.

Një efekt tjetër i prerjes së pemëve në Tiranë, më konkretisht gjatë Lanës, është edhe zbulimi i shtratit të Lanës për t’u parë nga të gjithë dhe për t’u nuhatur prej të gjithëve. Uji i qelbur dhe i zi i Lanës është i tillë, sepse mbledh që lart nga ish Uzina e Traktorëve, (madje edhe nga fillimi i përroit të Palpoçit), të gjitha ujërat e zeza. Megjithëse në periudhën e dimrit, ku ka edhe një sasi uji të bardhë (ujërat e shiut), nuk kemi erë të keqe apo ngjyra të zeza, me ardhjen e pranverës e deri nga fundi i Tetorit, erën e fekaleve e ndjejmë në të gjithë gjatësinë, por sidomos nga Bërryli e deri në derdhjen e Lanës në lumë. Kësaj ere të qelbur nuk i shpëton dot edhe duke dalë në krahun tjetër të rrugës. Erën e ke prezent edhe duke qenë në makinë, në pritje të hapjes së dritës jeshile të semaforëve, që janë me bollëk e të pakoordinuar.

E ndërsa pemët po shfarosen, ka një zhvillim tjetër në dukje pozitiv, "plane" për të bërë lulishte. Një e tillë e rikonstruktuar është edhe lulishtja para Bankës Kombëtare. Aty është bërë tashmë një dyqan nga firma "Kaleshi". Kjo firmë e njohur e luleve e fidaneve, tashmë e ka spostuar dyqanin e saj nga "kilometri 5" në autostradë bash në qendrën e qendrës së Tiranës.

Një progres i madh që, me siguri, ka ardhur kundrejt pagesës së një qiraje të majme.

I ashtuquajturi Parku i Madh i Tiranës, (që u shpall nga Bashkia e Tiranës si provë e punës pro gjelbërimit në kuadrin e studimit francez), nuk na qenka gjë tjetër veçse rrethimi me spango i parkut "Rinia", i lulishtes ku ishte vendosur busti i diktatorit (më falni, ajo do hiqet se është aprovuar një goxha bina 26-katëshe), lulishtja mbrapa Muzeut Kombëtar, barishtja në Jug të Pallatit të Kulturës, asaj në Lindje të godinës së Kacelit, (oh jo, edhe ajo u hoq se do të realizohet edhe një bina 85 m. e lartë, projektuar-fasadë nga tre të rinj belgë) dhe parku i vjetër i Namazgjasë. Pra ish lulishte të vjetra, asnjë shtim të sipërfaqjes së gjelbër, përkundrazi..., ka një tendencë për firo të këtyre lulishteve në favor të kullave të larta.

Problem me gjelbërimin ka edhe periferia e Tiranës, ku vazhdon masakra. Të ardhurit po hapin "toka të reja" për shtëpi bash në mes të pyllit, mbi Shkozë apo Selitë, dhe askush nuk i thotë asgjë, taman si në kohën kur uzurpohej bregu i Lanës.

Një shtëpi e tillë prish një dynym a me shumë pyll nga më të dendurit. Duke "lejuar" që këto shtëpi t’i ngjiten kodrave për t’i sheshuar, një ditë ato do të mbërrijnë tek gurorja, dhe, më vonë, në fushën e Dajtit.

Pylli i Dajtit është frymëmarrja e vërtetë e qytetit dhe jo ai bari i Lanës, sado i paraqitshëm. Mendoj se duhet të prishen pa asnjë hezitim shtëpitë që janë ndërtuar në zonën natyrale të gjelbërt të periferisë, me vendosmëri dhe me atë predispozicion me të cilin Policia Ndërtimore prishi ndërtimet abuzive mbi Lanë.

Bashkëqytetarët nuk duhet të gënjehen nga lulet, xhinglat e as nga ajo propagandë e njëllojtë me të kohës së komunizmit, kur partia ndërtonte fabrika, pallate, HEC-e, thante këneta, realizonte plane 5 vjeçare, dhe NE nuk shikonim e gëzonim asgjë nga këto të mira. Edhe sot po ndërtohen rrugë, trotuare, po lyhen fasada pallatesh, po meremetohet Lana etj.. Por për çudi jetojmë në kryeqytetin më të ndotur në Europë. Sapo jemi diplomuar si kryeqyteti me më pak gjelbërim për kokë në Europë. Jemi të mbuluar nga pluhuri e balta dhe përballemi me trafik të tmerrshëm megjithëse kemi numrin më të paktë të makinave për 100 banorë, në Europë. Të mos lemë pa përmendur se nuk janë zgjidhur as problemi i dritave, ujit të pijshëm, kanalizimeve, punësimit e strehimit në Tiranë.

Fatma

Konflikti si pasojë, apo pasoja si konflikt

Nga Qemal Velija

A jemi një popull konfliktuoz mes vedi, apo faktorë të ndryshëm si edukimi, mjedisi, institucionet, përçartja e vlerave, kanë shtrembëruar një prej cilësive dalluese të kombeve të spikatur, karakterin?Para se të përpiqem ti jap një përgjigje të hollësishme asaj ç’ka thamë më lart, dëshiroj ti drejtohem psikologut Le Bon që konkludon se: "Moralitetin ne e marrim në kuptimin e respektit trashëgimor për rregullat mbi të cilat bazohet ekzistenca e një shoqërie. Të kesh moralitet, për një popull, do të thotë të kesh disa rregulla të ngulitura të sjelljes, të cilave të mos iu shmangesh. Në mënyrë të përgjithshme, madhështia e një populli varet në pjesën më të madhe nga niveli i moralitetit të tij". Dhe më pas: "Cilësitë e karakterit i rrëshkasin krejtësisht veprimit të edukimit. Ndikimi vepron mbi to, veç në natyrat neutrale, që kanë një vullnet pak a shumë zero... Këto natyra neutrale ndeshen veç tek individët, dhe rrallë tek gjithë një popull, ku edhe nëse vihet re, ngjet veç në orën e dekadencës së plotë"...

Dhe shkalla e konfliktualitetit, që përbën një rezistencë negative ndaj rregullave të ngulitura të sjelljes, një dukuri shqetësuese tashmë për shoqërinë shqiptare - në të vërtetë rritet përpjestimisht me shtimin e numrit të këtyre individëve që cilësohen neutralë, duke eklipsuar së jashtmi ato veti të njohura të shoqërisë shqiptare, - shoqëri e konsoliduar në vargun e kombeve më të spikatur, - dhe që përbëjnë karakterin. Kjo shkallë konfliktualiteti krijon njëkohësisht një përfytyrim të rremë për nivelin e vlerave të shoqërisë shqiptare, sepse konfliktualiteti së brendshmi nuk përbën një karakteristikë të popujve të zhvilluar dhe me një shkallë të konsiderueshme konfigurimi, por e popujve hibridë apo me ndryshueshmëri të theksuar të konstitucioneve mendore e shpirtërore të pjesëve të ndryshme të tyre. Kjo ngaqë tek popujt e zhvilluar nënkuptohet se, prej jetës kolektive, është skalitur një shpirt i përbashkët dhe cilësi të qëndrueshme që i rezistojnë trysnive shkatërruese të jashtme, apo precedentëve aksidentalë të brendshëm. Kjo në varësi të nivelit të dhunës me të cilën paraqiten ato.

Dhe në shoqërinë shqiptare, duhet të pranojmë se këta faktorë kanë vepruar në mënyrë të dukshme dhunshëm, dhe kanë tjetërsuar ato cilësi të luhatura tek ajo kategori individësh që Le Bon i quan natyra neutrale, dhe që, si pasojë e çrregullimit të psikikës së tyre të pashtrat dhe favorizimit të elementëve të jashtëm mjedisorë apo institucionalë, kanë imponuar një mendim sipërfaqësor, sipas të cilit shqiptarët janë një popull konfliktuoz, një popull vetë-shkatërrues. Përveçse në natyrat neutrale, ndikimet infektive kërkojnë të depërtojnë edhe në brendësi të konstitucionit mendor e shpirtëror të të gjithë shoqërisë, duke kërkuar me përdhunë të transformojnë atë nëpërmjet diversionit dhe duke e vënë përballë sfidës.Megjithatë, shkalla e konfliktualitetit në jetën e shoqërisë shqiptare është në nivele të larta e për më tepër në rritje, prandaj e shohim të arsyeshme të analizojmë disa prej shkaqeve themelore të mundësimit të konfliktit - jashtë natyrës njerëzore, jashtë natyrës së një shoqërie me një shpirt të përbashkët dhe që ka të përcaktuara harmonikisht cilësitë e spikatura që mundësojnë një jetë kolektive kombëtare, - të konfliktit artificial.Gjendja krizuese e institucioneve.Janë institucionet themelore të shoqërisë, në krizim të ndjeshëm, që deformojnë apo ndikojnë fuqishëm në shfytyrim dhe shmangie të individëve, apo dhe grupeve, prej cilësive të rrënjosura të karakterit dhe mendësisë së shoqërisë shqiptare. Këto institucione (organizimi politik, besimet, art-kultura, familja, etj.) kanë marrë, në transformimet e tyre prej kohës, karakteristika të gjeneruesve të konfliktit dhe të dukurive të tjera që prishin karakterin, shpirtin e racës dhe vetitë e tjera të ngulitura të shoqërisë. Dhe duke pasë parasysh rolin e institucioneve në jetën e një populli, ndikimi i tyre është i ndjeshëm, sidomos institucioni i organizimit politik.

Ky: -I shterruar në ide dhe koncepte motivuese për zhvillim progresiv të shoqërisë së cilës i përket, paraqitet me fytyrën e çorganizimit institucional dhe kërkon, me anë mjetesh që posedon në dorën e tij, të përçojë dhe në jetën shoqërore të njëjtin krizim degradues që e karakterizon atë vetë. -I papërligjur për nivelin e tij të karakterit dhe moralitetit, ai kërkon të transmetojë shenjat e amoralitetit të tij edhe në shpirtin e popullit, në elementët përbërës të tij. -I aftë të shfrytëzojë mjetet e tij manipuluese mbi elementët më të dobët të shoqërisë, tek ata individë me veti të lëkundura dhe në luftë të brendshme mes cilësive trashëgimore të racës dhe trysnive të jashtme ngacmuese, tek të cilët shpesh triumfojnë instinktet e pavetëdijshme që flenë tek çdo individ njerëzor - ky organizim politik, i mbështetur dhe nga faktorë të tjerë së brendshmi e së jashtmi, kërkon të barazojë nivelin e dekadencës së vet me atë të shoqërisë së cilës i përket, duke u përpjekur të vërë në dyshim vlerat e kësaj të fundit, për të krijuar alibinë për gjendjen në të cilën ndodhet vetë. Gjithashtu, institucioni i besimit, megjithë tymnajën rozë që paraqitet tashmë, mund të konstatojmë se është në të njëjtin nivel krizimi me atë të institucionit tjetër, atë të organizimit politik. Ky krizim qëndron në faktin se, mbas një vaakumi dhe zhvendosje të këtij besimi (është fjala për atë religjioz) prej një besimi ideologjik - fytyra me të cilën paraqitet rivendosja e tij në shoqërinë shqiptare, përmban doza të theksuara amoraliteti dhe pabesueshmërie. E themi këtë, sepse mbas fasadës së këtij institucioni, veprojnë rrjete të fuqishme diversioniste të institucionit të parë, atij politik. S’ka rëndësi (apo ka rëndësi të madhe) se i përkasin politikave të popujve të tjerë, të shteteve të tjerë, të shoqërive të tjera. Kjo përbën dhe falsitetin dhe amoralitetin e vetë institucionit, që duhet të përbëjë një pikë referimi për shpirtin dhe jetën e një populli. Për të vërtetuar këtë prapaskenë të politikave të të tjerëve mbi institucionin e besimit, që kërkon të zërë vendin që i takon mes institucioneve të tjera në jetën e shqiptarëve, mjafton të mënjanojmë për një moment qoftë dhe teorikisht, dorën e politikës në të - dhe do të shihnim se në Shqipëri nuk do të kishim këtë lloj aksioni të ethshëm, konkurues në rritje dhe investim në objektet e kultit të feve të ndryshme. Ndoshta s’do të kishim as objekte kulti të ngritura "devotshmërisht" prej të tjerëve, për të mos thënë se ato që do të ekzistonin do të ishin tepër modeste, dhe me kontributin e pakët të vetë shqiptarëve. Aq e dukshme është dora e politikës në to, sa shpesh konkurenca e objekteve të kultit ndikon edhe në lëvizje të pjesëve të organizimit politik të shqiptarëve, në diversion të besimeve të ndryshme në kurriz të njëri-tjetrit për hir të politikave të cilave u shërbejnë, por më së shumti në kurriz të jetës kolektive kombëtare të shqiptarëve. Aq shpesh, sa është vështirë të dallohen emisarët e politikës prej misionarëve të fesë. Kjo ka sjellë që edhe në këtë institucion të ndjehet thekshëm mungesa e përligjies funksionale të ekzistencës. Institucionet e familjes dhe të pronës, të ekspozuara karshi mjedisit aspak të favorshëm të krijuar prej rrethanave historike dhe kohore, përsëri kanë elementë të krizimit. Përsa i përket së dytës, asaj të pronës, shtrati natyral i funksionimit të saj është shpërfytyruar krejtësisht dhe paraqet në të vërtetë një burim të pashtershëm konfliktimesh, që shpesh pasqyrohen dhe në zhvillimin e institucionit të parë, atij të familjes. Kjo, familja, po përballet, me humbje të pjesshme, me goditje të shkaktuara objektivisht prej rrethanash të pashmangshme të kohës, dhe njëkohësisht me trysni aspak të motivuara, por që kanë mbështetje në skuta të errëta të nënvetëdijes, që rizgjohen në momente të favorshme për të dominuar karakterin dhe cilësitë individuale të atyre që ngulitja trashëgimore iu hepohet para efekteve kalimtare të favorizuara prej edukimit, mjedisit, rrethanave imponuese të të tjerëve me konstitucion moral e shpirtëror krejt të ndryshëm nga ai i joni. Pra, ky institucion, më i rezistueshmi dhe më i sulmuari njëkohësisht prej aktorëve të jashtëm, përbën ndoshta edhe institucionin bazë konservues (edhe pse me humbje të pjesshme) të vlerave karakteristike të shoqërisë. Kjo përbën dhe rezistencën morale ndaj një përhapjeje të mëtejshme të njërit prej elementëve të degradimit të shoqërisë, konfliktualitetit së brendshmi. I cili, për fat të keq, është i nxitur dhe i mbështetur prej institucioneve të tjerë. E njëjta gjë ndodh dhe me institucionin e arsim-edukimit, i cili po humb gradualisht funksionin real ndikues në formimin e një shtrati të përshtatshëm për konstitucionin mendor dhe shpirtëror të shoqërisë në harmoni me trashëgiminë karakteriale racore, tek brezat ripërtëritës të saj, dhe po e lë në rrjedhën e veprimit vetëm të reminishencave trashëgimore të vetvetishme dhe të paorganizuara. Ose në të kundërt, po vepron spekulativisht në tjetërsimin e tij, duke mos pasë një mision të përcaktuar dhe të qartë në funksion të shoqërisë. Përballë erërave të ndryshme me frymë diverguese, ky institucion po humb motivimin për të qënë ai që duhet të jetë. Atëherë shqiptarët, të rrezikuar seriozisht prej vetë institucioneve të tyre, që qëndrojnë nën nivelin e shpirtit të shoqërisë natyrale të tyre, të karakterit të saj, moralitetit të saj - ndjehen si një anije me konstrukt të fortë strukturor, por e lënë në mëshirë të fatit prej drejtuesve të saj dhe nën trysninë e shtrëngatave dhe dallgëve të natyrshme për oqeanin njerëzor. Shqiptarët vuajnë krizimin e institucioneve të tyre, dhe kurrsesi krizimin e shpirtit të shoqërisë së tyre, të vlerave të saj të qënësishme, të kontureve të skalitura mirë në vargun e popujve të nivelit të lartë.Precedentë juridikë dhe socialë Së pari, duhet të theksojmë se në terrenin shqiptar po spekullohet me një opinion që është i përhapur qëllimisht për të përpunuar një psikikë kolektive në drejtim të dualizmit të sistemit juridiko-konstitucional, pra, të veprimit paralel të ligjeve të shtetit modern me normat e një sistemi të tejkaluar në kohë, ato të Kanunit. Kjo duke u argumentuar gjoja me pamundësinë e shqiptarëve për tu shkëputur psikologjikisht e shpirtërisht prej një organizimi të hershëm shoqëror dhe prej institucioneve të tij juridikë. Por, në të vërtetë, praktika sjell të vërtetuar se realisht në Shqipëri nuk ka dualizëm sistemesh juridikë veprues, por një mosveprim të institucioneve juridike, paaftësi dhe tjetërsim të fytyrës juridike përballë qytetarëve, duke dalë prej funksionit real. Pasojat që rrjedhin prej boshllëkut (apo mbrapshtisë) juridike, detyrimisht do të ndjehen tek qytetarët të cilët, për ta plotësuar, do të ndërmarrin inisiativa vetëvepruese, vetëgjykuese, të cilat më pas i faturohen paturpësisht atij sistemi të së drejtës zakonore që emërtohet Kanun. Pra, shpërfytyrimi i praktikave juridike të institucioneve të shtetit modern, padrejtësisht cilësohen si rikthim në Kanun, që në realitet s’ka asgjë të përbashkët me të, që për nga rregullsia dhe kompleksiteti i tij, përbën në fakt një precedent frenues për shkallën e konfliktualitetit në rritje. Po të zbresim në truallin e konfliktit (i parë ky në të gjitha format e paraqitjes) do të vlerësojmë se nuk është dualizmi ai që nxit dhe krijon precedentët aktivë, por vakuumi dhe keqpërdorimi i praktikave juridike të shtetit modern, që sjell çorodinë dhe inisiativën private në drejtim të zgjidhjes së problemeve, dhe si pasojë gjenerojnë konfliktin.

(Vijon numrin e ardhshëm)

Pikëtakimet e jomonarkistëve me LZHK

Nga Arbër SOKOLI

Afrimi dhe përthithja e jomonarkistëve, ka qenë strategjia më e studiuar e Mbretit të Shqiptarëve para shpalljes së platformës së shumëpritur të LZHK, si fryt edhe i këshillimit të mençur të idealistëve që qëndrojnë pranë NMT Mbretit Leka. Duke e kuptuar më në fund se historia e Mbretit Zog dhe Mbretit Leka, vazhdon të rrijë me drita të fikura si tërë ky vend, shqiptarët s’mund të presin kur t’u teket historianëve apo shtetarëve tanë "shembullorë", që të mbarojnë "elektrifikimin" e t’ia thonë njerëzisë atë çka bënë shqiptarët në kohën e Mbretit Zog. "Nuk kemi frikë nga Shqipëria e Madhe, por nga Kosova e Madhe", do të deklaronte Presidenti serb në Athinë, kur ishte para pak ditësh për vizitë atje. Ky është vlerësimi më poshtërues që i bëhet politikanëve të Shqipërisë administrative.

Puna ka shkuar deri aty, sa këtyre dallkaukëve e vagabondëve sikur nuk po u ecën puna mirë duke qeverisur si mbretër e mbi mbretër, njeri vrit e tjetri vidh, njeri grabit e tjetri mashtro, njerëzia nuk po e ha më sapunin për djathë, ka vajtur puna deri aty të thonë: "Sa për kështu, le te vije Mbreti vetë e ta mbyllim këtë hesap sepse, si ia kemi nisur, s’do mbesë gjë për popull".Kjo është analiza që mund ta bëjë kushdo, sado i pashkolluar që të jetë.Fatkeqësisht, duke shpresuar në pafundësinë e bukurisë së lirisë të shumëpritur, ishin të shumtë ata që shpresonin në qeverisjet republikane. Njerëzit, me shumë vullnet, punuan me zell jo të vogël në partitë që preferonin, por u tradhtuan keqas, aq keq sa tani e kanë humbur shpresën. Çorjentimi e mosbesimi u është bërë gangrenë që i bren përditë.Mentaliteti ynë provincial nuk i shkapërcen këto caqe, nuk arrin t’i largohet njëshit, prandaj politika ka dështuar në këtë pikë.Fakti që Mbreti Leka, duke e lënë në plan të dytë pretendimin për fronin e tij, duke ftuar të gjithë shqiptarët ta nxjerrin vendin nga gjendja, duke i lënë 2/3 e vendeve angazhimit të jomonarkistëve në këtë Lëvizje, kur i thonë "i ka dalë borxhit çdo shqiptari".Prandaj elementi i çfarëdolloji, prej atyre qe u ka mbetur sadopak vetëdije e burrëri, patriotizëm e vullnet, pa humbur kohë po i bashkohet kësaj dallge.

Suksesi i Mbretit Simeon të Bullgarisë, nuk është i largët, edhe me këmbë shkohet atje. Reformat që ka imponuar Mbreti Simeon, kanë bërë që 80 % e refugjatëve bullgarë të rikthehen në atdheun e tyre.Kjo Lëvizje, megjithëse është vonë, po kthehet në një front të shumëpritur. Vetë Mbreti Leka është garant i pastërtisë së saj, pjesa më vitale po i bashkohet këtij vullneti historik, elementi i djathtë, i shpërndarë deri tash në shumë parti, edhe nëqoftëse nuk angazhohet, do ta votojë, e kjo do të ishte lëvizja që do ta bëjë Shqipërinë vatrën amtare të Shqiptarëve të shpërndarë si zogjtë e korbit. Dëshirat dhe aftësitë e këtyre njerëzve nuk kanë të shterruar. Akoma vullnetet e patriotizmi i tyre nuk ka vdekur. Logjika e shëndoshë do punojë. Gjendja ku është zhytur vendi, do të çojë edhe të vdekurit nga varri..., të paktën për të votuar. Abstenuesit e djeshëm do jenë ata që do i japin fitoren LZHK-së. Të tradhtuarit e gjithë këtyre viteve do zgjohen.

LZHK, ose imazhi ndryshe i politikës

Nga Kastriot MAHILAJ

Në këtë dimër të hidhur kur ngërçit natyror të borës së kallkanosur i shtohet ngërçi njerëzor i politikës; në këto kohëra të rënda kur në hartën zezonë të vetëvrasjeve po nxijnë zambakët e zinj të fëmijëve të vetëvrarë; mbi këtë vend të kamzhikuar nga stuhitë dhe breshwri i lajmeve ligështuese, ja ku bie dhe fshikulli i dhimbshëm dhe i merituar i BE-së: "Turp që Shqipëria është i vetmi vend në rajon që nuk zhvillon dot zgjedhje të lira dhe të drejta". Kur turpërohet Shqipëria, ndihemi të turpëruar të gjithë ne shqiptarët, kush më shumë e kush më pak, madje dhe emigrantëve tanë u skuqet faqja para syve të komunitetit të huaj. "Faqeskuqja" shtohet në përpjesëtim të drejtë me pozitën që zë sekush në vertikalen e piramidës së pushtetit dhe të autoritetit. Kur faqja i skuqet një pensionisti të thjeshtë, është afër mendsh që faqet e politikanëve do të duhej të digjeshin flakë. Mirëpo, siç mund të jenë të gjithë të sigurt, faqet e tyre rrezatojnë dinjitet dhe freski rinore për të ndërmarrë nisma të reja të guximshme(!) Sepse këto 15 vite tran-zi-më-zi-cioni ata e kanë modifikuar deri në përsosuri mekanizmin e shkarkimit të përgjegjësisë mbi supet e kundërshtarit. Kështu që edhe këtë rrufe që bie drejt e nga kubeja e BE-së, "rrufepritësi" i godinës rozë e përcjell automatikisht te godina blu dhe anasjelltas. Politikat e pingpongut apo e kungulleshkave, për të cilën krerët e politikës sonë aktuale janë bërë ustallarë bote, na kanë neveritur këto 15 vite aq sa na vjen për të vjellë. Me sa duket barku ynë do të vazhdojë së vjelli, ngase të dy krahët e politikës sonë kanë aftësinë e çuditshme të vetësugjestionimit se janë të bardhë për gjithçka, duke ia lënë të zezën kundërshtarit (lexo: hasmit). Vetësugjestioni shkon deri në komicitet kalamakësh. Kësisoj, edhe këtë dackë që BE-ja ia flakëroi krejt politikës shqiptare, njëra faqe e saj, serioze dhe me namuz, lë të kuptohet se pallaveshi ishte drejtuar pikërisht nga faqja tjetër dhe është ajo që e ka ngrënë shpullën.

Dyshimi në lojën politike është i pranueshëm deri në cakun kur ai nuk prish rregullat e lojës. Kur rregullorja e luajalitetit shkelet, atëherë dyshimi si tregues dhe potencë inteligjence, merr shenjën minus, kthehet në të kundërtën e vet, domethënë si tregues dhe potencë e instiktit primitiv. Dyshimi për gjithçka e për këdo, është tipar i dinakut dhe jo i të mençurit. Por, me sa duket, tek ne ende dinakëria politike shitet suksesshëm si mençuri politike. Europa e BASHKUAR u ngrit mbi themelin e besimit të ndërsjelltë, mbi mëritë dhe konfliktet ndërkombase, të cilat vetëm deri para gjashtë dekadash kullonin gjak. Me mendësinë e dyshimtarit "syshqiponjë" nuk hyhet në BE. Në mesazhin drejtuar kombit shqiptar me rastin e shpalljes së LZHK-së, kryetari i saj tërheq vëmendjen: "Ne kemi nevojë për t’i besuar njëri-tjetrit. Ne duhet të largohemi nga grindjet dhe përçarjet. Ne duhet të punojmë për të ardhmen." Efikasiteti i një politike matet me aftësinë e saj për të arritur marrëveshje midis palëve; me sa duket rrjedha e saj realizohet me anë të rënieve të vazhdueshme në konsensus. Në këtë pikëpamje besimi te kundërshtari politik është i domosdoshëm deri në cakun e bashkimit në konsensus. Neve, të pakënaqurit nga klasa jonë politike, as gëzohemi, as na bëhet qejfi nga deklarata "turpëruese" e lartpërmendur. Aq më pak jemi inferiorë e liliputë, saqë ta shëmbëllejmë gishtin qortues të BE-së me gishtin e Zeusit. As dhe rrahim gjoksin në dalldinë e gëzimit të keq: Ja, më në fund edhe autoriteti i lartë i BE-së po i gjykon si ne krerët e politikës shqiptare... Jo. Neve na vjen mirë vetëm për një gjë: që BE-ja po e kupton se me parinë e politikës së Tiranës nuk duhet folur përgjithshëm, me aludime e gjuhë të brishtë. Jo, mushka e politikës shqiptare i do drutë ndryshe. Lëkura e politikanëve shqiptarë është aq e trashë, saqë nuk e depërtojnë aget e holla të shiringave diplomatike. Duhen shiringa të mëdha , si kjo e fundit, që ata ta ndiejnë pickimin. Kaq i saktw është ky konstatim, saqë pas tundjes së gishtit europian, menjëherë pas ditës tjetër të punës (pas fundjavës pushim) përfaqësuesit e dy partive kryesore firmosën fët e fët hartën elektorale për të cilën kishin muaj të tërë që grindeshin. Sipas mesazhit qortues të lartpërmendur të BE-së, nënkuptohet vetvetiu se Shqipëria është i vetmi vend, edhe në Europë, që nuk zhvillon dot zgjedhje të lira dhe të drejta dhe gjithashtu njëri nga vendet e pakta në botë (me përjashtim të tribuve). Nga kjo pikë vështrimi mund të thuhet se turpi i politikës shqiptare është rrjedhimisht dhe turpi i botës.

Çfarë ka përtej ndarjes zonale

Nga Neritan Kolgjini

Këto ditë të para të marsit, në parlament u aprovua pa diskutime marrëveshja konsensuale e radhës për ndarjen zonale. Përtej faktit që marrëveshja për zonat u kontestua nga parti të tjera, përtej faktit që kjo u prit vakët prej ambasadorit të OSBE-së, si dhe faktit që janë shkelur disa afate kohore të vëna më parë, nisur nga qëndrimi konstant obstruksionist i PS-së, duhet vënë në dukje një problem tjetër, mjaft i rëndësishëm për sot e për të ardhmen, - përfytyrimi pjesor ose i korruptuar i PS-së për Atdheun. Eshtë fjala për një mentalitet të vjetër e të trashëguar të PS-së, i cili nuk e koncepton atdheun ose Shqipërinë si një të tërë e të barazvlershme në pjesët e tij, por si një mozaik ku një pjesë është shumë më me kuptim e me vlerë sesa të tjerat. Ky mentalitet u vu re qartas gjatë gjithë debatit për ndarjen zonale, ku përfaqësuesit e PS-së mbrojtën ndarjen e vjetër zonale, ku qarkut të Vlorës e qarqeve gjitonë me të, u ishin (janë) dhënë më shumë zona zgjedhore, sesa do të duhej sipas mesatares së pranuar të votuesve dhe të elektoratit. Siç është bërë publike kohë më parë, në qarqet Vlorë dhe Gjirokastër, sipas regjistrimit të popullsisë në vitin 2001, kanë dalë 50 mijë banorë më pak sesa kishte votues në listat zgjedhore!... Dhe pikërisht për shkak të këtij manipulimi flagrant me listat e zgjedhësve, PS-ja ia ka dalë të imponojë një numër zonash zgjedhore më të madh se normalja në këto dy qarqe, dhe më pas të arrijë të fitojë deputetët "rozë" me një numër qesharak votash, aq sa në qarqe të tjera me aq vota del kryetar i një bashkize të vogël, ose ndonjë komune të madhe. (Shënojmë se në këto zona nuk fitojnë asnjëherë deputetë të partive të tjera përveç PS-së). Prandaj përfaqësuesit e PS-së në komisionin e posaçëm për ndarjen zonale nuk "lëshonin pe", pavarësisht mungesës së argumentave logjikë dhe fakteve shkatërruese për ta.

Çfarë janë bastionet e PS-së

Këto dy qarqe (Vlorë, Gjirokastër) njihen si "bastion" i PS-së, jo vetëm në kuptimin elektoral, por edhe në atë qeveritar, ekonomik, administrativ etj., pasi prej tyre rrjedhin shumica e qeveritarëve, deputetëve, njerëzve të administratës së lartë shtetërore, biznesmenëve të "emëruar" nga pushteti, dhe së fundi, në këto qarqe shkojnë shumë herë më tepër investime sesa do të duhej sipas numrit të popullsisë apo sipas kontributeve në formë taksash e të ardhurash në arkën e shtetit. Dhe pikërisht ky mentalitet qartësisht krahinor ka qenë historikisht gati vijë zyrtare e politikës së PS-së, ku psh., qarku Vlorë duhet të ketë deputetët më të shumtë në parlament, qarku Vlorë duhet të ketë ministrat më të shumtë në qeverinë e PS-së, drejtorët e drejtorive, doganierët, madje edhe shoferët e institucioneve, dhe në vazhdim të kësaj logjike, po ashtu, ky qark i "klasit të parë", duhet të ketë edhe numrin më të madh të zonave elektorale për numër banorësh, pavarësisht se kjo është në kundërshtim flagrant me parimin e barazisë së votës. Përfaqësuesit e PS-së në komisionin teknik të zonave rezistuan për hartën e vjetër zonale, deri në "një urdhër nga lart" që të tërhiqeshin pak nga mbrojtja e bastionit të "zonës së parë operative" Vlorë – Gjirokastër, dhe të pranonin të hiqej një zonë elektorale prej saj. Kjo "sakrificë" tregoi edhe njëherë se PS-ja nuk ndryshon dot mentalitetin e saj thelbësisht krahinor, pasi në fakt nga 2 qarqet në fjalë, do të duhej të hiqeshin së paku 3 zona elektorale, po t’i referoheshim numrit të popullsisë e sidomos atij të votuesve. Por kjo ka pak gjasa të ndodhë, për sa kohë këtu ta bëjnë ligjin "sherifët" e "kapedanit" Nano, të cilët çmojnë se vota e zgjedhësve të "Zonës së parë operative", ka vlerë tri herë më shumë se e një tiranasi, durrsaku, shkodrani apo dibrani. Pikërisht ky vizion i korruptuar i atdheut, që shihet në politikën, qendrimet e deklaratat e PS-së, është një ndër problemet e rënda që pjesa tjetër e politikës shqiptare duhet të ketë mençurinë ta luftojë. Unë nuk marr përsipër të jap ndonjë recetë të posaçme, apo të pretendoj se kam gurin magjik, i cili i rregullon gjërat me një të prekur, përkundrazi. Por ajo që unë konsideroj se duhet të bëhet për shërimin e kësaj plage socialiste, është vlerësimi i njëllojtë i të gjitha pjesëzave të kësaj ane të rruzullit që ne e kemi atdhe. Në gjykim të fundit, në lidhje me këtë temë, "zona e parë..." duhet të ketë, - në raport të drejtë me popullsinë që ka, - deputetë, ministra, ‘kapedanë’, ‘mehmurë’... etj.. Ajo që s’duhet të konsiderohet është të mos shkonim sipas përfytyrimit të PS-së për atdheun, duke favorizuar një krahinë tjetër. Pasi në një rast të tillë nuk do të kishte asnjë kuptim të flisnim për unitet kombëtar, apo për tërësi territoriale shtetërore. Sepse po të shkonim me psikologjinë tribale të PS-së, do të duhej që për pak kohë, edhe Shqipërinë londineze, ta ndanim në disa minishtete si Lihtenshtajni, që më pas do të na bënte pre të lehtë për të gjithë "dreqnit që kemi kojshi" siç thoshte Fishta. Po të shkonim me mentalitetin e "zonës së parë operative", do të na duhej të zhbënim emrin Shqipëri e shqiptar, të zhduknim flamurin si simbol e së fundi, ndoshta edhe gjuhën, e të përshtateshim sipas idiomave gjuhësore të fqinjëve "kojshi". Prandaj e konsideroj fat të madh për shqiptarët që nuk ka një parti tjetër në Shqipëri që të ketë të njëjtin mentalitet krahinor si PS-ja, pasi, nëse do të ekzistonte një parti e tillë e fuqishme në pushtet, atëherë procesi i dezintegrimit të vendit do të ishte i menjëhershëm. Shqiptarët sot kanë nevojë për një mentalitet integrues, përbashkues, - për të arritur të idealja, Shqipëria për të gjithë shqiptarët. Integrimi, për aq sa kjo fjalë ka kuptim për mua, është në radhë të parë bashkimi i shqiptarëve nën të njëjtën çati shtetërore, e më pas anëtarësimi në BE.

Pse PS luan me ndarjen zonale

Por le të kthehemi edhe njëherë te ndarja zonale si nxitje për të reflektuar për probleme të një rëndësie me të madhe sesa rezultati i një fushate elektorale. Skema e vjetër e ndarjes zonale, përcaktonte që qarqet në jug të Shkumbinit të kishin 52 deputetë. Ndërsa me korrigjimin që është bërë, dy zona jugore kanë kaluar në Tiranë e Shkodër, dhe me këtë ndarje në dukje simetrike, 50 me 50, mendohet se gjërat janë rregulluar. Në fakt po të merrnim si kriter popullsinë dhe pjesëmarrjen në votime, do të duhej që pjesa në veri të Shkumbinit të kishte më shumë zona elektorale, për shkak të përqendrimit të popullsisë në zonën Tiranë-Durrës e përgjatë zonave fushore duke filluar me Shkodrën. Por kjo nuk ka ndodhur. Kuptohet që PS-ja po vazhdon të këmbëngulë në tezën e vjetër të "reaksionarit geg" për të pasur një rezultat "jek e jek" që në partencë, që pa filluar zgjedhjet. PS mendon se do të nxjerrë rezultate fituese në zonat "bastione". Mandej, duke synuar në zonat urbane Tiranë-Durrës, fitoren e kandidatëve të saj miliarderë, ajo të mund të fitojë maxhorancën edhe në zgjedhjet e ardhshme. Kuptohet, përsëri në kundërshtim me vullnetin e shumicës së elektoratit shqiptar, dhe vetëm për shkak të kësaj formule zgjedhore. Kjo strategji po shfaqet qartë prej ditësh por artikulimin më të fortë e bëri kryetari i "tribusë" socialiste Nano në Fier në ditën e rrëzimit të bustit të diktatorit Enver Hoxha. Nano, u tha fierakëve se me ardhjen e opozitës në pushtet "do të rindizet sherri veri-jug", duke e ankoruar kësisoj anijen socialiste në limanin e dasive kombëtare.Sipas Nanos, po erdhi opozita në pushtet, jugorë e veriorë do të kacafyten... Në fakt kjo nuk ndodh, përveçse në kokat e në skemat e PS-së e të versionit më të hershëm të saj, PPSH-së. Këto gjëra mund t’i thotë e bëjë vetëm një njeri që ka një koncept të gjymtë e të korruptuar për atdheun, sepse vetëm duke pasur një ide të mangët të atdheut mund të shprehesh si z.Nano në Fier se qarku i Kukësit nuk ka potencialet e Fierit dhe se prandaj kanë standarde të ndryshme zhvillimi. Sipas Nanos "Nuk mund t’i gjejmë në Kukës këto potenciale që ka Fieri, dhe kjo vjen për shkaqe historike, të trashëguara edhe nga regjimet e mëparshme, dhe për shkak të problemeve që janë vërtet më kritike (dhe ne po i kurojmë) për zonën verilindore të izolimit, jo vetëm politiko historike, por edhe fizike, në kontakt me tregun kombëtar dhe me hapjen në rajon apo ndaj zhvillimit global që po pëson Shqipëria, por sidomos pjesa bregdetare. Për këto shkaqe, në këto rajone siç janë ai i Kukësit ka më shumë varfëri apo papunësi." (Zëri i Popullit, dt.22 shkurt 05, fq.2-3). Së pari, sa u përket shkaqeve historike, Nano duhet të jetë "i fundit në planet" që duhet të flasë, pasi është vetë arkitekti nr.1 i krijimit të këtyre shkaqeve. Ka qenë për shumë vite kryeministër dhe nuk duhej pritur viti 2005 që Nano ta "kuptonte" këtë. Së dyti, në lidhje me izolimin e zonës verilindore, po citoj një pjesë shkrimi nga zëdhënësi i qarkut të Kukësit ku thotë se "qarku i Kukësit është më i varfri i Shqipërisë, sepse të varfër Qarkun e Kukësit e bën kjo lloj qeverie. Qarku i Kukësit po të administrojë pasuritë e tij, që ia rrjep qeveria, bëhet qarku më i pasur në Ballkan e jo më në Shqipëri. Qarku i Kukësit prodhon energjinë elektrike për gjithë vendin. Nuk prodhon domate, kastraveca a speca djegës... E përveç energjisë, qarku i Kukësit ka pyjet e mineralet e vendit, ka 3 dogana e 5 vendkalimi kufitar me Kosovën, ka resurse turistike të nivelit të lartë, ka ajër, ujë e mjedis që ia lakmon gjithkush. Por mbi gjithçka qarku i Kukësit prodhon energjinë elektrike që ia merr falë qeveria pa i dhënë asnjë grosh, pa e paguar as tokën e pronarëve". (Tema 12.02.05). Kjo përgjigje e zëdhënësit të qarkut Kukës besojmë se është shterruese e nuk ka nevojë më për shtjellim. Por siç duket për Nanon, atdhe është vetëm pjesa ku ai fiton dhe ku ka mbështetësit e tij. Aty ku jeton "populli socialist". Pjesa tjetër ku jeton "populli i opozitës" konsiderohet reaksionare, dhe prandaj duhet lënë në varfëri të skajshme. Prandaj Nano dhe nanoidët, (pavarësisht të dhënave fizike) duhet të kurohen nga mentaliteti patologjik antikombëtar i thellimit të ndarjeve veri-jug. Mentalitet që vjen vetëm për një shkak, - konceptimit gjysmak të atdheut.

(Autori është sekretar për Marrëdhëniet me Mediat dhe Publikun pranë PLL)

LZHK do të votojë kundër ndarjes zonale

Deklarate per mediat e kryesise se PLL

Me firmosjen e marrëveshjes tripalëshe PS – PD – OSBE, mori fund odiseja e ndarjes së zonave zgjedhore duke mbyllur ciklin ligjor të zgjedhjeve parlamentare të ardhshme. Sipas projekt-ligjit për ndarjen e zonave zgjedhore që do të kalojë nesër për shqyrtim në seancën plenare të Kuvendit të Shqipërisë, janë marrë parasysh dy kritere bazë :

a.numri mesatar i zgjedhësve për një zonë zgjedhore,

b.kufijtë ku shtrihet zona zgjedhore

Të dy kriteret nuk janë respektuar, madje janë shkelur haptas. Kuota për një zonë zgjedhore është fiksuar me 23.369 zgjedhës, por kjo nuk është zbatuar në shumicën e zonave. Po e ilustrojmë me disa shembuj:

Zona nr.99 në Sarandë ku z.Nano ka shpallur kandidaturën e tij, është me 17.921 zgjedhës në listë, d.m.th. 5448 zgjedhës ose 23,31% më pak se mesatarja e caktuar.

Të tetë zonat e Qarkut Vlorë janë me mesataren 21.320 zgjedhës, baraz me 2.049 zgjedhës më pak se kuota e caktuar.

E kundërta ndodh me zonën nr.22 të Qarkut Dibër të cilës i janë caktuar 27.476 zgjedhës, pra 4.107 zgjedhës më shumë se mesatarja kombëtare dhe 9555 zgjedhës më shumë se zona nr.99 e Sarandës.

Të pesë zonat e Qarkut Dibër ku përfshihen rrethet Mat, Bulqizë, Dibër, janë me mesataren 26.535 zgjedhës; pra me 3.166 zgjedhës mbi mesataren e përgjithshme në rang kombëtar.

Përsa u përket kufijve ku shtrihen zonat, janë shkelur të gjitha kriteret. Edhe për këtë rast po japim një shembull konkret:

Rrethi i Matit vazhdimisht ka pasur 2 zona elektorale dhe këto dy zona i ndante lumi i Matit. Ndërsa për zgjedhjet e ardhshme këto dy zona i kanë masakruar vetëm e vetëm se janë bastione të Legalitetit dhe paragjykojnë fitoren e sigurtë të LZHK drejtpërdrejt në mazhoritar.

Më konkretisht zonës 19, ku PLL drejton dy komuna, kanë hequr njërën prej tyre, komunën Rukaj, dhe, kanë shtuar komunën Martanesh, e cila është në kufi me Librazhdin. Gjithashtu i kanë bashkangjitur zonës komunat Lurë, Muhërr dhe Selishtë të rrethit Dibër.

Shtrirja e madhe gjeografike e kësaj zone, duke marrë parasysh edhe terrenin e thyer malor, e bën të pamundur që të zhvillohet një fushatë elektorale normale, aq më tepër, të kontrollohet procesi i votimit dhe numërimit të votave.

Këto shembuj dhe shumë të tjerë bëjnë që të arrijmë në konkluzionin se ndarja e zonave elektorale është bërë vetëm mbi bazën e interesave partiake të PS e PD, prandaj ne do të kërkojmë nesër në seancë plenare, ndryshimin e ndarjes së zonave zgjedhore.

PLL vlerëson maksimalisht Raportin e vitit 2004 të Departamentit të Shtetit Amerikan mbi të Drejtat e Njeriut për Shqipërinë, që është në sinkron të plotë me të gjitha raportet e tjera ndërkombëtare për Shqipërinë.

Varfëria masive, vrasjet e ndryshme për hakmarrje e shkaqe të tjera kriminale, rritja e kriminalitetit, lidhjet e politikës me krimin, kushtet e vështira në burgjet shqiptare, korrupsioni i lartë, dhuna qeveritare ndaj mediave dhe gjyqet ndaj saj e të tjera, janë disa nga kritikat e drejta të raportit vjetor.

Të gjitha këto vërejtje janë të adresuara për qeverinë socialiste, e cila meqenëse është në fund të mandatit, i ngelet opozitës kur të vijë në pushtet, që t’i shërojë këto plagë të shoqërisë shqiptare.

Tiranë, më 02.03.2005

Nën hapat e Regan-it

Europa vendos se Bush mund të ketë pasur të drejtë

Wall Street Journal

Mbase elementi më i rëndësishmë i vizionit të Presidentit Bush për përhapjen e demokracisë, arritja në pikën kur tiranitë fillojnë të rrëzohen, jo vetëm që duket se po funksionon, por po fiton disa mbështetës të rinj të papritur. Vetëm pyetni Libanezët se pse janë papritur kaq të paduruar nën pushtimin Sirian. Si rezultat i kësaj, politikanë Europianë nuk janë në një pozitë të përshtashme për t’i dhënë Bushit një leksion në punët e botës. Kjo nuk do të thotë se zoti Bush duhet të tregohet indiferent ndaj qëndrimeve të kolegëve të tij Europianë. Ato kanë rënë dakort që t’i lenë mënjanë kontradiktat mbi Irakun dhe kjo është gjë e mirë. Amerika, Franca dhe Gjermania duket se janë të bashkuar në shqetësimin e tyre për pretendimet imperialiste të Rusisë dhe liritë e të drejtat e njeriut të cunguara. Por mosmarrëveshje më të mëdha qëndrojnë përpara, mbi të gjitha për armatimin bërthamor të Iranit e heqjes së embargos së armëve ndja Kinës.

Në secilin nga këto raste, interesat strategjike Amerikane, siguria e Taivanit dhe Izraelit, sovraniteti i Irakut, supremacia detare në Gjirin Persik, bien në kundërshtim me interesat tregëtare të Europës ose vizioneve të tyre ideologjike (fiksimi Francez me një botë multipolare). Nëse dipllomacia e kudesshme publike e private shmang një shpërthim tjetër të tipit Irakian dhe nuk kompromenton interesat Amerikane, është mirë. Por nëse Europa vazhdon të kërkojë një çmim të lartë për favoret politike, administrata Bush do bëjë mirë të kërkojë për partnerë dhe koalicione të improvizuara diku tjetër. Lidhjet kulturore të Amerikës me Europën janë të rëndësishme, por nuk ka ligj në natyrë që thotë se dy anët e Atlantikut duhet të veprojnë në harmoni. Derisa Europianët të vazhdojnë ta çmojnë këtë marrëdhënie, i takon atyre ta demonstrojnë këtë, kryesisht duke mos vepruar si plangprishës në rajone me interesa jetike për Amerikën.

Megjithatë ka arsye për të qenë optimistë për marrëdhëniet trans-Atlantike. Ne nuk kemi dyshim se zemrat e shumicës së Europianëve u gëzuan me të parë Irakianët tek shkonin në votime. Kjo tregon se çfarëdo të jenë diferencat mes Amerikës dhe Europës, politike apo ideologjike, ne vazhdojmë të jemi njësoj në vlerat dhe aspiratat tona. Nuk besojmë gjithashtu se pikëpamjet tona për botën janë aq të ndryshme saqë puna bindëse dhe kompromisi janë të pamundur. Ekspertët mund të kenë mendime të ndryshme nëse Bush dhe kolegët e tij Europianë kanë mbjellur farën e një marrëdhënie të mirë. Ajo që është e sigurtë është se terreni për këto marrëdhënie është pjellor

Shqetësime në Amerikë

Oliver North

Dhe tani lajmet e këqija. Dy javë më parë, media po ndiqte Sekretaren e Shtetit Condoleezza Rice në turneun e saj të rrufeshëm si debutuese në Europë, duke komentuar për veshjet e saja elegante dhe buzëqeshjet çarmatosëse.Ndërkohë, në fermën e tij, Hugo Chavez i Venezulës akuzonte Amerikën se donte ta vriste. Këtë javë të mëdhenjtë e shtypit po merrenin me përpjekjet e Bushit për të shkrirë zemrat e akullta të "Europës së Vjetër". Por 4 orë larg nga Florida, Daniel Ortega i Nikaraguas, gjithnjë kryetar i Partisë Sandiniste me prejardhje komuniste, pranonte planin e Chavez për krijimin e një "Ushtrie të Bolivarit". Kjo ushtri do krijohej me ushtarë nga vendet me afrimitet ideologjik në Amerikën Latine. Kjo ushtri do të mbronte këto vende nga imperializmi Amerikan.

Të krahasosh këtë me qëllimin e Rusisë për të furnizuar radikalët e Teheranit me material bërthamor, dërdëllima e tërbuar poshtë nesh mund të duket si një bezdisje e vogël. Si qeni i komshiut që leh natën. Dhe do ishte po aq e rrezikshme sa një qen që leh natën, vetëm se radikalët në jug kanë gjetur një bamirës të ri të pasur. Revolucionarin, zotin Chavez. Me naftën që po shitet në çmime rekord, kryetari i shtetit të Venezualës dhe beniamini i ri i të majtës radikale po grumbullon dollarë nafte Amerikanë. Ndërsa administrata e Bushit është e preokupuar me "Iniciativën e re Europiane", Chavezi, i veshur me një uniformë të tipit Fidel Kastro ka përfituar nga kjo mungesë vëmendjeje. Dhe me sa duket ai është i gatshëm të mbështesë me para deklaratat e tij. Me pasurinë e tij të re të naftës, zoti Chavez ka ofruar të armatosi këtë ushtri të Bolivarit me armë nga Kina dhe nga Irani mes të tjerave. Në një fjalim që kaloi pa u vënë re këtë javë në Organizatën e Shteteve Amerikane, Ali Rodriguez, ministri i jashtëm i Venezuelës, denoncoi Amerikën dhe mbështeti deklaratat e Chavez se Amerika ka kërkuar ta vrasë. Sipas burimeve në Nikaragua, zoti Chavez po përdor pasurinë e tij për të financuar shefin Sandinist Daniel Ortega dhe ambiciet e tija politike. Një anëtar i parlamentit në Managua më tha se "Chavez është financuesi numër 1 i Ortegës". Ndërkohë Alvaro Uribe, presedenti pro Amerikan i Kolumbisë, është gjithnjë e më i shqetësuar për mbështetjen ushtarake dhe bazat që regjimi i Chavezit i jep narko terroristëve komunistë të FARC. Deri tani, të gjitha këto shqetësime kanë rënë në vesh të shurdhër në Washington. Një nga problemet e të qenit një superfuqi është se ky rol të jep shumë përgjegjësi dhe shumë kundërshtarë. Duhet gjithashtu shumë aftësi dhe fleksibilitet për të përballuar sfidat e papritura. Administrata e Bushit e tregoi këtë aftësi në kundërpërgjigjen ndaj sulmeve të 11 Shtatorit 2001. Megjithëse shumë e zgjatur dhe shumë më pak popullore, politika e Bushit në Irak duket së është në drejtimin e duhur në sajë të kurajos, shkathtësisë dhe këmbënguljes së forcave tona të armatosura. Në sipërmarrjen e tij Europiane, presidenti Bush do bënte mirë të provonte gjithcka për të mos lejuar një fuqi islamike bërthamore në Teheran. Është e mundur, megjithëse jo dhe aq, që ai t’i mbushi mendjen Vladimir Putinit për të mos i shitur teknologji bërthamore Iranianëve. Nëse është i vërtetë thashethemi se Rusia po i jep ndihmë bërthamore Teheranit në këmbim për ndihmën Iraniane në Çeçeni, ky këmbim do të ndodhë çfarëdo që të premtojë Putini. Por sido që të jetë rezultati në Europë, sido që të sillet administrata me ambiciet bërthamore të Koresë së Veriut, nuk mund të injorohet stuhia që po rritet në jug të kufirit tonë. Sic më tha një oficer i shërbimeve sekrete në pension, ekspert i Amerikës Latine, "Nëse mendojnë se kanë problem me emigracionin sot, prit sa boshti i të keqes Kastro-Ortega-Chavez të destabilizojë këtë hemisferë". Paralajmërimi i tij duket në kohë. Vitin që kaloi, më shumë se 1.1 milion emigrantë ilegalë u arrestuan duke kaluar kufirin tonë me Meksikën. Disa milionë të tjerë kaluan. Por ajo që është shqetësuese, është fakti se numri i të kapurve që nuk janë Meksikanë është rritur 40% në krahasim me 2003. Historia duhet të na thotë qartë se ç’po ndodh. Kur Fidel Kastro mori pushtetin në Kubë, më shumë se 20% e popullatës së ishullit iku. Që nga 1979 kur Sandinistat marshuan në Managua dhe deri në 1990 kur u mundën me votë, 25% e popullsisë së Nikaraguas iku. Injorimi i realitetit të sotëm në Amerikën Latine vetëm fton një dallgë të madhe refugjatësh që ikin për në veri.

Në vitet 1980, kërcënimi në jugun tonë e kishte burimin tek komunizmi i frymëzuar dhe financuar nga sovietikët. Ndjekësit e Kastros ndihmuan në këtë çështje si të gjithë satelitët e tjerë Sovietikë. Sot kërcënimi vjen nga një regjim i financuar mirë dhe anti Amerikan i sëmurë. . Por nuk është një kërcënim më i pakët për ne apo demokracitë e tjera të rajonit. Efektiviteti i fushatës anti Amerikane të Chavezit është gjithnjë e më evident në vende ku nuk duhet të ekzistojë. Në Managua, presidenti Enrique Bolanos ka humbur kontrollin e tij mbi ushtarakët e kontrolluar nga Sandinistat. Premtimi i tij për të shkatërruar arsenalin e tyre Sovietik të raketave tokë-ajër SA-7 nuk është përmbushur akoma. Kjo mund të mos jetë gjë në krahasim me një armë bërthamore të Iranit apo Koresë së Veriut, por ky nuk është ngushëllim për pasagjerët e ndonjë avioni Amerikan të rrëzuar me këto raketa. Të gjitha këto thërrasin administratën Bush t’i lerë mënjanë trofetë e udhëtimit Europian dhe të fillojë t’i kushtojë vëmendje hemisferës tonë.

Përgatiti faqen:                  Erind Maçi

"Ndarja e Kosovës nuk është alternativë"

Petersen paraqiti raportin tremujor para KS

Në takimin e mbajtur në Nju-Jork, zoti Petersen vlerësoi se bisedimet për statusin përfundimtar të Kosovës mund të hapen në gjysmën e dytë të këtij viti. Ai këtë pohim e mbështeti në siç vlerësoi "përparimet që janë bërë në përmbushjen e standardeve", megjithëse siç tha ai, mbetet mjaft për të punuar në kthimin e të zhvendosurve dhe lirinë e lëvizjes së pakicave. "Vlerësimi im është që kemi gjasa të mira t’i përmbahemi kalendarit dhe që procesi që çon te bisedimet për statusin do të mund të fillonte në gjysmën e dytë të këtij viti," tha zoti Petersen. "Në të njejtën kohë duhet të kuptojmë se duke ecur drejt procesit të statusit mund të krijohen edhe tensione," tha ai. Kryeadministratori i Kosovës tha se nuk dëshironte të paragjykonte statusin përfundimtar të Kosovës, por pohoi se ndarja e Kosovës nuk është alternativë reale. Sipas tij, kjo zgjidhje vetëm sa do të tensiononte raportet ndërmjet shqiptarëve dhe serbëve dhe do të hapte plagët. "Ndarja e Kosovës nuk është alternativë reale derisa ecim përpara, shoqëria të cilën mundohemi ta ndërtojmë në Kosovë duhet të ketë hapësirë për të gjitha komunitetet si një demokraci shumëetnike dhe tolerante," tha zoti Petersen para Këshillit të Sigurimit. "Ndarja do të tradhtonte vlerat evropiane të integrimit dhe bashkëjetesës, ndarja po ashtu do të sakrifikonte 60 përqind të serbëve të Kosovës që nuk jetojnë në veri dhe të njejtën kohë do të rihapte plagët që kanë filluar të shërohen anekënd rajonit," tha ai. Duke folur për gjendjen në Kosovë gjatë muajit nëntor, dhjetor dhe janar, zoti Petersen nënvizoi se çështja e sigurisë mbetet një çështje e ndjeshme. Në këtë kuadër ai theksoi se pakicat shpeshherë ndjehen të pasigurta dhe siç u shpreh janë edhe viktimë e informacioneve joreale. Jessen Petersen mirëpriti vendimin e NATO-s që në Kosovë të vazhdojë të mbajë një numër të njejtë të paqëruajtësve. Nga ana tjetër numri një i adminisrtarës së OKB-së në Kosovë, pohoi se kryeministri Ramush Haradinaj është bërë shembull për të tjerët duke iu qasur pakicave me deklarata publike dhe me takimet që ka mbajtur me personat e kthyer në pronat e tyre. Zoti Petersen ka përshëndetur edhe vendimin e presidentit Ibrahim Rugova që të tërhiqet nga posti i kryetarit të Lidhjes Demokratike të Kosovës, por ka shprehur keqardhje që përfaqësuesit serbë po bojkotojnë punën e institucioneve të Kosovës. "Për fat të keq serbët janë duke qëndruar jashtë shumë proceseve politike dhe demokratike pas mbajtjes së zgjedhjeve," tha zoti Petersen. "Megjithatë është bërë një përparim," shtoi ai. "Një serb i Kosovës i është bashkuar qeverisë së Kosovës si Ministër për Kthim." "Unë kam përshtypjen se shumë serbë të Kosovës janë të zhgënjyer dhe kanë duke pritur sinjale më pozitive nga Beogradi, ata e dinë se e ardhmja e tyrë është në Kosovë," tha zoti Petersen. Ai i ka kumtuar ambasadorëve të Këshillit të Sigurimit rifillimin e dialogut ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit më 10 mars pas 12 muajsh të mosgadishmërisë së Beogradit zyrtar. Ai poashtu ka folur për punën e bërë në procesin e decetralizimit. Kreu I UNMIK-ut ka theksur nevojën e përfshirjes së të gjitha palëve në këtë proces, duke aluduar në opozitën. Zoti Petersen tha se pas krijimit të tri ministrive të reja dhe bartjes së disa kompetencave në fushën e ekonomisë, UNMIK-u është duke shqyrtuar mundësinë e kalimit të kompetencave edhe në fushën e policisë dhe drejtësisë. Nga ana tjetër ai ka shprehur shqetësim për ngecjen e zhvillimit ekonomik. "Papunësia është e madhe, nuk ekziston ndonjë strukturë e duhur sociale dhe gjithë kjo paraqet një kërcënim për stabilitet," nënvizoi kreu i UNMIK-ut. Pas fjalimit të zotit Petersen, fjalën në Këshillin e Sigurimit e ka marrë shefi I Qendrës Bashkërenduese Serbe për Kosovës, Nebojsha Çoviq. Ai është përpjekur të minimizojë përparimet e bëra në Kosovë, ndërkohë që edhe ambasadorë të shteteve tjera kanë folur për gjendjen në Kosovë.

Misionet paqeruajtëse amerikane më të suksesshme se ato të OKB-së

Që nga fundi i Luftës së Ftohtë, bashkësia ndërkombëtare është përfshirë në 44 misione paqeruajtëse. Një studim i ri tregon se Kombet e Bashkuara janë relativisht të sukseshme në misione më të vogla dhe të kufizuara në ndërtimin apo rimëkëmbjen e shteteve, ndërkohë që koalicionet e udhëhequra nga Shtetet e Bashkuara kanë patur më shumë sukses në operacione më të mëdha dhe më të vështira. Korrespondentja jonë, Ivana Kuhar, njofton mbi diskutimin e një grupi ekspertësh kohët e fundit në Institutin Brookings në Washington.

James Dobbins, ish-zyrtar i Departamentit të Shtetit dhe këshilltar i posaçëm presidencial për çështjet e Ballkanit, ka drejtuar një studim të sapopublikuar nga Korporata Rand me titull "Roli i Kombeve të Bashkuara në Ndërtimin e Shteteve: Nga Kongo në Irak". Ai thotë se misionet paqeruajtëse janë një mjet efikas për të ndihmuar shoqëritë pas konflikteve drejt një të ardhmeje paqësore e demokratike.

 "Ndërmjet organizatave të ndryshme që merren me misione të tilla, si Nato, Bashkimi Evropian, Kombet e Bashkuara, organizata të tjera rajonale apo koalicione të udhëhequra nga Shtetet e Bashkuara, OKB-ja shpenzon shumë më pak sesa koalicionet e udhëhequra nga Amerika apo Evropa dhe janë shumë më të efektshme se çdo organizatë tjetër rajonale. Si përfundim, OKB-ja është më e efektshmja nga të gjitha grupimet ndërkombëtare për misione paqeruajtëse, me kusht që misioni të jetë brenda mundësive të saj".

Por zoti Dobbins thotë se ekzistojnë kufizime serioze në mundësitë e Kombeve të Bashkuara. Organizata botërore ka vetëm një numër të kufizuar trupash dhe kurrë nuk ka dislokuar më shumë se 20 mijë forca njëherësh gjatë një misioni. Ai thotë se në shumë raste, misionet e OKB-së nuk mund të shërbejnë si alternativa të përpjekjeve të dretjuara nga Amerika në ndërtimin e shteteve.

Francis Fukuyama është profesor i ekonomisë politike në Universitetin Johns Hopkins. Ai thotë se misionet paqeruajtëse të OKB-së dhe të Amerikës nuk duhen krahasuar me njeri tjetrin, por ato duhet të shihen si plotësuese të njëri-tjetrit. Ekzistojnë situata kur paqja duhet së pari të vendoset dhe pastaj të ruhet.

Meqenëse vendosja e paqes interpretohet si një veprim i njëanshëm, Kombet e Bashkuara nuk mund ta kryejnë një detyrë të tillë për shkak të paanshmërisë së përcaktuar në mandatin e tyre. Profesor Fukuyama thotë se gjendja në Ballkan është ilustrim i argumentit të tij.

"Në Ballkan nuk mund te ishte i paanshëm, pasi njëra palë ishte shkaktarja e trazirave dhe derisa u thye fuqia e Serbisë, nuk mund të arrihej një zgjidhje themelore e problemit. Në të vërtetë, një embargo e paanshme armësh i ndihmoi serbët. Kështu që konflikti mund të ndalej vetëm me kombinimin e forcës së ushtrisë kroate me atë të forcës ajrore amerikane. Kombet e Bashkuara, thjeshtë, nuk ishin në gjendje të përballonin këtë problem. Paanshmëria nuk është e njëjta gjë me legjitimitetin".

Misionet e sukseshme për vendosjen e paqes përfshijnë rindërtimin dhe zhvillimin e vendit pas konfliktit. Ndërkohë që vendet e Natos mund të jenë më të efektshme në rindërtimet urgjente, OKB-ja është mekanizëm më i mirë për zhvillim ekonomik dhe ngritje strukturash civile, thotë professori. Gjenerali amerikan në pension, William Nash, ka përvojë të gjerë në operacionet paqeruajtëse, qoftë si komandant ushtarak në Bosnje, ashtu edhe si administrator civil në Kosovë. Ai thekson se Kombet e Bashkuara nuk e kanë aftësinë e duhur ushtarake të zgjidhin situata si pasojë e konflikteve të vështira, meqenëse standartet dhe aftësitë ushtarake të vendeve kontribuese ndryshojnë tepër. Megjithatë, vetëm ky aspekt nuk arrin ta bëjë Naton forcë ideale për vendosjen e paqes. Aleanca nuk arriti të përfitonte nga ajo që Gjenerali Nash e cilëson si vlerësim të shkëlqyer politik të OKB-së për problemet dhe personalitetet, veçanërisht në Bosnje.

"Kam arritur në përfundimin se atë që kishte ndërtuar OKB-ja, ne e dëmtuam me misionin e UNPROFOR-it, kur Natoja mori kontrollin pas Marrëveshjes së Daytonit. Forcat e Natos, për shkak të arrogancës, nuk përfituan nga ai kapacitet politik, ekonomik dhe social kur Kombet e Bashkuara ua dorëzuan detyrën".

Vitet e fundit, ritmi i veprimtarive ndërkombëtare në ndërtimin e shteteve është rritur vazhdimisht. Tani, Kombet e Bashkuara kanë të dislokuara 70 mijë trupa në 17 misione të ndryshme paqeruajtëse.

Historia e çmimeve "Oskar"

Oskarët e parë u dhanë në 16 Maj 1929, kur fimat sapo ishin bërë edhe me zë. Ajo ceremoni u zhvillua në Teatrin Roosevelt të Hollivudit. Spektatorët ishin rreth 270 dhe anëtarët hynë falas kurse të ftuarit me 5 dollarë. Emrin Oskar statuja e mori sepse ne kohën që u prodhua dhe po çohej në zyrën e akademisë që ndan çmimet, një sekretare e pa dhe tha "Po ky qenka tamam si xhaxhai im Oskar". Akademia e Arteve dhe Shkencave Filmike është një organizatë nderi profesioniste me mbi 6,000 anëtarë. Qëllimi i formimit të saj ishte përparimi i artit dhe shkencës së filmit, forcimi i bashkëpunimit të krijuesve për progres kulturor, edukativ dhe teknologjik, nderimi i arritjeve të shkëlqyera, bashkëpunimi në kërkime teknike dhe përmirësimi i pajisjeve etj. Dhënia e cmimeve Oskar bëhet çdo Shkurt dhe është evenimenti më i madh në Hollivud. Këtë vit cmimet patën jo pak surpiriza. Filmi "Aviatori" me Leonardo di Caprio fitoi pesë Oskar, por asnjë për fushat kryesore. Ndërsa tersi i "Titanikut" e ndoqi edhe këtë herë di Caprion sepse ai nuk fitoi çmimin për aktorin më të mirë protagonist siç pritej. Ja lista e plotë e Oskarëve për këtë vit:

Aktori me i mire protagonistJamie Foxx in "Ray" (Universal)Aktori me i mire jo protagonistMorgan Freeman in "Million Dollar Baby" (Warner Bros.)Aktorja me e mire protagoniste Hilary Swank in "Million Dollar Baby" (Warner Bros.)Aktorja me e mire jo protagonisteCate Blanchett in "The Aviator" (Miramax and Warner Bros.)Filmi me i mire i animuar i vitit"The Incredibles" ( Buena Vista ) Brad BirdArritje ne drejtim artistik"The Aviator" (Miramax, Initial Entertainment Group and Warner Bros.)Arritje ne kinematografi "The Aviator" (Miramax, Initial Entertainment Group and Warner Bros.) Arritje ne kostume dhe veshje"The Aviator" (Miramax, Initial Entertainment Group and Warner Bros.) Regjisori me i mire"Million Dollar Baby"