21012006rugova

Le Service de Presse du bureau de Paris de la Cour Royale d'Albanie, profondément attristé déclare :

La Nation albanaise vient de perdre un personnage historique, qui a joué un rôle important dans la défense des droits légitimes des Albanais du Kosovo. Le Président Ibrahim Rugova, auquel nous rendons hommage pour son courage politique, a lutté jusqu'à la fin de ses jours en faveur de l'indépendance du Kosovo. Nous présentons à sa famille ainsi qu'à ses collaborateurs nos condoléances les plus sincères.

Patrice Najbor
Nga: France
Faqja internetit: http://albania.dyndns.org/
E-mail: albania.institute@online.fr

La Nation albanaise vient de perdre un personnage historique, qui a joué
un rôle important dans la défense des droits légitimes des Albanais du
Kosovo. Le Président Ibrahim Rugova, auquel nous rendons hommage pour son
courage politique, a lutté jusqu'à la fin de ses jours en faveur de
l'indépendance du Kosovo. Nous présentons à sa famille ainsi qu'à ses
collaborateurs nos condoléances les plus sincères.

Institut Royal d'Albanie
Royal Institute of Albania
albania.institute@online.fr
http://albania.dyndns.org/

Shtuar me: January 26, 2006

Patrice Najbor, France
Kombi shqiptar humbi një personazh historik, që ka luajtur një rol shumë të rëndësishëm në mbrojtje të të drejtave legjitime të shqiptarëve të Kosovës. Presidenti Ibrahim Rugova, të cilit i bëjmë nderimet tona më të mëdha për kurajon e tij politike, ka luftuar deri në fund në favor të pavarësisë së Kosovës.
25 janar 2006

Hylle Spahija
Nga: Creteil-France
Faqja internetit: http://www.balkanweb.com/
E-mail: Ngushellimet te siqerta familjes Presidentit I.Rugova si ashtu popullit te
Kosoves.Jeta dhe veprate te President I.Rugova vlersojne historine e kombit
shqiptare.Me nderime dhe respekt,HSpahija.
Shtuar me: January 26, 2006

skender zogu
Nga: franse
Faqja internetit: http://www.balkanweb.com/
E-mail: skender.zogu@wanadoo.frbalkanweb Vdekja Presidentit Ibrahim Rugova ashte nje humbje madhe per kombin
shqiptar.Emanetin qe n'a kalene Presidenti dote ta plotsojme tue veprue per
pamevaresine e Kosoves.Ngushllimet tone familjes tij si ashtu te gjithe
bashpuntoret te tij.Me shume respekte,Skender Zogu.
Shtuar me: January 25, 2006

ATDHEU 29 Janar 2006

http://gazetametropol.com/

Pronotohen të gjitha dhomat e hotel Grand

Gati të gjitha dhomat e hotel “Grand” në Kosovë janë rezervuar. Lajmin e konfirmojnë zyrtarët e hotelit, të cilët bëjnë të ditur se pjesa më e mirë e hotelit tashmë është rezervuar për delegacionet e huaja. Shqipëria është vendi që ka rezervuar më së shumti vende. Qeveria shqiptare ka rezervuar 23 vende, ndërkohë që numri i delegacionve shqiptare flitej të kishte kapur shifrën e 50 vetëve. Po kështu, Princ Leka ka rezervuar dhe ka shkuar sërish sot për të marrë pjesë në varrimin e Presidentit Rugova. Ndërkohë nga Mali i Zi është konfirmuar rezervimi i 10 vendeve. Në këtë hotel kanë rezervuar vende edhe delegacione nga Kroacia, Holanda, Indija, Malajzia, Austria. Nga SHBA janë rezervuar mbi 26 vende, ndër ta edhe biznesmeni shqiptar, Hari Bajraktari, nga Gjermania janë rezervuar vendet për një delegacion 10 anëtarësh, Rusia ka rezervuar 4 vende, Norvegjia 3 vende. Në hotelin “Grand” ka rezervuar edhe i mirënjohuri Kai Aide, ambasadori norvegjez në NATO dhe ish-i dërguari i Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Kofi Anan, për Kosovën. Rezervime nga pjesëmarrësit nga vendet e ndryshme të botës në ceremoninë mortore të Presidentit Rugova, ka patur edhe në hotelet e tjera të Kosovës.

http://www.shekulli.com.al/ 26/01/2006

Presidenti Moisiu dje gjatë homazheve për Rugovën në Prishtinë

Moisiu dekoron Rugovën me “Urdhrin e Flamurit Kombëtar”

F. P

TIRANË- Ibrahim Rugova do të dekorohet me dekoratën më të lartë për kontributin që ai ka dhënë në çështjen e Kosovës. Presidenti shqiptar, Alfred Moisiu, ka vendosur që të dekorojë presidentin Rugova me dekoratën më të lartë; me “Urdhrin e Flamurit Kombëtar”. Moisiu e ka bërë të ditur vendimin për të dekoruar të ndjerin Rugova dje gjatë takimeve që pati në Prishtinë me krerët e lartë të Kosovës. Alfred Moisiu pati takime e zhvilloi bisedime dje në Prishtinë me kryetarin e Kuvendit, Daci, kryeministrin Kosumi dhe familjen e presidentit të ndjerë Rugova. Kreu i shtetit shqiptar vuri në dukje rolin historik të presidentit Rugova në historinë e Kosovës së re, kontributin e madh të tij për ndërkombëtarizimin e çështjes së Kosovës dhe përpjekjet e pandërprera për një Kosovë të pavarur.
Në lidhje me dekorimin e Ibrahim Rugovës, Moisiu bëri të njohur se ka vendosur të dekorojë presidentin Rugova me dekoratën më të lartë – me “Urdhrin e Flamurit Kombëtar”, për kontributin dhe rolin e tij të paçmueshëm në evidentimin dhe njohjen e problemit të Kosovës në botë, për urtësinë dhe konseguencën në udhëheqjen e rezistencës paqësore, për punën udhëheqëse dhe drejtuese në Kosovë, pas çlirimit të saj, duke e çuar vendin drejt zgjidhjes përfundimtare të pavarësisë, për kurajon dhe vendosmërinë e tij të palëkundur gjatë gjithë kohës, për t'i dhënë pavarësinë popullit të Kosovës.

Moisiu: “Jemi përkrah jush, për të bërë çmos që ëndrra e Rugovës për një Kosovë të lirë dhe të pavarur të realizohet”

Personalitetet shqiptare, të gjithë nderime para Rugovës

Berisha: “Rugova ishte produkt, pjellë e moralit dhe shpirtit të këtij populli, ndaj e ardhmja e Kosovës është e sigurt dhe e garantuar”

Bashkim Shala

PRISHTINË-Trupi i Rugovës që nga e hëna është duke qëndruar në ndërtesën e Kuvendit të Kosovës. Nata e së mërkurës është e fundit që Ibrahim Rugova fizikisht mbetet në këtë botë. Mbrëmja e një ditë më pas do ta shënojë të parën natë që presidenti i parë i Kosovës do të ikë dhe që nuk do të jetë as fizikisht i pranishëm në vend. E enjtja pasdite do të shënojë fillimin e një epoke të re postrugoviane në Kosovë. Pesë net kryetari i vendit ka qëndruar i vdekur për t'u homazhuar nga qindra-mijëra njerëz jo vetëm nga Kosova. Një ditë në shtëpinë e tij në Velani dhe tri të tjera në Kuvendin e Kosovës, nuk kanë mjaftuar që të gjithë ata që kanë pasur dëshirë t'i shprehin nderimet e tyre për presidentin e vdekur. Vizitorë nga shumë vende kanë mbërritur për t'i bërë homazhe Ibrahim Rugovës. E mërkura ka qenë dita me numrin më të madh të mysafirëve që kanë mbërritur në Kosovë. Të gjithë politikanët më të mëdhenj të Shqipërisë, pozitë e opozitë kanë nderuar atë. Ka nderuar edhe ish-kryeadministratori Michael Steiner. Nesër pritet që këtë ta bëjnë edhe shumë personalitete të larta botërore. Por dita e tretë dhe e fundit e homazheve, mund të quhet ndryshe edhe dita e faktorit shqiptar. Kështu e ka cilësuar edhe kryetari i Parlamentit të Kosovës, Nexhat Daci, ditën e fundit të homazheve për nder të presidentit Ibrahim Rugova. Në orët e para të mëngjesit kanë bërë homazhe dhe kanë shënuar në librin e zisë anëtarët e kabinetit qeveritar Ridvan Bode, Lulzim Basha, Jemin Gjana, Sokol Olldashi e Aldo Bumçi. Ndërkohë që pjesëtari tjetër i kabinetit qeveritar, republikani Fatmir Mediu, ka preferuar që në homazhet për nder të presidentit Rugova të jetë nënë shoqërinë e Sabri Godos. Ministri i Mbrojtjes së Shqipërisë është shoqëruar në këto homazhe edhe nga komandanti i TMK-së, gjeneral Agim Çeku. Në orën 11:00 për të bërë homazhe kanë ardhur edhe presidenti Alfred Moisiu, kryeministri Sali Berisha, kryeparlamentarja Jozefina Topalli dhe kreu i grupit parlamentar të PD-së, Bamir Topi. Moisiu dhe Berisha, i përlotur, kanë ngushëlluar edhe familjarët e Ibrahim Rugovës. Më pas rreth mesditës erdhën për të bërë homazhe kryetari i Partisë Socialiste, Edi Rama, sekretari i përgjithshëm i PS-së, Pandeli Majko dhe anëtarja e kryesisë së PS-së, Arta Dade. Homazhe para trupit të Rugovës kanë bërë edhe kreu i LSI-së, Ilir Meta dhe princi Leka. Ndërkohë në ditën e fundit të homazheve për të nderuar presidentin e Kosovës kishte ardhur edhe ish-kryeadministratori i Kosovës, Michael Steiner dhe biznesmeni i njohur kosovar, Bexhet Pacolli. Delegacioni shtetëror shqiptar ka zhvilluar një takim edhe me kryeministrin Bajram Kosumi, si dhe një takim me familjarë të presidentit Ibrahim Rugova. Ndërkaq, kryeministri Sali Berisha, në momentin e daljes nga ndërtesa e Parlamentit të Kosovës ka zhvilluar një takim spontan me banorë të Kosovës që prisnin radhën për ngushëllime, ku kryeministri i ka ngushëlluar për humbjen e presidentit Ibrahim Rugova. Presidenti Alfred Moisiu dhe kryeministri Berisha, pas bërjes së homazheve, kanë zhvilluar takim me kryeparlamentarin Nexhat Daci, kryeministrin Bajram Kosumi, kryeadministratorin Soren Jessen Petersen, kryetarin e PDK-së, Hashim Thaçi dhe kreun e Ora-s, Veton Surroi. Ndërkohë, Berisha ka zhvilluar edhe një takim me ish-komandantin e UÇK-së, i cili u lirua nga burgu i Hagës, duke marrë pafajësinë.

Deklaruan pas takimit që zhvilloi Berisha, Moisiu e Topalli me Nexhat Dacin.

Nexhat Daci
Kosova në këtë ditë të dhembjes së madhe sot është më e fortë, e përballon më dinjitetshëm, sepse në Prishtinë është në përbërjen më të fuqishme të faktorit shqiptar. Është presidenti i Shqipërisë, zoti Moisiu, e kemi kryeministrin Berisha që është për herë të parë për ditë zie dhe dëshirojmë që sa më shpejt ta kemi për punë me kryeministrin tonë dhe e kam përkrahësen më të madhe të demokracisë në rajon, sepse parlamentet janë shtylla e demokracisë, zonjën Topalli. Dua t’ju them se jemi të fuqishëm kur jemi bashkë dhe në këto momente të caktuara nga Zoti dhe është kënaqësia ime që prita në takim presidentin Moisiu, kryeministrin Berisha dhe kryeparlamentaren Topalli.

Moisiu
Unë kam ardhur këtu në krye të delegacionit shtetëror, ku bën pjesë kryeministri dhe kryetarja e Parlamentit dhe personalitete të tjera të Shqipërisë për t’ju shpreh juve, gjithë popullit të Kosovës, ngushëllimet më të thella, më të përzemerta, vëllazërore, për humbjen e madhe të presidentit Rugova. Kjo është një humbje jo vetëm e shqiptarëve të Kosovës, por e të gjithë shqiptarëve kudo që janë, duke u thënë juve në të njëjtën kohë që ne jemi përkrah jush, për të bërë çmos që ëndrra e presidentit Rugova për një Kosovë të lirë dhe të pavarur të realizohet deri në fund. Më këtë rast, unë dua të bëj publike edhe një gjë që ia thashë zotit Daci, që si president i Shqipërisë, unë kam vendosur për të respektuar kujtimin e presidentit Ibrahim Rugova, ta dekoroj atë me dekoratën më të lartë të Republikës së Shqipërisë “Me urdhrin e Flamurit Kombëtar”, pas vdekjes. Ceremoninë do ta zhvillojmë në një kohë tjetër. Edhe një herë uroj dhe shpresoj që politika e Kosovës, i gjithë populli shqiptar i Kosovës, i bashkuar, të shkojë përpara për realizimin e ëndrrës së Rugovës, për realizimin e ëndrrës së shqiptarëve të Kosovës.

Berisha
Ne së bashku me presidentin dhe kryetaren e parlamentit i shprehem kryetarit të Kuvendit të Kosovës, të gjithë qytetarëve të Kosovës, nëpërmjet tyre, ngushëllimet më të thella për këtë humbje të madhe, për qytetarët e Kosovës, por jo vetëm për qytetarët e Kosovës, por për të gjithë shqiptarët edhe do të thosha edhe më gjerë për të gjithë ata të cilët i besojnë paqes dhe forcës së saj, i besojnë lirisë dhe vlerave të saj, i besojnë pavarësisë dhe ëndrrës së mrekullueshme të saj. Ne, duke ndarë zinë, dhimbjen për këtë humbje të pakompensueshme, kemi besim të plotë se Rugova ishte produkt, ishte pjellë e moralit e shpirtit të këtij populli, ndaj dhe e ardhmja është e sigurt e garantuar. Udhëheqja politike e Kosovës dhe qytetarët e Kosovës çështjen për të cilën presidenti i tyre luftoi me aq përkushtim, do ta çojnë përpara një Kosovë evropiane, të lirë të pavarur, të integruar në botën e qytetëruar, faktor paqeje, stabiliteti në rajon.

Topalli
Në emër të Kuvendit të Shqipërisë, jam këtu natyrisht për t’i përcjellë familjes, Presidencës, qeverisë, Parlamentit dhe të gjithë popullit të Kosovës, në emër të të gjithë parlamentarëve shqiptarë, ngushëllimet tona më të sinqerta në nderim dhe në respekt të figurës të presidentit të Kosovës, doktor Ibrahim Rugova. Ne në Parlamentin shqiptar kemi organizuar një seancë homazhi dhe ne emër të të gjithë deputetëve mund të them se presidenti Rugova, për ne, absolutisht, është heroi i paqes, është humanisti i shekullit të 20-të, rilindasi i këtij shekulli, është vizionari i kohëve moderne që diti ta bënte të ndërronte dhe të çonte popullin e vet atje ku ishte shkruar. Në fakt, në takimin e fundit që unë pata me presidentin Rugova një muaj më përpara, mund të them që më ka impresionuar jashtëzakonisht dinjiteti më të cilën ai përballonte edhe betejën e tij të fundit, aq sa nuk guxova ta pyesja për shëndetin e tij. Gjatë gjithë kohës folëm vetëm për Kosovën dhe për pavarësinë si diçka tashmë të realizuar.

Rama
Ne mbetemi tërësisht të bindur se kjo vdekje është një shtysë finale drejt realizimit dhe materializimit të ëndrrës që Ibrahim Rugova e mishëroi me jetën veprën dhe veten e tij

Pandeli Majko
Sot jemi të gjithë këtu për një zi e cila nuk është vetëm zi e Kosovës, është e të gjithë shqiptarëve.

Moisiu: “Sigurojmë popullin e Kosovës dhe të gjithë miqtë e tjerë që Shqipëria do të jetë në mbështetje të vazhdueshme”

Berisha e Moisiu, takime me Petersen

PRISHTINË-Autoritetet shqiptare si Moisiu e Berisha i kanë shprehur ngushëllime shefit të UNMIK-ut, Soren Jessen Petersen, për humbjen e presidentit Rugova. Njëherazi ata e kanë falënderuar për punën që Petersen po bën në Kosovë. Kryeadministratori Soren Jessen Petersen ka diskutuar me autoritetet shqiptare pas vdekjes së presidentit Rugova. Delegacioni i lartë nga Shqipëria gjatë këtij takimi ka afruar përkrahjen e tyre për paqe dhe stabilitet në Kosovë, duke ngushëlluar kryeadministratorin Petersen për humbjen e presidentit të Kosovës. “Kemi ardhur këtu të ndajmë zinë e cila është për të gjithë shqiptarët. Sigurojmë popullin e Kosovës dhe gjithë miqtë e tjerë që Shqipëria do të jetë në mbështetje të vazhdueshme deri në zgjidhjen e problemit”, - ka thënë në takim presidenti Moisiu. Ndërkohë, kryeministri shqiptar, Sali Berisha, u shpreh se ka besim të plotë në udhëheqjen e kosovarëve duke i ftuar ato që të ndjekin rrugën e presidentit të ndjerë Rugova. “E siguruam zotin Petersen se do të bashkëpunojmë ngushtë në drejtim të paqes stabilitetit. E falënderova për fjalën komerative që mbajti dhe që, në fakt, ishte fjala e një miku. Ishim të një mendimi se Rugova ishte themeluesi i Kosovës moderne”, - tha Berisha.

http://www.balkanweb.com/gazeta/gazeta.htm

Faqja 2 - FAQE E PARE

Janar 26, 2006

Trupi i Rugovës do të prehet mes 61 pishave të mbjella dje. Arkivoli do përshkoj gjithë qytetin

Funeral laik për presidentin e Kosovës

Sot varrimi, në orën 15.00. Në homazhe 400 mijë vetë

PRISHTINE

Funeral laik për Presidentin e Kosovës. Nuk do të ketë ngjyrime fetare, aq shumë të diskutuara gjatë ditëve të fundit, ceremonia mortore për nder të Ibrahim Rugovës. Lamtumira e fundit do t’i jepet nën një ftohtë të acartë, që prej ditësh ka përfshirë Prishtinën, në prani të 40 delegacioneve shtetërore nga e gjithë bota dhe qytetarëve që vijnë nga e gjithë Kosova, në çdo moment. Deri tani 400 mijë persona i kanë bërë homazhe Presidentit Rugova. Sot arkivoli me trupin e tij, mbuluar nga flamuri dardan, vendosur mbi shtratin e topit, do të përshkojë të gjithë qytetin. Për të mbërritur në orën 15:00 në varrezat e dëshmorëve, në Kodrën e Diellit, ku do të varroset mes 61 pishave që dje u mbollën në përkujtim të tij.

Ceremonia
Nga holli i Kuvendit të Kosovës, trupit i presidentit do të niset sot në orën 9 të mëngjesit drejt sallës “1 Tetori”, ku do të zhvillohet ceremonia mortore. Procesioni, nga njëri skaj i Prishtinës në tjetrin, do të përshkojë “Sheshin Skënderbej” rrugën e Fakulteti të Filologjisë dhe rrugën “Nënë Tereza”, ndërsa qytetarët do të mund të ndjekin vetëm në distancë udhëtimin e fundit të Presidentit të tyre. Autoritetet kanë bërë thirrje që qytetarët të mos i bashkohen kortezhit mortor, por të qëndrojnë në të dy anët e rrugës për t’i dhënë lamtumirën liderit kosovar. Shefi i UNMIK-ut, Kryetari i Kuvendit, Kryeministri i Kosovës, përfaqësuesit e BE-së, SHBA-së dhe nënkryetari i LDK-së, do të mbajnë fjalën e rastit, për nder të figurës së presidentit. Më pas kortezhi mortor do të niset drejt skajit tjetër të qytetit, Bregut të Diellit, ku Presidenti Rugova do të varroset në krah të dëshmorëve të UÇK-së, ashtu siç ishte edhe dëshira e tij e fundit.

Siguria
Rreth 40 delegacione do të marrin pjesë në ceremoninë funerale të Presidentit Rugova. Pjesa më e madhe e tyre kanë mbërritur që dje në Prishtinë, ku të gjitha hotelet, nga më luksozët e deri te më modestët, janë të rezervuar. Ceremonia do të zhvillohet nën masa të forta sigurie. Forcat e TMK-së e KFOR-it kanë zbarkuar të gjitha në Prishtinë për të siguruar mbarëvajtjen e ceremonisë, ndërsa rrugët nacionale e magjistrale janë mbyllur për qarkullimin e automjeteve të rënda që në orët e para të mëngjesit, ndërsa disa linja hekurudhore janë vënë në dispozicion të qytetarëve nga të gjitha anët e Kosovës për të mbërritur në Prishtinë për funeralin e liderit.

Dëshira e fundit
Presidenca bëri të ditur tre ditë më parë se dëshira e fundit e presidentit ishte të varrosej pranë dëshmorëve dhe heronjve të vendit.

Hotel “Grand”,
i rezervuar tërësisht
Hotel “Grand”, asnjë vend të lirë. Përfaqësues të hotelit njoftuan dje se janë rezervuar të gjitha gati të gjitha kapacitetet e këtij hoteli të rëndësishëm të Kosovës. Shqipëria është vendi që ka rezervuar më shumë vende. Qeveria e saj ka rezervuar 23 vende, por nga Shqipëria pritet të vijnë 50 vetë. Po kështu Princ Leka ka rezervuar dhe do të vijë sërish sot për të marrë pjesë në varrimin e Presidentit Rugova. Nga Mali i Zi është konfirmuar rezervimi i 10 vendeve. Nga SHBA janë rezervuar mbi 26 vende dhe nga Gjermania janë rezervuar vendet për një delegacion 10 anëtarësh, Rusia ka rezervuar 4 vende, Norvegjia 3 vende.

DELEGACIONET

Shqipëria
Presidenti Alfred Moisiu
Kryeministri Sali Berisha
Kryetarja e Kuvendit Jozefina Topalli
Ministri i Jashtëm Besnik Mustafaj

SHBA
Sekretari për Strehimin dhe Zhvillimin Urban, Alphonso Jackson
Shefi i Misionit Amerikan në Kosovë, Philip Goldberg
I dërguari për Statusin, Frank Wisner

BE
Përfaqësuesi për politikën e jashtme Havier Solana
Komisioneri për Zgjerimin Olli Rehn

NATO
Admirali Ulrich, komandant i Aleancës për Krahun Jugor
Ndihmëssekretari i Përgjithshëm, Martin Erdmann

Sllovenia
Presidenti Janez Dërnovshek

Kroacia
Presidenti Stipe Mesiç

Maqedonia
Presidenti Branko Cërvenkovski

Gjermania
Ministri i Jashtëm, Frank-Ëalter Steinmeir

Zvicra
Ministrja e Jashtme Michelline Calmy-Rey

Austria
Ministrja e Jashtme Ursula Plassnik

OKB
Kryenegociatori Marti Ahtisaari

Vatikani
Kryeipeshkvi Pier Luigi Celata

http://www.panorama.com.al/ 26 Janar 2006

Faqe 8/9 - Aktualitet

vdekja e rugoves

homazhet

Presidenti, kryeministri dhe kreu i Kuvendit udhëtuan në të njëjtin avion

Homazhet për Rugovën, i gjithë shteti në Prishtinë

Prishtine

Megjithëse jashtë të gjitha rregullave, presidenti, kryeministri dhe kryetarja e Kuvendit kanë zbritur të gjithë në Prishtinë nga i njëjti avion.

Dje, bashkë me krerët më të lartë të opozitës dhe shumicës së partive politike, i gjithë shteti shqiptar u përul në Prishtinë për Rugovën. Atje, të gjithë shqiptarët ishin bashkë. Megjithëse homazhet, ndoshta për ndonjë arsye tjetër u bënë të veçuara. Delegacioni shqiptar përbëhej nga presidenti Alfred Moisiu, kryeministri Sali Berisha, kryetarja e Kuvendit, Jozefina Topalli, ministri i Punëve të Jashtme, Besnik Mustafaj, kryetari i grupit parlamentar të PD-së, Bamir Topi, dhe kreu i grupit parlamentar të PS-së, Pandeli Majko. Gjatë homazheve bëri përshtypje vetmia e Topit. Ndryshe nga homazhet familjare të Berishës me bashkëshorten, apo të Topallit të shoqëruar nga Beja dhe ajo e tri përfaqësuesve të PS, Dade, Rama, Majko, Bamir Topi është përulur i vetëm në respekt të Rugovës. Po dje, në nderim të Rugovës në Prishtinë ishte edhe një delegacion i LSI i kryesuar nga ish-kryeministri Ilir Meta.

Alfred Moisiu
“Erdhëm për t’i dhënë lamtumirën e fundit presidentit Ibrahim Rugova dhe për të ndarë me ju dhimbjen. Mbarë populli shqiptar po përjeton një ndjeshmëri të lartë dhimbjeje. Ne jemi përkrah vizionit të presidentit Rugova për realizimin e ëndrrës për një Kosovë të lirë e të pavarur”.

Sali Berisha
“Vdekja e presidentit Rugova është humbje e madhe për të gjithë shqiptarët dhe për të gjithë ata që e dinë ç’është paqja dhe liria. E ardhmja e Kosovës është e garantuar, sepse thellë në qenien e popullit është mishëruar besimi për një Kosovë të pavarur, e integruar në Evropën e integruar, në botën e qytetëruar, që aspironte fuqishëm presidenti Rugova”.

Jozefina Topalli
Kryetarja e Kuvendit ishte përfaqësuesja e fundit e Tiranës zyrtare që ka takuar Rugovën. “Rugova ishte një njeri me profil gandist dhe paqësor. Ne, por edhe Ballkani dhe më gjerë kanë humbur një vizionar. As nuk munda ta pyes për sëmundjen, sepse ai edhe në ato momente të sëmundjes së rëndë, fliste vetëm për procese e zhvillime”.

Edi Rama
“Uniteti që po tregohet jep të kuptohet se janë shkrirë kufijtë ndërmjet faktorëve, duke dhënë besim se proceset në Kosovë do të shkojnë mbarë. Ceremonia dinjitoze e nderimit të Rugovës është shenjë e një energjie të madhe brenda qytetarëve, e cila do t’u japë shtytje shumë pozitive mbarë proceseve politike në Kosovë”.

Ilir Meta
“Klasa politike dhe institucionet në Kosovë do të dinë që këtë moment të rëndë humbjeje ta kthejnë në angazhim për të realizuar amanetin e kryetarit Rugova dhe aspiratën e të gjithë shqiptarëve për Kosovën e pavarur. Rugova lë pas një trashëgimi pozitive që do të shfrytëzohet nga klasa politike e Kosovës”.

Fatmir Mediu
“Karakteri i një populli dhe një kombi manifestohet në momente të vështira. Unë nuk kam asnjë dyshim në karakterin e popullit të Kosovës dhe gjithë popullit shqiptar. Shpresoj të gjejmë një gjuhë të komunikimit normal për të ndihmuar sado pak këtë proces të rëndësishëm, që është nisur Kosova”.

Delegacioni shqiptar

Alfred Moisiu -president
Sali Berisha -kryeministër
Jozefina Topalli -kryeparlamentare
Besnik Mustafaj -ministri i Punëve të Jashtme
Edi Rama -kryetar i PS
Ilir Meta -kryetar i LSI-së
Genc Pollo -kryetar i PDr
Fatmir Mediu -kryetar i PR
Bamir Topi -nënkryetar i PD
Pandeli Majko -sekretar i Përgjithshëm i PS

Ceremonia fillon në orën 13:00. Do ketë gjashtë fjalime
Përcaktohen të gjitha detajet e varrimit të presidentit Rugova

Ceremonia mortore e Rugovës do të fillojë në orën 13:00, të ditës së sotme. Këshilli Ekzekutiv i Varrimit ka përcaktuar të gjitha detajet dje në mbrëmje. Sipas ATSH, në ceremoninë qendrore që do të mbahet në sallën “1 Tetori”, duke filluar nga ora 13:00, do të mbahen gjashtë fjalime, nga kreu i UMNIK-ut, Soren Jesen Petersen, kryeministri, Bajram Kosumi, përfaqësuesi i BE-së, nënkryetari i LDK-së, Kolë Berisha, përfaqësuesi i SHBA-së dhe kryetari i Kuvendit të Kosovës, Akademik Nexhat Daci, ndërsa familja e presidentit Rugova do të falënderojë përmes mediave. Arkivoli me trupin e pajetë të presidentit do të vendoset në shtratin e topit dhe Togu i Nderit nderon me armë arkivolin me trupin e pajetë të presidentit Rugova, prej daljes nga dera e Kuvendit të Kosovës deri të vendosja në shtratin e topit. Kortezhi mortor do të përshkojë rrugën nga Kuvendi i Kosovës, përgjatë sheshit “Nëna Terezë”, te udhëkryqi i fakultetit të Filologjisë, Udhëkryqi të Mensa e Studentëve dhe prej aty në sallën “1 Tetori”. Gjatë rrugëtimit të kortezhit mortor prej Kuvendit të Kosovës deri në sallën “1 Tetori“, qytetarët nuk duhet t’i bashkohen kortezhit mortor. Ata duhet të qëndrojnë në të dyja anët e rrugës dhe prej aty ta nderojnë dhe t’i japin përshëndetjen e fundit presidentit Rugova. Pas palosjes së flamurit, pjesëtarët e TMK-së e lëshojnë arkivolin e presidentit Rugova në varr. Gjatë lëshimit të arkivolit të presidentit Rugova në varr, Togu i Nderit do të bëjë të shtëna nderi në ajër. Këshilli ritheksoi se gjatë 15 ditëve të shpallura të zisë kombëtare, që ka filluar të hënën më 23 janar 2006, nuk do të ketë aktivitete politike, kulturore dhe sportive.

Delegacionet e huaja

OKB: Marti Ahtisaari dhe ekipi i tij
BE: Javier Solana dhe Olli Rehn
SHBA: Alphonso Jackson, sekretar për Banim dhe
Zhvillim Urban Philip Goldberg
NATO: Admirali Harry Ulrich, komandant i Aleancës
për Krahun Jugor të Aleancës
Gjermania: Frank W. Steinmeir, ministri i Jashtëm
Austria: Ursula Plasnik, ministrja e Jashtme
Britania: nivel ministrash
Franca: Katrinë Kolona, ministre për Çështjet Evropiane
Itali: ?
Zvicra: Michele Calmy Rey, ministrja e Jashtme
Hungaria: nivel ministrash
Belgjikë: Karl de Guht, ministri i Jashtëm
Vatikani: Kryeipeshkvi Pier Luigi Celata
Suedi: Carin Jämtin, ministrja e donacioneve
Luksemburg: Zhan Klod Juncker, kryeministri
Holanda: Van der Shtul, ministri i shtetit
Rusia: ?
Norvegjia: ?
Sllovenia: Janez Dërnovshek, president
Kroacia: Stipe Mesiç, president
Maqedonia: Branko Cërvenkovski, president
Malit të Zi: Milo Gjukanoviç, president
Turqia: nivel ministrash
Bullgaria: nivel ministrash
Rumania: nivel ministrash
Greqia: nivel ministrash

Bashkimi me Republikën Socialiste të Shqipërisë? Shpikje serbe
Ibrahim Rugova në 1989: Zgjidhja me luftë

Atëherë ishte 44 vjeç dhe e dinte që vetëm ”pushka” do ta zgjidhte pavarësinë. Ndonëse maratonomaku i paqes, Rugova, e kishte shumë të qartë. Serbët erdhën me luftë dhe vetëm lufta mund t’i hiqte nga Kosova.

Ndoshta nuk e kishte zgjidhur mirë kohën, por në 1989, atëherë kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës, Ibrahim Rugova ishte i bindur për finalen. Gazeta ka siguruar një intervistë të dhënë për gjermanen “Der Spiegel”, të 17 viteve më parë, ku “Gandi i Evropës” paralajmëronte fort: ”Në qoftë se Serbia do të përpiqet përsëri të shtypë identitetin tonë kombëtar, atëherë do të ketë një kryengritje. Bashkimi me Shqipërinë, një shpikje serbe, por...”

Këtë javë serbët përkujtojnë me pompozitet 600-vjetorin e betejës së Fushë-Kosovës, në të cilën perandoria mesjetare serbe u mund nën sulmin e turqve: priten mbi një milion patriotë serbë. E ndiejnë shqiptarët si provokim këtë festë?
Natyrisht është provokim. Eshtë thjesht një festë shoviniste serbe. Unë do ta pranoja marshimin, në qoftë se do të kishim të bënim me një vlerësim kulturor të kësaj beteje të rëndësishme për tërë Jugosllavinë.

Po ka qenë populli serb ai që luftoi atëherë kundër turqve?
Ekzistojnë prova të mjaftueshme historikisht që në betejë morën pjesë gjithashtu hungarezë, kroatë, boshnjakë dhe natyrisht, shqiptarë.

Por shqiptarët vetëm në anën e turqve...
Jo, në anën e princit serb Lazar. Në fund të fundit, shqiptarët në vitin 1389 ishin ende të krishterë dhe luftonin gjithashtu me islamin. Besimin mysliman ne e kemi marre nën pushtimin turk. Miti shovinist i Fushës së Mëllenjave lindi në shekullin e 190-të, pas krijimit të shtetit serb.

A keni frikë se tani mund të ketë përsëri përleshje të përgjakshme midis serbëve dhe shqiptarëve?
Mjafton të mendoni: një milion serbë të nxitur, të cilët do të sistemohen në hotele, pensione, bile edhe në banesa private në të gjithë Kosovën. Do të pihen dhe do të mburren. Një fjalë e gabuar mund të shërbejë si shkëndijë në fuçinë e barutit.

Shqiptarët kanë qëlluar mbi serbët. A përgatiten ata për një luftë civile?
Njerëzit nuk shikojnë më rrugëdalje tjetër. Gjatë protestave gjithmonë kështu ndodh: në qoftë se mbeten pa asnjë jehonë, atëherë duhet thirrur me zë më të lartë.

Po kush duhet t’u përgjigjet? Presidenca shtetërore jugosllave, qeveria serbe?
Përshtypja ime është se në Jugosllavi ka forca, të cilat dëshirojnë pikërisht aksione terroriste në Kosovë. Në qoftë se te ne ka të shtëna, atëherë kjo shërben si justifikim për të rritur represionet. Dhe në qoftë se rezistenca e shqiptarëve kundër hegjemonisë serbe në vendet e huaja mund të denoncohet si terrorizëm, atëherë mund të mendohet që simpatia ndërkombëtare për çështjen tonë do të humbasë shpejt. Ju mund ta mendoni se kush bën spekulime të tilla.
Ka mundësi që serbët dhe udhëheqësi i tyre Milosheviçi shpresojnë të kenë dobi nga një ashpërsim i konfliktit. Por, Presidenca e shtetit dhe qeveria federative nuk mund të kenë ndonjë interes për një luftë civile.
Ndoshta. Atëherë ka arritur kulmin koha për të ndërhyrë dhe për të ndalur arbitraritetin serb. Pjesë e strategjisë së presionit është madje rehabilitimi i famëkeqit, ministrit të Brendshëm Rankoviç. Me këtë duan të justifikojnë shtypjen e përgjakshme në Kosovë në të kaluarën.
Para pak kohësh, në Kosovë ishte një delegacion i Parlamentit Evropian për t’u njohur me gjendjen. Delegatët biseduan edhe me ju. Për këtë shtypi serb akuzoi deputetët, se kishin kërkuar kontakte vetëm me armiqtë e serbëve.
E kundërta është e vërtetë. Delegacionit iu ndalua çdo kontakt me njerëzit në rrugë, prandaj ata e ndërprenë para kohe vizitën. Parlamentarët evropianë morën vetëm qëndrimet zyrtare: të mira për serbët dhe të këqija për shqiptarët.

Në pranverë serbët arritën më forcë të bëjnë një ndryshim të Kushtetutës, e cila u lejon atyre më shumë të drejta në Kosovë. Ju dhe miqtë tuaj kishit kërkuar një votim të popullit për të. Çfarë rezultate do të kishte dhënë, sipas mendimit tuaj, një referendum i tillë?
Kryetari i Kuvendit, natyrisht një serb, ka kërkuar që këta devijatorë të hiqen nga postet e tyre. Së shpejti ata do t’i humbasin mandatet e tyre.

Çfarë ka ndryshuar në Kosovë që nga hyrja në fuqi e Kushtetutës së re?
Në bazë të Kushtetutës janë vënë nën pushtetin qendror serb 5 fusha: policia, planifikimi ekonomik, drejtësia, mbrojtja territoriale dhe marrëdhëniet ndërkombëtare. Por edhe në të gjitha fushat e tjera, nën parullën “uniteti i republikës”, dominohen nga serbët.

Çfarë efekti ka kjo?
Numri i klasave të shkollës së mesme në gjuhën shqipe reduktohet në mënyrë drastike. Vetëm këtë vit 11 mijë shqiptarë do të jenë të detyruar të ndërpresin arsimin e tyre me përfundimin e shkollës fillore sipas motos: shqiptarët injorantë janë më pak të rrezikshëm.
Gazetat serbe pretendojnë, se Kosova synon më shumë autonomi për t’u bashkuar me Republikën Popullore Socialiste të Shqipërisë.
Kjo është një përrallë e vjetër propagandistike. Shumica e shqiptarëve të Kosovës e kanë pranuar plotësisht qenien e tyre në Federatën Jugosllave. Por, duhet thënë se në qoftë se do të vazhdojë shtypja, atëherë populli do të kërkojë një rrugëdalje.

Dhe nga do të drejtohej?
Ose në drejtim të Shqipërisë, ose në një drejtim tjetër. Gjatë kohës së Rankoviçit, qindra mijëra shqiptarë u arratisën në Turqi. Që nga viti 1981, 250 mijë shqiptarë janë larguar nga atdheu i tyre dhe jetojnë si emigrantë në perëndim ose në Republika të tjera të Jugosllavisë.
Edhe 40 mijë serbë janë larguar gjithashtu gjatë kësaj kohe nga Kosova; thuhet se janë dëbuar nga shqiptarët.
Kjo është gënjeshtër. Natyrisht, ka pasur grindje midis fqinjëve, por kjo ndodh edhe midis shqiptarëve. Në të vërtetë serbët nuk mund ta durojnë që të kenë edhe shqiptarë në pozita drejtuese. Ata dëshirojnë të ndalojnë kohën. Pas vitit 1966 ne, shqiptarët, kemi pasur mundësinë të arsimohemi në shkolla dhe universitete (sot 90% e popullsisë di të lexojë dhe të shkruajë) dhe kërkojmë të drejta të barabarta.

A lejon ende kontradita midis serbëve dhe shqiptarëve një zgjidhje paqësore?
Në qoftë se Serbia do të përpiqet përsëri të shtypë identitetin tonë kombëtar, atëherë do të ketë një kryengritje. Unë vetëm mund t’i paralajmëroj serbët: edhe ata janë një popull i vogël. Në të kaluarën, sa herë që një popull i vogël është përpjekur të luajë rolin e një fuqie në Ballkan, kjo ka përfunduar me tragjedinë e vet.
”Der Spiegel”, nr.26, 1989

“Ka qenë kundër luftës. Vendet janë për ne”
Veteranët e UÇK: Rugova jo te varrezat e dëshmorëve

Veteranët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës kanë reaguar kundrejt vendimit për të varrosur Rugovën në varrezat e dëshmorëve. Ata janë shprehur kategorikisht kundër. “Rugova ka qenë kundër luftës dhe dëshmorë janë ata që kanë luftuar me armë, duke derdhur gjakun e tyre kundër serbëve”, janë disa nga reagimet e tyre. Veteranët e kanë kundërshtuar këtë vendim, duke u shprehur se vendi në varrezat e dëshmorëve është i rezervuar për ta. Lajmi është bërë i ditur nga agjencitë kosovare rreth mesditës së djeshme, por vendimi është marrë dhe nuk kthehet pas, duan apo jo veteranët e luftës. Presidenti Rugova është vendosur të varroset në këtë vend për të treguar një shenjë uniteti ndërmjet shqiptarëve të Kosovës, edhe pse ai gjithmonë, si përkrahës i paqes është shprehur kundër luftës. Homazhet për presidentin Rugova do të vazhdojnë edhe sot deri në mesditë. Në ceremonial është vendosur që të lexohen pesë fjalime. Zëdhënësi i Këshillit të Varrimit, Muhamet Hamiti, tha se ceremonia qendrore do të zhvillohet në sallën “1 Tetori”, në orën 13:00, ndërsa varrimi do të bëhet një orë më vonë dhe ai do të transmetohet direkt nga tre televizionet nacionale. Të pranishëm në Kosovë janë edhe bashkatdhetarë nga Evropa, SHBA-ja dhe vendet e tjera. Ministri i Transportit, Qemal Ahmeti, ka nxjerrë dje një urdhëresë për ndërprerjen e transportit me automjete në të gjitha rrugët magjistrale dhe rajonale të Kosovës nga ora 07:00 deri në orën 19:00. Kjo masë është marrë edhe për të lehtësuar qarkullimin e delegacioneve të huaja, që kanë mbërritur në Prishtinë si dhe qytetarëve, që vijnë nga qytetet e tjera për t’i dhënë lamtumirën e fundit presidentit të tyre.

Ibrahim Rugova. La mort du président kosovar suscite l’inquiétude de l’ONU
On l’appelait le Gandhi du Kosovo

« Si vous fermez la porte à toutes les erreurs, la vérité restera dehors ».

Tagore

Avec ses petites lunettes rondes, son inséparable écharpe rouge vestige de ses anciennes amours communistes, il a plutôt l’air d’un petit instit de province. Il en a le profil, d’autant qu’il est diplômé de la Sorbonne et parlant plusieurs langues. Homme de culture, il a plus d’une corde à son arc. Mais il est plus que cela depuis qu’il a acquis le titre de Gandhi du Kosovo, reconnaissance suprême. Il est ainsi devenu un héros mythique pour les Albanais qui voient en lui l’homme qui a bataillé dur pour qu’ils puissent recouvrer leur dignité. C’est Ibrahim Rugova, le président du Kosovo, décédé samedi à 61 ans d’un cancer du poumon à Velanija, dans la banlieue de Pristina, la capitale du Kosovo dont le nom à lui seul évoque tant de tourments. « Le président est mort. Il a mené sa bataille contre le cancer avec une grande dignité et un courage exemplaire jusqu’à son dernier souffle », a annoncé son porte-parole. Aujourd’hui, si le Kosovo est apaisé c’est un peu grâce à cet homme fragile dont le décès intervient à un moment crucial pour son pays, alors que dans les milieux politiques, on s’affaire déjà à lui trouver un successeur digne, ayant les capacités pour conduire à bien le processus d’indépendance de cette province administrée par l’ONU depuis 1999. Rugova, à la tête des négociateurs albanais et fervent partisan de l’indépendance, devait conduire les discussions menant à un nouveau statut de la province. Avec sa disparition, l’inquiétude s’est emparée des responsables onusiens, dont le chargé du dossier du Kosovo Martti Ahtisaari, qui forme le vœu que « la situation restera calme et que la Constitution sera respectée. Il est particulièrement tragique que le président Rugova nous quitte à ce moment décisif pour le futur du Kosovo, alors que la France par la voix du président Chirac a salué ‘‘le rôle historique et le courage politique de Rugova’’. C’est à son héritage qu’il faudra que chacun reste fidèle. »

Le chantre de l’indépendance

Il faut dire que Rugova a été plus qu’un leader, une icône politique que ses adversaires ont été incapables de briser. Né au Kosovo le 2 décembre 1944, diplômé en lettres de la Sorbonne, polyglotte, Rugova, ancien membre du Parti communiste et secrétaire de l’Union des écrivains du Kosovo, a été l’un des pionniers de l’intelligentsia kosovare dans l’ex-Yougoslavie communiste. Sa lutte pacifique contre l’emprise de Belgrade et la répression sous le régime de Slobodan Milosevic lui ont valu le surnom de « Gandhi du Kosovo ». Après la révocation par Milosevic de l’autonomie du Kosovo en 1989, Ibrahim Rugova fonda la Ligue démocratique du Kosovo (LDK) qui boycotte toutes les élections organisées par Belgrade et installe des institutions parallèles et clandestines. Il établit, dès le début des années 1990, des liens étroits avec l’Occident, en particulier avec Washington. Dans la société traditionnellement conservatrice du Kosovo, il devient alors le père de la nation. Ce titre n’est guère usurpé, car Ibrahim incarnait justement la lutte des Albanophones pour leur indépendance. Il fumait beaucoup jusqu’à ce que ses médecins diagnostiquent officiellement un cancer du poumon en septembre dernier. Le Kosovo est désormais à la croisée des chemins après la disparition de son président. Si les Albanais majoritaires excluent tout retour dans le giron serbe et sont massivement favorables à l’indépendance, les Serbes eux ne veulent pas lâcher prise, considérant le Kosovo comme le berceau historique de leur nation. Rugova, contrairement aux adeptes de la lutte armée, a su user de la diplomatie pour faire entendre la voix de son pays, notamment dans le concert international. D’ailleurs, cette échappée en solo du leader kosovar a irrité ses détracteurs qui lui reprochent d’agir comme s’il était l’unique artisan de l’indépendance et de n’accepter que très difficilement la contradiction, même au sein de son propre parti. De ce fait, presque tous les fondateurs de la LDK ont quitté le parti que Rugova a dirigé pendant 15 ans. Edita Tahri, la dernière à s’en aller, a expliqué qu’elle avait pris cette décision pour protester contre l’attitude dictatoriale de Rugova. D’anciens guerilleros lui ont même reproché d’avoir décrit le mouvement rebelle comme un « groupe formé probablement par Belgrade pour discréditer la politique pacifiste des Albanais du Kosovo ». C’est dire que Rugova n’avait pas que des amis. Pis, sa carrière politique aurait pu prendre une tournure désastreuse, lorsque cet apôtre de la non-violence a été poussé dans ses derniers retranchements en allant serrer la main de Milosevic à Belgrade. Certains de ses compatriotes y ont même vu une trahison. Rugova avait alors juré par tous les saints qu’il avait été mis sous pression, traité en prisonnier et qu’il n’avait aucune marge de manœuvre. Il avait fini par admettre que ce qu’il avait signé dans la capitale yougoslave n’avait aucune valeur, dans une allusion à un texte qu’il avait cosigné avec le président Milosevic demandant un arrêt des frappes de l’OTAN et l’ouverture des pourparlers de paix. Il a nié avoir jamais appelé à un arrêt des bombardements.

La succession est ouverte

Cette période trouble a failli l’emporter, faisant place aux séparatistes de l’armée de libération du Kosovo, dont les positions sont nettement moins conciliantes et plus radicales. Déprimé, il avait fait annoncer son intention de s’installer en Allemagne pour quelque temps avec ses proches. Malgré cela, si son influence a décliné quelque peu à une certaine période, il a toujours constitué la bonne carte pour l’Occident qui ne pouvait en finir avec la question kosovare sans l’implication de cet homme soucieux de trouver une solution avec le minimum de dégâts. Président sans palais, comme il plaît à se définir, Rugova a été élu le 24 mai 1992 avec 867 000 voix sur une population d’environ 2 millions. Sous tutelle de l’ONU, le premier magistrat du Kosovo n’a en réalité aucune emprise sur la situation de son pays. Sa marge de manœuvre est réduite, pour ne pas dire insignifiante. « Ma vie est comme la vie de chaque citoyen. Je n’ai aucune sécurité. Je suis comme un réfugié. Je vis chez ma belle-sœur dans un appartement en ville au 17e étage. Malgré mon statut, quand je passe la frontière, ils me contrôlent, ils m’arrêtent une heure, deux heures, trois heures, mais je garde mon sang froid, et j’en passe. C’est difficile, mais c’est nécessaire pour faire des contacts, lier des amitiés et demander un soutien pour notre cause. » Se disant musulman symbolique, Rugova n’a en fait pas d’attache avec la religion, même si celle-ci constitue un élément important dans le substrat de l’identité albanaise.

Appel au calme

« Sur le plan religieux, le Kosovo a deux religions, trois confessions : musulmans, catholiques et orthodoxes. L’identité, c’est premièrement la langue, puis la religion et la tradition. Tout au long de l’histoire avec trois religions, c’était très difficile pour survivre, mais nous avons réussi », concède-t-il en précisant que la langue albanaise a toujours été réprimée dans le système de l’ex-Yougoslavie. « Malgré cela, l’identité s’est affirmée, a demeuré, parce que nous avons passé cinq siècles sous la domination ottomane. Nous étions à cette époque une société très conservatrice. Je le dis au sens positif du mot. L’influence ottomane s’exerçait surtout dans les villes, pas dans les campagnes. Mais la langue a toujours demeuré. C’est une langue indo-européenne, une petite langue qui est restée sans famille. » A la question de savoir si l’influence de l’Islam politique n’allait pas, à l’instar de beaucoup de pays, investir le Kosovo, Rugova fait savoir que son pays est imperméable à ce genre d’intégration. « Moi, je crois en Dieu, mais je ne suis pas pratiquant. Quand je dis musulman, c’est un reste de l’histoire, comme chez beaucoup d’Albanais. Je suis contre une pénétration islamique fondamentaliste parce que nous, musulmans albanais, sommes complètement différents. Nous sommes des musulmans avec une tradition européenne. » Le dirigeant kosovar estime, par ailleurs, que la majorité de la population a encore une conscience de domination et qu’il ne peut y avoir une coexistence harmonieuse entre Serbes et Kosovars, du moins pour le moment. En fait, de nombreux Serbes qui vivaient au Kosovo ont dû plier bagages, par crainte de représailles, car la paix est encore très fragile comme le souligne un observateur international. « Un petit rien, une étincelle peut provoquer le chaos. C’est pourquoi, il faut être très prudent et ménager les susceptibilités des uns et des autres. »Pour Rugova, qui a bien compris la donne sociologique de son pays, « la meilleure solution c’est avoir un Kosovo neutre en y créant des institutions démocratiques et en normalisant la vie des citoyens. C’est après, bien après, qu’on pourra parler du statut ou de l’avenir du Kosovo. » Ni tribun, ni bon orateur, Rugova imposait cependant le respect grâce à un discours pacifiste où il ne faisait guère de concessions sur le combat qu’il a toujours mené pour l’indépendance de son pays. Selon la Constitution provisoire du Kosovo, Rugova sera remplacé par le président du Parlement, Nexhat Daci, 61 ans, jusqu’à l’élection du nouveau président. Son décès ouvre désormais la bataille de sa succession, mais aucun des dirigeants du Kosovo ne semble bénéficier actuellement d’un soutien comparable à celui qu’il avait acquis. Les principaux candidats sont le président du Parlement, le principal leader de l’opposition, Hashim Thaci 37 ans, l’actuel Premier ministre, Bajram Kosumi 45 ans et le leader du Parti réformateur, Veton Surroï 43 ans. Les premières négociations directes entre Serbes et Albanais, qui devaient avoir lieu à partir d’hier à Vienne, ont été reportées sine die. La disparition de Rugova laisse une chaise vide. Il n’a pas de successeur désigné à la tête de son parti déchiré par les dissensions. C’est dire que la situation déjà précaire au Kosovo va se compliquer davantage surtout pour la communauté internationale qui aura du mal à trouver un successeur qui saura allier réalisme, tolérance et dialogue, comme l’avait fait jusque-là le disparu. Mais les plus inquiets de sa succession sont les Serbes qui craignent que celui qui prendra la place de Rugova incite au trouble et à la violence pour parvenir à l’indépendance.

- Parcours

Ancien étudiant de la Sorbonne parisienne, le très francophile écrivain Ibrahim Rugova est né en 1944 au Kosovo. Il a enseigné la littérature avant de devenir la figure de proue de la résistance à la crispation serbe sur sa province. En 1974, sous le maréchal Tito, la Constitution yougoslave avait pourtant octroyé au Kosovo le statut de province autonome. Mais en 1989, le président de la Serbie Milosevic, aujourd’hui jugé au tribunal de la Haye, l’avait abrogé, prononçant la dissolution des institutions provinciales l’année suivante. Rugova avait alors fondé la LDK et boycotté chacun des scrutins organisés par Belgrade. La LDK avait aussi mis en place des écoles, des centres de santé et même des centres de perception des impôts à l’intention de la majorité albanaise du Kosovo (90% de la population). Les Albanais du Kosovo ont proclamé une République se donnant en 1992 un Parlement et un président de la République, Ibrahim Rugova. Ce dernier avait été réélu en 1998 sans davantage de reconnaissance internationale ni bien évidemment celle de Belgrade. L’intervention militaire internationale en Yougoslavie s’est terminée en juin 1999 avec le retrait des troupes serbes, mais aussi avec la résolution 1244 du Conseil de sécurité des Nations unies, reconnaissant la souveraineté de la RFY sur le Kosovo promis à nouveau à une autonomie substantielle. Rugova s’est éteint cette semaine à l’âge de 61 ans. Il laisse une veuve et trois enfants, mais c’est tout le pays qui est orphelin.

Hamid Tahri