02022007

2 février 2007 – L'Envoyé spécial de l'ONU pour le statut final du Kosovo, Martti Ahtisaari, a présenté aujourd'hui ses propositions qui prévoient d'abord des institutions nouvelles et des pouvoirs internationaux accordés à la province serbe administrée par les Nations Unies depuis 1999 et ensuite un calendrier pour y parvenir.

Dans ses propositions présentées à Belgrade et Pristina, l'ancien président finlandais Martti Ahtisaari recommande l'adoption d'un Pacte (Settlement) en 14 articles.

Le Pacte prévoit d'abord que le Kosovo se dotera d'une Constitution afin de consacrer le principe d'une société multiethnique, démocratique, respectant les droits et libertés fondamentales internationalement reconnus.

Le Kosovo aura le droit de négocier et conclure des accords internationaux, notamment le droit d'être membre d'organisations internationales.

Ensuite, le Kosovo devra assurer la protection et la promotion des droits de toutes ses communautés.

Le Pacte prévoit aussi une décentralisation renforcée, notamment des pouvoirs de représentation et d'administration importants pour les non-Albanais, et spécifiquement pour les Serbes du Kosovo. Certaines lois, notamment, ne pourront être adoptées sans l'accord d'une minorité des non-Albanais représentés au parlement.

A titre d'exemple de la préservation de la multi-diversité culturelle, il prévoit expressément que le patrimoine culturel de l'Eglise orthodoxe serbe sera protégé, et que les communautés serbes pourront bénéficier d'un « financement transparent » de la part des autorités de Belgrade.

Le Pacte prévoit par ailleurs que « tous les réfugiés et personnes déplacées du Kosovo » bénéficieront du droit au retour et à la reprise en possession de leurs propriétés et de leurs biens.

Enfin, le Kosovo se dotera d'une Force de sécurité à créer dans l'année qui vient, multiethnique et forte de 2500 membres actifs et 800 réservistes.

Le Pacte prévoit le maintien d'une présence internationale civile, par l'intermédiaire d'un Représentant civil international qui sera aussi le représentant de l'Union européenne, avec le pouvoir de superviser la mise en oeuvre du Pacte, y compris en annulant des lois ou en sanctionnant des fonctionnaires agissant de façon contraire à l'esprit du Pacte.

La présence internationale sera aussi militaire, avec une Mission européenne de sécurité et de défense pour conseiller le Kosovo et une présence militaire de l'OTAN.

Quant au calendrier, il prévoit d'abord une période de transition de 120 jours. Pendant ce temps là, l'Assemblée du Kosovo approuvera la Constitution et la législation nécessaire.

A la fin de cette période, le mandat de la Mission d'administration intérimaire des Nations Unies au Kosovo (MINUK) expirera et tous ses pouvoirs législatifs et exécutifs seront transférés aux autorités du Kosovo.

Enfin, le mandat du Représentant civil international se poursuivra jusqu'à ce qu'i estime que le Kosovo a mis en oeuvre les termes du Pacte.

Office of the Special Envoy of the Secretary-General
of the United Nations for the future status process for Kosovo

** The Status proposal **

Executive summary

The aim of the Comprehensive Proposal for the Kosovo Status Settlement is to define the provisions necessary for a future Kosovo that is viable, sustainable and stable. It includes detailed measures to ensure the promotion and protection of the rights of communities and their members, the effective decentralization of government, and the preservation and protection of cultural and religious heritage. In addition, the Settlement prescribes constitutional, economic and security provisions, all of which are aimed at contributing to the development of a multi-ethnic, democratic and prosperous Kosovo. An important element of the Settlement is the mandate provided for a future international civilian and military presence in Kosovo, to supervise implementation of the Settlement and assist the competent Kosovo authorities in ensuring peace and stability throughout Kosovo. The provisions of the Settlement will take precedence over all other legal provisions in Kosovo. [ Click Here to see the full Executive Summary]

Fact Sheets :

Background on the origins of UNOSEK

The Status process

I. General

II. Provisions of the Settlement

The Settlement consists of a main body with fourteen articles that form its key principles, and twelve Annexes which elaborate upon these principles:

· Kosovo shall be a multi-ethnic society, governing itself democratically and with full respect for the rule of law, the highest level of internationally recognized human rights and fundamental freedoms, and which promotes the peaceful and prosperous existence of all its inhabitants.

· Kosovo shall adopt a Constitution to enshrine such principles. While the Settlement does not prescribe a complete Constitution, it defines key elements that must form part of the Constitution.

· Kosovo shall have the right to negotiate and conclude international agreements, including the right to seek membership in international organizations.

· The protection and promotion of the rights of members of communities is a central element of the Settlement. The Settlement addresses key aspects to be protected, including culture, language, education, and symbols. It also provides for specific representation mechanisms for Kosovo non-Albanian community members in key public institutions to safeguard and encourage their effective and active participation in public life. To protect the rights of Kosovo non-Albanian communities in the legislative process, the Settlement also provides that certain, enumerated laws may only be enacted if a majority of the Kosovo non-Albanian members of the Kosovo Assembly agree to their adoption.

· The Settlement provides a wide-ranging decentralization proposal, which is extensive in scope and intended to promote good governance, transparency and effectiveness in public service. The proposal focuses in particular on the specific needs and concerns of the Kosovo Serb community, which will have a high degree of control over its own affairs. The decentralization elements include, inter alia, new municipal competencies for Kosovo Serb majority municipalities (such as in the areas of secondary health care and higher education); extensive municipal autonomy in financial matters, including the ability to accept transparent funding from Serbia for a broad range of municipal activities and purposes; provisions on inter-municipal partnerships and cross-boundary cooperation with Serbian institutions; and the establishment of six new or significantly expanded Kosovo Serb majority municipalities (Gracanica, Novo Brdo, Klokott, Ranilug, Partes, Mitrovica-North).

· The Settlement also provides for a justice system in Kosovo that is integrated, independent, professional and impartial, ensuring access of all persons in Kosovo to justice. It also provides for mechanisms to ensure that the justice system is inclusive, and that its judiciary and prosecution service reflect the multiethnic character of Kosovo.

· The provisions on the protection and promotion of religious and cultural heritage will ensure the unfettered and undisturbed existence and operation of the Serbian Orthodox Church (SOC) in Kosovo. More than forty key religious and cultural sites will be surrounded by Protective Zones to prevent any disruptive commercial and industrial development or construction, and to preserve the cultural dignity of such sites. The Settlement also mandates additional physical security for selected sites. The SOC and its internal organization will be explicitly recognized by the Kosovo authorities, and will be granted inviolability of its property, freedom from taxation and customs duty privileges. The SOC in Kosovo will be also be free to maintain links with the SOC in Belgrade.

· All refugees and internally displaced persons from Kosovo will have the right to return and reclaim their property and personal possessions. The Settlement also calls upon Kosovo and Serbia to cooperate fully with the International Commission of the Red Cross to resolve the fate of missing persons.

· The Settlement includes specific provisions designed to promote and safeguard sustainable economic development in Kosovo. It prescribes transparent procedures to settle disputed property claims and for a continued privatization process, both with substantial international involvement. In addition, the Settlement defines mechanisms to determine Kosovo’s share of Serbia’s external debt, and to address the issue of property restitution.

· The Settlement also provides for a professional, multi-ethnic, and democratic Kosovo security sector, encouraging significant local ownership in its development while retaining a level of international oversight necessary for ultimate success in this sensitive area. The Kosovo Police Force will have a unified chain of command throughout Kosovo, with local police officers reflecting the ethnic composition of the municipality in which they serve. In Kosovo Serb majority municipalities, the Municipal Assembly will have enhanced competencies in the selection of the local Station Commander. A new professional and multi-ethnic Kosovo Security Force (KSF) will be established within one year.. It will have a maximum of 2,500 active members and 800 reserve members. The Settlement stipulates that the current Kosovo Protection Corps (KPC) will be disbanded within one year.

· Recognizing that fulfilling Kosovo’s responsibilities under the Settlement will require a wide range of complex and difficult activities, the Settlement provides for a future international presence to supervise and support the relevant efforts of Kosovo’s authorities. This presence consists of three principle components:

· The OSCE, with an extensive field presence in Kosovo, will be requested to assist in the monitoring necessary for successful implementation of the Settlement.

III. Implementation of the Settlement

· Upon the entry into force of the Settlement, there will be a 120 day transition period, during which UNMIK’s existing mandate will remain unchanged. To ensure immediate supervision over implementation of the Settlement by Kosovo, however, the ICR will possess the authority to monitor such implementation and make recommendations to UNMIK on actions to be taken to ensure compliance.

· During the transition period, the Kosovo Assembly, in consultation with the ICR, will be responsible for approving a Constitution and the legislation necessary for the implementation of the Settlement. The new Constitution and legislation will become effective immediately upon the conclusion of the transition period.

· At the end of the transition period, UNMIK’s mandate will expire and all legislative and executive authority vested in UNMIK will be transferred en bloc to the authorities of Kosovo, in accordance with the Settlement.

· Within nine months of the entry into force of the Settlement, general and local elections are to be held.

Ø The Settlement provides that Kosovo will have a Constitution, to be drafted and adopted by Kosovans.

Ø All provisions of the future Constitution must be consistent with the Settlement. In case of conflict between the Constitution and the Settlement, the Settlement will prevail.

Ø The Settlement does not prescribe a complete Constitution, but does define some key elements that must be included in the future Constitution

Ø The Settlement provides that Kosovo must uphold, promote and protect internationally recognized human rights and fundamental freedoms.

Ø All persons in Kosovo are entitled to these rights and freedoms without discrimination of any kind. All persons in Kosovo are equal before the law, and are entitled, without discrimination, to equal protection of the law.

Rights of Communities and their Members

Ø Under the Settlement, Kosovo must guarantee the protection of the national or ethnic, cultural, linguistic and religious identity of all Communities and their members.

Ø Members of Communities will have specific rights, in addition to their human rights and fundamental freedoms, including the right to freely express, foster and develop their identity and Community attributes. In accordance with applicable laws and international standards, members of Communities will, for example, have the right to:

§ Receive public education in one of the official languages of Kosovo of their choice at all levels or in their own language where they constitute a sufficient majority;

§ Use their language and alphabet in their relations with public authorities in areas where they represent a sufficient share of the population;

§ Guaranteed access to and representation in public broadcast media as well as programming in their language; create and use their own media and the use of a reserved number of frequencies for electronic media;

Ø Members of Communities will also have clear roles in the public affairs of and decision-making processes in Kosovo, including guaranteed representation in the Assembly, the Government, and judiciary.

Refugees and Internally Displaced Persons

Ø The Settlement also provides for the right of all refugees and internally displaced persons from Kosovo to return and reclaim their property and personal possessions in accordance with Kosovo and international law.

Missing Persons

Ø The Settlement calls upon both Kosovo and the Republic of Serbia to take necessary measures to determine and provide information regarding the identities, whereabouts and fates of missing persons, in full cooperation with the International Committee of the Red Cross and other international partners.

The Settlement provides for a system of decentralisation intended to promote good governance, transparency and effectiveness in public services. Recognizing the concerns of the Kosovo Serb community, in particular, the Settlement provides for it a high degree of control over its own affairs.

The Establishment of New Municipalities

Ø The Settlement establishes six new or enhanced Kosovo Serb municipalities: Mitrovicë/Mitrovica North; Graçanicë/Gracanica; Ranillug/Ranilug; Partesh/Parteš; Kllokot/Vërboc – Klokott/Vrbovac; and Novobërdë/Novo Brdo.

Ø The current municipality of Mitrovicë/Mitrovica will be split into the two municipalities of Mitrovicë/Mitrovica North and Mitrovicë/Mitrovica South, with cooperation and coordination between them facilitated through a newly established Joint Board.

Ø Additional municipalities for non-majority communities may be established in consultation with the respective communities.

Ø The Settlement’s provisions related to the establishment of new municipalities may be reviewed and revised as necessary by the International Civilian Representative after a census is conducted.

Municipal Competencies

Ø All municipalities will have responsibility for areas affecting the daily life of Kosovo citizens, including: education at the pre-primary, primary and secondary levels; public primary health care; local economic development; urban and rural planning; public housing; naming of roads, streets and other public places; and the provision of public services and utilities, among others.

Ø In addition, designated Kosovo Serb municipalities will have the following extended responsibilities:

§ The Municipalities of Mitrovicë/Mitrovica - North, Graçanicë/Gracanica, and Shtërpcë/Štrpce will have authority over hospitals and the provision of secondary health care in their municipalities.

§ The Municipality of Mitrovicë/Mitrovica – North will have certain responsibilities with regard to the Serbian language university of Mitrovicë/Mitrovica.

§ All Kosovo Serb municipalities will be responsible for the protection and promotion of cultural and religious affairs at the local level;

§ All Kosovo Serb municipalities will have an enhanced role in the selection of local Police Station Commanders.

Municipal Finances

Ø All municipalities will be responsible for their own budgets and are entitled to financial resources of their own.

Ø A fair and transparent block grant system will be established, ensuring greater municipal autonomy in the allocation and expenditure of central funds.

Municipal Cooperation

Ø Municipalities will have the right to form associations and partnerships with other municipalities in Kosovo to carry out functions of mutual interest.

Ø Municipalities will have the right to cooperate with municipalities and institutions in Serbia, including the right to receive financial donations and technical assistance from Serbia, within certain clear parameters set by the Settlement.

Ø The Settlement provides for the autonomy and protection of all religious denominations, their property and their sites.

Ø The Serbian Orthodox Church (SOC) in Kosovo will be afforded additional security and certain other protections, rights, privileges and immunities, including guarantees against expropriation, full discretion in the management of its property and access to its premises.

Ø The SOC will be free to receive donations and support from any institution, provided this occurs in a fully transparent manner.

Security

Ø The SOC, its monasteries, churches and other religious and cultural sites of special significance to the Kosovo Serb community will be provided the necessary physical security.

Ø Kosovo law enforcement agencies will have the main responsibility to provide such security.

Ø The International Military Presence will continue to provide security for the nine major Serbian religious and historic sites until a decision is made to transfer this responsibility to the Kosovo Police Service.

Protective zones

Ø 45 protective zones will be established around the most prominent churches and monasteries, as well as historical monuments.

Ø Protective zones will prohibit or restrict certain activities that can have a damaging effect on the historical, cultural and natural environment around the sites or severely disturb the monastic way of life, but will not affect property ownership rights.

Ø Of the 45 protective zones, there will be zones established around Visoki Dečani Monastery, Peć Patriarchate, Gračanica Monastery, Dević Monastery and Gorioč Monastery, Budisavci Monastery, Historic Center of Prizren, the village of Velika Hoča and a number of other sites.

Implementation Monitoring Council

Ø An Implementation Monitoring Council (IMC) with local and international participation will be established to monitor and facilitate implementation of the Settlement relating to the protection of the Serbian religious and cultural heritage in Kosovo.

Ø Serbian authorities are expected to return archaeological and ethnological exhibits, which were taken on loan from the museums of Kosovo in 1998-1999.

070116

Economic and Property Issues

General

Property

External Debt

The Settlement provides for a justice system in Kosovo that is based upon the rule of law, and is integrated, independent, professional and impartial.

Ensuring Ethnic Diversity

Ø In relation to the recruitment, selection, appointment, promotion and transfer of judges and prosecutors, the Settlement requires the relevant Kosovo authorities to ensure that its judiciary and prosecution service reflect the multiethnic character of Kosovo, and, in particular the ethnic composition of their area of jurisdiction. In this regard:

§ The Kosovo Judicial Council (KJC) is to take all measures necessary with a view to increasing the number of judges and prosecutors from currently underrepresented Communities;

§ At the District and Supreme Court levels, there will be a minimum requirement for the number of judicial positions reserved for Kosovo non-Albanian judges;

§ Candidates for judicial positions that are reserved for members of Kosovo non-Albanian communities will be nominated for appointment by the KJC members themselves representing Kosovo non-Albanian Communities;

Improving Access to Justice

Ø A Constitutional Court will be established, composed of nine distinguished jurists of the highest moral character.

Ø The Settlement focuses on improved access to justice for all persons in Kosovo, and, in particular, for inhabitants of the newly established Kosovo Serb majority municipalities;

Ø A new municipality will have the option of submitting a request to the KJC for the establishment of a new basic court on its territory, or to be under the jurisdiction of one of the basic courts in another municipality;

Ø If a new basic court is not established for that municipality, the competent authorities will have to take all measures necessary to ensure that local communities in the new municipality have access to justice, including, for example, establishing a Department of a basic court on the territory of that municipality, or provide for holding of sessions in that municipality of the basic court which has jurisdiction over it.

Strengthening the Kosovo Judicial Council (KJC)

Ø The Settlement provides for a composition of the KJC that is broadly representative, functional and independent;

Ø Upon the conclusion of UNMIK’s mandate, the KJC will exercise final authority to propose to the President of Kosovo candidates for appointment or reappointment of judges and prosecutors;

Ø The KJC will continue to have authority over the on-going, comprehensive Kosovo-wide review of the suitability of all applicants for permanent appointments in the judiciary and prosecution service.

Ø The Settlement will significantly enhance the powers and responsibilities of the authorities in Pristina with respect to Kosovo’s security.

Ø A new Kosovo Security Council, reporting to the Prime Minister, will be established to develop a comprehensive security strategy.

Kosovo Police Service (KPS)

Ø The ethnic composition of the KPS within a given municipality will, to the extent possible, reflect the ethnic composition of the population within that municipality.

Ø In Kosovo Serb majority municipalities, the Municipal Assembly will have a role in the selection of the local police Station Commander.

Kosovo Security Force (KSF)

Ø A new professional and multi-ethnic Kosovo Security Force will be established.

Ø The KSF will have a maximum of 2,500 active members and 800 reserve members, without heavy weapons. Members of the KSF will be recruited from across Kosovo through a formal selection process developed jointly by Kosovo and the International Military Presence (IMP)

Ø The KSF will initially be primarily responsible for crisis response, explosive ordinance disposal, and civil protection.

Ø The KSF will be designed and prepared to fulfil other security functions, not appropriate for the police or other law enforcement organizations. The IMP, in coordination with the ICR, will decide when to authorize the KSF to engage in these new security functions.

Ø The current KPC, having accomplished its goals, including the facilitation of Kosovo’s post-conflict recovery, will be disbanded within one year. The International Community will develop a Demobilization and Reintegration process for the KPC retirees.

Kosovo will have a domestic security agency to monitor threats to Kosovo’s internal security.

The International Presence

Kosovo will be responsible for managing its own affairs and for fulfilling its obligations under the Settlement. An International Civilian Representative will be appointed to supervise the implementation of the Settlement and support the relevant efforts of Kosovo’s authorities. KFOR will continue to be present throughout Kosovo and work in support of Kosovo’s authorities.

International Civilian Presence

Ø An International Civilian Representative (ICR), who will also be the EU Special Representative (EUSR), will be appointed by an International Steering Group (ISG) comprised of key international stakeholders.

Ø The ICR will be the final authority in Kosovo regarding interpretation of the civilian aspects of the Settlement.

Ø The ICR will be supported by an International Civilian Office (ICO). The ICO will be smaller and its role will be substantially different than UNMIK.

Ø Unlike UNMIK, the ICR will not have an executive mandate to administer Kosovo.The ICR will have specific powers to allow him/her to take the actions necessary to oversee and ensure successful implementation of the Settlement. The ICR may, for example, correct or annul decisions by Kosovo public authorities that he/she determines to be inconsistent with the letter or spirit of the Settlement.

Ø The mandate of the ICR will continue until the ISG determines that Kosovo has implemented the terms of the Settlement. The ISG will conduct its first review of the status of settlement implementation after two years.

b. European Security and Defence Policy (ESDP) Mission

Ø An ESDP Mission, under the direction of the EUSR, will assist Kosovo in the development of effective, fair and representative rule of law institutions.

Ø The ESDP Mission will have the authority to ensure that specific sensitive crimes are properly investigated, prosecuted, and adjudicated, including, where appropriate, by independent international prosecutors and judges.

Ø The ESDP Mission will also have the authority to assume limited executive functions to ensure the maintenance and promotion of the rule of law, public order and security.

International Military Presence

Ø KFOR will remain in Kosovo as the International Military Presence (IMP) to provide a safe and secure environment, in conjunction with the ICR and in support of Kosovo institutions until such time as those institutions are capable of assuming responsibility for Kosovo’s security.

Ø At the beginning of Settlement implementation, KFOR will provide security to a number of pre-designated sites of the Serbian Orthodox Church.

Ø For an initial period, the IMP will also supervise, monitor and have executive authority over a new Kosovo Security Force.

Once the Settlement enters into force, there will be a 120 day transition period.

Constitutional Process

Ø A new Constitution will be drafted by a Constitutional Commission comprised of 21 members, who must possess the relevant professional qualifications and expertise necessary for this purpose.

Ø The Constitution will be certified by the International Civilian Representative (ICR).

Ø The Kosovo Assembly will be responsible for formally approving the Constitution. Such approval will require a 2/3 majority of the Assembly and appropriate consultations with non-majority Assembly members.

Kosovo Legislation

Ø The Kosovo Assembly must formally approve certain pieces of legislation necessary to implement the terms of the Settlement, which will enter into effect immediately upon the conclusion of the transition period.

Ø Such legislation must include laws on General and Local Elections, on Local Self Government and Municipal Boundaries, and on Establishing Protective Zones around designated Serbian religious and cultural sites.

UNMIK Presence

Ø During the transition, UNMIK will continue to exercise its mandate under UN Security Council Resolution 1244. On matters related to the implementation of the Settlement, it will consult with the ICR, who will have the authority to monitor implementation of the Settlement and make recommendations to UNMIK on any actions to be taken to ensure compliance with the Settlement.

Ø The Constitutional Framework and other applicable law will remain in effect to the extent not inconsistent with the Settlement.

Ø At the end of the transition period UNMIK’s authorities will be transferred en bloc to Kosovo authorities, unless otherwise provided for in the Settlement.

Ø UNMIK will ensure an orderly transition of the existing legal framework to the legal framework established under the Settlement.

Elections

Ø No later than 9 months from the entry into force Kosovo shall hold general and municipal elections.

On 10 June 1999, at the conclusion of the NATO air campaign against the Milosevic regime in the Federal Republic of Yugoslavia (FRY), the United Nations Security Council passed Resolution 1244 in response to the post-conflict situation in Kosovo. This resolution demanded that the FRY put an end to violence and repression in Kosovo and conduct a phased withdrawal of its military, police, and paramilitary forces from Kosovo.

While legally still part of Serbia, Kosovo has been administered by the United Nations (UN) since the passage of UN Security Council Resolution (UNSCR) 1244, which established an international civil presence led by a Special Representative of the Secretary-General (SRSG) as well as an international security presence. Resolution 1244 mandates the international civil presence, known as the UN Interim Administration Mission in Kosovo (UNMIK), to create substantial autonomy and, eventually, to facilitate a political process designed to determine Kosovo's future status. The SRSG is the senior international official in Kosovo and has broad legal authority to govern Kosovo.

In May 2005 the Secretary-General appointed Ambassador Kai Eide, Permanent Representative of Norway to NATO, as his Special Envoy to carry out a comprehensive review of Kosovo. In a letter addressed to the Security Council on 7 October 2005, conveying Ambassador Eide's report, the Secretary-General concluded that the time had come to move into the next phase of the political process in Kosovo. On 24 October 2005, in a Presidential Statement, the members of the Security Council endorsed the Secretary-General's intention to initiate the political process and welcomed his intention to appoint a Special Envoy to lead it. On 31 October 2005, the Secretary-General informed the Security Council of his intention to appoint Mr. Martti Ahtisaari, former President of Finland, as his Special Envoy (SE) for the future status process for Kosovo, and Mr. Albert Rohan (Austria) as Deputy to the Special Envoy (DSE). The Security Council supported their appointment in a letter dated 10 November 2005.

In addition, in November 2005, the members of the Contact Group (France, Germany, Italy, Russian Federation, United Kingdom and United States) issued ten "Guiding Principles" for a settlement of the Status of Kosovo" to support the Special Envoy in his efforts. In particular, these principles state that any settlement should ensure Kosovo's multi-ethnicity, the protection of the cultural and religious heritage in Kosovo, strengthen regional security and stability, and should ensure that Kosovo can cooperate effectively with international organizations and international financial institutions. In a following statement, the Contact Group also emphasized that any settlement needs to be acceptable to the people of Kosovo.

The SE and the DSE paid their first visit to the parties and the region in November 2005, visiting Pristina and Belgrade, as well as the neighbouring capitals of Tirana, Podgorica and Skopje. Since then, the Special Envoy, his Deputy and senior staff members of UNOSEK have made frequent visits to the region.

In the course of 2006, UNOSEK has held 15 rounds of direct talks between the Belgrade and Pristina negotiating teams.

Fourteen of theses rounds of talks have focused on decentralization, the protection of cultural and religious heritage in Kosovo, economic issues, and the protection of community rights.

In addition, the SE presided over direct talks with the Serbian and Kosovo leadership in Vienna on 24 July 2006. President Boris Tadić and Prime Minister Vojislav Koštunica led the delegation of Serbia, while President Fatmir Sejdiu led the Kosovo Team of Unity. The meeting gave each party the opportunity to present at the highest level its view of the future of Kosovo to the other, as well as to the international community, represented both by UNOSEK and by observers from the CG, the EU and NATO.

In addition to these direct talks between the parties, since January 2006, 26 UNOSEK-led expert missions have visited Belgrade and Pristina to talk separately to the parties on various issues.

Seemingly, since November 2005, the SE and his Deputy have been meeting extensively with other key players in the process. Those have included briefings to the Security Council (4 March, 13 July and 22 September 2006); meetings with the CG, EU Foreign Ministers, and other international actors, including NATO and the OSCE.

After meeting the Secretary-General of the United Nations on 25 January 2007 in Paris to brief him on the latest developments in the status process and share with him the proposal, the Special Envoy met on 26 January 2007 in Vienna with the Contact Group (CG) members and also shared the content of his proposal, as part of the regular consultations and close cooperation process between UNOSEK and the CG;

Special Envoy Martti Ahtisaari presents his proposal for the future status of Kosovo in Belgrade and Pristina

Vienna – Special Envoy Martti Ahtisaari today traveled to Belgrade and Pristina to present his proposal for the future status of Kosovo.

In Belgrade, the proposal was handed over to President Boris Tadić of Serbia. The Special Envoy then flew to Pristina where he met President Fatmir Sejdiu and the Team of Unity, to whom he presented his proposal.

The Special Envoy also met at UNMIK Headquarters representatives of the non-Albanian communities in Kosovo.

The Special Envoy said during a press conference that the aim of the Settlement to lay the foundations for a future Kosovo that is viable and stable, a future Kosovo where members of all communities – Albanians, Serbs and other communities - can live a dignified, safe and economically sustainable life, and a future Kosovo which contributes actively and effectively to the security and stability of the region.

The Special Envoy emphasized: “Everyone in Kosovo agrees that the dire economic situation needs most urgent attention. The Settlement outlines provisions designed to promote sustainable economic development, including Kosovo’s ability to apply for membership in International Financial Institutions.”

The Special Envoy recalled that his proposal is the result of one year of intensive negotiations with the parties. “In the course of 2006, UNOSEK held 15 rounds of direct talks between Belgrade and Pristina negotiating teams, and our experts visited Belgrade and Pristina 26 times to talk separately to the parties on various issues. The last meeting took place on December 10^th”, he stressed.

The Special Envoy outlined that “in the coming weeks, we intend to engage the parties in further consultations.” The Special Envoy announced that he had invited the parties to Vienna the consultation process on 13 February and that he would “consider constructive amendments and willing to integrate compromise solutions that parties might reach.”

“This consultation phase is important. I want to give both parties the chance once again to make their points. I will then finalize my Settlement proposal for submission to the Security Council. At that stage I will also elaborate on the status issue”, the Special Envoy said, adding: “I do not want to have any unnecessarily or artificial delay”.

Documents of Reference

Seidiu: Është nisja drejt fundit të përcaktimit të pavarësisë

3 Shkurt Negociatorët kosovarë flasim për propozimet

Presidenti i Kosovës, Fatmir Sejdiu, e ka vlerësuar paketën e propozuar prej Ahtisarit si fillimin e fundit të arritjes së pavarësisë së Kosovës. Në deklaratën e dhënë për mediat, grupi i negociatorëve të Kosovës theksojnë se shteti i Kosovës do të jetë në kufijtë ekzistues dhe do të garantojë të drejtat e qytetarëve që jetojnë në të. "Presidenti dhe Ekipi i Unitetit mirëpresin takimin e sotëm me Presidentin Ahtisari, me të cilin, ka nisur faza finale e zgjidhjes së statusit të Kosovës. Ekipi i Unitetit ka pranuar për shqyrtim Pakon e Presidentit Ahtisari si dhe ka marrë propozimet e tij për orarin e mëtejmë të angazhimit të Ekipit të Unitetit", tha dje Seidiu. Ai shtoi se ekipi i Unitetit do të ofrojë shumë shpejt komentet dhe sugjerimet për Pakon e Presidentit Ahtisari dhe është i përkushtuar të vazhdojë procesin, siç është kërkuar prej Presidentit Ahtisari. "Ekipi i Unitetit është i bindur që procesi ndërkombëtar i zgjidhjes së statusit të Kosovës, të cilit i prinë Presidenti Ahtisari, do të përmbyllet së shpejti me bërjen e Kosovës shtet të pavarur, me të gjitha garancitë e duhura për komunitetet që jetojnë në Kosovë, para së gjithash për komunitetin serb. Shteti i Kosovës, në kufijtë ekzistues, me një pushtet funksional, me të drejtat dhe garancitë për të gjithë qytetarët dhe komunitetit që jetojnë në Kosovë, është zgjidhja e vetme e qëndrueshme për statusin e Kosovës. Ekipi i Unitetit beson fuqishëm që të gjitha këto elemente gjinden në propozimin e Presidentit Ahtisari", tha dje Sejdiu.

Shtetet e Bashkuara

Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë falënderuar të ngarkuarin e posaçëm Martti Ahtisaari mbi procedurat e ndjekura dhe për propozimet e bëra për zgjidhjen përfundimtare të statusit të Kosovës. Marrëveshja e propozuar vlerësohet si fryt i bisedimeve disavjeçare si dhe të balancuara. Ndërsa propozimet shihen si një zgjidhje për stabilitetin dhe për garantimin e një Kosove multietnike. Madje, theksohet se propozimet garantojnë zhvillimin e një Kosove demokratike.

Në deklaratën e dhënë për shtypin, theksohet se tashmë statusi ka hyrë në stadin përfundimtar. Ndaj dhe u bëhet thirrje palëve në Prishtinë dhe Beograd të bëhen pjesë e bisedimeve me Ahtisarin për të finalizuar propozimet e bëra. SHBA inkurajon më tej Ahtisarin që të realizojë punën e nisur, që dje solli paketën e propozimeve për statusin përfundimtar.

Presidenca e Bashkimit Evropian

Presidenca gjermane e Bashkimit Evropian, nëpërmjet zyrës së saj në Prishtinë, mbështeti dje propozimin dhe sugjerimet e të dërguarit të Kombeve të Bashkuara në bisedimet rreth statusit të Kosovës, Martti Ahtisaari, i cili planin e tij ua bëri publik palëve në Prishtinë dhe Beograd. Presidenca iu bën thirrje të theksuar Beogradit dhe Prishtinës, që t’u përgjigjen këtyre bisedimeve konsultative pa rezervë. Presidenca e Bashkimit Evropian shprehet se është e mendimit që zgjidhja e statusit për Kosovën do të kontribuojë me vendosmëri për sigurinë e stabilitetit rajonal.

De Guht: Propozimi i Ahtisarit i përngjan shumë pavarësisë

Ministri i Jashtëm i Belgjikës i bëri thirrje Kroacisë të jetë faktor stabiliteti në Ballkan, në prag të publikimit së planit të Marti Ahtisarit për statusin e Kosovës. "Kur e studiojmë propozimin e Ahtisarit, të cilin ne e mbështesim, ai i përngjan shumë pavarësisë", tha mbrëmë Karel De Guht, pas takimit me homologen kroate, Kolinda Grabar Kitaroviq. Ministri belg vlerësoi se disa politikanë në Bosnje, mund të përpiqen që pretendimet e tyre politike t'i kërkojnë tek e ardhmja e Kosovës, duke përkujtuar orvatjet e serbëve të Bosnjës që të shpallin pavarësi. "Në këtë kontekst, është shumë me rëndësi që vendet si Kroacia të insistojnë në faktin se nuk ka lidhje ndërmjet Kosovës dhe zhvillimeve në Bosnje", ka thënë De Guht.

Historiku i takimeve të Ahtisarit

Emisari special dhe zëvendësi i tij u kanë bërë vizitën e tyre të parë palëve dhe rajonit në nëntor të vitit 2005, duke vizituar Prishtinën dhe Beogradin si dhe kryeqytetet e shteteve fqinje si Tiranën, Podgoricën dhe Shkupin. Që nga ajo kohë, Emisari Special, zëvendësi i tij dhe anëtarët e stafit të lartë të UNOSEK-ut kanë bërë vizita të shpeshta në rajon.

Në rrjedhat e vitit 2006, UNOSEK-u ka mbajtur 15 raunde të bisedimeve të drejtpërdrejta mes ekipeve negociuse të Beogradit dhe Prishtinës. Këto bisedime janë përqendruar në çështjet e decentralizimit, mbrojtjen e trashëgimisë kulturore dhe religjioze në Kosovë, çështjet ekonomike dhe në mbrojtjen e të drejtave të komunitetit. Përveç kësaj, Emisari Special i ka kryesuar bisedimet e drejtpërdrejta me udhëheqësit e Serbisë dhe Kosovës, të mbajtura më 24 korrik 2006. Presidenti Boris Tadiç dhe Kryeministri Vojislav Koshtunica kanë udhëhequr delegacionin e Serbisë, kurse Presidenti Fatmir Sejdiu ka udhëhequr Ekipin e unitetit të Kosovës. Në takim iu ofrua rasti secilës palë që t'ia paraqesë palës tjetër, në nivelin më të lartë, pikëpamjet për të ardhmen e Kosovës, dhe të njëjtën t'ia paraqesë edhe komunitetit ndërkombëtar, të përfaqësuar nga UNOSEK-u dhe vëzhguesit e GK-së, BE-së dhe NATO-së.

Përveç këtyre takimeve të drejtpërdrejta mes palëve, qysh nga janari i vitit 2006, 26 ekspertë të misionit të UNOSEK-ut e kanë vizituar Beogradin dhe Prishtinën, për të biseduar ndaras me palët për çështje të ndryshme. Siç duket, që nga nëntori i vitit 2005, Emisari Special dhe zëvendësi i tij kanë takuar gjerësisht aktorët tjerë kyç të këtij procesi. Ata i kanë përfshirë raportimet në Këshillin e Sigurimit (4 mars, 13 korrik dhe 22 shtator të vitit 2006); takimet me GK-në, ministrat e jashtëm të BE-së dhe me aktorët e tjerë ndërkombëtar, përfshirë NATO-n dhe OSBE-në. Pas takimit me Sekretarin e Përgjithshëm të Kombeve të Bashkuara të mbajtur më 25 janar 2007 në Paris, për t'i raportuar për zhvillimet e fundit lidhur me procesin e statusit dhe të shkëmbejë me të propozime, Emisari Special, më 26 janar 2007, u takua në Vjenë me anëtarët e Grupit të Kontaktit për të shkëmbyer mendimet gjithashtu për përmbajtjen e propozimit të tij, si pjesë të konsultimeve të rregullta dhe procesit të bashkëpunimit të ngushtë mes UNOSEK-ut dhe GK-së.

Lista e bisedimeve të drejtpërdrejta mes delegacioneve të Beogradit dhe Prishtinës:

Takimi i udhëheqësve serbë dhe kosovarë në Vjenë (24 korrik)

Tetë takime të mbajtura lidhur me decentralizimin: (20 - 21 shkurt, 17 mars, 3 prill, 5 maj, 19 korrik, 7 gusht, 7 dhe 15 shtator)

Tre takime lidhur me mbrojtjen e trashëgimisë kulturore dhe religjioze në Kosovë: (23 maj, 18 korrik dhe 8 shtator). Dy takime lidhur me të drejtat e komunitetit: (8 gusht dhe 8 shtator)

Një takim lidhur me çështjet ekonomike (31 maj).

Statusi final do të zbardhet vetëm në OKB

BRAHIM SHIMA

3 Shkurt Ahtisari paraqet propozimet për zgjidhjen e statusit përfundimtar

Kryenegociatori Marti Ahtisari ka paraqitur dje paketën e pikave që do të saktësojnë statusin përfundimtar të Kosovës. Ndërsa lihej e nënkuptuar pavarësia përfundimtare e Kosovës, Ahtisari parashikonte të drejta thuajse të pakufizuara për minoritetin serb. Kështu, trupat e NATO-s do të qëndrojnë deri në fund të vitit 2008, ndërsa Kosova do të përfitojë si pjesën e saj nga pasuritë e ish-Jugosllavisë, por do të paguajë dhe pjesën që i takon nga borxhet që ky shtet ka pasur. Nga ana tjetër, Kosovës i hapen rrugët të kërkojë integrimin në strukturat ndërkombëtare. Por, ndërsa pala kosovare ka pranuar si kushtet për minoritetin, ashtu dhe kalimin në pavarësi, pala serbe ka mbetur totalisht e pakënaqur. Ahtisari ka dorëzuar paradite në Serbi, propozimet e tij. Por që si përgjigje ka marrë refuzimin, madje nuk kanë munguar as kërkesat për mbledhjen urgjent të Parlamentit. Këto deklarata janë mbytur nga deklaratat e ndërkombëtarëve, që janë shprehur se paketa e Ahtisarit duhet mbështetur dhe se palët duhet të angazhohen në bisedime.

Qëndrimi

Ahtisari tha se propozimi që ka paraqitur në Prishtinë dhe në Beograd, ka për qëllim që në Kosovë të krijohet një shoqëri e qetë, në të cilën të gjitha komunitetet do të kenë jetë të dinjitetshme. Në konferencën për shtyp në Prishtinë, ai tha se nuk do të ketë ndarje të Kosovës dhe se propozimi final të cilin do ta paraqesë në Këshill të Sigurimit, do të përcaktojë qartë statusin politik të Kosovës. Pakoja, të cilën e kam paraqitur sot te palët, paraqet propozim kompromisi. Gjatë javëve të ardhshme synojmë që të përfshijmë palët në konsultime dhe jam i gatshëm që të përfshijë zgjidhjet e kompromisit që mund të arrijnë palët”, tha Ahtisari në konferencën për shtyp pas takimeve në Prishtinë.

Përfundimi

Ahtisari nuk pranoi që të përgjigjet saktë nëse propozimi i tij parasheh pavarësinë për Kosovën. Megjithatë, ai ka bërë të ditur se kjo do të mësohet kur propozimi final të dorëzohet në Këshillin e Sigurimit të OKB-së. Megjithatë, Ahtisaari ftoi palët që të marrin pjesë në konsultimet që parasheh gjatë shkurtit në Vjenë, ndërkaq tha se shpreson që deri në fund të marsit të arrijë ta finalizojë dhe ta dorëzojë në Nju-Jork propozimin final për statusin. Ahtisari ka theksuar se propozimi nuk do të lejojë ndarje të Kosovës, ndërsa për pakicat, sidomos serbët, parasheh garantimin e të drejtave. “Parashihet krijimi i disa komunave të reja me shumicë serbe, zonat e mbrojtura të rreth 40 objekteve fetare e kulturore serbe, përdorimi i votimit të dyfishtë për disa çështje vitale për pakicat etj.”, tha Ahtisari.

Edmond Haxhinasto

Sekretari për marrëdhëniet ndërkombëtare në LSI, Edmond Haxhinasto, shprehet se paketa e propozimive do të çojë Kosovën drejt pavarësisë përfundimtare. "Mendoj se zhvillimet janë pozitive në sensin që disa pika themelore të kuadrit brenda të cilit do të gjejë zgjidhje çështja e Kosovës dhe do përcaktohej statusi i Kosovës, janë në këtë paketë të propozuar nga Ahtisari. Pra, do të jetë një vend sovran dhe i pavarur dhe, e dyta, që do të ruajë integritetin territorial dhe do të jetë një subjekt ndërkombëtar që do të ndjekë axhendën e vet të integrimit në strukturat euroatlantike. Sigurisht dihet që detajet e paketës mbeten për t’u parë, por ajo që është më e rëndësishmja dhe që e thashë dhe më lart, paketa do të garantojë një proces të pavarësimit të Kosovës. Duhet parë dhe me detaje si paketë, pavarësisht faktin se komente janë bërë dhe nga grupi i unitetit, qoftë dhe Presidenti Sejdiu. Mbeten për t’u parë detajet më tutje, por e rëndësishme është ajo që thashë më sipër, sovraniteti, dhe do të ketë të drejtën që të njihet si një vend subjekt ndërkombëtar i pavarur me të drejtën për të aplikuar më pas në të gjithë organizatat rajonale, por dhe më gjerë, duke përfshirë dhe Kombet e Bashkuara".

Agim Çeku

Kryeministri i Kosovës është shprehur i kënaqur dhe optimist nga paketa e propozimeve. Megjithatë është shprehur se janë dhe shumë pika për t’u riparë. Në lidhje me pranimin e të drejtave gati të pakufizuara të pakicave, Çeku tha se, "kemi dashur që pakicës t’i heqim argumentet që të kundërshtojë pavarësinë. Duam t’i bindim që ne i mirëpresim ata dhe angazhimin e tyre. Më shumë më shqetësojnë zërat radikalë të serbëve. Ka qëndrime regresive dhe jo realiste tek ata". Nga ana tjetër, ai theksoi se nuk ka arsye për tensionimin e situatës. Në lidhje me tensionimin e mundshëm të situatës në Mitrovicë, Çeku shtoi se paketa "është një nisje e re e marrëdhënieve mes komuniteteve dhe nuk ka asnjë arsye që të ketë lëvizje në rajonin ku janë serbët. Është shenjë për të marrë vendimin që të qëndrojnë në Kosovë dhe të jenë pjesë e vendimmarrjes në Kosovë", tha ai.

Kuvendi i Shqipërisë

Kryetari i Komisionit të Jashtëm parlamentar, Preç Zogaj, gjatë një prononcimi për "Metropol", tha se statusi duhet të përmbushë aspiratat e popullit shqiptar për një Kosovë të pavarur. Ndaj ai ka përshëndetur paketën e propozimeve të Ahtisarit. Ndërsa sekretarja e PS-së, Arta Dade, shprehu bindjen se, “Kosova do të marrë pavarësinë e shumëpritur, duke u krijuar hapësirat e domosdoshme minoriteteve”. Kjo gjë, sipas Dades, do jetë e vështirë të pranohet nga pala serbe, por të gjithë faktorët e huaj dhe ata me ndikim tek Serbia duhet të punojnë që ajo të pranojë këtë realitet të ri.

Kosova nuk do të jetë pjesë dhe nuk bashkohet me asnjë territor tjetër

3 Shkurt Grupi i kontaktit paraqet statusin përfundimtar të Kosovës, i cili u është dorëzuar zyrtarisht palëve

Statusi përfundimtar parashikon bashkëpunimin për të dhënat mbi personat e zhdukur

Serbia dhe Kosova do të ndajnë pjesën e borxhit që u është marrë ndërkombëtarëve

Në statusin përfundimtar të Kosovës, grupi i kontaktit ka vendosur që të parashikojë të gjitha hapat deri në ndarjen përfundimtare të Kosovës. Madje, negociatorët kanë parashikuar dhe borxhin që do të mbart Kosova pas ndarjes nga Serbia, kundrejt huadhënësve të vendeve të ndryshme. Kështu shuma që do t’i takojë të shlyejë Kosova, do të varet nga negociatat e mëtejshme mes të dy palëve. Ndërsa parashikohet ndarja e Mitrovicës në dy pjesë që, gjithsesi do të jenë në varësi të Kosovës dhe do të ketë një bashkëpunim ndërmjet tyre.

Nga ana tjetër, si Serbia dhe Kosova duhet të angazhohen për të paraqitur të dhënat që kanë mbi personat e zhdukur. Kosova përkufizohet si një shtet multietnik dhe multifetar.

Synimi i Propozimit të Gjithanshëm për Marrëveshjen mbi Statusin e Kosovës është të përcaktojë kërkesat e nevojshme për një Kosovë të ardhshme që është e mundshme, e mbështetshme dhe e stabilizuar. Ai përfshin masa të hollësishme për të siguruar inkurajimin dhe mbrojtjen e të drejtave të bashkësive dhe anëtarëve të tyre, decentralizimin efektiv të qeverisë dhe ruajtjen e mbrojtjen e trashëgimisë kulturore e fetare. Për më tepër, marrëveshja përshkruan masa kushtetuese, ekonomike dhe sigurie, të cilat së bashku synojnë të kontribuojnë në zhvillimin e një Kosove shumetnike, demokratike dhe të lulëzuar. Një element i rëndësishëm i Marrëveshjes është mandati që i jepet një prezence ndërkombëtare civile dhe ushtarake në Kosovë për të mbikëqyrur zbatimin e Marrëveshjes dhe për të ndihmuar autoritetet kompetente kosovare në sigurimin e paqes dhe stabilitetit në gjithë Kosovën. Dispozitat e Marrëveshjes do të kenë përparësi mbi të gjitha dispozitat e tjera ligjore në Kosovë.

II.Elementët e Marrëveshjes

Marrëveshja përfshin pjesën kryesore me katërmbëdhjetë nene që përbëjnë parimet e saj kyçe, dhe dymbëdhjetë shtojca, të cilat zgjerojnë më tej këto parime:

Kosova do të jetë një shoqëri shumetnike, që e qeverisë veten në mënyrë demokratike dhe me respekt të plotë për rendin ligjor, nivelin më të lartë të të drejtave të njeriut dhe lirive themelore të pranuara nga bota ndërkombëtare, dhe që nxit ekzistencën paqësore dhe të lulëzuar të gjithë banorëve të saj.

Kosova do të miratojë një Kushtetutë për të mbrojtur këto parime. Ndërsa Marrëveshja nuk përshkruan një Kushtetutë të plotë, ajo përkufizon elementet kyç që duhet të bëjnë pjesë në Kushtetutë.

Kosova do të ketë të drejtë të diskutojë dhe të miratojë marrëveshje ndërkombëtare, duke përfshirë të drejtën për të kërkuar anëtarësi në organizata ndërkombëtare.

Mbrojtja dhe përkrahja e të drejtave të anëtarëve të bashkësive është një element qendror i Marrëveshjes. Marrëveshja përcakton aspektet kyçe që do të mbrohen, duke përfshirë kulturën, gjuhën, edukimin dhe simbolet. Ajo gjithashtu përshkruan mekanizma specifike të përfaqësimit të anëtarëve të bashkësive jo-shqiptare të Kosovës në institucionet publike kryesore për të ruajtur dhe përkrahur pjesëmarrjen e tyre efektive dhe aktive në jetën publike. Për të mbrojtur të drejtat e bashkësive kosovare jo-shqiptare në procesin legjislativ, Marrëveshja gjithashtu lejon që disa ligje të caktuara mund të hyjnë në fuqi vetëm nëse një shumicë e anëtarëve kosovarë jo-shqiptarë të Asamblesë Kosovare janë dakord me miratimin e tyre.

Marrëveshja përmban një propozim me përmasa të gjëra për decentralizim, i cili është i një shkalle të zgjeruar dhe synon të përkrahë qeverisjen e mirë, transparencën dhe efikasitetin në shërbimin publik. Propozimi përqendrohet në veçanti në nevojat e shqetësimet specifike të bashkësisë kosovare serbe, e cila do të ketë një shkallë të lartë kontrolli mbi punët e veta. Elementet e decentralizimit përfshijnë, inter alia, kompetenca të reja bashkiake për bashkësitë me shumicë kosovare serbe (si për shembull, në fushat e shëndetësisë së shkallës së dytë dhe të arsimit të lartë); autonomi të zgjeruar bashkiake në çështjet financiare, duke përfshirë aftësinë për të pranuar fonde transparente nga Serbia për një diapazon të gjerë aktivitetesh e qëllimesh bashkiake; masa mbi aleanca mes bashkive dhe bashkëpunimin përmes kufijve me institucione serbe; dhe krijimin e gjashtë bashkësive të reja ose mjaft të zgjeruara me shumicë serbe (Gracanica, Novo Brdo, Klokott, Ranilug, Partes, Mitovica-Veriore).

Marrëveshja gjithashtu përcakton një sistem drejtësie në Kosovë, i cili është i integruar, i pavarur, profesional dhe i paanshëm, që i siguron drejtësi të gjithë personave në Kosovë. Ajo gjithashtu përcakton mekanizma për të siguruar që sistemi i drejtësisë është përfshirës dhe që shërbimi i tij gjyqësor dhe prokuror pasqyron karakterin shumetnik të Kosovës.

Elementet e Marrëveshjes për mbrojtjen dhe nxitjen e trashëgimisë fetare e kulturore do të sigurojnë ekzistencën e papenguar e të patrazuar të Kishës Ortodokse Serbe (KOS) në Kosovë. Më shumë se dyzet vende kyçe fetare e kulturore do të rrethohen nga Zona Mbrojtëse për të parandaluar zhvillime apo ndërtime të dëmshme tregtare dhe industriale, dhe për të ruajtur dinjitetin kulturor të këtyre vendeve. Marrëveshja gjithashtu garanton sigurinë fizike të përforcuar për vende të zgjedhura. KOS the organizata e saj e brendshme do të njihen haptazi nga autoritetet kosovare dhe do t’i njihet e drejta a paprekshmërisë së pronës, liria nga taksimi dhe privilegje doganore. KOS në Kosovë gjithashtu do të jetë e lirë të mbajë lidhje me KOS në Beograd.

Të gjithë refugjatët dhe personat e shpërngulur brenda Kosovës, do të kenë të drejtë të kthehen dhe të marrin sërish pasuritë dhe pronat e tyre personale. Marrëveshja gjithashtu u bën thirrje Kosovës dhe Serbisë të bashkëpunojnë plotësisht me Komisionin Ndërkombëtar të Kryqit të Kuq për të zgjidhur fatin e personave të zhdukur.

Marrëveshja përfshin masa të veçanta, që synojnë të nxisin e të ruajnë zhvillimin e vazhdueshëm ekonomik në Kosovë. Ajo përshkruan procedura transparente për të zgjidhur mosmarrëveshje lidhur me pronat dhe për një proces privatizimi të vazhdueshëm, të dyja këto me një pjesëmarrje të konsiderueshme ndërkombëtare. Për më tepër, Marrëveshja përkufizon mekanizma për të përcaktuar pjesën e Kosovës në borxhin e huaj të Serbisë dhe për të zgjidhur çështjen e kthimit të pronave.

Marrëveshja gjithashtu parashikon një sektor sigurimi në Kosovë, i cili është profesional, shumetnik, dhe demokratik, dhe inkurajon një përfshirje të rëndësishme lokale në zhvillimin e tij dhe në të njëjtën kohë ruan nivelin e mbikëqyrjes ndërkombëtare të nevojshëm për suksesin përfundimtar në këtë fushë delikate. Forca Policore Kosovare do të ketë një varg komande të njësuar në mbarë Kosovën, ndërkohë që oficerët lokalë të policisë do të pasqyrojnë përbërjen etnike të bashkësisë në të cilën ata shërbejnë. Në bashkitë kosovare me shumicë serbe, Asambleja Bashkiake do të ketë kompetenca të avancuara në zgjedhjen e Komandantit të Stacionit lokal. Një Forcë Kosovare Sigurimi (FKS) e re dhe shumetnike do të krijohet brenda një viti. Do të ketë një maksimum prej 2.500 anëtarësh aktivë dhe 800 rezervistë. Marrëveshja kërkon që Korpusi i Mbrojtjes së Kosovës (KMK) që ekziston sot do të shpërndahet brenda një viti.

Duke pranuar faktin që përmbushja e përgjegjësive të Kosovës, sipas Marrëveshjes, kërkon një diapazon të gjerë aktivitetesh komplekse dhe të vështira, Marrëveshja përcakton një prani ndërkombëtare në të ardhmen për të mbikëqyrur dhe përkrahur përpjekjet e duhura të autoriteteve kosovare. Kjo prani përfshin tre komponentë kryesorë:

Një Përfaqësues Ndërkombëtar Civil (PNC), gjithashtu i njohur si Përfaqësuesi i Posaçëm i BE, do të emërohet nga një Grup Drejtues Ndërkombëtar (GDN), i cili përfshin aktorët kryesore ndërkombëtare. PCN do të ketë autoritetin më të lartë mbikëqyrës mbi zbatimin e Marrëveshjes. PCN do të vishet me kompetenca të veçanta që do ta lejojnë atë të marrë veprimet e duhura për të mbikëqyrur dhe siguruar zbatimin e suksesshëm të Marrëveshjes. Këto kompetenca përfshijnë autoritetin për të anuluar vendime apo ligje të miratuara nga autoritetet kosovare dhe për të ndëshkuar apo hequr nga pozita ata zyrtarë, veprimet e të cilëve PNC gjykon që nuk pajtohen me frymën e Marrëveshjes. PNC gjithashtu do të jetë autoriteti vendimtar në Kosovë, për sa i përket aspekteve civile të Marrëveshjes.

Një Mision i Politikës Evropiane për Sigurinë e Mbrojtjen (PESM) do të vrojtojë, mësojë dhe këshillojë në të gjitha fushat e lidhura me shtetin ligjor. Veçanërisht, ai do të ndihmojë Kosovën në zhvillimin e institucioneve policore, gjyqësore, institucionet penale efikase, të paanshme e përfshirëse, dhe do të ketë autoritetin për të marrë përsipër përgjegjësi të tjera për të siguruar ruajtjen dhe përkrahjen e shtetit ligjor, rendit publik dhe sigurisë.

Një Prani Ushtarake Ndërkombëtare e udhëhequr nga NATO do të krijojë një mjedis të mbrojtur dhe të sigurt në gjithë Kosovën, në bashkëpunim me PNC dhe në mbështetje të institucioneve të Kosovës, deri sa të vijë koha kur këto institucione të jenë në gjendje të marrin përsipër të gjithë diapazonin e përgjegjësive të sigurisë.

OSBE, me një prani të gjerë në terren në Kosovë, do të kërkohet të ndihmojë në mbikëqyrjen e nevojshme për zbatimin e suksesshëm të Marrëveshjes.

Rregullat Kushtetuese

Marrëveshja (zgjidhja) bën të mundur që Kosova të ketë një Kushtetutë që do të përpilohet dhe aprovohet nga kosovarët.

Të gjitha rregullat e Kushtetutës së ardhshme duhet të jenë në përputhshmëri me Marrëveshjen (Zgjidhjen). Në rast të konfliktit në mes të Kushtetutës dhe Marrëveshjes (Zgjidhjes), Marrëveshja (Zgjidhja) do të triumfojë.

Marrëveshja (zgjidhja) nuk precizon një Kushtetutë të plotë, por ajo definon disa elemente kyçe, që duhet të përfshihen në Kushtetutën e ardhshme.

Kushtetuta duhet të siguroj që:

Kosova të jetë një shoqëri shumëkombëshe bazuar në barazinë e gjithë qytetarëve të saj.

Kosova nuk ka besim fetar zyrtar dhe është neutrale sa i përket besimeve fetare;

Kosova do të ketë simbolet e veta të dallueshme: flamurin, stemën dhe himnin, të cilat do të reflektojnë karakterin shumëkombësh të Kosovës;

Gjuhët zyrtare të Kosovës do të jenë gjuha shqipe dhe ajo serbe;

Kosova do të ketë të drejtën të negociojë dhe të lidhë marrëveshje ndërkombëtare, përfshirë edhe të drejtën për të kërkuar anëtarësim në organizatat ndërkombëtare;

Kosova nuk do të ketë pretendime territoriale ndaj asnjë shteti apo pjese të ndonjë shteti dhe nuk do të kërkojë bashkim me ndonjë shtet apo pjesë të ndonjë shteti;

Kosova do të promovoj dhe lehtësoj kthimin e sigurt dhe dinjitoz të refugjatëve dhe personave të zhvendosur nga Kosova;

Të drejtat dhe liritë e cekura në instrumentet dhe marrëveshjet kryesore ndërkombëtare të të drejtave dhe lirive fondamentale të njeriut do të aplikohen në mënyrë direkte në Kosovë.

Komunitetet jo shumicë do të përfaqësohen në parlament në bazë të një sistemi të ulëseve të garantuara/rezervuara:

Legjislacioni mbi zonat e interesit të veçantë për komunitetet jo shumicë të Kosovës kërkon një procedurë të veçantë parlamentare – një shumicë të dyfishtë të anëtarëve të parlamentit që janë prezent dhe votojnë, si dhe anëtarët që mbajnë ulëset e garantuara apo rezervuara për komunitetet shumicë.

Qeveria e Kosovës, përfshirë edhe shërbimin e saj civil do të reflektoj shumëllojshmërinë e popullit të Kosovës;

Kryetari i Kosovës do të përfaqësoj unitetin e popullit të Kosovës;

Do të themelohet një Gjykatë Kushtetuese e përbërë nga nëntë juristë të dalluar të karakterit më të lartë moral.

Të drejtat e njeriut dhe liritë fondamentale dhe të drejtat e komuniteteve dhe të pjesëtarëve të tyre

Të drejtat e njeriut dhe liritë fondamentale

Marrëveshja parashikon që Kosova duhet t’i mbështesë, ndihmojë dhe mbrojë të drejtat e njeriut dhe liritë fondamentale të njohura ndërkombëtarisht.

Të gjithë personat në Kosovë kanë të drejtë t’i gëzojnë këto të drejta dhe liri, pa kurrfarë diskriminimi. Të gjithë personat në Kosovë janë të barabartë para ligjit dhe kanë të drejtë pa kurrfarë diskriminimi, të kenë mbrojtje të barabartë para ligjit.

Të drejtat e komuniteteve dhe të pjesëtarëve të tyre

Sipas Marrëveshjes, Kosova duhet të garantojë mbrojtjen e identitetit kombëtar ose etnik, kulturor, gjuhësor dhe fetar të të gjitha komuniteteve dhe të pjesëtarëve të tyre.

Pjesëtarët e komuniteteve do të kenë të drejta specifike, përveç të drejtave të tyre të njeriut dhe lirive fondamentale, përfshirë të drejtën për ta shprehur lirshëm, për ta nxitur dhe zhvilluar identitetin e tyre dhe atributet e komunitetit. Në pajtim me ligjet në fuqi dhe me standardet ndërkombëtare, pjesëtarët e komuniteteve, për shembull, do të kenë të drejtë të:

arsimohen në të gjitha nivelet në njërën prej gjuhëve zyrtare të Kosovës, të cilën e zgjedhin vetë, ose në gjuhën e tyre në vendet ku ata e përbëjnë shumicën e mjaftueshme;

themelojnë dhe menaxhojnë institucione private të arsimit ose të aftësimit;

përdorin gjuhën dhe alfabetin e tyre lirshëm privatisht, ose në mënyrë publike;

përdorin gjuhën dhe alfabetin e tyre lidhur me marrëdhëniet që kanë me autoritetet publike në vendet ku ata e përbëjnë një pjesë të mjaftueshme të popullsisë;

përdorin dhe ekspozojnë simbolet e komunitetit;

regjistrojnë emrat e tyre në formën origjinale;

kenë qasje të garantuar dhe përfaqësim në mjetet transmetuese të komunikimit si edhe të kenë program në gjuhën e tyre; t’i krijojnë dhe shfrytëzojnë mjetet e tyre të komunikimit dhe ta shfrytëzojnë një numër të pakufizuar të frekuencave për mjetet elektronike të komunikimit;

gëzojnë kontakte të papenguara brenda Kosovës dhe me personat në cilindo shtet.

Pjesëtarët e komuniteteve po ashtu do të kenë role të qarta në çështjet publike dhe në proceset vendimmarrëse në Kosovë, përfshirë përfaqësimin e garantuar në Kuvend, në Qeveri dhe në gjyqësi.

Refugjatët dhe personat e zhvendosur brenda vendit

Marrëveshja po ashtu parashikon të drejtën e refugjatëve dhe të personave të zhvendosur brenda vendit nga Kosova, që të kthehen dhe ta kërkojnë sërish pronën e tyre dhe posedimet personale në pajtim me ligjin e Kosovës dhe të drejtën ndërkombëtare.

Personat e zhdukur

Me këtë Marrëveshje u bëhet thirrje Kosovës dhe Republikës së Serbisë t’i ndërmarrin hapat e duhur për të përcaktuar dhe dhënë informata lidhur me identitetin, vendndodhjen dhe fatin e personave të zhdukur, në bashkëpunim të plotë me Komitetin Ndërkombëtar të Kryqit të Kuq dhe me partnerët e tjerë ndërkombëtarë.

Decentralizimi

Marrëveshja ofron një sistem të decentralizimit që ka për qëllim të avancojë qeverisjen e mirë, transparencën dhe efikasitetin e shërbimeve publike. Duke njohur shqetësimet e komunitetit serb në Kosovë, kjo Marrëveshje në veçanti i ofron këtij komuniteti një shkallë të lartë të kontrollimit të çështjeve të veta.

Krijimi i komunave të reja

Me këtë Marrëveshje krijohen gjashtë komuna të reja serbe apo komuna me kompetenca shtesë në Kosovë:

Mitrovica Veriore; Graçanica; Ranillugu; Parteshi; Kllokoti/Vërboci dhe Novobërda.

Komuna e tanishme e Mitrovicës do të ndahet në dy komuna, në Mitrovicën Veriore dhe Mitrovicën Jugore, të cilat do të bashkëpunojnë dhe bashkërendojnë mes veti të ndihmuara nga një këshill i përbashkët rishtas i formuar.

Komunat shtesë për komunitetet jo-shumicë mund të krijohen në konsultim me komunat përkatëse.

Dispozitat e Marrëveshjes në lidhje me krijimin e komunave të reja mund të shqyrtohen dhe korrigjohen sipas nevojës nga Përfaqësuesi Ndërkombëtar Civil, pasi të kryhet regjistrimi i popullsisë.

Kompetencat komunale

Të gjitha komunat do të kenë përgjegjësi për fushat që ndikojnë në jetën e përditshme të qytetarëve kosovarë, duke përfshirë: arsimin parashkollor, fillor dhe të mesëm; kujdesin shëndetësor primar publik; zhvillimin ekonomik vendor; planifikimin urban dhe rural; banimin publik; emërimin e rrugëve dhe vendeve të tjera publike; dhe ndër të tjera, sigurimin e shërbimeve publike dhe komunale.

Përveç kësaj, komunat e përcaktuara serbe të Kosovës do të kenë përgjegjësitë shtesë si në vijim:

Komuna e Mitrovicës Veriore, e Graçanicës dhe e Shtërpcës do të qeverisin me spitale dhe me sigurimin e kujdesit shëndetësor sekondar në komunat e tyre.

Komuna e Mitrovicës Veriore do të ketë përgjegjësitë e caktuara lidhur me universitetin në gjuhën serbe në Mitrovicë.

Të gjitha komunat serbe në Kosovë do të jenë përgjegjëse për mbrojtjen dhe avancimin e çështjeve kulturore dhe religjioze në nivel lokal;

Të gjitha komunat serbe në Kosovë do të kenë një rol të avancuar në përzgjedhjen e komandantëve të stacioneve policore lokale.

Buxheti komunale

Të gjitha komunat do të jenë përgjegjëse për buxhetin e tyre dhe do të kenë të drejtën për burime financiare vetjake.

Do të krijohet një sistem i drejtë dhe transparent i pakos së granteve, i cili do të sigurojë autonomi më të madhe komunale për ndarjen dhe shpenzimet e fondeve qendrore.

Bashkëpunimi komunal

Komunat do të kenë të drejtën e krijimit të asociacioneve dhe partneriteteve me komunat e tjera në Kosovë për kryerjen e funksioneve me interes të dyanshëm.

Komunat do të kenë të drejtën e bashkëpunimit me komunat dhe institucionet në Serbi, përfshirë edhe të drejtën e pranimit të donacioneve financiare dhe ndihmës teknike nga Serbia, në kuadër të parametrave të qarta përkatëse të cekura në Marrëveshje.

III. Zbatimi i Marrëveshjes

Sapo Marrëveshja të hyjë në fuqi, do të ketë një periudhë tranzicioni prej 120 ditësh, gjatë së cilës mandati ekzistues i UNMIK-ut do të mbesë i pandryshuar. Megjithatë, për të siguruar mbikëqyrjen e menjëhershme të zbatimit të Marrëveshjes nga Kosova, PNC do të ketë autoritet për të monitoruar këtë zbatim dhe për të bërë rekomandime tek UNMIK për veprime që duhen marrë për të siguruar respektimin e Marrëveshjes.

Gjatë periudhës së tranzicionit, Asambleja Kosovare, në konsultime me PNC, do të ketë përgjegjësinë të aprovojë një Kushtetutë dhe legjislacionin e nevojshëm për zbatimin e Marrëveshjes. Kushtetuta dhe legjislacioni i ri do të hyjnë në fuqi menjëherë pas përfundimit të periudhës së tranzicionit.

Në përfundimin e periudhës së tranzicionit, mandati i UNMIK-ut do të mbarojë dhe i gjithë autoriteti legjislativ dhe ekzekutiv që UNMIK-u gëzon do t’i kalohet në tërësi autoriteteve të Kosovës, në përputhje me Marrëveshjen.

Brenda nëntë muajve nga hyrja në fuqi e Marrëveshjes, zgjedhje të përgjithshme dhe lokale duhet të mbahen.

Mandati i PNC do të vazhdojë deri sa GDN të vendosë që Kosova ka zbatuar kushtet e Marrëveshjes.

Çështjet ekonomike dhe pronësore

Të përgjithshme

Dispozitat ekonomike të Marrëveshjes kanë për qëllim sigurimin e qëndrueshmërisë ekonomike.

Marrëveshja, në mes të tjerash, parasheh që Kosova të gëzojë të drejtën të parashtrojë kërkesë për anëtarësim në Institucionet Ndërkombëtare Financiare (INF) dhe të bëjë marrëveshje kontraktuale si dhe në marrëveshje të tjera ndërkombëtare.

Marrëveshja vë theks të posaçëm në garantimin që kontestet pronësore, të cilat shpesh i prekin të drejtat e pakicave, të trajtohen në mënyrë transparente në përputhje me standardet relevante ndërkombëtare dhe me përfshirje thelbësore ndërkombëtare.

Përfaqësuesi Ndërkombëtar Civil (PNC) do të ketë rol në emërimin për postet kyçe ekonomike.

Pronat

Ndërmarrjet Publike (NP) që tani për tani administrohen nga Agjencia Kosovare e Mirëbesimit (AKM) do t’i barten Kosovës. NP-të që ofrojnë shërbime vetëm në disa komuna të caktuara do t’u mbesin atyre komunave.

Ndërmarrjet Shoqërore (NSH) që janë nën administrim të besuar të AKM-së do t’i barten institucionit pasardhës, i cili do të ketë prani thelbësore ndërkombëtare. Ankesat kundër vendimeve të AKM-së do të vazhdojnë të trajtohen nga Dhoma e Posaçme e Gjykatës Supreme të Kosovës, ku shumica e gjyqtarëve do të jenë ndërkombëtarë.

Kontestet rreth pronës private do të vazhdojnë të trajtohen nga Agjencia Kosovare e Pronave (AKP) në përputhje me mandatin e saj, e cila do të ketë prani të fortë ndërkombëtare. Ankesat kundër vendimeve të Komisionit për kërkesa pronësore të AKP-së do të shqyrtohen përmes paneleve të gjykatësve të Gjykatës Supreme, ku shumica e gjyqtarëve do të jenë ndërkombëtarë.

Kuvendi i Kosovës do t’i trajtojë me prioritet çështjet e kthimit të pronave, duke përfshirë ato që ndërlidhen me Kishën Ortodokse serbe. Të gjitha komunitetet jo-shumicë do të përfshihen në këtë proces.

Borxhi i jashtëm

Sipas Marrëveshjes, Kosova do të marrë pjesën e saj të borxhit ndërkombëtar nga Republika e Serbisë.

Pjesa e borxhit e Kosovës do të përcaktohet përmes negociatave mes Kosovës dhe Republikës së Serbisë, duke marrë parasysh parimet e zbatuara për ndarjen e borxhit të jashtëm me rastin e sukcesionit për Republikën Socialiste Federative të Jugosllavisë.

Sistemi i drejtësisë

Marrëveshja parasheh një sistem të drejtësisë në Kosovë që bazohet në sundimin e së drejtës dhe që është i integruar, i pavarur, profesional dhe i paanshëm.

Sigurimi i diversitetit etnik

Lidhur me rekrutimin, përzgjedhjen, emërimin, avancimin dhe transferimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve, Marrëveshja parasheh që autoritetet relevante të Kosovës të sigurojnë që shërbimet e gjyqësorit dhe të prokurorisë të reflektojnë karakterin shumetnik të Kosovës dhe, në veçanti, strukturën etnike në viset ku ata kanë kompetenca. Në këtë aspekt:

Këshilli Gjyqësor i Kosovës (KGJK) duhet të ndërmarrë të gjitha masat e nevojshme, me qëllim të rritjes së numrit të gjyqtarëve dhe prokurorëve nga komunitetet e papërfshira sa duhet;

Në nivelet e gjykatave të qarkut dhe në nivel të Gjykatës Supreme, kërkesa për numrin e posteve gjyqësore të rezervuara për gjyqtarë joshqiptarë të Kosovës do të jetë minimale;

Kandidatët për poste gjyqësore të cilët janë rezervuar për pjesëtarë të komuniteteve joshqiptare të Kosovës do të caktohen për emërime nga vetë anëtarët e KGJK-së, të cilët përfaqësojnë komunitetet joshqiptare të Kosovës;

Përmirësimi i qasjes në drejtësi

Do të themelohet një Gjykatë Kushtetuese, e përbërë nga nëntë gjyqtarë, personalitete me moralin më të lartë.

Marrëveshja përqendrohet në përmirësimin e qasjes në drejtësi për të gjithë personat në Kosovë dhe, në veçanti, për banorët e komunave të sapokrijuara me shumicë serbe në Kosovë.

Komuna e re do të ketë mundësi që KGJK-së t’i paraqesë kërkesë për krijimin e një gjykate të re themelore në territorin e saj apo që të jetë nën juridiksionin e njërës nga gjykatat themelore në një komunë tjetër.

Nëse një gjykatë e re themelore nuk krijohet për atë komunë, autoritetet kompetente duhet të ndërmarrin të gjitha masat e nevojshme për të siguruar që komunitetet vendore në komunën e re kanë qasje në drejtësi, duke përfshirë për shembull, themelimin e një departamenti në një gjykatë themelore në territorin e asaj komune, ose të sigurojnë mbajtjen e seancave në komunën ku ndodhet gjykata themelore, e cila ka kompetenca mbi të.

Përforcimi i Këshillit Gjyqësor të Kosovës (KGJK)

Marrëveshja parasheh që në përbërjen e KGJK-së të ketë përfaqësim të gjerë, ai të jetë funksional dhe i pavarur;

Pas përfundimit të mandatit të UNMIK-ut, KGJK-ja do të ushtrojë pushtetin suprem për t’i propozuar Kryetarit të Kosovës kandidatë për emërim apo riemërim si gjyqtarë apo prokurorë;

KGJK-ja do të vazhdojë që të ushtrojë pushtetin e vet gjatë procesit të vazhdueshëm e gjithëpërfshirës të rishikimit të qëndrueshmërisë së aplikantëve për emërime të përhershme në shërbimet e gjyqësorit dhe të prokurorisë.

Sektori i Sigurisë

Marrëveshja (Zgjidhja) do përmirësojë dukshëm fuqitë dhe përgjegjësitë e autoriteteve në Prishtinë lidhur me Sigurinë në Kosovë.

Një Këshill i ri i Sigurisë së Kosovës, i cili do t’i raportojë Kryeministrit do të formohet për të ndërtuar një strategji të gjithëmbarshme të sigurisë.

Shërbimi Policor i Kosovës (SHPK)

SHPK do të ketë një zinxhir të bashkuar të komandës nëpër tërë Kosovën.

Përbërja etnike e SHPK-së në një komunë të caktuar do të reflektojë deri në një masë të mundshme, përbërjen etnike të popullatës brenda asaj komune.

Në komunat me shumicë serbe, Asambleja Komunale do të ketë rol në selektimin e Komandantit të stacionit vendor policor.

Forca e Sigurisë së Kosovës (FSK)

Do të krijohet një forcë profesionale dhe shumetnike e quajtur Forca e Sigurisë se Kosovës.

FSK do të ketë maksimum 2.500 anëtarë aktiv dhe 800 anëtarë rezervë, pa armë të rënda. Anëtarët e FSK-së do të rekrutohen nga e tërë Kosova gjatë një procesi zyrtar të selektimit të zhvilluar bashkërisht nga Prezenca Ushtarake Ndërkombëtare (IMP) dhe Kosovare.

FSK-ja fillimisht do të jetë përgjegjëse për t’iu përgjigjur krizave, shkatërrimit të mjeteve shpërthyese dhe mbrojtjen civile.

FSK-ja do të jetë e dizenjuar dhe e përgatitur për të përmbushur funksione të tjera të sigurisë, jo të përshtatshme për policinë ose organizatat tjera të zbatimit e ligjit. Prezenca Ushtarake Ndërkombëtare në koordinim me Përfaqësuesin Civil Ndërkombëtar do të vendosë kur të autorizojnë FSK-në për t’u angazhuar në këto funksione të reja të sigurisë.

TMK-ja e tanishme, pasi që t’i ketë përmbushur objektivat e veta, përfshirë lehtësimin e rimëkëmbjes së Kosovës pas konfliktit, do të shpërbëhet brenda një viti. Komuniteti Ndërkombëtar do të krijojë një proces të Demobilizimit dhe Ri-integrimit për pensionistët e TMK-së.

Inteligjenca

Kosova do të ketë agjencinë vendore të sigurisë për të monitoruar kërcënimet kundër sigurisë së brendshme të Kosovës.

Prezenca Ndërkombëtare

Kosova do të jetë përgjegjëse për menaxhimin e çështjeve të veta dhe për përmbushjen e obligimeve sipas Marrëveshjes (Zgjidhjes). Një përfaqësues civil ndërkombëtar do të emërohet për të mbikëqyrur implementimin e Marrëveshjes (Zgjidhjes) dhe për të mbështetur përpjekjet përkatëse të autoriteteve të Kosovës. KFOR-i do të vazhdojë të jetë prezent në tërë Kosovën dhe të punojë në mbështetje të autoriteteve të Kosovës.

Prezenca Civile Ndërkombëtare

a. Përfaqësuesi Civil Ndërkombëtar

Një Përfaqësues Civil Ndërkombëtar (PCN), i cili gjithashtu do të jetë Përfaqësues Special i BE-së (PSBE), do të emërohet nga një Grup Drejtues Ndërkombëtar (GDN) i përbërë nga përgjegjësit kyç ndërkombëtar.

PCN-ja do të jetë autoriteti vendimtar në Kosovë sa i përket interpretimit të aspekteve civile të Marrëveshjes (Zgjidhjes).

PCN-ja do të mbështetet nga një Zyrë Civile Ndërkombëtare (ZCN). Në krahasim me UNMIK-un, ZCN-ja do të jetë më e vogël dhe roli i saj do te jetë rrënjësisht i ndryshëm.

Ndryshe nga UNMIK-u, PCN-ja nuk do të ketë mandat ekzekutiv për të administruar Kosovën. PCN-ja do të ketë fuqi të veçanta për të lejuar atë/ate të ndërmarrë masat e duhura për të mbikëqyrur dhe siguruar implementimin e suksesshëm të Marrëveshjes (Zgjidhjes). PCN-ja, për shembull, mund të përmirësojë ose anulojë vendimet e autoriteteve publike të Kosovës, të cilat ai/ajo i vlerëson si të papërputhshme me dokumentin apo frymën e Marrëveshjes (Zgjidhjes).

Mandati i PCN-së do të vazhdojë derisa GDN-ja vendos që Kosova i ka përmbushur kushtet e Marrëveshjes (Zgjidhjes).

GDN-ja do të bëjë vlerësimin e parë të implementimit të marrëveshjes (zgjidhjes) së statusit pas dy viteve.

Misioni për Siguri Evropiane dhe Politikë Mbrojtëse (SEPM)

Një mision i SEPM-së, nën udhëheqje të PSBE-së, do të ndihmojë Kosovën në zhvillimin efektiv, të drejtë dhe përfaqësues të institucioneve të sundimit të ligjit.

Misioni i SEPM-së do të ketë autoritet për të siguruar se krimet, veçanërisht sensitive hetohen, procedohen dhe gjykohen në mënyrë të duhur, duke përfshirë edhe prokurorët dhe gjykatësit e pavarur ndërkombëtarë kur është nevoja.

Misioni i SEPM-së do të ketë autoritet të ndërmarrë funksione të kufizuara ekzekutive për të siguruar vazhdimësinë dhe promovimin e sundimit të ligjit, rendit publik dhe sigurisë.

Prezenca Ushtarake Ndërkombëtare

KFOR-i do të mbetet në Kosovë si një Prezencë Ushtarakë Ndërkombëtare (PUN) për të ofruar një ambient të qetë dhe të sigurt në bashkëpunim me PCN-në dhe në përkrahje të institucioneve të Kosovës deri atëherë kur këto institucione janë të afta për të marrë mbi vete përgjegjësinë për sigurinë e Kosovës.

Në fillim të implementimit të Marrëveshjes (Zgjidhjes), KFOR-i do t’i ofrojë siguri një numri të objekteve paraprakisht të caktuara të kishës ortodokse serbe.

Gjatë një periudhe fillestare, PUN-i gjithashtu do të mbikëqyrë, monitorojë dhe do të ketë autoritet ekzekutiv mbi Forcën e Re të Sigurisë të Kosovës.

Marrëveshjet kalimtare

Me hyrjen në fuqi të Marrëveshjes, do të pasojë një periudhë kalimtare prej 120 ditësh.

Gjatë kësaj periudhe kalimtare:

Procesi Kushtetues

Kushtetuta e re do të hartohet nga Komisioni kushtetues i përbërë prej 21 anëtarëve, të cilët duhet të kenë të gjitha kualifikimet profesionale përkatëse dhe ekspertizën e nevojshme për këtë qëllim.

Kushtetuta do të vërtetohet nga Përfaqësuesi i Zyrës Ndërkombëtare Civile (ICR).

Kuvendi i Kosovës do të aprovojë zyrtarisht Kushtetutën e re. Një aprovim i tillë kërkon 2/3 e shumicës së anëtarëve të Kuvendit dhe konsultime të nevojshme me anëtarët jo-shumicë të Kuvendit.

Legjislacioni i Kosovës

Kuvendi i Kosovës duhet të miratojë zyrtarisht pjesë të caktuara të legjislacionit të domosdoshëm për zbatimin e kushteve të Marrëveshjes, e cila do të hyjë në fuqi menjëherë pas përmbylljes së periudhës kalimtare.

Një legjislacion i tillë duhet të përfshijë ligjet për zgjedhjet e përgjithshme dhe lokale, Ligjin mbi vetëqeverisjen lokale dhe kufijtë e komunave dhe Ligjin mbi formimin e zonave të posaçme rreth objekteve religjioze dhe kulturore serbe.

Prania e UNMIK-ut

Gjatë periudhës kalimtare, UNMIK-u do të vazhdojë të ushtrojë mandatin e vet, sipas Rezolutës 1244 të Këshillit të Sigurimit. Për çështjet që kanë të bëjnë me zbatimin e Marrëveshjes, UNMIK-u do të konsultohet me Përfaqësuesin e Zyrës Ndërkombëtare Civile (ICR), i cili do të ketë autoritetin e monitorimit të zbatimit të Marrëveshjes dhe do të japë rekomandime për UNMIK-un për ndonjë veprim që duhet të ndërmerret me qëllim të sigurimit të përputhshmërisë me Marrëveshjen.

Korniza Kushtetuese dhe ligjet tjera të zbatueshme mbesin në fuqi derisa nuk janë në mospërputhje me Marrëveshjen.

Në fund të periudhës kalimtare, mandati i UNMIK-ut do të bartet i tëri njëherësh tek autoritetet qeveritare të Kosovës, përveç nëse me këtë Marrëveshje parashihet ndryshe.

UNMIK-u do të sigurojë një periudhë të rregullt kalimtare të kornizës ligjore ekzistuese në kornizën ligjore të krijuar sipas kësaj Marrëveshje.

Zgjedhjet

Jo më vonë se 9 muaj nga hyrja në fuqi e kësaj Marrëveshjeje, Kosova do të organizojë zgjedhjet e përgjithshme dhe komunale.

Faqe 2/3 - Politikë

statusi i kosoves

propozimi

Kryenegociatori bën përpjekjen e parë drejt shkëputjes së Kosovës

Paketa e Ahtisarit, Serbia kundër, Kosova e pranon

Suela Xhonuzi

“Plani i Ahtisarit hap mundësinë për pavarësinë e Kosovës”. Reagimi i presidentit serb është e gjithë arsyeja e gëzimit të Kosovës zyrtare.

Plani i Ahtisarit, edhe pse nuk përmbante në asnjë fjali të tij fjalën pavarësi, realisht i kënaqi përgjithësisht të gjithë kosovarët. Dje Prishtina mori maksimumin nga Ahtisari, ndërsa Beogradi pakënaqësinë e plotë.

Ahtisari
Ora 11:00. Marti Ahtisari takohet me presidentin serb Boris Tadiç. Kryenegociatori ka siguruar se nuk do të flasë për pavarësi të Kosovës, ndërkohë që i ka dorëzuar përfaqësuesit serb dokumentin e tij me 60 faqe. Pas takimit, Ahtisari ka dalë në një konferencë për shtyp, ku nuk ka dhënë asnjë detaj për mediat, por pret komentet e dy palëve. Beogradi zyrtar e ka refuzuar atë, duke e konsideruar të papranueshëm për Serbinë, pasi e çon Kosovën drejt pavarësisë.
Ora 15:00. Ahtisari takohet me ekipin negociator në Prishtinë. Pas paraqitjes së propozimit të tij, pala kosovare e ka mirëpritur atë, duke insistuar se ata janë të kënaqur nëse përmbushen kërkesat e saj: shkëputja nga sovraniteti i Serbisë, integriteti territorial dhe njohja e saj në instancat ndërkombëtare. Dokumenti i Ahtisarit është vlerësuar si historik për procesin e statusit të Kosovës. I qetë dhe i sigurt kryenegociatori ka shtruar platformën e tij, duke kujtuar se ai gëzon mbështetjen e të gjithë diplomatëve në arenën ndërkombëtare.

Paketa
Plani i Ahtisarit nuk përmend sovranitetin e Serbisë mbi Kosovën, siç ishte në rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit dhe siç kërkonte Beogradi, por nuk përmend as pavarësinë që e kërkonte shumica shqiptare. Dokumenti parashikon që në Kosovë, si pasardhëse e misionit të OKB-së të emërohet një përfaqësues evropian, i cili do të kishte të drejtën e vetos dhe të drejtën e shkarkimit të zyrtarëve lokalë. Sipas tij, Kosova do të kishte të drejtën që të lidhë marrëveshje ndërkombëtare dhe që të kërkojë anëtarësim në organizatat ndërkombëtare, pra edhe anëtarësim në OKB, në Bankën Botërore dhe në Fondin Monetar Ndërkombëtar. Plani i Ahtisarit ka parashikuar që Kosova të ketë simbole të veta nacionale, duke përfshirë flamurin, himnin, siglat, të cilat duhet të përfshijnë elemente shumetnike. Gjuhët zyrtare do të ishin shqipja dhe serbishtja dhe Kosova do të ketë forcat e veta të lehta të armatosura dhe do të jetë kompetente për kontrollin e kufijve të saj. Njëkohësisht Ahtisari ka vënë theksin mbi të drejtat e minoriteteve, duke iu dhënë atyre shumë përparësi, të drejta të gjera dhe mekanizma mbrojtës, duke përfshirë edhe vende të garantuara në Parlament, në qeveri, polici dhe në administratën publike, ndërkaq komunat me shumicë serbe do të kishin një vetëqeverisje të gjerë dhe të drejtën për mbështetje transparente financiare të Beogradit. 40 objekte fetare do të jenë nën autoritetin mbrojtës të kishës ortodokse në Kosovë. Nga propozimi parashikohet që Mitrovica, e cila konsiderohet vatër e tensioneve etnike në Kosovë, do të ndahej në dy komuna, shqiptare në jug dhe serbe në veri, kurse bashkëpunimin e tyre do ta koordinonte një këshill i përbashkët. Ndërkohë Ahtisari nuk ka dhënë një datë të saktë se kur propozimi i tij mund të përfundojë në Këshillin e Sigurimit, gjithsesi periudha e parashikuar është muaji mars. Sipas kryenegociatorit finlandez, serbët dhe shqiptarët e Kosovës janë të ftuar të takohen së bashku më 13 shkurt.

etapat

1968 – Ndodh demonstrata e parë pro pavarësisë nga shqiptarët e Kosovës, shumë arrestohen.
1974 – Kushtetuta jugosllave e deklaron Kosovën një provincë autonome brenda Serbisë.
1981 – Shqiptarët në demonstrata, kërkojnë që Kosovë të bëhet Republikë, dhjetëra të plagosur.
1989 – Presidenti serb, Sllobodan Millosheviç, i heq Kosovës autonominë.
1990 - Jugosllavia dërgon trupa ushtarake në Kosovë. Serbia shpërbën qeverinë e Kosovës.
1991 – Separatistët proklamojnë Kosovën republikë, e cila njihet vetëm nga Shqipëria.
1992 - Ibrahim Rugova zgjidhet president i të ashtuquajturës Republikë.
1996 – Formohet Ushtria Çlirimtare e Kosovës pro pavarësisë, bomba kundër policisë.
Mars 1998 – Dhjetëra të dyshuar si separatistë shqiptarë vriten nga policia serbe.
Prill 1998 - 95 për qind e serbëve refuzojnë ndërmjetësimin ndërkombëtar mbi referendumin e Kosovës.
Prill 1998 - Grupi i Kontaktit për Ballkanin, sanksione ndërkombëtare kundër Jugosllavisë.
Maj 1998 – Millosheviç dhe Rugova bisedojnë për herë të parë, shqiptarët bojkot bisedimeve.
Korrik-gusht 1998 – UÇK merr kontrollin e 40 për qind të Kosovës para ofensivës serbe.
Shtator 1998 – Forcat serbe sulmojnë fshatrat në Drenicë, masakrohen dhjetëra shqiptarë.
Tetor 1998 – Aleanca NATO autorizon sulmin ajror kundër ushtrisë serbe.
Tetor 1998 - Millosheviç bie dakord për bisedime me të dërguarin e SHBA, Richard Holbrooke, për tërheqje.
Tetor-dhjetor 1998 – I dërguari i SHBA, Christopher Hill, përpiqet për marrëveshje politike, shpërthen dhuna.
Shkurt 1999 – Të dyja palët bien dakord për një konferencë paqeje për Kosovën.
Mars 1999 – Beogradi autorizon marrëveshjen e paqes të nënshkruar nga shqiptarët.
24 mars 1999 - NATO nis fushatën bombarduese kundër Jugosllavisë për 78 ditë.
Mars-qershor 1999 – Forcat serbe përzënë 800 000 shqiptarë drejt Shqipërisë dhe Maqedonisë.
10 qershor 1999 - Millosheviç pranon të tërheqë trupat nga Kosova pas propozimit të NATO-s për administrimin e saj nga OKB. NATO, stop bombardimeve.
12 qershor 1999 – 50.000 paqeruajtës zbarkojnë në Kosovë. Kthehen të ikurit shqiptarë.
Shkurt 2002 - Rugova zgjidhet presidenti i parë i vendit, që kur OKB mori administrimin. Zgjidhet Parlamenti dhe qeveria.
Tetor 2003 – Nisin bisedimet e para të drejtpërdrejta mes Serbisë dhe liderëve të Kosovës që në vitin 1999, pa marrëveshje.
Mars 2004 – shpërthen dhuna më e madhe etnike mes shqiptarëve dhe serbëve në Kosovë
Janar 2006 - Rugova vdes nga kanceri i mushkërive në Prishtinë.
Shkurt 2006 – Nisin bisedimet e ndërmjetësuara nga OKB për statusin e Kosovës.
Qershor 2006 – Liderët shqiptarë dhe serbë mblidhen për të diskutuar statusin, pa marrëveshje.
Tetor 2006 - Serbia zhvillon referendumin, aprovohet Kushtetuta që e njeh Kosovën si pjesë integrale të Serbisë.
21 janar 2007 - Serbia zhvillon zgjedhjet parlamentare. Fitojnë radikalët.
26 janar 2007 – I dërguari i OKB, Marti Ahtisari, paraqet planin e tij para Grupit të Kontaktit.
Shkurt 2007 - Ahtisari paraqet propozimin e tij para presidentit serb dhe liderëve shqiptarë, Kosova shkon drejt shtetësisë.

Presidenti serb, Boris Tadiç
“Plani i Ahtisarit hap mundësinë për pavarësinë e Kosovës. Serbia dhe unë si presidenti i saj nuk do ta pranojmë kurrë pavarësinë e Kosovës. Një pavarësi e imponuar do të ishte kundër principeve bazë ndërkombëtare”.

Kryeministri i Kosovës, Agim Çeku
“Dokumenti i Ahtisarit e qartëson mjaft mirë të ardhmen e Kosovës dhe hap rrugën drejt pavarësisë së saj. Megjithatë dokumenti nuk i përmbush të gjitha kërkesat tona, prandaj do të shihet me sy kritik”.

Ekipi negociator kosovar
“E mirëpresim propozimin e kryenegociatorit Marti Ahtisari për statusin e Kosovës, pasi duket qartë se me të sovraniteti i Serbisë mbi Kosovën edhe “de jure” ka marrë fund”.

Ekipi negociator serb
“Plani i Ahtisarit hap mundësinë e pavarësisë. Kjo është e papranueshme. Ahtisari i ka tejkaluar autorizimet e tij, me faktin se ka propozuar krijimin e shtetit të Kosovës”.

SHBA
OK me propozimin

Shtetet e Bashkuara e kanë mirëpritur planin e Ahtisarit, duke e vlerësuar atë si të drejtë dhe të balancuar. “Eshtë propozim për një Kosovë të qëndrueshme, prosperuese dhe shoqëri shumetnike”, tha zëdhënësi i Departamentit të Shtetit, Shon Mekormak. “Ne po punojmë në mënyrë aktive me z. Ahtisari dhe besojmë se të gjitha palët në rajon duhet të ulen me të dhe të dëgjojnë çfarë ka të thotë. Të gjithë janë dakord se duhet të ketë një zgjidhje për këtë çështje. Për disa, kjo çështje zgjat disa qindra vite, por në kontekstin aktual politik, të paktën një dekadë”, tha Mekormak.

Gjermania
Mbështetje të plotë për OKB

Gjermania, vendi që mban Presidencën e radhës së Bashkimit Evropian, u ka bërë thirrje Beogradit dhe Prishtinës të marrin parasysh propozimin e Ahtisarit për bisedime të mëtejshme, me qëllim të arritjes së kompromisit rreth statusit të ardhshëm të Kosovës, duke deklaruar mbështetje të plotë për të. Presidenca e BE-së thuhet se përkrah me vendosmëri synimet e Marti Ahtisarit për mbajtjen e diskutimeve intensive mes dy palëve. “Besojmë që zgjidhja e statusit të Kosovës është kontribut vendimtar për sigurinë dhe stabilitetin në rajon”, thuhet në komunikatën gjermane.

Tirana
Mustafaj:Ok me Ahtisarin

Zyrtarët shqiptarë kanë vlerësuar planin e Marti Ahtisarit për Kosovën, të bërë publik dje në Beograd dhe Prishtinë. Ministri i Jashtëm shqiptar, Besnik Mustafaj, ka përshëndetur punën e të dërguarit special të OKB-së për statusin e Kosovës dhe ka vlerësuar qëndrimin e klasës politike kosovare dhe popullit të Kosovës për këtë moment, që sipas tij është historik. Mustafaj u ka bërë thirrje dhe grupeve negociatore në Prishtinë dhe Beograd që të mbështesin Ahtisarin deri në dokumentin final për Kosovën, ku do të propozohet një zgjidhje e qëndrueshme politikisht.

BE
Solana: Pres përgjegjësi

Zyrtarë perëndimorë kanë shprehur përkrahje ndaj planit të Ahtisarit për statusin e Kosovës dhe u kanë bërë thirrje Prishtinës dhe Beogradit të tregojnë “fleksibilitet” në rishqyrtimin e propozimit. “Inkurajoj fuqimisht Prishtinën dhe Beogradin të angazhohen në mënyrë aktive me Marti Ahtisarin mbi bazat e propozimit të tij”, u shpreh shefi i diplomacisë evropiane, Havier Solana, në një deklaratë për shtyp. “Pres nga të dyja palët të dëshmojnë përgjegjësi, fleksibilitet, si dhe ta pranojnë nevojën për kompromis realist që ka për qëllim zgjidhjet”.

Si e komentuan mediat më të mëdha propozimin e paketës nga Ahtisari
Shtypi i huaj: Tani Kosova drejt një shteti të pavarur

Mediat botërore kanë komentuar dje mbi propozimin e shumëpritur të Marti Ahtisarit dhe përmbajtjen e tij.

Sipas të gjitha komenteve dhe analizave, dokumenti që Ahtisari ka paraqitur dje e çon Kosovën drejt krijimit të një shteti të pavarur, edhe pse ky term nuk përmendet konkretisht. Ja disa prej komenteve:

“Financial Times”
“Ahtisari ka propozuar dokumentin e tij mbi statusin. Ky dokument mund të çojë në shpalljen e pavarësisë së Kosovës deri në korrik. Zyrtarët e Kombeve të Bashkuara, të SHBA dhe BE planifikojnë që plani i Ahtisarit deri në fund të marsit të miratohet në Këshillin e Sigurimit dhe pastaj të fillojë periudha tranzitore prej 3 muajsh, pas të cilës Kosova do të bëhej “de fakto” e pavarur.

“The Economist”
“Pavarësia e Kosovës duhet të shpallet edhe nëse rusët bllokojnë planin e Ahtisarit në Këshillin e Sigurimit. Vendet evropiane dhe Amerika në atë rast thjesht duhet të injorojnë Rusinë dhe të njohin pavarësinë e Kosovës. Ndërsa serbët duhen qetësuar me perspektivën e pranimit në BE”.

CNN
“Serbët duhet të jenë fleksibël me Kosovën. Zyrtarët perëndimorë shprehën mbështetjen e tyre të premten për planin e të dërguarit, Marti Ahtisari, mbi të ardhmen e Kosovës dhe i kërkoi serbëve që të tregohen më me fleksibilitet për propozimin. Plani nuk garanton pavarësi të drejtpërdrejtë për Kosovën, por do ta çojë provincën në rrugën drejt shtetësisë”.

“Forbes”
“Kosova ka hedhur të premten hapin e saj të parë, në rrugën për t’u bërë diçka që duket se ngjan shumë me një komb sovran, pasi i dërguari i OKB-së ka zbuluar një plan për të ardhmen e provincës ballkanike të tendosur e të ndarë etnikisht. Arkitekti i planit, Marti Ahtisari, nuk e ka përmendur saktësisht pavarësinë e Kosovës nga Serbia në propozimin që ka paraqitur tek të dyja palët. Por “harta” e tij 58-faqëshe flet për kushte vetëvendosjeje me mbikëqyrje ndërkombëtare të plotësuara me solemnitetin e kombësisë, përfshirë një flamur, himn, ushtri dhe Kushtetutë, si dhe të drejtën për t’u anëtarësuar në organizata ndërkombëtare”.

BBC
“Kosova do të shkëputet nga Serbia. I dërguari i posaçëm i OKB-së, Marti Ahtisari, ka shpalosur në Prishtinë përmbajtjen e paketës së tij për të ardhmen e Kosovës, por nuk ka dashur të ndalet shumë te statusi politik. Në asnjë moment ai nuk ka përmendur fjalën pavarësi, mirëpo plani i tij përmban elementet e shtetësisë së Kosovës dhe pezullon rezolutën 12 44 të OKB-së, e cila e njihte sovranitetin e Serbisë mbi Kosovën”.

“Nezavisnaja Gazeta”, Rusi
“Moska është e vetëdijshme se pikëpamja e saj për zgjidhjen e çështjes së Kosovës është e papranueshme, kështu që vendimi përfundimtar i Rusisë për statusin e këtij vendi do të varet nga marrëveshja me Shtetet e Bashkuara mbi problemet tjera. Në Kosovë tashmë ekzistojnë parakushtet për krijimin e një shteti me sovranitet të kufizuar, ndërsa diplomatët pranojnë se nuk ka gjasa që Prishtina dhe Beogradi të arrijnë marrëveshje. Në Rusi nuk kuptohet se çdo konflikt është i veçantë dhe se kërkesa për zgjidhje të njëjtë të konflikteve është një kërkesë jo largpamëse.

“China daily”, Kinë
“I dërguari i OKB të premten paraqiti planin e tij të shumëpritur për të ardhmen e Kosovës, një propozim që rekomandon një shtet të mbikëqyrur nga ndërkombëtarët. Plani u refuzua menjëherë nga presidenti serb, Boris Tadiç, i cili tha se ai hap mundësi për pavarësinë e Kosovës”.

“Guardian Unlimited”
“Një plan i ri i OKB për Kosovën duket se i jep asaj shtetësinë në çdo drejtim, përveç emrit. Plani i përpiluar nga Marti Ahtisari nuk e përmend fjalën pavarësi, por bën thirrje për një Kosovë shumetnike, që ta qeverisë veten me demokraci dhe të respektojë plotësisht ligjin. Ai rekomandon që provinca të përshtatë Kushtetutën e saj dhe është e autorizuar të negociojë dhe të kryejë marrëveshje ndërkombëtare, përfshirë edhe të drejtën për të kërkuar anëtarësim në organizatat ndërkombëtare”.

“AlJazeera”
“I dërguari i OKB ka zbuluar një plan për provincën shumë të diskutueshme të Kosovës para presidentit serb, përpjekja e parë e tij drejt shtetësisë. Propozimi detajon terma ku parashikohet se shtetësia e Kosovës do të jetë e mbikëqyrur nga ndërkombëtarët.
Diplomatët kanë paralajmëruar se plani do t’i zhgënjente të dyja palët. Por një zyrtar perëndimor ka deklaruar se serbët duhet ta pranojnë humbjen e Kosovës”.

“Deutche Welle”
“Për serbët është shumë, për shqiptarët jo aq shumë sa duhet, plani i ndërmjetësuesit të OKB-së për Kosovën, Marti Ahtisari. Misioni i ndërmjetësuesit është i vështirë. Dhe suksesi i tij nuk është i sigurt, sepse frontet mes shqiptarëve të Kosovës dhe serbëve po ashpërsohen sërish. Edhe fakti se kryeministri Koshtunica nuk pranoi ta presë Ahtisarin, sepse ishte i zënë me formimin e qeverisë së re, e vështirëson situatën. BE ka muaj që ka informuar mbi faktin se propozimi do të jetë një pavarësi e kufizuar për Kosovën, por duket sikur Koshtunica nuk kishte deri më sot kurajën e duhur për ta përgatitur popullin serb mbi humbjen e mundur të provincës së Kosovës”.

“Serbianna”
“Plani i Kosovës nuk jep pavarësi, por më shumë burokraci evropiane. Propozimi i Ahtisarit përfshin terma që e çojnë Kosovën drejt një shteti të mbikëqyrur nga ndërkombëtarët”.

Çfarë është një shtet i pavarur

Shtet i pavarur quhet një vend me institucionet e tij, që posedojnë autoritetin për të bërë ligje që qeverisin popullin në një apo më shumë shoqëri, me sovranitet të brendshëm dhe të jashtëm në një territor të përkufizuar. Shteti përfshin institucione si forcat e armatosura, shërbimet civile apo burokracinë shtetërore, gjykatat dhe policinë. Një shtet ka flamurin dhe simbolet e tij. Sovraniteti i një shteti nuk është kusht në njohjen diplomatike të kërkesës së shtetit për pavarësi nga shtetet e tjera. Por kapaciteti i një shteti për të krijuar marrëdhënie dhe marrëveshje ndërkombëtare është kusht për njohjen e tij. Sipas përkufizimit të famshëm të Max Weber, shteti ka “monopolin mbi përdorimin e ligjshëm të forcës fizike brenda një territori të caktuar”.

propozimi per statusin

kosova duhet:

Të miratojë një Kushtetutë që do të paraqesë mekanizmat ligjorë dhe institucionalë për mbrojtjen, promovimin dhe zbatimin e të drejtave të njeriut të të gjithëve në Kosovë.
Të ketë të drejtën të negociojë dhe përfundojë marrëveshje ndërkombëtare, përfshirë të drejtën për të kërkuar anëtarësi në organizata ndërkombëtare.
Të ketë simbolet e veta të veçanta kombëtare, përfshirë një flamur, stemë dhe himn, që të pasqyrojë karakterin shumetnik.
Nuk duhet të ketë pretendime territoriale, ndaj dhe nuk do të kërkojë bashkim me ndonjë shtet apo pjesë të ndonjë shteti.
Bashkësia ndërkombëtare do të mbikëqyrë, monitorojë dhe do të ketë të gjitha kompetencat e nevojshme për të garantuar zbatim efektiv dhe të mirë të kësaj zgjidhjeje.
Banorët që i përkasin një grupi të njëjtë kombëtar apo etnik, linguistik, apo fetar, që janë të pranishme tradicionalisht në territorin e Kosovës do të kenë të drejta të veçanta.
Të krijojë një forcë të re profesionale e shumetnike të Sigurisë së Kosovës, FSK

III. Zbatimi i Marrëveshjes/Sapo Marrëveshja të hyjë në fuqi, do të ketë një periudhë tranzicioni prej 120 ditësh, gjatë së cilës mandati ekzistues i UNMIK-ut do të mbesë i pandryshuar. Megjithatë, për të siguruar mbikëqyrjen e menjëhershme të zbatimit të Marrëveshjes nga Kosova, PNC do të ketë autoritet për të monitoruar këtë zbatim dhe për të bërë rekomandime tek UNMIK për veprime që duhen marrë për të siguruar respektimin e Marrëveshjes. Gjatë periudhës së tranzicionit, Asambleja Kosovare, në konsultime me PNC, do të ketë përgjegjësinë të aprovojë një Kushtetutë dhe legjislacionin e nevojshëm për zbatimin e Marrëveshjes. Kushtetuta dhe legjislacioni i ri do të hyjnë në fuqi menjëherë pas përfundimit të periudhës së tranzicionit. Në përfundimin e periudhës së tranzicionit, mandati i UNMIK-ut do të mbarojë dhe i gjithë autoriteti legjislativ dhe ekzekutiv që UNMIK-u gëzon do t’i kalohet në tërësi autoriteteve të Kosovës, në përputhje me Marrëveshjen. Brenda nëntë muajve nga hyrja në fuqi e Marrëveshjes, zgjedhje të përgjithshme dhe lokale duhet të mbahen. Mandati i PNC do të vazhdojë derisa GDN të vendosë që Kosova ka zbatuar kushtet e Marrëveshjes.

Të drejtat e njeriut dhe liritë fondamentale dhe të drejtat e komuniteteve dhe të pjesëtarëve të tyre

Të drejtat e njeriut dhe liritë fondamentale/Marrëveshja parashikon që Kosova duhet t’i mbështesë, ndihmojë dhe mbrojë të drejtat e njeriut dhe liritë fondamentale të njohura ndërkombëtarisht. Të gjithë personat në Kosovë kanë të drejtë t’i gëzojnë këto të drejta dhe liri, pa kurrfarë diskriminimi. Të gjithë personat në Kosovë janë të barabartë para ligjit dhe kanë të drejtë pa kurrfarë diskriminimi, të kenë mbrojtje të barabartë para ligjit.

Të drejtat e komuniteteve dhe të pjesëtarëve të tyre/Sipas Marrëveshjes Kosova duhet të garantojë mbrojtjen e identitetit kombëtar ose etnik, kulturor, gjuhësor dhe fetar të të gjitha komuniteteve dhe të pjesëtarëve të tyre. Pjesëtarët e komuniteteve do të kenë të drejta specifike, përveç të drejtave të tyre të njeriut dhe lirive fondamentale, përfshirë të drejtën për ta shprehur lirshëm, për ta nxitur dhe zhvilluar identitetin e tyre dhe atributet e komunitetit. Në pajtim me ligjet në fuqi dhe me standardet ndërkombëtare, pjesëtarët e komuniteteve, për shembull, do të kenë të drejtë të: arsimohen në të gjitha nivelet në njërën prej gjuhëve zyrtare të Kosovës të cilën e zgjedhin vetë, ose në gjuhën e tyre në vendet ku ata e përbëjnë shumicën e mjaftueshme; themelojnë dhe menaxhojnë institucione private të arsimit ose të aftësimit; përdorin gjuhën dhe alfabetin e tyre lirshëm privatisht ose në mënyrë publik; përdorin gjuhën dhe alfabetin e tyre lidhur me marrëdhëniet që kanë me autoritetet publike në vendet ku ata e përbëjnë një pjesë të mjaftueshme të popullsisë;

përdorin dhe ekspozojnë simbolet e komunitetit; regjistrojnë emrat e tyre në formën origjinale; kenë qasje të garantuar dhe përfaqësim në mjetet transmetuese të komunikimit si edhe të kenë program në gjuhën e tyre; t’i krijojnë dhe shfrytëzojnë mjetet e tyre të komunikimit dhe ta shfrytëzojnë një numër të pakufizuar të frekuencave për mjetet elektronike të komunikimit; gëzojnë kontakte të papenguara brenda Kosovës dhe me personat në cilindo shtet. Pjesëtarët e komuniteteve po ashtu do të kenë role të qarta në çështjet publike dhe në proceset vendimmarrëse në Kosovë, përfshirë përfaqësimin e garantuar në Kuvend, në Qeveri dhe në gjyqësi.

Refugjatët dhe personat e zhvendosur brenda vendit/Marrëveshja po ashtu parashikon të drejtën e refugjatëve dhe të personave të zhvendosur brenda vendit nga Kosova që të kthehen dhe ta kërkojnë sërish pronën e tyre dhe posedimet personale në pajtim me ligjin e Kosovës dhe të drejtën ndërkombëtare.

Personat e zhdukur/Me këtë Marrëveshje u bëhet thirrje Kosovës dhe Republikës së Serbisë t’i ndërmarrin hapat e duhur për të përcaktuar dhe dhënë informata lidhur me identitetin, vendndodhjen dhe fatin e personave të zhdukur, në bashkëpunim të plotë me Komitetin Ndërkombëtar të Kryqit të Kuq dhe me partnerët e tjerë ndërkombëtarë.

Decentralizimi/Marrëveshja ofron një sistem të decentralizimit që ka për qëllim të avancojë qeverisjen e mirë, transparencën dhe efikasitetin e shërbimeve publike. Duke njohur shqetësimet e komunitetit serb në Kosovë, kjo Marrëveshje në veçanti i ofron këtij komuniteti një shkallë të lartë të kontrollimit të çështjeve të veta.

Krijimi i komunave të reja/Me këtë Marrëveshje krijohen gjashtë komuna të reja serbe apo komuna me kompetenca shtesë në Kosovë: Mitrovica Veriore; Graçanica; Ranillugu; Parteshi; Kllokoti/Vërboci dhe Novobërda. Komuna e tanishme e Mitrovicës do të ndahet në dy komuna, në Mitrovicën Veriore dhe Mitrovicën Jugore, të cilat do të bashkëpunojnë dhe bashkërendojnë mes veti të ndihmuara nga një këshill i përbashkët rishtas i formuar. Komunat shtesë për komunitetet joshumicë mund të krijohen në konsultim me komunat përkatëse. Dispozitat e Marrëveshjes në lidhje me krijimin e komunave të reja mund të shqyrtohen dhe korrigjohen sipas nevojës nga Përfaqësuesi Ndërkombëtar Civil pasi të kryhet regjistrimi i popullsisë.

Kompetencat komunale/Të gjitha komunat do të kenë përgjegjësi për fushat që ndikojnë në jetën e përditshme të qytetarëve kosovarë duke përfshirë: arsimin parashkollor, fillor dhe të mesëm; kujdesin shëndetësor primar publik; zhvillimin ekonomik vendor; planifikimin urban dhe rural; banimin publik; emërimin e rrugëve dhe vendeve të tjera publike; dhe ndër të tjera, sigurimin e shërbimeve publike dhe komunale. Përveç kësaj, komunat e përcaktuara serbe të Kosovës do të kenë përgjegjësitë shtesë si në vijim: Komuna e Mitrovicës Veriore, e Graçanicës dhe e Shtërpcës do të qeverisin me spitale dhe me sigurimin e kujdesit shëndetësor sekondar në komunat e tyre. Komuna e Mitrovicës Veriore do të ketë përgjegjësitë e caktuara lidhur me universitetin në gjuhën serbe në Mitrovice. Të gjitha komunat serbe në Kosovë do të jenë përgjegjëse për mbrojtjen dhe avancimin e çështjeve kulturore dhe religjioze në nivel lokal; Të gjitha komunat serbe në Kosovë do të kenë një rol të avancuar në përzgjedhjen e komandantëve të stacioneve policore lokale.

Buxheti komunale/Të gjitha komunat do të jenë përgjegjëse për buxhetin e tyre dhe do të kenë të drejtën për burime financiare vetjake. Do të krijohet një sistem i drejtë dhe transparent i pakos së granteve, i cili do të sigurojë autonomi më të madhe komunale për ndarjen dhe shpenzimet e fondeve qendrore.

Bashkëpunimi komunal/Komunat do të kenë të drejtën e krijimit të asociacioneve dhe partneriteteve me komunat tjera në Kosovë për kryerjen e funksioneve me interes të dyanshëm. Komunat do të kenë të drejtën e bashkëpunimit me komunat dhe institucionet në Serbi, përfshirë edhe të drejtën e pranimit të donacioneve financiare dhe ndihmës teknike nga Serbia, në kuadër të parametrave të qarta përkatëse të cekura në Marrëveshje.

Liria dhe mbrojtja fetare/Sipas Marrëveshjes, Kosova nuk do të ketë fe zyrtare. Marrëveshja siguron autonominë dhe mbrojtjen e të gjitha besimeve fetare, pronës dhe lokaliteteve të tyre. Kishës Ortodokse Serbe (KOS) në Kosovë do t’i ofrohet siguri shtesë dhe disa mbrojtje, të drejta, privilegje dhe imunitete të tjera, përfshirë këtu edhe garancitë kundër shpronësimit, të drejtën e plotë për menaxhimin e pronës së saj dhe qasje në objektet e saj. KOS-i do të ketë lirinë për të pranuar donacione dhe mbështetje nga cilido institucion, me kusht që kjo të ndodhë në mënyrë krejtësisht transparente.

Siguria/KOS-it, manastireve të saj, kishave dhe institucioneve tjera fetare dhe kulturore të rëndësisë së veçantë për komunitetin serb në Kosovë do t’u ofrohet siguria e nevojshme fizike. Agjencitë për zbatimit e ligjit në Kosovë do të kenë përgjegjësinë kryesore për të ofruar këtë siguri. Prania ushtarake ndërkombëtare do të vazhdojë të sigurojë nëntë lokalitetet kryesore fetare dhe historike serbe derisa të merret një vendim që kjo përgjegjësi t’i bartet Shërbimit Policor të Kosovës.

Zonat mbrojtëse/Do të krijohen 45 zona mbrojtëse përreth kishave dhe manastireve më të rëndësishme si dhe përreth monumenteve historike. Zonat mbrojtëse do të ndalojnë ose kufizojnë disa aktivitete të cilat mund të kenë efekt të dëmshëm në mjedisin historik, kulturor dhe natyror përreth këtyre institucioneve dhe që do të çrregullonin shumë mënyrën e jetës në manastir, por ato nuk do të ndikojnë në të drejtat pronësore. Në mesin e 45 zonave mbrojtëse do të jenë zonat e krijuara përreth Manastirit Visoki Deçani, Patriarkanës së Pejës, Manastirit të Graçanicës, Manastirit të Deviçit dhe Manastirit të Gorioçit, Manastirit të Budisavcit, Qendrës Historike në Prizren, fshatit Hoçë e Madhe dhe disa lokaliteteve tjera.

Këshilli për monitorimin e zbatimit të Marrëveshjes/Do të themelohet një Këshill për monitorimin e zbatimit të Marrëveshjes (KMZM) me pjesëmarrjen e vendorëve dhe ndërkombëtarëve për të monitoruar dhe ndihmuar zbatimin e Marrëveshjes që ka të bëjë me mbrojtjen e trashëgimisë historike dhe kulturore serbe në Kosovë.

Kthimi i eksponateve arkeologjike dhe etnologjike/Nga autoritetet serbe pritet që të kthejnë eksponatet arkeologjike dhe etnologjike, të cilat janë huazuar nga muzetë e Kosovës në vitet 1998-1999.

Të përgjithshme/Dispozitat ekonomike të Marrëveshjes kanë për qëllim sigurimin e qëndrueshmërisë ekonomike. Marrëveshja, në mes të tjerash, parasheh që Kosova të gëzojë të drejtën të parashtrojë kërkesë për anëtarësim në Institucionet Ndërkombëtare Financiare (INF) dhe të bëjë marrëveshje kontraktuale si dhe në marrëveshje të tjera ndërkombëtare. Marrëveshja vë theks të posaçëm në garantimin që kontestet pronësore, të cilat shpesh i prekin të drejtat e pakicave, të trajtohen në mënyrë transparente në përputhje me standardet relevante ndërkombëtare dhe me përfshirje thelbësore ndërkombëtare. Përfaqësuesi Ndërkombëtar Civil (PNC) do të ketë rol në emërimin për postet kyçe ekonomike.

Pronat/Ndërmarrjet Publike (NP) që tani për tani administrohen nga Agjencia Kosovare e Mirëbesimit (AKM) do t’i barten Kosovës. NP-të që ofrojnë shërbime vetëm në disa komuna të caktuara do t’u mbesin atyre komunave. Ndërmarrjet Shoqërore (NSH) që janë nën administrim të besuar të AKM-së do t’i barten institucionit pasardhës, i cili do të ketë prani thelbësore ndërkombëtare. Ankesat kundër vendimeve të AKM-së do të vazhdojnë të trajtohen nga Dhoma e Posaçme e Gjykatës Supreme të Kosovës, ku shumica e gjyqtarëve do të jenë ndërkombëtarë. Kontestet rreth pronës private do të vazhdojnë të trajtohen nga Agjencia Kosovare e Pronave (AKP) në përputhje me mandatin e saj, e cila do të ketë prani të fortë ndërkombëtare. Ankesat kundër vendimeve të Komisionit për kërkesa pronësore të AKP-së do të shqyrtohen përmes paneleve të gjykatësve të Gjykatës Supreme, ku shumica e gjyqtarëve do të jenë ndërkombëtarë. Kuvendi i Kosovës do t’i trajtojë me prioritet çështjet e kthimit të pronave, duke përfshirë ato që ndërlidhen me Kishën Ortodokse serbe. Të gjitha komunitetet joshumicë do të përfshihen në këtë proces...

Sistemi i drejtësisë/Marrëveshja parasheh një sistem të drejtësisë në Kosovë që bazohet në sundimin e së drejtës dhe që është i integruar, i pavarur, profesional dhe i paanshëm.

Sigurimi i diversitetit etnik/Lidhur me rekrutimin, përzgjedhjen, emërimin, avancimin dhe transferimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve, Marrëveshja parasheh që autoritetet relevante të Kosovës të sigurojnë që shërbimet e gjyqësorit dhe të prokurorisë të reflektojnë karakterin shumetnik të Kosovës dhe, në veçanti, strukturën etnike në viste ku ata kanë kompetenca...

...Sektori i Sigurisë/Marrëveshja (Zgjidhja) do përmirësojë dukshëm fuqitë dhe përgjegjësitë e autoriteteve në Prishtinë lidhur me Sigurinë në Kosovë. Një Këshill i ri i Sigurisë së Kosovës, i cili do t’i raportojë Kryeministrit do të formohet për të ndërtuar një strategji të gjithëmbarshme të sigurisë.

Shërbimi Policor i Kosovës (SHPK)/SHPK do të ketë një zinxhir të bashkuar të komandës nëpër tërë Kosovën. Përbërja etnike e SHPK-së në një komunë tw caktuar do të reflektojë deri në një masë të mundshme, përbërjen etnike të popullatës brenda asaj komune. Në komunat me shumicë serbe Asambleja Komunale do të ketë rol në selektimin e Komandantit të stacionit vendor policor.

Forca e Sigurisë së Kosovës (FSK)/Do të krijohet një forcë profesionale dhe shumetnike e quajtur Forca e Sigurisë se Kosovës. FSK do të ketë maksimum 2,500 anëtarë aktiv dhe 800 anëtarë rezervë, pa armë të rënda. Anëtarët e FSK-së do të rekrutohen nga e tërë Kosova gjatë një procesi zyrtar të selektimit të zhvilluar bashkarisht nga Prezenca Ushtarake Ndërkombëtare (IMP) dhe Kosovare. FSK-ja fillimisht do të jetë përgjegjëse për t’iu përgjigjur krizave, shkatërrimit të mjeteve shpërthyese dhe mbrojtjen civile. FSK-ja do të jetë e dizenjuar dhe e përgatitur për të përmbushur funksione të tjera të sigurisë, jo të përshtatshme për policinë ose organizatat tjera të zbatimit e ligjit. Prezenca Ushtarake Ndërkombëtare në koordinim me Përfaqësuesin Civil Ndërkombëtar do të vendosë kur të autorizojnë FSK-në për t’u angazhuar në këto funksione të reja të sigurisë. TMK-ja e tanishme pasi që t’i ketë përmbushur objektivat e veta, përfshirë lehtësimin e rimëkëmbjes së Kosovës pas konfliktit, do të shpërbëhet brenda një viti. Komuniteti Ndërkombëtar do të krijojë një proces të Demobilizimit dhe Ri-integrimit për pensionistët e TMK-së.

Inteligjenca/Kosova do të ketë agjencinë vendore të sigurisë për të monitoruar kërcënimet kundër sigurisë së brendshmë të Kosovës.

Prezenca Ndërkombëtare/Kosova do të jetë përgjegjëse për menaxhimin e çështjeve të veta dhe për përmbushjen e obligimeve sipas Marrëveshjes (Zgjidhjes). Një përfaqësues civil ndërkombëtarë do të emërohet për të mbikëqyr implementimin e Marrëveshjes (Zgjidhjes) dhe për të mbështet përpjekjet përkatëse të autoriteteve të Kosovës. KFOR-i do të vazhdojë të jetë prezent në tërë Kosovën dhe të punojë në mbështetje të autoriteteve të Kosovës.

Prezenca Civile Ndërkombëtare/ a - Përfaqësuesi Civil Ndërkombëtar. Një Përfaqësues Civil Ndërkombëtar (PCN), i cili gjithashtu do të jetë Përfaqësues Special i BE-së (PSBE), do të emërohet nga një Grup Drejtues Ndërkombëtar (GDN) i përbërë nga përgjegjësit kyç ndërkombëtar. PCN-ja do të jetë autoriteti vendimtar në Kosovë sa i përket interpretimit të aspekteve civile të Marrëveshjes (Zgjidhjes). PCN-ja do të mbështetet nga një Zyrë Civile Ndërkombëtare (ZCN). Në krahasim me UNMIK-un, ZCN-ja do të jetë më e vogël dhe roli i saj do te jetë rrënjësisht i ndryshëm. Ndryshe nga UNMIK-u, PCN-ja nuk do të ketë mandat ekzekutiv për të administruar Kosovën. PCN-ja do të ketë fuqi të veçanta për të lejuar atë të ndërmarrë masat e duhura për të mbikëqyr dhe siguruar implementimin e suksesshëm të Marrëveshjes (Zgjidhjes). PCN-ja, për shembull, mund të përmirësojë ose anulojë vendimet e autoriteteve publike të Kosovës të cilat ai/ajo i vlerëson si të papërputhshme me dokumentin apo frymën e Marrëveshjes (Zgjidhjes). Mandati i PCN-së do të vazhdojë derisa GDN-ja vendos që Kosova i ka përmbush kushtet e Marrëveshjes (Zgjidhjes). GDN-ja do të bëjë vlerësimin e parë të implementimit të marrëveshjes (zgjidhjes) së statusit pas dy viteve.

Misioni për Siguri Evropiane dhe Politikë Mbrojtëse (SEPM)/Një mision i SEPM-së, nën udhëheqje të PSBE-së, do të ndihmojë Kosovën në zhvillimin efektiv, të drejtë dhe përfaqësues të institucioneve të sundimit të ligjit. Misioni i SEPM-së do të ketë autoritet për të siguruar se krimet veçanërisht sensitive hetohen, procedohen dhe gjykohen në mënyrë të duhur, duke përfshirë edhe prokurorët dhe gjykatësit e pavarur ndërkombëtarë kur është nevoja. Misioni i SEPM-së do të ketë autoritet të ndërmarrë funksione të kufizuara ekzekutive për të siguruar vazhdimësinë dhe promovimin e sundimit të ligjit, rendit publik dhe sigurisë.

Prezenca Ushtarake Ndërkombëtare/KFOR-i do të mbetet në Kosovë si një Prezencë Ushtarakë Ndërkombëtare (PUN) për të ofruar një ambient të qetë dhe të sigurt në bashkëpunim me PCN-në dhe në përkrahje të institucioneve të Kosovës deri atëherë kur këto institucione janë të afta për të marrë mbi vete përgjegjësinë për sigurinë e Kosovës. Në fillim të implementimit të Marrëveshjes (Zgjidhjes), KFOR-i do t’i ofrojë siguri një numri të objekteve paraprakisht të caktuara të kishës ortodokse Serbe. Gjatë një periudhe fillestare, PUN-i gjithashtu do të mbikëqyrë, monitorojë dhe do të ketë autoritet ekzekutiv mbi Forcën e Re të Sigurisë të Kosovës.

Marrëveshjet kalimtare/Me hyrjen në fuqi të Marrëveshjes, do të pasojë një periudhë kalimtare prej 120 ditësh. Gjatë kësaj periudhe kalimtare: Procesi Kushtetues - Kushtetuta e re do të hartohet nga Komisioni kushtetues i përbër prej 21 anëtarëve, të cilët duhet të kenë të gjitha kualifikimet profesionale përkatëse dhe ekspertizën e nevojshme për këtë qëllim. Kushtetuta do të vërtetohet nga Përfaqësuesi i Zyrës Ndërkombëtare Civile (ICR). Kuvendi i Kosovës do të aprovojë zyrtarisht Kushtetutën e re. Një aprovim i tillë kërkon 2/3 e shumicës së anëtarëve të Kuvendit dhe konsultime të nevojshme me anëtarët joshumicë të Kuvendit...

...Prania e UNMIK-ut/Gjatë periudhës kalimtare, UNMIK-u do të vazhdojë të ushtrojë mandatin e vet sipas Rezolutës 1244 të Këshillit të Sigurimit. Për çështjet që kanë të bëjnë me zbatimin e Marrëveshjes, UNMIK-u do të konsultohet me Përfaqësuesin e Zyrës Ndërkombëtare Civile (ICR), i cili do të ketë autoritetin e monitorimit të zbatimit të Marrëveshjes dhe do të japë rekomandime për UNMIK-un për ndonjë veprim që duhet të ndërmirret me qëllim të sigurimit të përputhshmërisë me Marrëveshjen. Korniza Kushtetuese dhe ligjet tjera të zbatueshme mbesin në fuqi derisa nuk janë në mospërputhje me Marrëveshjen. Në fund të periudhës kalimtare, mandati i UNMIK-ut do të bartet i tëri njëherësh tek autoritetet qeveritare të Kosovës, përveç nëse me këtë Marrëveshje parashihet ndryshe. UNMIK-u do të sigurojë një periudhë të rregullt kalimtare të kornizës ligjore ekzistuese në kornizën ligjore të krijuar sipas kësaj Marrëveshje.

Zgjedhjet/Jo më vonë se 9 muaj nga hyrja në fuqi e kësaj Marrëveshjeje, Kosova do të organizojë zgjedhjet e përgjithshme dhe komunale.

Ahtisari thërret palët në bisedimet e 13 shkurtit

Autori i Lajmit: Red.
Emisari i OKB-së për statusin e Kosovës, Marti Ahtisari në mëngjesin e djeshëm u prit në Beograd nga kreytari serb Boris Tadiq, i cili e ka pranuar planin e tij për statusin politik të Kosovës. Në një kumtesë të kryetarit serb Tadiq, të lëshuar pas takimit, thuhet se "Serbia nuk do ta njohë pavarësinë e Kosovës"- njofton Reuters. Sidoqoftë, Ahtisari në Beograd ka thënë se qëllimi është që zgjidhja të jetë bazë për ardhmërinë e Kosovës dhe stabilitetin e saj.Kryenegociatori Marti Ahtisari nuk dha as detaje rreth dokumentiti të tij në Beograd. Duke u folur gazetarëve në qendrën për media, Ahtisari tha se planin e tij përfundimtar do ta ketë gati në fillim të pranverës pasi të dëgjoj komentet e të dy palëve gjatë muajit shkurt. Sipas tij, të dy palët do të kenë kohë të mjaftueshme për konsulta duke paralajmëruar edhe rekomandime të reja rreth planit, por njëkohësisht paralajmëroi një takim të ri të mundshëm të dy palëve me 13 shkurt në Vjenë.
Pozicionet
“Qëndrimet e të dy palëve i janë të njohura opininionit dhe pozicionet e Beogradit dhe Prishtinës kanë mbetur të pandryshueshme. Megjithatë duhet t iu ofrojmë edhe një mundësi që të shohim se a janë të gatshme edhe për një takim tjetër. Unë dhe kolegët e mij jemi në dispozicion të tyre. Këtë takim e kam parashikuar për shkurt”, tha Ahtisari, i cili theksoi se nuk do të pres formimin e qeverisë së re serbe, dhe se për të nuk është e rendësishme se kush bën pjesë në ekipin serb që do të përfshihet në fazën e konsultimeve”.
Elementet
Ahtisari theksoi se zgjidhja parashikon elemente të jashtëzakonshme për mbrojtjen e qytetarëve jo shqiptar duke përfshirë garancën për përfaqësimin e tyre në qeveri, drejtësi dhe pushtet lokal, vetëqeverisje të caktuara në sektorin e shëndetësisë, të mirat kulturore në mbrojtjen e zonave që kisha ortodokse serbe të mbetet gjallë dhe prezente. “Ky propozim është rezultat i bisedave intenzive njëvjeçare, 15 raundeve të negociatave të drejtpërdrejta në të cilat BE-ja dhe NATO-ja merrnin pjesë në to”, tha Ahtisari. I pyetur nga gazetarët e shumtë në Beograd se kush do të ketë sovranitet mbi Kosovën, Ahtisari theksoi se një gjë të tillë do ta përcaktoj Këshilli i Sigurimit në bazë të rekomandimit të tij përfundimtar të cilin do ta hartoj pas fazës së konsultimeve.
Plani
“ Në Këshillin e Sigurimit do të vendoset për statusin final. Ky është vetëm plani. Në botën në të cilën jetojmë përgjegjësi e poltikanëve është të mbrojnë qytetarët , e nëse këtë nuk e bëjnë atëherë mbetet përgjegjësi dhe duhet ta bëj bashkësia ndërkombëtare. Ky është një parim e nuk duhet të përqendrohemi vetëm në thënjen “respektimin e sovranitetit të shtetit”, tha Ahtisari, duke shtuar se nuk është jurist, por punon me ta dhe është mësuar me argumentet e tyre . ”Duhet të shikohet se si historikisht çështjet e ngjashme janë zgjidhur në të kaluarën”, theksoi Ahtisari. Në pyetjen lidhur me qëndrimin rus rreth planit të tij, Ahtisari rikujtoi unitetin e madh të Grupit të Kontaktit edhe pas zgjedhjeve në Serbi. “Në takimin e Vjenës nuk kishte asgjë dramatike. Ai ishte takim si çdo tjetër që kemi pasur. Ky është një grup i vogël shtetesh dhe kemi BE-në me 27 anëtarë në të cilën ka qëndrime të ndryshme, është e rendësishme që qëndrimi të jetë unik edhe kur të sillet vendimi përfundimtar. Nuk dua të spekuloj se si të gjitha anëtarët e KS-së do të reagojnë, por është mirë që Grupi i Kontaktit ka mbeti unik” tha Ahtisari.
Siç dihet kryeministri në largim, Vojisllav Koshtunica, ka refuzuar ta takojë Ahtisari, duke nënvizuar se ai nuk ka mandat për një gjë të tillë.
Qëndrimi
Në kohën kur Ahtisari bisedonte me Tadiqin rreth 30 anëtarë të Shoqatës së familjeve të serbëve të zhdukur në Kosovë kanë protestuar para ndërtesës së presidencës së Serbisë . Ata mbanin fotot e anëtarëve të pagjetur të familjeve të tyre dhe parullat ku shkruante: "UÇK - NATO - KFOR - UNMIK - janë përgjegës për vrasjen e 2.500 serbëve", "Gjeneralët e Ushtrisëjugosllave dhe të policisë serbe në në burg- gjeneralët e NATO-s e të UÇK-së në liri – tmerr", dhe "Kosova është shpirti i Serbisë".

Plani
Dispozitat kushtetuese të Ahtisaarit

Marrëveshja (zgjidhja) bën të mundur që Kosova të ketë një Kushtetutë që do të përpilohet dhe aprovohet nga Kosovarët.Të gjitha rregullat e Kushtetutës së ardhshme duhet të jenë në përputhshmëri me Marrëveshjën (Zgjidhjen). Në rast të konfliktit në mes të Kushtetutës dhe Marrëveshjes(Zgjidhjes), Marrëveshja(Zgjidhja) do të triumfojë.
Marrëveshja (zgjidhja) nuk precizon një Kushtetutë të plotë, por ajo definon disa elemente kyçe që duhet të përfshihen në Kushtetutën e ardhshme.

Kushtetuta duhet të sigurojë që:

* Kosova të jetë një shoqëri shumëkombëshe bazuar në barazinë e gjithë qytetarëve të saj.
* Kosova nuk ka besim fetar zyrtar dhe është neutrale sa i përket besimeve fetare;
* Kosova do të ketë simbolet e veta të dallueshme: flamurin, stemën dhe himnin, të cilat do të reflektojnë karakterin shumëkombësh të Kosovës;
* Gjuhët zyrtare të Kosovës do të jenë gjuha Shqipe dhe ajo Serbe;
* Kosova do të ketë të drejtën të negociojë dhe të lidhë marrëveshje ndërkombëtare, përfshirë edhe të drejtën për të kërkuar anëtarësim në organizatat ndërkombëtare;
* Kosova nuk ketë pretendime territoriale ndaj asnjë shteti apo pjese të ndonjë shteti dhe nuk do të kërkojë bashkim me ndonjë shtet apo pjesë të ndonjë shteti;
* Kosova do të promovojë dhe lehtësojë kthimin e sigurtë dhe dinjitoz të refugjatëve dhe personave të zhvendosur nga Kosova;
* Të drejtat dhe liritë e cekura në instrumentet dhe marrvëshjet kryesore ndërkombëtare të të drejtave dhe lirive fundamentale të njeriut do të aplikohen në mënyrë direkte në Kosovë.
* Komunitetet jo shumicë do të përfaqësohen në parliament në bazë të një sistemi të ulseve të garantuara/rezervuara:
* Legjislacioni mbi zonat e intersit të veçantë për komunitetet jo shumicë të Kosovo/ës kërkon një procedurë të veçantë parlamentare - një shumicë të dyfishtë të anëtarëve të parlamentit që janë prezent dhe votojnë, si dhe anëtarët që mbajnë ulset e garantuara apo rezervura për komunitetet shumicë
* Qeveria e Kosovës, përfshirë edhe shërbimin e saj civil do të reflektoj shumëllojshmërinë e popullit të Kosovës;
* Kryetari i Kosovës do të përfaqësojë unitetin e popullit të Kosovës;
* Do të themelohet një Gjykatë Kushtetuese e përbërë nga nëtë juristë të dalluar të karakterit më të lartë moral. (Ky është përkthim jozyrtar nga UNOSEK.

Ky lajm është publikuar: 03/02/2007

Mustafaj : Kosova shumë afër pavarësisë së saj

Autori i Lajmit: Red.
Ka qenë e menjëhershme përshëndetja e shefit të Diplomacisë shqiptare pas shpalljes së propozimit të Kryenegociatorit presidentit Marti Ahtisari rreth çështjes së Kosovës. Mustafaj ka përshëndetur deklaratat e zotit Ahtisari duke i cilësuar ata si diçka që i hapin rrugën krijimit të shtetit në Kosovë. “Siç ishte parashikuar sot presidenti Ahtisari do të paraqiste paketën e tij. Përfitoj nga rasti të falenderoj atë për punën që ka bërë. Shpreh kënaqësinë time për pjekurinë që tregoi klasa politike e Kosovës dhe populli kosovar. Kosova përfundimisht i jep fund status quosë dhe shënon daljen de facto edhe nga ai sovranitet që kishte serbia deri me tani mbi të. Ahtisari do të vazhdojë ti shkojë deri në fund. Kjo është një garanci se procesi do të shkoj me sukses.”,- tha Ministri i jashtëm, Besnik Mustafaj. Ai i ka bërë thirrje faktorit negozitar të Kosovës dhe Beogradit të mbështesin Ahtisarin pasi kjo do të jetë zgjidhja që do të krijojë stabilitet si në Kosovë ashtu edhe në rajon. “I bëj thirrje faktorit Kosovar që të tregojë bashkëpunim me faktorin ndërkombëtar. Dokmenti që kemi në dorë tregon se Grupi Negociator i Kosovës ka patur një vetëdijë dhe vullnet të lartë politik dhe moral për të dhënë kompromisin e nevojshem që i siguron minoriteteve një jetë të nevojshme dhe të garantuýar brenda Kosovës. Shpreh keqardhjen se i njëjti vullnet nuk është treguar nga pala serbe. Është dhe një shans që minoiteti serb në kosovë për të bashkëpunuar që të arrihet ajo që duhet, pavarësia. Unë jam i bindur se në dokumentin final që Ahtisari do të paraqesë në Këshillin e Sigurimit do të propozojë një zgjidhje të pranueshme, do të sigurohet integriteti territorial i Kosovës. Ne do ta studiojmë në ditët që vijnë, do të japim mendimet tona për të dhe do të vazhdojmë të jemi aktiv në këtë proces ashtu siç na takon për të qenë.”,- u shpreh Mustafaj. Shefi i diplomacisë shqiptare ka kritikuar zyrtarët e lartë të Beogradit, si presidentin Boris tadiç ashtu edhe kryeministrin Vojisllav Koshtunica dhe mbarë kabinetin qeveritar, të cilët sipas tij nuk kanë bashkëpunuar me faktorin ndërkombëtar dhe e kanë futur vendin në një qorrsokak që nuk premton të ardhmen evropiane që synon i gjithë rajoni. Lidhur me minoritetin sern që jeton në Kosovë, zoti Mustafaj u shpreh se “Unë thashë se serbët e Kosovës gjatë këtyre shtatë vjetëve kanë parë se si janë përdorur në mënrën me jo produktive nga Beogradi për qëllime që nuk zgjidhin problemet e tyre por thjesht me problemet e vetë klasës politike serbe për qëllimet e tyre personale. Vendi i serbëve të Kosovës është Kosova.”.

Ky lajm është publikuar: 03/02/2007

Tadiç: Serbia nuk do ta pranojë kurrë pavarësinë

Autori i Lajmit: red.
Plani i paraqitur nga i dërguari i Kombeve të Bashkuara, Martti Ahtisaari për të ardhmen e Kosovës i çel rrugën një pavarësie që Serbia nuk mund ta pranojë kurrë, deklaroi sot presidenti serb."Unë i deklarova zotit Ahtisaari se Serbia ... nuk do ta pranojë kurrë pavarësinë e Kosovës", u shpreh presidenti serb, Boris Tadiç në një deklaratë pas takimit me të dërguarin e OKB-së."Një pavarësi e imponuar ... do të paraqiste një precedent të rrezikshëm politik dhe ligjor", shtoi ai.

Ky lajm është publikuar: 03/02/2007

Gazetat Evropiane: Plani i Ahtisaarit lejon pavarësinë

Autori i Lajmit: red.
Gazeta FINANCIAL TIMES shkruan se i dërguari i OKB-së Martti Ahtisaari shkon në Beograd e Prishtinë për të paraqitur propozimin e tij për statusin e ardhshëm të Kosovës.
Gazeta shkruan se plani pritet të pranohet në përgjithësi nga Prishtina, sepse ai "shkon drejt plotësimit të shpresave të shumicës shqiptare për pavarësi". Por gazeta shton se propozimet do të marrin një pritje armiqësore në Beograd.Gazeta vë në dukje se zyrtarët e OKB-së, SHBA-së dhe BE-së po punojnë duke marrë si të qenë se plani mund të sigurojë aprovimin në Këshillin e Sigurimit deri nga marsi me një rezolutë që do të fillonte "një tranzicion 120-ditor drejt pavarësisë de fakto."Gjatë kohës tranzitore UNMIK-u do t ia kalojë pushtetin autoriteteve kosovare dhe një misioni supervizor të BE-së, ndërsa kuvendi i Kosovës do të përgatisë kushtetutën dhe deklaratën e pavarësisë, thotë gazeta duke cituar diplomatë perëndimorë.Megjithatë, shton gazeta Financial Times, çdo gjë varet nga ajo që mund të bëjnë amerikanët dhe evropianët për të bindur Rusinë dhe Kinën që të mos e bllokojnë apo vonojnë procesin në Këshillin e Sigurimit.
"Amerikanët dhe britanikët," sipas gazetës, "duan që të ecin përpara shpejt, por Franca e Italia mund të anohen më shumë nga ajo që t i japin pak më shumë kohë Rusisë."Gazeta citon kreun e ekipit tranzitor të BE-së, që po përgatit kalimin e kompetencave, Torbjorn Sohlstrom, i cili thotë se" serbët e Kosovës do të kenë një rol të rëndësishëm për të vendosur për çështjet e tyre, por nuk do të mbajnë peng zhvillimin e Kosovës."Gazeta citon diplomatë perëndimorë që thonë se propozimet e Ahtisaarit do të lejojnë Kosovën të shpallë pavarësinë dhe të kërkojë njohje ndërkombëtare.Ata thonë se SHBA-ja dhe shumë vende anëtare të BE-së do të reagojnë pozitivisht.E përjavshmja EKONOMIST ndërkaq propozon që Kosova të shpallë pavarësinë edhe nëse rusët bllokojnë planin e Ahtisaarit në Këshillin e Sigurimit.Vendet evropiane dhe Shtetet e Bashkuara, ndërkaq, në mënyrë të njëanshme duhet ta njohin atë duke injoruar Rusinë, shton e përjavshmja britanike.Sa i përket Serbisë, sipas të përjavshmes Ekonomist, ata duhet qetësuar me kulaçin - përmes perspektivës së pranimit në Bashkimin Evropian.

Ky lajm është publikuar: 03/02/2007

RADIO FREE EUROPE/RADIO LIBERTY, PRAGUE, CZECH REPUBLIC
___________________________________________________________
RFE/RL NEWSLINE Vol. 11, No. 21, Part II, 2 February 2007

SERBIA URGES KOSOVA COMPROMISE AHEAD OF UN ENVOY'S PROPOSAL...
Serbian Foreign Minister Vuk Draskovic said on February 1 "there is
still much room for a compromise and to satisfy the [ethnic-]
Albanian demand to run Kosovo without any kind of interference from
Belgrade, while preserving the territorial integrity of Serbia." He
was speaking on Radio Television Serbia on the eve of a visit to
Belgrade by UN special envoy for Kosova Martti Ahtisaari to present
his proposals for the future status of the Serbian province. Kosova
has been under UN administration since 1999, when NATO forces halted
a Serbian campaign against ethnic-Albanian separatists. Ahtisaari
will meet with Serbian President Boris Tadic in Belgrade, and in the
Kosovar capital, Pristina, with representatives of the Kosovar
government and of the Serbian community. AG

..AND SAYS ENVOY'S REPORT NOT FINAL. A copy of the report seen by
Reuters reportedly contains no references to Serbian sovereignty or
to independence for Kosova. However, the report is widely expected to
outline a transfer of power to the Kosovar government under EU
supervision, and Pristina is then expected to push for independence.
Serbia's leading political parties all argue that Kosova should
remain part of Serbia, and Leon Kojen, a member of Serbia's
negotiating team, told Radio Television Serbia on January 31 that
"Ahtisaari's proposal is just that: it is one of the views regarding
the solution of the issue of future status of Kosovo." He added that
"the resolution of the problem will then be transferred to New York
[the seat of the United Nations] and to some other places." AG

KOSOVAR-SERB LEADER WARNS OF WAR 'SOONER OR LATER.' Oliver Ivanovic,
the leader of the moderate Serbian List for Kosovo, warned in a
February 1 interview with the Bosnian newspaper "Oslobodjenje" that
Kosova will descend into war "sooner or later." "It only depends on
the moment when favorable political conditions will be met in order
to start the war," he said. "I am afraid that we are faced with this
danger." Ivanovic previously warned that Kosovar Serbs would seek
"independence from independence," breaking away from predominantly
ethnic-Albanian areas if the province declares independence from
Serbia (see "RFE/RL Newsline," February 1, 2007). The commander of
NATO forces in the province, Lieutenant General Roland Kather, warned
on January 30 of a "domino effect" into neighboring Serbia and
Macedonia if violence breaks out in the Serb-dominated north of
Kosova (see "RFE/RL Newsline," January 31, 2007). NATO's
16,500-strong force in the province is currently in a state of
heightened alert. The 1999 violence created hundreds of thousands of
refugees. A February 1 press release issued by the UN Interim
Administration Mission in Kosovo (UNMIK) said 16,000 have returned
since 1999, local media reported. UNMIK estimates that more than
220,000 displaced persons and refugees are still living in Serbia and
Montenegro. AG

Data: 03/02/2007 Mustafaj: Mbështesim Ahtisarin, Koshtunica dhe Tadiç e futën vendin në qorrsokak



I menjëhershëm reagimi i diplomacisë shqiptare. Fill pas shpalljes së propozimit të Ahstisarit, sipas të cilit Kosovës duhet t’i njihet pavarësia, ministri ynë i jashtëm është shprehur në mbështetje të këtij propozimi. Ai ka dënuar qëndrimin e presidentit serb dhe gjithë qeverisë së këtij vendi, për mosbashkëpunim me ndërkombëtarët për zgjidhjen e çështjes së kosovës. Diplomacia shqiptare ka dalë hapur dje në mbështetje të propozimit të Kryenegociatorit presidentit Marti Ahtisari rreth çështjes së Kosovës. Ka qënë pikërisht ministri ynë i jashtëm zoti Mustafaj i cili në një reagim të menjëhershëm pas shpalljes së propozimit të Ahtisarit ka përshëndetur deklaratat e këtij të fundit duke i cilësuar ato si diçka që i hapin rrugën krijimit të shtetit në Kosovë. “Siç ishte parashikuar sot presidenti Ahtisari do të paraqiste paketën e tij. Përfitoj nga rasti të falenderoj atë për punën që ka bërë. Shpreh kënaqësinë time për pjekurinë që tregoi klasa politike e Kosovës dhe populli kosovar. Kosova përfundimisht i jep fund status quosë dhe shënon daljen de facto edhe nga ai sovranitet që kishte serbia deri me tani mbi të. Ahtisari do të vazhdojë t’i shkojë deri në fund. Kjo është një garanci se procesi do të shkojë me sukses” tha ndër të tjera kryediplomati shqiptar Besnik Mustafaj. Po ashtu gjatë deklaratës së tij, zoti Mustafaj i bëri thirrje faktorit negociator të Kosovës dhe Beogradit të mbështesin Ahtisarin pasi kjo do të jetë zgjidhja që do të krijojë stabilitet si në Kosovë ashtu edhe në rajon. “I bëj thirrje faktorit Kosovar që të tregojë bashkëpunim me faktorin ndërkombëtar. Dokmenti që kemi në dorë tregon se Grupi Negociator i Kosovës ka patur një vetëdijë dhe vullnet të lartë politik dhe moral për të dhënë kompromisin e nevojshem që i siguron minoriteteve një jetë të nevojshme dhe të garantuýar brenda Kosovës. Shpreh keqardhjen se i njëjti vullnet nuk është treguar nga pala serbe. Është dhe një shans që minoiteti serb në kosovë për të bashkëpunuar që të arrihet ajo që duhet, pavarësia. Unë jam i bindur se në dokumentin final që Ahtisari do të paraqesë në Këshillin e Sigurimit do të propozojë një zgjidhje të pranueshme, do të sigurohet integriteti territorial i Kosovës. Ne do ta studiojmë në ditët që vijnë, do të japim mendimet tona për të dhe do të vazhdojmë të jemi aktiv në këtë proces ashtu siç na takon për të qenë.” tha Mustafaj. Më tej numri një i diplomacisë shqiptare kritikoi zyrtarët e lartë të Beogradit, si presidentin Boris Tadiç ashtu edhe kryeministrin Vojisllav Koshtunica dhe mbarë kabinetin qeveritar, të cilët, po sipas Mustafajt, nuk kanë bashkëpunuar me faktorin ndërkombëtar dhe e kanë futur vendin në një qorrsokak që nuk premton të ardhmen evropiane që synon i gjithë rajoni. “Unë thashë se serbët e Kosovës gjatë këtyre shtatë vjetëve kanë parë se si janë përdorur në mënrën me jo produktive nga Beogradi për qëllime që nuk zgjidhin problemet e tyre por thjesht me problemet e vetë klasës politike serbe për qëllimet e tyre personale. Vendi i serbëve të Kosovës është Kosova” than ë fund të deklaratës së tij Mustafaj në lidhje me pakicën serbe në Kosovë.

Berisha: Pavarësia e saj, është zgjidhja e vetme për Kosovën



Kreu i qeverisë, Sali Berisha zhvilloi mesditën e djeshme nëj takim me kreun e diplomacisë turke zotin Abdulla Gyl. Gjatë këtij takimi Berisha dhe Ministri Gyl shprehën kënaqësinë për nivelin e shkëlqyer të marrëdhënieve politike midis dy vendeve tona, shprehje e së cilës, ndër të tjera, është intensiteti i vizitave reciproke të nivelit të lartë gjatë vitit të fundit. Më pas ata diskutuan gjerësisht mbi marrëdhëniet dypalëshe, të cilat shtrihen në të gjitha fushat, në ekonomi, tregti, ushtri, arsim, shëndetësi, luftën kundër krimit të organizuar. Kryeministri Berisha dhe Ministri Gyl diskutuan edhe mbi zgjerimin e bashkëpunimit ekonomik dhe tregtar, në mënyrë të veçantë për nxitjen e investimeve turke në Shqipëri. Nga ana e tij kreu I qeverisë shqiptare u shpreh i kënaqur me interesimin dhe aktivitetin e deritanishëm të kompanive të rëndësishme turke në Shqipëri dhe shprehu gatishmërinë e qeverisë për të krijuar të gjitha kushtet për lehtësimin e aktivitetit të tyre. Po ashtu gjatë bisedës mes tyre ata përshëndetën nënshkrimin e marrëveshjes së tregtisë së lirë midis dy vendeve dhe shprehën angazhimin e qeverive përkatëse për të përshpejtuar ratifikimin e marrëveshjes nga parlamentet e të dy vendeve. Ata u shprehën optimistë se kjo marrëveshje do të jetë një hap i rëndësishëm për fuqizimin e tregtisë dhe shkëmbimeve ekonomike midis dy vendeve. Një pjesë të rëndësishme në bisedën mes, e cila u zhvillua pa praninë e gazetarëve, ishte edhe çështja e integrimit të Shqipërisë në strukturat euroatlantike. Në lidhje me këtë çështje shefi i ekzekutivit e falenderoi Ministrin Gyl për mbështetjen e madhe që Turqia i ka dhënë vendit tonë për integrimin në NATO, duke shtuar më tej se anëtarësimi në NATO është një objektiv madhor për vendin. Më pas dy politikanët në fjalë edhe për çështjet më të rëndësishme të ballkanit dhe bashkëpunimit rajonal, veçanërisht për çështjen e Kosovës. Nga ana e tij zoti Berisha theksoi se pavarësia e Kosovës është e vetmja zgjidhje që siguron paqen dhe stabilitetin në rajon dhe se Shqipëria mbështet pa asnjë hezitim pavarësinë e Kosovës, në respekt të plotë të të drejtave të pakicave. Nga ana e tij, Ministri Gyl theksoi se e vetmja zgjidhje e qëndrueshme në Kosovë është ajo zgjidhje që merr parasysh realitetin e vërtetë që ekziston në Kosovë.

Data: 03/02/2007 Propozimet e plota të kryenegociatorit Ahtisaari për të ardhmen e e Kosovës
Kosova në fazën finale drejt pavarësisë


Pakoja e Ahtisaari-t, edhe pse nuk përmend fjalën pavarësi, në vetvete përmban të gjitha elementet e ndërtimit të një shteti të pavarur, sovran dhe të njohur ndërkombëtarisht, thanë dje në Prishtinë, anëtarët e Ekipit të Unitetit të Kosovës, vetëm pak minuta pasi që ata pranuan propozimin për statusin e Kosovës nga ndërmjetësi ndërkombëtar, Martti Ahtisaari. Kryenegociatori Marti Ahtisari ka dhënë dje detaje rreth dokumentiti të tij në Prishtinë. Duke u folur gazetarëve në Selinë e UNMIK-ut në Prishtinë, Ahtisari tha se planin e tij përfundimtar do ta ketë gati në fillim të pranverës pasi të dëgjoj komentet e të dy palëve (Prishtinën dhe Beogradin) gjatë muajit shkurt. Sipas tij, të dy palët do të kenë kohë të mjaftueshme për konsulta duke paralajmëruar edhe rekomandime të reja rreth planit, por njëkohësisht paralajmëroi një takim të ri të mundshëm të dy palëve me 13 shkurt në Vjenë. Por, nga ana tjetër, pakoja e Ahtisaari-t, edhe pse nuk përmend fjalën pavarësi, në vete përmban të gjitha elementet e ndërtimit të një shteti të pavarur, sovran dhe të njohur ndërkombëtarisht, thanë sot në Prishtinë, anëtarët e Ekipit të Unitetit të Kosovës, vetëm pak minuta pasi që ata pranuan propozimin për statusin e Kosovës nga ndërmjetësi ndërkombëtar, Martti Ahtisaari. Në një deklaratë të përbashkët të Ekipit të Unitetit, të cilën e lexoi presidenti Sejdiu, thuhet se procesi i statusit do të përmbyllet me bërjen e Kosovës shtet të pavarur, në kufijtë e saj ekzistues, me garanci të plotë për minoritetet. Anëtarët e Ekipit Negociator u shprehën optimist se gjatë javëve në vazhdim, do të mund të japin komentet e tyre unike rreth propozimit, në mënyrë që pakoja të shkojë për miratim në Këshillin e Sigurimit të OKB-së, ashtu siç e dëshiron populli i Kosovës. Sejdiu tha se pala kosovare do të ofrojë komentet dhe vërejtjet e planit për statusin dhe shprehu gatishmërinë e ekipit që ai drejton për të vazhduar procesin e definimit të statusit politik. Presidenti Sejdiu tha se muaji shkurt do të rezultojë me përfundimin e të gjitha procedurave për statusin, duke aluduar në bisedimet eventuale me palën serbe. Në konferencën me gazetarë ishin të pranishëm të gjithë anëtarët e Ekipit të Unitetit. Lideri i opozitës kosovare, Hashim Thaçi tha se propozimi i Ahtisaari-t ka tre elemente kryesore: përfundimin edhe “de jure” të sovranitetit të Serbisë ndaj Kosovës, ruajtjen e integritetit territorial të Kosovës dhe anëtarësimin e Kosovës në të gjithë mekanizmat ndërkombëtarë. Edhe kryeministri Çeku, dhe kryetari i Kuvendit të Kosovës Kolë Berisha theksuan se pakoja e Ahtisaarit sjell të gjitha elementët e shtetësisë për Kosovën, me një punë edhe më të përkushtuar të ekipit të Unitetit dhe institucioneve të Kosovës për konkretizimin e saj Propozimet e plota të kryenegociatorit Ahtisaari Përmbledhje ekzekutive I.Të Përgjithshme/Synimi i Propozimit të Gjithanshëm për Marrëveshjen mbi Statusin e Kosovës është të përcaktojë kërkesat e nevojshme për një Kosovë të ardhshme që është e mundshme, e mbështetshme dhe e stabilizuar. Ai përfshin masa të hollësishme për të siguruar inkurajimin dhe mbrojtjen e të drejtave të bashkësive the anëtarëve të tyre, decentralizimin efektiv të qeverisë dhe ruajtjen e mbrojtjen e trashëgimisë kulturore e fetare. Për më tepër, Marrëveshja përshkruan masa kushtetuese, ekonomike dhe sigurie, të cilat së bashku synojnë të kontribuojnë në zhvillimin a një Kosove shumë-etnike, demokratike dhe të lulëzuar. Një element i rëndësishëm i Marrëveshjes është mandati që i jepet një prezence ndërkombëtare civile dhe ushtarake në Kosovë për të mbikëqyrur zbatimin e Marrëveshjes dhe për të ndihmuar autoritetet kompetente Kosovare në sigurimin e paqes dhe stabilitetit në gjithë Kosovën. Dispozitat e Marrëveshjes do të kenë përparësi mbi të gjitha dispozitat e tjera ligjore në Kosovë. II. Elementët e Marrëveshjes/Marrëveshja përfshin pjesën kryesore me katërmbëdhjetë nene që përbëjnë parimet e saj kyçe, dhe dymbëdhjetë Shtojca, të cilat zgjerojnë më tej këto parime: Kosova do të jetë një shoqëri shumë-etnike, që e qeveris veten në mënyrë demokratike dhe me respekt të plotë për rendin ligjor, nivelin më të lartë të të drejtave të njeriut dhe lirive themelore të pranuara nga bota ndërkombëtare, dhe që nxit ekzistencën paqësore dhe të lulëzuar të gjithë banorëve të saj. Kosova do të miratojë një Kushtetutë për të mbrojtur këto parime. Ndërsa Marrëveshja nuk përshkruan një Kushtetutë të plotë, ajo përkufizon elementët kyç që duhet të bëjnë pjesë në Kushtetutë. Kosova do të ketë të drejtë të diskutojë dhe të miratojë marrëveshje ndërkombëtare, duke përfshirë të drejtën për të kërkuar anëtarësi në organizata ndërkombëtare. Mbrojtja dhe përkrahja e të drejtave të anëtarëve të bashkësive është një element qendror i Marrëveshjes. Marrëveshja përcakton aspektet kyçe që do të mbrohen, duke përfshirë kulturën, gjuhën, edukimin dhe simbolet. Ajo gjithashtu përshkruan mekanizma specifike të përfaqësimit të anëtarëve të bashkësive jo-Shqiptare të Kosovës në institucionet publike kryesore për të ruajtur dhe përkrahur pjesëmarrjen e tyre efektive dhe aktive në jetën publike. Për të mbrojtur të drejtat e bashkësive Kosovare jo-Shqiptare në procesin legjislativ, Marrëveshja gjithashtu lejon që disa ligje të caktuara mund të hyjnë në fuqi vetëm nëse një shumicë e anëtarëve Kosovarë jo-Shqiptare të Asamblesë Kosovare janë dakord me miratimin e tyre. Marrëveshja përmban një propozim me përmasa të gjëra për decentralizim, i cili është i një shkalle të zgjeruar dhe synon të përkrahë qeverisjen e mirë, transparencën dhe efikasitetin në shërbimin publik. Propozimi përqendrohet në veçanti në nevojat e shqetësimet specifike të bashkësisë Kosovare Serbe, e cila do të ketë një shkallë të lartë kontrolli mbi punët e veta. Elementet e decentralizimit përfshijnë, inter alia, kompetenca të reja bashkiake për bashkësitë me shumicë Kosovare Serbe (si për shembull në fushat e shëndetësisë së shkallës së dytë dhe të arsimit të lartë); autonomi të zgjeruar bashkiake në çështjet financiare, duke përfshirë aftësinë për të pranuar fonde transparente nga Serbia për një diapazon të gjerë aktivitetesh e qëllimesh bashkiake; masa mbi aleanca mes bashkive dhe bashkëpunimin përmes kufijve me institucione Serbe; dhe krijimin e gjashtë bashkësive të reja ose mjaft të zgjeruara me shumicë Serbe (Gracanica, Novo Brdo, Klokott, Ranilug, Partes. Mitovica-Veriore). Marrëveshja gjithashtu përcakton një sistem drejtësie në Kosovë i cili është i integruar, i pavarur, profesional dhe i paanshëm, që i siguron drejtësi të gjithë personave në Kosovë. Ajo gjithashtu përcakton mekanizma për të siguruar që sistemi i drejtësisë është përfshirës dhe që shërbimi i tij gjyqësor dhe prokuror pasqyron karakterin shumë-etnik të Kosovës. Elementet e Marrëveshjes për mbrojtjen dhe nxitjen e trashëgimisë fetare e kulturore do të sigurojnë ekzistencën e papenguar e të patrazuar të Kishës Ortodokse Serbe (KOS) në Kosovë. Më shumë se dyzet vende kyçe fetare e kulturore do të rrethohen nga Zona Mbrojtëse për të parandaluar zhvillime apo ndërtime të dëmshme tregtare dhe industriale, dhe për të ruajtur dinjitetin kulturor të këtyre vendeve. Marrëveshja gjithashtu garanton sigurinë fizike të përforcuar për vende të zgjedhura. KOS the organizata e saj e brendshme do të njihen haptazi nga autoritetet Kosovare dhe do t’i njihet e drejta a paprekshmërisë së pronës, liria nga taksimi dhe privilegje doganore. KOS në Kosovë gjithashtu do të jetë e lirë të mbajë lidhje me KOS në Beograd. Të gjithë refugjatët dhe personat e shpërngulur brenda Kosovës do të kenë të drejtë të kthehen dhe të marrin sërish pasuritë dhe pronat e tyre personale. Marrëveshja gjithashtu u bën thirrje Kosovës dhe Serbisë të bashkëpunojnë plotësisht me Komisionin Ndërkombëtar të Kryqit të Kuq për të zgjidhur fatin e personave të zhdukur. Marrëveshja përfshin masa të veçanta që synojnë të nxisin e të ruajnë zhvillimin e vazhdueshëm ekonomik në Kosovë. Ajo përshkruan procedura transparente për të zgjidhur mosmarrëveshje lidhur me pronat dhe për një proces privatizimi të vazhdueshëm, të dyja këto me një pjesëmarrje të konsiderueshme ndërkombëtare. Për më tepër, Marrëveshja përkufizon mekanizma për të përcaktuar pjesën e Kosovës në borxhin e huaj të Serbisë dhe për të zgjidhur çështjen e kthimit të pronave. Marrëveshja gjithashtu parashikon një sektor sigurimi në Kosovë i cili është profesional, shumë-etnik, dhe demokratik, dhe inkurajon një përfshirje të rëndësishme lokale në zhvillimin e tij dhe në të njëjtën kohë ruan nivelin e mbikëqyrjes ndërkombëtare të nevojshëm për suksesin përfundimtar në këtë fushë delikate. Forca Policore Kosovare do të ketë një varg komande të njësuar në mbarë Kosovën, ndërkohë që oficerët lokalë të policisë do të pasqyrojnë përbërjen etnike të bashkësisë në të cilën ata shërbejnë. Në bashkitë Kosovare me shumicë Serbe, Asambleja Bashkiake do të ketë kompetenca të avancuara në zgjedhjen e Komandantit të Stacionit lokal. Një Forcë Kosovare Sigurimi (FKS) e re dhe shume-etnike to të krijohet brenda një viti. Do të ketë një maksimum prej 2,500 anëtarësh aktivë dhe 800 rezervistë. Marrëveshja kërkon që Korpusi i Mbrojtjes së Kosovës (KMK) që ekziston sot do të shpërndahet brenda një viti. Duke pranuar faktin që përmbushja e përgjegjësive të Kosovës sipas Marrëveshjes kërkon një diapazon të gjërë aktivitetesh komplekse dhe të vështira, Marrëveshja përcakton një prani ndërkombëtare në të ardhmen për të mbikëqyrur dhe përkrahur përpjekjet e duhura të autoriteteve Kosovare. Kjo prani përfshin tre komponentë kryesorë: Një Përfaqësues Ndërkombëtar Civil (PNC), gjithashtu i njohur si Përfaqësuesi i Posaçëm i BE, do të emërohet nga një Grup Drejtues Ndërkombëtar (GDN), i cili përfshin aktorët kryesore ndërkombëtare. PCN do të ketë autoritetin më të lartë mbikëqyrës mbi zbatimin e Marrëveshjes. PCN do të vishet me kompetenca të veçanta që do ta lejojnë atë të marrë veprimet e duhura për të mbikëqyrur dhe siguruar zbatimin e suksesshëm të Marrëveshjes. Këto kompetenca përfshijnë autoritetin për të anuluar vendime apo ligje të miratuara nga autoritetet Kosovare dhe për të ndëshkuar apo hequr nga pozita ata zyrtarë veprimet e të cilëve PNC gjykon që nuk pajtohen me frymën e Marrëveshjes. PNC gjithashtu do të jetë autoriteti vendimtar në Kosovë për sa i përket aspekteve civile të Marrëveshjes. Një Mision i Politikës Europiane për Sigurinë e Mbrojtjen (PESM) do të vrojtojë, mësojë dhe këshillojë në të gjitha fushat e lidhura me shtetin ligjor. Veçanërisht, ai do të ndihmojë Kosovën në zhvillimin e institucioneve policore, gjyqësore, e institucionet penale efikase, të paanshme dhe përfshirëse, dhe do të ketë autoritetin për të marrë përsipër përgjegjësi të tjera për të siguruar ruajtjen dhe përkrahjen e shtetit ligjor, rendit publik dhe sigurisë. Një Prani Ushtarake Ndërkombëtare e udhëhequr nga NATO do të krijojë një mjedis të mbrojtur dhe të sigurtë në gjithë Kosovën, në bashkëpunim me PNC dhe në mbështetje të institucioneve të Kosovës deri sa të vijë koha kur këto institucione të jenë në gjendje të marrin përsipër të gjithë diapazonin e përgjegjësive të sigurisë. OSBE, me një prani të gjerë në terren në Kosovë, do të kërkohet të ndihmojë në mbikëqyrjen e nevojshme për zbatimin e suksesshëm të Marrëveshjes.

Office of the Special Envoy of the Secretary-General of the United Nations for the future status process for Kosovo

** The Status proposal **

Executive summary

Fact Sheets :

I. General

II. Provisions of the Settlement

III. Implementation of the Settlement

Rights of Communities and their Members

Refugees and Internally Displaced Persons

Missing Persons

The Establishment of New Municipalities

Municipal Competencies

Municipal Finances

Municipal Cooperation

Security

Protective zones

Implementation Monitoring Council

Ø An Implementation Monitoring Council (IMC) with local and international participation will be established to monitor and facilitate implementation of the Settlement relating to the protection of the Serbian religious and cultural heritage in Kosovo.

070116

Economic and Property Issues

General

Property

External Debt

Ensuring Ethnic Diversity

Improving Access to Justice

Strengthening the Kosovo Judicial Council (KJC)

Kosovo Police Service (KPS)

Kosovo Security Force (KSF)

The International Presence

International Civilian Presence

b. European Security and Defence Policy (ESDP) Mission

International Military Presence

Constitutional Process

Kosovo Legislation

UNMIK Presence

Elections

Special Envoy Martti Ahtisaari presents his proposal for the future status of Kosovo in Belgrade and Pristina

Vienna – Special Envoy Martti Ahtisaari today traveled to Belgrade and Pristina to present his proposal for the future status of Kosovo.

Documents of Reference

Contact Group

Ahtisari: Jam pesimist për kompromisin mes palëve

Sejdiu: Pavarësi për Kosovën, brenda muajit shkurt

Office of the Special Envoy of the Secretary-General
of the United Nations for the future status process for Kosovo

The Status proposal