2003 Part IV

ATDHEU" Gazete e Partise Levizja e Legalitetit
 versioni 'on line' i gazetes "Atdheu"

Kryeredaktor : Astrit Kola
Webmaster : Ibrahim Koka &Neritan Kolgjini
levizja_legalitetit@yahoo.com

___________

20 Korrik 2003, Nr.27(542)

___________

Editorial

 Ekziston apo jo e Djathta në Shqipëri

 Nga Murat BASHA 

Qoftë duke i mbetur besnikë mdelit klasik, qoftë duke pranuar vulën e kohës në modifikimin e së djathtës si koncepsion teoriko-filozofik dhe si praktikë politike, në Shqipëri ekzistojnë disa të djathta të përfaqësuara politikisht, të cilat, për një farë kohe u integruan në “BF”, por edhe jashtë këtij grupimi.

Tashmë, prej shumë muajsh, “BF”, de facto, nuk funksionon.

Nëse nisemi nga fakti se në Shqipëri e Djathta nuk ka ndonjë traditë të madhe politike, e aq më pak e Majta që nuk ka fare, konturimi dhe formatimi i së Djathtës nis njëkohësisht me krijimin e shtetit të parë dhe pluralizmit shqiptar, në fillim të viteve 20-të.

Për efekt të propagandës 50-vjeçare, si dhe faktorëve objektivë e subjektivë, është i kuptueshëm shkaku i mbretërimit të një konfuzioni të madh nga votuesit dhe në të njejtën masë edhe i diversionit politik nga të mëdhenjtë virtualë të politikës, në drejtim të së Djathtës, nga të dy kahjet.

Është e vërtetë që PD pat hedhur vështrimin e “trembur” nga e Djathta, por vetëm kaq…

“BF” dhe PD, e kishin dhe e kanë të vështirë të thonë “jemi forcë e djathtë”. Dhe, me një vrapim frymëndalës drejt qendrës, nxitojnë të korrigjojnë “jemi qendër e djathtë”. Po përse!? Duket më pak kompromentuese.

Qoftë edhe thjesht për pragmatizëm politik, në mungesë të një force realisht të djathtë dhe mundësisht potenciale, jo të majtëve u konvenon krijimi i saj. Pra lipset të krijohet një e Djathtë autentike, pra edhe tradicionale, operuese në realitetin politik aktual. Një e Djathtë që të jetë sa konsevatore aq edhe moderne e avanguardiste, për të cilën idealet dhe progresi të kenë të njejtin kah.

Lipset një e Djathtë tradicionale konservatore, e cila të mos jetë thjesht një ruajtëse e nostalgjive të së kaluarës, por arkëtare e thesarit të madh të vlerave, sepse ruajtja dhe vazhdimësia e vlerave dhe traditës, është në qendër të idesë së konservatorizmit.

Tradita bazohet në vetëdijen e grumbulluar nga e kaluara dhe shërben si udhërrëfyese për të ardhmen. Por tradita duhet mbështetur edhe mbi modernen, sepse tradita pa të vërtetën, modernen dhe kohezionin midis tyre, do të ishte vetëm një gabim i vjetëruar. 

Në një skenar si ky bashkëkohori, e vetmja dogmë e cila funksionon realisht, është ajo e relativizmit sistematik të pushteteve në funksion të bipolarizimit. Prandaj është domosdoshmëri t’u shpjegohet njerëzve se ç’është konservatorizmi i bazuar mbi traditën, që janë bazamenti i së Djathtës tradicionale, çfarë mbron ai dhe përse duhet përkrahur.

Për qëllime të pastra politike, e Majta shqiptare i ka dhënë konservatorizmit një kuptim negativ, duke stigmatizuar gjithçka që ka lidhje me të, që nga aparenca e deri tek substrati jetësor i saj, fisnikëria e së kaluarës.

Parë në këndvështrimin e sotëm, “autentik shqiptar”, konservatorizmi si filozofi politike, në substancë, evidentohet si diçka që “ishte, por nuk është”.

Padrejtësisht, konservatorizmi është cilësuar anti-iluminizëm, anti-zhvillim, anti-modernizëm dhe, së fundi, me të drejtë, është quajtur anti-komunizëm.

Në vendet ku fitoret kulturore të iluminizmit, modernizmit e avanguardizmit kanë modifikuar komplet fizionominë e kombit, koncepti i së Djathtës, parë si distancë kulturore maksimale nga e majta, duket shumë më afër dhe më i ndikuar nga iluminizmi, modernizmi e avanguardizmi, sesa vetë e Majta. Prandaj është domosdoshmëri ekzistenca e një të Djathte konservatore, liberaliste dhe çliruese…

E Djathta shqiptare është një realitet që ekziston objektivisht, si filozofi dhe si substrat politiko-elektoral. Për të retushuar spektrin politik, të krijuar sipas skemave të paracaktuara nga arkitektët komunistë të pluralizmit, edhe nëse nuk ekziston predispozicioni për ta ndihmuar të Djathtën konservatore të rritet e institucionalizohet, të paktën të rreshten përpjekjet për ta mbytur.

Një e Djathtë e vërtetë do të prishte skemën bipersonale të demokracisë së negociuar.

Koha e thërret në skenë këtë të Djathtë. Do të dalë apo jo, le t’ia lëmë asaj.

Lipset një e Djathtë që do të ngjallte realisht shpresën e shqiptarëve. Të shpresojmë.

Botuar me pare ne gazeten “Korrieri”

Lajme Politike

NMT Leka I: Simbolet dhe vlerat kombëtare sintetizohen dhe valëviten me flamurin shqiptar 

Ditën e shtunë, më datë 12 korrik 2003, në qytetin e Tetovës zhvilloi punimet Kongresi i Jashtëzakonshëm i PDSH-Maqedoni, me kryetar z. Arbër Xhaferri.

Qëllimi i mbajtjes së këtij kongresi të jashtëzakonshëm ishte rimodulimi dhe definimi i programit dhe lidershipit të kësaj partie, në kushtet e reja të evoluimit të situatës politike në këtë shtet, si përgjigje adekuate e faktorit shqiptar ndaj krizës maqedone.

Në këtë kongres, i cili ia arriti qëllimeve të tij duke ezauruar me sukses rendin e ditës dhe objektivat politikë, morën pjesë edhe të ftuar të shumtë nga viset dhe trojet mbarëshqiptare. Me interes të veçantë dhe me ovacione nga të pranishmit në këtë kongres, u prit përshëndetja e NMT Leka I-Mbret i Shqiptarëve, e cila u lexua nga i dërguari i NMT Leka I.

Përshëndetje Kongresit të Partisë Demokratike Shqiptare, Tetovë 

Të dashur motra dhe vëllezër!

Ne ju përshëndesim vëllazërisht dhe vlerësojmë kontributin tuaj të madh për Çështjen Kombëtare. Dashuria për trojet e të parëve e për gjuhën shqipe, që ka ushqyer gjeneratat e shqiptarëve brez pas brezi, janë vlerat kombëtare që valëviten në flamurin tonë kombëtar. Këto janë e djeshmja, e sotmja dhe e ardhmja e të gjithë shqiptarëve.

Familja Mbretërore shqiptare, gjithmonë ka punuar dhe do të punojë sipas motos “Atdheu mbi të gjitha”. Të gjithë shqiptarët e kanë dhënë besën e tyre për kombin shqiptar. Ky është morali i politikës kombëtare shqiptare, për të cilin edhe Ne do të japim kontributin Tonë përkrah motrave dhe vëllezërve shqiptarë, që jetojnë në trojet e veta.

Ne besojmë se edhe ju, sikundër edhe në të kaluarën, do të punoni për të mbrojtur të drejtat legjitime të të gjithë shqiptarëve. Ky është detyrimi madhor i të gjithë politikanëve, që e mbajnë me nder emrin e shqiptarit.

Ne ju urojmë suksese dhe besojmë se do të shihemi së shpejti.

Vëllazërisht Leka I-Mbret i Shqiptarëve 

PLL intensifikon fushatën zgjedhore 

Basha: “Nëse doni të ndryshoni të nesërmen tuaj, votoni për PLL dhe të Djathtën, sot.”  

PLL ka vendosur që të intensifikojë më tej fushatën e saj zgjedhore, e bindur në një rezultat pozitiv në këto zgjedhje. Kjo u konfirmua dhe nga nënkryetari legalist Murat Basha, i cili në konferencën për shtyp të ditës së shtunë, më dt. 19 korrik 2003, ka theksuar rëndësinë kapitale të këtyre zgjedhjeve për formacionet e djathta politike dhe të Djathtën në përgjithësi, konform vendimit të Komitetit Drejtues të PLL për të dalë më vete në këto zgjedhje, forumet dhe strukturat drejtuese të partisë kanë filluar fushatën.

Gjithashtu, z. Basha deklaroi para gazetarëve dhe opinionit publik se “PLL është e interesuar dhe do ta vlerësojë realisht bashkëpunimin me partitë e tjera, me partitë e spektrit të djathtë politik në këto zgjedhje, pavarësisht se ajo do të konkurojë e vetme.”

Z.Basha, në deklaratën e tij për mediat, la të nënkuptohej se, PLL këtë bashkëpunim institucional do ta mbështesë hap pas hapi, gjithmonë në frymën e kompromisit konkret që do të ofrojnë partitë opozitare të interesuara.

Nënkryetari legalist u bëri thirrje zgjedhësve shqiptarë dhe pjesës abstenuese të elektoratit, që të marrë përsipër përgjegjësinë e pjesëmarrjes së domosdoshme në votime, si tregues i respektimit të vlerave të demokracisë dhe vlerës së votës së lirë.

“Nëse doni të ndryshoni të nesërmen tuaj, votoni për PLL dhe të Djathtën, sot”, - tha në fund të deklaratës së tij nënkryetari i PLL, z. Murat Basha.

Në konferencën për shtyp ai shoqërohej nga sekretari për Marrëdhëniet me Publikun, z. Blerim Kamberi. 

Deklaratë për mediat 

Duke marrë parasysh rëndësinë kapitale të këtyre zgjedhjeve për formacionet e djathta politike dhe të Djathtën në përgjithësi, si dhe kushtet tejet të vështira në të cilat ndodhet vendi, konform vendimit të Komitetit Drejtues të PLL për të dalë më vete në këto zgjedhje, forumet dhe strukturat drejtuese të partisë kanë filluar fushatën.

Nisur nga koncepti se Demokracia është sistem që e konsideron pushtetin instrument në shërbim të popullit dhe pranë tij, PLL i kushton rëndësi maksimale zgjedhjeve vendore.

PLL ka hyrë në këto zgjedhje për të fituar, bashkë me partitë e djathta, dhe për ta jetësuar Autonominë e Pushtetit Vendor, si mundësi për decentalizimin e pushtetit kuazimonist të së Majtës.

PLL do të bashkëpunojë në këto zgjedhje me të gjitha partitë e djathta, duke respektuar parimet e marrëveshjeve në të gjitha nivelet, hap pas hapi.

PLL do të shfrytëzojë të gjitha hapësirat e mbetura nga Kodi Zgjedhor për bashkëpunime të frutshme me partitë opozitare, duke shprehur njëkohësisht bindjen se ngushtimi hapësirave për marrëveshje më të gjera, është produkt i Kodit Zgjedhor, për ideimin dhe miratimin e të cilit PLL nuk ka kurrfarë “kontributi”.

PLL shpreh bindjen se fitorja e këtyre zgjedhjeve u takon partive opozitare dhe, me këtë rast, u bën edhe njëherë thirrje zgjedhësve të shkojnë drejt kutive të votimit, sepse, Demokracia që duam të ndërtojmë, së pari është pjesëmarrje dhe ndërgjegjësim për vlerën e votës së lirë, me thirjen “Nëse doni të ndryshoni të nesërmen tuaj, votoni për PLL dhe të Djathtën, sot.”

Tiranë, më 19.07.2003       

Kryetari i PLL Spahiu i prezanton delegacionit austriak alternativën monarkiste 

Popullorët austriakë urojnë PLL: suksese në zgjedhje 

Kryetari i PLL, z.Ekrem Spahiu, ka zhvilluar një takim me një përfaqësi të së djathtës austriake, në të cilin për herë të parë ka shpalosur në detaje alternativën monarkiste të PLL. Kështu, ditën e mërkurë, në një nga ambjentet e Hotel Rognerit, z.Spahiu ka takuar sekretarin e përgjithshëm të PPA, Dr. Reinhold Lopatka, deputetin e kësaj partie Grosruth, si dhe anëtarët e kryesisë së PPA-së, z.z. Christian Passin dhe Erik Sidney Kroiher.

Ky takim, i zhvilluar me kërkesën e miqve austriakë, kishte në qendër të vëmendjes zgjedhjet e ardhshme dhe kuadrin ligjor të tyre. Kryetari Spahiu në fjalën e tij ka shpjeguar në mënyrë konçize problematikat e këtyre zgjedhjeve, Kodin e ri Zgjedhor PD-PS, si dhe ngecjen e bisedimeve për një aleancë të djathtë zgjedhore. Më tej ai ka shpjeguar në detaje arsyet pse PLL doli e vetme në zgjedhje dhe është ndalur gjatë në alternativën që përfaqëson kjo parti, pra restaurimin e Monarkisë në Shqipëri. Këto fjalë të z.Spahiu kanë ngjallur një interes të veçantë tek anëtarët e delegacionit austriak, prandaj ata janë interesuar të dijnë më tepër për programin e PLL. Spahiu atëherë ka përmbledhur në pak pika kërkesën e PLL për restaurimin e Monarkisë, duke u thënë se "ne kërkojmë resturimin e Monarkisë kushteteuse, për të cilën nuk ka asnjë pengesë ligjore, kushtetuese apo morale." Me këtë rast, z.Spahiu ka bërë edhe një historik të shkurtër të Monarkisë në Shqipëri.

Spahiu është ndalur edhe në një pikë me rëndësi të ekzistencës së PLL, që është anëtarësia dhe elektorati i PLL. Ai u ka deklaruar miqve austriakë se PLL është një parti që përfshin në anëtarësinë e saj shumicën e të persekutuarve politikë dhe se të gjithë legalistët e vjetër janë, pa përjashtim të gjithë, ish të Persekutuar Politikë.

Këto fjalë kanë befasuar edhe njëherë austriakët, të cilët kishin një ide tjetër rreth pozicionimit të ish të persekutuarve politikë që, siç dihet, PD i ka përdorur si pasaportë në takimet me perëndimorët.

Miqtë austriakë në fjalët e tyre kanë vlerësuar rolin e PLL në jetën politike të vendit, aq më tepër që kjo parti është më e vjetra e spektrit politik dhe përfaqësuesja autentike e së Djathtës në Shqipëri. Ata janë shprehur se PLL meriton shumë më tepër vëmendje nga e Djathta europiane, dhe sidomos për alternativën monarkiste që ajo përfaqëson, e cila është kryekëput e ndryshme nga ajo çka paraqesin partitë e tjera të spektrit politik shqiptar.

Takimi është zhvilluar mjaft miqësor dhe ka kapërcyer protokollin e një takimi zyrtar.

Në fund të bisedës, “popullorët” austriakë i kanë uruar kryetarit Spahiu dhe PLL "suksese" në zgjedhjet e ardhshme vendore.

A.B. 

Fjala e plotë e kryetarit të grupit të deputetëve të PLL z.Ekrem Spahiu në seancën e debatit për raportin e "Komisionit të transparencës së transparencës së fajdeve" 

Spahiu: Parlamenti në mbrojtje të hajdutëve  

I nderuar z.kryetar

Të nderuar kolegë

Problemi që po diskutojmë sonte rreth raporteve të komisionit hetimor për "Hetimin e transparencës së fajdeve" pavarësisht dëshirës sonë për ta shfrytëzuar politikisht apo jo, ka përmasa të theksuara politike dhe morale për klasën politike dhe qeverisjen e vendit.

Dalja me 2 raporte dhe leximi i tyre mbrëmë në emër të komisionit hetimor, - ku nga njëra anë maxhoranca e komisionit që i përket PS-së mbron veten dhe sulmon ish-qeverinë e PD-së me institucionet e shtetit të asaj kohe, ndërsa nga ana tjetër minoranca e komisionit që i përket PD-së me argumentet e saj shfajëson veten dhe me të drejtë akuzon maxhorancën socialiste, - don të thotë se edhe ky komision hetimor përfundoi si ata të të tjerët para këtij.

Komisionet parlamentare për ngjarjet e Fushë Arrëzit në vitin 1991 ku u dogjën për së gjalli me dhjetëra njerëz, komisioni parlamentar i vitit 1998 për shkatërrimin e shtetit shqiptar në vitin 1997, komisioni për veprimtarinë e SHISH-it, (institucionin që damkosi Shqipërinë si vendin me trafikun më të lartë në botë: - për trafik droge, armësh, qeniesh të gjalla e gjithfarë trafiqesh të paligjshme e kontrabande), komisioni për Bashkinë e Tiranës gjatë viteve 1992-2003 dhe tani së fundi ky për transparencën e fajdeve, po rezultojnë se këto komisione nuk janë bërë për të hetuar, por për të mbyllur faktet që kanë tronditur shqiptarët dhe Shqipërinë.

Nga ky komision kreditorët shpresonin dhe prisnin shumë, kur u ngrit dhe filloi punë, por fatkeqësisht nuk solli gjë të re në dobi të tyre.

Kreditorët ishin shumë të interesuar dhe prisnin të dinin se:

-Pse qeveria dhe institucionet e tjera të larta të shtetit shqiptar të asaj kohe lejuan që disa hajdutë apo mashtrues të grabisnin apo të mashtronin në mënyrë kolektive.

Gjej rastin falënderoj publikisht z.Berisha që përsëriti sonte se i njohin përgjegjësitë e tyre për firmat piramidale.

-Pse maxhoranca socialiste nuk kthen paratë sipas premtimit të saj për kthimin 100% të tyre, megjithëse kanë kaluar 6 vjet nga ai premtim me të cilin erdhën në pushtet.

-Populli shpresonte nga ky komision të dinte se ku janë paratë e tyre, kush janë hajdutët e parave të tyre, si u zhdukën milionat e dollarëve të lëna në banka?!

-Shqiptarët duan të dinë se pse nuk zbardhen emrat e 182 politikanëve të implikuar me firmat piramidale aq të përfolur herë pas here, por asnjë herë nuk dalin në publik.

-Kreditorët duan të dinë pse asetet nuk janë shitur me vlerën e tregut, por janë dhuruar apo shitur me çmime qesharake.

Po ju jap një shembull të vogël por shumë domethënës.

Vehbi Alimuça "Benz"-in e tij të blinduar dhe "jashtë serie" e kishte blerë 780,000 marka gjermane. Mbasi futën Alimuçën në burg, administratorët ia gjetën në një garazh në Durrës dhe e shitën me ankand 20 milion lekë të vjetra, duke e blerë po vetë, aq sa kushtonte vetëm një gomë e asaj makine! Nuk mjaftuan me kaq, por me "Benz"-in e Alimuçajt shkonin prokurororët në burgun 313 për të hetuar Alimuçajn!

-Mbi të gjitha, kreditorët duan të dinë se kur do t'i marrin paratë e tyre?

Mendoj se për këto ishin të interesuar të dinin shqiptarët e sidomos kreditorët, por politika arriti t'i mbulojë përsëri përgjegjësitë e saj dhe duart e përgjakura.

Tashmë nuk janë të mashtruar vetëm ish-të burgosurit dhe të përndjekurit politikë, pronarët legjitimë, të përmbyturit e Liqenit të Fierzës, por edhe kreditorët e firmave piramidale apo rentiere, pra të gjithë shqiptarët.

Sigurisht që ata nuk kanë për të heshtur, por do të insistojnë në të drejtat e tyre legjitime, e aq më tepër tani që pothuajse jemi futur në fushatën elektorale për zgjedhjet vendore, dhe shqiptarët kanë në duart e tyre votën që duhet ta përdorin si mjet që të ndryshojë jeta e tyre dhe jo e politikanëve.

Ju faleminderit 

Fjalimi i deputetit Bahri Kollçaku në debatin për raportin e Komisionit mbi transparencën e transparencës së fajdeve 

Z.kryetar

Të nderuar kolegë 

Duke qenë se kufizimi kohor është vetëm 5 minuta me duhet të shpreh paksa në sipërfaqe problemin aq shumë të dhembshur sa përsëri ne në veprimtarinë tonë ua shfaqëm atyre që ndoshta më koshientë se ne, bëjnë sikur e kanë harruar. Një zot e di ose ana tjetër e shenjtanit e mundëson se ç'deshi, ç'bëri dhe ç'u tha shqiptarëve Komisioni i transparencës së fajdeve, vetëm se u kujtoi plagët dhe bëri të humbë besimin mbi institucionin e parlamentit. Paratë s'u gjendën, hajduti kish humbur dhe subjekti vazhdon sa herë që duam të mbyllim një çështje - ka thënë një deputet i mençur dhe i edukuar - formojmë një komision. Këtë referencë të shpeshtë dhe shumë herë bajate nga parlamenti shqiptar na largojnë prej atyre që kërkojmë t'ua kthejmë besimin tek të votuarit e tyre dhe me mosseriozitetin tonë imazhi ynë nën kontrollin monitorues bie këto fenomene që fryhen artificialisht acarohen seriozisht dhe me të drejtë përfundojnë në një konsensus pa zgjidhje pa shpresë si flluskë sapuni sikur të mos kish ndodhur asgjë. Siç duket për ta çelnikosur derën e hekurt të fajdeve kish mbetur dhe një vend bosh pa çelës dhe atyre që u intereson sajuan këtë gurgule me shumë zhurmë për asgjë.

Unë nuk di, të nderuar deputetë, se ç'faturë ekonomike mbartin më vete këta komisione që e politizuan dhe paranë ndërsa hajduti si dhe pjesa madhore politike e problemit u anashkaluan. S'duhet të harrojmë për asnjë moment se firmat piramidale në Shqipëri i sollën të keqen e madhe vendit tonë, largimin dhe mospranimin tonë në komunitetin evropian, u sollën fatkeqësi të panumërta familjeve shqiptare në humbje njerëzish dhe e futën Shqipërinë në prag të një anarkie totale që për fat ky popull i mençur diti të mos e gëlltisë dhe ta shmangë me shumë dhimbje. Unë nuk i gjykoj pjesëmarrësit apo përbërësit e komisionit, sepse janë burra dhe deputetë të votuar dhe të nderuar dhe këtë e them seriozisht, por nuk mund të pranoj që ata luajtën pa bërthamën e problemit duke e prashituar dhe vaditur në pjesën e membranës së pakrisur dhe problemi mbetet i frikshëm dhe shumë kërcënues në kompleks për tërë ecurinë e politikës shqiptare dhe mbi mbarëvajtjen e reformave të domosdoshme si detyra që na duhet të realizojmë për ata që na vëzhgojnë çdo ditë dhe për këtë popull që humbet shpresën. Unë nuk mund ta kuptoj se ç'duhet të ndodhë në Shqipëri dhe a ka ngjarje më të tmerrshme me tërë arsenalin e pasojave se fajdet që ne të mblidhemi seriozisht të qetësojmë ata që u premtuam, të dënojmë ata që duhen dënuar, të kthejmë ato që duhen kthyer, të kërkojnë falje ata që duhet të kërkojnë dhe ky proces të mbyllej i penalizuar dhe i survejuar për të mos u përsëritur më kurrë. Më vjen keq por unë personalisht e kam quajtur këtë komision me qark të mbyllur të përsërisë, të rilexojë e të ripyesë për të na kujtuar ç'gjë e keqe me shumë plagë ka ndodhur në Shqipëri dhe se pak rëndësi kanë shifrat, shoqëritë, kompanitë dhe mënyrat se si u krijuan si u menaxhuan apo si u administrua ky tërmet vjedhjesh në Shqipëri. E rëndësishme për këtë komision gjithmonë sipas mendimit tim, do të ishte mënyra se si do të detyronte parlamentin tonë t'i imponohej qeverisë dhe ta detyronte atë për të gjetur mundësitë ndoshta dhe në forma të ndryshme të kthente një sasi parash në periudha të ndryshme kohore deri në shërimin e plotë të shoqërisë shqiptare. Përndryshe komisioni bëhet demagogjik i mirorientuar në këtë drejtim dhe ne bëjmë mashtrimin e radhës duke marrë nën mbrojtje hajdutin. Ky fenomen shumë i dallueshëm legal dhe haptazi i komisioneve refren të këtij parlamenti me një përmbajtje heterogjene bie ndesh me interesat e shoqërisë shqiptare duke mos i përfaqësuar ato denjësisht në mbrojtje të interesave të tyre në minimizimin e halleve të tyre dhe të një morie problemesh shqetësuese të kësaj shoqërie. Me keqardhje por nuk mund të mendoj ndryshe kur vihet nën pranga dhe nën litar kryekontrollori i fajdeve për moskallzim emra politikanësh, mundësi të cilën komisioni për vetë përbërjen, funksionin dhe peshën e kishte dhe përse nuk e bëri? Për vetë karakterin e forcës politike që unë përfaqësoj, më duhet të them se është mbledhur goxha material, ka pasur seriozitet garimi për nga numri i faqeve të raporteve në të shkruar, por që më nuk mund të bëhemi pjesë e një drame që e kanë luajtur të tjerë më parë dhe më mirë nga unë. Përfundimisht më duhet të theksoj se kjo dramë tragjike për Shqipërinë u trajtua edhe nga ky komision me karagjozllëk dhe pa asnjë farë serioziteti dhe përgjegjësie.

Ju faleminderit

Fjala e plotë e deputetit të PLL z.Ethem Fezollari në seancën e debatit për raportin e "Komisionit të transparencës së transparencës së fajdeve" 

Fajdet na rroposen te gjitheve 

I nderuar z.kryetar

Të nderuar kolegë

Ditën e hënë kur po nisesha nga Pogradeci për në Tiranë, përpara makinës me ndaloi një qytetar. Ai më tha:

-Zoti deputet! Jam në hall. Gjashtë vjet më parë, shita shtëpinë për 15 mijë dollarë. Paratë i futa tek "Vefa", sepse në atë kohë më thanë se kjo ishte kompania më e mirë. Kam vetëm një pyetje: Komisioni hetimor do m'i kthejë mua 15 mijë dollarët që të blej përsëri shtëpi?

E përmenda këtë dialog, për të treguar, të nderuar deputetë, se populli i thjeshtë ka gjashtë vjet që po ngopet me lugë të zbrazët! Dhe përsëri Komisioni Hetimor dhe ne deputetët po rrahim ujë në havan. Por me qenë se e mora fjalën, dua të bëj një analizë të thjeshtë. Nga raportet e Komisionit Hetimor mësojmë se paratë e futura në të gjitha piramidat llogariten në 830 milionë dollarë. A është normale që për kaq dollarë të vriten 2000 shqiptarë, siç u vranë në vitin 1997-të? A ka mundësi që për kaq dollarë të shkaktohet një dëm ekonomik prej 4 miliardë dollarë siç ndodhi pas shembjes së piramidave? A mund të hartohet një teori që të bindë njerëzimin se për 830 milionë dollarë mund të shkatërrohen burgjet dhe të dalin sheshit të gjithë kriminelët?

Unë për shumë vite kam jetuar në Australi. Më është dhënë rasti të lexoj histori të shumta edhe për piramida. Piramida janë ngritur në Angli, në Francë, në Maqedoni, në Rusi. Bile edhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës që janë kampioni i demokracisë dhe ekonomisë së tregut. Por në asnjë vend nuk ka ndodhur që nga zëmërimi për paratë e humbura me fajde qytetarët të djegin bankat, dyqanet, bizneset. Është ndoshta rasti i vetëm në botë, që për 830 milionë dollarë të bëhet shkrumb e hi ushtria, të grabiten miliona armë.

Të nderuar deputetë!

Unë kam mendimin se po të kishte politikanë të urtë, mund të ishin gjetur paratë për të kompensuar humbjet e qytetarëve. Ku e mbështes unë këtë ide? Së pari, sipas statistikave të Bankës së Shqipërisë, çdo vit emigrantët dërgojnë në Shqipëri rreth 700-800 milionë dollarë. Janë para të thata, siç thotë populli, që vijnë në Shqipëri çdo vit. Me një skenar ekonomik pa ndikim politik, valuta e emigracionit mund të futeshin në kanale për të kompensuar një pjesë të mirë të parave të humbura.

Së dyti, sipas statistikave zyrtare, në vitin 1996, kursimet e qytetarëve në bankat ishin rreth 2 miliardë dollarë. Nga kursimet e qytetarëve, çdo vit bëhen bono thesari rreth 25-30 miliardë lekë, ose rreth 240 milionë dollarë. Bonot e thesarit i merr qeveria dhe i bën rrush e kumbulla, siç thotë populli për të blerë makina luksoze. Ju kujtohet që dy vjet më parë, makina e kryeministrit kushtoi 1 milionë marka! Po me kursimet e qytetarëve paguhen dhjetëra bodigardë. Ju kujtohet, të nderuar deputetë, një Raport i Kontrollit të Lartë të Shtetit, që thoshte se qeveritarët paguajnë rreth 900 bodigardë?

Tani unë shtroj pyetjen: A nuk mund të përdoreshin një pjesë e kursimeve për të kompensuar paratë e humbura? Sigurisht. Fakti që kursimet përdoren për bono thesari, domethënë për qeveritarët, pse të mos përdoren edhe për popullin? Kjo do të ishte normale, në qoftë se politika shqiptare nuk do të ishte kthyer në art për të fituar kolltuqe e nishane!

Të nderuar deputetë!

Në qershor të vitit 1997, në mitingun e organizuar në "Sheshin e Flamurit" në Vlorë, kryeministri i ardhshëm i Shqipërisë deklaroi: "Kur të vijë Partia Socialiste në pushtet, do t'i kthejë 100 për qind paratë e humbura në piramida!" Unë nuk dua ta përmend këtë parrullë për të bërë politikë. Jo të nderuar politikanë. Partia e Legalitetit nuk kërkon të fitojë vota me spekullim politik. Unë e përmend këtë parrullë të liderit socialist për të bërë një analizë sa më realiste.

Kur foli zoti Nano në Vlorë? Ishte koha kur ishte krijuar Qeveria e Pajtimit Kombëtar. Ishte koha kur Kryeministri, zoti Fino dhe ministri i Finacave zoti Malaj, ishin përfaqësues të Partisë Socialiste. Ishte koha që shanset për të fituar Partia Socialiste ishin 100 për qind. Tani le të vazhdojmë analizën. Zoti Nano është ekonomist i njohur. Në qoftë se hodhi parrullën "Paratë do të kthehen 100 për qind", ka pasur bindjen e plotë se kjo parrullë do të bëhej realitet. Pse e them këtë? Së pari, zoti Nano është ekonomist i njohur. Në atë kohë nuk i ka munguar informacioni për pasuritë e firmave, sepse me të dhëna e furnizonte zoti Fino dhe zoti Malaj. Nuk i duheshin parrulla për kapital politik, sepse fitoren e kishte të sigurt.

Edhe unë kam bindjen, se paratë të paktën mund të ktheheshin 50-60 për qind dhe jo 10 për qind siç na e serviri Komisioni Hetimor. Unë po analizoj vetëm një shifër. Dollarët që kishin kompanitë në bankë, në verën e vitit 1997 -të sipas statistikave ishin 160 milionë dollarë. Çfarë duhej bërë me këto para? Në vitin 1997 dhe 1998, interesat e bonove të thesarit ishin 45 për qind. Në qoftë se me këto para do të ishin blerë bono thesari, brenda dy vjetësh vlera e tyre do të ishte dyfishuar. Në vitet në vazhdim interesat e bonove të thesarit u luhatën nga 25 përqind deri në 35 për qind. Kjo do të thotë se për katër vjet paratë e kreditorëve në banka do të ishin të paktën 400 milionë dollarë. Po të futim këtu edhe dollarët që kanë mbetur në bankat e huaja; po të shtojmë pangopësinë e pushtetarëve për të vjedhur ditën në drekë - Ju vetë dëgjuat se si janë shitur tokat në breg të detit; sa është shitur një helikopter, një hotel, një fabrikë a një kantinë vere.

Të nderuar deputetë!

Dua të kthehem edhe një herë tek pyetja e qytetarit nga Pogradeci: A do më kthehen 15 mijë dollarët që humba në piramidë! Sigurisht që jo. Po pse? Sepse kemi tre muaj që më shumë dëgjojmë e shohim sherre mes deputetëve, se sa përgjegjësi dhe rrugë për të gjetur ku shkuan paratë; sepse në Parlament më shumë bëhet politikë për zgjedhjet e tetorit, se sa debat për paratë e humbura! Por të nderuar deputetë, plagët që hapi murtaja e piramidave, nuk mund të mbyllen kaq lehtë siç mendojnë shumë politikanë të ditëve tona. E drejta mund të vonojë, por kurrë nuk mund të fshihet.

15.7.2003

Fajdet në parlament 

Fajdet, fytyrave vërtetë e dy partive "të mëdha" 

Si përfundim i hetimeve dhe debateve parlamentare shqiptarët mësuan se paratë e tyre janë të humbura përgjithmonë dhe për ta pak rëndësi ka fakti nëse firmat i ngriti PD apo i vodhi PS 

Parlamenti shqiptar ka debatuar të martën e shkuar në lidhje me raportin përfundimtar të komisionit hetimor për transparencën e transparencës së fajdeve. Debati, i cili ka zgjatur për disa orë, është karakterizuar nga akuza dhe replika të ndërsjellta, ndërsa në jo pak raste seanca është tensionuar, për shkak të ndërhyrjeve dhe sjelljes së deputetëve dhe ministrave socialistë. Pas debatit të gjatë socialistët me shumicë votash kanë mbështetur raportin e tyre të miratuar në komision, duke mos pranuar konkluzionet dhe sugjerimet e bazuara në dokumenta të komisionerëve të opozitës. Kjo e fundit përmes fakteve dhe dokumentave ka akuzuar mazhorancën dhe qeverisjen socialiste në lidhje me vjedhjen dhe shkatërrimin që u është bërë aseteve të kompanive piramidale.

Në fjalën e tyre deputetët legalistë Spahiu, Kollçaku dhe Fezollari kanë akuzuar pa mëdyshje implikimin në skemat piramidale të të dy qeverive si dhe kanë vënë theksin në mungesën e kreyrjes së transparencës. Ata e kanë konsideruar të dështuar punën e këtij komisioni dhe kanë akuzuar politikën e implikuar në fajde si politikë që po fsheh të vërtetën.

Kryetari i grupit parlamentar të PLL z.Ekrem Spahiu i kishte drejtuar disa pyetje komisionit sikurse edhe disa deputetë të tjerë në respektim të rendit të ditës por çuditërisht nuk iu dha përgjigje asnjërës prej pyetjeve.

Fillimisht në fjalën e tij z.Spahiu i tërheq vëmendjen kryetarit të Kuvendit z.Servet Pëllumbi, i cili në mënyrë sistematike shkel rregulloren e kuvendit dhe çdo procedurë parlamentare. Konkretisht pyetjeve të z.Spahiu nuk iu dha përgjigje në këtë seancë. Por kjo nuk është hera e parë theksoi Spahiu duke iu drejtuar kryeparlamentarit S.Pëllumbi, pasi "edhe ditën e enjte nuk futët në votim fare për postin e Inspektorit të Përgjigjthshëm të kontrollit të pasurive të zyrtarëve të lartë shtetërore, z.Eduard Ypi, duke fyer deputetët dhe kreun e shtetit z.Moisiu i cili e kishte propozuar z.Ypi," shprehu indinjimin e vet kryedeputeti legalist. Më tej z.Spahiu ka folur rreth fenomenit fajde dhe ka akuzuar qeveritarët si përvetësues të aseteve të firmave rentiere.

Ndërsa deputetët e tjerë legalistë janë shprehur në fjalën e tyre se firmat i krijoi PD dhe i vodhi PS. Nga ky etiketim me të drejtë dy partitë "e mëdha" mund të quhen pa frikë se gabon "partitë e fajdeve" ose parti "piramida".

Në fjalët e tyre deputetët e tjerë të opozitës kanë akuzuar qeverinë socialiste ndërsa deputetët socialistë kanë akuzuar qeverinë e PD-së kur ka qenë në pushtet. Kështu psh., kreu i PD, Sali Berisha ka akuzuar drejtpërsëdrejti Fatos Nanon, Farudin Arapin, Arben Malajn si dhe zyrtarë të tjerë socialistë dhe të afërm të tyre si grabitës të parave të shqiptarëve dhe shkatërrues të aseteve të kompanive rentiere. Berisha tha se 97% e ndërtimtarëve të tyre janë ish dhe drejtues aktualë të PS-së. Kryetari i PD-së tha se Fatos Nano në qershor të vitit 1997 në Sheshin e Flamurit në Vlorë premtoi kthimin 100 për qind të parave dhe interesave tek kreditorët, por në të kundërt ai i vodhi ato 100 %. Berisha u shpreh se lista prej 182 zyrtarëve të lartë që vodhën piramidat është denoncuar disa herë radhazi nga Arapi i Zi, por ajo nuk bëhet publike nga ju, për faktin se në të janë të përfshirë emrat tuaj, emrat e të afërmve tuaj. "Nano na u shndërrua në superbos të piramidave, sepse premtoi rikthimin e të gjitha parave aq sa kishte premtuar Xhaferri, Driza, Sudja, pra u bë në njëfarë mënyre një super-Sude, një super-Xhaferr, një super-Drizë, Super-Kamber ", u shpreh kreu i opozitës Sali Berisha.

Ndërsa kryeministri Fatos Nano në fjalën e tij nuk ka pranuar përgjegjësitë për shkatërrimin e aseteve të kompanive rentiere. Nano ka akuzuar opozitën aktuale si ndërtuesen e skemave piramidale. Kryeministri ka hedhur përgjegjësinë kryesore mbi PD dhe qeverisjen e saj, duke shtuar se e gjithë qeverisja e Partisë Demokratike ka qenë një skemë piramidale. "Ajo që ndodhi në vitin 1996-1997 dihej, pasi regjimi i PD-së krijoi një situatë të tillë", u shpreh Nano. Më tej ai ka shtuar se gjatë qeverisjes së PD-së kompanitë piramidale kanë sponsorizuar në jo pak raste policinë, SHISH dhe njerëzit besnikë të pushtetit të asaj kohe.

Si pëfundim i hetimeve dhe debateve parlamentare, shqiptarët mësuan se paratë e tyre janë të humbura përfundimisht. Prandaj nuk është shumë e rëndësishme nëse PD-ja lejoi ngritjen e piramidave apo nëse PS-ja i grabiti ato, e rëndësishme është se as njëra as tjetra nga dy partitë e "mëdha" nuk kthen paratë e grabitura te qytetarët e mashtruar nga njerëz ordinerë por me mbështetje nga dy partitë e mëdha.

A.B.

Analiza 

Tragjedia e fajdeve 

Nga Astrit Kola 

Problemi që po analizojmë sot, ai i fajdeve, pavarësisht dëshirës tonë për ta shfrytëzuar politikisht apo jo, ka përmasa të theksuara politike dhe morale, për klasën politike dhe qeverisjen e vendit.

Nuk ka vlerë rikthimi në kujtesë i premtimit të 97-tës nga socialistët për kthimin 100% të parave të futura në piramida, në raport me dëmin kolosal ekonomik të shkaktuar huadhënësve shqiptarë, të cilët, sot, pas 6 vjetësh, presin të marrin thërrimet prej 10% të vlerës, nga Arapi dhe qeveria.

Bëhet fjalë për zhdukjen dhe moskthimin e mbi 1 miliardë $, nga afro 1.3 miliardë të grumbulluara prej tyre, dhe për këtë, as Fahrudini, as qeveria socialiste, që mori në dorë depozitat dhe asetet e mbetura, as Komisioni që kemi ngritur, nuk janë në gjendje të na kthejnë një përgjigje për zhdukjen e 1 miliardë $. Shifër kjo që do të tmerronte edhe shtetet më të fuqishme ekonomikisht të botës. Dhe kjo, kur, si për t’u tallur me shqiptarët, zoti Arben Malaj, një nga ekspertët e piramidave dhe financave, deklaroi para dy javësh se: “Strategjia dhe arritjet e qeverisë shqiptare në bashkëpunim me institucionet financiare ndërkombëtare për çmontimin e piramidave, kanë qenë të shkëlqyera”. Pra, sipas kësaj deklarate, i bie që humbja e mbi 1 milirdë $, qenka arritje e shkëlqyer!!!

Sot shqiptarët kërkojnë të dinë se ku shkuan miliardat dhe sa do të marrin si kompensim pas 6 vjetësh, gjithmonë nëse marrin. Të gjithë e kuptojmë se 10 % kompensim i tyre pas kaq vitesh, është një shumë disa herë më e vogël se interesat bankare të vlerës së llogarive dhe aseteve që socialistët gjetën nga piramidat, që në mars të 97-ës. Pra i bie që, Fahrudini dhe qeveria t’u japin shqiptarëve më pak se interesat e vlerave të marra në administrim. Ky është shpërdorim skandaloz i qindra milionë $ dhe nuk mund të justifikohet me fatura elektorale nga partitë e mëdha, siç thuhet lart e poshtë.

Ky shpërdorim, në çdo vend demokratik të botës, shpërblehet vetëm me penalitete.

Të pranosh zhdukjen pa lënë gjurmë të miliardave dhe ta konvertosh këtë vetëm në fatura elektorale, do të thotë të pranosh se gomari fluturon, ashtu siç fluturuan miliardat e shqiptarëve.

Në asnjë vend të botës nuk lejohet huamarrja nga publiku i gjërë jashtë kanaleve bankare dhe i pagarantuar. Njëkohësisht, asnjë forcë politike e qeverisje, nuk mund t’i konsiderojë huamarrjet mashtruese si një prolem marrëdhëniesh private.

Sipas Kodit tonë penal, mashtrues në shifra prej disa mijëra $, dënohen aq sa edhe vrasësit. Kurse Sudja është jashtë, në liri.

Parë në këtë këndvështrim, qeveria e PD ka përgjegjësi shumë të madhe në tolerimin e piramidave, sepse qeveritë kanë për detyrë të ruajnë edhe pasuritë private të shtetasve nga mashtrimet apo dëmtimet, dhe jo vetëm pasuritë publike dhe shtetërore. Dhe kjo sepse pasuritë private janë pjesë e pasurisë kombëtare, të cilën qeveria, me anë të mandatit politik dhe detyrimit kushtetues e administrative, e merr përsipër ta menaxhojë.

Në kundërshtim me ligjet në fuqi për sistemin bankar dhe atë financiar, qeverisja e PD lejoi qarkullimin e miliardave jashtë kanaleve bankare, dhe as që merrte mundimin të liçenconte banka të reja.

Të gjithë e dijmë se krimi më i rëndë dhe mbulimi më i ndyrë i krimit të organizuar dhe pastrimit të parave, është lejimi i qarkullimit të parave jashtë kanaleve bankare.

Pa pretenduar se po them ndonjë gjë të re, po përsëris se as PD dhe qeveria e saj, as PS dhe qeveritë e saj, nuk u treguan shqiptarëve se cilët ishin politikanët dhe pushtetarët që vunë dorë mbi llogaritë dhe asetet e fondacioneve dhe piramidave???

Sot, as Arapi dhe as komisioni parlamentar, nuk janë në gjendje t’i tregojnë me gisht këto persona. Dhe dihet se dokumentat dhe të dhënat për përvetësimet e paligjshme, vetëm këto dy forca politike i kanë. Por krimi më i rëndë dhe tallja me shqiptarët, është përdorimi i të dhënave të mësipërme për shantazh politik, çka PLL e ka denoncuar me forcë. Partitë e mëdha dhe Arapi, kërcënojnë për publikim hajdutësh të parave të shqiptarëve, dhe askush nuk përmend emra. Kjo është e turpshme dhe e papranueshme, sepse u thotë shiptarëve: Ne e dimë se kush i vodhi paratë tuaja, por nuk i tregojmë, se duam të rregullojmë hesapet e jo të zbardhim të vërtetat e vjedhjes së miliardave. Por, përgjegjësia më e madhe e grupit të mbikqyrësve dhe Arapit, është reduktimi afro dy herë i shifrave të kompensimit të huamarrësve, të lëna nga Deloit&Tush. Ku shkoi diferenca? Këtë përgjigje duan sot shqiptarët, të cilët janë të bindur se edhe këtu ka përsëri vjedhje dhe shpërdorime.

Arapi deklaron me mburrje se, “është shumë i kënaqur me vlerësimin maksimal të aseteve të shitura konform kërkesë-ofertës së tregut”, por ai nuk është në gjendje të na dëshmojë se ku e ka gjetur ai shifrën prej 100$ për metër katror vilash, objektesh dhe dyqanesh në mes të Tiranës, të shitura, dhe cilët janë blerësit e këtyre objekteve!!!

El Sajedi ka pushtuar tregun e ndërtimit të apartamenteve në Tiranë e periferi, ku me gjithë cilësinë e përfolur të ndërtimit, qytetarët janë shumë të lumtur që blejnë apartamente me çmim 270 $ për metër katror.

Dhe kur mendon se këto ndërtime superluksoze të VEFA-s e të tjerëve, mund të shiteshin afro njëmijë $ metri katror për apartamentet dhe 5- mijë $ metri katror për dyqanet, aq sa janë edhe çmimet e sotme të disa ndërtimeve ë Tiranë, konkluzioni del vetë!!! Gjithashtu Fahrudini nuk është në gjendje të argumentojë faktin që një objekt i shitur rreth 200 mijë $ një klienti të preferuar, pas pak ditësh u rishit prej tij 5 milionë $, pra çfarë kërkesë-oferte ka parasysh Fahrudini!!!

Përgjegjësia e tij dhe e organeve tatimore shtohet kur ata, megjithëse kishin dijeni për këtë supershitje, nuk arkëtuan as 30% të fitimit të rezultuar në këtë rast, i cili është afro 1.6 milionë $, e që duhej të arkëtohej për llogari të kreditorëve.

Por krimi më i rëndë i qeverisë socialiste dhe Fahrudinit, është fakti se, me pretekstin e marrëveshjes me institucionet financiare ndërkombëtare, u quajt sukses çmontimi me dhunë i piramidave, në një kohë që, në çdo vend të botës, në të tilla raste do të ishte përdorur ligji për falimentimet dhe bilanci kontabël do t’i bëhej i ditur të gjithë kreditorëve.

Por qeveria mori arbitrarisht përsipër administrimin e tyre, pa marë përsipër borxhet dhe përgjegjësitë deri penale të mirëmenaxhimit të tyre, në një kohë që qeverisja e PD, me zgjuarësi, lau duart nga kjo përgjegjësi. Në asnjë vend të botës nuk ndodh që qeveria të marrë përsipër menaxhimin e pasurive private pa pjesëmarrjen e aksionerëve e kreditorëve, qofshin këto edhe të falimentuara, sepse do të merrte përsipër edhe borxhet që rezultojnë nga aktvitetet ekonomike jo rentabël të tyre.

Krimi i shpërfilljes së kreditorëve dhe mosnjohja e tyre me veprimet që bëheshin me pasuritë e tyre, është i penalizueshëm.

Asnjë ligj në botë dhe asnjë vendim qeverie nuk mund të mënjanojnë pjesëmarrjen dhe monitorimin e huadhënësve në njësitë ekonomike të ndërtuara me pasuritë e tyre, por qeveria dhe Këshilli mbikqyrës guxuan t’i shkrijnë me vendim gjykate dhe t’i shpërfillin pronarët e vërtetë të këtyre pasurive, duke u vetshpallur pronarë dhe shirë lëmën mbi pronat e huaja.

Fahrudini e di mirë se, një pjesë e firmave rentiere ishin në gjendje t’i shpërblenin në % të mëdha, deri në vlerë 100%, aksionerët e tyre.

Gjithashtu ai e di mirë se edhe bankat më të fuqishme në botë kanë aftësi paguese për depozitat deri në masën 60%, sepse pjesën tjetër të depozitave e kanë në qarkullim, ose të investuar në aktivitete ekonomike. E si mund të mbylleshin me urdhër kompanitë që kishin edhe aktivitete ekonomike prodhuese e tregtie, e të mos përdoreshin ato për të maksimalizuar vlerën e kompensimit, por të shkatërroheshin, grabiteshin, e më pas të shiteshin për pesë aspra.

Fahrudini nuk është në gjendje të na bëjë bilancin e raporteve në strukturë midis aseteve dhe likuiditeteve për çdo kompani, duke na lënë në terr.

Dhe kjo sepse ai nuk është në gjendje të na thotë sesi makinat e blindura, helikopterët dhe linjat moderne, deri tek studiot televizive, të blera me çmime që i përballojnë vetëm sheikët, të shiten prej tij me çmime qesharake. Fahrudinit nuk i bëhet vonë për këto, sa kohë që Komisioni i transparencës parlamentare tallet me transparencën dhe nuk i jep mediave të dhënat që pati në dispozicion.

Po të bëhej kjo, gazetarët tanë të guximshëm do të publikonin emrat e “blerësve të ndershëm” të Fahrudinit dhe të gjithë do të shihnin sesi një makinë fuoristradë e blinduar e Vehbi Alimuçës u shit me vlerën e një gome të saj dhe atë e blenë trafikantë droge të mbështetur nga politika, me shpresën se do t’i shpëtonin antitankeve të rivalëve, që e shndërruan Shqipërinë në Palermo.

Fatkeqësisht, ky komision tek i cili kreditorët shqiptarë kishin shpresa të mëdha, dështoi, dhe politika arriti t’i mbulojë përsëri përgjegjësitë dhe duart e përgjakura.

Shqipëria u dogj e u poq, ndërsa ne sot tallemi përsëri me ata që, pasi humbën shtëpitë e pasuritë, humbën edhe jetën nën breshëritë e kallashëve të rebelimit, të cilët rebelët i rrëmbyen me pretekstin e parave të humbura në piramida.

Aktivitete te PLL 

Kryetari Spahiu zhvillon një takim me krerët e degës së PLL Mirditë 

Si po organizohet Mirdita për zgjedhjet 

Rrëshen - Në kuadër të fushatës elektorale të tetorit, kryetari i PLL ka zhvilluar një takim pune me krerët e PLL dega Mirditë. Ditën e premte (dt.18) në qytetin e Rrëshenit, kryetari i degës së Rrëshenit z.Gjetë Perndoj bashkë me anëtarët e komitetit drejtues të degës dhe me legalistë të angazhuar posaçërisht për fushatën, kanë zhvilluar një bisedë konsultative me kryetarin e PLL Spahiu, gjatë së cilës janë vënë pikat mbi "i" për disa çështje të lëna pezull si dhe është raportuar për punën e bërë në lidhje me fushatën zgjedhore. Në këtë takim janë diskutuar kandidaturat për bashki e komuna dhe krerët legalistë të Mirditës kanë qenë mjaft optimistë në fjalët e tyre për një rezultat mjaft të kënaqshëm në këtë zgjedhje. Kështu psh., në diskutimet e tyre z.z.: Fran Gega n/kryetar i degës, Mark Deda sekretar, Sali Kuka, Andon Çupi, Pashk Perloshi, Nikolin Gjaci etj., kanë dhënë një pasqyrë mjaft optimiste të punës së bërë dhe kanë deklaruar se këto zgjedhje kanë për t'i dhënë një autoritet shumë më të madh në shifra elektorale PLL-së. Diskutuesit thanë se kandidaturat e përzgjedhura dhe puna e drejtuesve lokalë të degës, janë bazë të mira për të besuar në një rezultat të favorshëm, sidomos për rezultatin në këshillat komunalë. Kështu psh., z.Fran Gega (n/kryetar i degës) ish i burgosur politik dhe një njeri me shumë reputacion në Mirditë, tha se PLL në degën e Mirditës ka për të treguar një rritje mjaft cilësore pas këtyre zgjedhjeve. Edhe z.Nikolin Gjaci u shpreh se në n/degën e Fanit po bëhen një punë shumë e mirë për zgjedhjet komunale.

Kryetari Spahiu, pasi i përgëzoi për punën e bërë shpjegoi shkurt arsyet e vendimit të K.D. për të dalë si parti më vete, duke theksuar penalizimet që na bënte kodi elektoral. Pastaj ai shpjegoi specifikat e zgjedhjeve komunale në dallim me ato të përgjithshme, duke thënë se këto na japin avantazh edhe më të madh për një rezultat shumë pozitiv. Në fund z.Spahiu tha se PLL synon të rikthejë në kutitë e votimit ata votues që deri më sot kanë qendruar indiferentë ndaj asaj të djathte të vetëquajtur që ka pasur pushtetin. Takimi u mbyll nën një frymë entuziazmi e besimi të ligjshëm në një rezultat shumë pozitiv.

Korresp. "Atdheu"

Kreret e PLL zhvillojne takime me deget ne rrethe 

Ditën e mërkurë, datë 16 korrik, Kryetari i PLL zoti Ekrem Spahiu dhe sekretari Organizativ, zoti Ergjent Bufazi, morën pjesë në mbledhjen e Komitetit drejtues të PLL Dega Fier. Mbledhja kishte si rend dite analizën e punës për realizimin e detyrave të marra për fushatën zgjedhore. Takimin e hapi zoti Bilbil Saliaj, kryetar i Degës së PLL Fier, i cili në fjalën e tij bëri një ekspoze të punës së deritanishme të strukturave drejtuese të kësaj Dege, lidhur me detyrat dhe objektivat e kësaj fushate zgjedhore. Në fjalën e tij, zoti Saliaj i kushtoi vëmendje punës së bërë për organizimin, riorganizimin dhe konsolidimin e strukturave të PLL në këtë prag fushate dhe pasqyroi objektivat e përgatitjen e tyre, me synimin e arritjes së rezultateve maksimale në zgjedhjet e tetorit.

Më pas e mori fjalën kryetari  PLL zoti Spahiu, i cili bëri një përmbledhje të shkurtër të zhvillimeve më të fundme në vend dhe qëndrimeve të mbajtura nga PLL dhe grupi i saj parlamentar në të gjitha institucionet dhe në Kuvend, si dhe në kontaktet me përfaqësuesit e huaj dhe partitë partnere evropiane. Në fjalën e tij, zoti Spahiu rikonfirmoi edhe një herë para legalistëve fierakë qëndrimin e palëkundur të PLL në mbështetje të Ish të Përndjekurve Politikë dhe kërkesave të tyre të drejta, si edhe në mbështetjen e pakursyer të saj ndaj pronarëve të ligjshëm. Gjithashtu, zoti Spahiu theksoi edhe një herë intransigjencën e PLL pë t’i shkuar deri në fund procesit të zbardhjes së llogarive dhe aseteve të is kompanive rentiere, me qëllim maksimalizimin e vlerave që do të përdoren për kompensimin e kreditorëve. Kryetari i PLL theksoi se “legalistët do të mbeten të palëkundur në qëndrimet e tyre për zbardhjen e listës së politikanëve që kanë përfituar dhe abuzuar me paratë e kreditorëve dhe theksoi se PLL do të kërkojë nga Prokuroria qëndrim të prerë ndaj çdo politikani të përlyer me kompanitë rentiere për përfitime vetiake. Në fjalën e tij zoti Spahiu vlerësoi edhe qëndrimin konsekuent të Komitetit drejtues të PLL për daljen më vete në zgjedhjet vendore dhe, me këtë rast, ai bëri një përmbledhje komentuese të avantazheve dhe disavantazheve të PLL në këto zgjedhje, për shkak të përgatitjeve intensive të të gjitha strukturave të partisë, në sfondin e vështirësive që paraqet Kodi Zgjedhor.

Më pas e mori fjalën kryetari i Senatit të Veteranëve fierakë, zoti Jorgji Llazo, i cili e vuri theksin në rëndësinë që ka sqarimi i të mirave që do t’i sillte popullit votimi për kandidatët e PLL, në mbështetje të vlerave dhe arritjeve të realizuara gjatë kohës së Mbretërisë.

Më pas, kryetari i Nëndegës së Roskovecit zoti Fatmir Plaka, raportoi për punën e bërë në këtë nëndegë për organizimin e strukturave të saj dhe synimin e tyre për një rezultat sa më të lartë në zgjedhjet e tetorit. Përfaqësuesit e komunave Kuman dhe Mbrostar, zotërinjtë Gani Plaka e Tomorr Buzi, në fjalën e tyre kërkuan mbështetje të drejtpërdrejtë të qendrës për intensifikimin e fushatës dhe përmirësimin cilësor të saj.

Kandidati për kryetar komune në Portëz, zoti Jani Omeri, i siguroi pjesëmarrësit se fitorja e PLL në këtë komunë është e sigurtë, por ai kërkoi mbështetje nga kryesia e partisë.

Më pas e morën fjalën kryetari i Nëndegës së Levanit, zoti Malush Kastrati dhe kandidati për kryetar komune i kësaj Nëndege, zoti Koçi Gega, i cili shprehu optimizmin e strukturave dhe zgjedhësve legalistë për një fitore të mundshme në këto zgjedhje.

Më pas e mori fjalën zoti Petrit Llanaj, kryetar i Nëndegës Cakran, e pas tij zotërinjtë Sulë Gashi e Hysen Ibrahimi në emër të legalistëve të komunës Ndërmenas, të cilët premtuan se do të arrijnë rezultate të larta në zgjedhjet e tetorit.

Në fund u pasqyrua edhe puna jaft e mirë që po bëhet në bashkitë e Fierit, Patosit e Roskovecit, ë të clat po përzgjidhen kandidatura mjaft të mira e me reputacion në popull.

Pa përfundimit me sëukses të këtij takimi pune, kryetari i PLL, zoti Spahiu dhe sekretari Organizativ, zoti Ergjent Bufazi, realizuan një mbledhje pune me omitetin drejtues të Degës Lushne. Në kët mbledhje e mori fjalën dhe raportoi kryetari i saj zoti Shpëtim Axhami. Pasi raportoi për punë e bërë me strkturat e PLL në vijim të fushatës, zoti Axani u ndal në përzgjedhjet e kandidaturave teë goditura, të cilat përfaqësojnë vlera të mëdha ntelektuale e morale, të dena për të përfaqësuar prograin dhe alternatvën legaliste në pushtet. Sipas zotit Axhami, përzgjedhja përfundimtare e kandidaturave në të gjitha njësitë zgjedhore pothuajse ka përfunduar, përveçse në bashkitë e Lushnjes e të Dvjakës, të cilat do të përzgidhen në periudhën e mbetur deri më 30 korrik. Sipas zotit Axhami, në mbledhen e planfikuar të Kësillit Kombëtar të PLL të datës 30 korrik, dega e Lushnjes do të vijë me emra konkretë të kandidatëve, të ilët do të përfaqësojnë denjësisht PLL në njësitë zgjedhore të këtij rrethi, duke arritur rezultate maksimale.

Raporti i diplomatit shëtitës: Misioni special në Juglindje, 1940-1945 

Nga Herman Nojenbaher 

Kujtime nga Shqipëria; Themelimi i një shteti (2) 

Në detyrën time të shkurtër dhe lakonike shqiptare, kishte diçka të jashtëzakonshme. Ribentropi më thirri në Beograd në telefon dhe më publikoi se "Fyhreri dëshiron Shqipërinë, e cila do të ishte e pavarur, sipas iniciativës së saj". Lidhur me këtë, ai më urdhëroi që, të nesërmen, të shkoja në Elbasan, në K-11 (Divizioni gjerman në Elbasan) 

Dy personalitete shqiptare, në fillim ndarazi, përpiqeshin për themelimin e një Këshilli Kombëtar përfaqësues, i cili do të shpallte Pavarësinë e Shqpërisë dhe do të realizonte pushtetin provizor në vend. Këta ishin; shqiptari i vjetër nga Elbasani, Ibrahim bej Biçaku dhe Xhaferr Deva nga Mitrovica

 Në periudhën 1942-43, kam punuar në detyrën "autorizues i Sekretariatit për Punë të Jashtme për Juglindjen", në Kuartierin kryesor të Hitlerit në Berlin. Në këtë Sekretariat, deri në fundvitin 43, për Shqipërinë nuk kishte biseda e projekte konkrete. Asokohe, në Shqipëri mbretëronte ende Viktor Emanueli, i cili përfaqësohej nga mëkëmbësi Francesko Jakomoni. Kur gjenerali Aizenhauer, më 8 Nëntor 1943 shpalli paqe me Italinë, Shqipëria kish hyrë fare pak në planet prioritare të Gjermanisë. Por pas këtij akti të firmosur nga aleati ynë që tashmë tradhëtoi, për shkak të pozitës së saj në kanalin e ngushtë të Otrantos, në bregun e kundërt të të cilit gjendeshin forcat armike anglo-amerikane, Shqipëria mori rëndësi të madhe. Kryesimin e përfaqësisë gjermane në Beograd, e mora në fillim të tetorit të vitit 1943 nga paraardhësi im i atjeshëm, zoti Benzler. Për këtë shkak, për një muaj e përpunova paraprakisht Shqipërinë, në kundërshtim edhe me renditjen formale të detyrës sime, në të cilën prioritare ishin Serbia dhe Mali i Zi.

Në detyrën time të shkurtër dhe lakonike shqiptare, kishte diçka të jashtëzakonshme. Ribentropi më thirri në Beograd në telefon dhe më publikoi se "Fyhreri dëshiron Shqipërinë, e cila do të ishte e pavarur, sipas iniciativës së saj".

Lidhur me këtë, ai më urdhëroi që, të nesërmen, të shkoja në Elbasan, në K-11 (Divizioni gjerman në Elbasan). Për këtë më vihej në dispozicion një aeroplan special, në të cilin do më shoqëronte një referent, që e njihte mjaft mirë gjuhën dhe terrenin. Pasi të kontaktoja me divizionin tonë atje, duhet të marshoja për në Tiranë, për të kryer detyrën e përcaktuar. Tre javë më parë, kisha grumbulluar disa të dhëna sipërfaqësore lidhur me situatën në Shqipëri dhe, deri atëherë, kisha patur rastin të njihja vetëm dy politikanë shqiptarë, të cilët, menjëherë pas kapitullimit të Italisë, kishin kërkuar lidhje me mua në Beograd. Këta ishin Xhaferr Deva dhe Vehbi Frashëri (djali i kryetarit të mëvonshëm të Këshillit të Regjencës, Mehdi Bej Frashërit). Xhaferr Deva, dikur, në regjionin serb të Kosovës, kishte luajtur rol politik, ndërsa Vehbi Frashëri në atë kohë jetonte në Romë, në një hotel, bashkë me vajzën e tij, Mehiden. Ishte mbrëmje vonë kur konstatova se në Elbasan nuk kishte fare aeroport. Më dukej tepër vonë për të bërë një ekspeditë automobilistike dhe për këtë arsye, pa e lajmëruar fare Qendrën kryesore, më 11 shtator, në agim, fluturova për në Tiranë, e cila, në atë kohë ende gjendej nën zotërimin e trupave italia                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 "Rosë". Koha e tij kish ardhur. Pas fluturimit të këndshëm mbi malet madhështore shkëmbore, na shkëlqeu menjëherë para syve kontakti me Tiranën, me pozicionin dhe pejsazhet e bukura të saj, me minaretë, në luginën e gjelbërt bri Malit të Dajtit.

Gjendjen në aeroportin italian të Tiranës nuk e njihja, prandaj urdhërova që aeroplani të sillej para ndërtesës kryesore, prej nga dilnin kokulur ushtarët dhe oficerët italianë.

Këta ushtarë të sjellshëm, e që ishin bërë për t'u dhimbsur, ishin ndarë nga atdheu për shkak të mungesës së mjeteve të transportit detar dhe ishin tepër të frikësuar.

Dola nga makina duke befasuar publikun e pranishëm, për shkak të uniformës së zezë dhe të panjohur diplomatike. Këtë habi të publikut me uniformën time, edhe sot nuk jam në gjendje ta shpjegoj. Shiritat e arit në kapelë, pullat e arit dhe pantallonat e stërhekurosur, zbuluan padijen e të pranishmëve për një lloj uniforme të paparë prej tyre. Pasi pyeta, më treguan një bankë në anën e majtë e të zgjatur të aeroportit, ku gjendej personeli gjerman i tij. U ktheva atje. Ushtarakët që gjallëronin atje, në gadishmëri maksimale e të veshur me pantallona të shkurtëra, u gëzuan shumë për vizitën tonë. Konsulli i përgjithshëm Schliep, erdhi për të na pritur me automobilin e vet.

Nekrologji 

Bardhok Prengë Bajraktari, ushtar i Atdheut, në shërbim të Mbretit 

U nda nga jeta veterani legalist Bardhok Prengë Bajraktari 

Bardhok Prengë Bajraktari lindi më katundin Bulshar të Oroshit të Mirditës, në vitin 1926, në një familje të shquar nacionaliste. Të parët e tij ishin nga dera e madhe e baraktarëve të Oroshit. I jati i Bardhokut, Prengë Marka Prenga, ka qenë një ndër komandantët dhe udhëheqësit më të shquar të kryengriteve të Mirditës kundër pushtesve turq, gjatë periudhës së Pavarësisë dhe në vitet e Luftës ballkanike. Ai, në bashkëpunim me abat Doçin dhe Gjonmarkajt, në krye të 2 mijë mirditorëve trima luftoi heroikisht dhe kontribuoi në shpalljen e Pavarësisë dhe ngritjen e flamurit më 28 nëntor 1912, në të cilën mori pjesë personalisht, si një nga delegatët e Mirditës.

Në këto luftime heroike dha jetën edhe vëllai i tij dhe xhaxhai i të ndjerit Bardhok, Ndrecë Bajraktari, bashkë me heroin Bajazit Boletini. Prenga ishte një nga bashkëluftëtarët e Dedë Gjo Lulit, Kolë Tomës, Elez Isufit, Frrok Gjetës, Gjin Pjetrit e të tjerë komandatë kryengritësish, që shkruan me gjak historinë e Shqipërisë së atyre viteve. Rruga e luftës për lirinë e atdheut, natyrshëm do ta puqte Prengën me Ahmet Zogun, me të cilin lidhi një miqësi të thellë dhe i dha fjalën për ta ndjekur pas gjithë jetën në misionin e madh të çlirimit të Atdheut dhe ndërtimit të shtetit shqiptar. Kështu, kjo familje u shndërrua në një nga më të shquarat midis familjeve nacionaliste zogiste të Veriut. Prenga, gjatë periudhës së Mbretërisë, me dekret të vetë Mbretit Zog, u gradua major rezervë i Ushtrisë Mbretërore. Gjithashtu, katër djemtë e Prengë Markut kanë qenë oficerë të Ushtrisë Mbretërore.

Pas pushtimit fashist të 7 Prillit, si shumë luftëtarë të tjerë, edhe Prenga luftoi me armë në dorë, e për këtë arsye ai u arrestua dhe u internua në Itali.

Rrugën e tij të luftës për çlirimin e atdheut dhe kundër okupacionit sllavo-komunist, e vazhdoi edhe Bardhoku që në rininë e tij e, pas pushtimit komunist të 29 Nëntorit, Prenga dhe vëllezërit u arratisën në male për të mos rënë në duart e Sigurimit të Shtetit.

Pas përpjekjeve me komunistët, dha jetën e tij të re vëllai i Prengës, Lleshi.

Pas kësaj, komunistët dogjën shtëpinë e tyre në Orosh dhe më pas internuan të gjithë familjen e Bardhokut, bashkë me bacë Prengën 90-vjeçar. Për të mos u bërë shkas për keqtrajtimin e mëtejshëm nga komunistët, pas njëfarë amnistie të rreme, në vitin 1946 Bardhoku dorëzohet dhe nga “amnistia” dënohet me 15 vjet burg të rëndë politik.

Gjatë viteve të burgut dhe më pas, Bardhoku asnjëherë nuk u thye, por mbeti besnik i idealeve të tij antikomuniste, për të cilat ai dhe familja e tij u ndëshkuan rëndë dhe vuajtën luftën shtazarake të klasave me të gjitha pasojat.

Me ardhjen e demokracisë, Prenga dhe famila e tij kontribuan konkretisht për çrrënjosjen e komunizmit, duke u angazhuar politikisht dhe duke ndihmuar në forcimin e PLL, në të cilën kontribuoi fuqishëm në radhët e PLL të rrethit të Mirditës deri në çastet e fundit të jetës, duke qenë një nga aktivistët më të shquar të Senatit të kësaj Dege.

Me vdekjen e tij, PLL humbi një anëtar të shkëlqyer dhe të devotshëm, familja dhe të afërmit humbën njeriun e tyre të dashur, ndërsa Atdheu dhe Mirdita humbën nacionalistin e shquar antikomunist, kujtimi i të cilit do të mbetet i pashlyer në zemrat dhe mendjet tona dhe do të shërbejë si shembull frymëzmi për brezat e rinj në luftën kundër neokomunistëve në pushtet.  

Në ceremoninë e varrimit të zotit Bardhok Bajraktari, morën pjesë dhe nderuan me praninë e tyre, si dhe duke përcjellë edhe ngushëllimet e kryesisë së PLL , nënkryetari i saj zoti Murat Basha, sekretari Organizativ zoti Ergjent Bufazi, sekretari i Senatit të veteranëve, z.Seit Preni, kryetari i Degës së PLL të Mirditës, zoti Gjetë Përndoj dhe miq të shumtë të të ndjerit dhe familjes, si dhe legalistë mirditorë e të afërm.

In memoriam

Përshpirtje për poetët martirë

Në 26-vjetorin e pushkatimit të poetëve Genc Leka e Vilson Bloshmi

"Jam më i gjallë se të vdekurit"

Nëse munda brengës t'i bëj ballë

zjarr përsëri unë kam në shpirt të djegur,

Nëse më i vdekur jam se çdo i gjallë,

mirë, pra, më i gjallë jam se çdo i vdekur!

(Vilson Blloshmi)

1.

Bërzeshtën e kam pasur shumë afër. Për nja dy orë shkoje në këmbë që nga vendlindja ime. Nuk kam shkelur asnjëherë në atë fshat edhe pse e kam dëgjuar prej kohësh. Nga Bërzeshta kishim marrë disa nuse në fshat, dhe ato, në kohën e regjimit komunist, ishin familje kulakësh e nuk shiheshin me sy të mirë. Më kujtohet si turbull, kur flitej për herë parë për dy  djem nga Bërzeshta, që u vranë në fund të viteve 70-të. Fshati fliste, madje ca që i kishin njohur apo i kishin radhë krushqie, edhe qanin. Nuk e kuptoja atëherë, edhe pse kisha mbaruar klasën e parë...

Pas 90-s, isha në fakultet, kur u fol hapur e u vlerësuan dy poetët e vrarë nga regjimi komunist: Genc Leka e Vilson Blloshmi. Unë i kisha kapërcyer të 20-tat dhe kisha filluar të bëja poezi atëherë. Kisha moshën e tyre, atë moshë kur ata, atje në Bërzeshtën e largët, pranë vendlindjes sime, thurnin vargje e mes tyre edhe ëndrrat për të ardhmen, ato ëndrra që ua vranë e ua lanë në mes vite më parë...

2.

Dje u mbushën 26 vjet nga vrasja e tyre. Ka qenë një natë e errët ajo e 17 korrikut 1977, kur nga tytat e zeza të armëve doli vdekja, ajo vdekje që nuk i mori dot poetët. Në një vend të shkretë larg njerëzve, diktatura mendonte se do t'i zhdukte përgjithmonë. U pushkatuan e u hodhën në një gropë të dy të rinjtë, ashtu të pandarë, si dy vëllerëz që me gjakun e tyre vaditën lirinë. Atë liri që do të vinte vonë, e që do t'i përkujtonte e do përulej për ta me respekt.

Dje ishin mbledhur ata që qanë për ta, që i nderuan e u përmalluan për ta, bashkëvuajtësit, miqtë, të afërmit, poetët që s'i harruan kurrë kolegët e shtrenjtë.

Shoqata e Ish-të Përndjekurve Politikë, i përkujtoi ata me një veneracion të thellë. Poeti Zyhdi Morava foli për poetët e u solli të pranishmëve kujtime dhe emocione. Po ashtu, të tjerë të pranishëm emocionuan pjesëmarrësit me kujtime, poezi e me fjalët e tyre.

Le të shërbejë ky 17 Korrik si dita e lindjes së tyre. Ata kanë një datë vdekjeje, por ajo është data e pavdekësisë së tyre, pasi as plumbat, as heshtja, as propaganda e asgjë nuk i zhbëri këta heronj. Ata rrojnë se lanë pas një vepër, një emër, lanë imazhin e poetit që ringrihet e akuzon edhe sot...

3.

Ata të dy kanë shumë gjëra të përbashkëta. Ndoshta ishte rastësi, ndoshta jo. Kanë lindur që të dy në mars. Genc Leka më 23 mars 1941. I dyti më 18 mars 1948. Kishin një diferencë moshe, por jo mes tyre. Të dy ishin nga Bërzeshta e Librazhdit. Të dy shkruanin, të dy u arrestuan, të dy u pushkatuan në një natë Korriku. Mes tyre kishin shoqëri e mes tyre lidhën edhe miqësi e krushqi. Rrallë ndodh që dy njerëz të shkojnë, të duhen e të jetojnë e gëzojnë aq mirë sa ata të dy, aqsa ua kishin zili edhe meskinët, ata që nuk i shikonin dot e që gjithë jetën e tyre s'kishin bërë gjë tjetër veçse kishin vjellë helm e vdekje. Kishte hetues, spiunë, mësues e redaktorë ziliqarë, që s'bënë gjë tjetër veçse mbi  "Eshtrat e të rënëve" ngritën "lavdinë” e tyre. Kanë kaluar 26 vite. Të tjera vite do rrjedhin, por, edhe nëse rrallohen ata që i kanë njohur, kanë jetuar e folur me ta, Genc Leka e Vilson Blloshmi nuk do të harrohen. Ata e kanë vendin në çdo antologji. Ata janë të pavdekshëm. Në fshatin e tyre të lindjes, brezat që po rriten e që do të vijnë më pas, do rriten me emrin e tyre, pasi shkolla ku ata mësojnë mban emrin e poetëve. "Jam nga shkolla "Genc Leka", Jam nga shkolla "Vilson Blloshmi". S'ka më bukur. Ata fëmijë do rriten me krenarinë e poetëve dhe nuk ka pasaportë më të mirë se kjo.

4.

Përse i vrasin poetët? Ka ndodhur shpesh kur i vrasin poetët. Edhe në Shqipëri janë vrarë shumë. Janë dënuar e kanë vdekur burgjeve, i kanë "vetëvrarë", apo kanë vdekur të vetmuar në internime. S'janë pak. Trifon Xhagjika, Faik Ballanca, Vangjel Lezha, Fadil Kokomani, Genc Leka, Vilson Blloshmi, Havzi Nela etj., pa llogaritur vargun e gjatë të të burgosurve. Kohë më parë, intelektuali Maks Velo hartoi një listë të gjatë shkrimtarësh e artistësh që diktatura komuniste i vrau, burgosi, apo internoi. Ishin afro 150 të tillë. Një listë-akuzë, të cilën as Haga nuk e gjykon dot. Vetëm ”Ferri” i Dantes i lan mëkatet.

Poetët dje i vrisnin, sot i harrojnë, dje i internonin, sot i lënë në mjerim. Poetët janë opozitarë me regjimin. Ata nuk bëjnë komporomise me pushtetin, bëjnë kompromis vetëm me Zotin dhe Atdheun. Kjo është madhështia dhe lavdia e tyre.

5. Amanetin e poetëve Genc Leka e Vilson Blloshmi, e dëgjoi nata. Mjaftojnë disa rreshta për të kuptuar shpirtin e tyre.  

Historia e Gardes Mbretërore 

Nga Safet Ramolli 

Vijon nga numri i kaluar

Mbreti përdorte një praktikë të veçantë proceduriale: edhe në ato raste të rralla kur dilte nga Pallati, në shumicën e tyre shoqërohej nga Nëna, me të cilën këshillohej për problemet e punës së përditshme, këshilla të cilat i dëgjonte me shumë respekt, por edhe bisedonte në intimitet të veçantë. Njëherësh, me këtë mënyrë veprimi mënjanonte edhe ndonjë rrezik për jetën e Tij, sepse dihet fakti që, zakoni i hakmarrjes me Kanun, e ndalon vrasjen e dikujt kur rrezikohet jeta e një gruaje. Nëse rasti do ta sillte që të dilte pa Nënën, Mbreti merrte masa të plota që të ruante konspiracionin e lëvizjes, duke mos vënë paraprakisht në dijeni anjë njeri. Por, gjithsesi, në të gjitha rastet Ai do të ishte i shoqëruar nga trupa speciale, por edhe nga një detashment kavalerie me mision të mirëfilltë: ruajtjen e jetës së Tij.

Veprimtaria jashtë Pallatit Presidencial, natyrshëm do të kryhej me masa më të plota shoqërimi e ruajtjeje. Hollësitë e udhëtimit mbaheshin të fshehta sa më gjatë që të ishte e mundur. Ato ndryshonin e vendoseshin përfundimisht në çastin e fundit. Vetëm një rreth tepër i ngushtë bashkëpunëtorësh merrte dijeni për to, ndërsa të tjerët vepronin nën komandën e tyre.

Mbreti shoqërohej gjithmonë prej një kontigjenti të madh trupash, por bie në sy fakti që shumica e tyre ishin prej zonës së Matit, të cilët i konsideronte nga më besnikët.

Kishte një përsosmëri të lakmueshme në organizimin e ruajtjes e të sigurimit kur shkonte nga Rezidenca e Tij në ndërtesën e Parlamentit. Gjithsesi, ishte një rrugë e shkurtër, por që sigurohej me masa të plota shërbimi. Në të lëviznin vetëm ushtarë, policë dhe agjentë. Pemët çvisheshin nga gjethet për të krijuar fushëpamje më të mirë për mbajtjen nën kontroll të rrugës. Lëvizja e Mbretit Zog kryhej në mënyrë që Ai të vinte në vendin e përcaktuar para orarit. Nëpër këto rrugë duhej të kishin lëvizur shumë të tjerë përpara tij. Mbreti kishte preferencë që të gjithë të pranishmit e planifikuar t’i  gjente në mjedisin ku do të kryhej veprimtaria. Hollin e Selisë së Parlamentit e kalonte me hap të shpejtë, i shoqëruar prej grupit të rojeve personale.

Udhëtime të gjata ndërmerrte shumë rrallë, me përjashtim të udhëtimeve që bënte për pushime verore në Rezidencën e tij në Durrës. Në vitin 1927, për shkak të zhvillimeve jo të këndshme në verën e vitit 1926, për të përmirësuar imazhin e Tij personal dhe të Shtetit, ndërmori një udhëtim në Shkodër. Masat e sigurimit ishin të jashtëzakonshme: e gjithë rruga nga Tirana në Shkodër, u patrullua me shumë kujdes nga forca të shumta të xhandarmërisë dhe të ushtrisë. Vetë Mbreti do të udhëtonte me makinë të blinduar, e cila i bënte pa efekt edhe plumbat e granatat e dorës. Lëvizja në rrugë u krye me shumë shpejtësi. Në vendet ku Ai shkoi, agjentët, policët dhe ushtarët, ishin të shumtë.

Në vitin 1928 Ai pati planifikuar të bënte një vizitë në Korçë e Gjirokastër, por nuk e realizoi, pasi problemet e rendit e të qetësisë publike ishin mjaft të acaruara. Ai, pas dhjetë vjetësh do të bënte vizitën e vetme në Jugun e vendit, në qytetin e Vlorës dhe në vendlindjen e tij, në Mat.

Por Mbreti do të ishte veçanërisht i kujdesshëm, sidomos gjatë udhëtimeve jashtë vendit. Edhe pse gjatë gjithë karrierës si drejtues i Shtetit, Ai kreu vetëm një udhëtim të tillë, të imponuar nga gjëndja shëndetësore e rënduar; edhe pse u parashikuan dhe u zbatuan masa të plota sigurie, atentati kundër personit të tij jo vetëm që nuk u parandalua, por nuk u arrit as edhe të shmanget.

vijon

___________

13 Korrik 2003, Nr.26(541)

___________

Faqja Kryesore

Komunikate e Komitetit Drejtues te PLL
Sot me date 12.07.2003, u mblodh Komiteti Drejtues i PLL, per te marre vendimin e daljes ne zgjedhjet vendore te tetorit 2003 si dhe per te dhene udhezimet e detyrat per deget e PLL ne funksion te ketij vendimi.
PLL ka vendosur te perballoje me sukses sfiden qe paraqet Kodi i ri Zgjedhor i miratuar nga PS dhe PD.
Duke analizuar me pergjegjesi e maturi faktoret qe percaktojne menyren e te dalurit ne zgjedhje, bazuar ne konsultimet me bazen e partise, me kryetaret e degeve ne rrethe, me Senatin e veteraneve, me kryetarin e Keshillit Kombetar dhe faktore te tjere me ndikim ne PLL, Komiteti Drejtues vendosi:
PLL do te dale ne zgjedhjet vendore te tetorit 2003, ne vete, jashte cdo koalicioni partiak. Cka do te thote se PLL do te konkurroje me kandidatet e saj per kryetare komunash e bashkish, si dhe me listen e saj per keshillat e pushtetit vendor.
Ky vendim do t'i paraqitet per ratifikim Keshillit Kombetar te PLL qe do te mblidhet me date 30 korrik 2003.
Komiteti Drejtues, me kete vendim, synon te kontribuoje me tej ne forcimin e identitetit te partise qe do te thote, kontribut per forcimin e te djathtes ne Shqiperi.
Fushata jone nuk do t'i bjere ndesh asnje subjekti te djathte, dhe do te jemi te hapur per bashkepunime qe shkojne ne favor te fitores se te djathtes. Ne e shohim daljen ne vete si vleresim mjaft te pergjegjshem te momentit historik, kur elektorati i djathte, pas nje periudhe 6-vjecare represionesh mbi te nga e majta regresive ne pushtet, pret nje fitore te opozites ne keto zgjedhje.
Ne besojme se elektorati i djathte, sidomos ai qe ka abstenuar deri me sot, do te dije te vleresoje rendesine e ketyre zgjedhjeve, duke votuar masivisht, me besimin se asnje vote e tij nuk do te shkoje dem, por do te adresohet atje ku duhet.
Tirane, me 12.07.2003

FAQJA POLITIKE

PLL do te konkurroje me vete ne zgjedhjet vendore

Zhvillohet mbledhja e Komitetit Drejtues te PLL

Levizja e Legalitetit do te dale e vetme ne zgjedhjet e ardhshme te tetorit per bashki e komuna. Ky ka qene vendimi qe ka marre ne mbledhjen e djeshme (te shtunen), Komiteti Drejtues i PLL, i mbledhur ne nje nga sallat e Hotel "Dajti"-t. Ne kete mbledhje u percaktua gjithashtu se PLL eshte e hapur per bashkepunim me cdo subjekt politik opozitar, me qellim qe rezultati i zgjedhjeve te jete ne favor te se Djathtes.
Komiteti drejtues i PLL percaktoi se, me date 30 korrik 2003 do te mblidhet Keshilli Kombetar, qe do te vendose perfundimisht, ne baze te statutit te PLL, per prezantimin e kandidateve legaliste ne zgjedhjet e tetorit.
Ne fjalen e tij, kryetari i PLL z.Ekrem Spahiu, beri nje permbledhje te punes se kryer nga drejtuesit kryesore te kesaj partie ne funksion te zgjedhjeve dhe posacerisht ne lidhje me aleancat e mundshme. Ai tha se nga mbledhja konsultative e para dy javeve, ku moren pjese anetaret e Komitetit drejtues, kryetaret e te gjitha degeve dhe shefat e departamentave e te organizatave partnere me PLL, dolen disa opsione ne lidhje me menyren sesi mund te konkurronte PLL ne keto zgjedhje. "Duke u nisur nga keto konsultime me forumet ne fjale, - tha Spahiu, - Kryesia e PLL dhe sidomos grupi negociator, kane zhvilluar nje aktivitet intensiv gjate gjithe ketyre diteve, per te arritur nje formule sa me efikase, qe do te na conte drejt fitores." "Por, - tha z.Spahiu, - keto bisedime, per nje arsye apo per nje tjeter, nuk u kurorezuan ashtu sic kerkonim, qofte per arsye te problemeve qe nxjerr Kodi i ri Zgjedhor, qofte per shkak te problemeve te brendshme qe kishin partite me te cilat kemi negociuar." Spahiu theksoi se "... ajo cka ofronte PD-ja ne shkembim te bashkepunimit, nuk i pergjigjej forces reale qe ka ne elektoratin shqiptar, PLL-ja." Ai shprehu keqardhjen per mosfinalizimin e nje aleance me "Ballin Kombetar", per te cilen ai tha se "problemet e brendshme te kesaj partie qe eshte percare ne dy grupe te medha, qene vendimtare dhe penguan koalicionin e deshiruar".
"Si konkluzion te ketyre negociatave dhe mbas konsultimesh edhe me faktore me shume ndikim ne PLL - theksoi Spahiu - kryesia vendosi me shumice derrmuese votash, qe t'ju kerkoje juve daljen me vete te PLL ne keto zgjedhje."
Me tej ai u shpreh se, "Zgjedhjet behen ne momentet kur PLL eshte me e konsoliduar se kurre ne strukurat e saj dhe, mbi te gjitha, behen pas ardhjes se NMT Leka I Mbret i Shqiptareve perfundimisht ne Atdhe. Pra, legalistet shqiptare jane me te motivuar se kurre per te konkuruar denjesisht!"
Spahiu tha se "megjithese jemi te bindur se kjo eshte zgjedhja me e mire e mundshme per kushtet penalizuese me te cilat po perballemi, sidomos mbas miratimit te Kodit Zgjedhor prej dy partive, PS-PD, ne jemi te hapur per cdo bashkepunim me partite e opozites, te cilat, ne nivele lokale, jane te pranueshme." Ai u shpreh se "PLL mendon qe, eshte i domosdoshem per te ardhmen e te Djathtes ne Shqiperi, bashkepunimi me opoziten." "Per kete, te gjitha strukturat e PLL jane instruktuar te bashkepunojne ne nivel lokal, per te arritur pjesemarrjen maksimale te elektoratit te djathte ne zgjedhje". Kryetari Spahiu tha se "PLL synon te marre votat e asaj pjese te elektoratit te djathte, e cila ka abstenuar disa procese rrjesht, duke mos e ndier veten te perfaqesuar me partite e sotme te opozites, qe dikur kane qene ne pushtet." Spahiu tha gjithashtu se "... votat tona jane ne shtresat e te Perndjekurve Politike, ne ish pronaret dhe ne gjitha shtresat qe aspirojne per nje te Djathte reale e nacionaliste ne Shqiperi."
Me pas, ne lidhje me negociatat e zhvilluara dhe per drejtimin qe duhet te ndiqte PLL per zgjedhjet e Tetorit 2003, folen ne detaje edhe Nenkryetari i PLL, z.Murat Basha dhe Sekretari i Pergjithshem, z.Sadedin Balla.
Nenkryetari Basha shpjegoi se "diskutimet me PD-ne kane qene pergjithesisht ne arritjen e nje formule per zgjedhjet, por kur u pa se PD nuk ishte e gatshme te pranonte formulat tona, atehere keto bisedime ngecen ne menyre te pariparueshme." Basha me tej u ndal gjate ne negociatat me Partine e "Ballit Kombetar" dhe ne opcionet e paraqitura. Ai u shpreh se "... fatkeqesisht, Balli eshte percare ne dy pjese dhe kjo qe vendimtare per mosarritjen e nje formule te suksesshme, si ajo e vitit 1996 me bashkine e Shkodres." Nenkryetari Basha, ne fjalen e tij u terhoqi vemendjen anetareve te Komitetit drejtues qe jane kryetare degesh, qe te plotesonin dhe te zbatonin te gjitha udhezimet e dhena per fushaten e ardhshme zgjedhore. Ai shpjegoi se "duhet te jemi te gatshem te fillojme qysh sot fushaten elektorale, duke prezantuar te gjithe kandidatet tane per bashki e komuna." Po ashtu, ai vuri theksin ne perzgjedhjen e komisionereve te PLL, te cilet, sic dihet, per shkak te Kodit te ri Zgjedhor do te jene ne statusin e vezhguesit.
Me pas, Sekretari i Pergjithshem z.Sadedin Balla, pikezoi disa momente qe duhet te kiheshin parasysh nga cdo anetar i Komitetit drejtues per zgjedhjet e ardhshme. Balla tha se "... gjithe puna jone organizative merr vlere pikerisht diten e zgjedhjeve, prandaj duhet te kemi nje angazhim maksimal te te gjitha strukturave tona."
Me pas, secili prej anetareve te Komitetit drejtues shprehu mendimin e tij ne lidhje me menyren sesi duhej te garonte PLL ne zgjedhjet e tetorit. Ne fund te ketyre diskutimeve, me nje vendim pothuajse unanim, u vendos qe PLL te dale e vetme ne zgjedhje. Ky qe nje moment i vecante i mbledhjes, i cili tregoi realisht vendosmerine e legalisteve per te zhvilluar nje gare dinjitoze.
Ne mes te kesaj mbledhjeje, u hartua edhe nje deklarate per mediat, e cila u lexua me pranine e te gjithe gazetareve dhe kamerave te televizioneve.

Nje jave ne Kuvend

Parlamenti, nje piramide e mbushur me ponc-pilate

PS-PD votojne pro kandidatures se ish gjyqtares Fatmira Laska, qe vari poetin Havzi Nela

Sesioni parlamentar eshte ne ditet e fundit te tij per shkak te pushimeve e zakonshme qe marrin deputetet per stinen e plazhit. Megjithate, gjate javes qe shkoi pati disa zhvillime mjaft interesante dhe ngjarje me rendesi ne jeten parlamentare te vendit. Keshtu, ne javen qe u mbyll ne Kuvend, pati vizita nga personalitete te huaja, sic ishte rasti i kryetarit te Parlamentit italian, Kazini, ose miratimi i disa ligjeve me shume rendesi, si psh., ligji i ri per Prokurorine shqiptare ose dhe ligji tjeter "Inspektorati i Pergjithshem per kontrollin e deklarimit te pasurive" dhe sidomos miratimi i kreut te ketij institucioni, ku pati mjaft shkelje flagrante te procedures parlamentare.
Java parlamentare pati disa momente te vecanta pergjate disa interpelancash, sidomos me ministrin e Rrugeve dhe Tenderave, z.S.Poci, ku u deklarua mungesa e plote e fondeve, por ne disa raste edhe e projekteve per permiresimin e infrastruktures rrugore.
Por le t'i shohim me radhe te gjitha ngjarjet me te rendesishme

Vizita e kreut te Parlamentit Italian

Seanca e dites se hene me 7.07.2003 ne Kuvendin te Shqiperise, pati nje kulmim ne zhvillimin e saj kur, rreth ores 11:30, Kuvendin e vizitoi Presidenti i Dhomes se Deputeteve te Italise, Pier Ferdinando Kazini, i cili u prit nga Kryetari i Kuvendit Servet Pellumbi dhe deputetet ne salle. Ne fjalen e tij te pershendetjes, Kryetari i Kuvendit te Shqiperise z.Pellumbi, uroi mireseardhjen dhe e quajti kete vizite nje hap te ri ne marredheniet miqesore midis dy parlamenteve dhe dy vendeve.
Ndesa z.P.F.Kazini ne fjalen e tij, theksoi rrenjet e thella te miqesise qe, sic u shpreh ai, "nuk u keputen as ne momentet me te veshtira" dhe vuri ne dukje se "Italia do te punoje me angazhimin maksimal qe edhe Shqiperia te mund te beje pjese sa me shpejt ne Bashkimin Evropian." Kazini rikonfirmoi gjithashtu se Italia do te jete avokatja e Shqiperise per integrimin ne BE, porse "... edhe ju duhet te na ndihmoni ne kete rruge", - tha ai, "duke luftuar trafiqet e ndryshme dhe sidomos ato kriminale e fenomene te tjera te kriminalitetit te organizuar".
Me tej, ne seancen e dites se hene u miratua, sic edhe ishte percaktuar ne byro, kalendari dy-javor te punimeve, si dhe pati dy pergjigje pyetjesh me Ministrin e Transporteve dhe Telekomunikacionit, si dhe nje pergjigje pyetjesh nga Ministri i Ekonomise.
Pas miratimit te kalendarit dy- javor u vazhdua me piken e dyte te rendit te dites, ku Ministri i Transportit Spartak Poci iu pergjigj pyetjeve rreth studimit te fizibilitetit dhe projektit te investimeve ne "rrugen e Arberit". Ne pergjigjen e tij, ministri theksoi se ne buxhetin e shtetit te ketij viti eshte parashikuar nje fond "per hartimin e studimit te kesaj rruge", por, sipas ministrit, "ende nuk ka perfunduar", - deklarate e cila zgjoi reagimin e disa deputeteve nga zona e Dibres. Me pas, ai vazhdoi me shpjegime rreth problemit te mosfinancimit te nje pjese te unazes se Shkodres, qe do te ishte njekohesisht segment lidhes i rrugeve te projektuara Lezhe-Shkoder-Han i Hotit.
Diten e marte dhe te merkure, ne datat 8 dhe 9 korrik, si zakonisht u zhvillua pune ne komisione, ku u diskutuan disa projekt ligje, ku nder me te rendesishmit vecojme: 1. P/Ligji "Per ratifikimin e marreveshjes ndermjet Qeverise se Republikes se Shqiperise dhe Qeverise se Shteteve te Bashkuara te Amerikes, lidhur me bashkepunimin ne fushen e parandalimit te perhapjes se armeve te shkaterrimit ne mase dhe forcimit te marredhenieve ushtarake dhe te mbrojtjes"; 2. P/Ligji "Per disa shtesa dhe ndryshime ne ligjin nr. 8167, date 21.11.1996 "Per sherbimin shendetesor stomatologjik"; 3. P/Ligji "Per disa shtesa dhe ndryshime ne ligjin nr. 7843, date 13.07.1994 "Per regjistrimin e pasurive te paluajtshme"; 4. P/Ligji "Per profesionin e avokatit ne Republiken e Shqiperise"; 5. P/Ligji "Per disa shtesa dhe ndryshime ne ligjin nr. 7961, date 12.7.1995 "Kodi i Punes i Republikes se Shqiperise", i ndryshuar me ligjin nr. 8085, date 12.03.1996; si dhe P/Ligji "Per disa shtesa dhe ndryshime ne ligjin nr. 8461, date 25.02.1999 "Per Arsimin e Larte ne Republiken e Shqiperise" e mjaft projektligje te tjera.

Deputetet: Nje ponc-pilat per inspektor

Ndersa diten e enjte date 10.07.2003, pati nje zhvillim shume skandaloz ne jeten parlamentare te Shqiperise, kur deputetet socialiste e demokrate, miratuan me vota te perbashketa ne seance plenare, ne postin e inspektorit te pergjithshem per "Kontrollin e deklarimit te pasurive te politikaneve", znj.Fatmira Laskaj, ish gjyqtarja qe denoi me varje ne litar poetin Havzi Nela. Megjithese dihej qe kjo gjyqtare ka dhene denime te tilla monstruoze ne kohen e regjimit komunist, deputetet nuk paten problem te votojne per funksionare te larte shteterore nje person me nje te kaluar te tille thellesisht kriminale. Por, pertej problemeve morale qe paraqiste kjo kandidature, deputetet kryen edhe nje shkelje tjeter shume te rende proceduriale, kur, megjithese kishin dy kandidatura per te perzgjedhur, ata votuan vetem per njeren, duke mos futur fare ne votim kandidatin tjeter z.Eduard Ypi, nje ish i burgosur politik dhe ish kryetar i Komitetit qeveritar per te Perndjekurit Politike ne qeverine Meksi te PD-se. Kjo shkelje e kryetarit Pellumbi dhe deputeteve socialiste e demokrate (keta te fundit miratuan me heshtjen e tyre te thelle!), u kundershtua nga zeri i deputeteve te partive nacionaliste, por megjithate asgje nuk ndryshoi ne vendimin e z.Pellumbi, i ndihmuar nga dy femrat e kryesise se Kuvendit Ceco e Coba. Kjo seance ishte nje demaskim i hapur i bashkepunimit te heshtur PS-PD kunder shtreses se ish te Perndjekurve, kur parapelqejne nje xhelate te kalibrit te Fatmira Laskajt perballe figures se njohur te z.Eduard Ypi, i cili ne CV-ne e tij ka edhe disa vite burg ne kohen e komunizmit, "per agjitacion e propagande antikomuniste".
Me sa duket, parlamenti i sotem eshte i mbushur me shume sec duhet me figurina te ngjashme me Ponc Pilatin qe vari Krishtin dhe megjithese flasin per parlamentarizem e demokraci, veshtrojne se si mund t'i ekzekutojne sa me qetesisht keto dy te drejta themelore te nje shoqerie moderne.
Sa per kronike, po shtojme se ne kete seance plenare u miratuan edhe nje sere ligjesh te tjera, si ai "Per ratifikimin e Memorandumit te Mirekuptimit, ndermjet Qeverise se Republikes se Shqiperise dhe Organizates per furnizime dhe mbeshtetje e NATO-s (NAMSO) "Per bashkepunimin per mbeshtetje logjistike";· "Per ratifikimin e Marreveshjes se Tregtise se Lire, ndermjet Republikes se Shqiperise dhe Bosnjes e Hercegovines"; "Per disa shtesa dhe ndryshime ne ligjin nr. 8737, date 12.02.2001 "Per organizimin dhe funksionimin e Prokurorise ne Republiken e Shqiperise"; "Per mbrojtjen e liqeneve nderkufitare"; "Per sherbimin ushtarak ne Republiken e Shqiperise"; si dhe ligjin "Per organizimin dhe funksionimin e Prokurorise ne Republiken e Shqiperise". Ne kete ligj per prokuronine behet percaktimi i sakte i pozicionit te prokurorise me synim rritjen e efikasitetit te luftes kunder korrupsionit, krimit te organizuar dhe trafiqeve. Prane Prokurorit krijohet nje berthame ekspertesh qe do te vleresoje ceshtjet ne fillimet e procedimit penal. Gjithashtu ne projektligj theksohet se marredheniet e nepunesve te prokurorise me eproret e tyre percaktohen me ligjin e nepunesit civil. Ndersa u sqarua se ligji i ri do te mundesoje rritjen deri ne 20 per qind te rrogave te inspektoreve, ndersa kryeprokurori do te kete kompetenca edhe me te medha se sot. Nje moment interesant ishte miratimi i dekretit te presidentit "Per kthimin e ligjit nr. 9047, date 7.04.2003 "Per sherbimin ushtarak ne Republiken e Shqiperise". Projektligji ne fjale u amendua ne perputhje me dekretin e Presidentit duke cilesuar qe sherbimi ushtarak per personat qe kane mbaruar studimet e larta universitare te jete nje muaj. Pra me ligjin e miratuar, edhe universitaret do te kene "privilegjin" te bejne nga nje muaj ne ushtrine e "famshme" te shtetit shqiptar.
A.B.



Arapi: "Besnik Mustafaj, eshte borxhli tek piramidat"

TIRANE - Deputeti i PD-se Besnik Mustafaj, eshte akuzuar nga kryeadministratori i firmave piramidale Farudin Arapi se "eshte borxhli i firmes piramidale "Universi". Deklaraten e bujshme Farudin Arapi e beri para komisionit hetimor parlamentar per fajdet, ku merr pjese edhe z.Mustafaj. Ne nje replike me Mustafajin, Arapi iu drejtua: "Kthe makinat "Peugeot" te Universit!" Arapi ka shpjeguar se gjate nje takimi qe disa prej deputeteve kane patur ne zyren e tij, i ka thene deputetit Mustafaj se eshte nje nga debitoret e firmes "Univers", i shpallur si i tille nga administratori i shoqerise "Universi" me vendimin e tij te vitit 1999. "Une te kam thene personalisht se, midis dosjeve te debitoreve te tjere eshte edhe dosja juaj", -iu drejtua Arapi, Mustafajt.
"Ka shume zyrtare te larte te shtetit, subjekte politike dhe politikane qe kane konflikte interesash edhe ne kete komision", - ka deklaruar me pas Arapi, i cili ne kete liste ka futur 270 persona te kesaj kategorie. Por ai tha se numri i debitoreve, perfshi edhe qytetare te thjeshte, eshte 2871.
Nderkaq, disa dite me pare deputetet socialiste kane kundershtuar shtyrjen e mandatit te ketij komisioni, me arsyetimin se "s'mund ta shtyjme ne kundershtim me ligjin", ndersa ne fakt qellimi eshte qe te sabotohet puna e ketij komisioni, ku duket se i vetmi qe po ben pune eshte deputeti Prec Zogaj.
Kryetari i PD-se Berisha, ka akuzuar se jane 180 zyrtaret qe kane marre miliona dollare nga firmat piramidale dhe se emrat e tyre duhet t'i behen te njohur publikut. Berisha ka atakuar direkt ministrin e Ekonomise, Malaj, duke e cilesuar si "konstruktor te firmave piramidale".
Sidoqofte eshte vendosur qe seanca e paraqitjes se raportit te realizohet me date 14 korrik, ndersa me date 15 korrik te zhvillohet debati parlamentar per ceshtjen e fajdeve.

KOMENTE&OPINIONE

KOMENT
Ky shkrim merr shkas nga emisioni "Opinion" i Blendi Fevziut ne Tv-Klan, nen egjiden "Ka patur apo jo lufte civile ne Shqiperi!?".

Vazhda e fallsifikimit te historise

Nga Dardan Mitrovica

Ashtu sic edhe pritej, perzgjedhja e te ftuarve ne studion e Tv-Klan ishte bere e tille qe, kjo pyetje e natyrshme te mos merrte pergjigje dhe, ne kete menyre, te lihej evazive, ne ajer. Ne kete pikepamjeje, emisioni mund te konsiderohet i deshtuar, sepse strategjia e drejtuesit deshtoi me sukses.
Pa dashur te mohojme apo veme ne dyshim vlerat profesionale dhe predispozicionin e zotit Fevziu, i cili, bazuar ne logjiken me te thjeshte nuk kishte perse te synonte te deshtonte vetveten, duhet te theksojme se suksesi i nje emisioni nuk mund te bazohet kurrsesi ne perzgjedhje te gabuara "analistesh" dhe "historianesh", tejet te njeanshme, mendimi dhe opinioni i te cileve eshte deklaruar per dekada te tera, ne punen e tyre si shkarrashkrues te komunizmit dhe si autore tekstesh staliniste, te mbushura me fallsifikime dhe urrejtje klasore.
Zoti Fevziu duhet ta dije se konkluzionet per periudha dhe epoka historike, sidomos kur nuk jane zbardhur e publikuar plotesisht dhe qellimisht dokumentet qe pasqyrojne periudhat ne fjale, mund te behen vetem duke bere bilancet e ketyre periudhave.
Duhet bere e qarte njehere e mire se, bilanci i nje lufte; clirimtare, civile, apo e cfaredo lloji e qellimi, eshte numri i te vrareve, kampi te cilit i takojne dhe perfundimi final i saj, qe natyrshem sjell ne evidence edhe ndryshimin themelor ne plan kombetar e shoqeror, ndryshimin e shtetit, pushtetit dhe formes se qeverisjes, qe eshte edhe motivi ekzistencial dhe shkaku i kesaj lufte.
Ne kete logjike, shkurt dhe qarte lind pyetja: A ishte kjo nje "lufte nacional-clirimtare", sikunder edhe u quajt, dhe a perfundoi ajo me clirimin e trojeve tona kombetare?
Pergjigjia eshte JO absolute. Asnje ndryshim nuk ndodhi ne harten e Shqiperise pas saj. Pra nuk u clirua kombi dhe trojet shqiptare nga pushtuesit nazi-fashiste. Gjate kesaj lufte komunistet cliruan Shqiperine nga shqiptaret antikomuniste dhe ndihmuan ne ripushtimin e shqiptareve dhe trojeve tona jashte kufijve administrative, nga hordhite sllavo-komuniste te Titos. Megjithe kete merite dhe kontribut te pamohueshem te tyre, nuk mund te gjenden sot te tille teveqele qe ngaterrojne Shqiperine londineze me kombin shqiptar ne kufijte e vet etnike. Rrjedhimisht, cilesori "nacional-clirimtar, bie ne kosh te plehrave.
Thjesht afirmacioni stalinist i sternjohur "Clirimi i Shqiperise nga pushtuesit e huaj dhe tradhtaret kolaboracioniste (pjesa e dyte-tradhetaret), flet qarte per lufte civile gjate Luftes se Dyte Boterore ne Shqiperi dhe, ne kete sens, pergjigjia e egjides se emisionit ne fjale, eshte dhene.
Ne aspektin numerik te bilancit te kesaj lufte, konkluzionet dalin qarte dhe nuk ka nevoje per komente por, cuditerisht, pikerisht ky aspekt harrohet qellimisht gjate ketyre "analizave". E kjo nuk mund te jete ndryshe kur pergigjen e ketyre pyetjeve e merr persiper ta beje nje televizion qe eshte prone e nipit te njerit nga drejtuesit me te larte te komunizmit ne Shqiperi dhe njerit nga komisaret me te lavdishem te tij, ideator dhe realizues konkret i genocidit te ushtruar gjate luftes civile, gjate LDB dhe pas saj.
Bilanci njerezor gjate Luftes se Dyte Boterore flet per lufte civile dhe jo lufte clirimtare.
Numri i partizaneve te vrare ne lufte me okupatoret italiane dhe gjermane, eshte qesharak, as 200-300 vete. Ky konkluzion del qarte nga botimet e vellimeve te panumerta, te titulluara "Yje te pashuara".
Shumica e ketyre te vrareve ne perleshje me okupatoret (200-300 te tilleve), vjen kryesisht si paaftesi e drejtuesve te tyre dhe moshave shume te vogla te "luftetareve" partizane.
Per kete mjafton te shohesh se ku ndodhen lapidaret e te vrareve. Ato ndodhen rendom ne zona te zbuluara, nderkohe qe vendet e pritave kunder autokolonave dhe reparteve te pushtuesve, duhet te ishin ne vende te tjera prane tyre qe aksionet e armatosuara te kishin sukses dhe humbje minimale njerezore. Por keto u programuan qellimisht ne vende te tilla. Per kete fakt flet qarte dhe nuk ka nevoje te komentohet, deklarata e Hoxhes dhene Spiro Moisiut dhe drejtuesve te Shtabit te Pergjithshem partizan, kur ata u ankuan se "... njesite partizane po i shmangeshin vazhdimisht planit paraprak te luftimeve dhe kjo ka sjelle si pasoje humbje te shumta". Hoxha ne ate kohe deklaroi: "Neqoftese do te benim sic thonit e planifikonit juve, nuk do te kishim te vrare, pra deshmore, dhe keshtu, shqiptaret, qe e kane zakon te japin djemte e tjere per te marre hakun e vellezerve, nuk do te mbushnin radhet partizane por do te qendronin neper shtepira. Prandaj edhe aksionet e pritave, ne kundershtim me planet tuaja, i kemi bere prane fshatrave, qe ato pas luftimeve te behen pre e reprezaljeve te armikut, te digjen e te cfarosen. Vetem keshtu njerezit do te ngrihen ne lufte perkrah nesh dhe kunder okupatorit. Pastaj ju duhet ta dini se, para aleateve te medhenj dilet ballelarte kur ke shume viktima, sepse atyre nuk u bejne pershtypje dhe dobi disa dhjetra italiane dhe gjermane qe do t'u vritkerkan ne Shqiperi, sepse fatet e luftes vendosen gjetiu dhe jo ketu tek ne. Ne na intereson pushteti qe do te marrim pas lufte, te cilin do ta ngrejme mbi gjakun e deshmoreve tane dhe te tradhtareve qe do te vrasim... Kush nuk kupton kete, nuk ka kuptuar asgje nga lufta jone dhe qellimi i saj".
Persa i perket bilancit te te vrareve okupatore, italiane e gjermane, ky eshte qesharak.
Te gjithe e dijne se kjo shifer vertitet ne disa qindra, dhe ketu perfshihen shumica e ushtareve italiane te vdekur nga tifo pas kapitullimit te Italise, apo te vdekur ne Shqiperi neper spitalet e ngritura prej tyre, ku vinin te plagosur nga fronti grek, serb e malazez. Por numrin me te madh te ketyre te vdekurve e perbenin te pushkatuarit nga kadri e enver hoxhet me shoke, per t'u grabitur rrobat dhe sendet personale. Po keshtu ndodhi edhe me gjermanet, shumica e te vdekurve te te cileve ishin te plagosurit qe vinin nga fronti grek dhe jugosllav neper spitalet e Shqiperise.
Historiografia komuniste nuk denjoi kurre te nxirrte bilancin e vertete dhe rrethanat ne te cilat vdiqen "ushtaret okupatore" ne Shqiperi, si dhe "28 mije deshmoret" e pretenduar. Dhe kjo sepse komunistet do te penalizoheshin si kriminele lufte, nese do te pranonin se kishin pushkatuar rober dhe te dorezuar te pafajshem, ne kundershtim me Konventen e Gjeneves per Roberit e Luftes. Pare keshtu, bilanci i luftes per ushtaret okupatore te vrare, mbeti tek shifrat qesharake te xhelal gjecoveve, qe pretendojne se "ne (partizanet), nxorem jashte luftimit dhjetra divizione armiq dhe afro 700 mije okupatore". Keshtu, xhelal gjecovet e ketij vendi, ata dhjetra shkarrashkruesit e mobilizuar per tre dekada per te bere librat "Yje te pashuar", arriten te "vertetojne" vetem afro 2-3 mije te tille. Keto libra te mbushura me yje te kuq me pese cepa, te vdekur neper aksionet e rinise apo ne luftimet me te ashtuquajturat banda, pas "clirimit", deshmojne mashtrimin zyrtar me bilancin e LBD dhe vazhdimin e luftes civile ne fomen e genocidit komunist. Kete mashtrim zyrtar me shifrat, Hoxhes ia ka vene ne dukje edhe Caldarisi, ne Konferencen e Paqes se Parisit, ne vitin 1946, por ai e fshehu kete fakt dhe tregoi vetem gjysmen e se vertetes, pretendimin grek te Vorio-Epirit dhe "ekzistencen e gjendjes se Luftes midis Shqiperise dhe Greqise, sipas ligjit te dekretuar nga mbreti grek Jorgo II, ne vitin 1940". Por asokohe Enveri asnje fjale nu foli per genocidin grek mbi camet.
Nese Shqiperia ka patur "28 mije deshmore", duhet bere e qarte se shumica prej tyre ishin viktima te pafajshme te luftes civile ne Shqiperi.
Por, qellimi kryesor i ketij emisioni retrospektive, pas afro nje viti, nuk ishte perkujtimi i Mukjes por poshterimi i "Ballit Kombetar" dhe "Legalitetit", duke i ndotur ato me kolaboracionizem dhe tradhti, per te perligjur pushtetin e djeshem te babait-Hoxha dhe ate te bijve te sotem, aleate te pretenduar te anglo-amerikaneve. Dikur, servetet dhe driterot me shoke, i perzune anglo-amerikanet nga Shqiperia, madje u vune edhe mina ruse. Te gjithe e dijne se, lejtmotivi i genocidit te pasluftes ndaj kundershtareve politike, ishte akuza si "agjente te imperializmit anglo-amerikan", duke proklamuar, njeohesisht, me buje, aleanven me Titon dhe Stalinin, te cilet ishin shefat dhe aleatet shpirterore te komunisteve, para dhe pas LDB.
Te akuzosh si "kolaboracionist dhe tradhtar Abaz Kupin", me "argumentin" e pretenduar dhe pa prova, se "... ka ndikuar ne emerimin e Fiqiri Dines ne krye te qeverise se Regjences", eshte absurd qe mund ta prodhojne vetem neostalinistet e konvertuar ne socialiste, qe vegjetojne dhe derdhin vrer ne krye te Institutit te Historise.
Pasi njollosin "Ballin" dhe "Legalitetin", ndonjeri prej tyre nuk ngurron ta konsideroje periudhen e qeverisjes monarkiste si "eksperiment plotesisht i deshtuar".
Natyrisht qe, e tille do te mbetet kjo periudhe per nipat e gruas se Ramiz Alise dhe bijte e bilbileve qe lyen duart me gjak ne denimin e kundershtareve politike, kur firmosnin denimet me vdekje te "Kuvendit Popullor" gjate epokes se komunizmit.
Eshte e vertete se, ne kohen e Zogut, industria ishte ne stade fillestare dhe ekonomia ishte e bazuar kryesisht ne bujqesine dhe eksportin e prodhimeve bujqesore, por ky nuk eshte argument ne favor te akuzuesit per "deshtimin e Monarkise se viteve 1924-1929".
Ne kohen e Zogut ishte e zhvilluar industria e naftes, e tezgjahut, ajo e perpunimit te lekureve dhe duhanit. Ekzistenca e dhjetra toneve ar dhe argjend ne duart e shtetasve dhe tregtareve shqiptare dhe e shumefishit te kesaj sasie ne formen e mallrave te importit e prodhimit vendas, me te cilat mbusheshin sendyqet e shtepive dhe magazinat e stermedha ne te gjitha qytetet e Shqiperise, e te cilat u konfiskuan e sekuestruan me dhune e gjak nga baballaret e akuzatoreve pas "clirimit", flet per te kunderten. Akuzatori "harron" se me keto pasuri u mbajt dhe u zhvillua Jugosllavia e Titos dhe jetoi ekonomikisht e mbeti ne pushtet babai i akuzatorit me shoke. Natyrisht, shteti i kohes se Mbreterise, ishte nje shtet i varfer e me buxhet modest, por me qytetare shume te pasur. Nese studiuesi i letrave shqipe ka mesuar vetem gjepurat e te jatit dhe skicat e Migjenit, nuk ka kellqe te mohoje se shteti i asaj kohe beri maksimumin e mundshem per ndertimin e mijera kilometrave rruge, per arsimimin dhe ndertimin e infrastruktures urbane e ekonomike te shtrire ne te gjithe vendin, megjithese trashegoi nje gjendje mizerabel. Akuzatoret harruan te thone se, ne kohen e Zogut, Shqipera zinte vendin e pare ne Evrope ne krere bageti, vreshta, ullishta, drure frutore dhe prodhim nafte per fryme te popullsise. Asokohe, struktura e ushqimit te popullit ishte e atille saqe, te jatit te akuzatorit dhe vete Hoxhes, kur shkonin te perrallisnin per "... te mirat e kolektivizimit dhe lugen e floririt", bashkebiseduesit e mocem u pergjigjeshin "... demek, si ne kohen e Zogut!".
Ky akuzator thur gjithe diten ditirambe per sukseset e socialisteve te sotem ne lyerjen e fasadave te ndertesave dhe rishtrimin e rrugeve te ndertuara gjate kohes se Mbretit Zog, por si misionar i djallit nuk harron te flase me perbuzje per arritjet e asaj periudhe, kur Shqiperine e drejtonin atdhetare mendjendritur dhe jo partizanet Meke qe zbriten nga mali me kosha me morra dhe qe kembyen shkopin e bariut me penen e pushtetarit. Kesaj i thone, as me shume e as me pak, te lavderosh bojaxhiun dhe lustraxhiun e te shash ndertuesin dhe pronarin. Edhe kjo eshte pjese e skenarit per denigrimin e kundershtareve politike zogisto-balliste ne kete emision. Prej ketej, rrjedhimisht, dafinat e "fitorjeve dhe sukseseve" u mbeteshin eterve dhe bijve te komunizmit gjakatar, qe sot mbajne pushtetin jo me me sloganet e "komunizmit fitimtar dhe internacionalizmit" te dikurshem, por ne emer te disa pushkeve te shtena pas ferrave dhe "gjakut te derdhur ne kauzen e perbashket me aleatet anglo-amerikane", qe dje ishin "imperialiste gjakpires dhe kriminele", por qe sot jane "aleate" te neokomunisteve ne "demokracine eter&bij".
Ky eshte bilanci qe duhet bere shoke akuzatore-komuniste. Pra te flitet me shifra dhe fakte dhe jo me gjepra qe s'i hane as qente. Ju keni deshtuar ne fallsifikimin e historise, prandaj nxorret dhe miratuat, me forcen e kartoneve, ligjin per mbylljen edhe per 25 vjet te tjera te arkivave te shtetit, per te mbuluar krimet tuaja dhe te vertetat e medha. Por ju harroni se ky popull eshte vete arkiva e gjalle, qe flet per bemat tuaja dhe te vertetat e dhimbshme, te cilat nuk mund t'i mbulojne stalinistet ne krye te institucioneve te historigrafise apo mediave qe akoma qajne per kohen e eterve dhe qe mbushin ekranet me filma me balliste e zogiste, per te mashtruar rinine dhe per ta ftuar ate ne radhet e freshisteve qe bejne ahengje dhe pijne droge, duke perdorur sloganet e dikurshme te "lugeve te florinjta", por tashme te mbushura me pluhur te bardhe.
Ju mund te ndizmi edhe sot zjarre partizane dhe me huret e tyre te digjni Shqiperine dhe arkivat e te vertetave te medha, por kurre nuk mund te digjni arkivat e gjalla te bemave tuaja te kobshme.
Me akuzat tuaja "per tradhtaret kolaboracioniste", ju nuk mundeni te njollosni martiret e "Shqiperise Etnike", sepse askush nuk u beson juve qe ishit dhe mbetet kelyshet e Moskes, Athines e Beligradit.
Kenget tuaja me tekste dhe muzike sllave, gjate kohes se LBD dhe pas saj, jehojne akoma ne veshet tane. Por mbi te gjitha jehon sidomos marshi juaj funeber-funeral per shqiptaret: "Ngrihuni dhe bjeruni / korrini dhe shtypini / katundare dhe punetore / qe nga Moska e gjer ne Vlore / qe nga Moska e gjer ne Vlore / qe nga Moska e gjer ne Vlore..."
Ja, ky eshte marshi juaj i marshimit drejt luftes civile, qe ju tentuat ta mohonit ne ate emision te peshtire ku, perseri, rate ne gracke, duke mos mundur te fshihnit urrejtjen klasore dhe poshterimin e qellimshem ndaj nacionalizmit dhe nacionalisteve shqiptare.

ANALIZA

ANALIZAT E NUMRIT
Kur ligji dhunohet nga antiligji me pushtet

nga Hamit VATA

Ka me shume se tre muaj, qe nga 1 marsi i ketij viti, qe ka nisur te funksionoje rregullisht sherbimi urban me autobus, ne linjen Tirane-Lac-Fushe-Kruje. Per kete qellim jane vene ne pune 14 autobuze, vajtje-ardhje, tejet komode e me shofere te afte. Per kete qellim funksionon edhe parku i tyre, qe i ka te gjitha sherbimet bashkekohore dhe specialistet perkates; xhenerike, motorriste, tj., dhe me licensime te rregullta, konform ligjit, te leshuara nga Ministria e Transporteve e te miratuara nga pushteti vendor. Sherbimi kryhet ne orare fikse dhe ne stacione te saktesuara, duke filluar qe nga 6.00-18.00 te pasdites. Njerezit jane teper te kenaqur nga ky sherbim. Per specialistet qe punojne ne keto zona dhe banojne jashte tyre, eshte vendosur sistemi i aboneve. Megjithate, ky sherbim i specializuar, jo vetem per kete linje, ballafaqohet edhe me disa dukuri teper shqetesuese.

Moszbatimi i Ligjit

Ligji nr. 8308, dt. 18.03.1998, shpallur me dekretin nr. 2034, dt. 03.04.1998, vleresohet pozitivisht nga specialistet. Ky eshte nje ligj qe duhet te zbatohet per te gjitha llojet e transportit te udhetareve brenda vendit dhe pjeserisht jashte tij, por paradoksi qendron ne faktin se nuk ndodh keshtu. Ne nenin 64 te tij, shkruhet shprehimisht: "Kontrollin shteteror dhe mbikqyrjen e kualifikuar ne transportin rrugor e kryejne organet e specializuara te kontrollit te transportit... keto organe verifikojne nese transportuesit permbushin detyrat e percaktuara ne kete ligj, dhe e ushtrojne ate sipas licencave, lejeve dhe certifikatave." "... Ky sherbim kryhet vetem me autobuze dhe mund te jete qytetes, rrethqytetes, nderqytetes dhe nderkombetar".
E pikerisht tani qe ky transport po kryehet kaq mire e po funksionon normalisht ne orare, itinerare dhe cilesi sherbimi, i nxirren qellimisht pengesa te shumta! Po kush eshte i interesuar per kete?!
Furgonet taksi konkurojne padrejtesisht kete sherbim te kualifikuar dhe jane bere problem edhe per sherre e konflikte te panevojshme, ngaqe nuk jane ne gjendje te konkurojne ne cilesine e sherbimnit me autobuzet. Edhe pse ligji i mbron normalisht autobuzet ne fjale, " ... si mjet motorrik i destinuar vetem per transportin e udhetareve...".
Neni 37 thote: " Transporti me taksi ne linjat e rregullta e te mbuluara nga subjekte te licencuara, eshte i ndaluar. Nuk lejohet krijim i stacioneve te taksive ne stacionet qytetese dhe nderqytetese te autobuzeve, per te kryer transport te udhetareve ne linja te rregullta".
Me qarte nuk ka sesi te shkruhet, por njekohesisht edhe shkelja e ligjit nr. 8308, nuk ka sesi te behet me flagrante.
Ketyre shkeljeve iu ndihmojne policet rrugore, te cilet jane perfshire ne korrupsionin e shefave dhe nen shembullin e tyre po ngrejne vilat shumekateshe.
Nje dite, tek po udhetoja me furgon ne linjen e mesiperme, policia rrugore u mori dokumentat jo vetem shofereve te furgonave, por edhe atyre te autobuzeve te linjes ne fjale. Po ketyre, perse ua moren dokumentat?!
Fishta, afro 8 dekada me pare, shkruante: "Ne kete bote ku luen kuleta / njeriu te masi mire fjalet e veta / sidomos kur jane te verteta".
E kur me shume se sot luan kuleta?
Kush do ta mbroje transportin e rregullt e te ligjshem te udhetareve, ne nje kohe qe neglizhohet zbatimi i ligjit diten per diell, ndersa instancat e ngarkuara ligjerisht heshtin!!!
Do t'i mbyll keto shenime me disa fjale te B. Franklinit, te atij qe shpiku rrufepritesin dhe qe vdekjen e gjeti nga rrufeja: "Jam per lirine e fjales, iniciatives se lire dhe te shtypit, te cilat duhet te zhvillohen sa te jete e mundur me shume! Por, krahas lirise se tyre, duhet edhe liria e shkopit...".



BE sulmon serish qeverine shqiptare

Edhe pas kater muajve te publikimit te raportit te dyte te BE, nuk ka patur sinjale te progresit ne reforma nga ana e qeverise shqiptare. Kjo ka nje shpjegim per zyrtaret evropiane

"Hapat e Shqiperise per realizimin e reformave te kerkuara nga Bashkimi Evropian, jane te ngadalta". Ky eshte mesazhi qe percjellin perfaqesuesit e Bashkimit Evropian ne Bruksel. Sipas tyre, bilanci qe ka nxjerre Komisioni Evropian ne raportin e tij te dyte vjetor per Shqiperine, nuk ka arritur t'i jape impulsin e pritur punes se qeverise shqiptare. "Ky raport ka qene, ne pjesen derrmuese te tij, negativ per Shqiperine, fakt qe eshte pranuar edhe nga vete opozita dhe qeveria shqiptare. Kjo gje qe na ka shtyre te besonim se do te kishte nje intensitet te punes se qeverise shqiptare, por kjo nuk ka ndodhur", - jane shprehur burimet e Komisionit Evropian. Sipas tyre, edhe pas kater muajve te publikimit te ketij raporti, nuk ka patur sinjale te progresit ne reforma nga ana e qeverise shqiptare.
Kjo ka nje shpjegim per zyrtaret evropiane. "Nese ne raportin e dyte, ashtu si edhe ne te parin, eshte theksuar fakti qe qeveria shqiptare duhet te evitoje konfliktet e brendshme ne favor te krijimit te duhur te klimes per realizimin e reformave, duket se kushtet per krijimin e kesaj klime nuk jane ideale", - eshte shprehur nje zyrtar i Bashkimit Evropian, i cili, sipas rregullores se brendshme, nuk ka preferuar te identifikohet. Ai ka shtuar gjithashtu, se nje shembull konkret eshte edhe perseritja e nje situate josolide politike, duke lene te nenkuptohet se situata aktuale e brendshme ne Partine Socialiste, nuk ndihmon aspak ne perqendrimin e pergjithshem ne zbatimin e reformave.
Nje shembull tjeter konkret per zvarritjen e reformave, eshte edhe mosaprovimi i ligjit per pronat. Prezantimi i nje ligji te tille te pranueshem nga te gjithe eshte premtuar madje edhe ne menyre simbolike si nje dhurate per ardhjen e presidentit te Komisionit Evropian ne Shqiperi, Romano Prodi, por edhe pas gjashte muajsh nga ky premtim, nuk eshte arritur ende te prezantohet nje ligj, i cili permbush kerkesat e te gjitha paleve politike ne Shqiperi. Ndonese burimet e Komisionit Evropian kane bere te ditur me pare, se preferonin qe t'i jepnin kohe qeverise shqiptare per aprovimin e nje ligji te tille kaq te rendesishem, konsensusi i deritanishem mbi formulimin e ketij ligji duket se nuk e justifikon kohen e shpenzuar. Sipas nje tjeter zyrtari evropian, "Shqiperia ndodhet ne nje situate paradoksale, ku fjalet triumfojne mbi veprat. Keshtu, edhe pse politikanet dhe qeveritaret shqiptare nuk hezitojne aspak per te premtuar rezultate konkrete ne reforma, keto premtime nuk arrijne te transformohen ne angazhime te verteta."
Eshte pikerisht per kete arsye qe institucionet e Bashkimit Evropian nuk kane arritur te kene besimin e duhur ne palen shqiptare dhe insistojne ne mobilizimin e vertete te qeverise shqiptare ne periudhen e fundit te ketij viti.
Zyrtare te Komisionit Evropian, sikunder edhe ata te presidences italiane, ngulin kembe per arritjen e disa hapave konkrete te qeverise shqiptare gjate gjashtemujorit te dyte ne lidhje me ceshtjet aktuale me shqetesuese qe kane mbetur ende pezull. Qellimi eshte qe te krijohet nje reputacion i mire i qeverise shqiptare, qe te mund te marre mbeshtetjen e shteteve evropiane per realizimin e reformave. "Perndryshe, do te vazhdoje te kete nje lloj mosbesimi per kapacitetin e qeverise shqiptare ne permbushjen e angazhimeve", - eshte shprehur ky zyrtar. Ai ka shpjeguar se vetem ne baze te rezultateve te kenaqshme, Shqiperia mund te binde Bashkimin Evropian per nje vullnet te vertete politik per progress. "Ne jemi te ndergjegjshem qe Shqiperia duhet te plotesoje reforma qe nuk mund te realizohen ne disa muaj, por presim aktualisht qe ajo te avancoje ne reforma, te cilat jane te realizueshme ne nje kohe relativisht te shkurter", - ka perfunduar ky zyrtar.


FMN: Zbutni varferine qe prodhon qeverisja

Heqja e barrierave administrative per investimet, permiresimi i qeverisjes dhe lufta kunder korrupsionit, mbeten prioritete

"Ndihmat e dhena nga institucionet nderkombetare per zbutjen e varferise, nuk mund te kene asnje efekt sa kohe qe qeveria nuk merr masa te permiresoje punen e saj", - thuhet ne nje njoftim shtypi te Fondit Monetar Nderkombetar. "Politika fiskale eshte penguar nga mbledhja e te ardhurave me te ulta sesa parashikimi, por objektivat per deficitin jane arritur", - tha Anne Krueger, zv.Drejtorja e pare e Menaxhimit dhe kryetarja e radhes ne Bordin Ekzekutiv te Fondit Monetar Nderkombetar.
"Prioritete kyce mbeten heqja e barrierave administrative per investimet, permiresimi i qeverisjes dhe lufta kunder korrupsionit", - vazhdoi ajo.
Bordi Ekzekutiv i Fondit Monetar Nderkombetar (FMN), perfundoi ne parim rishikimin e dyte te ecurise ekonomike te Shqiperise ne kuadrin e marreveshjes per reduktimin e varferise dhe nxitjen e rritjes ekonomike (PRGF). Vendimi i Bordit te FMN-se do te hyje ne fuqi mbas nje vendimi te metejshem te Bordit Ekzekutiv te Bankes Boterore per rishikimin e Strategjise se Uljes se Varferise se Shqiperise, me 10 korrik 2003. Pas kesaj, Shqiperia do te munde te terheqe 4 milion SDR (rreth 6 milion dollare) nga FMN-ja. Pavaresisht sukseseve ne shkallen e inflacionit, "reforma strukturore ka qene me e ngadalte sesa parashikimi", - tha Krueger. Autoritetet kane ndermarre hapa per te pershpejtuar procesin dhe per te perforcuar strategjine e tyre ekonomike.
Ne kuader te programit, Fondi Monetar Nderkombetar ka perfunduar rishikimin e dyte mbi perkushtimin e autoriteteve ndaj programit dhe zoterimin e tij, mbi progresin e bere ne fushen fiskale, si dhe ne axhenden e forte dhe te mirorganizuar te reformave strukturore.
"Politika fiskale eshte penguar nga mbledhja e te ardhurave me te ulta sesa parashikimi, por objektivat per deficitin jane arritur. Per te ardhmen, jane identifikuar masa te forta per zgjerimin e bazes se taksave, per permiresimin ne mbledhjen e te ardhurave dhe per perforcimin e procedurave buxhetore. Kjo do te lejoje si rritjen e shpenzimeve per masat prioritare per zbutjen e varferise, ashtu edhe konsolidimin e vazhdueshem fiskal.
Ne kontekstin e nje inflacioni baze te ulet dhe te nje stabiliteti te vazhdueshem te kursit te kembimit, ka hapesire per nje ulje te metejshme te normes baze te interesit. "Zbatimi i vendosur i reformave strukturore mbetet thelbesor per nje rritje ekonomike te larte qe udhehiqet nga sektori privat. Prioritete kyce mbeten heqja e barrierave administrative per investimet, permiresimi i qeverisjes dhe lufta kunder korrupsionit", - tha Krueger.
Marreveshja 3-vjecare PRGF, eshte aprovuar me 21 qershor 2002 (mund te shikoni permbledhjen e te rejave nr. 02/52) per nje total 28 milion SDR (rreth 39 milion dollare). Deri tani, Shqiperia ka terhequr nga FMN 8 milion SDR (rreth 11 milion dollare), nen marreveshjen e tanishme PRGF.
PRGF eshte huaja me koncensionale e FMN-se per vendet me te ardhura te ulta. Eshte synuar qe programet e mbeshtetura nga PRGF te bazohen me kalimin e kohes ne strategjite kombetare te uljes se varferise, te miratuara ne nje proces me pjesemarrje te gjere, qe perfshin shoqerine civile dhe partneret e zhvillimit, te shprehura ne nje strategji te uljes se varferise. Kjo synon te siguroje qe cdo program i mbeshtetur nga PRGF te jete ne perputhje me nje kuader gjithperfshires te politikave makroekonomike, strukturore dhe politikave sociale, ne menyre qe te nxitet rritja ekonomike dhe te reduktohet varferia. Huate e PRGF kane nje interes vjetor prej 0.5 perqind dhe jane te pagueshme per 10 vjet, me nje periudhe faljeje pese vjet e gjysem per pagesat e principalit.

HISTORIA

Atdheu i shqiptareve, historia dhe fqinjet (11)
NGA ASTRIT KOLA

(Vijon ngu numri i kaluar)
Gjergj Balsha I, zoteroi ne periudhen 1370-1379 dhe arriti t'i zgjeroje territoret e sunduara prej tij deri ne Peje dhe Prizren (qe nga viti 1372), periudhe ne te cilen keto treva shqiptare sundoheshin nga mbreti serb Vukashin. Me ndihmen e burrit te motres, Karl Topise, me pas ai arriti ta shtrije sundimin e tij deri ne kufijte e Bosnjes. Gruaja e pare e tij ishte Milica, vajza e mbretit Vukashin, te cilit ai me lufte i mori nje pjese te madhe te zoterimeve. Ne dokumentat e kohes, Milica permendet me emrin Olivera. Me Milicen, Gjergji kishte nje vajze, te quajtur Elisabeta. (Ne ate kohe sundimtaret mbanin nga dy emra; njerin e kishin emer popullor, ndersa tjetrin e kishin emer kalendarik. Kjo eshte arsyeja qe, ne shume raste, ata permenden me te dy emrat, duke sjelle ngaterresa). Kur Vukashini vdiq, Gjergj Balsha e ndau Milicen dhe u martua me Teodoren, vejushen e sundimtarit serb Zharko Mrkshic, e cila zoteronte luginen e Drinit. Babai i Zharkos ishte despoti serb Dejan, ndersa vellezer te tij ishin Dragashi dhe Kostandini. Nga martesa e pare (para se te martohej me Tedoren), Zharko kish nje djale te quajtur Mrksho Zharkovic, i cili me pas u be sundimtar i Vlores dhe Kanines.
Me Teodoren, Gjergjit i lindi nje djale, Kostandini, si edhe kater vajza; Elisabeta, Vojsava, Jevdokija dhe Helena. Thuhet se Gjergji I kishte edhe nje djale jashte martese, Gjorgjin, i cili permendet ne vitin 1392, si kalores i shquar i Venedikut.
Balsha II, i cili zoteroi ne periudhen 1379-1385, e forcoi shume me teper principaten e Balshajve. Pasi u veteshpall "Sundimtar i gjithe Shqiperise", ai filloi te prodhoje dhe emetoje parane (monedhen) e tij. Kur, ne vitin 1385, arriti te marre nen sundim edhe Durresin, filloi te nenshkruaje neper dokumenta: "Me vullnetin e Zotit, Duke i Durresit". Qe te rimerrte Durresin e marre me force nga kunati i tij, Karl Topia thirrri ne ndihme turqit osmanllinj, te cilet, pas nje beteje te ashper e shkaterruan ushtrine e Balshes dhe e vrane ate. Bashkeshortja e tij ishte Vlaika, motra e Skenderbeut dhe e bija e Gjon Kastriotit. Me Vlaiken, Balsha II lindi dy djem (nipat e Skenderbeut), Gjorgjin dhe Gojkun. Dokumentat e kohes deshmojne se Gojk Balsha kishte gjithashtu dy djem; Ivanin dhe Teodorin, te cilet pasi u rriten u arratisen ne Hungari. Gruaja e dyte e Gojkut ishte Komnena, e bija e sundimtarit te shquar durrsak, Andrea II Muzaka, me te cilen ai pati dy vajza; Rudinen dhe Marian.
Pas vdekjes se Gojkut, Komnena, sebashku me Rudinen, moren nen sundim Vloren dhe Kaninen dhe nje pjese te Shqiperise se Jugut, duke mos pranuar vartesine e patriarkut te asaj kohe te familjes Balsha, Gjergjit II Strazimiri, qe ishte sundimtar i Zetes dhe Shkodres. Kur ne vitin 1396 Rudina u martua me Mrksho Zharkovicin, i dergoi atij ne paje sundimin e Vlores dhe Kanines, te cilet Zharkovici i sundoi deri ne vitin 1414. Vajza e dyte e Gojkut dhe Komnenes, Maria, u martua me kontin e shquar napoletan Jakov Alfons Ferili. Vajza e Andrea II Muzakes me gruan e pare, e quajtur Kirina, u martua me sundimtarin e shquar Andrea Gropa, i cili zoteronte Ohrin dhe rrethinat. Andrea Gropa kish lidhur krushqi me sundimtaret e shquar serbe te familjes Kraljevic.
Bashkeshortja e Muzakes ishte Eftimia, e bija e te famshmit Pal Matrenga, familja e te cilit gjithashtu kishte lidhje te shumefishta gjinie e krushqie me sundimtare te shquar shqiptare, serbe dhe zetas.


VIJON

DOSSIER

Raporti i diplomatit shetites: Misioni special ne Juglindje (1940-1945)
Kujtime nga Shqiperia: Themelimi i nje shteti (1)
nga Herman Nojenbaher
Kur ne ditet e para te aktivitetit tim ne Shqiperi interesohesha per personalitetet me te njohura ne vend, konkludova se njeriu qe gezon respekt te pergjithshem, ishte Mehdi bej Frasheri. As ofertast e as kercenimet e italianeve, nuk munden ta thyenin e ta rekrutonin kete nepunes administrativ mbreteror osman, qe te pajtohej me aneksimin italian te Shqiperise. Autoriteti dhe madheshtia e tij, e kishte detyruar Italine ta deportonte ne Rome kete personalitet, ku edhe mbikqyrej nga sherbimi i fshehte fashist italian. Ai, bashke me vajzen e tij, jetonte ne nje hotel, por kishte liri te kufizuar qarkullimi. Pas kapitullimit te Italise urdherova qe zotit Frasheri t'i vihet ne dispozicion nje aeroplan "Heikel 111", me te cilin ai erdhi menjehere ne Tirane. Mehdi bej Frasheri, ne bordin e avionit solli me vete edhe rezervat e monedhes shqiptare qe ndodhej ne Banken Qendrore te Italise, e cila u depozitua ne Banken Popullore shqiptare. Kjo banke ishte organizuar mjaft mire nga ekspertet italiane, te cilet e kishin krijuar ate. Mehdi bej Frasheri, asokohe 74 vjecar, ishte nje personalitet impresionues. Ai rridhte nga nje familje tejet e shquar shqiptare, dhe e kishte filluar karrieren e tij ne te ashtuquajturen Turqi ballkanike si nepunes administrativ dhe, me vone, kishte sherbyer ne Liban e ne Egjypt, ne rangun e Pashes.
Ai eshte ngritur si nje pemendore, nga koha mbreterore otomane. Bashkeshortja e tij ishte me origjine turke dhe ai ia kish fituar zemren me burrerine e rralle. Mehdi beu fliste te pakten tete gjuhe, por jo gjermanisht. Me te, ne te shumten e heres, kemi biseduar ne italisht. Ai ishte teper i rezervuar dhe e shihte me skepticizem zhvillimin e ngjarjeve. Kur konstatoi se nuk behej fjale per nje regjim okupimi nga gjermanet, ai u gjallerua menjehere dhe filloi te interesohej intensivisht per problemet qe preokuponin vendn e tij. Kur pleniumi i Kuvendit Popullor i drejtoi atij nje apel te zjarrte patriotik, ai pranoi te vihej ne krye te Keshillit te asambleisteve, si kryetar i pare i tij. Ne kete Keshill ishte paravendosur edhe perfaqesimi i nje kleriku katolik dhe i nje kleriku ortodoks. Detyra e kryetarit te ketij Keshilli kalonte me rrotacion nga njeri klerik perfaqesues tek tjetri. Por kleriku katolik mbeti gjthnje kryetar, sepse kolegu i tij ortodoks ishte i semure. Kurse perfaqesuesi i katolikeve, primati franceskan i Shkodres, Pader Anton Harapi, e refuzoi postin e kryetarit me motivacionin se "morali katolik nuk e lejonte te pranonte nje funksion qe do ta detyronte per te vertetuar apo firmosur denimin me vdekje".
Kuvendi popullor kushtetonjes, si dhe Keshilli i Regjences te cilin ajo zgjodhi, e themeluan definitivisht qeverine.
Rexhep Mitrovica me origjine nga Kosova, u be kryeminister, ndersa Xhaferr Deva, po nga Kosova, u be minister i Brendshem. Vehbi Frasheri u emerua sekretar i Puneve te Jashtme. Fryma e monarkise u ruajt. Ne vend te Mbretit u rikthye Keshilli i Regjences. Kuvendi popullor i nderpreu te gjitha lidhjet me Italine dhe refuzoi lidhjet me forcat e Boshtit Rome-Berlin-Tokio.
E tere kjo procedure e zgjatur parlamentare, kaloi ne nje rregull dhe qetesi te plote. Por qetesia dhe rendi ne vend nuk u vendosen teresisht per shume kohe, sepse nje grup partizanesh qe kishte marre pjese ne carmatimin e ushtrise italiane, pasi vendosi nje top malor ne lartesi gjuajtese, e shkrehu ate dhe goditi Pallatin Mbreteror ku i zhvillonte punimet Asambleja Kushtetuese.
Ky grup u vu ne ndjekje nga ushtaret gjermane, qe ruanin rendin. Askush nuk u lendua nga ky bombardim. E gjithe ngjarja, me dukej se i pergjigjej shkelqyeshem karakterit dhe shpirtit te shqiptareve, qe ishin shenjetare te dalluar dhe nga me te apasionuarit ne bote per armet.
Arma per ta nuk eshte thjesht arme, por organ trupor.
Kur nje mysafir e frekuenton shpesh, i zoti i shtepise kur e sheh se po afrohet, e pershendet nga larg me batare qe qellohen ne ajer, ne forme nderimi. Revolveret automatike bashkekohore, e mundesojne me lehtesi kete rit nderimi. Dhe ne nje shoqeri ku arma kultivohet kaq shume, perdorimi i artilerise qofte edhe ne nje akt kundershteteror, nuk me lejon te ankohem nga pikepamja protokollare.
Nese guxoj me tepri ne gjykimin tim, Mehdi bej Frasheri eshte nje nder themeluesit e kategorise se pare ne Drejtesine Nderkombetare. Ai me propozoi qe Gjermania te pranonte neutralitetin e Shqiperise. Ai e kishte fjalen per nje neutralitet te garantuar nga Gjermania. Sipas ketij koncepti, Shqiperia i konsideronte forcat e armatosura gjermane si mysafire, sepse vetem nevojat ushtarake i kishin sjelle ato ne kete vend sovran, ne te cilin ato do te ishin asnjeanese ne konfliktet e brendshme dhe nuk do te demtonin Pavaresine e Shqiperise.
Zoti Frasheri me siguroi se qeveria shqiptare do t'i kundervihej cdo akti qe do te rrezikonte rendin e brendshem te vendit. Por nese armiqte e Gjermanise do te vepronin permes forcave te armatosura qe kane karakterin e njesiteve ushtarake, atehere qeveria shqiptare do te qendronte neutrale.
Ne kete kontekst, realitetin shqiptar e kam definuar si "realitet relativ". Gjermania, si mike e popullit shqiptar, kerkonte nga fuqia e armatosur gjermane ne Shqiperi, nje qendrim miqesor ndaj ketij vendi, ne te cilin kjo ushtri ka hyre vetem nga nevoja luftarake.
Gjermania e pranonte sovranitetin e Shtetit shqiptar me ate perkufizim dhe ne ate mase qe do ta detyronte ate per t'iu kundervene kesaj qeverie nese ajo do t'i perkrahte armiqte tane te luftes. Pikerisht per kete arsye, sovraniteti i Shqiperise, per shkak te sigurise relative se forcave tona, konsiderohet "relativ".
Me qeverine shqiptare kemi rene dakort per thelbin e ketij formulimi. Nderkohe, Qendra kryesore ne Berlin e pranoi dhe e beri te ditur "pavaresine relative te Shqiperise".
Me Qendren kryesore gjermane, e kisha te lehte te merresha vesh per gjithcka kishte te bente me ceshtjen shqiptare, pasi atje askush nuk kishte ndonje fare koncepti per kete vend dhe per interesat e Europes lidhur me Shqiperine dhe kjo ma lehtesonte detyren, duke sjelle qe Qendra te me jepte gjithnje te drejte. Kesaj i shtohej edhe simpatia shume e madhe qe ekzistonte ne Gjermani per kete vend te panjohur e te parendesishem te Evropes. Nuk kam qellim ne vetvete per t'ia shpjeguar ndokujt keto simpati gjermane per shqiptaret, por jam i detyruar te theksoj vemendjen gjermane ndaj tyre, sidomos kur permendej heroi i famshem legjendar shqiptar, Skenderbeu (shek XV), per te cilin shkrimatari me i lexuar gjerman per te rinjte, Karl Maji, kishte shkruar librin "Ne token shqiptare".
Por fakti qe prej ketij vendi te vogel malor vinin legjionaret qe formonin legjionet romake, vinin perandore romake, vinin luftetaret qe perbenin forcat e paguara bizantine, vinin gjeneralet, veziret e medhenj turq dhe egjiptiane, si dhe fakti qe Skenderbeu prej Papes fitoi titullin "Shpata krishtere", eshte pakez i njohur edhe ne radhet e njerezve te arsimuar ne Gjermani.
Nje shqiptar nga familja "Vlora", kishte qene Vezir i Madh ne kohen e Abdyl Hamitit.
Ibrahim Bej Bicaku, pinjoll i shquar, qe mbante nje emer te famshem te nje familjeje tejet te njohur nga Elbasani, ishte gjithashtu ngushtesisht i lidhur me rrethet e kulturat gjermane, permes studimeve te gjata ne Vjene. Bicaku ishte modest, shume simpatik dhe, cuditerisht, frikesohej shume prej njerezve.
Si perfaqesues i Keshillit Popullor te Regjences, qe me 14 Shtator 1944 Bicaku mori kryesimin e Qeverise se Perkohshme. Si kryeminister i fundit ne kohen e terheqjes se forcave gjermane si dhe ne nje faze te stuhishme te historise shqiptare, Bicaku e kishte detyren teper te veshtire.
Lidhur me fatin e metejme te Bicakut, nje i arratisur shqiptar nga Durresi, me ka treguar se zoti Bicaku vdiq ne nje qeli burgu te Beogradit.
Mehdi bej Frasherin e kam permendur edhe me pare. Ai, me familjen e tij dhe me nje numer te konsiderueshem personalitetesh te shquara shqiptare, e leshoi vendin kur ushtaret gjermane u terhoqen nga Shqiperia me urdher te Berlinit. Djali i tij, Vehbiu, qendronte ne Vjene ku mbahej si vendas, ndersa djali i dyte ishte teresisht njeri i Anglise dhe, deri tek adaptimi si tip fizik, imitonte anglezet. Kryezoti i familjes ishte teresisht patriot shqiptar. Ai nuk ishte gjermanofil e as anglofil, por u deshmua armik i ashper i italianeve per aq kohe sa ata e mbanin te pushtuar vendin e tij.
Me qartesi ravijezohej e kaluara e tij prej nepunesi te larte te nje perandorie, thyerjen dhe shkaterrimin e se ciles ai e kishte perjetuar dhimbshem. Frasheri e kishte tere urtine dhe krenarine prej nje burri qe gjithe jeten e ka kaluar me pergjegjesi te medha. Me bashkatdhetaret e tij ai ka qene mysafiri yne ne Vjene dhe ne Kitsbuel.
Si te gjithe shqiptaret, ai erdhi nga Tiroli duke u percjelle me deshira te sinqerta, para hyrjes se forcave amerikane ne drejtimin Itali-Zvicer.
vijon numrin e ardhshem

MONARKIA

SHTETI MODERN SHQIPTAR NE VITET 1920-1939

Garda e Republikes ne 75-vjetorin e themelimit te saj, si deshmi e tradicionit ushtarak te Shtetit, Forcave te Armatosura dhe institucioneve respektive


Nga Major Safet RAMOLLI*


vijon nga numri i kaluar

Pas gjithe ketyre tentativave per eleminim fizik, mund te pranohet pa asnje medyshje, se jeta e Mbretit Zog ka qene ne vijimesi e kercenuar dhe e rrezikuar realisht, por Ai ka marre e ka zbatuar nje sere masash efektive per te garantuar jeten e Tij, te Familjes Mbretnore dhe te drejtuesve te Shtetit Shqiptar. Keto jane disa nga atentatet e kryera apo te mbetura ne tentative, se paku te pohuara ne rruge e forma te ndryshme, ashtu sikurse me siguri ka edhe te tjera, te cilat per aresye te ndryshme nuk jane pohuar e shprehur . Nuk jane pak. Ato se paku kapin shifren nente, prej te cilave dy jane realizuar edhe praktikisht, ndersa te tjerat jane arshivuar si te mbetura ne tentative. Problemi shtrohet, po nese shpetoi ne te gjitha keto kurthe e pusira, si u mundesua kjo? Si mundi te mbijetoje, i ndodhur ne nje det te tille armiqesor, te thelle e kaqe te helmet, per te patur vetem nje vdekje natyrore ?!!! Keto dhe te tjera pyetje kerkojne pergjigje. Ndoshta formimi shpirteror mbareshqiptar por edhe karakteri individual, do te kene ndikuar qe ne jeten e perditshme te "vigjeloje" me njefare dyshimi kundrejt atyre qe e rrethonin. Ndoshta per kete shkak edhe eshte cilesuar si "Dyshues i Perjetshem". Ai ka qene nje personalitet "i lakmuar" nga mjaft shqiptare dhe te huaj per t'u sakrifikuar si "dash kurbani", prandaj edhe mbetet krejt normale dhe e natyrshme, qe Ai te ideonte por edhe te zbatonte masa te rrepta dhe te formave te ndryshme per ruajtje e sigurim. Prirja apo deshira per te qene "i mbrojtur", dhe sidomos funksioni shteteror qe Ai permbushi, por edhe pozicioni shoqeror qe zinte, i dhane edhe mundesine qe te marre masa sigurie kurdohere dhe kudo. Ahmet Zogu studjoi ne Liceun "Gallata-Saraj" ne Stamboll, cka edhe i mundesoi qe te njohe politiken orientale dhe bizantinizmat, por edhe menyren e organizimit te Shtetit me te gjitha institucionet e nevojshme, si dhe masat per mbrojtjen e Personaliteteve te Larta te Shtetit Turk.
Dokumentat e kohes na servirin faktin e pamohuar se, Ahmet Zogu do te kishte preference te ngritur gati ne kult, qe te perzgjidhte ne efektivin e forcave qe do te ruanin rendin e qetesine, kryesisht nga banoret e Malesive, sidomos te Malesive te Veriut, te cilet, te rritur ne bjeshke, kishin fituar cilesi te pelqyeshme e te qendrueshme fizike e shendetesore; por qe njeheresh, per force te tradites e te zakonit, ngerthenin krejt dukshem te ekspozuara, cilesine e BESES, NDERIT dhe BURRERISE. Nevojen e nje force te perzgjedhur, besnike e te gateshme te beje cdo sakrifice nen moton: "MBRET e ATDHE", e kishte paracaktuar duke studjuar edhe pervojen e meparshme. Ne permbysjen qeveritare te pakuptimte, gjate gjashte-mujorit te pare, pikerisht ne Qershorin e vitit 1924, rolin kryesor e kishin luajtur forcat ushtarake, te cilat u rebeluan dhe u vune ne sherbim te opozites politike te kohes. Prandaj, drejtuesi i Shtetit Shqiptar, duke u keshilluar edhe me specialiste te huaj: kolonelet Mirdach e Stirling (i pari austriak, ndersa i dyti anglez), ne mars te vitit 1925 do te ideonte dhe shtronte per zbatim nje reforme te thelle e cilesore ne Forcat e Armatosura. Ne rrethanat kur keto ishin te ideologjizuara skajshem, aq sa edhe muaren pjese aktive ne luften politike, Ai parashikoi shkrirjen e plote te ushtrise te perbere prej nje efektivi prej 5.000 vetash, dhe ne vend te saj ngritjen e nje milicije prej 3.000 vetash, detyre kryesore e se ciles do te ishte : ruajtja e postave kufitare. Por analistet e huaj konfirmojne edhe faktin se ky plan nuk u zbatua asnjehere. Ne te kunderten, u rekrutuan nente kompani te tjera, tre nga te cilat u shperndane ne fund te gushtit 1925. Por, ne te njejten kohe u muaren masa per krijimin e tri kompanive suplementare sulmi, te cilat do te kompletoheshin mbi nje baze te ndryshme prej pjeses tjeter te trupave. Keto forca do te paguheshin sikurse edhe xhandarmeria, me nje rroge me te larte sesa pjesa tjeter e ushtrise. Keshtu, keshilltare te huaj te fushes ushtarake dhe analiste te tjere, do te pohojne pra edhe prezencen e nje force te perzgjedhur pothuajse nga vete Ahmet Zogu, ose nga miqte e tij me te besuar, te perbere prej 200 vullnetareve, te cilet "vigjelonin" edhe mbi policine. Kjo force, sikurse mund te konkludohet fare lehte, do te ishte e gatshme dhe e pranishme ne cdo kohe, si krah i armatosur i Kryetarit te Shtetit, pra si Truproja Personale, ashtu sikurse njeheresh do te kryente edhe funksionet e Institucionit te Sigurimit te Shtetit. Analistet pohojne se nente kompanite fillestare te xhandarmerise u bene dhjete, me qellim "krijimin e Gardes per ruajtjen e Presidentit", ashtu sikurse ne qershor ky numer arriti ne dymbedhjete, kjo edhe per shkak te kercenimeve ne rritje. Sikurse mund te bjere lehte ne sy, Garda e Presidentit jo vetem qe eshte e pranishme faktikisht, por ajo edhe si nocion emertohet: "Garda per Ruajtjen e Presidentit".
Nje mase e vleresuar dhe e gjykuar si domosdoshmeri dhe efektive per garantimin e jetes se Kreut te Shtetit, do te jete: perzgjedhja e mjediseve te punes e te banimit, si dhe formulimi e zbatimi i masave konkrete per ruajtjen dhe garantimin e tyre. Me 24 Dhjetor 1924, Zogu hyri triumfator ne Tirane, dhe e shpalli kete dite si "Dita e Legalitetit", vehten e deklaroi Kryekomandant te Operacionit, si dhe vendosi ligjin e jashtezakonshem, duke u dhene kompetenca te mjaftueshme Komandave te Forcave Ushtarake. Ne janar 1925, dy nga ndertesat me te pershtatshme, edhe pse te ndertuara ne kohen e sundimit turk, do te adoptoheshin, njera si Zyre e Presidentit, tjetra Rezidence e Tij. Perballe tyre, fare prane, zgjodhi nje shtepi nga me te mirat, ne te cilen banonte nena e Presidentit dhe kater motrat e tij. Menjehere, keto mjedise u vune nen kontroll te imet e te rrepte te organeve te specializuara, duke u deklaruar si Objekte te Rendesise se Vecante. Efektivi i ketij formacioni perbehej kryesisht nga shtetas te ardhur prej fiseve te Veriut, te cilet kishin zbritur ne Tirane duke ju betuar A. Zogut per besnikeri, dhe u vune ne sherbim te Tij pa asnje rezerve, por gjithsesi te gatshem te benin cdo sakrifice, ashtu sikurse e kryen ne fakt, si rrallekush ne vendet e Ballkanit dhe Evropes.
Ceshtjen e Rezidencave dhe te Selive te Punes e te Banimit, masat per ruajtjen dhe sigurimin e tyre, kreu i Shtetit Shqiptar do t'i kishte nje problem paresor dhe te vijueshem. Por realiteti shqiptar, i mbarsur me rreziqe te shumta, formimi psikologjik i popullit shqiptar dhe intoleranca karakteristike, sidomos ne problemet qe kane te bejne me krenarine dhe dinjitetin personal, prezenca e hakmarrjes dhe gjakmarrjes, si zakone mjaft te ashpra, do ta benin Ate teper te kujdesshem per te ruajtur vetveten, Familjen dhe shtetaret e tjere. Ai ishte tejet i vetedijshem per nevojen e sigurimit te vetvetes, qofte per arsyet qe nenvizuam me lart, qofte edhe sepse kete ia kerkonte funksioni shteteror. Ndoshta tundimi per t'u mbrojtur ne cdo kohe e rrethane, ndoshta "shpirti i perhershem i dyshimit", qe e pohojne analistet e huaj, ndoshta per te shmangur cdo shteg qe krijonte konflikte, e impononin Kryetarin e Shtetit qe pjesen me te madhe te kohes ta kalonte ne Pallatin Presidencial, duke punuar ne zyren e tejmbushur dhe te tymosur nga duhani i tepert qe konsumonte. Edhe ne ate pjese kohe qe harxhonte per te pritur vizitoret, do te vigjelonte, si dhe do te ishte i gatshem fizikisht per te vrojtuar e vezhguar levizjet e papritura, edhe jashte etikes se zakonshme per nje vizitor, por edhe per te vepruar me shpejtesi dhe efikasitet per vetmbrojtje permes nje revolveri te cilin e mbante kurdohere mbi tavoline, te mbuluar me nje shami te kuqe. Ai e kishte praktike pune te perhershme, gati te shnderruar ne nje rutine te rendomte, qe te ndodhej kurdohere i armatosur, per me teper qe kishte fituar shprehi praktike per nxjerrjen e rrufeshme dhe perdorimin me efektivitet te mire te armes. Gjithsesi, do te ndodhej i armatosur edhe ne muajin shkurt te vitit 1931, kur shkoi per ekzaminim shendetesor e kurim ne Vjene, si pergjate udhetimit ashtu edhe ne mbremjen e 20 Shkurtit, kur ndodhej ne shfaqjen e nje opere. Edhe pse dy atentatoret qelluan ne befasi, vete Zogu u gjend i gatshem te hapte zjarr para se te hapnin shoqeruesit e tij, apo agjentet e policise vjeneze.
Me Nenen e tij Mbreti i Shqiptareve kishte nje lidhje te vecante, me shume intime e morale sesa maredhenia "Nene-Femije". Ai e konsideronte dhe trajtonte Nenen si nje keshillonjese me vlere, ashtu sikurse tek ajo kishte besim te padiskutueshem. Ushqimi per Mbretin do te gatuhej vetem prej dores se mire te Nenes, ashtu sikurse do te ishte po Ajo, e cila nen shoqerine e rojes se armatosur, do ta conte ushqimin ne zyren e te birit ne nje ene te mbyllur. Mbreti perdorte nje praktike te vecante proceduriale: edhe ne ato raste te rralla kur dilte nga Pallati, ne shumicen e tyre shoqerohej nga Nena, me te cilen keshillohej per problemet e punes se perditshme, keshilla te cilat i degjonte me shume respekt, por edhe bisedonte ne intimitet te vecante. Njeheresh, me kete menyre veprimi menjanonte edhe ndonje rrezik per jeten e Tij, sepse dihet fakti qe, zakoni i hakmarrjes me Kanun, e ndalon vrasjen e dikujt kur rrezikohet jeta e nje gruaje. Nese rasti do ta sillte qe te dilte pa Nenen, Mbreti merrte masa te plota qe te ruante konspiracionin e levizjes, duke mos vene paraprakisht ne dijeni anje njeri. Por, gjithsesi, ne te gjitha rastet Ai do te ishte i shoqeruar nga trupa speciale, por edhe nga nje Detashment Kavalerie me mision te mirefillte: ruajtjen e jetes se Tij.
Veprimtaria jashte Pallatit Presidencial, natyrshem do te kryhej me masa me te plota shoqerimi e ruajtjeje. Hollesite e udhetimit mbaheshin te fshehta sa me gjate qe te ishte e mundur. Ato ndryshonin e vendoseshin perfundimisht ne castin e fundit. Vetem nje rreth teper i ngushte bashkepunetoresh merrte dijeni per to, ndersa te tjeret vepronin nen komanden e tyre.
Mbreti shoqerohej gjithmone prej nje kontigjenti te madh trupash, por bie ne sy fakti qe shumica e tyre ishin prej zones se Matit, te cilet i konsideronte nga me besniket.
Kishte nje persosmeri te lakmueshme ne organizimin e ruajtjes e te sigurimit kur shkonte nga Rezidenca e Tij ne ndertesen e Parlamentit. Gjithsesi, ishte nje rruge e shkurter, por qe sigurohej me masa te plota sherbimi. Ne te leviznin vetem ushtare, police dhe agjente. Pemet cvisheshin nga gjethet per te krijuar fushepamje me te mire per mbajtjen nen kontroll te rruges. Levizja e Mbretit Zog kryhej ne menyre qe Ai te vinte ne vendin e percaktuar para orarit. Neper keto rruge duhej te kishin levizur shume te tjere perpara tij. Mbreti kishte preference qe te gjithe te pranishmit e planifikuar t'i gjente ne mjedisin ku do te kryhej veprimtaria. Hollin e Selise se Parlamentit e kalonte me hap te shpejte, i shoqeruar prej grupit te rojeve personale.
Udhetime te gjata ndermerrte shume rralle, me perjashtim te udhetimeve qe bente per pushime verore ne Rezidencen e tij ne Durres. Ne vitin 1927, per shkak te zhvillimeve jo te kendshme ne veren e vitit 1926, per te permiresuar imazhin e Tij personal dhe te Shtetit, ndermori nje udhetim ne Shkoder. Masat e sigurimit ishin te jashtezakonshme: e gjithe rruga nga Tirana ne Shkoder, u patrullua me shume kujdes nga forca te shumta te xhandarmerise dhe te ushtrise. Vete Mbreti do te udhetonte me makine te blinduar, e cila i bente pa efekt edhe plumbat e granatat e dores. Levizja ne rruge u krye me shume shpejtesi. Ne vendet ku Ai shkoi, agjentet, policet dhe ushtaret, ishin te shumte.
Ne vitin 1928 Ai pati planifikuar te bente nje vizite ne Korce e Gjirokaster, por nuk e realizoi, pasi problemet e rendit e te qetesise publike ishin mjaft te acaruara. Ai, pas dhjete vjetesh do te bente viziten e vetme ne Jugun e vendit, ne qytetin e Vlores dhe ne vendlindjen e tij, ne Mat.
Por Mbreti do te ishte vecanerisht i kujdesshem, sidomos gjate udhetimeve jashte vendit. Edhe pse gjate gjithe karrieres si drejtues i Shtetit, Ai kreu vetem nje udhetim te tille, te imponuar nga gjendja shendetesore e renduar; edhe pse u parashikuan dhe u zbatuan masa te plota sigurie, atentati kunder personit te tij jo vetem qe nuk u parandalua, por nuk u arrit as edhe te shmanget. Me 26 janar 1931, nepermjet portit te Durresit Ai do te nisej per ne Vjene, per t'u diagnostifikuar dhe kuruar per nje semundje te vjeter ne stomak. Masat e sigurimit, si brenda edhe jashte vendit, do te ishin te plota dhe te perpikta. Si zakonisht, Ai nuk i tregoi askujt, me perjashtim te rrethit te ngushte familjar e shoqeror. Per kete eveniment te vecante, edhe Parlamenti do te vihej ne dijeni vetem nje nate perpara nisjes, prej nje grupi deputetesh, nen drejtimin e presidentit te Parlamentit. Ne qytetin e Tiranes u vendosen tre batalione ushtarake, per te qene si nje force e gatshme, e per te nderhyre sa me shpejt ne rast nevoje emergjente, apo nese shperthente ndonje trazire politike. Udhetimi per ne Durres, sipas nje zakoni rutine, filloi para kohes se planifikuar. Mbreti ishte i shoqeruar nga kater motrat, nga Keshilli i Ministrave, nga Presidenti i Parlamentit dhe nga disa shtetas, qe konsideroheshin pjestare te elites shqiptare.
Populli i Durresit e mori vesh te verteten vetem kur kryqezori italian "Quatro" u largua nga porti. Gjate udhetimit per ne Vjene, Mbreti u shoqerua nga Abdurraham Krosi - nje keshilltar personal teper i besuar; nga mjeku personal J. Basho; nga dy rojet personale: major Llesh Topallaj dhe kapiten Cupi; nga Eqerem Libohova - me cilesine e Ministrit te Oborrit, dhe nga Sokol Martini - nje ndihmes i tij.
Por, masa te plota sigurimi e ruajtjeje, ishin parashikuar edhe ne truallin austriak: adjutanti i Mbretit, kolonel Serreqi, prej mese nje jave ndodhej ne Vjene per te kryer pergatitjet e nevojshme, me rastin e mberritjes se Mbretit. Shtypi nuk ishte informuar as per shkaqet e udhetimit dhe as per vendin ku do te shkonte e ku do te akomodohej. Ministri Fuqiplote austriak ne Tirane (shefi i trupit diplomatik), kishte sugjeruar qe Mbreti te vendosej ne ndonje vile private ose ne senatorium dhe jo ne hotele luksoze, te cilat mund te beheshin objekt grumbullimi dhe veprimtarie keqberese, per shkak te prezences se emigracionit mjaft te madh shqiptar ne Austri.
Policia vjeneze mori masa kufizuese per disa shqiptare, te njohur si antizogiste e me prirje agresive e terroriste, ashtu sikurse emigrante te tjere i vuri perpara detyrimit qe te respektonin te drejten e azilit ne Austri. Njeheresh, ministri fuqiplote i Jugosllavise dhe ai i Gjermanise ne kryeqytetin shqiptar, informuan ne Tirane dhe ne Berlin se "jeta e Mbretit ishte ne rrezik". Nje informacion ky, vertetesia e te cilit ishte ne shkallen me te larte, si per nje fare shkujdesjeje te Mbretit, ashtu edhe per ndonje mungese ne organizimin e sherbimit te ruajtjes e te sigurimit.
Vete Mbreti, ne kundershtim me natyren e tij dhe rregullin e zakonshem, u vendos ne Hotel "Imperial ", njeri prej me luksozeve ne Vjene, bente levizje te ndryshme pa njoftuar se kur do te dilte e ku do te shkonte, ashtu sikurse nga salla e operas, ne kete 20 shkurt 1931, doli jo nga hyrja kryesore por nga nje dalje anesore dhe para kohe. Vetem keto mangesi, ndoshta do te mjaftonin qe dy ish oficeret shqiptare, Ndok Gjeloshi dhe Azis Cami, te realizonin atentatin duke vrare shoqeruesin e Mbretit, major Llesh Topallaj, i cili me trupin e tij mbuloi trupin e Mbretit Zog, per ta mbrojtur ate me mjaft siguri nga te shtenat e dyta.
Pushimet e veres ne Durres kryheshin ne kushte te plota te nje sigurie te larte: rrugekalimi vrojtohej e kontrollohej nga nje mase e madhe agjentesh te sherbimit sekret; ne rajonin e pushimit angazhohej nje kontigjent i madh trupash; mese gjashteqint trupa vendoseshin prane Rezidences se Veres, e cila ishte disa qindra metra larg nga vila, qe ruhej prej nje kontigjenti te vecante; ishte parashikuar edhe rreziku qe mund te vinte nga ndonje sulm i suksesshem nga toka, prandaj, prane rezidences verore te ndertuar mbi siperfaqen e ujit, do te ishte e pranishme dhe gjithmone e ankoruar nje anije e vogel, qe sherbente si roje, por edhe qe do te realizonte terheqjen nepermjet detit.
Me 20 mars 1931, Mbreti do te kthehej nga Vjena, pas atij udhetimi plot probleme te pakendshme si per gjendjen e tij shendetsore, ashtu edhe per ato te sigurimit te jetes se Tij dhe te bashkudhetareve. Masat e sigurimit ishin te plota: vetem pergjate rrugekalimit Durres-Tirane, patrullonin dy batalione kembesorie, te veshura me uniformen e xhandarmerise, te cilet kontrollonin gjithcka dhe me imtesi. Per te ndikuar pozitivisht tek populli, ne aparence gjithcka tregonte sikur nuk kishte asnje problem dhe sikur nuk kishte ndodhur asgje. Po ashtu, Mbreti do te kryente nje gjest fisnik dhe etik, kur do te kalonte ne reviste nderi mijera te rinj paraushtarake , natyrisht te ardhur ne shenje nderimi dhe respekti per Mbretin e tyre.
Ne periudhen e mevonshme, duket se Mbreti u druhet me pak plumbave vrastare dhe fenomenit te frikes ne teresi, por, gjithsesi, kujdesin per ruajtje, pervec atyre qe e kishin detyrim juridik e moral, e kishte ceshtje paresore. Nartyrisht qe edhe situata ne vend kish evoluar per mire ne pikepamje te rendit e te qetesise publike. Kriminaliteti kish shenuar nje ulje te ndjeshme. Shoqeria shqiptare ndihej me e garantuar dhe me e qete ne marredheniet me komunitetin dhe shtetin.
Me 27 Prill te vitit 1938, Mbreti do te perjetonte nje eveniment te vecante ne jeten personale, familjare por edhe kombetare: pas shume dilemash, Ai vendosi te martohej. Tashme, ne pikepamje te sigurimit dhe ruajtjes se jetes se tij, per shkak te forces se zakonit te pushtetit te padiskutueshem te Kanunit, Ai do te kishte me pak probleme, pasi prania e bashkeshortes ne veprimtarite ceremoniale apo ne udhetimet e ndryshme do te lehtesonte punen e strukturave te ngarkuara per garantimin e jetes se Mbretit. Tashme, gjithnje e me shume eshte Ai ishte i gatshem te ekspozohej para popullit ne mjaft mjedise te ndryshme. Me rastin e marteses Ai doli para popullit te Tiranes (natyrisht me masa te plota mbrojtjeje) dhe kaloi neper rruget e kryeqytetit me makine te hapur. Edhe rruga qe te conte ne Durres, nuk ruhej me si zakonisht, ashtu sikurse ne disa terrene, ciftit Mbreteror iu rezervua nje pritje mireseardhjeje nga populli. Kemi te bejme me nje gjendje sigurie e qetesie publike mjaft te stabilizuar jo vetem ne territoret e Shqiperise se Mesme, por edhe ne krejt territorin shqiptar. Me vone, masat e sigurimit e te ruajtjes do te ishin me te plota dhe gjithsesi me efikase, sepse stabilizimi i rendit dhe qetesise publike brenda vendit, por edhe carmatosja e popullsise ne permasa te konsiderueshme, kishin ulur intensitetin e veprimtarise keqberese ndaj Mbretit dhe shtetasve, ne menyre te ndjeshme. Megjithate, asnjehere dhe per asnje element te sigurise e te ruajtjes, Ai nuk e pakesoi numrin e rojeve personale dhe as e nenvleresoi kete mase mbrojtese. Edhe kur iku jashte shtetit, pas nje rezistence qe rezultoi e pasuksesshme ne agimin e dates 7 Prill 1939, Ai do te sigurohej nga nje suite e madhe shoqeruesish. "Karvani Mbreteror, me 8 prill, ne Follorine, do te perbehej nga 113 vete; ndersa me 27 qershor te po ketij viti, kur do te shkonte nga Franca per ne Angli, Ai shoqerohej me 34 vete, nga te cilet gjashte figuronin me identitetin e ordinances se Naltmadhnise se Tij, por nga verifikimet e mevonshme te strukturave te specializuara perendimore, u pohua se ata ishin vetem roje personale, malesore nga fiset shqiptare dhe te armatosur. Ishte legjitime qe nje Mbret i perzene dhunshem nga vendi i vet, te kishte nje berthame truprojash personale.
Nese do te gjykojme per sherbimin e ruajtjes e te sigurimit, duhet ta pranojme se kemi te bejme me nje sherbim te kryer me korrektesi, me profesionalizem, me bese e burreri. Mund te jete nje rast i rralle ne bote, qe truproja personale te tregohet aq e vendosur, deri ne vetsakrifikim e vetmohim, per te garantuar jeten e personalitetit qe shoqeron. Por edhe vete Mbreti, kete strukture te Forcave te Armatosura e ka vleresuar, e ka cmuar dhe trajtuar ne menyre krejt te diferencuar nga te tjerat. Keshtu, efektivin e bazes e perzgjidhte kryesisht nga radhet e malesoreve, te cilet per shkak te formimit psikologjik e shpirteror, por edhe te forces ndikuse te moralit dhe ligjit kanunor, jo vetem qe e kane per nder te sherbejne prane drejtuesve, titullareve te te gjitha fushave te veprimtarise shoqerore, por edhe ndihen krejtesisht te obliguar qe kete detyrim ta konsiderojne te shenjte dhe, per rrjedhoje, te zbatueshem me cdo kusht e sakrifice.
Kuadrin drejtues e komandues, Mbreti e perzgjidhte nga me te besuarit, ashtu sikurse per ata ruante konsideraten me te vecante edhe kur i thuhej apo i rekomandohej se gjoja ata beheshin pengese ne ngjitjen e shkalles se hierarkise apo ne justifikimin e mbeshtetjes totale nga populli. Analistet e ndryshem verejne gati ne unison se, e meta me serioze e kreut te Shtetit Shqiptar ishte paaftesia per te gjykuar vartesit si dhe mos braktisja e mbeshtetesve besnike. Kur Muharrem Bajraktari do ta ballafaqonte me nje oficer te Gardes, me argumentin se ai kishte dashur te bente atentat kunder jetes se Mbretit, Zogu, perkundrazi, do ta lironte oficerin, duke u "justifikuar" para M.Bajraktarit, se "oficeri nuk kishte ndermend t'i bente asgje te keqe". Ne nje rast tjeter, gati analog me te sipermin, Ai do te vepronte perseri me perzemersi. Keshtu pati te dhena te mjaftueshme dhe kompromentuese per nje zyrtar te larte shqiptar, i cili i kishte ofruar kryekuzhinierit te Mbretereshes, nje person ky me origjine hungareze, nje sasi te madhe te hollash, me synim qe ai te demtonte shendetin e ciftit Mbreteror permes ushqimit. Por Mbreti "i zgjuar nga natyra", sikurse eshte vleresuar nga personalitete te huaj, por edhe i pajisur me intuite te mpehte per te nuhatur qellimet keqdashese ne kulisat e politikes plake evropiane, me te cilet pati rastin te bashkepunonte per mjaft kohe, ne vend te hakmarrjes, me dinakeri, qellimisht e ftoi zyrtarin ne nje darke ne shtepine e Tij. Sapo Mbreteresha filloi te haje ushqimin, ankohet per dhimbje. Mysafiri i ftuar enkas, i shkujdesur do te shtronte pyetjen "c'ka ngrene Mbreteresha?", - nje pyetje e pamenduar mire, e cila edhe e ekspozoi per qellimin e tij dashakeq.
Ish Ministri i Brendshem deri ne vitin 1938 - Musa Juka - do te vleresoje: "Mbreti Shpetimtar dijti te tregohet i bute, kur qe rasa qe te zbuteshin shqisje te ashpra, dhe dijti te tregoje grushtin, atje ku e pa se qendronte kryelartesia e rrezikshme".
Mbreti Shqiptar, ne te gjithe veprimtarine e tij ka reflektuar perkujdesje dhe vleresim pozitiv per sherbimin e ruajtjes e te sigurimit. Keshtu, per t'i organizuar, per t'i aftesuar, per t'i pergatitur dhe drejtuar ne veprime me efektivitet, Ai mori edhe instruktore te mirefillte dhe te afte ushtarakisht, nga Italia, Anglia, Austria, te cilet i mbajti deri ne vitin 1938, kur e gjykoi se kishte krijuar nje berthame te mire te efektivit qe garantonte jeten, rendin dhe qetesine publike. Nese per nepunesit e zakoneshem trajtimi financiar mujor mund te behej edhe me bllokime disa mujore, oficeret i muaren pagat rregullisht edhe atehere kur mund te mos i merrnin deputetet e Parlamentit; per ushtaraket e dalluar ne kryerjen e detyrave dhe per te renet ne krye te detyres, Ai do te aplikonte stimulime materiale, deri edhe ne ngritje permendoreje, sikurse ishte rasti per shoqeruesin e Tij personal - Llesh Topallaj, i vrare ne atentatin qe ju be vete Mbretit me 20 shkurt 1931 ne Vjene, te cilit i ngriti permendore ne kryeqytetin shqiptar, ne shenje mirenjohjeje per vepren trimerore, por sidomos morale dhe humane.
Vijon numrin e ardhshem

*Major i Gardes se Republikes

(Shenim i Redaksise)
Me 25 Qershor te vitit 1928, largpamesia e lidershipit politik shqiptar dhe personalisht e Presidentit te Republikes, Ahmet Zogut, u sendertua ne krijimin e Gardes se Republikes se Shqiperise, e quajtur me pas "Garda Mbreterore".
Krijimi i kesaj Arme tejet te rendesishme, nuk synonte thjesht ruajtjen e jetes se personaliteteve te kohes nga terrorizmi individual apo aksionet terroriste kolektive, qe shfaqeshin ne trajtat e rebelimeve apo kryengritjeve kunder regjimit te kohes dhe sistemit ekonomiko-shoqeror te konsakruar me votat e shenjta te popullit. Qellimi kryesor i krjimit te saj, ishte pergatitja e berthames se pare te forcave speciale ushtarake shqiptare, te afta per te perballuar detyrat me te rendesishme luftarake, ne kushtet e nje buxheti tejet modest. Kjo arme e rendesishme, e cila trashegohet edhe sot, e quajtur Garda e Republikes, misheron vizionin e arkitektit dhe krijuesit te Saj, Presidentit Ahmet Zogu, me pas Mbreti Zog I.
Me 25 Qershor te ketij viti, mbushen plot 75-vjet nga krijimi i kesaj Arme te dashur dhe njekohesisht njeres nga me te rendesishmet e Forcave tona te Armatosura.
Keshtu, pavaresisht nga dallimet ne vizione e qellime, qeverisjet qe erdhen me pas nuk mundeshin vecse te trashegonin konceptet dhe traditen e meparshme, te trupezuara ne ashtin e kesaj Arme te rendesishme.

 In Memoriam

Jete e blatuar per Atdhe dhe Mbret
Pershpirtje per Major Murat Bashen, ne 58-vjetorin e pushkatimit ne emer te kauzes se lirise

Nga:
Astrit Kola
Xhemal Alimehmeti

Murat Hysen Basha lindi ne vitin 1900 ne fshatin Plan i Bardhe te rrethit te Matit, ne nje familje atdhetare. Familja e tij kishte nje lidhje miqesore e shpirterore te hershme me Familjen ZOGOLLI. Gjyshi i Muratit, Veli Basha, gjithe jeten kish mbetur besnik i Xhelal Pashe Zogollit, madje edhe kur e ndoqi pas me bindje te plote ne luftrat kunder turqve, pas krijimit te Lidhjes Shqiptare te Prizrenit.
Pas institucionalizimit te Lidhjes, me vendim unanim te kryesise se saj, Xhelal Pashe Zogolli u emerua zevendeskomandant i Pergjithshem i Ushtrise se Lidhjes dhe, ne krye te kesaj ushtrie, sebashku me Iljaz Pashe Dibren (Cokun) dhe Ali Pashe Gucine, shkruan epopene heroike te luftes se shqiptareve ne mbrojtje te trojeve etnike nga copetimi. Ne kete sipermarrje te veshtire por te lavdishme, Xhelal Pashe Zogolli kish ne krahun e tij te djathte Veli Bashen, i cili asnjehere nuk iu nda prijesit te madh.
Pas vdekjes se Xhelal Pashes, Familja Basha, Veliu dhe Hyseni i ri (babai i Muratit), u vune ne sherbim te Xhemal Pashe Zogollit, deri ne fund te jetes. Ishte pikerisht kjo lidhje brezash, ajo qe kushtezoi vazhdimesine e simbiozes midis ketyre familjeve, cka u vijua edhe ne lidhjen e ngushte midis Ahmet Zogut dhe Murat Hysen Bashes, qe ne hapat e para te luftes dhe perpjekjeve te perbashketa per te ndryshuar fatet e Shqiperise.
Qe pas kthimit te Ahmet Zogut nga Vjena, Murati trim dhe shtatlarte u vu ne sherbim te shpetimtarit te shenjuar te Atdheut, duke e ndjekur pas me besnikeri. Vetem 7 Prilli kobzi i vitit 1939, mundi t'i ndaje.
Ne sherbimet e tij te vyera, Murat Basha, me urdher te Ahmet Zogut mori pjese ne te gjitha luftimet e zhvilluara nga ushtria shqiptare kunder serbeve dhe sherbetoreve te tyre rebelo-anarkiste, gjate viteve 1921-1937. Ne keto luftime, Murati madje u plagos rende, por kurre nuk u ligeshtua. Ai e ndoqi pas Njeriun qe Zoti e kish destinuar per te shpetuar Shqiperine londineze nga copetimi dhe zhdukja perfundimtare, si dhe per te mbajtur gjalle endrren e bashkimit kombetar.
Pas restaurimit te Legalitetit me 24 Dhjetor 1924, Presidenti Zog i ngarkoi Hysen Selmanit detyren e veshtire te drejtimit te reformave ne Forcat e Armatosura dhe Ushtrine Kombetare shqiptare, sidomos ne krijimin dhe modernizimin e Repartit Special te Gardes kombetare, me vone Garda Mbretnore. Ne kete detyre tejet te rendesishme dhe delikate, kolonel Hysen Selmani kishte ne krah major Murat Bashen dhe, kete mision, keta ushtarake te shkelqyer e kryen me sukses te plote. Me urdher pesonal te Mbretit, major Murat Basha u emerua Komandant i Shkolles se Xhandarmerise.
E keshtu, bashke e ushtrine dhe shtetin modern shqiptar, rritej e konsolidohej si drejtues i talentuar edhe ushtaraku Murat Basha, i cili i kreu me nder dhe lavdi te gjitha detyrat e ngarkuara personalisht nga Presidenti dhe Mbreti Zog, ne te gjitha skajet e Shqiperise.
Pas 7 Prillit te vitit 1939, major Murat Basha u detyrua te largohej nga Shqiperia, per te mos rene ne dore te fashisteve italiane. Ai u izolua, bashke me shume patriote te tjere antifashiste, ne Kampin e ngritur nga qeveria serbe ne Gostivar, per t'u kthyer ne Shqiperi bashke me major Abaz Kupin, pas pushtimit te Jugosllavise nga Italia fashiste. Menjehere pas kthimit ne Atdhe, major Murat Basha, nen drejtimin e Abaz Kupit, vuri ne sherbim te gjitha aftesite e tij per organizimin e forcave zogiste te rezistences, duke marre pjese dhe drejtuar shume luftime kunder italianeve, deri ne kapitullimin e Italise fashiste me 9 Shtator te vitit 1943.
Major Murat Basha ishte nder ideuesit dhe krijuesit e Partise se "Legalitetit" ne Nentor te vitit 1943, krahas Abaz Kupit, me qellimin per t'i dhene vendit nje force politike qe do te perfaqesonte levizjen e rezistences zogiste gjate Luftes se Dyte Boterore dhe per te kompensuar boshllekun e balancuar spektrin politik pas krijimit te PKSH dhe "Ballit Kombetar".
Krijimi i nje force politike, qe ne programin e saj do te kishte si alternative modelin e qeverisjes se suksesshme dhe pervojen e drejtimit 15-vjecar te shtetit shqiptar gjate periudhes 1924-1939, asokohe ishte tejet i domosdoshem.
Pas prishjes se Marreveshjes se Mukjes dhe fillimit te luftes civile nga komunistet e Hoxhes kunder nacionalisteve, major Murat Basha, si nje nga ushtaraket me besnike te Mbretit dhe nder me te pergatiturit prane shtabit te Abaz Kupit, luajti nje rol vendimtar ne konsolidimin e strukturave ushtarake te "Legalitetit", sidomos gjate dimrit te vitit 1943-1944 dhe pranveres se vitit 1944, deri ne fillimin e inkursionit te Brigadave komuniste ne drejtim te Veriut, ne gusht te vitit 1944.
Ne kete periudhe, Abaz Kupi i beson major Murat Bashes drejtimin e forcave ushtarake qe do te pengonin marshimin e Brigadave te Hoxhes ne malesite e Tiranes. Major Basha, ne krye te mbreteroreve luftoi heroikisht per mbrojtjen e familjeve legaliste dhe antikomuniste ne gryken e Shpalit, kunder reparteve komuniste te armatosura gjer ne dhembe, te cilat kryenin terror te pashembullt mbi popullsine civile dhe kundershtaret politike. Mijera partizane nuk munden ta merrnin per dite te tera Shpalin e pamposhtur, pervecse kur perdoren artilerine dhe mortajat, qe perdoreshin nga oficere italiane, te marre me dhune ne radhet partizane, per t'i perdorur si mish per top nga komunistet ne luften civile te shqiptareve, duke shkelur keshtu konventat nderkombetare per roberit e Luftes. Pas luftimeve te pergjakshme ne Shpal, forcat e Murat Bashes u terhoqen ne malesite e Krujes dhe Matit, duke organizuar rezistencen kunder komunisteve, te cilet, ashtu sikunder kishin deshmuar edhe ne Jug, filluan reprezaljet dhe masakrat kunder nacionalisteve. Te tilla ishin ato te Martaneshit dhe Kurdarise, te gushtit te vitit 1944, ne te cilat, me urdher te Mehmet Shehut e Shefqet Pecit u masakruan 47 civile te pafajshem, thjesht per te bere terror e per te neshtruar me lehtesi Veriun e pamposhtur legalist. Abaz Kupi dhe Murat Basha, drejtuan me zotesi te rralle luftimet kunder komunisteve ne Mat dhe Malesite e Krujes, duke i detyruar komunistet te terhiqeshin disa here, por gjithmone duke evituar demet njerezore midis tyre, me bindjen se ne radhet partizane luftonin shume te rinj, te genjyer nga propaganda komuniste. Komunistet e dinin shume mire se kurre nuk mund t'i kalonin grykat e Shpalit, majat e Macukullit, thepirat e Martaneshit dhe lartesite e Malesise se Krastes se Krujes, ku ata mund t'i mbysje edhe me gure, e jo me te fitonin betejat e drejtuara nga ushtarake te pergatitur e te sprovuar. Deri ne fund, Abaz Kupi, Murat Basha dhe drejtues te tjere te forcave legaliste, duke perfshire edhe oficere te misioneve britanike te atashuara prane tyre, insistuan te evitoheshin gjakderdhja dhe lufta civile, por me kot. Ata mendonin se do te ishte me oportune te luftohej kunder gjermaneve dhe, pas clirimit te vendit, problemet e pushtetit te zgjidheshin ne menyre demokratike, me votat e popullit, ku te konkuronin te gjitha forcat politike, por Stalini, Tito dhe Hoxha, nuk ishin te ketij mendimi.
Pas fitores se komunisteve, i bindur se nuk kishte kryer kurrfare krimesh lufte, aq me teper kunder popullit, te cilit i kish sherbyer gjithe jeten, major Murat Basha pranoi me deshire t'i nenshtrohej nje gjykimi te drejte dhe te paanshem, megjithese ishte i bindur se xhelatet komuniste nuk i njihnin principe te tilla.
Pas arrestimit, major Murat Basha u transferua ne Burgun e Tiranes, ne pritje te gjykimit, bashke me shume nacionaliste te tjere.
Veterani i "Ballit Kombetar" dhe njeri nga te burgosurit politike me te njohur, nacionalisti tiranas Xhemal Alimehmeti, jep kujtimet e tij per njohjen me major Murat Bashen gjate periudhes se qendrimit te perbashket ne burgun Tiranes. Qendrimi heroik, stoicizmi, vlerat humane e intelektuale te major Bashes, edhe sot, pas afro gjashte dekadash, e impresionojne thelle dhe e perlotin zotin Alimehmeti. Ai, me kthjelltesi dhe kujtese te mrekullueshme percjell edhe detaje te casteve te mbrame te zotit Basha, para pushkatimit bashke me 12 antikomuniste te tjere, ne fund te qershorit te vitit 1945.
Zoti Alimehmeti ne kujtimet e tij mban mend se, pas nje gjyqi me akuza absurde e me procedure te pershpejtuar, u pushkatuan 13 nacionaliste: Major Murat Basha; Sure Ajazi; Xhelal Peza; Mersin Hasa; Hajredin Zogolli; Besim Pazari; Isuf Diva; Osman Taraku; Mustafa Vrapi (Fagu njezet-vjecar). Kater te tjeret ai nuk i mban mend, pasi ishin shume te rinj dhe pothuajse te panjohur, por qe ishin antikomuniste.
Zoti Alimehmeti kujton se "... diten e pushkatimit ata i lidhen dy nga dy me copa telash me gjemba dhe, pastaj, te gjithe bashke me nje tel te gjate. Ne krye te djemve printe major Murat Basha, i cili u jepte zemer te githeve. Ne fund te rreshtit ishte lidhur i riu trim Mustafa Vrapi (Fagu).
Ne te burgosurit e tjere, e kishim marre vesh vendimin e gjyqit per pushkatimin e tyre dhe me zemer te thyer po prisnin castin e fundit per t'u ndare me ta. Kur i nxoren ne fund te korridorit te gjate te burgut, major Murati thirr me ze te larte: "Rrofte Shqipnija Etnike... Rrofte Mbreti..." dhe pastaj filloi i pari te kendoje himnin kombetar. Pas tij filluan te kendojne te gjithe te tjeret dhe pas tyre filloi te kendoje me ze te fuqishem i gjithe burgu. Xhelatet u tmerruan. Ne dalje te deres se burgut, Fagut iu prene gjunjet dhe ra, por atij menjehere i futi krahun patrioti kosovar Osman Taraku, i cili e ngriti me fuqi dhe i dha zemer qe te mos jepej para xhelateve. Sic mesuam me vone, shkaku i dobesise se Fagut ishte nena tij, e cila sapo kish marre vesh se ata ishin denuar me pushkatim, mendoi t'i mallengjeje xhelatet, qe te mos ia vrisnin djalin e vetem. Fagu, kur pa nenen qe iu rrezua tek kembet, u ligeshtua per nje cast, por e kaloi dobesine dhe eci i vendosur me shoket. Pas njezet minutash, ne te burgosurit, me zemer te ngrire degjuam batarete e pushkeve te skuadres se pushkatimit. Pas kesaj, toga e partizaneve-vrases erdhi duke kenduar kenge partizane, me tekst dhe muzike sllave, te huazuara nga Tito e Stalini e te mesuara nga Dushani, Miladini e Ivanovi.
Kontrasti midis kengeve sllave dhe kengeve patriotike e himnit te flamurit, benin edhe diferencen midis nesh dhe komunisteve. Une njihja nje partizan qe dikur kish qene me Ballin, me forcat e Kadri Cakranit. Kete partizan e quanin Qemal, dhe une e takova pas disa ditesh, ku e pyeta per qendrimin e trimave para pushkatimit. Ai me tregoi se ata vdiqen si heronj. Murati nuk kish pranuar t'ia lidhnin syte dhe para
se xhelatet te qellonin, kish thirrur me ze te larte: Qelloni qener... Rrofte Mbreti Zog... Pastaj arrestuan Akilin 17-vjecar, qe ne ate kohe ishte gjimnazist. Bashke me Akilin komunistet arrestuan edhe shoket e tij, gjimnazistet antikomuniste: Bujar Doko (perkthyesi i famshem); Abdulla Berberi; Ismail Lleshi; Petrit Toto; Petrit Berisha; Parid Derani; Perlat Myftari; Adem Petrela; Bardhyl Dindi etj., gjithsej 12-13 vete. Pastaj, Akili kaloi kalvarin e burgjeve tre here, ndersa familja u keqtrajtua, ashtu sic kishte frike dhe shpesh me thoshte ne burg edhe Murati, i cili nuk pyeste fare per veten, por kishte merak per Akilin, te cilin e kishte pike te dobet, ndaj i lutej Zotit qe ta shpetonte. Ai gjithashtu kishte merak per te gjithe familjen, te cilen e adhuronte," - e mbyll rrefimin e tij Xhemali, te cilin e mbyten lotet dhe nuk mundi te vazhdonte me tej.
Ne kujtesen e Xhemal Alimehmetit, te bashkekohesve dhe te te gjithe nacionalisteve, major Murat Basha ishte dhe mbeti atdhetari i madh, qe luftoi per Shqiperine dhe per Mbretin.


Letra e fundit e Major Bashes, derguar bashkeshortes dhe familjes, nje dite para pushkatimit.

Ah grue, moj e zeza grue!
Tash shtate vjet qe zemra jote qet vetem vaje, lot dhe vner, domethene qysh prej 7 Prillit 1939, dhe ti moj e bekueme, me gjithe kalamajte vuejte, u mundove, u burgose, u internove, u dogje dhe u pervelove. Keshtu ra qe edhe ti e bane luften tande. E perse?
Per te fituar lirine! Kurse sot, qe pritshim per me shiju te drejten, mundin, djersen dhe gjakun e derdhun, perkundrazi, paska qene kader per me u ba kurban i mundimeve tona e viktime.
Ani, ani Sato e dashun, prap mos u deshpro, por, te lutem, si ngahera banu burrneshe e qendro, se une po bahem kurban i Lirise se shenjte. Tane bota e din ceshtjen t'eme dhe e cmon fare mire.
Porosi sa vijon:
1 - Aman kalamajte, shume, shume, shume kujdes per fatin dhe edukimin e djemve dhe me ju dhane ndonji zanat.
2 - Mbasi shpija asht e juaja, besoj se s'kan me ja u nga, bani si te bani e Zoti ju ndihmote dhe kam besim se miqte s'kane me ju leshue doret.
3 - Deshiroj qe vorri te mos me hupi.
4 - Teshat qe kisha me vedi ne burg, i tregon lista ngjitun. Ruijini si kujtimin ma te shtrenjte nga ana jeme.
5 - Me Metin takojuni, se mund t'u baje hall per ndihme.
6 - Keto letra ja u nepni te adresuemve.
7 - Nuk me vjen keq se po vdes, se po vdes per Liri dhe per ceshtjen tone te madhe. Po hallin tuej e te rrethit familjar e kam te madh, se e di se ne c'gjendje po ju lej, e nuk po mund ta pershkruej deshprimin tem, po fuqimadhen Perendi paci ndihme.
Pra edhe njihere po ju lutem e po u them te bani shume gajret...
Po i nap fund, duke ju puth e perqafu gjithmone.
Ne zemren tande
Murati  

Archives 2003 Part III

Archives 2003 Part II

Archives 2003 Part I

Archives 2002 Part II

Archives 2002 Part I